Prof. F. D. Holleman 70 jaar oud
in Stellenbosch overleden
GERDING
Residentie - Orkest introduceerde
Brittens „Four Sea Interludes
i MOCCONA j
Grote OPRUIMING
Van 1934 tot 1939 hoogleraar
in het aclatrecht te Leiden
„Treslong" - Hillegom
HONGAARSE AVOND
Elise Cservalfi deed Glazomiof
wat mat, virtuoos herleven
nog 2 dagen
Vulpenkliniek
Leidse lyceisten voerden een
vrolijk stuk van Plautus op
96ste jaargang
Vrijdag 24 januari 1958
Tweede blad no. 29349
(Advertentie)
Zoals wij gisteren reeds in het kort in een deel van onze editie
konden vermelden is in Stellenbosch in Zuid-Afrika, waar hij sinds
1939 woonachtig was, op zeventigjarige leeftijd overleden prof. mr.
F. D. Holleman, van 1934 tot 1939 hoogleraar in het adatrecht aan de
Leidse Universiteit. In 1939 aanvaardde prof. Holleman een leerstoel
aan de Universiteit te Stellenbosch in Zuid-Afrika voor het Bantoe-
recht en de naturellen-administratie.
Frederik David Holleman werd op 11
mei 1887 te Potchefstroom in Transvaal
geboren. Hij kwam reeds vroeg naar
Nederland waardoor hij zijn gymnasiale
opleiding van 1901 tot 1907 te Kampen
ontving.
Zijn studie in de rechtswetenschappen
aan de Leidse Universiteit bekroonde hij
in 1910 met een promotie tot doctor in
de rechtswetenschappen. In 1912 legde
hij het faculteitsexamen af voor de
rechterlijke macht in Nederlands Indië.
In Indië ving hij zijn loopbaan aan bij
de rechterlijke macht. Hij was o.a. ach
tereenvolgens voorzitter van de inlandse
rechtbanken op Madoera, Java en de
Molukken.
In 1924 werd hij verbonden aan de
Algemene Secretarie te Buitenzorg, eerst
als chef van de afdeling Kabkiet en
Algemene Zaken, later als gouverne-
mentssecretferis. In 1928 volgde zijn be
noeming tot regeringsonderzoeker van
het grondenrecht in de Minahassa.
Tijdens zijn tweede Europese verlof in
1929 werd mr. Holleman benoemd tot
hoogleraar in de volkenkunde en de
sociologie aan de Rechtshogeschool te
Batavia in de plaats van dr. B. J. O.
Schrieke.
Op uitnodiging van de American
Council of Learned Societies te Wash
ington stelde hij in 1931 gedurende vier
maanden in de Philippijnen een onder
zoek in naar de toestand van het adat-
recht in deze archipel.
Advertentie
voor kantoorinrichting
voortaan Breestraat 11
Op 23 juni 1934 werd prof. Holleman
benoemd tot buitengewoon hoogleraar
aan de Leidse Universiteit in het adat-
recht van Ned. Indië, welke functie hij
op 10 mei 1935 aanvaardde met een
oratie over „De commune trek in het
Indonesisch rechtsleven". Hij was
daarmede een van de opvolgers van
prof. mr. C. van Vollenhoven, wiens
leerstoel bij deze opvolging gesplitst
werd in de leerstoel, die prof. Holle
man ging bezetten en de leerstoel in
het staats- en administratief recht
van Ned. Indië, die bezet werd door
prof. mr. J. J. Schrieke. In 1939 verliet
prof. Holleman Leiden voor het aan
vaarden van een leerstoel in het Ban-
toerecht en de naturellen-administra
tie in zijn geboorteland te Stellen
bosch. In Leiden werd hij opgevolgd
door prof. dr. V. E. Kom.
Zijn wetenschappelijke verdiensten
werden onder meer erkend, toen hij tot
tweemaal toe (in 1922 en in 1940) be
noemd werd tot correspondent van de
Kon. Nederlandse Academie van We
tenschappen voor de afdeling letter
kunde.
Van de hand van prof. Holleman zijn
in de loop der jaren vele publikaties ver
schenen waarvan de voornaamste wa
ren „Het adatrecht van de afd. Toe-
loengagoen" (1927), „Het adat-gron-
denrecht van Ambon en de Oeliasers"
(1922», „Rapport grondenrecht Mina
hassa" (1928), „De privaatrechterlijke
positie van de Indonesische vrouw"
(1944), en „Het Bantoe-grondenrecht in
de Unie van Zuid-Afrika en omgeving"
(1949).
Advertentie
ZATERDAG 25 JANUARI
Hst feest van de maand
Diner- en Soiree-Dansante. Diverse
attracties:
SANDOR VADEK, viool;
KONTO, cimbaal.
Hongaarse gerechten en wijnen, o.a.
BORJUPÖRKÖLT NOKKERLI VAL,
speciaal Hongaars gerecht van kalfs
vlees, paprica, uien, tomaten en noedels.
Tafelreserv. 0 25205347.
f 4.75
Rome: rijkdom van cultuurschatten
Examen handenarbeid voor
jeugdleiders
Het Leidsche Volkshuis was woensdag
middag, ondanks het slechte weer, nog
drukker bevolkt, dan anders, want een
8-tal groepjes jongens en meisjes uit het
Leidse jeugdwerk waren in verschillen
de lokalen, onder leiding van een
„vreemde" juffrouw of meneer ijverig
bezig. Feestmutsen maken, aardappel
stempelen, met de groep een zomerkamp
uitbeelden of een aquarium met ge
heimzinnige vissen maken, waren de op
drachten, die door 8 cursisten van de
Leidse Jeugd Actie met de verschillende
groepen, als onderdeel van het B-exa
men, werden uitgevoerd.
Nadat de kandidaten ook nog aan de
tand waren gevoeld over hun kennis van
didactiek, psychologie, materialen en
gereedschappen, kon aan 7 van hen het
B-diploma Handenarbeid voor jeugdlei
ders worden uitgereikt.
De gelukkigen waren: de dames M. J.
G. Buis, A. van Tienen, F. E. Veldhorst
en de heren G. G. Brinks, pater S. W.
J. van Beurden, A. Labordus en H. K.
Molenaar.
De heren P. M. J. Gerris en J.
Marks, beiden alhier, zijn benoemd tot
leden van de commissie, welke in 1958
belast is met het afnemen van examens
ter verkrijging van de akte Nijverheids
onderwijs Nh en Nj.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Martinus Adriaan, zn van G. van der
Vos en A. M. Bruggink, Johnny Abraham
zn van J. Ploppers en E. C. Glasbergen,
Flisabeth Johanna Maria Antonius, dr van
A A. Owel en T. J. T. Rotteveel. Margo
dr van H. C. van Duuren en J. Welbergen.
Froukje Jacoba, dr van L. J. van Braam
e a W. Bemer, Margaretha Jannetje, dr van
T. Leyenaar en N. Klinkhamer, Agnes Ma
ria, dr van G. P. Zwetsloot en A. A. van
der Geest, Erwln Alphons, zn van M. W.
Walsarie en H. E. Gabriel. Gerardus Her-
nianus, zn van G. van Stein en J. Filip-
po, Cornelia, dr van C. Broer en A. Raven
horst, Maria Johanna, dr van D. Reltsma
en B. J. Ofner.
GETROUWD
J. B. Smits en C. Stouten, J. P. Zonder-
op en J. A. van Mook, N. van der Linden
en A. C. Stijlaart, W. G. Zwetsloot en J.
H H. de Groot, A. J. Zwartelé en M. P.
Smeets, J. Slera en A. Colpa, A. Lange-
veld en C. M. van den Bergh, P. Smit en
M Beij. J. Rijsdam en C van Weeren, J.
van der Mark en E. Klinkhamer.
OVERLEDEN
J. A. Caspers. 79 Jaar, weduwe van W. J.
van Leeuwen, F. Mulder. 49 Jaar, B Rijer-
kerk. 83 Jaar, weduwe van T. Versteeg.
Leidse N.R.V.-ers gingen er
eens kijken
De Leidse afdeling van de Ned. Reis-
vereniging maakte gisteravond in dc
bovenzaal van „In den Vergulden Turk'
onder leiding van de reisgids, de heer
Doedens, een tocht door Rome, de stad
die de toerist een rijkdom van cultuur
schatten biedt en die bovendien een
zonnige vakantie garandeert. Om deze
twee redenen is de eeuwige stad" de
laatste jaren het centrum van de toeris
tische belangstelling geworden, zei de
spreker.
Hij karakteriseerde Rome als de stad
van de tegenstellingen; en hoewel dit
min of meer voor elke stad opgaat, geldt
deze uitspraak Rome in het bijzonder.
Resten van een cultuur van meer dan
twee duizend jaar geleden zijn aan te
treffen naast bouwwerken uit de 20ste
eeuw. Al bij de eerste van een reeks
kleurendia's liet spreker dit uitkomen;
naast het volgens de modernste bouw
principes opgetrokken Statione Termini
verrijst een oude muur van omstreeks de
vierde eeuw vóór Chr.
In die periode van ruim twee duizend
jaar groeide Rome van een kleine ne
derzetting van herders aan de mond van
de Tiber uit tot een miljoenenstad in
het begin van onze jaartelling onder de
leiding van keizers, die er hun tempels
en paleizen lieten bouwen, die toen
reeds talrijke bezoekers bekoorden, ter
wijl elders in Europa de beschaving nog
in een primitief stadium verkeerde.
Na het verval en de verbrokkeling van
het Romeinse rijk degenereerde Rome
tot een provinciestad, die in de middel
eeuwen als cultuurcentrum op de ach
tergrond geraakte. Totdat omstreeks
vijftienhonderd Rome bij de Renaissen-
ce van het Romeinse rijk, thans onder
leiding van de Pausen, een herstel be
leefde op het gebied van kunsten en
wetenschappen. In 1860 maakte Gari
baldi een einde aan de pauselijke macht
in Italië en ontstond het koninkrijk Ita
lië. Na Mussolini werd het land een re
publiek.
De culturele overblijfselen uit deze
verschillende perioden zijn langs de we
gen en op de pleinen van Rome in een
verwarrende wanorde te vinden, maar
dit maakt er juist de bekoring van uit.
Die tegenstellingen in de de tijd is ook
te vinden in het lawaai van het verkeer
en de stilte in de kerken. De wereldlijke
macht, gesymboliseerd in de fraaie re
geringsgebouwen en monumenten be
staat naast het symbool van de geeste
lijke kracht, de kerken. De historische
waarheid, die af te lezen is van de
pleinen, de wegen en de straten, is door
weven met talloze legenden, waardoor
de tegenstelling tussen „Wahrheit und
Dichtung" wordt opgelost.
Aan het begin van de avond was door
de voorzitter, de heer J. A. A. v. d.
Horst, meegedeeld, dat op donderdag 6
maart door de afdeling een tocht per
autocar van Leiden naar Den Haag zal
worden georganiseerd, waar de leden,
indien zij tijdig bespreken, een gereser
veerde plaats voor de ijsrevue in de
Hoky kunnen krijgen.
FILMAVOND LISSONE LINDEMAN.
Voor een uitstekend bezette Burchtzaal
gaf het Passage- en Reisbureau Lissone
Lindeman gisteren weer eens een film
avond voor adspirant-emigranten en be-
zoekreizigers. In een uitvoerige inleiding
gaf de directeur van het Leidse bureau,
de heer J. Koch, de richtlijnen aan, welke
gevolgd moeten worden om indien men
eenmaal het besluit tot emigreren geno
men heeft, de procedure zo snel mogelijk
te doen verlopen; hiervoor zijn nl. de
gewestelijke arbeidsbureaus en de ver
schillende emigratie-centrales de aan
gewezen instanties. De heer Koch wees
verder op de moeilijkheden, waarvoor
men kwam te staan wanneer het een
maal zover is, dat men passage moet
gaan bespreken. Voor alle bijkomstighe-
de'n, zoals expeditie, levering van vreem
de valuta, verzekeringen etc. kan men
zorgen.
Hierna werden prachtige kleurenfilms
over Zuid-Afrika en Canada vertoond.
Een reis naar Amerika per s.s. „Maas
dam" in de vorm van een 35-tal kleurige
dia's vormde de hoofdschotel van deze
voor velen wel zeer interessantie avond,
waarvan een reprise in maart volgt.
de extra-krachtige poederkoffie van
Douwe Egberts
pittig en vol aroma
ypii.il
WF
Douwe Egberts
L poederkoffie
direct klaar in de kop!
Week-end bus f 1.36
Normale bus f 2.40
(of potje)
Gezinsbus f 8.90
Vierde K. en O.-concert
Ondanks de sneeuw was het Residentie-Orkest tóch paraat voor het
vierde concert der K. en O.-meesterserie, dat in een te weinig ver
warmde Stadsgehoorzaal, toch door inhoud en na de pauze vooral ook
sfeer de kou deed vergeten. Zij, die door de weersomstandigheden
niet opgekomen waren en dat waren er wel wat hebben zich
een interessante avond laten ontgaan!
Met Van Otterloo's „Symfonietta voor 16 blaasinstrumenten" date
rend van 1943 en reeds eerder hier uitgevoerd, Elise Cservalffi in
Glazounoffs vioolconcert, als noviteit de ..Four sea interludes" van
Benjamin Britten en als climax Debussy's „Iberia", weet men, dat een
avond te wachten staat, die zelfs de meest „doorgewinterde" concert
ganger, zowel figuurlijk als letterlijk, kan boeien!
in NOLET S
HERENMODEMAGAZIJNEN
HAARL.STRAAT 206
BOTERMARKT 9
VELE RESTANTEN
hoeden, jassen, overhemden,
handschoenen, sjaals,
dassen, wollen vesten, enz.
ALLES ZEER GOEDKOOP
Een enkele wandelaar accentueert i Aar bij Alphen. waar het verkeer zo
de witte helderheid en de plotseling goed als geheel is stilgelegd,
ingetreden stilte langs de Kromme
Om ditmaal met de noviteit te begin
nen: Britten heeft de atmosfeer rond
het vissersplaatsje Aldeburgh. waar hij
veelvuldig verblijf houdt, volledig in
zich opgenomen en er naar bewogen
kier en scherp ritme fascinerend-sug-
gestieve impressie's van gegeven. Deze
tussenspelen voor zijn dramatische zee
mansopera „Peter Grimes" (1945) lenen
zich verwonderlijk goed voor een aparte
concertvertolking.
Men ziet als 't ware al het gebeuren
in het dorp tot op of voor het strand,
in Casu de zee, in fel geschakeerd licht
en donker voor zich, onderstreept door
klokgelui. Tenslotte, tijdens de bulde
rende storm, giert de wind en striemen
de vlagen, beuken de golven met gran
dioos geweld.
Dit is weer de Britten vol coloristi-
sche inventies, wiens groot technisch
vakmanschap opvalt. Men kan hem
hoogstens verwijten, dat hij soms op
anderen stoelt, maar hij draagt toch
altijd zorg voor een totaal eigen ver
werking. De zee en de storm en alles
wat daaromheen is, tot zelfs de krijsen
de meeuwen toe, zijn zodanig gereali
seerd, dat men er volkomen door in de
ban geslagen wordt. Het orkestraal ge
waad is gematigd modern, de span
ning meermalen dynamisch.
Opnieuw een staal van Brittens fan
tasierijke geest, getuigend van benij
denswaardig compositorisch talent, het
geheel verlopend in een kernachtig, lo
gisch verband.
Van Otterloo reproduceerde deze
illustratieve indrukken met vaart en
een vanzelfsprekend gevoel voor het
vereiste klimaat.
Elise Cservalfi. de jeugdige en fijn
zinnige HongaarsZwitserse violiste
beschikt over de eigenschappen om een
moeilijk, op zichzelf niet zo erg belang
rijk, sterk-romantisch getin t en on
Russisch concert als dat van Glazounof
de meeslepende allure te geven, welke
hier gevraagd wordt. Zij is een der
coryfeeën van de jongere generatie.
Deze gevoelige musicienne, met haar
prachtige, hoewel wat kleine toon, weet
de juiste snaar te treffen, zij gaat er
in op met hart en ziel. gedragen door
een briljante techniek.
Kwam het echter door de kou. dat
wij desondanks ditmaal bij haar een
zekere matheid moesten constateren,
waardoor de climax niet het hoogste
climax werd?
Bovendien was er de uitermate zware
instrumentatie en een zwaar bezet or
kest, waardoor zij niet steeds de gele
genheid vond tot volledige ontplooiing.
Maar hoe verrukkelijk klonk op haar
schitterend instrument de cadenz,
waarom alleen al dit concert waard is
op de programma's te blijven. Glazou
nof, die met zijn acht symfoniën niet
zo gelukkig was, heeft met dit concert
toch in virtuoos opzicht voor vele vio
listen, die het „óan" kunnen een „schot
in de roos" gedaan. Het zal zich daar
om nog wel lang handhaven.
Langdurige en geestdriftige toejui
chingen voor de soliste, die met char
merende, puur vrouwelijke toongeving
dit concert, dat pas in de finale het
volle élan verkrijgt, wederom haar
grote capaciteiten deed spreken.
Inzet en besluit van de avond: Van
Otterloo's „Symfonietta" en Debussy's
„Iberia".
De eerste is een heerlijk stuk „speel-
muziek". Van Otterloo's inzicht in de
velerlei mogelijkheden der blaasinstru
menten, zowel soliërend als in groeps
verband. komt er in tot uitdrukking. De
Symfonietta is transparant geschreven
en frappeert door haar gevoelige en
geestige sfeer Het abrupte grapje aan
het slot „doet" het atijd goed! Het is
een geluk voor de dirigent, dat hij een
groep zulke voortreffelijke blazers te
zijner beschikking heeft. Hij leidt hen
soepel door de klippen en men betoont
grote volgzaamheid en nobele, zuivere
klankproduktie. Van Otterloo weet met
zijn 12 houtblazers en 4 1- ojtis dét te
bereiken, wat hij er zich "an voorstelt,
het blijft een aangenaam klinkende mu
ziek, waarmee men zeker op de komen
de tournée naar Duitsland veel succes
zal oogsten.
Debussy's onaanvechtbaar meester
schap tot besluit in zijn „Iberia" uit
diens „Images", te verwonderlijker bij
iemand, die nooit in Spanje vertoefde
en ondanks dat de typische sfeer van
het land zó betoverend wist op te roe
pen.
Het schilderachtige dorp met al zijn
stemmingen, de zwoele, bedwelmende
Andalusische nacht en het juichende
dorpsfeest: wie zou het expressiever, ge
nuanceerder. speciaal ..natuurlijker" en
kleurrijker kunnen uitbeelden?
Al het gewenste, het verwachte, het
„gedroomde" is, volmaakt doorleefd en
gesteund door een enorme intuïtie, aan
wezig.
Zo'n „Iberia" staat op een apart,
boven alles uitstekend plan en het
geeft het orkest een unieke gelegen
heid tot het uitstallen van zijn rijk-
gevarieerde hoedanigheden, waarvan
het in dit geval onder geïnspireerde
en nauw verwante leiding een aller
ruimst gebruik maakte.
Het was allerminst plezant na dit
„zuidelijk-doorgloeide", de van noor
delijke vrieskou doordrongen, ijzige
buitenlucht in te trekken.
Niet alleen het contrast Oost-West
is groott ook dat tussen Zuid en
Noord!
H.
OPRUIMING ZONDER WEERGA
VULPENKOOPJES
in Uw vulpenspeciaalzaak
G. WOLFSLAG
Breestraat 145
„De snoevende krijgsman"
Het komt niet dikwijls voor, dat er
in Leiden een reeds in de jaren vóór
Christus' geboorte geschreven blijspel
wordt opgevoerd. Des te meer waar
dering dus voor de leerlingen van het
Chr. Lyceum, die het hebben aange
durfd om een werk van Plautus, nl.
„De snoevende krijgsman" in studie te
nemen! Na maandenlage voorbereidin
gen er zullen wel heel wat toneel-
repetities aan vooraf zijn gegaan
werd dit vrolijke stuk, dat, zoals dr. L.
A. J. Burgersdijk jr in de inleiding tot
zijn vertaling zegt, „tintelt van geest",
in de Leidse Schouwburg gespeeld.
Konden woensdagavond de leerlingen
van de lagere klassen volop van de op
voering genieten, gisteren waren de
ouderen aan de beurt.
De voorzitter van de Chr. Lyceïsten-
vereniging „Amicitia et Animo Junctie",
1 seliip= 57 auto's
Scheepvaartverkeer in Leiden
is drukker dan U denkt
Welk een vurig voorstander
men ook moge zijn van „dem
pen", het valt toch niet te ont
kennen dat sommige waterwe
gen in het verkeer van de Leidse
binnenstad een hoogst belang
rijke functie vervullen en het
wegverkeer in zeer aanzienlijke
mate ontlasten.
Als illustratie van deze bewe
ring moge het feit dienen, dat in
het afgelopen jaar 1957 niet
minder dan 11.877 schepen de
Grote Havenbrug passeerden.
Laat men de zon- en feestda
gen - op welke dagen de brug
niet wordt geopend - buiten be
schouwing. dan wil dit zeggen,
dat dagelijks ongeveer veertig
schepen met een tonnemaat van
11.400 deze brug passer en. In
dien eenzelfde hoeveelheid goe
deren per as zou worden aan- of
doorgevoerd, en zou dit trans
port geschieden met behulp van
vijftons-wagens, dan zou dit het
autoverkeer op dit toch al zo
drukke punt doen toenemen
met liefst 2280 auto's per
dag.
Ter vergelijking moge verder
nog dienen, dat dit aantal aan
zienlijk veel hoger ligt dan het
aantal vrachtauto's, dat dage
lijks door Leiden rijdt en dat bij
de twee jaar geleden gehouden
verkeerstelling nog „slechts" on
geveer 1500 bedroeg
Pim Söllner, opende het schoolfestijn
met een kort woord van welkom, in het
bijzonder gericht tot de docenten en de
afgevaardigden van verschillende zuster
verenigingen. Met enig ceremonieel
dr. P. C. van Arkel werd erbij betrokken
werd voor de aanvang van het toneel
spel de nieuwe verenigingsvlag in ge
bruik genomen. Met veel enthousiasme
kweten de jeugdige tonelisten zich ver
volgens van de hun opgelegde taak. Deze
was allesbehalve gemakkelijk! Een bij
zonder woord van waardering komt zeker
de heer A. Middeldorp, leraar aan het
Chr. Lyceum, toe. Hij immers had zich
met de regie van dit „gemoderniseerde"
oude blijspel willen belasten. De inhoud
van dit amusante stuk? Ach, Jiet doet
er eigenlijk weinig toe. De Romeinse
comediedichter Titus Maccius Plautus,
die leefde van 250 tot 184 vóór Chr., ver
telt het verhaal in het eerste bedrijf
trouwens uitdrukkelijk. De aanwezigen
hebben zich kostelijk geamuseerd. Zij
lachten om de ijdele vrouwenveroveraar
Dwingedwangebest en toonden hun sym
patic voor de slimme slaaf Slimmeling,
aan wie het uiteindelijk te danken is,
dat het avontuur nog goed afloopt. Het
spreekt vanzelf, dat zowel de speelsters
als de spelers voor al hun moeite werden
beloond, niet alleen met applaus, maar
ook met aardige attenties.
De Lyceisten kunnen op twee ge
slaagde avonden terugzien.
Nabezorging
Mocht U een keer de krant niet J
ontvangen, dan verzoeken wij U
no. 3 0 5 0 0 te bellen vóór 7 uur
n.m. Zaterdags tussen 4 en 6 uur
n.m.
(Dus niet het in de telefoongids
I vermelde nummer van onze auto-
f maat).
n
Bijdrage voor scheppen van
woonruimte
(Van onze Haagse redactie
Zij. die vrijwillig woonruimte ter be
schikking stellen van repatriërenden
en daartoe voorzieningen moeten tref
fen, komen in aanmerking voor de
Rijksbijdrage, die door de minister van
Maatschappelijk Werk is ingesteld.
Het betreft hier voorzieningen, zoals
het inrichten van een keuken en het
aanbrengen van een toilet. De ver
goeding bedraagt ten hoogste f800-
Wanneer men een woning verlaat om
zijn intrek te nemen ineen kleiner huis
en zodoende een grotere ruimte ter be
schikking komt, ontvangt de verhuizer
de volledige kosten, die zijn gemaakt
bij de verhuizing.
