FILMS VAN DEZE WEEK:
FURE
Ik ben het brood des levens
„De trots en de hartstocht"
Opvoeding van hond is moeilijk
.Vul^enJêWieV
Boeiende tocht langs de Indianen
in zuidwesten van de Ver. Staten
B6ste jaargang
Zaterdag 15 februari 1958
Tweede blad no. 29368
Vrijdag: Wereldgebedsdag
Advertentie
Er was eens enkele jaren geleden
een Amerikaanse vrouw, die op de
eerste Vrijdag in de Lijdensweken van
België naar Afrika vloog.
..Jammer" dacht ze „dat ik al zo
vroeg moet vertrekken: nu kan ik de
samenkomst van de Wereldgebedsdag
bier in Brussel net niet mee maken".
Maar toen zij hoog in de lucht voort-
vloog bedacht zij, dat zij zich voortdu
rend bevond boven gebedssamenkomsten
in België, straks in de steden en dorpen
van Noord-Frankrijk, Parijs, Zuid-
Frankrijk en zo verder tot Tripoli. Zij
stelde zich voor, dat op iedere plaats
een vuur brandde en in gedachten zag
zij het steeds donker wordende land
beneden zich bezaaid met telkens nieu
we lichte plekken, en het slotlied van
de liturgie, dat ieder jaar hetzelfde is,
kreeg een heel bijzondere en levende
betekenis voor haar:
En als een werelddeel of eiland
Een nieuwe dageraad begroet
Wordt steeds opnieuw 't gebed
vernomen
Het loflied dat U prijzen moet.
De zon die daalt geeft ons de ruste
Een nieuwe dag in 't Oosten rijst.
En uur na uur weerklinken
zangen
Van 't volk dat op zijn beurt
U prijst.
Zelf had ze de liturgie bij zich en zo
kon ook zij in het vliegtuig de bijbel
gedeelten lezen en haar persoonlijk ge
bed voegen bij dat van miljoenen men
sen verspreid over de gehele wereld.
Zo nadert ook nu weer de Wereld
gebedsdag. dit jaar op vrijdag 21
februari. Overal ter wereld zullen weer
vrouwen en mannen samen komen om
Het Nationale Comité tekent hierbij
aan:
In een wereld vol reclame, die al zeer
geraffineerd moet zijn om nog vat op
ons te krijgen, in een wereld die al niet
eens meer verbijsterd wordt door het
afschieten van kunstmanen, in een we
reld stampvol rumoer en dreigingen kan
de mens zich opeens beklemd voelen
door de ontstellende leegte: nergens
een houvast, nergens een werkelijk uit
zicht. Maar juist in die wereld wil een
stem gehoord worden, een stem zonder
reclame, zonder rumoer of sensatie,
maar die met gezag zegt:
„Ik ben het brood des levens".
Op enkele punten wil ik graag nog
wijzen: U weet waarschijnlijk dat de
Wereldgebedsdag ontstaan is uit een
gebedskring voor de Zending gevonnd
door enkele vrouwen in Amerika. Dit
kleine begin is uitgegroeid tot een we
reldwijd geheel, waar 134 landen bij be
trokken zijn. Het wordt nog steeds ge
organiseerd en gedragen door vrouwen,
maar daarbij is het zeker niet de be
doeling dat ook alleen vrouwen aan de
gebeden deelnemen. Integendeel: ook
mannen worden verwacht.
Verder vestig ik Uw bijzondere aan
dacht op de Kinderdienst om 4.30 uur,
eveneens in de Marekerk.
Men heeft deze keer gezocht naar
speciale beeldende middelen om die
dienst voor kinderen aantrekkelijk en
boeiend te maken.
Ook in Oegstgeest (Zendingschool)
en in Leiderdorp (gebouw Eikenlaan)
worden diensten gehouden.
Tenslotte: in de"Oud-Katholieke Kerk
aan de Zoeterwoudsesingel is de gehele
dag de gelegenheid om het gebed dat
overal ter wereld „met de zon mee"
opklinkt, te begeleiden met Uw per
soonlijk gebed.
Mevr. mr. A. HONNEF—BENDER
gm00Ü2/UL^È
Een moderne coiffure moet
vakkundig worden uitge
voerd en aangepast bij Uw
gezicht.
Laat U ons eens van advies
dienen voor Uw coiffure, dan
zult U zeker tevreden zijn.
The gun: enerverendhistorisch gebeuren
TRIANON - „De trots en de hartstocht" „The pride and the passion") is
de grandiose verfilming van het beroemde verhaal The Gun" van G. S.
Forester, auteur van de veelgelezen „Captain Hornblower"-serie, The Ship
en vele andere boeken.
Het speelt in het door de Fransen bezette Spanje van 1810.
De Fransen zijn er gehaat en vervloekt, het verzet loert of laait er aan
alle kanten.
Er is een kanon, verbijsterend in zijn afmetingen. Een kanon met een
loop van 12 meter, een hoogte van 51/'z meter, een gewicht van 3000 kg. De
Engelsen zenden kapitein Anthony Trumbull met de opdracht het naar
Santander te brengen en vervolgens naar Engeland.
Het reusachtige kanon mag immers nooit in de handen der Fransen
vallen?
Daar is Avila, waar het hoofdkwar- dant worden opgehangen, te veroveren,
tier der Fransen gevestiigd is. En er Daarom moet het kanon naar Avila en
zijn de onverschrokken verzetstrijders,
die gezworen hebben Avila, waar iedere
dag een twaalftal Spanjaarden uitslui
tend voor het plezier van de comman-
tfc bidden voor vrede en gerechtigheid
op aarde. Er zijn landen waar de gebe
den in 3 talen moeten worden uitge
sproken: er is een land de Tonga-
eilanden waar de koningin zelf zal
voorgaan in de dienst; er is een land
Indonesië waar Javanen èn Ne
derlanders samen zullen bidden. Zo
zullen in de 134 deelnemende landen on
der totaal verschillende omstandighe
den mensen samen komen. Maar overal
zal er zijn het uitzien naar vrede en ge
rechtigheid en het besef, dat alleen God
die kan geven.
OPGENOMEN IN GEMEENSCHAP
Net als die Amerikaanse in haar vlieg
tuig zullen echter ook enkelingen zich
opgenomen kunnen weten in die we
reldwijde gemeenschap: zieken b.v. en
ouden van dagen, die niet in staat zijn
naar een samenkomst te gaan; zij kun
nen zelf thuis of in bed, de liturgie
lezen en de gebeden mee bidden. Want
de betekenis van deze dag is immers
niet dat God, ons beter zou horen als
we allemaal tegelijk bidden, maar dat
niemand zich eenzaam hoeft te voelen,
maar behorend tot een gemeenschap,
waarvan Christus het middelpunt is.
VRIJDAG NAAR MAREKERK
Als we echter niet aan huis gebonden
zijn. hebben we de gelegenheid dat ge
meenschappelijke ook reëel te beleven:
in een grote of kleine samenkomst. In
Leiden is die gelegenheid a.s. vrijdag
avond om 8 uur in de Marekerk.
U wordt zeer dringend uitgenodigd
aan die dienst deel te nemen door de
leden van het plaatselijke comité, dat
gevormd wordt door vertegenwoordig
sters van vrijwel alle kerken en groe
peringen: een gemeenschap, die nog
verder gaat dan in de oecumene tot
nu toe mogelijk is. Dit is geloof ik, van
grote waarde, ook omdat het wel „stich
tend" en misschien van een soort gees
telijke romantiek is, om te praten over
„samen met de Eskimo's, de Papoea's,
de Indianen, de Chinezen enz. Maar 't
gaat voor ons.hier en nu. om het: sa
men met onze buren, die tot een andere
kerk, een andere richting horen.
Het onderwerp voor 1958 is: Het Brood
des Levens.
Shakespeare en zijn tijd
Prof. J. Danby, van de Banger Univer-
versity, sprak gisteravond voor het Ge
nootschap NederlandEngeland over
„Shakespeare en zijn tijd".
Spreker gaf op interessante wijze een
uiteenzetting over de tijd (16de eeuw)
waarin Shakespeare leefde.
Zijn tijdgenoten hebben zijn werk niet
altijd op de juiste waarde geschat, en
pas veel later werd het van grote be
tekenis geacht, vooral op het vaste
land.
Dè gebeurtenis in de tijd van Sha
kespeare is wel het feit, dat de vader
van Koningin Elisabeth zich van de
Katholieke Kerk scheidde.
Toen Shakespeare begon te schrijven
was de dramatiek nog geen literair genie
in Engeland. De literatuur werd hoofd
zakelijk door de adel bedreven.
Hij ontving een eenvoudige opvoeding,
zijn vader was winkelier, en woonde in
Stradford on Avon.
In Engeland heerste gedurende 5 jaar
een grote rebellie van de „Norden
Lords"; Elisabeth heeft dit bloedig on
derdrukt en deze geschiedenissen heb
ben grote invloed gehad op Shakespeare's
werk. Zijn drama's zijn, wat spreker
noemde op het thema van „Killing the
King" gebaseerd.
Shakespeare was lid van de „Com
pany of Acters" en dit gaf hem enige
sociale zekerheid, want veel ondersteu
ning genoten deze toneelschrijvers niét.
Tenslotte besprak prof. J. Danby het
werk van Shakespeare en las o.a. een
passage voor uit Richard III.
Ledenvergadering
Leidse dierenbescherming
Het is lang geen eenvoudige opgave een hond op te voeden, temeer niet daar
er ook een groot deel zelf-opvoeding aan te pas komt. Dit bleek wel duidelijk
uit de lezing, die de heer C. A. Kruis gisteravond hield voor de afdeling Leiden
van de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren. Vooral een conse
quente opvoeding van de hond is zeer belangrijk, zo betoogde de heer Kruis, want
alleen dan kan het dier weten waar het aan toe is. Dat betekent dan tevens dat
de baas of het vrouwtje zichzelf in de hand moet hebben, en zich niet moet laten
beïnvloeden door stemmingen.
Bij alles dient men rekening te hou
den met de afkomst van de hond en het
feit, dat het dier nog dicht by de natuur
staat. De hond heeft dan ook behoefte
zich regelmatig goed uit te leven, waar
toe de mens hem in staat moet stellen,
want in wezen verkeert de hond in ons
huis in een milieu, dat volkomen tegen
natuurlijk voor hem is. aldus spreker.
Ten slotte sprak de heer Kruis nog over
beloning en straf, waarbij hij opmerkte,
dat een verdiende tik helemaal geen
kwaad kan.
Dierenbescherming is niet sentimen
teel, al maken velen het er van. Die
renbescherming is een heel gewoon
iets, dat niets met sentimentaliteit te
maken heeft.
van Bever Donker, de presidente, sprak
een openingswoord, waarin zij wees op
het veertig-jarig bestaan, dat de afde-
ling dit jaar zal vieren. Er is in het
I afgelopen jaar veel werk verzet; vooral
Ivoor 't asiel heeft men niet stil gezeten,
j Het is nu zo, dat alleen nog goedkeuring
voor de bouw verkregen moet worden
van het instituut „Stad en Land". De
gemeente Zoeterwoude heeft reeds toe
stemming gegeven. Het terrein, waarop
j 't asiel zal verrijzen ligt op grondge
bied van deze gemeente en is een schen
king. De plannen liggen geheel omge-
werkt thans gereed. Er is een bedrag
van ongeveer f. 42.000 beschikbaar,
j waaronder een legaat van f. 900, dat
1 zeer onlangs werd geschonken.
niet naar Santander. Kapitein Trum
bull helpt hen: het is de enige manier
waardoor hij misschien tenslotte tóch
nog het kanon naar Engeland kan ver
voeren.
I Dan komt de verschrikkelijke, marte-
I lende, waanzinnig zware tocht, dwars
I door Spanje, naar Avila, een tocht van
1 1800 km.
Wie deze tocht niet op de film mee
maakt, kan er zich eenvoudig geen voor
stelling van vormen, hóé gruwelijk zij
is. Over bergen en door dalen, waar
overal het Franse gevaar dreigt, trekt
men met het enorme gevaarte langs de
wegen en over de passen; de ene ver
schrikking volgt op de andere. Men
maakt mee, hoe de verzetstrijders er
zelfs in slagen, het kanon voor één
nacht in een enorme kathedraal onder
te brengen, waar het gerepareerd wordt.
Tijdens de dag der processies, die in
Spanje imposanter en schilderachtiger
zijn dan wétèr ook.
En voort gaat het weer, Avila tege
moet, waar de Fransen hun komst af
wachten. Wanneer eindelijk, na tal van
ontzettingen en ontberingen, Avila be
reikt is, doet het kanon zijn vernielend
werk: de stadsmuren worden verbrij
zeld, de stad vermorzeld, de bezetting
vermoord.
Spectaculaire scènes in velerlei soort
en alle gehouden in schitterende kleu
ren trekken aan hét verwonderd oog
voorbij. Zij houden de toeschouwer in
dé grootste spanning.
Natuurlijk verhaalt deze film ook van
een grote liefde, waarin Sophia Loren
de vrouw is, die haar hart schenkt aan
De gele tomahawk
Spanning en actie
Rex Een van de ontelbare verhalen
uit de tijd, dat in het opkomende Ame
rika de Indianen langzaam, maar zeker
en meestal zeer bloedig werden terug
gedrongen door de blanke pioniers. On
der hen waren kerels, die hart hadden
voor de roodhuiden en hun problemen,
maar oök kortzichtige mannen, die
niets en niemand wilden ontzien in hun
strijd om land en fortuin. In dit ver
haal wordt het verdrag tussen de bloed
dorstige Ch a yennes en de blanken door
verraad aan beide zijden ondermijnd en
tenslotte verbroken. De weg ligt weer
open naar nieuwe meedogenloze bloed
baden, waarbij vrouwen en kinderen
niet worden gespaard Adam Reed, een
verkenner met een diep inzicht in de
mentaliteit der roodhuiden, doet alles,
wat hij kan, om het bloedvergieten te
voorkomen, maar hij stuit op het on
verzettelijke militaire masker van ma
joor Ives, een onbuigzame figuur, die
van geen schipperen of compromis wil
weten. Uiteraard komt het tot een con
flict, waarvan wij de afloop echter niet
zullen onthullen. Laat men de spanning
en de actie van deze fi'lm zelf onder
vinden en beleven.
„Monpti"
Nog een week met
Romy Schneider
Luxor „Monpti", de Parjjse schil
dering van een jonge liefde, houdt de
Leidenaars voor de tweede week bezig.
Er zullen ongetwijfeld nog velen zijn,
die Romy Schneider en Horst Buchholz
willen zien in deze geschiedenis met
haar vrolijke, weemoedige en tragische
facetten, waarvan ook een miljoenen-
schaar van lezers al geboeid werd. In
„Monpti" is een geheel andere Romy te
zien dan in „Sisi". Ditmaal een jonge
moderne vrouw, wier hart echter de ro
mantische inslag van alle eeuwen heeft
behouden. Haar oprechte liefde moet zij
helaas met de dood bekopen....
Margueritehet meisje
van de nacht"
Mislukte modernisering
van het Faust-motief
Casino Een poging het bekende
Faust-motie.'i in deze tijd te laten spelen
moge waardering verdienen, verder dan
een poging is het in deze film toch niet
gekomen. Na een boeiend begin, waarin
de laatste afstammeling van de ver
maarde Doctor Faust evenals zijn voor
vader zijn ziel aan de duivel verkoopt in
ruil voor halvering van zijn tachtig
levnsjaren, lopen de aanvankelijke ver
wachtingen van de toeschouwer volledig
te pletter tegen een lange reeks film-
coulissen, waarvoor de verjongde arts
nu student in de medicijnen zich te
buiten gaat aan een melodramatische
boosaardigheid, die niet ten onrechte op
de lachspieren werkt. Het slot is een
mislukte poging een uitweg te vinden uit
de moeilijkheden, waarvoor scenario
schrijver en regisseur zich geplaatst
zagen, door quasi-diepe symboliek, ten
beste gegeven op een houten perron met
een bordpapieren trein, waarin het ver
laten meisje Marguérite te rechter tijd
de geest geeft. Het zou onbillijk zijn te
verzwijgen, dat het spel van Michèle
Morgan en Yves Montand voldoet aan
hun reputatie. Maar ook hun medewer
king slaagde er niet in een aannemelijke
fantasie in het leven te roepen, ofschoon
er in deze film toch wel gedeelten voor
komen, welke het aankijken waard zijn.
,,De avonturen van
Arsène Lupin"
Schatrijke dief besteelt
schatrijke mensen
Lido. In het Lido-theater draait
deze week een vrolijke Frans-Italiaanse
kleurenfilm: „Les aventures d'Arsène
Lupin". De Franse acteur Robert La-
moureux speelt in deze rolprent de rol
van de gentleman-inbreker Arsène Lu-
pin, die in de jaren voor de eerste
wereldoorlog Parijs en omgeving onvei
lig maakte. Op alle mogelijke geraffi
neerde manieren vergrootte Lupin zijn
vermogen van multi-miljonair ten koste
van zijn gefortuneerde slachtoffers. Ja
hij zag zelfs kans de inhoud van de
brandkast van Keizer Wilhelm II van
Duitsland in handen te krijgen ondanks
het feit, dat de chef van de persoonlijke
geheime dienst van de Keizer, de beeld
schone barones Mina von Krafft hem
voortdurend op de vingers keek. Verder
stal hij kostbare schilderijen tijdens een
feest in de woning van een hoge Franse
regeringsfunctionaris, stelde zich op
vernuftige wijze in het bezit van een
aantal schitterende juwelen en ontnam
tenslotte een Maharadja een duizeling
wekkende fraaie steen. Kortom hij stond
voor niets. Jacques Becker, een man,
die het klappen van de zweep maar al
te goed kent, heeft deze amusante film
geregisseerd. De Duitse Liselotte Pulver
is in dit filmwerk een charmant ba
ronesje en haar landgenoot O. E. Hasse
een opgewekte Keizer. Er komen in „De
avonturen van Arsène Lupin" weliswaar
enkele onwaarschijnlijkheden voor. maar
een nurks is hij die daar op let. De
beelden volgen elkander in snel tempo
op en zij zijn van begin tot eind even
boeiend. Plezierig is, dat de Fransen
Frans en de Duitsers Duits in Beckers
nieuwste film spreken.
kapitein Trumbull, maar ook aan het
verzet. Tussen deze beide in vindt zij i
een tragische dood.
Dit is een film van allure, die de 1
machtige massaregie in het centrum
plaatst van monumentale gebeurtenis- j
sen en waarmee een regisseur als I
Staney Kramer, in zijn soort aan een I
King Vidor gelijk, zjjn triomfen viert.
De verbazing over het bereikte is, on
danks de wetenschap, dat hier van-
zellsprekend veel trucwerk wordt toe
gepast, toch groot.
Daarbij fascineert het spel van Gary
Grant als de „Trots", Frank Sanitra
(de „Hartstocht") en Sophia Loren
(de „Vlam").
Een drietal, dat in dit enerverende
gegeven een dominerende plaats in
neemt.
En „het kanon had zgn rol in de
geschiedenis gespeeld", zoals de laatste
regel van Foresters novelle luidt.
(1 BALLPOINTS
O.WOtfSUG BREEStC: 1G5
JUBILEA VLEES WAREN BEDRIJF
Maandag 24 februari is het 40 Jaar
geleden, dat de heer A. Crama het in
de 3de Groenesteeg 58 gevestigde sla-
gersbedrijf overnam. Gelijktijdig her
denkt de heer J. J. van Kralingen het
feit, dat hij voor 25 jaar bij de heer
Crama in dienst trad. Als bijzonderheid
kan nog worden gemeld, dat dit bedrijf
dan ook 70 jaar bestaat. Ter gelegenheid
van deze jubilea vindt die dag van 4—6
uur in het bedrijfspand een receptie
plaats.
Voor de heer Kruis zijn interessante
inleiding hield was het huishoudelijk
ASIEL He kosten van de plannen bedragen
I echter f. 65.000, maar mevrouw Mak
had goede hoop, dat men wel spoedig
het ontbrekende bedrag zal krijgen,
vooral als er straks met de bouw be-
gonnen wordt. Men ziet dan waarvoor
j men offert.
j Met woorden van dank tot allen, die
in het afgelopen jaar in het belang van
de vereniging iets hadden gedaan, be-
sloot de presidente haar openingswoord, i
HUISHOUDELIJKE PUNTEN
Het jaarverslag kon niet worden voor-
gelezen, maar werd ter visie gelegd. De
secretaresse, mevrouw E. 't HartBlok i
was namelijk opgeroepen om als Rode
Kruis helpster naar het kamp Budel te
komen voor de verzorging van gerepa-
trieerden. De penningmeester, de heer
P. Broers vermeldde een batig saldo van
ruim f. 1500. De kascommissie, die voor
het volgend jaar werd uitgebreid tot drie
personen, had alle boeken in orde be
vonden. De begroting voor het komende
jaar liet een batig saldo van f. 1300 zien.
De dames Boender en Oosterwijk wer
den herkozen, aangezien geen tegenkan
didaten waren ingediend. Voor de heer
Verlint was wel een tegenkandidaat, die
zich echter terug trok. zodat ook de heer
Verlint herkozen werd verklaard. De
heer Jongsma. die aanvankelijk had be
dankt, trok deze ontslag-aanvrage in.
Na de pauze sprak mevrouw O. C. D.
IdenburgSiegenbeek van Heukelom
over de dierenbescherming in Zuid-
Afrika. Zij vertoonde daarbij een prach
tige film over het Kruger-wildpark in
Transvaal.
Deze genoeglijke en leerzame avond,
die gehouden werd in de Jacobi-zaal van
de Burcht, werd door de presidente met
woorden van dank tot de beide sprekers
gesloten.
Vier leden van een Amerikaanse
groep van pacifisten zijn in een
tien meter lang jacht naar Eniwe-
tok vertrokken, het eilandje in de
Stille Oceaan, waar de Amerikanen
geregeld atoombomproeven ne
men. Zij hopen döor hun verblijf
daar de proeven te verhinderen of
althans, als zij verwijderd moch
ten worden, propaganda te kun
nen maken voor stopzetting van
de kernproeven.
ELKAAR VERDRAGEN
Zondagmorgenprogramma
Bijzonder Kerkewerk
Op de meest uiteenlopende gebieden
verschillen mensen van elkaar. Uiterlijk
en innerlijk. Godsdienstig en politiek.
De geschiedenis en ook de dagelijkse
ervaring bevestigen helaas, dat deze
verscheidenheid tot misverstand, haat,
partijstrijd, rassendiscriminatie en ker
kelijke splitsingen leidt.
Hoe kunnen wij elkaar verdragen?
Blijkbaar 'n moeilijk te leren les. Hoe
veel wijzigingen en verbeteringen in
vergelijking met vroeger worden thans
verwezenlijkt en nagestreefd. Hoezeer
wij in onze steeds kleiner wordende
wereld op elkaar aangewezen zijn. vele
tegenstellingen zijn scherper dan ooit.
Nationaal en internationaal, materieel
en geestelijk.
Hoe kunnen wij elkaar verdragen?
In het zondagmorgenprogramma in
het Luxor-theater wil de Commissie
Bijzonder Ilerkeverk der Hervormde
Gemeente allereerst via een eenvou
dig klankbeeld een indruk geven van
de verschillen en de tegenstellingen in
onrc wereld. De bijbelfragmenten zullen
worden voorgedragen door de heer J.
Wijnbeek.
Een vraaggesprek zal ruimschoots ge
legenheid geven de vele spannende vra
gen in verband met het onderwerp
nader te belichten.
Interessante lezing voor K. en O.
Wist U, dat volgens oude gebruiken Apachenindianen het recht hadden
om hun vrouwen, wanneer deze ontrouw waren geweest of zich anders
zins hadden misdragen, de neus te beschadigen, zodat deze vrouwen voor
het leven het kenmerk droegen van haar misstap? En dat er nu nog vrou
wen rondlopen met een verwoeste neus? En wist U, dat bij diezelfde stam
de man nooit zijn schoonmoeder onder ogen mocht komen, daar hij anders
blind zou worden? Een ongetwijfeld praktische maatregel, die echter moei
lijk uitvoerbaar werd, wanneer beiden in eikaars buurt woonden.
Om verrassingen uit te sluiten, droeg de schoonmoeder dan een grote
bel om de nek om de man reeds uit de verte te waarschuwen voor haar
komst. Wij wisten van het bestaan van dergelijke ietwat barbaarse ge
woonten niet af tot voor gisteravond, toen wij in een stampvolle foyer van
de Stadsgehoorzaal hebben geluisterd naar mej. Lucy Schouten, die voor
de Leidse Volksuniversiteit K. en O. vertelde van de jaren, die zij temidden
van de Indianen aan de oevers van de Rio Grande en de Colorado heeft
doorgebracht.
dianen zich kunnen handhaven, toen
was het verzet gebroken en ontstonden
de reservaten.
Het heeft echter tot na 1940 geduurd,
eer de Amerikanen - toen vele jonge In
dianen zich meldden voor het leger -
tot de schrikbarende ontdekking kwa
men, dat de gezondheidstoestand van
deze mensen bijzonder slecht was en
hun ontwikkeling enorm was achterge
bleven. Met Amerikaanse voortvarend
heid heeft men toen maatregelen geno
men, maar het effect is niet al te groot
geweest. Het ia! noge heel wat tijd ver-
geweest. Het zal nog heel wat tijd ver
zijn gebracht. En de geschoolde In
diaanse jongeren verpauperen nog vaak
in de grote steden, omdat zij zich er
niet thuis voelen, of gaan terug naar
hun stammen en vervallen weer tot de
oude primitieve gebruiken en tradities
En met. deze tragische bijzonderheid
was de inleiding besloten tot een lange,
interessante en leerzame tocht onder
leiding van mej. Schouten langs de ver
schillende indianenstammen. Men hoor
de en zag iets van hun voedsel, hun
huisvesting, vaak nog onder enorm pri
mitieve omstandigheden, de harde strijd
voor het levensonderhoud, maar vooral
hun eeuwenoude gebruiken, zoals de
heidense, symbolische en bezwerende
dansen. W1.1 hoorden iets over de grote
taalmoeilijkheden. De mensen uit de
verschillende dorpen kunnen elkaar met
eens verstaan, sterker nog: in sommige
dorpen is er een taal voor mannen en
één voor vrouwen. Wij zagen de armoe
dige en eigenlijk ten hemel schreiende
omstandigheden, waaronder de Hopi-in-
dianen leefden en leerden de treurige
degeneratie van de Apachen kermen, die
hun vroegere gebruiken hebben verloren
en er nog niets voor hebben weten te
rug te vinden. En tussen al deze belang
wekkende bijzonderheden werd de ver
bijsterende schoonheid getoond van dit
barre, woeste en veelal zeer ontoeganke
lijke landschap. Het was ongetwijfeld
een boeiende avond.
Woest, maar zeer
mooi landschap
Door een studiebeurs van de Ver
enigde Vrouwenclubs van Arizone werd
het mej. Schouten mogelijk gemaakt
daar te studeren. Hoewel zij geen vol
kenkunde bestudeerde, werd zij spoedig
gefascineerd door de verschillende In-
dianengroepen in de vier zuidwestelijke
staten van Amerika. Na haar studie
kreeg zij een werkvergunning voor twee
jaar, die zij onder meer gebruikt heeft
voor een diepgaande studie van de In
dianen in deze streken, hun gewoonten
en levenswijzen.
Tijdens haar vele zwerftochten door
dit eenzame, woest, maar onvergelijk
baar schone gebied heeft zij talloze
kleurenfoto's gemaakt, waarvan de K.
en O.-leden er gisteravond velen te zien
kregen. Maar voor men aan de hand van
deze kleurendia's en - na de pauze een
film - een grote tocht ging maken, die
zou voeren langs de vreedzame Pueblo
indianen. de landbouwers in de dorpen,
de Hopi-indlanen, de Apachen en de
Navaho's gaf mej. Schouten eerst een
algemeen overzicht, waarin zij vertelde
van de nomaden, die"Amerika doortrok
ken en zich - in vruchtbaarder streken
gekomen - vestigden in pueblos, dorpjes
dus, en zich hoofdzakelijk bezig hielden
met landbouw. Andere stammen, die
bleven rondtrekken en het veelal moes
ten hebben van de jacht op groot wild
en ook overvallen op de nederzettingen,
waren hun vijanden (Apachen). Eerst in
1540 trokken de eerste blanken dit ge
bied binnen. Spanjaarden en nog heden
ten dage kan men door missionarissen,
die toen reeds meetrokken, en de enkele
kolonisten, die achterbleven, veel Spaan
se invloeden tegenkomen. Later kwamen
de massale blanke invasies. De grote
botsingen tussen rood en blank dateren
van 1860, toen het goud. zilver en koper
ontdekt werd. Tot 1886 hebben de In-
