DE PILOTEN VAN DE K.L.M. ZIJN
VANN ACHT IN STAKING GEGAAN
Medan door opstandelingen bezet
WEERBERICHT
Directie weigerde ontslag van
2 gezagvoerders in te trekken
STUNT VAN MOSKOU TEGEN
MILITAIRE BASES VAN V.S.
Djatikoesoemo is op de vlucht
H. Walenkamp Zn
97ste jaargang
MAANDAG 17 MAART 1958
No. 29393
SCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Dramatische ontwikkeling in salariseon flirt
De piloten van de K.L.M. zijn gisteravond om 23.59 uur in staking
gegaan!
Aanleiding tot deze staking, die een ernstige storing zal betekenen
in de van Nederland vertrekkende luchtdiensten, was het ontslag op
staande voet, dat de directie van de Nederlandse luchtvaartmaat
schappij vrijdagavond aanzegde aan de gezagvoerders J. F. de Laat
en L. Metz in verband met de door hen aan persvertegenwoordigers
gedane mededeling. Na een zes uur durende vergadering in het
Carltonhotel te Amsterdam stelde de Vereniging van K.L.M.-vliegers
in de nacht van zaterdag op zondag de directie voor de keus: het
ontslag intrekken of een staking. Een zichtbaar ontroerde en vermoeide
president-directeur van de K.L.M., de heer I. A. Aler, verklaarde
gisteravond tijdens een inderhaast belegde persconferentie in het
K.L.M.-kantoor aan de Plesmanweg, dat hij het ultimatum van de
vliegers van de hand wees. „Ook nu dit een staking van de vliegers
tot gevolg heeft".
„Uitlatingen waren
niet te tolereren"
„Naar mijn mening is het een feit, dat
de houding van de vliegers langzamer
hand onwaardig is geworden. Hun
mededelingen aan de pers na de nacht
vergadering van donderdagavond waren
van dien aard, dat zij niet te tolereren
zün", aldus de heer T. A. Aler.
Deze mededelingen bevatten de vol
gende elementen:
1. Dat de huidige situatie bijzonder
nadelig voor de vliegveiligheid zou zijn.
Wanneer een dergelijke uitlating door
een gezagvoerder van een luchtvaart
maatschappij publiekelijk wordt gedaan.
zal het publiek dit beschouwen als te
komen van bij« uitstek deskundige zijde
Wanneer de uitlating als deze onjuist en
tendentieus is, is deze des te meer scha
delijk voor de K.L.M.aldus de heer Aler.
2. Dat de K.L.M. haar aandeelhouders
zou hebben misleid. Deze onverwachte
en op niets gebaseerde mededeling noem
de hij ronduit lasterlijk en kan zowel de
K.L.M. als de aandeelhouders schade
berokkenen.
3. Dat met de mogelijkheid wordt re
kening gehouden, dat de directie van de
K.L.M. discriminerende beslissingen ten
aanzien van bepaalde vliegers zou nemen
op grond van rapporten van de medische
dienst van de K.L.M., die ook op zichzelf
niet onbevoordeeld door deze dienst zou
den zijn opgemaakt
keurd, omdat men het onrechtvaardig
acht de woordvoerders van de Vereni
ging, die namens allen spreken, per
soonlijk te treffen, zei de heer Aler: „Ik
verzeker U, dat wij hen het recht hun
opinie tot uitdrukking te brengen geens
zins willen ontzeggen. Ik ben te allen
tijde gaarne bereid geweest en ik ben
dat nog steeds om hun woordvoerders te
ontvangen. Ik kan echter niet toestaan,
dat een employé van het bedrijf, tot
welke categorie hij ook behoort, in het
openbaar onjuiste en voor het bedrijf
schadelijke uitlatingen doet, nog afge
zien van het feit, dat in dit geval de in
het openbaar geuite bezwaren niet eerst
ter kennis van de directie zijn gebracht.
Het feit, dat de betrokkenen als
woordvoerders voor hun organisatie
zouden optreden, doet hieraan niets af.
Deze kwaliteit ontslaat hen niet van
hun plichten, als verantwoordelijk per
soneelslid en verschaft hen niet on
schendbaarheid om hun bedrijf te
benadelen".
Slot op pag. 2
Weinig geestdrift in het Westen voor een
mengsel van marchanderen en propaganda
De Sovjetrussische regering heeft zaterdag voorstellen gedaan voor een verbod
van het gebruik van de kosmische ruimte voor militaire doeleinden, de opheffing
van militaire bases op buitenlands gebied en de internationale samenwerking bjj
de exploratie van de kosmische ruimte. Volgens deze voorstellen, welke op een
topconferentie besproken zouden moeten worden, zouden de regeringen overeen
moeten komen alleen raketten de ruimte in te sturen in overeenstemming met
een internationaal program. De opheffing van militaire bases in het buitenland
zou allereerst die in Europa, het Midden-Oosten en Noord-Afrika moeten betref
fen. Passend internationaal toezicht zou in het kader der Verenigde Naties tot
stand moeten worden gebracht.
Volgens waarnemers (e Moskou verwacht het Kremlin van deze koppeling van
uitbanning van internationale ballistische projectielen aan opheffing van de
Amerikaanse en andere Westelijke bases, dat de openbare mening in de Weste
lijke landen zich krachtig voor een dergelijke „ruil" zal uitspreken. In Londen
werd gezegd, dat de Russen opnieuw bewezen hebben, dat de Verenigde Naties
alleen maar willen inschakelen als dat in hun kraam te pas komt. Voor toezicht
op het gebruik van de ruimte willen zij de V.N. inschakelen, maar zjj verzetten
zich tegen behandeling van de ontwapeningskwesties In de volkerenorganisatie.
Handige koppelverkoop.
In gezaghebbende kringen van het
Amerikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken noemde men de Sovjet
russische voorstellen „absoluut onaan
vaardbaar" Het Westen kan niet in
stemmen met opheffing van de Ameri
kaanse bases in het buitenland, zolang
geen allesomvattende ontwapeningsover
eenkomst voor gewone en kernwapens
onder doelmatige internationale controle
is bereikt.
Onze Londense correspondent telefo
neerde ons hedenochtend:
De Britse regering is nog niet in staat
commentaar te leveren op de Russische
voorstellen, die tijdens het weekeinde
werden bekend gemaakt-
In de Sovjetrussische verklaring wor
den president Eisenhowers vroegere voor
stellen inzake gezamenlijke actie tegen
ziekte en droogte en het vruchtbaar
maken van woestijnen overgenomen. De
tekst van het jongste Sovjet-plan was
bij het afzenden van dit bericht nog niet
in Londen ontvangen, zodat een officiële
reactie nog niet mogelijk was
lanceren van raketten van de midden
afstand opgeven. De Russische raket
bases zouden in dat geval schotvrij wor
den. Ook maarschalk Boelganin heeft
in zijn jongste brief aan Eisenhower
militaire voorstellen gedaan, die in
wezen neerkomen op hetgeen de Russen
thans betogen.
Telefoongesprekken
van Adenauer afgeluisterd?
(Van onze correspondent ln
West-Duitsland)
Adenauer is achterdochtig geworden
en heeft alle telefoontoestellen en tele-
foonlcidingcn in zijn bondskanselarij
door zijn postminister Stücklen persoon
lijk laten onderzoeken, omdat hij er
haast van overtuigd is, dat de gesprek
ken die hij in de laatste tijd heeft ge
voerd. door anderen zijn afgeluisterd.
Hoe zou het anders kunnen komen,
dat diverse staatsgeheimen, waarmee de
buitenwereld voorlopig nog niets te ma
ken had, toch zijn uitgelekt?
In Bonn verwondert men zich daar in
kringen van de diplomaten, politici en de
binnen- en buitenlandse journalisten
helemaal niet over. want men is er op
het gebied van telefoneren al lang scep
tisch en voorzichtig geworden.
Stücklen. die elektro-ingenieur is, ver
klaarde, dat hij niets bijzonders aan de
telefooninstallaties in t paleis Schaum-
burg heeft kunnen ontdekken, behalve
dan dat zij wat verouderd zijn. De
Bondskanselier wenst, dat voor nemzelf
en voor zijn naaste medewerkers nieuwe
telefooninstallaties worden aangebracht,
die het afluisteren van gesprekken on
mogelijk maken. In de nieuwe begroting
is hiervoor al een bedrag van 4000 mark
uitgetrokken. Maar de minister moest
zijn regeringschef enigszins teleurstel
len. Hij vertelde hem namelijk, dat men
tegenwoordig niet met zekerheid kan
garanderen, dat verbindingslijnen niet
kunnen worden afgetapt. Er bestaan af-
luistermethodes, waartegen men haast
niets kan doen.
Zaterdagavond is de atoomonder-
zeeëer „Skate van de Amerikaanse
marine voor een bezoek in Rotter
dam gearriveerd. Het meren van de
duikboot in de Parkhaven.
1 april eindigt actie
gironummer 777
De gezamenlijke hulpactie van het
Nederlandsche Roode Kruis en het Cen-
raal Comité van kerkelijk en particulier
initiatief voor sociale zorg t.b.v. gere-
patrieerden, waarvoor de speciale giro
rekening 777 in gebruik werd gesteld,
wordt per 1 april a.s. beëindigd, aldus
deelt het Roode Kruis mede. Per 15
maart was op deze giro gestort
f. 759.851,84.
De actie wordt beëindigd in volledige
overeenstemming tussen beide organi
saties, aldus wordt verder medegedeeld,
in verband met het stadium waarin deze
hulpactie thans is gekomen. Het
C.C.K.P. zal na 1 april zijn werkzaam
heden op gebruikelijke wijze voortzetten.
Voor verdere giften zal het comité na 1
april een eigen girorekening openen.
Ook het Nederlandsche Roode Kruis zal
na 1 april de hulpverlening aan de uit
Indonesië repatriërende Nederlanders op
gebruikelijke wijze voortzetten.
scherend, of zijn minister om dat t«
kunnen bewijzen, in staat zou zijn een
geluidsbandopname van een kabinets
zitting in een vertrek met gesloten deu
ren te laten maken. Minister Stücklen
beloofde met een doodernstig gezicht,
Adenauer vroeg gek- dat hij zijn best zou doen!
Succes voor tegenregering
Dit zijn de twee door de KLM- i
directie op staande voet ontslagen
gezagvoerders, welk ontslag zulk
een belangrijke rol speelt in de uit
gebroken pilotenstaking. Zittend de
heer J. F. de Laat en staande de
heer L. Metz. Deze foto werd ge
maakt tijdens de zaterdagavond in
Amsterdam gehouden vergadering
van de Vereniging van KLM-vlie-
.gers.
R.S. Stokvis rijwielen
HA ARLEMMERSTR. 1
Koud en schraal
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer met plaatselijk wolken
velden. Matige tot krachtige wind tus
sen noordoost en oost. Weinig verande
ring in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.16 uur)
18 MAART.
Zon op: 6.49 uur: onder: 18 48 uur.
Maan op: 5.46 uur: onder: 17.10 uur.
Hoogwater te Katwijk te 220 en
14 41 uur.
Laagwater te 10.23 en 22.48 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's.
4. Dat het mogelijk geacht wordt dat
de directie bij het beoordelen van de
prestaties der vliegers de in het bedrijf i
uitgebrachte rapporten betreffende deze
prestaties misbruikt
Bedroefd en beschaamd
„Vrijdagavond heb ik een onderhoud
gehad met de gezagvoerders De Laat er.
Metz. de woordvoerder van de Vereni
ging. Zij zeiden toen niets terug te ne
men van wat zij de pers hadden mee
gedeeld. Ik heb hen toen op staande
voet ontslag aangezegd. Ik ben mij be
wust van de gevolgen Ik ben bedroefd
en beschaamd, dat dit ontslag nodig
was, maar ik kan niet tolereren, dat
onze vliegers hun eigen maatschappij
door het slijk halen en hun directie en
de staf van onze maatschappij beledigen.
Daarom is mijn antwoord op het. ulti
matum van de vliegers om voor zondag
avond 12 uur de beide ontslagenen in
hun functie er. waardigheid re herstel
len: „Neer."
Met betrekkin? *ot ce resolutie van de
Vereniging van KLM -vliegers waarin
wordt gesteld, dat het ontslag van de
heren De Laat en Metz wordt afee-
Reserve krediet I.M.F.
niet meer nodig
Nederland heeft het Internationale
Monetaire Fonds in Washington meege
deeld, dat het als gevolg van de Verbe
terde positie van de Nederlandsche Bank
het reservekrediet van 68.750.000 dollar
van het I.M.F. niet meer nodig heeft.
De regeling is met ingang van 11 maart
vervallen; zij was aanvankelijk voor een
jaar, ingaande op 12 sepember, getrof
fen,
Nederlandse functionarissen in Wash
ington verklaarden gisteren, dat in de
afgelopen maanden de positie der Neder
landse betalingsbalans verbeterd is en
dat de bestedingsbeperking in Neder
land heeft geholpen bij het terugdringen
van de inflatie.
Is er thans een kettingreactie op komst
De opstandige troepen op Midden-Sumatra hebben een succes
behaald dat vermoedelijk tot een kettingreactie zal leiden: zij maakten
Onofficieel kon echter alvast oorden j zich' met s,eu" van overgelopen troepen van de centrale regering,
gezegd, dat ook het jongste Russische meester van het vliegveld van Medan en vervolgens van de stad
„a-i i,é Medan. De aanval werd overgenomen door het 131ste bataljon
infanterie, van het derde regiment uit Tapanoeli, dat zich reeds eerder
bij de opstandelingen had aangesloten en met steun van de artillerie.
De aan de centrale regering trouw gebleven troepen waren niet in
staat, het vliegveld te verdedigen, aldus Radio-Padang, die hieraan
toevoegde dat brigade-generaal Djatikoesoemo, die in Noord-Sumatra
het commando heeft over de eenheden der centrale regering, Medan
heeft verlaten en op de vlucht is. Vermoedelijk zal hij trachten via
Belawan uit te wijken.
In de kringen van de Sumatraanse opstandelingen te Singapore was
men gisteren opgetogen over dit succes!
Radio-Padang berichtte, dat „geheel Tapanoeli thans de opstande
lingen steun verleent".
men reeds veel eerder aansluiting bij de
revolutionairen van Padang had ver
wacht.
Op de tweede plaats verwacht men nu
elk ogenblik een uitspraak van Atjeh,
dat het zich tegen de centrale regering
verklaart, zodat dan héél Noord-Suma-
tra achter Padang staat.
In revolutionaire kringen in Singa
pore voorspelde men gisteravond voor
„zeer spoedig" de val van het regime
van Soekarno en Djoeanda.
voorstel weinig geestdrift wekt. Het
blijft het gebruikelijke mengsel van di
plomatiek marchanderen en listige pro
paganda. Deze nieuwe Sovjetrussische
stap of misschien beter „Sovjet-,Munt"
zal daarvoor volgens sommigen waar
schijnlijk eerder een topgesprek vertra
gen dan verhaasten. Het plan zou na
melijk nog eens bevestigen, dat Moskou
helemaal geen ernstige onderhandelin
gen wil, maar er slechts op uit is de
positie van het Westen, gebaseerd op het
nucleaire afschrikkingswapen, te onder
mijnen.
Nogmaals wordt in Londen herhaald,
dat het Westen nooit zijn geallieerde
bases zal opgeven zonder gelijktijdige
gecontroleerde en gewaarborgde beper
king van de gewone wapens en inkrim
ping van de Russische massa-legers. Het
enige nieuwe is, dat de Verenigde Naties
genoemd worden, mogelijk bedoeld als
concessie aan het Westen. Maar Londen
is uiterst verbaasd over de opvallende
tegenstrijdigheid in de Russische ge-
dichtengang, welke het ene ogenblik
inmenging van de Verenigde Naties af
wijst, nl inzake de ontwapeningskwestie
in de V N -commissie en enkele uren
later aanprijst!
Het voorstel wordt een handige ver
menging genoemd van plannen tot con
trole van de wereldruimte en internatio
nale samenwerking, zoals reeds door pre
sident Eisenhower ingediend werd, met
de Russische afgezaagde en onaanvaard
bare eis tot eenzijdige opheffing van
de Amerikaanse militaire bases Het
vormt bovendien een herhaling van
Kroesjtsjefs redenering, dat de Sovjet-
Unie alleen wenst te spreken over con
trole van de wereldruimte indien de
Verenigde Staten hun bases voor het
Amerika lanceert
tweede kunstmaan
Tc Cape Canaveral is vandaag een
Vanguard-raket met een kleine kunst
maan afgeschoten, aldus een Reuter-
bericht uit Amerika.
Gistermorgen om vijf uur rukte ma
joor Nangolan met een strijdmacht
van 2000 Sumatranen de stad Medan
binnen. Zjjn troepen vielen kazernes
en posten aan, bezet door Javaanse
troepen, die de regering te Djakarta
trouw waren gebleven. Majoor Nan
golan had reeds een overeenkomst tot
overgave van het vliegveld te Medan
met de commandant gesloten. „Nango
lan is nu heer en meester in Medan",
verklaarden zegslieden in Singapore.
De commandant van Zuid-Sumatra
overste Barlian zou waarschijnlijk
vandaag een rede houden, waarin hij
een koerswijziging in zijn neutrale
houding zou aankondigen.
Radio-Padang heeft voorts nog be
kend gemaakt: daar het hoofdkwartier
van de opstandelingen het voornaam
ste doel is van de acties te land en in
de lucht door de centrale regering,
heeft de tegenregering besloten dit te
verplaatsen van Padang naar een niet
genoemde plaats, meer in het binnen
land gelegen.
Troepen van de centrale regering
zouden in actie gekomen zijn in Bela
wan. dat ongeveer 16 kilometer ligt
van Medan, tegen de troepen der op
standelingen. Radio-Medan heeft van
daag gezwegen.
Zeer spoedig val huidig
regiem
Als eerste volgeling van Nangolan
wordt genoemd de commandant van het
tweede militaire district, majoor Manab
Loebis van Permatang Siantar, van wie
Boodschap van Hoessein
Radio-Padang heeft een boodschap
uitgaande van overste Hoessein aa-n de
troepen der tegenregering. Hierin wordt
o.a. gezegd:
„God is met ons. Wij moeten het land,
zijn godsdienst en zijn bevolking redden
van onderdrukking en vernietiging. In
donesië was op weg naar de vernietiging.
De Indonesiërs zijn onderdrukt gewor
den door een dictatoriale macht in Dja
karta. en hun geloof wordt ondermijnd
door mensen, die niet in God geloven.
Vreest niet, God is met ons! Vrienden,
waar ook gij thans uw plicht vervult, op
de stranden, rivieren, heuvels, in steden
en dessa's of aan de grenzen, weest op
uw hoede en bewaart uw kalmte. Het
land rondom u is onze verdediging.
Vecht en verdrijft de vijand.
Radio-Padang riep ook een boodschap
om die, naar haar zeggen, was binnen
gekomen van Sheik Soeleiman Arasoeli,
islamitisch leider in Midden-Sumatra.
Deze zegt daarin: „de 6trljd tegen de
troepen der centrale regering is thans
plicht voor iedereen. Wij verdedigen ons
land en onze godsdienst, aldus de radio
der tegenregering".
Toespraken van Soekarno
President Soekarno heeft de opstan
delingenleiders van Midden-Sumatra
„opportunisten, geen leiders" genoemd.
Hij zei dit in een voor 150.000 toehoor
ders te Bandoeng gehouden rede welke
gisteren door de Indonesische radio
werd uitgezonden.
De opstandelingenleiders van Midden-
Sumatra hebben „de strijd om de onaf
hankelijkheid verraden" en er zal streng
tegen hen worden opgetreden, aldus
Soekarno.
Over de buitenlandse politiek van In
donesië zei Soekarno, dat deze geen
neutraliteit betekent, maar een weige
ring om zich aan te sluiten bij blokken.
De opstandelingenleiders van Midden-
Sumatra hadden „agenten van buiten
landse mogendheden" betaald, die In
donesië in een blok willen doen
opnemen. Indonesië is voor „vreedzame
samenleving der naties, maar vreedzame
samenleving met het kolonialisme is niet
mogelijk", aldus president Soekarno.
Soekarno verklaarde tenslotte, dat de
revolutionaire regering in Midden-
Sumatra in feite een „reactionaire be
weging" is, Sjafroeddin c.s. werken niet
voor het volk van Midden-Sumatra,
maar zij zijn „avonturiers". Over de
ruilhandel van de Buitengewesten zei
hij, dat deze niet aan het volk ten goede
komt, omdat leiders in de Minahassa
zoals Soemoeal „al het geld in hun
eigen zak steken".
President Soekarno heeft voorts gis
teren, kort na zijn terugkeer van Ban
doeng, een massabetoging voor het Mer-
deka-paleis in Djakarta toegesproken.
Voor de betoging hadden tienduizen
den zich verzameld op het Bantengplein,
vanwaar zij in gesloten gelederen naar
het paleis marcheerden en voor de pre
sident defileerden. Er waren groepen
gevormd van arbeiders, oudstrijders,
studenten, boeren en militairen. Meer
dan de helft van de betogers waren
communisten. Sommige groepen droegen
communistische vlaggen met zich mee
en brachten met gebalde vuist de com
munistische groet.
Soekarno sprak eerst met zachte,
droevige stem, die uitzwol tot machtige
woede-uitbarstingen, waarin de massa
hem met wild geschreeuw bijviel. Soe
karno maakte overigens een bezorgde en
verwarde indruk.
Nadat de laatste groep gepasseerd
was, verklaarde Soekarno, die een
blauw marine-uniform droeg, o.a., dat
de Indonesiërs geen tweede centrale
regering erkennen. „De rebellen ver
raden onze onafhankelijkheid. Wij
moeten de revolutionaire regering ver
pletteren", aldus Soekarno.
