Vóór 10 februari andere regering:
de „nationaal anti-communistische"
WEERBERICHT
Vori» jaar was niet ongunstig,
zegt Int. Arbeidsorganisatie
WEER MISLUKTE LANCERING
AMERIKAANSE KUNSTMAAN
96ste jaargang
WOENSDAG 5 FEBRUARI 1958
No. 29359
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wlt"1StaBe' 1- Lel67(**
Hoofdredacteur: J. Brouwer f.7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week Telefoon Directie en Administratie. -5041. Redactie -1507
Ventje Soemoeal verklaart:
Sultan van Djokja sprak met Nixon
De voormalige militaire commandant van Oost-lndonesië, Ventje Soemoeal,
die op het ogenblik in Tokio vertoeft, heeft vanmorgen aan de pers mede
gedeeld, dat vóór 10 februari de vorming van een onafhankelijke regering in
Boekit Tingi, op Sumatra, via de radio zal worden bekend gemaakt.
Kolonel Warouw, de Indonesische militaire attaché in Peking heeft presi
dent Soekarno van dit besluit op de hoogte gesteld tijdens een onderhoud,
dat hij maandag met de president heeft gehad. Soekarno zal, volgens de
minister van Scheepvaart, Nazir, 15 februari uit Tokio naar Djakarta terug
komen.
niet genomen. De winsten van de
overgenomen Nederlandse bedrijven
zijn „weer bü de bank gestort en kun
nen op het ogenblik niet worden op
genomen".
5) de meeste Nederlanders, die Indone
sië verlaten, zijn „oude mensen en
Indo-Europeanen, van wie velen vre
zen hun pensioen van de Nederland
se regering te verliezen".
6) Met de V.S. worden besprekingen
gevoerd over mogelijke wapenleve
ranties, doch dit idee is niet nieuw.
7) De recente beslissing tot intrekking
van de concessies van de BPM op
Sumatra houden in geen enkel opzicht
verband met de jongste gebeurtenis
sen. Dit werd reeds „jaren geleden"
besproken.
Actie is in voorbereiding
Kolonel Soemoeal verklaarde voorts», dat kolonel Warouw naar zün post is
teruggekeerd „na zijn missie te hebben vervuld". Soemoeal zelf zal nog enkele
dagen in Tokio blijven.
Gevraagd wanneer hij dacht president Soekarno te ontmoeten, antwoordde
De Sultan zeide ervan overtuigd te
zün, dat Indonesië op de lange duur zijn
economische en politieke problemen zal
oplossen.
Gevraagd naar de toenemende com-
munisitsche invloed in Indonesië, ant
woordde hij dat hij in zijn gebied met
communisten moet samenwerken en tot
dusver nog geen last heeft gehad.
Soemoeal, dat hy „niets met hem te maken heeft en hem niet wenste te zien".
„Wij zijn te Tokio met een bijzondere missie voor onze broeders, die zich tot
actie voorbereiden om ons doel te bereiken, d.w.z. het elimineren van de Indone
sische regering in haar tegenwoordige vorm, want deze wordt overheerst door
de communisten. De communisten en hun werktuigen zullen worden geweerd"
uit de nieuwe regering, die in haar definitieve vorm in Djakarta zal zyn gevestigd",
aldus Soemoeal.
Geen vertrouwen in Hatta koofdjmlieiurrai het mini-
1 sterie van Buitenlandse Zaken van de
Ver. Staten.
De sultan, die een der leidende figu
ren is geweest in de Indonesische onaf
hankelijkheidsbeweging, vertelde tijdens
een persconferentie ervan overtuigd te
zijn, dat Indonsië verenigd zal blijven, I
ondanks de tweespalt in het leger en de
eisen tot aftreden van de premier
Djoeanda.
Op een vraag wie de leiders zijn van
de nieuwe beweging, noemde Soemoeal
de namen van dr. Soemitro, die op het
ogenblik in Genève vertoeft, en van ko.
lenel Simbolon. Om veiligheidsredenen
weigerde hij de namen te noemen van
de toekomstige leden van de nieuwe In
donesische regering.
Soemoeal zeide verder, dat men op
het ogenblik geen vertrouwen kon stel
len in dr. Moh. Hatta, en dat de chef
staf, van het leger, generaal Nasoetion,
een werktuig der communisten was en
terzijde moet worden gesteld totdat hij
zijn trouw aan de beweging zal hebben
bewezen.
De militaire junta, zo vervolgde de ko
lonel, hoopt dat talrijke plaatselüke com.
mandanten zich bij de beweging zullen
aansluiten, zodra zü zal zün begonnen.
De nieuwe regering zal heten de
„Nationale anti-Communistische Rege
ring". Een officiële Indonesische woord
voerder te Tokio heeft verklaard, dat de
„rebellen" geen ultimatum aan Soekarno
hebben gesteld.
Drie Indonesische zakenlieden hebben
kolonel Soemoeal op zijn reis naar Tokio
vergezeld. Het zijn kapitein Mogt, ma
joor Pantow en de heer Jan Walandow.
Soemoeal zette nog uiteen, dat zijn
bezoek aan de Japanse hoofdstad uit
sluitend gebaseerd was op zijn verlangen
een ontmoeting te hebben met kolonel
Warouw, die, als een goede vriend van
president Soekarno. aan deze laatste de
situatie heeft uiteengezet. Soemoeal
voegde hier nog aan toe geen enkel ant
woord van Soekarno te verwachten." De
vraag is niet of de president ons plan
goed. of afkeurt, wij zullen beginnen
met het stellen van een ultimatum,
daarna zal de actie volgen".
Verklaringen van
Djokja's sultan
Sultan Hamenkoe Boewono van Djoc-
jakarta heeft gisteren een bezoek ge-
bracht aan vice-president Nixon en
Twee ontsnapten te Bolsward
aangehouden
Vanochtend vroeg, omstreeks half
vier, heeft de Rijkspolitie te Bolsward
twee mannen aangehouden, die na
verhoor, twee ontsnapte gedetineer- i
den uit het Rijksopvoedingsgesticht te 1
Norg bleken te zün. Het waren ten
Amsterdammer en een Rotterdammer.
De beide mannen hebben bekend gis- j
teren na hun ontsnapping een auto te i
hebben ontvreemd om daarmee via
Rijksweg 43 en de Afsluitdijk naar het
westen te rijden. Zü kwamen echter met
zover, want bij de kop van de Afsluit-
dük' in Friesland reden ze tegen een 1
paal. waarbij de auto werd beschadigd, j
Zij hebben toen de auto onbeheerd ach
tergelaten en zich te voet in de richting j
Bolsward begeven.
Eén hunner is betrokken geweest bü
diefstallen te Smilde, Bodegraven en
Barneveld en was juist veroordeeld tot
5 jaar gevangenisstraf.
Advertentie!
Gevraagd of hij meende, dat Hatta
premier zou worden, antwoordde de
Sultan: „Niet op het ogenblik, doch de
mogelijkheid bestaat. „Hij zèide, dat
naar zijn mening president Soekarno
nog steeds grote invloed heeft bij het i
Indonesische volk, een invloed die nog
niet is aangetast door zün reizen naar
het buitenland.
Tüdens zijn persconferenie legde de
sultan de volgende verklaringen af:
1) De meningsverschillen tussen de jon
gere en oudere officieren van het In
donesische leger zouden niet zo hoog
zijn gelopen, als Indonesië een afzon
derlijke minister van defensie had
gehad;
2) deze meningsverschillen zün „tech
nisch" van aard; het gaat hier met
om grondbeginselen. Het leger zal
altüd als geheel voor het land veen-
ten.
3) Indonesië voert economische bespre
kingen met Japan en gehoopt wordt,
dat de herstelbetalingen kunnen wor
den gebruikt voor de economische
ontwikkeling:
4) De Nederlandse bezittingen in Indo
nesië werden overgenomen voor be
drijfsdoeleinden. doch er heeft geen
overdracht van bezitsrecht plaats g"-
had en een beslissing hierover is nog
Prijsstijging de grootste sinds
Koreaanse oorlog
In 16 van de 24 landen, die verslag
uitbrengen aan de Internationale Ar
beidsorganisatie, was de werkgelegenheid
aan het einde van 1957 groter dan aan
het einde van 1956. De stijgingen waren
over het algemeen echter klein en in
vele gevallen onvoldoende voor het op
nemen van de stijging der beroepsbevol
king Als gevolg hiervan nam de werk
loosheid toe in 1G van de 32 landen die
werkloosheidsstatistieken publiceren
De prijzen van verbruik^-'oederen on
dergingen in de vercuitbrer.rende
landen in de periode van 12 maanden.
Guur
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Nu en dan regen, hagel of natte
sneeuwbuien. In het zuiden van het land
aanvankelijk nog regen. Vanavond en
vannacht storm tussen noordwest en
noord, morgen geleidelik afnemende
wind. Aanzienlijke daling van tempe
ratuur. (Opgemaakt te 11.15 uur).
6 FEBRUARI
Zon op: 8.13 uur; onder: 17.36 uur.
Maan op: 21.04 uur: onder: 8.46 uur.
Hoogwater te Katwük te 4 37 en 16.51 u.
Laagwater te 0.25 en 12.48 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
In Engeland heeft men nu ook
een vrouwelijke wegenwacht. Dit is j
de 22-jarige Judith Pacydie met
Maar hvee meedogenloze vijanden liggen
op de loer: inflatie en werkloosheid
Het jaar 1957 is een gunstig jaar voor de werknemers geweest, aldus de conclusie j
van een rapport van de Internationale Arbeidsorganisatie in Genève. De werk
gelegenheid nam in de meeste landen enigszins toe, de koopkracht der lonen was,
over het geheel gezien, iets groter dan in vorige jaren en de sociale bescherming
der werknemers werd uitgebreid en geconsolideerd. Het verlies aan man-dagen
tengevolge van arbeidsconflicten naderde het laagste peil sedert de tweede wereld
oorlog.
De prijzen der verbruiksgoederen vertoonden evenwel de grootste stijging sedert
verscheidene jaren, hetgeen een bedreiging vormde voor de levensstandaard van
miljoenen personen met vaste of zich slechts traag aanpassende inkomens en
leidde tot ondermüning van de stelsels van sociale voorzieningen. In een aantal
landen nam de werkloosheid toe als gevolg van een economische teruggang. Aan
het begin van 1958 was het derhalve voor de werknemers zaak op hun hoede te
zün voor twee grimmige en meedogenloze vüanden: inflatie en werkloosheid, zo
constateert de Internationale Arbeidersorganisatie.
I eindigende laat in 1957, een gemiddelde
stijging van 3.7 procent. Dit was de
grootste gemiddelde stijging sedert het
begin van de Koreaanse oorlog. Evenals
i in vorige jaren waren de prüsstijgingen
het grootst in Zuid-Amerika.
In Europa deden de grootste prüsstü-
gingen zich voor in Spanje (13.8rt in de
periode van 12 maanden tot oktober).
Frankrijk (10.1% in het jaar 1957»Fin
land (3.5^ in het jaar 10^7en Neder
land (6.3% in het jaar 19571.
In een aantal Aziatische landen, die
voorheen te lijden hadden van ernstige
inflatie, werd de prijsstÜRing in het
afkopen jaar doeltreffend tegengegaan.
Tn een zeer eedetailleerd gedeelte van
het rapport deelt de Internationale
Arbeidsorganisatie mede, dat het beeld
ven de werkgelegenheid aan het einde
van 1957 minder gunstig was dan einde
1955 of 1955, De gemiddelde stijging der
werkgelegenheid in alle verslaguitbren-
gen-^e landen bedroeg namelijk slechts
ongev3°r 1 procent. De stügingen van
de werkloosheid, die aan het einde van
het afgelopen jaar vielen waar te nemen,
waren nog betrekkelük klein. Italië valt
op door een daling van het aantal werk
lozen met büna 200.000 in de periode van
12 maanden, geëindigd in oktober 1957.
De grootste stijgingen van de werkloos
heid deden zich voor in Canada en
Nederland, waar het aantal werklozen
verdubbelde, Finland (een stüging van
82%) en de Verenigde Staten «een stü-
ging van 24%). In de meeste West-
europese landen nam de werkloosheid in
1957 af. In Engeland waren echter in
November 1957 350000 werklozen of 19
procent meer dan in november 1956.
Stijgingen deden zich behalve in de
reeds genoemde landen ook voor in
Zweden. België. Noorwegen en Zwitser
land. In West-Duitsland was de werk
loosheid in de meeste maanden van 1957
aanzienlük kleiner dan in 1956. Aan het
einde van het jaar vertoonde de werk
loosheid hier echter een abnormaal grote
stijging als gevolg van ontslagen in de
bouwnüverheid. In december bedroeg
het aantal werklozen in West-Duitsland
1.200.000 of 11 procent meer dan in
december 1956
Sluiten Indonesiërs
sigaretten fabrieken
«Van onze correspondent Djakarta).
In de opslagplaatsen van de havens
I van Cheribon. Semarang en Soerabaja
j ligt thans een hoeveelheid sigaretten
op vervoer te wachten als gevolg van
het gebrek aan schcepsrulmte.
De partij sigaretten, die afkomstig
is van de drie grootste fabrieken op
dit eebied in Indonesië, de Faroka, de
Industria en de BritishAmerican
Tobacco, is bestemd voor de buitenge
westen.
Normaal werd 60% van de produktie
van deze drie ondernemingen naar de
eilanden buiten Java vervoerd volgens
een contract met de K P.M. Het afge
lopen jaar ontving de Indonesische re
gering ongeveer 1600 miljoen roepiah
aan tabaksaccijnzen, van welk bedrag
de drie genoemde fabrieken 1000 mil
joen roepiah betaalden. De drie onder
nemingen hebben thans de produktie
ingekrompen met ongeveer 90%.
De BritishAmerican Tobacco Manu-
Eerste Kamer zal
belastingverhoging
zeker aanvaarden
De heer Van Campen <KVP) heeft
gisteravond tijdens de voortgezette al
gemene financiële beschouwingen en
behandeling van de belasting voorstel
lingen in de Tweede Kamer gezegd, dal
zijn fractie intrekking vraagt van het
ontwerp tot tijdelijke verlenging van de
schorsing van de investeringsaitrek.
Onder de huidige omstandigheden is net
geen afdoend middel voor het dekken
van het kastekort, noch een verantwoord
middel tot het bereiken van bestedings
beperking. De heer Van Campen had
verschillende bezwaren tegen de belas
tingvoorstellen. in het bijzonder tegen
de verhoging van de omzetbelasting op
auto's. Dit betekent een harde klap voor
de D.A.F., die de volgende maand met
de eerste Nederlandse personenauto zal
komen, en de daarmee verband hou
dende werkgelegenheid- Doch ondanks
deze tegenwerking verklaarde de heer
Van Campen niet tegen te zullen stem
men. Deze houding was tekenend voor
hetdebat in de Eerste Kamer. Van alle
kanten werden bezwaren geopperd en
de KVP richtte zich vooral op de in
trekking van het ontwerp tot tijdelijke
verlenging van de schorsing van de in
vesteringsaftrek, maar over het alge
meen zag men de noodzaak in om de
bestedingsbeperking te handhaven en
de belastingen te verhogen. Vele van de
sprekers zagen vooral deze noodzaak in
Prinses Beatrix op het bordes
van het Gouvernementshuis op Cu-'
ufao. Van links naar rechts eerste
minister Jonckheer. gouverneur
Speekenbrink. mevr. Gorsira. mevr.
jonckheer. Prinses Beatrix en mevr.
I Speekenbrink.
Chauffeur verduisterde in
totaal f13.000
(Van onze correspondent)
De Schiedamse politie heeft gister-
I avond een 27-jarige chauffeur aange-
S houden, die wordt verdacht van ver-
i duistering van een groot aantal geld
bedragen tot een totaal van f 13.000. De
I chauffeur was in dienst van een limo-
I nadefabriek. Jarenlang heeft hü geld
achtergehouden van de betalingen van
klanten na de aflevering. Een niet al te
nauwkeurige administratie moet deze
I gang van zaken hebben vergemakkelükt.
in verband met de economische gevol
gen van de breuk met Indonesië, zodat
het er niet naar uitziet, dat de belasting-
voorstellen van minister Hofstra in de
Eerste Kamer moeilükheden zullen on-
I dervinden.
Tevoren had de Eerste Kamer bil zit
ten en opstaan een motie van de heer
Seegers (CPN) verworpen, waarin werd
aangedrongen op opvoering van de ac
tiviteit in het woningbouwbedrüf ter be
strijding van de werkloosheid en de wo
ningnood. De motie was vorige week
dinsdag ingediend.
Vangnard-raket van marine vanochtend
kort na start nit koers en vernietigd
De Vanguard-raket van de Amerikaanse marine, die de tweede Ameri
kaanse kunstmaan de ruimte in moest brengen, is hedenochtend kort na de
start ontploft.
De raket werd in de lucht draadloos vernietigd, omdat zij uit haar koers
raakte, zo is door het ministerie van Defensie bekendgemaakt. Zij was goed
opgestegen en klom verscheidene honderden meters, maar in minder dan tien
seconden na het afschieten begon zij te schommelen en brak in tweeën. Het
grootste deel stortte met een geweldige witte vlam neer. Het andere schoot
nog een ogenblik door, maar begon toen ook te schommelen en stortte even-
Op 6 december is een eerdere poging om de Vanguard te lanceren,
mislukt. Toen ontplofte de raket nadat zij slechts enkele meters omhoog was
gegaan. Op 26 januari moest de motor van de tweede trap van de thans
verongelukte raket worden vervangen.
Ruimtevaart veiliger dan
men denkt
De ruimtevaart schünt minder gevaar
lijk te zün dan men dacht. De „Ex
plorer", de eerste Amerikaanse kunst
maan, stuurt dienaangaande gerust
stellende berichten.
De deskundigen van het Technologisch
Instituut van Californië althans hebben
uit de radiosignalen van de „Explorer"
afgeleid, dat noch de kosmische straling,
noch de aanwezigheid van meteoordeel-
tjes bijzonder grote gevaren voor ruim
tevaarders zullen opleveren.
Een speciale afdeling van het insti
tuut houdt zich met de „Explorer" bezig.
Verder heeft men uit de metingen van
temperaturen, die de „Explorer" ver-
haar gele scooter in het noordwes
ten van het land patrouilleert.
facturers, die normaal werkt met vijf
afdelingen, heeft thans slechts een
halve actieve afdeling, omdat er door het
gebrek aan transportmiddelen weinig
afzetmogelijkheden zün overgebleven.
De beperking van de produktie werd
voorts ook veroorzaakt door de stijging
van de prijs van de geïmporteerde Vir-
ginia-tabak. die moest worden gekocht
met dure export-certificaten.
De Indonesische regering heeft bo
vendien en verzoek verworpen om de
prüs van de sigaretten te verhogen.
Als gevolg van dc inkrimping van
de produktie zijn in de sigarettenfa-
briek te Cheribon nu 500 meisjes zon
der werk. Zii krijgen echter het loon
normaal uitbetaald.
Dc sluiting van de drie fabrieken
kan binnenkort wordt verwacht.
richt, de conclusie getrokken dat men-
selüke wezens vermoedelük zeer wel in
de ruimte in leven kunnen blüven.
De „Explorer" is volgens een nieuw
systeem geïsoleerd en ondergaat daarbü
praktisch dezelfde temperatuurswisse
lingen, die men bü de ruimtevaart zou
ontmoeten. Deze blüken zeer wel te
doorstaan te zün.
De temperatuur in de „Explorer"
varieert tussen 0 en -f 30 graden
Celsius, tenvül de buitenwand tempe
raturen te verdragen krijgt lopend van
100 tot 4- 300 graden Celsius.
De kosmische straling, waaraan de
satelliet is blootgesteld, blijkt slechts
het twaalfvoudige te zijn van die op
het aardoppervlak.
Seinen in Nederland
waargenomen
De radioseinen van de eerste Ameri
kaanse kunstmaan zün gistermiddag
voor de eerste maal in Nederland opge
vangen. In het Fysisch Laboratorium
van de Rüksverdediginqsorganisatie
T.N.O. op de Waalsdorpervlakte te Den
Haag werden van 14 44 tot 14.53 uur de
signalen van de Alpha 1958 gehoord. Zy
werden ontvangen zowel op de frequen
tie 108 megacycles als op 108.03 mega
cycles.
De Amerikaanse vliegtuigfabriek .Mar
tin Co" heeft bekendgemaakt, dat zü
dit Jaar proeven wil nemen met de door
haar ontworpen intercontinentale raket
„Titan", die een reikwijdte van onge
veer 8000 km moet hebben.
Deze raket zou een satelliet van 450
kg kunnen vervoeren en zelfs de maan
kunnen bereiken!