Sjafroeddin doet dringend beroep op
leiding van Soekarno en Hatta
Geïsoleerde posten in Tunesië met
Franse helikopters bevoorraad
WEERBERICHT
Wanneer cleze poging mislukt is
de president verantwoordelijk
Voorstellen van Parijs voor de
hervatting van het overleg
door Tunis afgeivezen
Fa. D. KRET Zn.
vcopbstwboht
v.ZqimOM!
96ste jaargang
ZATERDAG 15 FEBRUARI 1958
No. 29368
LEIDSCH
DAGBLA
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1. Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Sjafroeddin zei, dat het ultimatum van
Midden-Sumatra, waarin geëist wordt,
dat de regering haar mandaat terug
geeft en dat president Soekarno het
kabinet heenzendt en hijzelf terugkeert
tot zyn constitutionele positie, een po
ging op het laatste ogenblik was om het
democratische systeem in Indonesië te
handhaven.
Er waren mensen ir Indonesië, die
nog meenden, dat de president bereid
was, onder invloed van leiders zoals
Nehroe, zijn concept inzake „geleide
democratie" op te geven, maar de com
munisten speelden nog een actieve rol in
de regering.
Wjj zün werkelijk bang, dat Soekarno
zich te veel met zijn eigen belangen
bezig houdt om zich bewust te zijn
van de grote gevaren voor het bestaan
van ons land, die veroorzaakt zijn door
dit concept van geleide democratie en
de behandeling van het geschil inzake
West-Irian", aldus Sjafroeddin.
Regering waakzaam
Het Indonesische Kabinet heeft giste
ren, na een bijeenkomst een commu
niqué uitgegeven, waarin wordt ge
zegd, dat de regering bereid is alle
gebeurtenissen het hoofd te bieden.
Het wordt thans nog niet nodig ge-
Lid ven Britse legatie in
Boekarest gearresteerd
Het Britse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft gisteren medegedeeld, dat
een Roemeense employé van de Britse
legatie in Boekarest, George Balica,
woensdagavond buiten het gezant
schapsgebouw is gearresteerd. De arres
tatie werd door vijf mannen verricht,
waarbij de vrouw van Balica tegen de
grond gesmakt werd. Balica werd in een
auto geduwd en weggevoerd. Hij heeft
vele jaren voor de Britse legatie ge
werkt en zich uitsluitend met de admi
nistratie beziggehouden, aldus de verkla
ring.
Aan een vertegenwoordiger van het
Roemeense gezantschap in Londen werd
medegedeeld, dat de Engelse regering de
zaak „hoog opneemt" en wil weten
waarom Balica is gearresteerd. Als
Balica zal worden vervolgd zou Enge
land hem door een Britse advocaat ter
zijde willen laten staan.
(Advertentie)
SOLEX bromiietsen
H. Walenkamp Zn
TURFMARKT 5
Afnemende wind
Gedurende het weekeinde zal ons land
zich waarschijnlijk in het overgangsge
bied tussen de koudere lucht van een
gebied met hoge luchtdruk in het
noorden van de Oceaan en de warme
verder naar het zuiden aanwezige lucht
bevinden. Plaatselijk kan hierbij wat
regen of motregen vallen. De winden
nemen verder af. De temperaturen zul
len voornamelijk in het noorden van
het land wat lager worden.
(Opgemaakt te 10 uur).
16 FEBRUARI
Zon op: 7.55 uur; onder: 17.54 uur.
Maan op: 6.24 uur; onder: 16.04 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.04 uur en
14.22 uur.
Laagwater te 10.01 uur en 22.28 uur.
(17/2: hoogwater te 2.51 en 15.03 uur,
laagwater te 10.49 en 23.08 uur).
acht verdere maatregelen te nemen.
De regering blijft waakzaam en volgt
de ontwikkeling van de binnenlandse
toestand scherp.
De leden van de Militaire Raad van
Noord-Sumatra zijn gisteren in Medan
bijeengekomen om de ontwikkeling van
de toestand in Midden-Sumatra te be
studeren en de nodige maatregelen te
treffen om orde en rust in dit gebied te
handhaven, zo meldt radio-Djakarta.
De radio maakte anderzijds bekend,
dat de regering „zeer binnenkort" een
gedetailleerde uiteenzetting over de op
standige officieren in Midden-Sumatra
zal geven tijdens een plenaire zitting
van het Parlement.
Tenslotte meldde de radio, dat op 19
februari een bijeenkomst zal worden
gehouden tussen de parlementaire
advies-commissie, de regeringsleiders
en de speciale commissie, die poogt
een verzoening tussen president Soe
karno en dr. Hatta tot stand te bren
gen, teneinde de toestand op Midden-
Sumatra te bestuderen.
Morgen boodschap van
Soekarno
De Indonesische regering heeft een
commissie benoemd, die voorbereidin
gen moet treffen voor de ontvangst
van president Soekarno. die vandaag
uit Tokio vertrekt en morgen in
Djakarta wordt verwacht. Deze com
missie staat onder leiding van de
chef-staf, generaal-majoor Nasoefion.
Voorts meldde Pia, dat de regering de
bevolking van Djakarta heeft verzocht
van zaterdag tot maandag de natio
nale vlag uit te steken, en de inwoners
van de hoofdstad tevens heeft uitge
nodigd zich morgen voor het paleis
van de president te verzamelen, voor
het aanhoren van een boodschap van
Soekarno tot de bevolking.
In de laatste minuut
„Java wacht op verzet tegen despotisme"
Sjafroeddin Prawiranegara heeft gisteravond in een Engelse uitzen
ding van Radio-Padang een beroep gedaan op president Soekarno en
oud-vice-president dr. Hatta om Indonesië „te leiden". Dr. Sjafroeddin
Prawiranegara, die directeur was van de Bank Indonesia en die zich
thans in Midden-Sumatra bevindt, zei, dat deze beide samen moesten
gaan in de „ideale combinatie" van Soekarno als constitutioneel pre
sident en dr. Hatta als premier met volle verantwoordelijkheid voor
Staatszaken.
Sjafroeddin zei: „Indien deze poging, die in de laatste minuut wordt
gedaan, om de twee leiders tot elkaar te brengen, mislukt, is president
Soekarno daarvoor voornamelijk verantwoordelijk. Want het beëin
digen van de huidige politieke en economische crisis ligt thans in zijn
handen. In dat geval ben ik van mening dat de revolutionaire raad
(van Midden-Sumatra) volkomen gerechtigd en in staat is zijn toe
vlucht te nemen tot tamelijk onconventionele middelen om de eenheid
in het land te herstellen en vrede en rust in heel Indonesië te ver
zekeren. Want wij zijn ervan overtuigd, dat zelfs de bevolking van
Java slechts wacht op dat ogenblik om in verzet te komen tegen het
despotisme, dat haar wordt opgelegd door middelen, die Soekarno
geleerd heeft van de Japanners en de communisten".
Een opname uit het gebombar
deerde Tunesische dorpje Sakiet.
Soldaten op wacht bij de toegan
gen tot het dorpje dat plotseling
in het brandpunt van de wereld-
belangstelling is komen te staan.
Franse helikopters hebben gisteren levensmiddelen afgeworpen boven geïso
leerde Franse posten in Zuid-Tunesië. In een Frans kampement te Kassar, in
een voorstad van Tunis, waar tweehonderd Franse soldaten van de buitenwereld
zijn afgesloten, staat de honger voor de poort. Gisteren waren deze militairen
genoodzaakt enige renpaarden van een nabijgelegen renbaan uit nood te slachten.
De Franse minister van Defensie, Chaban-Delmas, heeft medegedeeld, dat
Frankrijk alle noodzakelijke maatregelen heeft genomen om de Franse troepen
te bevoorraden, waarbij al het mogelijke zal worden gedaan incidenten met de
Tunesiërs te voorkomen.
Tunesië heeft gisteren Franse voorstellen inzake hervatting van het overleg
tussen Parijs en Tunis verworpen, alsmede de Franse eisen betreffende bevoor
rading en bewegingsvrijheid van de troepen in Tunesië. Intussen heeft Frankrijk
de drie Franse consuls in Kef, Gafsa en Medjez en Bab opgedragen op hun post
te blijven en hun kantoren niet te sluiten zoals van Tunesische zijde was geëist.
Donderdagavond heeft zich aan de Algerijns-Tunesische grens opnieuw een
incident voorgedaan, aldus werd gisteren van Franse zijde te Tunis medegedeeld.
Een grote groep rebellen doorbrak de onder stroom staande prikkeldraadversper
ring langs de grens en probeerde op grote schaal militair materiaal Algerije
binnen te brengen. De Fransen begonnen dadelijk een tegenaanval. De strijd
duurde gisteren nog voort.
Veiligheidsraad op
dinsdagavond bijeen
De Veiligheidsraad is tegen dinsdag
avond 9 uur Ned. tijd bijeengeroepen,
ter bespreking van de Tunesische klacht
over de Franse aanval bij Sakiet. Intus
sen heeft ook Frankrijk een klacht bij
de V.N. ingediend, waarin geprotesteerd
wordt tegen Tunesische hulp aan de
Algerijnse rebellen. Het optreden van de
opstandelingen in Algerije, aldus de
Franse klacht, wordt geleid vanuit
Tunis, waar sedert vorig jaar juli, met
toestemming van de Tunesische rege
ring, de staf van de rebellen is geves
tigd. De Franse regering betreurt, dat
er verliezen onder de burgerbevolking
zyn gevallen verliezen waarvoor zy
schadevergoeding wil geven doch het
is haar niet mogelijk het incident los te
zien van de oorzaken ervan. Door de
hulp aan de rebellen handelt Tunesië
volgens Frankrijk in strijd met de ver
plichtingen het vorig jaar, toen het lid
van de V.N. werd, op zich nam.
Gisteren is het onder de burgerij van
Tunesië rustig gebleven. Incidenten
deden zich niet voor. Ongeveer duizend
LOODGIETERSBEDRIJF EN
SANITAIRE INSTALLATIES
Hoge Rijndyk 71 Leiden
Telefoon 20023—24350
mensen namen deel aan de gebedsbij
eenkomst in de hoofdmoskee in Tunis
(vrijdag is de mohammedaanse zondag),
welke geleid werd door de groot-moefti
van Tunis. Deze spoorde de menigte
aan tot zelfbeheersing. Na de plechtig
heid, welke een kwartier duurde, bega
ven een vierhonderd mensen zich in
optocht naar de Franse ambassade. Zy
riepen: „wapens, ontruiming". De po
litie verspreidde deze betogers voordat
zij de ambassade hadden bereikt. Vroeg
in de middag kwamen grote menigten
op het Plein van de Leider samen, maar
de politie, bijgestaan door jongeren van
de Destour-partij bewaarde de orde. De
menigte droeg spandoeken mee met op
schriften als „de aanwezigheid van
Franse troepen in Tunesië is een ge
vaar voor de wereldvrede" en „de Tune
sische studenten zijn bereid te vechten
voor de ontruimin". De staatssecretaris
voor presidentiële zaken, Ladgham,
sprak de verzamelde menigte toe en zei,
dat, zo Frankrijk geweld wil gebruiken,
de Tunesiërs paraat zijn. maar zij wil
len bloedvergieten vermijden. Hij ver
zocht de menigte kalm te blijven en het
leven van de Fransen in Tunesië niet
in gevaar te brengen.
Tunesië wees gemengde
grenscommissie af
De Franse regering is „verlangend alle
hangende problemen met de Tunesische
regering te regelen", aldus verklaarde de
minister van Buitenlandse Zaken Pineau
gisteren voor de commissie voor buiten
landse aangelegenheden van de Natio
nale Vergadering. Besprekingen met de
Tunesische regering zouden moeten wor-
d engehouden in „een atmosfeer die vrij
is van alle druk, met name van de blok
kade der Franse garnizoenen", aldus de
minister. Volgens de minister bevinden
zich nu zes- tot zevenduizend Algerijnse
opstandelingen aan de Tunesische kant
van de grens.
Pineau zei verder, dat Frankrijk be
reid is akkoord te gaan met de instel
ling van een gemengde commissie voor
het verzekeren van de onschendbaarheid
van de Tunesisch-Algerijnse grens met
behulp van Franse en Tunesische mili
tairen, alsmede troepen van een derde
mogendheid. Tunesië had dit denkbeeld
enige tijd geleden evenwel verworpen,
ten dele omdat Tunesische troepen niet
de kans wilden lopen om te moeten
schieten op Algerijnse opstandelingen,
die de grens zouden willen passeren.
Het Bureau van de Socialistische In
ternationale heeft gisteren een verkla
ring uitgegeven, waarin recente „bar-
Stadhuis in Passau gesierd
met geroofde schilderijen
(Van onze correspondent in West-
Duitsland)
Er worden thans 88 schilderijen, waar
van het grootste deel hoogstwaar
schijnlyk in de bezettingstijd door de
Duitsers uit Nederland is weggesleept, in
het historische stadhuis van de stad
Passau, in het zuiden van de Westduit-
se Bondsrepubliek, opgehangen om er
niet alleen de ontvangvertrekken, maar
ook de bureaukamers mee te versieren.
Ze werden tijdens de oorlog te Passau
in het museum van de middeleeuwse
vesting Oberhaus gedeponeerd. Toen de
oorlog afgelopen was, werden ze naar
München overgebracht, waar men tever
geefs getracht heeft er achter te komen
aan wie ze oorspronkelijk hebben toebe
hoord. Men neemt nu aan dat de vroe
gere bezitters niet meer in leven zyn.
Ook de voormalige Nazi-burgemeester
van Passau houdt vol zich niet meer te
kunnen herinneren waar de schilder
stukken vandaan gekomen zijn.
De kunstwerken zijn thans wederom
naar Passau getransporteerd. In het
Oberhaus-museum heeft men er geen
plaats meer voor want daar werd in
tussen al een collectie schilderijen on
dergebracht. die eigendom van de staat
Beieren is,. Daarom besloot men maar
het stadhuis er wat mee op te fleuren.
De meeste schilderstukken stammen uit
de vorige en uit deze eeuw.
Dekkingspercentage 85
Volgens de door het Centraal Bureau
voor de Statistiek samengestelde voorlo
pige gegevens bedroeg de waarde van de
invoer in januari 1958 f. 1179 miljoen
(v.m. f. 1132 miljoen) terwijl voor een
waarde van f. 997 miljoen (v.m. f. 960
miljoen) werd uitgevoerd.
Het dekkingspercentage bedroeg 85
(v.m. 85).
lBREESTP.I73*TEL.23337
baarse daden" van Algerynse opstande
lingen veroordeeld worden, doch waarin
tevens wordt gezegd dat het bombarde
ment van Sakiet-Sidi-Joessef, op bevel
van de plaatselijke Franse commandant,
„niet verdedigd kan worden, noch uit
menselijke, noch uit politieke overwe
gingen". Het bureau sluit zich aan by
de protesten, die de Franse socialisten
in de Nationale Vergadering hebben la
ten horen en by hun voorstel om
schadeloosstelling aan de Tunesische
slachtoffers te geven.
Demonstraties van trouw aan Hoessein
,Hij is onze militaire gouverneur
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
en een Bijvoegsel.
Een recente foto van de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken
van communistisch China,Tsjen-ji.
ss
Radio Padang meldt dat er zich gis
termorgen in Padang 1000 scholieren en
studenten verzameld hadden, die in op-
loeht naar de woning van luitenant-ko
lonel Hoessein. Ie militaire leider in
Midden-Sumatra trokken, waar. nadat
een nationaal lied was gezongen, door
een van de deelnemers enkele resoluties
werden voorgelezen.
Deze resoluties behelsden, dat de
scholieren en studenten de eisen tot
ontslag van de centrale regering steu
nen. krachtig protesteren tegen het on
eervol ontslag van Hoessein en zyn col
lega's. bereid zijn hun leven te offeren
voor de vervulling van hun doelstellin-
j gen en het bestuur van Midden-Suma-
tra verzoeken alle jongelieden zo spoedig
mogelijk te mobiliseren.
In een toespraak, die 20 minuten
duurde, zeide Hoessein: „Wij vechten
niet om goede haantjes te krijgen, doch
voor het welzijn van de republiek als
geheel". Tegelijkertijd rukte hij. aldus
Radio Padang. terwijl de tranen langs
zijn wangen stroomden, de epaulettes
van zyn uniform en wierp ze op de
grond. Hij raapte ze weer op. toen de
studenten uitriepen, dat zij zijn leiding
nodig hadden en hem beschouwden als
hun „militaire gouverneur".
Met betrekking tot de mobilisatie,
vroeg Hoessein de menigte of zij bereid
was. Spontaan betuigden de toehoor
ders hun instemming.
Vervolgens zei Hoessein: ..Nogmaals
herinner ik U allen er aan. dat dit onze
heilige stryd is. Wees niet bezorgd. - de
Almachtige is met ons
De vereniging van onder-officieren
van West-Sumatra heeft gisteren een
boodschap aan de militaire leider in
Midden-Sumatra. Hoessein, gezonden,
waarin hem steun wordt verzekerd
.niet al hetgeen dit besluit aan verant
woordelijkheden en consequenties met
zich kan brengen".
Bijzonderheden over
het plan-Rapacki
De ambassadeurs van de V S.. Frank-
ryk, Groot-Brittannië en de Sovjet-Unie
in Polen zyn gisteren ieder afzonderlijk
in het Poolse ministerie van Buiten
landse zaken ontvangen, om nieuwe bij
zonderheden in ontvangst te nemen over
het plan-Rapacki voor instelling van een
zone zonder atoomwapens in Midden-
Europa, aldus is van Westelyke diplo
matieke zijde in Warschau meegedeeld.
Ook de gezanten van Denemarken, Bel
gië. Canada. Tsjecho-Slowakije en Oost-
Duitsland brachten op verzoek van de
Poolse minister van Buitenlandse Za
ken, Adam Rapacki, een bezoek aan het
ministerie.
Men neemt aan. dat de ambassadeurs
bijzonderheden zyn verstrekt over een
systeem van toezicht, dat toegepast zou
kunnen worden in genoemde zone. Zoals
bekend hebben de Russen zich achter
het plan-Rapacki geschaard en heeft
Boelganin het in zijn brieven aan de
regeringen van de Westelijke landen een
van de punten genoemd die mogelijk op
een topconferentiie ter sprake kunnen
worden gebracht. Een van de voor
naamste bezwaren van de Westelijke lan
den tegen het plan is de moeilijkheid
van het instellen van een doeltreffende
controle in de zone.
Syrië beschuldigt Turkse en
Israëlische strijdkrachten
Syrië heeft gisteravond geklaagd over
„agressie" van Israëlische en Turkse
strydkr achten. Een woordvoerder van
het Syrische leger verklaarde, dat vier
Israëlische soldaten gevuurd hebben over
de grens van de gedemilitariseerde zone.
Hierby zou een Syrische schaapherder
gedood zyn. Hy zei voorts, dat twee
Turkse soldaten donderdag vanaf een
Turkse controlepost aan de grens tussen
beide landen geschoten hebben op een
Arabische boer, die echter niet getroffen
werd. Het Turkse incident is ter kennis
gebracht van de grensautoriteiten in het
Israëlische aan de gemengde bestands
commissie.
B.B.-dienstplicht:
„Onherstelbaar onheil"
(Speciale berichtgeving)
„Een BB-dienstplicht, die impliceert,
dat mannen van 18 tot 30 jaar, die
niet in militaire dienst zijn geweest,
aan BB-oefeningen moeten deelnemen,
zou voor de BB een onherstelbaar on
heil betekenen". Dit is de mening van
de heer A. L. Nouwens, hoofd van de
BB in de A-kring, die Rotterdam,
Schiedam en Vlaardingen omvat.
Indertyd heeft de minister van De
fensie beloofd de suggestie in overwe
ging te nemen om militairen, die de
eerste oefening hebben volbracht, en
nog geen mobilisatiebestemming hebben,
ter beschikking van de operatieve dien
sten van de BB te stellen. Dit zou. al
dus de heer Nouwens, de BB ten goede
komen.
Theemarkt te Djakarta bijna
lamgelegd
OORZAAK: SCHADELIJKE
BLADLUIS
(Van onze correspondent in Djakarta)
De theemarkt te Djakarta is bijna
lamgelegd. Normaal worden er per week
2500 kisten thee verhandeld, maar nu
zijn de transacties teruggelopen tot een
omzet van 1500 kisten In dezelfde pe
riode.
Uit bronnen, die in nauw contact
staan met de theeplantages, vernamen
wij, dat de vermindering van het aan
bod te wijten is aan een teruggang der
produktie met 40 Een en ander wordt
veroorzaakt door het optreden van een
schadelyke bladluis. Dit euvel heeft
thans byna alle theeplantages op West-
Java aangetast. De stryd tegen de luis
kan momenteel echter niet effectief
worden gevoerd, doordat het personeel
van de plantages er niet aan deelneemt.