„Diplomaten moeten weg banen voor
topconferentie van Oost en West
Reddingboot van Veere redde alle
negentien opvarenden van de Ebro
WEERBERICHT
v>
President wijst tweezi jdig
overleg Wash ington-Moskou
nadrukkelijk van de hand
M
Walenkamp Zn
GRATIS koopuur
Uitgevaren voor hulpverlening
en zelf ten onder gegaan
Huisvesting en hulpverlening
aan de gerepatri eerden
96ste jaargang
MAANDAG 13 JANUARI 1958
No. 29339
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f. 2.55 per maand; f 0 59 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie 25041; Redactie 21507
Eisenhower antwoordt Boelganin
President Eisenhower heeft gisteren geantwoord op de brief van de Sovjetrus-
sische premier Boelganin, waarin deze een topconferentie van Oost en West
voorstelde. Eisenhower zegt, dat hij bereid is de Russische leiders te ontmoeten,
maar dat het noodzakelijk is, dat de moeilijke materie eerst wordt behandeld
langs diplomatieke weg en door de ministers van Buitenlandse Zaken.
De president zegt, dat hij op deze voorwaarde met een topconferentie akkoord
gaat, maar alleen indien ook de leiders van andere landen, die erkende verant
woordelijkheden hebben wat betreft de te bespreken onderwerpen, die conferentie
kunnen bijwonen (het Russische voorstel tot een conferentie van alleen het
Russische en het Amerikaanse staatshoofd is daarmee dus verworpen.
President Eisenhower stelt voor:
dat de ruimte alleen voor vreedzame doeleinden wordt gebruikt;
dat plechtig beloofd wordt dat het vetorecht niet zal worden gebruikt om te
verhinderen dat de Veiligheidsraad methoden voorstelt voor een vreedzame oplos
sing van geschillen;
dat Duitsland door middel van vrye verkiezingen herenigd wordt „zoals wij (in
1955 in Genève) hebben afgesproken en welke hereniging in de gegeven omstan
digheden dringend noodzakelijk is".
aanvalsoorlog
Amerika beschouwt
als
„weerzinwekkend"
De Amerikaanse president stelt ver
der voor;
dat de positie van de Oosteuropese
landen wordt besproken;
dat er een verbod komt op ,.de thans
onbeperkte produktie van kernwapens"
en dat de proeven met kernwapens niet
voor twee of drie jaar, maar voor onbe
paalde tijd worden gestaakt;
de president zei, dat de bestaande
wapenvoorrad en ook kunnen worden
verminderd door ze op controleerbare
wijze voor vreedzame doeleinden te
gaan gebruiken. .,Daar onze voorraden
ongetwijfeld groter zijn dan de uwe,
zouden wij een grotere hoeveelheid dan
U kunnen overhevelen", zegt hij;
dat er stappen worden gedaan om te
beginnen met de gecontroleerde en pro
gressieve vermindering van conventione
le bewapening en troepensterkten;
dat er begonnen wordt met luchtin-
spectie als waarborg tegen de mogelijk
heid van een plotselinge aanval.
De president zegt dat verificatie de
hoofdzaak is bq al deze dingen. Dit had
den de Ver. Naties als eerste stap voor
gesteld. ..Daarom dring ik er op aan,
dat deze eerste stap gezet wordt", aldus
president Eisenhower.
Zijn eigen voorstellen en die van Boel
ganin dienen op een eventuele ontmoe
ting tussen Oost en West te worden be
sproken, nadat het nodige „grondwerk"
is verricht.
De Russische leiders kunnen volgens
Eisenhowers brief door blijk te geven
van een oprecht verlangen deze basis
problemen op te lossen, de onmisbare
bijdrage leveren tot het verwijderen van
de belemmeringen, die de vriendschap
pelijke betrekkingen en het vreedzame
streven waar de wereld op wacht, in de
weg staan.
Eisenhower verdeelt de brief van Boel
ganin in drie hoofdpunten, namelijk de
behoefte aan vrede, de bewering dat de
vrede in gevaar wordt gebracht door de
collectieve defensiemaatregelen van het
Westen en de voorstellen van de Russi
sche premier. Op het eerste punt ant
woordt de Amerikaanse president, dat
Amerika een aanvalsoorlog niet alleen
als weerzinwekkend beschouwt, maar
ook als ondoelmatig en onmogelijk.
In antwoord op het tweede punt geeft
de president ,,twee plechtige en catego
rische verzekeringen", t.w.:
1. De Ver. Staten zullen nooit steun
verlenen aan een aanvalshandeling van
een collectieve verdedigingsorganisatie
of een lid daarvan;
2. de Ver. Staten zijn steeds bereid te
streven naar doeltreffende collectieve
beveiligingsmaatregelen in het kader
van de V.N. ter vervanging van de re
gionale verdragen.
>LEX bromfietsen
TURFMARKT 5
Lichte vorst in de nacht
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend droog weer met zonnige
perioden, maar plaatselijk ook mist. Van
nacht op de meeste plaatsen lichte vorst
en morgenmiddag iets lagere tempera
turen dan vandaag. Zwakke wind. (Op
gemaakt te 11.15 uur).
14 JANUARI.
Zon op: 8.43 uur; onder: 16.56 uur.
Maan op: 3.13 uur; onder: 12.41 uur.
Hoogwater te Katwijk te 10.02 en 22.44 u.
Laagwater te 5.31 en 18.06 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
De perschef van het Witte Huis ver
klaarde in antwoord op vragen, dat de
brief van de president kan worden be
schouwd zowel als het antwoord op
Boelganins brief van 10 december als op
zijn tweede brief, die vorige week don
derdag is ontvangen. Het was evenwel
mogelijk, dat de president nog een brief
zou verzenden.
Eisenhower citeert Stalin
In zijn antwoord aan Boelganin merkt
Eisenhower nog op dat de politiek van
collectieve veiligheid, die door de Wes
telijke mogendheden wordt gevolgd, in
overeenstemming is met de raad die wij
len maarschalk Stalin hun in 1939 heeft
gegeven.
In maart 1933 verklaarde Stalin, dat
de fascistische agressie aangemoedigd
wordt door de houding van de ..niet-
agressieve landen, in het bijzonder
Groot-Brittannië en Frankrijk, die de
politiek van collectieve veiligheid heb
ben verworpen, aldus Eisenhower. De
Amerikaanse president zegt voorts in
zijn brief, dat het ook Stalin is geweest,
die geconstateerd heeft dat een politiek,
die er op neerkomt dat elk land zich
naar eigen inzicht en vermogen met ei
gen middelen verdedigt, niets anders is
dan een mede-schuldig-ziin aan agres
sie en slechts kan leiden tot het open
stellen van de we<? die naar oorlog voert.
Op het ogenblik is het Chinees-Russi
sche blok reet zijn bevolking van een
miljard zielen, zo machtig, dat het er
vanzelfsprekend toe zou komen de we
reld te overheersen als de vrije volkeren
geen eenheid vormden, aldus Eisenho
wer.
Slot or> pag. 2
(Advprtentle)
ZATERDAG
VAN 9—9.30 UUR (stempel 1).
VAN 12—12.30 UUR (stempel 7).
DINSDAG LAATSTE DAG
Ids.
COEMAAT
De politie in het Engelse graaf
schap Essex zoekt nog steeds naar
aanwijzingen over de toedracht van
de moord op het Nederlandse meis
je Mary Kriek Een beeld van het.
j dreggen naar het moordwapen in
I de rivier Stour te Strafford
Scherp oordeel ven Truman
over Eisenhower en Duües
Oud-president Harry Truman heeft in
een gesprek met de pérs felle kritiek op
president Eisenhower uitgeoefend. ,.Het
was een groot militair leider", zei hij.
toen hij iemand had die hem zei wat
hij doen moest". Een goed politicus was
hij niet. Ook minister van Buitenlandse
Zaken Dulles kan - naar Trumans in
zicht - goed werken als hij order een
baas staat. .,Maar hij heeft er geen",
voegde de oud-president er aan toe.
Op de Banjaard vergaan
(Speciale berichtgeving)
In zware grondzeeën die binnen weinige ogenblikken het scheepje
overspoelden is zaterdagavond de sleepboot „Ebro" van L. Smit en Co's
Internationale Sleepdienst voor de kust van Schouwen op de beruchte
ondiepte Banjaard ondergegaan. In dichte duisternis, een stormachtige
noordwesten wind en een holle zee raakte de sleepboot, die was uit
gevaren om het ms. Lindekerk dat ter hoogte van Schouwen in moei
lijkheden verkeerde, te assisteren, op een bank. De Ebro werd direct
overspoeld en wrak geslagen. De 19 opvarenden vluchtten naar de
brug. Enkele uren later werden zij met grote moeite gered door de
reddingboot uit Veere, de Maria Carolina Blankenheym, die zich dap
per door het golfgeweld heenworstelde! Het was de eerste grote
redding van schipper Jan Minneboo die hiermede zijn uitzonderlijk
zeemanschap bewees.
Uitzonderlijk zeemanschap van Minneboo
Drama op de Schouwense kust
Het drama dat zich in de late avond van zaterdag op enkele mijlen uit de
Schouwense kust afspeelde, begon met een roep om assistentie van het m.s. Lin
dekerk van de V.N.S. dat zaterdagmiddag de Waterweg verliet op weg naar Vlis-
singen. Het schip dat in ballast was kon in het geweld van de noordwesterstorm
geen zee meer houden en dreef af naar de Banjaard, het grote bankencomplcx
voor de kust van Schouwen. Vrezende daar te zullen stranden vroeg de Lindekerk
om kwart voor zes sleepboothulp.
Van Vlissingen vertrok onmiddellijk de sleepboot Ebro, de laatste stoomsleep-
boot van L. Smit en Co's Internationale Sleepdienst, die daar met een sleep be
stemd voor Cardiff Roads lag te schuilen voor de storm. De sleepboot Hudson
voer de Waterweg uit eveneens ter assistentie van de Lindekerk.
Weinig kon men toen vermoeden dat
wat men aan boord van de Lindekerk
vreesde - het stranden op de Banjaard -
het noodlot van de Ebro zou worden.
Voor zover thans is na te gaan, kreeg de
kleine Ebro een boot van 600 pk, ge
bouwd in 1932. het buitengaats zwaar te
verantwoorden. Het scheepje worstelde
zich echter dapper door de zware zeeën
heen.
Even voor 9 uur meldde Scheveningen
Radio dat de Ebro het noodsein had ge
geven. Kapitein J. Bruins meldde dat
zij op de Banjaard was gelopen en door
zware grondzeeën werd overspoeld. Het
scheepje zou het niet lang uithouden.
Direct daarop kwamen de reddingboten
in actie. Van Veere, het dichtst bij ge
legen station van de Kon. Zuid Holland-
sche Maatschappij tot redding van
schipbreukelingen, vertrok de redding
boot Maria Carolina Blankenheym.
schipper Jan Minneboo. Van Stellendam
voer de Koningin Wilhelmina uit en van
Breskens vertrok de president J. V.
Wierdsma. Het is tenslotte de redding
boot van Veere geweest, die de opva
renden van de Ebro redde.
Vernielende grondzeeën
Vijftien van de 19 geredden kwamen
gistermiddag op doorreis naar Maas
sluis on het Centraal Station te Rotter
dam aan. Zij vertelden het verhaal van
de ondergang van hun schip en hun
redding. Eerste machinist C. Snoey, met
een bepleisterd gezicht - hij had toen de
ruiten van de brug werden ingeslagen
door een grondzee. wonden gekregen -
was in de machinekamer, toen hij voelde
dat de sleepboot op de bodem stootte.
Dat was omstreeks half negen. Geruime
tijd heeft hij door de machine voor- en
achteruit te laten slaan, getracht de
Ebro nog vlot te krijgen, maar het zand
had het schip reeds in ziin macht. Al
spoedig vielen de eerste grondzeeën over
de sleepboot heen. Zij vernielden de
machinekamer.
Telkens kwamen zware hozen water
en zand door de kap de machinekamer
binnen, zodat zij door het water moes
ten baggeren om him werk te doen.
Want ze bleven beneden. Het achter
schip stond weldra permanent onder
water. De zeeën liepen over de sleepboot
heen als over een blinde klip, alles ver
nielend wat in hun weg kwam. Dat heeft
zo ongeveer twee uren geduurd. Toen
was het water zo hoog gestegen dat ver
der doorvechten tegen de ondergang
geen zin meer had. De reddingboot van
Veere kwam toen in de nabijheid en ka
pitein Bruins, ervan overtuigd dat de
llllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Teleurstelling
voor Arthur Rank
(Speciale berichtgeving)
De filmproducer Arthur Rank
za.\ het diep betreuren dat de Ebro
is ondergegaan. Want het vergaan
haalt voorlopig een streep door zijn
plannen. De Ebro lag in Vlissingen
klaar voor een sleep naar Cardiff
Daarna zou de sleepboot een week
betrokken zijn bij filmopnamen
voor de zeesleepfilm Seafurv. De
Ebro zou voor die gelegenheid tij
delijk worden herdoopt in Fury
en op de brug zou als gezagvoerder
staan Victor Mac Laglan. Rank
had voor deze flm de Ebro aange
trokken omdat dit schip de laat
ste stoomsleepboot was van het
gerenommeerde type.
De Britse filmers zijn gisteren
nog ingelicht over de ramp.
'llllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Ebro tot de ondergang was gedoemd, gaf
aan de machinisten en olieleden de' or
der op de brug te komen. Toen het wa
ter al tot borsthoogte stond, bereikten
zij het hoogste punt van het schip, waar
allen bijeen waren. De zee had aan dek
toen vrijwel alles reeds vernield. Een
sloep hing stukgeslagen in de davits.
Zware zeeën hadden alle ruiten van het
stuurhuis ingedrukt. Een deel van de
brug was aan brokken gegaan. In deze
kleine ruimte, slechts enkele meters bo
ven de zee. groepten 19 mensen bijeen,
allesbehalve veilig voor de grondzeeën
die op de Ebro bleven stormlopen. Een
bijzonder zware zee sloeg eens drie
mannen van de voet en slechts door zich
op het laatste moment vast te grijpen
aan een stut konden zij voorkomen
overboord te worden gespoeld.
Door een patrijspoort van de kaarten-
kamer hadden kapitein en stuurman in
middels verscheidene vuurpijlen afgesto
ken.
Hier kwam een kleine kustvaarder
op af. Het scheepje zou wellicht ook
het slachtoffer van de Banjaard zijn
geworden, als kapitein Bruins het
niet had geseind zich niet in de
krikkemik te wagen en bij hem van
daan te blijven. Een strander was al
meer dan voldoende en in deze
grondzeeën zou alleen een volwaar
dige reddingboot uitkomst kunnen
brengen. Die uitkomst kwam om
half elf, toena de reddingboot uit
Veere in zicht kwam. Kapitein
Bruins gaf toen order de vuren te
trekken en naar de brug te komen.
Op de spanning die nog in de ketels
stond, bleef de dynamo, die hoog in
het schip was aangebracht, nog
draaien, waardoor het licht niet uit
viel. Zo kwam het dat Jan Minne-
broot de Ebro vrij snel kon vinden
Op die lichten voer hij af.
Slot op pag. 2
Vergoedingen van de gemeentebesturen
De minister van Maatschappelijk Werk. mej. dr. M. A. M. Klompé, heeft de
medewerking van de gemeentebesturen ingeroepen voor de hulpverlening aan ge-
repatrieerden, die niet of onvoldoende in hun levensonderhoud kunnen voorzien,
of voor wier huisvesting een oplossing moet worden gevonden door onderbrenging
op vrijwillige basis bij particulieren en door het benutten van kleinere beroeps-
pensions.
De regeling hulpverlening gerepatrieerden is in dier voege gewijzigd, dat gere-
patrieerden, die ten gevolge van de jongste gebeurtenissen in Indonesië naar
Nederland zijn gekomen of na hun verlof niet naar Indonesië kunnen terugkeren -
indien noodzakelijk - op grond van deze regeling kunnen worden geholpen.
Wat de tijdelijke huisvesting bij
particulieren en in kleinere beroeps
pensions betreft, is voorzien, dat de
genen die een gerepatrieerd gezin
huisvesten en voeden, daarvoor van
het gemeentebestuur desgewenst een
vergoeding kunnen ontvangen over
eenkomstig de plaatselijk geldende
prijs tot een maximum van f. 3.50
per persoon per dag met inachtne
ming van de eventuele aanschaffin
gen voor rekening van de gerepa
trieerde). Voor kleinere beroepspen
sions bedraagt dit maximum f. 4.-.
De bijdrage van de op deze wijze ge
huisveste gerepatrieerden in de kosten
van hun huisvesting en voeding is vast
gesteld op 60 van het gezinsinkomen
(met aftrek van verwervingskosten) en
met als maximum de door de gemeente
te betalen vergoeding. Bij de berekening
van het gezinsinkomen wordt van het
netto loon van gezinsleden (derhalve
niet van het gezinshoofd of de kostwin
ner) een bedrag van f. 10 per week of
f. 45 per maand voor elk dezer gezinsle
den vrijgelaten. De bijdrage zal steeds
zo worden berekend, dat de gerepatrieer
de in elk geval de beschikking behoudt
over een bedrag gelijk aan het maxi
mum zakgeldbedrag krachtens de rege
ling hulpverlening gerepatrieerden. ver
hoogd met de premies voor ziekenfonds
en aanvullende verzekering. Wel zullen
degenen, die over vermogen beschikken,
tot het volle bedrag van de door de ge
meente betaalde vergoeding moeten bij
dragen. Hierbij wordt echter een bedrag
van f. 5000 buiten beschouwing gelaten
voor een gezin van twee personen, ver
meerderd met f. 1000 voor elk minder
jarig gezinslid. Voor alleenstaanden
blijft een bedrag van f. 3000 buiten be
schouwing. Van de bijdrage uit vermo
gen kan vrijstelling worden verleend,
indien kan worden aangetoond dat het
vermogen moet worden bestema voor de
opvoeding van kinderen of voor de ver
zekering te gelegenertijd van de econo
mische zelfstandigheid van zichzelf of
de kinderen. De gerepatrieerden zijn ge
houden eventuele aanspraken op salaris,
wachtgeld, pensioen, uitkeringen ineens,
enz. geldend te maken.
Illlllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Oproep
De minister van Maatschappelijk
Werk, mej. dr. M. A. M. Klompé
heeft ook zaterdagavond over de
beide radiozenders en voor de tele
visie een beroep gedaan op het
Nederlandse volk om niet alleen
het hart, maar als het enigszins
kan ook de woning open te zet
ten voor de gerepatriëerden uit In
donesië.
Over de huisvesting van deze
vaderlanders maakt minister
Klompé zich zorg. De regering stelt
zich op het standpunt, dat iedere
Nederlander, die naar ons land
terug wil, ook moet kunnen. Dit be
tekent. dat wij er in principe op
voorbereid moeten zijn allen, die
daar nog wonen hier op te nemen
en dat zijn er ruim 45.000. De
minister wees er op, dat zoveel mo
gelijk wordt gedaan om de mensen
ander te brengen, in contract-pen
sions, in kampen of zelfs in eigen
woningen. Men kan echter geen
ïieuwe woningen afnemen van hen
lie reeds jaren en jaren op een
'luis wachten. Het leven in kam-
aen gaat ten koste van het gezins
even. Bovendien zijn ze vaak ze
geïso'eerd gelegen, dat opneminr
n de Nederlandse samenleving
'rnstig zou worden vertraagd. De
nlnlster deed dan ook een drin
gend beroep on het Nederlandse
olk om tijdelijke huisvesting te?
beseb'kk'np te stellen toMat eer
leflnlMeve oplossing gevonden is.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilll
Bij tijdelijke afwezigheid wordt f. 2.50
per persoon per dag op de vergoeding in
mindering gebracht (f. 1.25 voor de
kleinere beroepspensions) en kan aan de
gerepatrieerden f. 1.25 worden toegekend
tenzij deze die dagen elders ten laste
van de overheid wordt gehuisvest en ge
voed.
Aan de bij particulieren of in kleinere
beroepspensions ondergebrachte gerepa
trieerden kan, indien zij geen inkomsten
hebben, volgens de regeling hulpverle
ning gerepatrieerden zakgeld worden
verstrekt en de ziekenfondspremie ver
goed.
Tenslotte kan ingeval van huisves
ting bij derden zonodig een voorschot
worden verleend voor de aanschaf van
beddengoed e.d. Dit voorschot komt in
mindering op het te zijner tijd aan de
gerepatrieerde te verlenen meubelvoor
schot.
Soekarno bij Nasser
President Soekarno is gisteren uit In
dia in Cairo aangekomen.
De president, die vergezeld wordt door
zijn minister van Buitenlandse Zaken
Soebandrio, werd welkom geheten door
president Nasser. Onder de aanwezige
diplomaten bevond zich niet de Neder
landse ambassadeur te Cairo. mr. W.
Cnoop Koopmans.
Minister Soebandrio deelde mee. dat
de president op 17 januari naar Belgra
do zal gaan en vandaar twee dagen la
ter naar Damascus, waar hij een dag de
gast zal zijn van president Koewatli van
Syrië.
Nog geen teruggang der
repatriëring
Kringen van het Nederlandse consu
laat-generaal in Djakarta hebben me
degedeeld, dat sinds het op volle gang
komen van de repatriëring van Neder
landers uit Indonesië, nu een maand ge
leden, meer dan 3000 Nederlanders per
week Indonesië verlaten.
Tot dusver vertrokken er in totaal
13.000 terwijl er naar verwachting voor
het einde van deze maand nog 6000 zul
len vertrekken.
Het afgelopen weekeinde vertrok het
Engelse passagiersschip „Himalaya" met
775 Nederlandse evacué s aan boord, die
rechtstreeks naar Rotterdam zullen rei
zen.
Volgens genoemde kringen is er nog
geen teruggang te hespeuren in het aan
tal Nederlanders, die binnenkort Indo
nesië wensen te verlaten.
Parijs vraagt uitlevering van
Joseph Jcanovici
Het Israël: be ministerie van Buiten
landse Zaken heeft van Frankrijk een
verzoek ontvangen om uitlevering van
Joseph Joanovici, de schroothandelaar
van Roemeense afkomst, die onlangs
tegen de wens van d Franse autoritei-
ter naar Israël is uitgeweken. Een
woordvoerder van het Israëlische minis
terie verklaarde, dat men alle aandacht
aan het verzoek zal besteden, hoewel er
tussen Frankrijk en Israël geen uitleve
ringsverdrag bestaat.
Joanovici heeft tijdens de tweede
wereldoorlog in Frankrijk een dubbelrol
gespeeld. Enerzijds verdiende hij enorme
bedragen door de levering van oude
metalen aan de Duitsers, anderzijds deed
hij een deel van zijn verdiensten aan de
Franse verzetsbeweging toekomen.
Wegens het eerste feit heeft hij enkele
jaren in een Franse gevangenis doorge
bracht Daarna werd hem de stad Mende
in het departement Lozère als gedwon
gen woonplaats aangewezen. Vandaar
verdween Joanovici enige tijd geleden.
