Tegenregering breekt met Djakarta WEERBERICHT Velen verlaten Padans* uit vrees Nu héél goedkoop!. NOG DIT JAAR RAKETBASES LANGS ENGELSE OOSTKUST 96ste jaargang DINSDAG 25 FEBRUARI 1958 No. 29376 LEIDSCH DAGBLA Directeur: J. W Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f.750 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.059 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 Breuk thans compleet Dc breuk tussen Djakarta en Padang is thans volledig. Want nadat de Indonesische stafchef generaal Nasoetion verklaard had, dat er geen pardon is voor de „rebellen" van Midden- Sumatra, heeft de regering Sjafroeddin te Boekit Tinggi hierop geantwoord, dat zij zich vrij acht van elke plicht van trouw aan president Soekarno. Verwacht wordt, dat Padang een dezer dagen, mogelijk zelfs reeds vandaag, de radiozender, die zaterdag door bommen en geschut zwaar werd beschadigd, weer in werking zal kunnen stellen. Intussen schijnen volgens uit Padang te Singa pore ontvangen berichten de bombardementen het moreel van de bevolking ernstig geschokt te heb- Geen olie meer uit Zuid-Sumatra? Intussen heeft de regering te Djakarta onvoldoende benzine voor haar vlieg tuigen. ZU heeft herhaaldelijk te Singapore spoedbestellingen gedaan voor benzine met een hoog octaan gehalte, welke voor oorlogvoering noodzakelijk wordt geacht. De regering te Singapore heeft echter medegedeeld, dat zy geen toestemming zal geven tot de uitvoer van deze vliegtuigbenzine naar Indonesië. De uitvoer hiervan zal ook niet toegestaan worden naar de opstandelingen in Midden-Sumatra. Minister-president Lim Yew Hock verklaarde, dat Singapore „niet voornemens Is een financieel slaatje te slaan uit het lyden van anderen". Tot nu toe betrok Djakarta alle vliegtuigbenzine uit Pladjoe in Zuid-Sumatra. Uit de verzoeken van de centrale regering te Singapore zou men thans kunnen afleiden dat overste Barlian de aanvoer van benzine naar Java heeft afgesneden. Deze zou niet akkoord kunnen gaan met de bomaanvallen op Midden-Sumatra van de afgelopen dagen. Soekarno tegen inmenging I Doorbreking van blokkade? President Soekarno heeft gisteren gezegd, dat een van de twee wereld- blokken wenst dat Indonesië zich daarbij aansluit en „voor dat doel zich met onze binnenlandse aangelegenhe den begint te bemoeien". De presi dent betoogde, dat deze buitenlandse inmenging niet kan worden getole reerd. In een toespraak tot leden van het voormalige „studentenleger", dat een rol heeft gespeeld bij de onafhankelijk heidsrevolutie, betoogde Soekarno: „Een buitenlandse mogendheid is begonnen de woelingen in de Buitengewesten uit te buiten". Hij zeide echter niet welk land hij bedoelde. Voorts zeide hij, dat de rebellenregering van Midden-Sumatra haar wil op onparlementaire wijze aan de wettige Indonesische regering wil opleggen. „Deze afwijking moet krachtig worden aangepakt", aldus de president. Universiteitspresident neemt ontslag Protest tegen bombardement Prof. Bahder Djohan, de president van de universiteit van Indonesië, heeft zün ontslag ingediend, uit pro test tegen het bombardement door de Indonesische luchtmacht op het plaatsje Painan, in Midden-Sumatra, op vrüdag j.L Naar werd vernomen, heeft profes sor Djohan aan de minister van On derwas, prof. Prijono gisteren schrif- teiyk verzocht hem met ingang van 25 februari uit zijn ambt te ontslaan. (Advertentie) SOLEX bromfietsen H. Walenkamp Zn TURFMARKT 5 Vorst De Bilt verwacht tot morgenavond: Overwegend zwaar bewolkt met sneeuw, maar in het zuiden van het land aanvankeiyk nog regen. Krachtige en langs de kust tydelyk harde tot stormachtige wind uit noordoost tot noord. In de zuideiyke helft van het land daling van temperatuur tot om het vriespunt, elders overwegend lichte vorst. (Opgemaakt te 11.15 uur). 26 FEBRUARI. Zon op: 7.34 uur; onder: 18.13 uur. Maan op: 10.41 uur; onder: 1.36 uur. Hoogwater te Katwük te 7.53 en 20.16 u. Laagwater te 3.20 en 15.49 uur. De „Straits Times" schryft dat schepen uit Singapore de blokkade door de Indonesische regering door breken om handel te drijven met het opstandige Midden-Sumatra. Gunstige voorwaarden maakten het voor de handelaren in Singapore de moeite waard dit te doen. De experimenten inzake het trotse ren van de blokkade waren uitgevoerd met kleine schepen. Handelaren in Singapore hebben in de afgelopen week goederen ter waarde van een miljoen dollar verloren door de inbeslagneming van hun schepen door schepen van de Centrale regering. Amerika steunt Sumatra niet De woordvoerder van het Amerikaan se ministerie van Buitenlandse Zaken heeft berichten in enige Indonesische kranten tegengesproken, volgens welke de V.S. de opstandelingen op Sumatra steun verlenen. Besprekingen van de Shell Een woordvoerder van de Shell-groep te Londen heeft gisteren medegedeeld, dat nog steeds besprekingen gaande zijn met de Indonesische regering over de toekomst van de olieterreinen en instal laties van de Shell in Indonesië. Hij zeide voorts, dat nog geen enkele me dedeling is ontvangen van de rebellen- regering in Midden-Sumatra. die, zoals de vorige week gemeld, de buitenlandse oliemaatschappijen op Sumatra op dracht zou hebben gegeven om de beta ling van belastingen aan de centrale re gering te staken. De Koninklijke Shell een onder deel van de internationale Shell-groep produceert ongeveer 5 miljoen ton olie per jaar in Indonesië, bestemd voor de binnenlandse markt en die in het Verre Oosten Ongeveer 4/5e hiervan is afkomstig van Sumatra. ben. Talrijke bewoners van Padang hebben uit vrees voor nieuwe aanvallen de stad verlaten en een schuilplaats gezocht in de omgeving van de stad. Na de bombardementen worden twee vliegtui gen van de Indonesische luchtmacht vermist, zulks volgens berichten uit Singapore. Volgens een ander bericht uit Singapore zijn twee mensen ge dood en vijf rivierschepen gezonken door de bommen, die bij vergissing werden uitgeworpen in Djambi. Catalinavliegboten zouden gisteren intensief verkenningsvluchten boven Midden- Sumatra hebben uitgevoerd. Studenten vragen steun Radio-Djakarta meldde gisteren dat studenten uit het opstandige Midden- Sumatra en Noord-Celebes. die aan de universiteit te Djakarta studeren, de Centrale regering om financiële steun zouden vragen. De radio deelde mede. dat de studenten niet langer in staat waren geld van hun ouders te ontvan gen. Soemoeal in Menado Volgens Des Alwi. vertegenwoordiger van de Midden-Sumatraanse revolu tionaire regering, die op doorreis van Manilla naar Sumatra in Singapore is aangekomen, is kolonel Ventje Soe moeal. een der leidende figuren van de opstandige beweging, met een klein vrachtschip uit de Philippijnen naar Menado vertrokken en daar gisteravond aangekomen. Des Alwi deelde verder mede, dat de rebellenregering pogingen doet om in Japan of Hongkong Dakota-vliegtuigen te kopen, in verband met de bestaande plannen tot het organiseren van een eigen overzeese luchtlijn Engeland erkent Makatita niet De Engelse regering erkent de diplo matieke status van de ..vertegenwoordi ger voor Europa van de revolutionaire regering van Boekit-Tinggi", A. P. Ma katita niet. „Makatita geniet geen diplomatieke voorrechten meer", aldus bevoegde kringen te Londen, sinds de Indonesi sche ambassadeur in Engeland. Soenarjo het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft medegedeeld, dat deze voormalige handelsraad geen deel meer uitmaakt van de staf van de ambassade. Engeland onderhoudt diplomatieke betrekkingen met de regering in Dja karta, waar het door een ambassadeur wordt vertegenwoordigd, aldus deze be voegde zijde. Meer dan S000 krotwoningen in Voor vierhonderdmiljoen gulden Caracas Venezuelazijn in korte, werd hier een wijk tot stand ge- tijd afgebroken om plaats te maken bracht, die op zichzelf een stad voor een uniek woningcomplex van vormt, doordat er theaters, scholen 59 blokken, waarvan we er hier een winkelcentra en ziekenhuizen in zijn aantal op de luchtfoto kunnen zien. opgenomen DE KRACHT VAN DJ AKARTA LANDMACHT ca.150.000 man. (in I950wasditca 230.000manj m ZEEMACHT 3 jager s, 4 korvetten, Iftotfielje mijnen vegers, 1 opleidingsschip, divkieine LUCHTMACHT tel tea 10.000 man en bezit ca 30vliegvelden 1 sgjadron bommenwerp, 1 sq transport, 2 s q verken ning, lsq lagersflsq foto) De „Drenthe" bracht K.P.M.-schip op Indonesische bezetting werd ontwapend De Marine Voorlichtingsdienst meldt: „Op 20 februari jl. heeft Hr. Ms. onderzeebootjager Drenthe in volle zee, in straat Makassar, het KPM- BLIKGROENTEN Dit nummer bestaat uit 10 pagina's. Gevaar voor Nederland en West-Dnilsland wordt vrijwel als nihil beschouwd (Van onze Londense correspondent) Er zullen waarschünlijk nog dit jaar langs de hele Engelse oostkust raketbases worden ingericht. De aanleg der installaties, waarmee omstreeks honderd miljoen gulden gemoeid zal zijn, komt voor rekening van Engeland, doeh de twintig meter lange raketten van het type Thor zullen tezamen mët hun atoomladingen door Amerika worden geleverd. Dit is gisteren in het Lagerhuis aangekondigd door de Britse minister van Defensie, Duncan Sandys, en toegelicht tydens een bijeen komst van de wereldpers in het ministerie van Defensie. Tydens de persconfe rentie stelde een Nederlands journalist de vraag, of er gevaar bestond, dat een of meer der raketten na het afvuren zodanig buiten controle zou geraken, dat zü in Nederland of West-Duitsland terecht zou komen en daar exploderen. De pertinente verzekering, dat zulks onmogelijk zou zyn, kon de minister niet geven, maar wel was hij er van overtuigd, dat het menseiyk mogelijke gedaan was om dit te voorkomen, vooral omdat het ontploffingsmechanisme der raketten pas tydens de laatste fase der vlucht, als de raket haar doel nadert, In werking wordt gesteld. Bediening door in Amerika opgeleide R.A.F.-teams Met nadruk voegde hy hieraan toe: „Het scherpstellen der kernlading is een ingewikkeld proces, dat verschillende fasen doorloopt. Komt een raket, bij voorbeeld door brand op de raketbasis, tot ontploffing, dan zal alleen een be paalde hoeveelheid normale springstof exploderen en de kernstraling zal tot de directe omgeving beperkt blyven. Gaat er tijdens de vlucht der raket iets mis dan kan zy radiografisch tot ontploffing worden gebracht. Men dient evenwel niet te vergeten, dat de raketten niet in Engeland beproefd zullen worden, maar dat zy alleen in geval van oorlog wor den afgevuurd. De bases zullen worden aangelegd in de kustprovincies East Anglia, Lincolnshire en Yorkshire. Om de Russische spionage niet in de kaart te spelen is het aantal aan te leggen bases niet bekend gemaakt. Naar ver luidt zullen er vier bases worden ge bouwd en zal elke basis vyftien raketten bevatten. Het schynt voorts in de be doeling te liegen de lanceerinstallaties zoveel mogelyk te verspreiden om ont dekking en vernietiging door middel van H-bommen zoveel mogelyk te voor komen. De bases, die zullen worden aan gelegd op afgedankte of nog in gebruik zijnde vliegvelden der RAF. zullen meer het karakter hebben van opslaginstalla ties, van waaruit de lanceerinrichtingen bevoorraad kunnen worden De bases zulle» door de Engelsen wor den ingericht: de bediening der raket installaties zal geschieden door teams van de Royal Air Force, die in Amerika schip „Kasimbar" aangèhouden. Of schoon het schip de Nederlandse vlag voert en een Nederlandse zee- brief heeft, bleek zich aan boord een Indonesische gewapende bezetting te bevinden, die Hr. Ms. Drenthe be schoot nadat deze het schip had ver zocht te stoppen. De „Kasimbar" is een schip, dat door de Indonesische regering onrechtmatig is vastgehouden en onttrokken aan de zeggenschap van de KPM en de door haar aangestelde gezagvoerder. Deze bleek vervangen te zijn door een door de Indonesische autoriteiten aangewezen Indonesische kapitein. Bij dagworden werd de aan boord aangetroffen gewa pende bezetting ontwapend. Het schip is opgebracht naar Manokwari". Naar wij van bevoegde zijde in Den Haag vernemen bevonden zich aan boord van de „Kasimbar" 14 bewapen de Indonesiërs. Het is niet bekend of er gewonden zijn of schade is ontstaan bij de aanhouding. Er waren aan boord van het KPM-schip geen Nederlandse offi cieren. Over het doel van de reis. de passagiers en de lading konden nog geen nadere byzonderheden worden ver kregen. Ook is nog geen beslissing geno men over de status van de Indonesiërs die met het schip naar Manokwari zijn overgebracht. Het is echter niet uitge sloten. dat zij in de gelegenheid zullen worden gesteld naar Indonesië terug te keren. De ..Kasimhar", een schip van 2180 ton. werd in december in de haven van Balikpapan door de Indonesische auto riteiten overgenomen. De „Drenthe" is 10 december vorig jaar uit Den Helder via het Panama-ka naal naar Ned. Nieuws-Guinea vertrok ken. Een dag later vertrok de „Evert- sen" met dezelfde bestemming. Van bevoegde zijde in Den Haag werd erop gewezen, dat de Kon. Marine de be voegdheid heeft op volle zee Nederland se schepen aan te houden. worden opgeleid. De beslissing tot afvu ren wordt in gezamenlijk overleg door de Britse en de Amerikaanse regering genomen en berust niet in handen van een militair. De atoomiadingen hiyven onder beheer van in Engeland gestatio neerde Amerikaanse luchtmachteen heden. daar de Amerikaanse wet zulks eist. Geen der raketten zal in Engeland voor oefeningsdoeleindcii worden afge vuurd. Dit zal geschieden op Ameri kaanse oefenterreinen of op het proef- terrein in Australië. Minister Sandys maakte nog bekend, dat er momenteel een Britse raket wordt ontwikkeld, die beter en moderner zal zyn dan de Thor. Voor deze raket zullen evenwel nieuwe lanceerterreinen moeten worden aange legd, daar zy in tegenstelling tot de Thor vanuit ondergrondse schuilplaat sen zullen worden afgevuurd. Voor het ogenblik echter is de Thor het beste raketwapen dat beschikbaar is. Frankrijk Tunesië Murphy voor een moeiiiike taak Bom kan wel eens verkeerd barsten (Van onze correspondent in Parys) De Amerikaanse vice-onderstaats- secretaris Robert Murphy, aan wie is opgedragen de Fransen en de Tunesiërs met elkander te verzoenen na het bom bardement van 8 februari j.l. op Sakiet, is gisteren te Parijs gearriveerd, waar hij anderhalf uur lang met premier Felix Gaillard en de minister van Bui tenlandse Zaken, Christian Pineau. heeft gesproken. Vandaag zou de Ameri kaanse diplomaat, die de journalisten in een vlekkeloos en byna accentloos Frans te woord stond, naar Tunesië vertrek ken, om daar met president Bourguiba van gedachten te wisselen. Veel bleek Murphy tegenover de pers overigens niet los te willen laten. Ik wil niets anders zeggen dan dat ik myn best zal doen te slagen in mijn moei- lijke opdracht, zo verklaarde hy. In Parijs heeft men de indruk, dat Londen als diplomatieke operatiebasis zal dienen, tenzij men in Tunis een neutrale stad als Genève prefereert. Voorts gelooft men te Parijs, dat Ame rika iets voortvarender te werk zal wil len gaan dan Engeland, uit welks naam de heer Beeley zyn goede diensten aan biedt. Londen zou een onzichtbare actie via de traditionele diplomatieke kanalen verkiezen boven een meer spectaculaire zending, zoals Murphy nu onderneemt. Over de kansen van het Anglo-Ame- rikaanse slagen is men in Parys nog altijd bijzonder sceptisch gestemd. Offi cieel is het Franse standpunt nog steeds, dat vriend noch vijand ook maar iets te maken heeft met de plannen, die Frankryk in Algerije voor ogen staan. De goede diensten van Amerika en En gelsen zouden daarom alleen mogen worden gericht op herstel der normale betrekkingen tussen Parys en Tunis. Het wordt bij de dag echter wel duideiyker, dat niet alleen Bourguiba, maar ook Londen en vooral Washington zich met die zienswijze niet zullen kunnen vere nigen, omdat het bombardement van Sakiet niet een incident op zichzelf was. 110 Nederlanders van Padang naar Djakarta (Van onze correspondent in Djakarta) Het hoofdkwartier van het Indone sische Rode Kruis heeft vannacht in een radiobericht haar afdeling in Pa dang opgedragen de 110 Nederlanders, die thans in Teloek Bajoer, de haven van Padang, op evacuatie wachten, per schip naar Djakarta te zenden Hiervoor heeft het hoofdkwartier twee schepen gecharterd: het Pelni-schip „Bogowonto" en het Panameese vaar tuig „San Roberto", welke beiden thans in de haven van Padang liggen. Padang heeft het hoofdkwartier van het Rode Kruis voorts om assistentie gevraagd bij de bestrijding van de hondsdolheid in Midden-Sumatra, waardoor thans gemiddeld 100 perso nen per dag door dolle honden worden gebeten. Gezien de slechte weersomstandig heden roepen wij de clementie in van onze lezers die daardoor hun krant Iaat ontvangen. Vele bussen ryden nu al niet meer en het is niet onmogelqk dat een gedeelte van onze lezers hun krant pas morgen zal ontvangen. Slot op pag. 2 Journalist schreef tegen dericalisme in Italië Substituut-officier van Justitie Bedote te Rome heeft besloten een vervolging in te stellen tegen de Journalist Roger Peyrefitte, die in het communistisch- georiënteerde dagblad .Paese-Sera" een artikel heeft geschreven, dat beledigend voor de Paus zou zyn. Peyrefitte schreef o.m., dat „de aanwezigheid van Pausen in Rome op gevaarlijke wyze de wereld- ïyke met de geestelijke macht vermengt." Het bewuste artikel van Peyrefitte diende om de communisten te steunen in hun campagne tegen wat zij „de steeds toenemende bemoeiing van de r.-k. kerk in de aangelegenheden van Italië noemen". (Niet alleen de commu nisten, maar ook andere politieke partyen in Italië verzetten zich tegen het toenemend clericalisme, d.wjz. de kerkelyke invloed op wereldiyke zaken. Red. „L. D."). De „Osservatore Romano", het blad van het Vaticaan schreef, dat het arti kel van Peyrefitte „alle vorige aanval len overtreft in laagheid, grofheid, on wetendheid. aanmatiging en belachelyk- heid". Het blad vroeg de Italiaanse po litici Peyrefitte mee te delen, dat hy een ongewenste gast is hy vertoeft op het ogenblik in het buitenland en. dat hy verdient verbannen te worden, omdat hy het godsdienstige geweten van het Italiaanse volk gekwetst heeft". Het bock van Peyrefitte. „De slcutel:- van de heilige Petrus" is in Italië ver boden. omdat het in dat land beledigend voor de rooms-katholieken en de Paus wordt geacht. Nieuwe president van Argentinië komt eerst naar Europa Onafhankelijker politiek jegens Amerika verwacht Arturo Frondizi, de kandidaat van de radicale party voor het Argentynse pre sidentschap, kan rekenen op de steun van 319 leden van het 466 leden tellende college van kiesmannen. De keuze, die dit college op 17 maart zal doen. /al niet meer dan een formaliteit zyn. Frondizi zal op 1 mei zyn ambt aan vaarden. Vóórdien zal hy een bezoek brengen aan Parys, Bonn. Rome en an dere Europese hoofdsteden. Daarna gaat hij naar New York. Als vice-president is zijn partijgenoot Alejandro Gomez ge kozen. De voorlopige president, generaal Pedro Aramburu. heeft de mannen rlie de nieuwe regering zullen vormen, be kwame en eerlijke mensen genoemd. De nieuwe president heeft meegedeeld, dat zyn regering een grondwetgevende vergadering byeen zal roepen voor het wijzigen van de constitutie van 1853, die weer van kracht werd verklaard, toen Peron in 1955 werd verdreven en de door hem ingestelde grondwet werd ingetrokken. Frondizi verklaarde, dat deze kwestie niet direct zal worden aan gepakt. daar het land thans in .1? eer ste plaats orde en rust nodig heeft Er is intussen een toenemende arbeids onrust in Argentinië waar te nemen Het werk op de banken ligt vrywel stil. de olie-voorraden zyn schaars en de bouw vakarbeiders zyn in staking. Ex-president Peron heeft in de Do minicaanse republiek verklaard, dat de uitslag van de Argentynse verkiezingen „nieuwe perspectieven opent in de gtrud voor de totale herwinning van het land". „Wy hebben dat doel niet opgegeven", zei hy in een communiqué. Waarnemers zUn van mening, dat het overdreven zou zijn in de overwinn'rg van Frondizi een „nederlaag van het Westen" te zien. al heeft Frondizi een iets „neutralistischer" houding aange nomen dan z'n tegenstander Bnlbln Men acht het echter onwaarschljniyk dat de nieuwe president een zuiver anti-Ame rikaanse politiek zal voeren Wel ncht men hot zeker, dat Argentinië onder Frondizi ten opzichte van de VS onaf hankelijker zal staan dan de regerir.g- Aramburu Volgens mensen, die hem kennen, zou Frondizi Argentinië en Europa dichter tot elkaar willen bren gen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1958 | | pagina 1