Amerika had Moskou s propaganda
heel gemakkelijk kunnen voorkomen
WEERBERICHT
Maar Washington wilde niet de
verantwoordelijkheid offeren
Staat beslissing Midden-Suniatra
thans voor de deur?
97ste jaargang
WOENSDAG 2 APRIL 1958
No. 29407
LEIDSCH iÊk DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1. Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
De Russen hebben met hun besluit om de kernproeven eenzijdig te staken een
mooi propaganda-succes geboekt, aldus gaf de Amerikaanse minister van Buiten-
'andse Zaken, John Foster Dulles, gisteren op zijn persconferentie in Washington
toe. Maar, zo vervolgde hij, wy hadden het besluit verwacht. De Amerikaanse
regeringsleiders hadden de vorige week met president Eisenhower nagegaan, of
de Ver. Staten de Russen niet voor konden zyn met een dergelijke verklaring. Na
zorgvuldige bespreking van het voor en tegen was men echter tot de slotsom
gekomen, dat de Ver. Staten hun verantwoordelijkheid niet konden opofferen aan
een poging om een kortstondig propagandasucces te behalen.
Dulles onderwierp hierop de Russische verklaring aan een kritische beschou
wing. De Russen hebben zojuist een zeer uitgebreide serie kernproeven genomen,
zo zei hij. De Ver. Staten hebben enige maanden geleden reeds een serie proeven,
die de volgende maand beginnen, aangekondigd. De Russen konden dus gemak
kelijk, omdat zij toch geruime tijd nodig hebben om een nieuwe serie proeven voor
te bereiden, hun verklaring afleggen, uiteraard met het voorbehoud dat zij de
proeven kunnen hervatten als de Ver. Staten hun proeven voortzetten.
Westerse nota's geen
verzachting van het
standpunt der V.S.
De Ver. Staten zijn altijd bereid ge
weest de kernproeven te staken, aldus
Dulles, doch de vraag is of dit moest
gebeuren als onderdeel van een program,
dat tot verwijdering van de kernwapens
uit de wapenopslagplaatsen der grote
mogendheden zou leiden.
Amerika en de Sovjet-Unie bezitten
op het ogenblik genoeg kernwapens om
elkaar en mogelijk een groot deel van
de mensheid te vernietigen. De Sovjet-
Unie is kennelijk bereid om de zaak zo
te laten, maar de Ver. Staten willen deze
dreiging opheffen. Volgens hen moeten
de kernwapens verdwijnen of men moet
ze zo ontwikkelen dat ze alleen defen
sief en zonder gevaar voor de mensheid
kunnen worden gebruikt.
Dulles deelde mede, dat het Ameri
kaanse standpunt ten aanzien van een
topconferentie ongewijzigd is. Voor de
V.S. kunnen besluiten aan een topconfe
rentie deel te nemen, moeten eerst op
diplomatiek niveau de standpunten van
Oost en West ten aanzien van belang
rijke politieke kwesties nader tot elkaar
worden gebracht.
De Britse. Franse en Amerikaanse no
ta's. die maandag in Moskou zijn over
handigd. betekenen geen ..verzachting"
van dit Amerikaanse standpunt.
Journalisten vroegen of wordt over
wogen dat op een conferentie van mi
nisters van Buitenlandse Zaken (die als
aanvulling op het diplomatieke overleg
Belgrado sluit grens
voor het Westen
Opzienbarend besluit
(Van onze Weense correspondent)
Tot algemene verbazing van waarne
mers in de Oostenrijkse hoofdstad heeft
de Joegoslavische regering besloten na
8 april a.s. geen visa meer te verstrekken
aan reizigers of toeristen uit het Westen.
Dit wekt temeer verwondering, omdat
Joego-Slavië in de laatste jaren alle
moeite heeft gedaan om toeristen uit het
Westen aan te trekken en ook omdat op
het eind van april de jaarbeurs van
Agram wordt gehouden, waarvoor men
in het buitenland vrij grote belangstel
ling heeft. De Joegoslavische instanties
hebben alle buitenlandse bezoekers laten
weten, dat zij het land voor 8 april moe
ten verlaten. Dit geldt ook voor zaken
mensen. die hun artikelen of produkten
op de jaarbeurs willen exposeren. Alleen
voor Oostenrijkse firma's heeft Belgrado
een uitzondering gemaakt. Tegenover
belangstellenden uit andere Westelijke
landen heeft men weliswaar verklaard,
dat van 1 mei af een nieuwe regeling
zal worden getroffen, maar er valt niet
aan te twijfelen, dat Joego-Slavië zich
met het bovengenoemde besluit in het
eigen vlees heeft gesneden en dat nu
slechts weinig toeristen hun zomerva
kantie in het land zullen doorbrengen.
Advertentie
H. Walenkc
maandag door het Westen is voorge
steld) kwesties van wezenlijk belang
zouden worden besproken. Dulles ant
woordde hierop, dat hij zou verwachten
dat het onderzoek van de kwesties in de
eerste plaats op diplomatiek niveau zou
geschieden.
Macmillan blijft nog
hoopvol gestemd
Onze Londense correspondent telefo
neerde ons hedenochtend:
Premier Macmillan heeft in het La
gerhuis een voorlopige verklaring afge
legd over het Sovjetrussische besluit om
de H-bomproeven stop te zetten. Hij
deed zulks in antwoord op vragen van
de oppositie en verklaarde dat de tekst
van Gromyko's rede op het ogenblik
zorgvuldig wordt bestudeerd.
Er is geen formele mededeling van de
Sovjetrussische regering ontvangen, zei
hij. en de Engelse regering kan over de
zaak nog niets officieels zeggen omdat
eerst overleg dient te worden gepleegd
met bondgenoten en deelgenoten. De
eerste zijn natuurlijk de NAVO-leden, de
laatste de leden van het Britse Gemene
best, waaronder neutrale landen als In
dia.
Macmillan zei, dat Engeland en de
andere Westelijke landen reeds in juli
hebben voorgesteld een commissie van
deskundigen te benoemen om een in
spectiesysteem inzake ontwapening uit
te werken. Dit dikwijls herhaalde aan
bod is nog steeds van kracht. De plaats
om de kwestie van opschorting van
bomproeven te behandelen, is een top
conferentie.
IMacmillan sprak de hoop uit dat de
nota, welke de drie Westelijke mogend
heden maandag in Moskou hebben inge
diend. zal leiden tot vroegttijdige voor
bereiding van een topgesprek, waar dan
de hele kwestie kan worden opgelost.
Van de Labourbanken werd de vraag
gesteld, of indien Amerika niet bereid is
de leiding te nemen, Macmillan dan de
verzekering kon geven, dat wij niet de
nieuwe Sovjetrussische premier zullen
brengen tot het pathologische uiterste,
waarin Stalin is gebracht, maar dat wij
hem aan zijn woorden zullen houden en
nagaan of er een zekere mate van over
eenstemming kan worden bereikt.
Macmillan antwoordde hierop, dat hij
verantwoordelijk is voor de politiek en
veiligheid van het land. Het is een zware
taak. die hij van plan is naar beste we
ten te vervullen.
Hij geloofde dat hij over het geheel
genomen hierbij het Lagerhuis achter
zich heeft. Macmillan herhaalde wat
zijn hoop is, namelijk dat het tot de
Sovjetrussische regering gerichte voor
stel de topconferentie dichterbij zal
brengen.
Hugh Gaitskell, de leider der opposi
tie, zei dat indien het vele maanden ge
leden door de Sovjet-Unie gedane voor
stel tot wederzijdse opschorting van
bomproeven onder behoorlijke controle
zou zijn aanvaard, wij thans niet door
het besluit van Moskou zouden zijn ver
rast.
I Prins Bernhard naar Rome
vertrokken
Voor zjjn vertrek naar Rome heeft
I Prins Bernhard gisteren in Istanboel
j verklaard dat hij met Turkse kabi
netsleden o-m. gesproken heeft over
I de handelsbetrekkingen tussen Turkije
en Nederland.
De Prins dankte voorts voor de har
telijke ontvangst die hem in Turkije ten
deel was gevallen.
Bij het vertrek van de Prins waren
tegenwoordig de Turkse minister van
Defensie, de gouverneur van Istanboel
en de Nederlandse ambassadeur. Op het
vliegveld stonden kinderen van de Ne
derlandse kolonie in Istanboel opge
steld, die met Nederlandse vlaggetjes
zwaaiden.
Prins Bernhard is gisteravond uit Is
tanboel in Rome aangekomen. Hij heeft
de nacht op de Nederlandse ambassade
doorgebracht en is vandaar doorgereisd
naar Nederland.
Opstandelingen zouden strijd vermijden
Neutrale waarnemers in Djakarta menen, dat de beslissende slag in Midden-
Sumatra thans voor de deur staat. Zij verwezen naar het legercommuniqué van 1
gisteren, waaruit blijkt, dat de regeringstroepen zyn doorgedrongen in de resi
dentie West-Sumatra en thans vorderen in de richting van Pajakoemboeh, dat
slechts 25 km. van Boekit Tinggi ligt. Zij baseren hun mening voorts op de
mededeling van het legerhoofdkwartier, dat een „veiligheidszone" zal worden in
gesteld voor de evacuatie van buitenlanders, die zich nog steeds in het gebied van
Padang bevinden.
Deze buitenlanders is gisteren aangeraden voortdurend naar de uitzendingen
van Radio-Djakarta te luisteren.
De waarnemers hebben er echter ook op gewezen, dat zowel Padang als Boekit
Tinggi slechts bereikbaar zijn door het overtrekken van de Boekit Barisan, welk
gebergte voor de opstandelingen - gelijk gemeld - een natuurlijke verdedigings
linie vormt.
daten heeft met mitrailleurs de wacht
bij het vliegveld betrokken.
Kolonel Dahlan Djambek, minister
van Binnenlandse Zaken in de tegen
regering heeft medegedeeld, dat ma
joor Nangolan zijn troepen reorgani
seert en opnieuw bewapent met het
oog op een aanval op Medan. De troe
pen van kapitein Pohan staan bij
Pematang Siantar, op 65 km van
Medan, zei hij.
Radio-Padang verklaarde gisteren, dat
1000 studenten in het district-Kaintji in
Midden-Sumatra zich voor de strijd
tegen de regeringstroepen hebben ge
meld.
Tegenover het bericht van de zijde der
centrale regering, dat haar troepen zijn
doorgedrongen in het westelijke deel van
Midden-Sumatra, stelde Radio-Padang
gisteravond, dat in het zuiden de troe
pen der Centrale regering zijn terugge-
I dreven. Volgens hetzelfde bericht van
i deze radio bevinden zich de troepen der
opstandelingen, na oostwaarts te zijn
opgerukt met als basis de weg van
Padang naar Palembang. thans in de
i omgeving van Taloek, dat volgens som
mige berichten thans in hun handen is.
„Bijna geen tegenstand"
De legercommuniqué's en berichten
van een aantal journalisten, die in
Midden-Sumatra zijn, hebben aange
toond, dat de opstandelingen tot dus
verre de regeringstroepen bijna geen
tegenstand hebben geboden.
Waarnemers vermoeden, dat zij heb
ben gewacht tot het ogenblik, dat de
regeringstroepen zijn doorgedrongen
tot het centrum van het door de op
standelingen beheerste gebied. Ook
wordt echter mogelijk geacht, dat de
opstandelingen de strijd zullen blijven
vermijden en zullen verdwijnen in de
moeilijk doordringbare oerwouden om
een guerilla te gaan voeren.
De eerstvolgende dagen zullen het
antwoord moeten geven. Inmiddels zijn
de regeringstroepen thans aangeko
men aan de voet van het bergketen
van Midden-Sumatra en volgens de
jongste berichten maken zij nog steeds
vorderingen.
Volgens Radio-Padang heeft president
Soekarno aan de chef staf van het
Indonesische leger, gen. majoor Nasoe-
tion, opdracht gegeven, de opstand in
Sumatra te bedwingen voor het isla
mitische nieuwjaar (29 april). Volgens
Radio-Padang zou, als dit niet gelukt,
Nasoetion stellig worden vervangen als j
chef-staf.
Bescherming vliegveld
De revolutionaire regering heeft nieu
we maatregelen genomen om het vlieg
veld van Boekit Tinggi te beschermen
tegen aanvallen van parachutisten, die
volgens bepaalde inlichtingen spoedig
verwacht kunnen worden. Er zijn hon
derden scherp gepunten bamboestam-
men rondom het veld en de landings
banen geplant. De landingsbanen zelf
zijn bedekt met tonnen. Een tiental sol-
Dulles: „V.S. zijn correct"
De minister van Buitenlandse Zaken
van de V.S., Foster Dulles, heeft op
een persbijeenkomst verklaard, dat de
Advertentie
NU BLOEMZAAD ZAAIEN
per pakje 25 ct.
VLIELAND'S Zaadhandel
NIEUWE RIJN 50 bij 't Gangetje
opstand op Sumatra een binnenlandse
aangelegenheid van Indonesië is. Hij
zeide dit i antwoord op een vraag om
een uiteenzetting van de houding der
V.S. ten aanzien van de tegenregering
op Sumatra te willen geven, met name
wat betreft de blokkade van Midden-
Sumatra door de Centrale Indonesi
sche regering. Dulles zeide, dat de V.S.
trachten, in deze kwestie een volkomen
correcte houding te handhaven en dat
hy niets wenste te zeggen wat aan dit
standpunt afbreuk zou kunnen doen.
Wel deelde hij mede, dat volgens door
hem ontvangen inlichtingen, Indonesië
hulp krijgt van Rusland. Het betrof een
Russische lening van 100 miljoen dollar
waarvoor enige maanden geleden een
overeenkomst werd gesloten. De lening
wordt verstrekt in de vorm van levering
van goederen, waarvan de eerste, een
aantal schepen, onlangs te Djakarta is
aangekomen.
Prof. Djohan niet
ontvoerd?
Het Indonesische ministerie van Voor
lichting heeft de verklaring van de
tegenregering tegengesproken volgens
welke prof. Bahder Djohan ontvoerd is,
aldus maakt Radio-Djakarta bekend.
Volgens Radio-Djakarta is de politie
in het bezit van een door prof. Djohan
ondertekende verklaring, „dat hij niet
ontvoerd is".
Chinese padvinders
niet meer in uniform
Het Indonesische ministerie van On
derwijs heeft oefeningen van de Chinese
padvinders van de „Tsjoeng Kwo Toeng
Tse Tsjoeng" in geheel Indonesië ver
boden. Ook mogen zij niet meer hun
uniform dragen. Het verbod is gebaseerd
op de ordonnantie inzake controle op
particuliere en buitenlandse onderwijs
instellingen en „noodzakelijk om de rust
en orde op scholen en opleidingsinstitu
ten te handhaven".
Tijdens zijn bezoek aan Turkije
heeft Prins Bernhard te Ankara een
krans gelegd op de graftombe van
Kemal Ataturk .de grondvester van
de moderne Turkse republiek (tele-
1° to).
Aanhoudend koud
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met enkele
verspreid voorkomende sneeuwbuien.
Zwakke tot matige wind, in hoofdzaak
tussen noord en oost. Vannacht overwe
gend lichte vorst. Morgenmiddag onge
veer dezelfde temperatuur als vandaag.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
3 APRIL.
Zon op: 6.12 uur; onder: 19.16 uur.
Maan op: 18.46 uur; onder: 5.36 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.28 en 14.49 u.
Laagwater te 10.30 en 22.58 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
Zelfs de lammetjes, die geen ver
gelijking met andere jaren kunnen
trekken, vertrouwen het wonderlijke
'lenteweer niet erg. Tegen Je kou\ weten!
helpt dit wel niet. maar tegen regen. I doende,
sneeuw en hagel (..je kunt nooit
Nieuwe staking in
Frankrijk na die
van gisteren
(Van onze Parijse correspondent)
Hoewel zij als zodanig niet waxen be
doeld, hebben de Fransen toch hun
best gedaan de stakingen in alle trans
portbedrijven der genationaliseerde tak
ken. waar samen twee miljoen mensen
werken, gisteren als een 1 april-mop op
te vatten. In Parijs stonden de vaste
klanten van de metro en de autobussen
al vroeg, overigens zonder doodgravers
gezichten, by de halten op een vriende
lijke automobilist te wachten, die hun
wel een lift zou aanbieden.
De radio had namelijk alle autobezit
ters reeds opgewekt de slachtoffers van
de transportstaking een eindje op weg te
helpen en voor dovemansoren bleek dat
verzoek over het algemeen niet te zijn
gedaan. Ook de militaire auto's droegen
weer hun steentje bij om het ongerief
zoveel mogelijk op te vangen en alles bij
elkaar hebben de meeste Parijzenaars
hun bestemming dan ook wel bereikt.
Ook de posterijen hadden van de sta
king te lijden en bij andere overheids
bedrijven, zoals gas, water en elektri
citeit. liepen de zaken minder gesmeerd.
Het Franse publiek heeft in de loop der
jaren wel geleerd dergelijke stakingen
als onvermijdelijke natuurverschijnselen
te beschouwen en men heeft er zich dan
ook niet bovenmatig druk over ge
maakt.
In regeringskringen neemt men daar
entegen de gebeurtenissen van gisteren
iets minder gelaten op. De weigering van
het kabinet-Gaillard om op looneisen
van de vakvereniging in te gaan, werd
van officiële zijde gemotiveerd met het
argument, dat inwilliging de staatskas
op een nieuwe uitgave van ruim twee
miljard gulden te staan zou zijn geko
men. Het blyft echter zeer de vraag of
deze motivering by de vakbonden in de
toekomst op meer begrip zal kunnen
rekenen en of, anders gezegd, de staking
van gisteren niet een nieuw, speciaal
1 offensief-in-grote-styl zal hebben inge
luid.
Onze ondernemingen
en de toekomst
„Hangt af van houding
inzake Nieuw-Guinea"
„De toekomst van de Nederlandse cul
tuur-ondernemingen, die door de 'Indo
nesische» regering zijn overgenomen,
hangt af van de Nederlandse houding
ten opzichte van de kwestie West-Irian,
aldus verklaarde de Indonesische minis
ter van landbouw gisteren op een bij
eenkomst in Dj ember, Oost-Java.
De minister, dr. Soedjarwo. kondigde
verder aan. dat voorbereidingen zullen
worden getroffen voor „onze volgende
stap. indien de Nederlanders koppig
blijven".
..Vaststaat dat we de bevoorrechte po
sitie van de Nederlanders in Indonesië
niet zullen herstellen", vervolgde hij. „de
Nederlandse koloniale economische posi
tie in Indonesië is voorgoed vernietigd".
Soedjarwo deed een beroep op de In
donesiërs die thans de bedrijfsleiding
van de Nederlandse cultuur-onderne
mingen voeren dit „efficiënt" te doen en
zich niet schuldig te maken aan corrup
tie.
Jacht op Nederlanders
in Noord-Duitsland
(Van onze correspondent in
West-Duitsland)
In geheel Noord-Duitsland zou een
ware politiejacht aan de gang zijn op
een drietal jonge Nederlanders, die di
verse roofovervallen zouden hebben ge
pleegd. Met een in Nederland gehuurde
auto hebben zij lifters meegenomen.
Onderweg beroofden zij hun slachtof
fers en wierpen deze op eenzame plaat
sen uit hun auto, een donkerblauwe ford.
Een 25-jarige monteur uit Essen be
weert dat hij op 25 maart j.l. reeds ken
nis gemaakt heeft met de Nederlanders,
die hem hadden mishandeld en zijn
gouden polshorloge hadden gestolen. Te
Lübeck. zo verluidt het verder, zouden
zij twee lifters hebben beroofd. Een
laatste overval bij deze stad zou zijn
mislukt, waarna zij de auto lieten staan
en te voet vluchtten.
Commissaris mr. J. Klaasesz:
„Wij zijn te lankmoedig"
(Speciale berichtgeving)
Op een bijeenkomst van de Vereni
ging voor Veilig Verkeer te Rotterdam
heeft de Commissaris der Koningin in
de Provincie Zuid-Holland, mr. .1. Klaa
sesz, gezegd, dat men in ons land veel te
lankmoedig is, wat verkeersovertredingen
betreft. Men treedt niet krachtig genoeg
op tegen de overtreders. Mr. Klaasesz
noemde verschillende organisaties op het
gebied van de verkeersveiligheid een
ramp.
„Wij zfjn op de verkeerde weg als we
de weggebruikers in vijandige kampen
gaan verdelen. We moeten gezamenlijk
optrekken in één organisatie" Voorts
betreurde spreker het dat het verkeers-
onderwijs is onttrokken aan de politie
en in handen is gelegd van het onder
wijzend personeel.
Nigeriaans oppositieleider
door tegenpartij behekst
Bij opstootjes in de omgeving van
Ibadan (Nigeria), die drie dagen hebben
geduurd, zijn veertien mensen om het
leven gekomen. De politie moest van
vuurwapens gebruik maken, nadat zij
vergeefs gepoogd had de menigte met
traangas te verspreiden; 300 mensen zijn
gearresteerd. De relletjes laaiden op na
een auto-ongeluk, waarbij een in het ge
bied van Badan zeer populaire oppositie
leider in het Nigeriaanse parlement om
het leven kwam De bevolking van het
gebied, die zeer bijgelovig is is ervan
overtuigd dat de man het slachtoffer is
geworden van een betovering. Zijn poli
tieke tegenstanders hadden hem be
hekst 1
