Hoessein geeft nog vijf
dagen aan de regering
lioe minder kans op een aanval"
meer Westelijke raketbases,
WEERBERICHT
Gemeenschappelijk beleid voor
NAVO-landen is in de maak
Werd Parijs door de militairen
voor voldongen feit geplaatst?
„Plannen van Rapacki en Kennan speculeren op
Itet verlangen naar een vrede tot elke prijs
„Hoe
JBste jaargang
DINSDAG 11 FEBRUARI 1958
No. 29364
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Hoe meer raketbases er in Europa zijn, hoe kleiner de kans op een Russische
overval is, aldus verklaarde de secretaris-generaal van de NAVO, de heel Paul-
Henri Spaak gisteravond in Brussel. „Een agressor zal de bases, vanwaar de
NAVO kan terugslaan, gelijktijdig moeten vernietigen. Hoe groter in aantal en
hoe verder uiteenliggend zij zijn, hoe langer de aanvaller zal weifelen voordat
hü zün avontuur onderneemt", aldus de vroegere Belgische minister van Buiten
landse Zaken. „Alleen raketten met atoomladingen zullen een afdoend verde
digingswapen tegen een vijandelijke luchtmacht zijn".
Deze verklaring werd beschouwd als een poging om verscheidene NAVO-landen,
waaronder België, heen te brengen over hun aarzeling ten aanzien van de kwestie
der raketbases. Voorts verklaarde Spaak zich tegenstander van het plan-Rapacki
en van het denkbeeld van Kennan, de Amerikaanse oud-ambassadeur in Moskou.
De overeenkomsten, welke in deze plannen zijn voorgesteld, noemde Spaak „daden
van lafheid", getuigend van een verlangen naar „vrede tot elke prijs".
pens, zonder lanceerbases voor raketten,
van waaruit wij de bases van de aan
valler moeten kunnen vernietigen.
Ook Sovjetriissisclie
ambassadeur present
Onze Brusselse correspondent telefo
neerde ons hedenochtend over het be
zoek en de rede van Spaak het volgende:
Toen Spaak gisteren officieel door de
Belgische regering werd ontvangen,
stonden bij zijn aankomst per trein zijn
twee opvolgers: Victor Larock, de minis
ter van Buitenlandse Zaken, en de bur
gemeester van de Brusselse voorstad St.
Gillis hem op te wachten. Het was een
grote verrassing, dat de Sovjetrussische
ambassadeur Avilov bij de rede van
Spaak (in het Paleis der Akademieën)
op de eerste rij had plaats genomen,
naast de ambassadeur van Luxemburg
en de pauselijke nuntius! In zijn twee
uur lange uiteenzetting verklaarde de
secretaris-generaal van de NAVO, dat
hij sedert maanden wanorde en veel
pessimisme in de Westerse opinie had
moeten constateren. De Westerse diplo
matie bevindt zich in een moeilijke
positie, daar het Oosten het voordeel
heeft een houding te kunnen aannemen,
die intern niet heeft af te rekenen met
kritiek.
Geen negatieve houding
Op het gebied van de gemeenschappe
lijke politiek, zei Spaak, dat er dit jaar
gedurende een vergadering van de
NAVO-raad (naar wij vernemen waar
schijnlijk te Kopenhagen) een aantal
gemeenschappelijke punten van buiten
lands beleid zullen worden afgekondigd.
Hierdoor bewijzen onze landen, dat zij
geen negatieve houding aannemen ten
opzichte van de internationale proble
men. Ook de voorstellen voor ontwape
ning bewijzen, dat de Westerse diplo
matie in de jongste maanden niet nega
tief is geweest. Tot het terrein van de
militaire organisatie overgaand, ver
wonderde Spaak er zich over, dat men
thans de mening hoort verdedigen, dat
een leger niet langer over de meest mo
derne wapens behoeft te beschikken.
Sommigen verkondigen: organiseer de
NAVO-strijdkrachten zonder atoomwa-
Advertentie)
SOLEX bromfietsen
H. Walenkamp Zn
TURFMARKT 5
Aanhoudend zacht
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk opklaringen, maar ook
enkele verspreide buien. Later toene
mende bewolking en plaatselijk enige re
gen. Matige tot krachtige, tijdelijk wel
licht harde wind tussen zuid en zuidwest
Aanhoudend zacht weer.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
12 FEBRUARI.
Zon op: 8.03 uur; onder: 17.47 uur.
Maan op: 3.20 uur; onder: 12.08 uur.
Hoogwater te Katwijk te 9.38 en
22.17 uur.
Laagwater te 4.56 en 17.37 uur.
(Advertentie)
Moderne kernwapens zijn
beslist noodzakelijk
Spaak reageerde hier als volgt op: er
is een onderscheid te maken tussen de
defensieve atoomwapens en de telepro-
jectielen. vergeldingswapens op verre af
stand. Om een stad te verdedigen tegen
luchtaanvallen, is het aanwenden van
kernprojectielen absoluut noodzakelijk
geworden. Gaat men onze steden verde
digen met de verouderde luchtdoel
artillerie van de tweede wereldoorlog,
dan, aldus zei Spaak, is één ding zeker:
de kanonnen van 1940 kunnen de mo
derne vliegtuigen niet eens meer be
schadigen! Gaat men aan onze jonge
mannen. die wij tot legerdienst verplich
ten, vertellen, dat zij deel uitmaken van
een leger, dat bij voorbaat gedoemd is
om de slag te verliezen? Een moderne
veldartillerie is immers eveneens uitge
rust met kernwapens. Over zogenaamde
offensieve kernwapens gaf Spaak de
verzekering, dat er in de NAVO nog
nooit sprake is geweest van aanvalsplan
nen. De president van de Verenigde
Staten heeft nogmaals bevestigd, dat
de regering van zijn democratisch be
stuurd'land nooit een aanvalsoorlog zou
kunnen ontketenen. Het getuigt dus van
wanbegrip, dat de wapens van de
NAVO-legers ooit offensief zouden kun
nen zijn. Wanneer echter de NAVO-
landen worden aangevallen, dan moeten
zij zich met de modernste wapens kun
nen verdedigen. De aanvaller zal im
mers proberen de bases voor mogelijke
militaire represailles in de Westerse
landen te vernietigen.
Veel positievere plannen van
Westelijke zijde
In het tweede deel van zijn rede be
handelde de secretaris-generaal de mo
gelijke onderhandelingen tussen Oost en
West. Hij zei ervan overtuigd te zijn,
dat de vredelievende samenleving tus
sen het communistische en het zoge
naamde kapitalistische regime in het
voordeel van de vrije wereld kan wer
ken, althans wanneer wij de krachten
in het Westen organiseren.
Het stopzetten van kernproeven gedu
rende een bepaalde tijd een commu
nistisch voorstel is psychologisch be
langrijk, maar in gevolge dat voorstel
zal de produktie van atoombommen of
van H-bommen niet worden stopgezet.
Het Westen repliceerde hierop met een
veel positiever voorstel: namelijk, dat de
atoombomproeven voor altijd worden
stopgezet, onder de voorwaarde dat dit
voorstel wordt gebonden aan besprekin
gen over de algemene ontwapening en
de gecontroleerde vernietiging van de
voorraden atoombommen. Ten aanzien
van het plan-Rapacki zeide Spaak, dat
er in het Westen veel positievere voor
stellen zjjn gedaan. De idee van een ge
controleerde neutrale zone in West-
Europa werd overigens voor het eerst te
Genève gelanceerd door president Eisen
hower.
Het plan Rapacki begon met
zeven regels
Spaak ontkende, dat hij het Poolse
plan zou hebben verworpen zonder het
te hebben bestudeerd. Het plan van een
atoomvrije zone was in de rede van de
Poolse vertegenwoordiger in de Ver
enigde Naties oorspronkelijk een weinig
uitgewerkt voorstel, waaraan de Pool in
totaal zeven regels tekst had besteed.
Het plan verandert gelukkig voortdu
rend van inhoud en aspect. In de Ra-
packi-zone zouden dus geen atoombom
men worden aangewend in een gebied
van 800 kilometer aan beide zijden van
het ijzeren gordijn. Maar in dat geval
zouden de Anglo-Amerikaanse legers
West-Duitsland moeten verlaten en zou
den de Beneluxlanden het centrum
worden van de defensiebases met atoom
wapens. Europa zal militair weerloos
worden.
O Slot op pag. 2
Thans ruim f 625.000 op
giro 777
Naar het Nederlandsche Roode Kruis
mededeelt hebben de stortingen op giro
777 thans de f. 625.000 ruimschoots over
schreden.
Nieuw ultimatum
gesteld
Overste Ahmad Hoessein, militair commandant van Midden-Sumatra,
heeft gisteren een ultimatum gericht tot de regering-Djoeanda, waarin
hem vijf dagen wordt gegeven om af te treden. Ingeval de regering
niet zou aftreden, zou Sumatra niet meer het gezag van de centrale
regering van Indonesië erkennen.
Radio-Padang maakte bekend, dat dit ultimatum is gesteld tijdens de
openbare bijeenkomsten in Padang van gisteren en eergisteren.
Volgens Radio-Padang beschuldigde Hoessein de centrale regering
van corruptie en ondoeltreffend optreden en zei hij dat president
Soekarno en Djoeanda verantwoordelijk waren voor de moeilijkheden
en het huidige lijden van het Indonesische volk.
Veertien doden bij
twee mijnongelukken
In een miin te Mericourt bii Lens
(Noord-Frankrijk) is hedenochtend een
liftkooi neergestort. De elf mijnwerkers
die zich erin bevonden, maakten een val
van 65 meter en waren op slag dood.
In een kolenmijn te Zwartberg in Bel
gië heeft zich gisteren op 840 meter
diepte een instorting voorgedaan, die
aan drie mijnwerkers ((wee Grieken en
een Italiaan) het leven heeft gekost.
Door de instorting werden vier mannen
getroffen, doch een ervan, een 25-jarige
Griek, zag kans zich te bevrijden en
hulp te halen. Men heeft later de lijken j
van de andere drie mijnwerkers kunnen I
bergen.
Tweede baby in Monaco wordt
in maart verwacht
Prinses Gracia van Monaco verwacht
in het midden vai. maart haar twee f
baby, aldus een officiële mededeling van
het paleis. Paleisfunctionarissen spraken
gisteren tegen dat de prinses een twee- i
ling verwacht.
„Ik vraag de regering binnen vijf
dagen aan president Soekarno haar
ontslag in te dienen; als zij dat niet
doet zal Sumatra zich van het bestuur
van de centrale regering losmaken en
Soekarno niet meer als president aan
vaarden", zo verklaarde Hoessein, die
uiteenzette, dat de bevoegdheden zouden
moeten worden toevertrouwd aan dr.
Hatta en de Sultan van Djocja, oud
minister van Defensie. Na er de nadruk
op te hebben gelegd, dat president Soe
karno de verantwoordelijkheid zou dra
gen voor een weigering van het kabinet-
Djoeanda om af te treden, beschuldigde
overste Hoessein hem ervan, dat hij de
Indonesische Grondwet en de beginselen
van de onafhankelijkheidsproclamatie
van 1945 had geschonden door de com
munisten toe te staan deel te nemen
aan de regering.
Om de toestand te herstellen zou de
president 1. een nieuwe grondwet voor
Indonesië moeten vestigen, 2. een
nieuwe regering benoemen, 3. een eind
maken aan de corruptie en de bureau
cratie, 4. het levenspeil van de bevol
king verbeteren en 5. de democratische
beginselen verwerkelijken en het
economisch welzijn van de bevolking
waarborgen.
Het doel van het aanbieden van het
mandaat aan dr. Hatta en de Sultan
van Djocja is de natie te redden, zo
zei Hoessein. Wij vragen dr. Hatta en
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
Minister Algera op de bull-
dozer, waarmee hij het dammetje
op de Rijksweg 4A ten noorden van i doorbrak en het snelverkeer de weg
het verkeersplein bij Voorburg |/n gebruik kon nemen.
de Sultan niet te weigeren een kabinet
te vormen en vragen hen de natie en
het volk te redden. Wjj verzoeken de
president zijn macht als president aan
te wenden om hen een kabinet te
laten samenstellen. „Als aan onze ver
zoeken niet wordt voldaan zullen wjj
optreden als wp het ogenblik geschikt
achten en vanaf dat ogenblik zullen
wij onszelf ontslagen achten van onze
trouw aan de president", aldus Ahmad
Hoessein.
Sultan van Docja nog
in twijfel
Sultan Hamengkoe Boewono heeft
gisteravond in Ithaca (New York) ver
klaard, dat hjj nog niet kon zeggen of
hjj in zou stemmen met het vormen
De aankomst van Prinses Beatrix
te Montagne, een Curagaos dorpje
aan de grens, waarvan zij welkom
werd geheten door een jonge in
woner. Rechts: gezaghebber Gor-
sira.
van een nieuwe regering in Indonesië,
zoals Je tegenstanders van president
Soekarno wensen. „Alles zal afhangen
van de vraag wie aan de nieuwe rege
ring zullen deelnemen" zo zei bij.
De Sultan zal 25 februari uit de V.S.
vertrekken en 7 maart in Indonesië
terugkeren.
Kolonel Simbolon zeide op de verga
dering o.a.: .President Soekarno gaf dr.
Hatta geen kans om een regering te vor
men, en wilde niet dat Hatta met hem
in de regering zou samenwerken. In
feite is hij in gebreke gebleven, daar
zjjn „geleide democratie" in strijd is met
de proclamatie van 1945".
„Op financieel en economisch gebied
is de regering-Djoeanda in gebreke ge
bleven. Zij heeft het volk laten lijden.
De nationale raad het idee van pre
sident Soekarno is in gebreke geble
ven. en is verantwoordelijk voor het ge
schil over West-Irian.
Het idee van geleide democratie is
niet geschikt voor ons land. en onder
het kabinet-Djoeanda leiden de proble
men. waarvoor de natie zich ziet gesteld,
steeds verder naar een ramp. Al hun
pogingen zijn mislukt, en elke dag op
nieuw wordt de kloof tussen de centrale
regering en de provinciale besturen weer
breder.
Wij zullen onze rechten niet aan een
bepaalde „kliek" afstaan. Wij zullen
onze vrijheid, gebaseerd op de procla
matie van 1945, handhaven. Wij zullen
ons niet tot hun verkeerde ideeën
laten overhalen".
Slot op pag. 2
Nieuwe Atlantische crisis gevreesd
(Van onze correspondent te Parijs)
De Franse regering heeft afgelopen nacht tot half een meer dan drie en een
half uur lang tijdens een bijzondere zitting de consequenties onder ogen gezien
van het Franse bombardement op het Tunesische grensplaatsje Sakiet-Sidi-
Joessef, waar zaterdag ruim 80 doden en meer dan 100 gewonden vielen. Hetzelfde
onderwerp zou vandaag in het parlement ter sprake komen, waarbij premier
Felix Gaillard hoogstwaarschijnlijk een verklaring zal afleggen, die door de gehele
wereld in spanning wordt verbeid.
Hoe die verklaring van de minister-president echter ook uit mag vallen, bijna
algemeen wordt nu in Parijs wel aangenomen, dat het initiatief van deze raid
niet van de Franse regering is uitgegaan, doch van het plaatselijke opperbevel
in Algerije. De minister van Nationale Defensie, Chaban-Delmas, heeft zondag
de militairen met zijn autoriteit gedekt en hij kon ook moeilijk anders doen, doch
in feite werd de regering zo neemt men aan dit keer eens te meer doof
ondergeschikte instanties voor een voldongen feit geplaatst.
Gebrek aan autoriteit van de
Franse regering
Men herinnert zich, dat indertijd ook
d^ sultan van Marokko bulten mede
weten van Parijs door de resident-gene
raal werd afgezet en gedeporteerd en
ook de aanhouding nadien "an het vlieg
tuig waarin de Algerijnse rebellenleider
Ben Bella zat, vond eveneens plaats
zonder voorafgaand overleg met of toe
stemming van de verantwoordelijke mi
nisters in Parijs.
De initiatiefnemers van al deze ver
reikende beslissingen moeten worden
gezocht in extremistische, rechtse en in
het bijzonder militaire kringen, die er
belang bij menen te hebben de tegen
stellingen in Noord-Afrika op de spits te
drijven. Om het prestige van Frankrijk
en nog minder om eventuele onschuldige
slachtoffers plegen zij zich veel mint'
te bekommeren.
In diplomatieke milieus vreest men
voor een nieuwe crisis in de Atlantische
gemeenschap en Washington toont zich
in het bijzonder ongerust over de positie
van Bourguiba, die terecht als een kost
baar bondgenoot van het Westen be
schouwd kan worden in de Arabische
wereld. Inderdaad loopt het Tunesische
staatshoofd nu onmiddellijk gevaar door
de extremisten onder de voet te worden
gelopen. En diezelfde ontwikkeling heeft
zich onder de Algerijnen nog duidelijker
afgetekend.
Wanneer men de Franse regering dus
vermoedelijk wel "rij kan pleiten van de
directe verantwoordelijkheid van het
bombardement, dan blijft zij niettemin
aansprakelijk voor het gebrek aan auto
riteit, dat zij over haar ondergeschikte
organen weet uit te oefenen. Een pro
bleem trouwens, dat niet a"een in do
militaire sector en in verband met de
tragedie van Sakiet-Sidi-Joessef wordt
gesteld.
Tot zover onze Parijse correspondent.
Tunesische maatregelen
Gisteren heeft de Tunesische regering
besloten onmiddellijk vijftien Franse
boerengezinnen uit Tunesië te zetten en
hun boerderijen tegen schadeloosstelling
in beslag te nemen.
I De maatregel, die genomen zou zijn om
„mogelijke heftige betogingen door Tu-
nesiërs te voorkomen", treft alle Franse
staatsburgers in het gebied van Sbeitla
in midden-Tunesië. Sbeitla ligt onge
veer 120 kilometer van het grensdorp
Sakiet-Sidi-Joessef. Er wonen in Tunesië
nog ongeveer 80 000 Fransen. Twee jaar
geleden, voor het land onafhankelijk
werd, waren er 180.000 Verder liggen er
thans nog ongeveer 15000 Franse mili
tairen. 45.000 minder dan twee jaar ge
leden.
De belangrijkste Franse militaire
steunpunten zijn thans de vlootbasis
Blzerta en Sfax, Gabes en Foem-Tata-
hoewine.
Krachtige rede van Paul-Henri Spaak
