Pakan Baroe door parachutisten
bezet; Padang uit zee beschoten
WEERBERICHT
Vliegveld door tegenregering
omsingeld?; er is felle strijd
Fr
anse
regering
kwam gisteren
plotseling in moeilijkheden
97ste jaargang
DONDERDAG 13 MAART 1958
No. 29390
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J. W Benny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN RedacUe 21W7
Hootdredacteur: J. Brouwer f.7.50 per Kwartaal; t.2.55 per maand; t.0.59 per weet Telefoon Directie en Administratie. 25041. Redactie
SOLEX bro
H. Walenki
Immigratie intellectuelen
in de Ver. Staten
In de periode van 1 juli 1952 tot
30 juni 1956 zijn bijna zestigduizend
mensen, behorend tot de z.g. intel
lectuele Deroepen, de Verenigde
Staten binnengekomen om zich
daar blijvend te vestigen. Dit was
ruim zes procent van het totaal
aantal immigranten in dat tijdvak.
Tot die intellectuelen behoorden
9 245 ingenieurs en hogere technici,
3.231 beoefenaren der natuurweten
schappen, 447 sociologen. 766 do
centen en professoren, 6.101 onder
wijzers, 573 juristen, 5.023 genees
kundigen. 3.226 verpleegsters. 6.573
technici en 19.519 behorend tot di
verse beroepen. Veertig procent van
deze hoofdarbeiders waren uit Eu
ropese landen afkomstig. Van die
landen leverden Duitsland en Enge
land de grootste contingenten, na
melijk ruim 11 en 10 procent. De
diverse Europese landen gaven het
volgende beeld: Duitsland 6.890.
Frankrijk 1.528. Griekenland 603,
Ierland 1 375. Italië 1.737. Nederland
811, Oostenrijk 748. Engeland 6.406.
Zweden 1.145, Zwitserland 1.442,
overigen 1.851. Geen der Europese
landen leverde echter een zo groot
aantal immigranten in deze cate
gorie als Canada, namelijk 15.933.
delaars, resp. Murphy en Beeley, heb
ben medegedeeld, dat zijn land slechts
dan de onderhandelingen met Frankrijk
wil hervatten, indien de Fransen de
Tunesische soevereiniteit over Bizerta
erkennen en zich bereid verklaren de
basis daar te ontruimen, aldus werd
gisteren in gewoonlijk goed ingelichte
kringen in Tunis vernomen. Als dit ge
beurd is, zal Bourguiba kunnen instem
men met het bespreken van een tijd
schema voor het samentrekken van
i Franse troepen in Bizerta en van de
terugtrekking van deze troepen. Ook zal
dan kunnen worden gesproken overeen
neutraal beheer van de Franse militaire
vliegvelden in het zuiden van Tunesië
en over de kwestie van de grens tussen
Tunesië en Algerije, zo zei men in be
doelde kringen in Tunis.
1 In Tunesische kringen betoont men
I enig ongeduld over hetgeen beschouwd
I wordt als het „langzame verloop der
besprekingen van Beeley en Murphy".
President Bourguiba zou de Britse en
de Amerikaanse diplomaat hebben ver-
I zocht hun opdracht zo spoedig mogelijk
te voltooien.
Poolse regering gaat grond
terugverkopen can boeren
De Poolse minister van Landbouw. Ed
ward Ochab. heeft gisteren in het par
lement verklaard, dat de regering van
plan is verscheidene honderdduizenden
hectaren land terug te verkopen aan
boeren, omdat zij niet voldoende geld
beschikbaar kan stellen om een goede
bewerking van de staatsgronden te ver
zekeren.
Het zou in het belang van het socialis
me zijn 4eze grond in handen van de
staat te houden, maar dan op voorwaar
de, dat de staat er geld in steekt en de
grond op een goede wijze bebouwt, al
dus Ochab. Hiervoor zijn echter honder
den miljoenen guldens nodig voor ge
bouwen, machines en verbetering van de
grond. De staat heeft dit geld niet en zal
het in de komende jaren ook niet krij
gen.
De grond zal kunnen worden gekocht
door arbeiders van staatsboerderijen, ge-
rtpatrieerden uit de Sovjet-Unie en klei
ne boeren, die hun grondbezit willen uit
breiden, aldus Ochabs verklaring in het
parlement.
Illusies verzwakken
het Westelijk verzet
Waarschuwing van Dulles ep
ZOAVO-conferentie
De raad van ministers van de
Zuidoostaziatische Verdragsorganisatie
(ZOAVO) heeft de secretaris-generaal
gemachtigd in contact te treden met
zijn collega's van andere collectieve vei
ligheidsorganisaties der vrije wereld (d«
NAVO en de MOVO oftewel het Ver
drag van Bagdad). In een slotcommu
niqué van de driedaagse conferentie
wordt o.m. gezegd, dat het contact tus
sen de ZOAVO en niet-aangesloten lan
den in vele opzichten nuttig is geweest.
Volgens conferentiekringen zouden alle
acht leden-landen van de ZOAVO de
Indonesische aanspraken tot uitbreiding
van de territoriale wateren van drie tot
twaalf mijl hebben verworpen.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, Foster Dulles, heeft uit
voerig gesproken over een mogelijke top
conferentie. Hij verklaarde, dat de Sov
jet-Unie slechts propaganda wil maken
en geen serieuze onderhandelingen over
de hangende problemen wenst.
Dulles verklaarde voorts, dat een
topconferentie de zaak van de vrijheid
veel schade kan berokkenen als ze de
illusie geeft, dat er een regeling tot
stand is gekomen, terwijl er in feite
niets is gebeurd. Als de ontspanning al
leen maar denkbeeldig is, zullen de de
mocratische volkeren de inspanning
niet meer steunen, die nodig is voor hun
defensie en die van hun hondgenoten,
Dulles. Maar dedictaturen, die niet door
de volkswil worden beïnvloed, kunnen
tegelijkertijd verder gaan met de opbouw
van hun offensieve kracht en hun ge
heime plannen ten uitvoer brengen, tot
dat zij militair sterk genoeg zijn om
niets vermoedende en onbeschermde
vrije volkeren aan te grijpen, zo besloot
Dulles.
Weerzien na 51 jaar
Moeder en zoon
De heer J. Grupstra, een 54-jarige
oliehandelaar, is de gelukkigste man
van Drachten, want voor het eerst in
51 jaar heeft hij zijn moeder, die hij
reeds lang dood waande, teruggeizen.
De heer Jan Grupstra kwam in 1907
als jongetje van 3 jaar met zijn uit
Drachten afkomstige vader, die er een
diensttijd van 12 jaar als koloniaal op
had zitten, uit Sumatra naar Nederland.
Zijn moeder, een negerin, die haar
zoontje dolgraag bij zich had willen
houden, bleef wanhopig achter. Toen de
heer Grupstra opgegroeid was deed hij
steeds hardnekkig pogingen om naar
moeder terug te keren, maar steeds te
vergeefs. Wel slaagde hij er in. het adres
van de op Sumatra achtergebleven
vrouw gewaar te worden en sinds 1934
werden er geregeld brieven over en weer
en foto's gestuurd.
Tijdens de Duitse en Japanse bezetting
werd uiteraard elk contact verbroken. En
toen nadien enkele brieven onbestelbaar
terugkwamen, verloor de heer Grupstra
de hoop, zijn moeder nog ooit terug te
zien. Dezer dagen ontving hy echter de
onverwachte en verheugende tijding, dat
de thans 81-jarige vrouw gezond en wel
naar Nederland is gekomen, als gevolg
van het uitwijzingsbesluit van de Indo
nesische regering. In Geertruidenberg,
waar de bejaarde dame thans verblijf
houdt, heeft hij haar opgezocht. De
oude vrouw herkende haar zoon direct.
„Je loopt precies als je vader," zei ze.
Deze zomer, als de weersomstandigheden
gunstig zijn, hoopt zij haar zoon in
Drachten een tegenbezoek te kunnen
brengen.
Aan beide kanten thans tientallen doden?
De centrale Indonesische regering heeft officieel gemeld, dat val
schermtroepen de stad Pakan Baroe en het daarbij gelegen vliegveld
in het oostelijk deel van Midden-Sumatra hebben veroverd. Alleen de
rivier de Siak scheidt het vliegveld van het olieveld van de Caltex,
waar een Amerikaanse gemeenschap werkt. Tevoren had Radio-
Padang verklaard, dat militairen van de tegenregering de eerste 300
parachutisten, die met 20 Dakota's waren aangevoerd, hadden omsin
geld. Volgens de eerste berichten van de zijde der opstandelingen
zouden er aan weerskanten tientallen militairen zijn gesneuveld. Hier
aan werd toegevoegd, dat de „felle strijd" voortduurde.
De korvet „Radjawali" van de Indonesische marine heeft gister
avond Padang, de zetel van de tegenregering op Sumatra, beschoten,
nadat de commandant van de stad een ultimatum om zich aan boord
van het vaartuig te begeven, had afgewezen. Dit is meegedeeld door
Radio-Padang.
De „Radjawali" trok zich terug, nadat de kustbatterijen van de
opstandelingen het vuur hadden beantwoord. Over eventuele schade
tengevolge van de beschieting werd niets gezegd.
Bevolking naar de bergen?
In Den Haag verklaarde een Indone
sische woordvoerder dat zijn regering
niet wilde, dat de strijd een oorlog zou
worden. De bevelhebber, brigade-gene
raal Djatikoesomo, had opdracht ge
kregen, de verliezen aan weerskanten
zo gering mogelijk te houden. De opzet
van de actie was „het gebied onder de
macht van de revolutionaire regering te
zuiveren".
Als de parachutisten inderdaad zou
den zijn omsingeld, zouden zij niets
kunnen uitrichten, terwijl de dichtstbij
zijnde Indonesische troepen zich 200
km. oostelijker aan de kust bevinden.
Als zij echter het vliegveld voor ge
bruik gereed kunnen maken, krijgen de
regeringstroepen de kans versterkingen
aan te voeren, waarmee zij langs be
hoorlijke wegen rechtstreeks naar Pa
dang en Boekittinggi, twee centra van
de opstandige beweging, kunnen opruk
ken.
Volgens een communique van de
Indonesische regering hebben val
schermtroepen en gevechtsgroepen
van de luchtmacht aan de landing
deelgenomen. De militairen stonden
onder leiding van kolonel Wirgadi-
nata. De Mustang-jagers en de bom
menwerpers, die een „paraplu" boven
het betrokken gebied vormden, keer
den alle behouden op hun bases te
rug.
Een vertegenwoordiger van de Caltex,
die gisteren van het Caltexterrein bij
Pakan Bai-oe in Singapore is terugge
keerd, deelde mede. dat de Indonesische
bevolking op dit olieterrein haar bezit
tingen bijeen pakt en naar de bergen
trekt. Zij had de aanval reeds een paar
weken lang verwacht. Ook de winkeliers
brachten hun goederen naar veiliger
oorden over.
De vertegenwoordiger zeide niet te
weten of Soengei Pakning al door de
regeringstroepen is bezet, doch hij
verklaarde dat als zij eenmaal de
Siak-rivier hebben bereikt, hun pro-
lllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Soekarno: Indonesië
ondergaat beproeving
President Soekamo heeft giste
ren verklaard, dat „Indonesië thans
een beproeving ondergaat". „Hier
van moeten wij allen de last dra
gen", zeide hij, „niet alleen de re
gering en de president, maar de
gehele Indonesische natie".
Soekarno, die een inspectiereis
van zes dagen maakt langs mili
taire installaties op Java, Zuid-
Celebes en Bali, is gisteren in
Makassar aangekomen. Hij deed
een beroep op de bevolking „De be
proeving met krachtige vastbera
denheid te doorstaan" en legde er
de nadruk op, dat de beproeving
zwaar is, doch dat nog geen land
zonder dergelijke zwarè beproe
vingen groot is geworden. Hij ver
klaarde voorts, dat de Indonesische
Republiek niet was uitgeroepen
voor het een of andere gebied,
maar voor het gehele Indonesische
volk. Hij sprak niet in directe be
woordingen over de acties van de
regeringstroepen in Midden-Suma-
tra.
jllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllim'
De regering zou boodschappen heb
ben gekregen van verscheidene groe
peringen en organisaties om „tot de
laatste man te vechten".
Djoeanda ontmoette Sultan
Premier Djoeanda heeft gisteren in
Djakarta besprekingen gevoerd met de
sultan van Djokjakarta, die door de
opstandelingen op Sumatra is genoemd
als een aanvaardbare figuur
nieuwe Indonesische regering.
Djoeanda voerde ook besprekingen
met de opperbevelhebbers van de Indo
nesische luchtmacht en de Indonesische
marine. Na de bespreking tussen de
premier en de Sultan werd geen ver
klaring uitgegeven. Ook de sultan wilde
na de bespreking niets zeggen. Hij heeft
Drie K.P.M.-schepen
aangehouden
(Special.1 berichtgeving)
Naar wij van de Marine Voorlichtings
dienst vernemen zijn in de Indonesische
wateren drie KFM-schcpen door de Ne
derlandse marine aangehouden. Zij wor
den opgebracht naar Nieuw-Guinea.
Amerika houwt
huizen Ier bestrijding
van de werkloosheid
De Amerikaanse Senaat heett gisteren
een wetsontwero aanvaard, dat voorziet
in het uittrekken van een bedrag van
1.850,000.000 dollar voor de uitvoering
van een woningbouwprogramma, dat
mede werd opgezet om 600.000 werkloze
Amerikanen w«cr aan het werk te hel
pen
Hat ontwerp voorziet ook in het be
schikbaar stellen van gelden voor hy
potheekverlening en voor het verhogen
van de rente on binnenlandse leningen.
De Amerikaanse minister van Fman-
ciën, Robert B. Anderson, heeft giste
ren na een conferentie met president
Eisenhower, waaraan ook andere hoog
geplaatste economische functionarissen
ceelnamen, bekendgemaakt, dat een be
slissing over mogelijke belastingverla
gingen ter bestrijding van de economi
sche teruggang in de Ver. St. eerst zal
worden genomen nadat zal zijn vastge
steld, welke uitwerking de maatregelen
hebben, die thans worden genomen om
het economische leven te stimuleren.
Naar hij zei, is er dus in de onmid
dellijke toekomst geen beslissing ten
aanzien van deze kwestie te verwachten.
Na deze bekendmaking van de minis-
bleem betrekkelijk eenvoudig zou zijn. j gezwegen sedert hij uit de V.S. in zijn
Die rivier is over een afstand van land is teruggekeerd,
meer dan 100 kilometer bevaarbaar, j
en als zjj eenmaal zover zouden zijn
gekomen, is nog maar een betrekkelijk i
korte mars nodig om de rebellencentra
Padang en Boekit Tinggl te bereiken.
een ter van Financiën werd door het Witte
Huis medegedeeld, dat president Eisen
hower het Congres zal verzoeken nog
bijna 85 miljoen dollar uit te trekken
voor bespoediging van de uitvoering van
openbare werken. De volgende stap on
der de plannen van de president tot be
strijding van de recessie zal een verzoek
om nog 125 miljoen dollar voor hetzelfde
doel zijn. Dit verzoek zal aan het einde
van deze week worden gedaan.
i vertegenwoordiger van de Caltex
mee, dat op de basis Roembai
Een
deelde mee, dat op
van de maatschappij nabij Pakan Baroe
alles in orde is. Hij had een telefoonge
sprek met de Amerikanen daar gehad.
Hij voegde hieraan toe, dat de maat
schappij niet van plan was het perso
neel van Roembai te evacueren. Zoals
bekend is vorige week het olieveld daar
op verzoek van de Centrale regering
gesloten.
Soekarno wordt niet
meer erkend
Volgens berichten van. de Caltex-zen
der te Roembai. die door een radio
amateur te Singapore zijn opgevangen,
hebben de Indonesische troepen vracht
auto's van de maatschappij gevorderd.
Later meldde de zender, dat alles rustig
was en iedereen ongedeerd. Het perso
neel had het onderhoudswerk hervat.
De minister van Binnenlandse Zaken
van de tegenregering, kolonel Djani-
bek, verklaarde in een radiorede, dat
de aanval op Pakan Baroe automa
tisch betekent, dat Midden-Sumatra
Soekarno niet meer erkent als staats
hoofd. Hij deed een beroep op Zuid
en Noord-Sumatra en op West-Java
om zich bij het tegenbewind aan te
sluiten. Volgens hem had de regering
in Padang de toestand in Pakan
Baroe „goed in de hand". Men had
kunnen verhinderen, dat met vlieg
tuigen versterkingen voor de rege
ringstroepen werden aangevoerd. De
parachutisten zouden zich moeten
overgeven of sterven, doordat Dja
karta geen versterkingen kon sturen.
Beroep op bevolking
In een boodschap van majoor Shafie,
militair commandant van het gebied
waartoe Pakan Baroe behoort, die via
j Radio-Padang werd uitgezonden, werd
een beroep op de bevolking gedaan stand
te houden en te vechten. „Het ogenblik
is gekomen ons leven te offeren voor
een rechtvaardige zaak en geweld t,e
gebruiken om geweld te bestrijden". Hij
zei dat de aanval van de troepen van
Soekarno op Midden-Sumatra het sein
hebben gegeven tot burgeroorlog.
Voorts maakte Radio-Padang bekend
dat vandaag in Solok een volksbijeen
komst zal worden gehouden. Kolonel
Hoessein en de minister van defensie
van de tegenregering. Boerhanoeddin
Harahap, zouden het woord voeren.
Oliemaatschappijen onder
toezicht
De Perboem. de communistische vak
bond van arbeiders in de olie-industrie,
heeft in een resolutie, gericht tot de
regering, verzocht om de buitenlandse
oliemaatschappijen onder toezicht te
stellen van een commissie, bestaande
uit vertegenwoordigers van de regering,
het leger en het personeel, teneinde „de
produktie en bespoediging van de indo-
nesianisatie van de Koninklijke Shell te
verzekeren".
Revolutionaire leiders bijeen
Volgens radio-Padang zijn gister
avond de leiders van de revolutionaire
regering in hun „geheime hoofdkwar
tier in de bergen" hgecn gekomen om
de toestand te bespreken.
Premier Gaillard vond het verstandig de
vertrouwenskwestie weer eens te stellen
Spookbeeld van De Gaulle
waart dreigend rond
(Van,onze Parijse correspondent).
De Franse premier Felix Gaillard is
gisteren plotseling weer eens in ernstige
moeilijkheden gekomen, tijdens de
voortgezette debatten over de grond
wetsherziening, waarover de Franse re
gering nu al vele weken touw trekt met
het parlement. Gaillard (Felix Gaillard,
d.i. de gelukkige!) vond het verstandi
ger de vertrouwenskwestie maar weer
eens te stellen. Vanwege de verschillen
de partijcongressen, die dezer dagen op
het programma staan, zal er pas dins
dag a s. kunnen worden gestemd.
Nadat de premier de vorige dag juist
bescheiden reden had de uiteindelijke
bestemming van zijn grondwetsherzie
ning niet al te somber in te zien. begon
gistermiddag de wind opeens uit een
heel andere hoek te waaien. De Gaul
listische fractieleider Trimoulet kwam
volslagen onverwacht en in afwezigheid
van de premier met een voorste] voor
de dag om de hantering van de ver
trouwenskwestie door de regeringschefs I
aanzienlijk te beperken. Dit voorstel I
druiste zo regelrecht in tegen de bedoe
lingen van de herziening van de hui
dige constitutie (die juist gericht is op 1
een versterking van de uitvoerende
macht), maar juist om die reden werd
het door een meei'derheid van 281
leden: communisten. Gaullisten en con
servatieven, dan ook aangenomen. De
tegenstemmers waren 210 in getal.
Ijlings werd premier Felix Gaillard
gewaarschuwd die, na een geïmprovi
seerde ministerraad, besloot zijn voort
bestaan op het spel te zetten in de hoop
het amendement zo weer ongedaan te
k min en maken.
Voor de regering is het een geluk bij
dit ongeluk, dat de parlementariërs nog
een dag of vijf tijd hebben om de con
sequenties van een nieuwe crisis te
overwegen.
Gaillard, die door zijn collega's overi
gens al wel weer lang genoeg in het
Palais Matignon, de regeringszetel, werd
gezien, heeft nu gelegenheid het spook
beeld ten tonele te voeren van een
terugkerende generaal De Gaulle, van
wie het parlement zeker nog minder
moet hebben
Tot zover onze Parijse correspondent.
Bourguiba staat op
ontruiming Bizerta
President Bourguiba van Tunesië zou
aan de Amerikaanse en Bi-itse bemid-
Hij voegde hieraan toe dat in geheel
Midden-Sumatra vrijwilligerseenheden
worden gevormd om tegen de troepen
van de Centrale regering te strijden. i
Advertentie
Lichte dooi
De Bilt verwacht tot morgenavond:
In de noordoostelijke helft van het
land aanvankelijk sneeuw. Overigens
veranderlijke bewolking met morgen
later op de dag in het zuiden van het
land enige regen.
Langzame stijging van temperatuur,
maar vannacht in de noordelijke pro
vincies nog temperaturen om het vries
punt. Overwegend matige wind uit uit
eenlopende richtingen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
14 MAART
Zon op: 6.59 uur; onder: 18.41 uur.
Maan op: 3.49 uur; onder: 12.54 uur.
Hoogwater te Katwijk te 10 42 en
23.36 uur.
Laagwater te 5.41 en 18 39 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
Vermoedelijk denkend aan de
leus met melk meer mans" dronk
minister Vondeling gisteravond in
Den Haag een pittig glas melk al-
vorens zich te begeven in de debat-1
ten over de melknota. welke in de
T weede Kamer werden gehouden.
Voor het verslag van deze debat
ten zie men elders in dit blad.
In de finale van het internationale i houden, heef: de Franse zanger leroverd. Hij behaalde 27 punten.
Eurovisie Song Festival 1958. wel- André Claveau met het liedje 'De- Deze foto toont Claveau in actie,
ke gisteravond te Hilversum is ge-1 hors mon amour" de eerste plaats I
