Gene Tierney thans verpleegd in c Jeugd- herkenning C 3 Bondskanselier Adenauer komt voor krachtproef in carrière te staan D ZaxERDAG 15 FEBRUARI WEKELIJKS BIJVOEGSEL PAGINA 4 krankzinnigengesticht in Amerika Breuk met Aly Khan was teveel j Tiemey niet zelf aan het apparaat Steekproeven bij onze Oosterburen (VI en slot) Denkt hij in nieuwe richting of heeft hij alleen openbare mening willen kalmeren? Politieke zwenking vice versa Het drama van een mooie, jonge vrouw De filmmakers wilden het niet opgeven.Steeds weer draaiden zij haar telefoonnummer te Beverly Hills: CL 95.488. Maar onveranderd was het altijd een meisjesstem, die antwoordde: „Mammie is nooit thuis. Zij telefoneert wel tweemaal per week. Maar zij zegt dan alleen, dat zij zo moe is.Het was voor de filmmensen om moedeloos te ■n 1 ïf i rri i a worden. Hoe qraaq hadden zij Gene gekregen om haar een voorstel voor een of andere filmrol te doen. Maar altijd weer waren het haar dochtertjes, die antwoord gaven Het begon eens als een mooi sprookje.. In „Het laatste nieuws van Brus sel" lezen wij. dat dit raadsel thans is opgelost. En tevens is een drama openbaar geworden, dat sprekend is voor het leed. dat vaak schuil gaat achter de valse schijn van de film wereld. Het staat vast, dat Gene Tierney, die mooie jonge vrouw, die op het eerste oog voor het geluk ge boren leek, verblijft in een inrich ting van geesteszieken in de Ameri kaanse staat Kansas. De breuk met Aly Khan, naast wie zij veel gezien werd na zijn echtscheiding met Rita Hayworth. heeft Gene te zwaar ge troffen en haar geest volledig on dermijnd. Elsa Maxwell had reeds vroeger ont huld, dat Gene geestesziek zou zijn, maar de vrienden van de jonge ster hadden verklaard niet het minste ge loof te hechten aan deze bewering van deze journaliste, die zich bij voorkeur met sensationele berichten en schan daaltjes uit de filmwereld bezig houdt. Zij beweerden, dat Gene lijdende was aan een slepende ziekte. Helaas heb ben zij hun stelling niet kunnen hand haven. Er bestaat geen twijfel meer over het feit, dat Gene Tierney wordt verpleegd in de Menninger Foundation te Topeka. En een ieder weet, dat deze Foundation een krankzinnigengesticht is door, waarbij zij later veel steun on dervond van haar vader, die haar toen zelfs aanmoedigde. Opvallende schoonheid Haar talenten had zij reeds eerder getoond, toen zij op twaalfjarige leef tijd een gedicht schreef „Ode aan de nacht", dat werd opgenomen in het schoolblad. In 1938 Gene was toen dus 13 jaar stond zij voor het eerst op de planken in een toneelstuk op Broad way. Het stuk viel als een baksteen. De critici hadden er geen goed woord Sprookje Een triest een bitter einde van een carrière, die in het begin leek op een sprookje. Gene Tierney werd op 20 november 1920 te Brooklyn geboren als dochter van een belangrijke verze keringsmakelaar van Wallstreet. Haar familie was zeer welgesteld en op de maatschappelijke ladder stond zij zeer hoog aangeschreven. Gene genoot dan ook een uitstekende opvoeding. Zij be zocht enkele van de vooraanstaande Amerikaanse onderwijsinstellingen en studeerde nog een paar jaar in een kostschool, dat in Zwitserland nabij Lausanne is ondergebracht in het kasteel van Brillantmont. Het laat gemakkelijk begrijpen, dat het als een donderslag bij heldere hemel was, toen Gene aan haar ouders verklaarde, •Lat zü toneelspeelster wilde worden. Haar moeder vooral had heel andere plannen met haar. Maar Gene zette GENE TIERNEY Het begon als een sprookje ALLES vloeit, alles verandert „Zou dat werkelijk wéér zijn?", dacht ik tijdens een etentje met goede vrienden uit prille jongensjaren, bfjeen-geor- ganiseerd op verzoek van een hunner. Dat was de man, die indertijd als onze captain fungeerde. Hü moet een wonderbaarlijk geheugen hebben, want hij trommelde, na véél zoeken, alle leden by elkaar, wist hun adres sen in binnen- en buitenland nog op te speuren! En ze kwamen, na zóveel jaren, van hèr en vér! Er waren er by met een buik je. met grys haar of zonder haar. Mannen met een „carrière" en mannen, die het kalmer aange daan hadden. Al die barrières vielen als op slag weg, toen we elkaar zégen en aan tafel, één voor één ieder had daartoe drie minuten onze levensloop vertelden. OUDE herinneringen wer den opgehaald. Een gordyn ging voor my open! Voor my. uit hoofde van m'n beroep volkomen in de „actualiteit" levend, waarin van dag tot dag de ene indruk de andere vervaagt. Het jeugdtoneel herleefde: dat van onze voetbalpartytjes als kleine jongens, 's middags na schooltyd. Of als 't ernstig werd de „grote" wedstrijden tegen 't zo- en zoveelste elftal van een erkende eersteklas club. In onze onbezorgde jeugd waren die er nog niet in zulk een overweldi gend aantal als nü. met allerlei divisies, met betaalde en onbe taalde krachten, waaruit een simpel mens nauwelijks weg meer weet Die tyd van toén was prach tig! We wonnen zelfs van het zesde van H.V.V. met 74: een enorme, een glorieuze overwin ning! Niemand was trotser op onze grootse prestatie dan onze cap tain zélf, die nu z'n eigen elftal weer bij elkaar had gefloten! Hy had al onze prestaties, waarvan we zelfs dikwijls niets meer wisten, nog haarfijn in 't hoofd. Hoe wés 't mogeiyk. dat iemand dat allemaal nog wist!.. pen, voor anderen in gevangen schap onder de Duitsers, nu allen hereend by een goed glas Beaujolais, by een met zorg uit gekozen menu en een geurige mocca toe. Dit alles zal U vermoedeiyk matig interesseren. Ach kóm: iedereen wordt op rypere leeftyd éénmaal met dergeiyke zaken geconfronteerd. Déérom vertel ik U ervan. Eenmaal wordt elkeen ge plaatst voor de al- of niet her kenning van eigen jeugd en komt dan tot de conclusie, al thans zo is myn ervaring, dat ware vriendsohappen slechts in héél jonge jaren ontstaan, dat zij. hóe gescheiden men ook lang geleefd heeft, by een ver nieuwd samenzyn plotseling weer openbreken tussen mannen met rimpels op het voorhoofd en zorgen in het hoofd Dét is de winst van zulk een ontmoeting: dat ge voor één avond weer héél jong bent, de gecompliceerdheden van het leven vergeet en beseft, hóe goed het destijds was en hoe ge, ondanks élles, in sommige op zichten geheel dezelfde bent ge bleven. Er gaat een grote warmte van zo'n oude vriendschap uit! Zy overbrugt in een oogwenk een héél mensenleven, met al z'n ups en downs, ZO concludeert ge dan, dat ondanks alle verandering van en in de tyd, één on veranderlijkheid blijft: datgene, wat in uw prille jeugd wortel- schoot en zijn onuitroeibaar stempel legde op al hetgeen daarna over en tot U kwam en U tot „volgroeide" mannen maakte. Deze merkwaardige constate ring was de kern van deze sin guliere avond, waarin wij ons weer één voelden als in de tyd, toen wij, blij als kleine kinderen achter het fascinerende bruine monster aanzwoegden en gilden van opwinding, wanneer dat monster zich inderdaad tussen de palen boorde. Dat was tóen de triomf van ons bestaan NA afloop scheidden zich onze wegen. Ieder ging naar z'n eigen wereld, zijn eigen lief en leed. Maar over tien, twintig, des noods dertig jaar zullen wy er wéér zyn, als de captain op z'n fluitje blaast! Dat hebben we beloofd! Wéér als kinderen, wéér even biyen zorgeloos. Dat weten we allen nu héél zeker! Mits.... de tyd en de om standigheden mèt ons zyn. Een elftal blyft immers niet altyd een „elftal"? FANTASIO. op. AAR zóten we dan. met onze nieuwe lichamen aan en onze nieuwe gezichten Als je héél goed keek, zag je de oude gezichten en de oude lichaampjes ineens scherp voor je. Je kon eenvoudig niet begrij- pen. dat er een gans leven tus sen lag. Een leven, voor sommigen met een periode in de Jtppenkam- Zcals wij indertijd speelden yoor over. Maar zy hadden wel de exotische schoonheid opgemerkt voor die jeugdige nieuwelinge Een volgend stuk had al even wei nig succes, maar weer hadden de critici Gene Tierney opgemerkt en dit was het steuntje, dat zy nodig had om een belangryke rol te be machtigen. Het was een hoofdrol in „The male animal" van James Thur- ber, een stuk, dat wel byval vond en de triomfen van Gene waren groot. En meteen waren de talenten- jagers van Hollywood in de weer om deze mooie vrouw voor de film te winnen. Lange verbintenis In 1940 capituleerde zy voor deaan- lokkelyke aanbiedingen. Zy onderte kende een verbintenis op lange termijn met een der belangrykste filmfirma's. In haar contract stond nadrukkelijk vermeld, dat zij in geen geval iets aan haar voorkomen zou mogen wij zigen. Onmiddeliyk ging zy aan het werk en onder leiding van de be kende Duitse regisseur Fritz Lang kwam haar eerste rolprent tot stand: „De terugkeer van Frank James". Het werd het begin van een lange rij. Hoe wel het Amerikaanse spotblaadje „The Harvard Lampoon" haar had bestem peld als de slechtste ontdekking van 1941, bleef zy onverminderd aan de gang. In 1944 volgde de bekroning op haar intensieve arbeid met de merk waardige en uitmuntende politiefilm „Laura" van Otto Preminger, waarin zy optrad met Clifton Webb en Dana Andrews. Uitheems type Gene had veel werk en was een ge vierd actrice, maar haar huwelijk ALY KHAN Afscheid van hem was te veel in 1941 gesloten met de Russische graaf Oleg Cassini was niet byzon- der gelukkig, al schonk Gene het leven aan twee dochtertjes, Daria in 1947 en Christina in 1948. Maar het film werk ging door. Gewoonlijk kreeg zy de rol van uitheemse vrouwen te ver vullen. Zo was zij in de beginjaren achtereenvolgens een Polynesische, een Arabische, een Chinese, een Ita liaanse en een uitzonderlijke Engelse. Zy was een zeer nauwgezet actrice. De betreurde Ernst Lubitsch, onder wiens leiding zy werkte in „Heaven can wait" was verbaasd over haar buiten gewoon geheugen. Toen hij haar vroeg, hoe zy er in slaagde lange teksten op byzonder korte tijd uit hét hoofd te leren, vernam hy tot zyn verbazing, dat Gene steeds haar volledige rol leerde en de dag voor.de opnamen de gedeelten herhaalde, die zy de vol gende dag moest opzeggen. Zy kon zich niet indenken, dat anderen dat niet deden. Een van haar laatste produkties was „De zwarte spin", waarin de handeling ging over een groep toneelspelers, die in sommige dramatische gebeurtenissen gewikkeld raakten. Idealen Gene, die vloeiend Frans spreekt, had er steeds van gedroomd een Frans- Amerikaanse samenwerking op film gebied tot stand te brengen. Zij bracht vele jaren in Europa door en zo kwam het, dat zy samen met Irene Dunne de grote figuur was van het beroemde bal, dat de Braziliaanse markies Car los de Bestegui te Venetië gaf in 1951. Enkele jaren later, toen het huwelijk van Aly Khan met Rita Hayworth was gestrand, zag men Gene —die in middels was gescheiden van de mode koning Cassini steeds in gezelschap van Aly. Iedereen dacht aan een hu welyk. Haar foto nam steeds de plaats in van Rita, tot zy plotseling ver dween en Aly een nieuwe romance begon met de gevierde mannequin Bettina. Het doek viel toen over het leven van Tierney. Vergeefs draaiden de filmmakers haar nummer in Be verly Hills. Tot dezer dagen het doek werd opengetrokken en het drama openbaar werd van de jonge, eens zo diep bewonderde ster en van haar twee kinderen, die vergeefs op hun moeder wachten. (Van onze reisredacteur) „Wat bezielt Adenauer?" zei de Amerikaanse correspondent, „wat gaat er in de man om? wil hy soms ook al als vredesstichter de geschiedenis ingaan? Probeert hy alleen de Duitse openbare mening te kalmeren of wil hy werkelyk De lelyke woorden: „het met de Russen op een akkoordje gooien" wilden niet over zyn lippen komen, maar hy vertolkte duidelijk de argwanende schrik van de Amerikanen in Duitsland. Eerst hadden zij tot hun ergenis gezien, dat de serie voordrachten voor de BBC (waarin George Kennan, voormalig Amerikaans ambassadeur in Moskou, de verstarring van de Westelijke politiek had blootgelegd en het begin van een militaire uitdunning van een Midden- europese zone had aanbevolen als voorloper van een ontspanning tussen Oost en West) een onverwacht grote byval in West-Duitsland had gekregen. En, zulks mede, omdat Kennan een zo onverdachte figuur is, dat hij gedachten in deze richting plotseling bevrijdde van de smadelyke kenschetsing „neutra lisme". Luttele dagen later zagen de Amerikanen tot hun verbijstering hoever deze gedachten al wortel hadden geschoten toen op de NAVO-top-conferentie in Parijs, die in eerste instantie een manifestatie van hechte verdedigingswil had zullen zyn, plotseling ook de gesprekswensen doorsijpelden en zelfs hun weg vonden naar het slotcommuniqué. Tot hun algemene ontzetting ervoeren de Amerikanen, dat juist Konrad Adenauer, de Europeaan, die zy boven alle anderen vertrouwden en die door zijn vijanden een lakei van Dulles werd genoemd, de deur opende voor hen die met Moskou wilden praten. van een gesprek met Moskou) zal toch niet tegen Adenauers wensen zyn uit. gesproken. Zelfs al zou Adenauers solo-party in Parijs slechts een tactische manoeuvre zijn geweest, dan nog was de reactie in West-Duitsland veelbetekenend. Men bespeurde allerwege een ondertoon van triomf over dit eerste onafhankelijke politieke optreden van de Bondsrepu bliek, gepaard met enig leedvermaak over het feit, dat men juist de Ameri kanen op de tenen had getrapt. Geen verstandige reactie overigens, want Adenauer had ten hoogste enige rente opgenomen van het grote politieke ka pitaal, dat hij in de Ver. Staten had vergaard. Er was een gevoel van „als wij het maar doen. komt het wel in orde", de lust tot herhalingen van het solo-optreden was zeker aangewak kerd. By Krupp hoorde ik zelfs verlui den: „Als wij maar met de Russen praten, is de zaak in een oogwenk ge regeld". Het heeft de Duitsers wel de gelijk gestoken, dat zij de laatste jaren economisch Europa's nummer één wa ren. maar politiek slechts getolereerd werden „Als wij maar met de Russen praten De Amerikaanse schrikreactie was misschien verklaarbaar omdat Ade nauer de spil was, waarom hun beleid in Duitsland en in Europa draaide. Die keuze was minder slim dan zij leek. Want al zou Adenauer volharden in het beleid, waarmee hij West-Duits land in ongelofelijk korte tijd terug bracht in de rij der onafhankelijke naties, dan nog blijven de grote pro blemen van Oost-Duitsland en de Oder-Neisse-grens, die een groot Duits gebied onder Pools beheer laat, onver minderd bestaan. Hoe goed Adenauer zyn beleid ook „verkocht", het was niet aannemelijk, dat de Duitsers eeuwig ten onrechte zouden blijven geloven, dat dit beleid werkelijk tot de hereni ging van Duitsland zou leiden. De vage gedachten, die hieromtrent door de Duitse achterhoofden speelden, kregen extra-relief, toen de Spoetnik-raket ten enige geduchte deuken maakten in het Amerikaanse militaire overwicht, dat in het denken van Dulles en Adenauer zo'n grote rol speelde. De Duitse aarzelingen kristalliseerden zich om een schynbaar onbelangrijk punt: de voorgenomen stationering van ra ketten van gemiddelde draagwijdte in West-Duitsland, die de afschietplaat- sen zouden kunnen bereiken van de Russische intercontinentale raketten welke Amerika bedreigen. De Duitsers redeneerden, dat die lanceerplaatsen onmiddeliyk een doel voor Russische raketten zouden zijn. Zij voelden daar weinig voor en in verrassend korte tijd. enkele weken slechts, voltrok zich bij hen een veel verder gaand gewetens onderzoek naar het ganse samenstel van de westelijke politiek. Dat onder zoek werd gevoed door de woorden van Kennan, de min of meer gelijkluiden de voorstellen van de Poolse minister van Buitenlandse Zaken, Rapacki, en de brievenlawine met postmerk Mos kou. Alleen maar ter kalmering? Heeft Adenauer met zijn als verras. rend ondervonden optreden in Parys, waar hy in feite niet veel anders heeft gedaan dan een aantal deuren open zetten, zich slechts opnieuw aan het hoofd van de Duitse openbare mening willen plaatsen om die te kalmeren en later weer zyn eigen oude weg te gaan. of begint hy zelf ook in een nieuwe richting te denken? Men doorgrondt niet zo gemakkelijk de gedachten, die achter het onbeweeglijk Sioux-masker van de oude Bondskanselier spelen. Zyn jongste radio-rede, waarin hy de Rapacki-voorstellen tot militaire neu. tralisering van een Middeneuropese zone op de bruutst mogelijke wijze verwierp en zich slechts nors tot een gesprek-op-condities met de Rassen bereid verklaarde, zou haast doen ver onderstellen, dat hy zyn openbare me. ning alweer voldoende gekalmeerd acht om de weg terug te gaan. Men heeft deze rede een officieuze regeringsver klaring genoemd. Maar de nieuwjaars reden van bondspresident Heuss, waar in deze Kennan prees en geheime di plomatie aanbeval (ter voorbereiding Nieuwe wegen Is er thans een werkelijke 'wijziging van Adenauers koers te verwachten? De bovengeschetste gevoelens van twij fel en ongeduld hebben zich in West- Duitsland duidelijk gemanifesteerd. Het is mogelijk, dat zij alweer inslapen of dat alsnog zullen doen; dat verschijn sel heeft zich ook elders in Europa op dit. stuk voorgedaan: eerst tijdelijke ongerustheid, dan „berusting in het onvermijdelijke", een lichtelijk fatalis tische passiviteit, die niet het opwek- kendste aspect van de Westelijke be leidsvorming is, Het zou mij echter allerminst verbazen, wanneer juist in het verdeelde Duitsland de lust om eens nieuwe wegen in te slaan, zou blijven opduiken en uiteindelijk de sterkste zal blijken. Met Adenauer of zonder Adenauer. En dat weet de Bondskanselier op zijn leeftyd uiter aard ook. Of Adenauer er nu veel zin in heeft of niet een peilen van het standpunt der Russen lijkt onontkoombaar. Er zullen daarbij veel stekelige problemen ter tafel komen en wel ondanks wes telijke tegenzin: die van de neutrale Middeneuropese zone, en ondanks adenauers afkeer, die van de status van Oost-Duitsland. Een onmiddellijke op lossing is uitgesloten, het Duitse pro bleem is in al zijn aspecten zo on overzienbaar, dat men het slechts be hoedzaam met de tegenstander af kan tasten. Maar men ontkomt in Duits land niet aan de indruk, dat het uur daarvoor gaat élaan. Dat Adenauer in velerlei opzicht zonder twyfel Duitslands geschiktste representant zou zyn, staat buiten kijf. Maar één beslissend twyfelpunt- blijft. Wanneer men slechts met de Sovjet russen aan tafel gaat zitten om de eigen openbare mening te kalmeren, halsstarrig aan eigen standpunt vast houdt en tenslotte rechtschapen ver ontwaardiging voorwendt, omdat de wederparty daar niet mee wil instem men. dan luidt het antwoord op de eeuwige vraag: „heeft het werkelijk zin met de Russen te praten?" alleen maar „neen". Men kan slechts hopen, dat Konrad Adenauer het grote staatsmanschap, dat hy in andere pro blemen aan de dag heeft gelegd, ook zal aanwenden in het vraagstuk, dat het beslissende woord over zyn grote carrière zal spreken. Duitsers van morgenvluchtelingenkinderen uit Oost-Duitsland.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1958 | | pagina 16