ONS MENU
Rome verliest zijn groene parken
en wordt een barre asfaltwoestijn
Voor koude winteravonden tlnus,
„GEVAARLIJK LEVEN"
Europa's meest boomloze stad
VOOR IJZIGE DAGEN BUITEN
VAN DE WEEK
ZATERDAG 28 DECEMBER
WEKELIJKS BIJVOEGSEL
Recht van eigendom in geding
(Van onze Romeinse correspondent)
In oude reisbeschrijvingen wordt steeds over Rome gesproken als
een stad vol fonteinen en parken. Voor het vroegere Rome ging dat
inderdaad op en het zou aardig zijn eens na te gaan in hoeverre Rome
daar Perzische en Arabische invloeden heeft ondergaan. Oosterse ste
den, natuurlijk in de tijd toen zij nog werkelijk „Oosters" waren,
hebben altijd het droge en warme woestijnklimaat bestreden door
middel van veel parken en veel fonteinen. Palermo in zijn Arabische
tijd en er zijn nog enkele resten van over was daarvan in Europa
een fraai voorbeeld evenals Granada en Sevilla. Dat die invloeden in
Rome zijn doorgedrongen is allerminst uitgesloten.
Ernstig gevolg van
bouwspecnlaties
De fonteinen zijn er voor het meren
deel nog steeds, hoewel Rome, eenmaal
zeer rtfk aan drinkwater in een twintig
tal verschillende kwaliteiten, door de
sterk toegenomen bevolking met water-
schaarste te kampen heeft. Maar van de
parken is bitter weinig overgebleven en
in de laatste jaren vallen de bomen
steeds meer ten prooi aan de bouwspe-
culanten. De nakomelingen van de
aristocratische families, die eenmaal
grote buitens hadden aan de rand der
stad (men zou ze, maar dan heel in het
groot, kunnen vergelijken met de thee
koepels der Amsterdamse kooplieden van
vroeger tijd langs de Vecht) lopen sedert
jaar en dag rond met plannen om hun
eigendom te verkavelen en er flatgebou
wen neer te zetten.
Het Rome van nu is op uiterst onge
lukkige wijze tot stand gekomen: de be
volking, die in 1870 iets meer dan 200.000
zielen omvatte, is gestegen tot twee
miljoen. Dit ging met horten en stoten
'en de bouwspeculatie heeft zich reeds
enkele malen lelijk in de vingers gesne
den door veel meer en veel weelderiger
huizen te bouwen dan verlangd werden.
Dit heeft kort voor het einde der vorige
eeuw tot een buitengewoon ernstige
crisis geleid. Ook thans is er een teveel
aan huizen: het gaat om afschuwelijke
huurkazernes in de verre buitenwijken,
tien, twaalf kilometer van het centrum.
Dit soort huizen is voor het ogenblik
noch te verkopen noch te verhuren.
Daarentegen is er nog steeds vraag naar
weelderige flats in „paleisjes" van niet
meer dan zeven of acht verdiepingen en
wat dichter bij het centrum. En daar
komen de eigenaars van de vroegere
kapitale villa's aan hun trekken.
Maar niet zonder moeilijkheden!
De laatste stukjes park
Het geval van de „Villa Chigi", dat
sedert enkele weken actueel is geworden,
moge dit bewijzen.
De Villa Chigi is een vrij grote villa,
eenmaal in de Campagna Romana ge
legen en nu aan alle kanten ingesloten
door vrjj elegante woonwijken. In 1931
werd bij het toenmalige plan van stads
uitbreiding vastgesteld, dat van het
park, zeven hectaren groot, een twintig
ste deel als bouwterrein mocht worden
gebruikt en aan de overige gedeelte geen
andere bestemming mocht worden gege
ven dan die van particulier park. Maar
de familie Chigi zag met lede ogen aan,
hoe de eigenaars van belende terreinen,
meestal wijngaarden, hun grond tot
bouwterrein mochten maken, alleen
maar omdat het geen parken waren. En
nu zijn zij. het voorbeeld volgende van
talrijke andere aristocraten, die zich in
dezelfde omstandigheden bevinden, met
een voorstel gekomen. Indien de ge
meente hun het recht geeft twee derde
van de grond bij de villa te verkavelen
en er flatgebouwen neer te zetten, zullen
zij het andere derde deel aan de ge
meente schenken als openbaar park en
voor de bouw van een school. Dat lijkt
geen onredelijk voorstel, maar op die
manier verdwijnen in Rome de laatste
stukjes park. Teruggebracht tot één
derde van zijn huidige grootte, aan alle
kanten omgeven door hoge flatgebouwen
en met bovendien nog een schoolgebouw
in het midden, zou „Villa Chigi" als
..openbaar park" niet meer zijn dan een
flink plantsoentje. En Rome heeft drin
gend behoefte aan groen.
Meer vernielingen
De uitgestrekte stad is bezig te worden
tot een eindeloos gebied van cement en
asfalt zonder een spiertje groen. Statis
tieken hebben aangetoond, dat in
Washington, Boston en Sydney (drie
moderne steden) per inwoner honderd
vierkante meter groen aanwezig is.
In Europa heeft Londen nog altijd 40
vierkante meter per inwoner, Amster
dam en Stockholm dertig, Keulen twin
tig, München zestien en daarentegen
Rome slechts twee. Wat tachtig jaar
geleden de stad was van parken en fon
teinen, is nu de meest boomloze stad van
de oude wereld.
En de vernieling gaat steeds voort.
Ook de middenstander, die twintig, der
tig jaar geleden een huisje liet bouwen
met een voor- en achtertuintje (een
beetje groter dan wy in Nederland ge
wend. zijn) begint met in die tuin een
tweede, groter en hoger gebouw neer te
zetten, betrekt daarvan zelf een of twee
etages, verhuurt de rest, laat daarna het
oude huis afbreken en zet op die plaats
nog een kleine wolkenkrabber. Op die
manier veranderen wijken, die eenmaal
bestonden uit kleine villaatjes in enkele
jaren in zeer dicht bebouwde wijken met
hoge flatgebouwen langs een veel te
smalle straat.
In gemeenteraad
De besprekingen in de gemeenteraad
over Villa Chigi droegen een vreemd
karakter. Alle partyen met uitzondering
van de Christen-Democraten en de
Fascisten, waren hetzij geheel tegen het
verkavelingsplan of wilden wijzigingen.
Tijdens de behandeling van de zaak
stonden, zodra een raadslid van een
andere partij het woord nam, alle Chr.
Democraten op en verlieten de zaal om
zich niet te laten beïnvloeden. Ze kwa
men alleen terug om te stemmen en ge
zien de vele amendementen is er acht
maal gestemd, steeds met dezelfde uit
slag. Toen een communistisch raadslid
vroeg hoe deze weigering om zelfs maar
een discussie te voeren, moest worden
verklaard, antwoordde de wethouder van
parken en tuinen: „Heeft Prins Chlgl
zijn grond misschien gestolen? Ik zit
hier om parken en tuinen te verdedigen,
maar in de eerste plaats verdedig ik het
recht van eigendom en de vrije beschik
king daarover".
Niet afdoende
Dat klinkt afdoende, maar in het
onderhavige geval komt de verdediging
van recht van eigendom neer op het
verdwijnen van de laatste restjes groen.
Prins Chigi, een twintigjarige student,
ingeschreven in de Fascistische Partij,
heeft door deze zitting van de gemeen
teraad, een cadeautje gekregen van vyf
miljard lire (zoveel bedraagt de ver
meerderde waarde van de grond). Wat
zal men nu morgen zeggen tegen Prins
Torlonia, die zijn villa, de grote villa aan
de Mia Nomentana, waar Mussolini
heeft gewoond, ook wil verkavelen en
tegen de kleinzonen van Victor Emanuel
III, die de vroegere Villa Savoia, thans
hun eigendom, in éen nieuwe zone van
flatgebouwen willen veranderen? Dit
zijn veel groter parken dan Villa Chigi
en het zijn met de villa Doria-Pamphill
de laatste werkelijke grote particuliere
parken van Rome.
De Liberaal Enzo Storoni heeft, na-
tuurlyk tevergeefs, erop gewezen, dat
men deze bouwspeculatie kan beteuge
len, eenvoudig door de wet toe te passen.
Voor „verbeteringen", d.w.z. aanleg van
straten, waterleiding, riolering enz. heeft
de gemeente het recht 30 procent van de
nieuwe waarde van het terrein op te
eisen.
Die wet wordt niet nageleefd, met het
gevolg, dat er tussen 1948 en 1956 ruim
170 miljard aan de gemeentekas werd
onthouden. Het tekort, dat ln diezelfde
jaren werd gekweekt, bedraagt precies
176 miljard!
Had men deze rechten naar behoren
geheven, dan zou de gemeente thans
enkele der meest bedreigde particuliere
parken kunnen kopen en er openbare
parken van maken, waaraan de stad
dringend behoefte heeft.
VARIA
De Amerikaanse filmacteur Barry Sul
livan, die in Londen verblijft om op
namen te maken voor de film „Ano
ther time, another place", vertelde
onlangs aan journalisten naar Ier
land te willen gaan met het plan een
klavertje vier te zoeken. Vier dagen
nadat de kranten dit hadden ge
schreven. had Sullivan niet minder
dan 158 klavertjes-vier in zijn bezit.
Het geluk echter, bleef verre
Sullivans auto werd leeggestolen, een
kelner morste soep op zijn kostuum
en de Aziatische griep dwong hem
het bed te houden.
Een dame in Nottingham (Engeland)
wilde scheiden op grond van geeste
lijke wreedheid \an haar echtgenoot.
Voor de rechtbank voerde zij aan,
dat haar man elke keer als hij de
deur uitging, de stekker van het te
levisietoestel in zyn zak stak, zodat
zy niet naar de TV kon kyken. ZU
kreeg haar scheiding ook nog.
Spiegeltje, spiegeltje aan de icand
Parijs, december '57.
Het vriest. Het sneeuwt. Het is ijzig koud. Ge blijft heerlijk thuis,
maakt het u gemakkelijk bij het vuur. Of ge trekt er met de schaatsen
of een paar soliede, waterdichte sneeuwwandelschoenen op uit. Ge
kleedt u warm en behaaglijk en.als u de mode volgt, tevens
flatteus en fleurig. In kleuren, die van de zomer zijn, in kleren die
comfortabel, warm en winters zijn.
Voor thuis zowel als buiten is er een verkwikkende keus in het
sportieve, comfortabele genre winterkleding van sportieve allure. Als
voorbeeld vier flatteuze modellen, die voor handige naaisters (ama
teur of beroeps), een inspiratie kunnen zijn.
Ten eerste een ensemble van rok
'en truitje een gezellig geheel voor
wie het zich by het haardvuur ge-
makkely'k maakt. De rok is van soe
pele. dikke wollen stof; een tussenge-
zette, zwarte band scheidt het koren-
blauwe bovendeel van de vuurrode
zoom. Het truitje en de wollen kou
sen. die deze rok completeren, zyn
zwart. De vilten slippers zijn vuur
rood.
Het tweede model betreft een origi
neel jak, dat buiten over een trui en
binnen eventueel zonder die trui ge
dragen wordt (2a). Het wordt ge
maakt uit gele wollen stof, heeft drie
kwart mouwen en een breed, ondiep,
horizontaal decolleté met aan de voor-
Het derde model is een windjak van-
witte waterdichte popeline of gabar
dine- De tussengezette banden, die a4-
leen de voorkant van het model gar
neren en waarvan de bovenste twee
steekzakjes herbergt, zijn respectieve
lijk zachtgeel en zwart (of marine
blauw). Het jak heeft een ijl vorm ge
werkte capuchon en wordt aan de
zoom met een veter ineengeregen. Het
wordt gedragen bij een zwarte (of
marineblauwe) gabardine pantalon.
Tot slot een ensemlble voor binnens
huis (4), bestaan-de uit een trui en
een rok. De trui is van witte wollen
jersey en heeft een brede rolkraag,
die van de hals &f staat en die
samengesteld is uit een witte, een
blauwe en een zwarte jersey band. De
HERINNERT ge U dat jon
gensboek van Mark Twain
de naam is me ontscho
ten waarin verhaald werd,
hoe enige fietsende jongens aan
het einde van een lange oprij
laan een oud kasteel ontdekken
er door het breken van een raam
binenvallen en dan plotseling in
een stikdonkere hal terecht
komen?
Het verhaal begint dan pas:
ze horen boven zich een akelig
rochelend geluid en een vervaar
lijk uitziende man een krank
zinnige denken zij direct met
een kaars in zijn hand, komt
de trappen af. Het wordt een
renpartij, die tot boven aan het
dak voert en zelfs tot op het dak,
waar ze op het laatste nippertje
langs een regenpijp vanaf glij
den.
Boven hen grijnst het gezicht
van de vervaarlijke gek. die een
mes tussen zijn tanden heeft...
EEN adembenemend, schok
kend verhaal.
Ik moest er aan denken, bij
het zien van dit plaatje: ook hier
twee nieuwsgierige jongens, die
kijken wat er achter de poort te
vinden is, zonder zich bewust te
zyn van gevaren.
De geheimzinnigheid lokt!
Zo blijft het gaan, ook als we
ouder zijn: we willen graag we
ten wat er zich afspeelt op de
wereld, liefst wat er zich in het
verborgene afspeelt. Als er ge
heimen te ontdekken zijn, dan is
iedereen er als de kippen bij en
het ziet er naar uit, alsof die
zucht naar het verbodene, het
mysterieuze, het zeldzame met
de dag erger wordt.
Eerst is het alleen nieuwsgie
righeid, op de duur wordt het
sensatiezucht
En die sensatiezucht viert
hoogtijnog maar weinigen kun
nen er zich aan onttrekken en
binnen de perken van het fat
soen blijven.
INTUSSEN kan ik me héél
goed indenken, wat deze jon
gens in de zin hebben.
Wat zou er in dat bos te vin
den zijn? Een verborgen schat,
een donker hol, waar een ouwe
kluizenaar woont?
In ieder geval iets bar grieze
ligs, want déar zijn ze toch. diep
in hun hart op uit. Vroeger
dachten ze aan prinsessen of
kabouters, maar die zyn niet
meer van deze tyd
Nee: het moet per sé iets zijn,
dat je schrik op het lijf jaagt,
anders is er niks aan.
En ze staan daar maar te pie
keren nu ze de poort open kre
gen, ze durven nog niet goed
naar binnen, want wie weet, wie
er plotseling op hen af zal schie
ten.
Je moet op je hoède zijn!
IK ben ervan overtuigd, dat ze
straks de poort tóch doorgaan,
anders hadden ze haar niet
met zoveel moeite opengeduwd.
En dan begint hun geheimzin
nige onderzoekingstocht door het
dichte, muffe bos, dat misschien
al in geen jaren een mens ge
zien heeft.
Dan komen ze natüürlyk ook
bij een eenzaam, héél oud en
sinds lang onbewoond huis en
begint het „griezelen" pas goed,
tot ze misschien nét zo tegen dé
lamp lopen als die jongens van
zo even, die slechts met de
grootste moeite nét op het laat
ste nippertje op hun fietsen kon
den springen, om aan het ge
vaar te ontsnappen.
„Gevaarlijk" leven heeft zyn
goede kant: het maakt het leven
minder saai en duf het brengt
.avontuur" en als je het gevaar
overwint, voel je je een héle
Piet.
Als je er maar niet de dupe
van wortft, want dan is de aar
digheid er gauw af en wordt het
een héle toer om weer uit de
diepe put te komen.
Als je jong bent is het „avon
turieren" wel prettig, op gevaar
af, dat je er het slachtoffer van
wordt.
Maar zó diep denkt geen
énkele jongen
Anders zouden het geen échte
.kwajongens" zijn!
FANTASIO.
Foto Hester Careten, Den Haag.
kant een driehoekige kraag, waarin
een zak gewerkt is, die met een rite
sluiting wordt gesloten. De rite te ge
garneerd met een zwarte wollen pom
pon. De lange mouwen van de zwarte
trui, die er onder wordt gedragen, zijn
deels zichtbaar en de halsopening
wordt opgevuld met een zwarte (jer
sey) capuchon, welke tot een gedra
peerde kraag kan worden neergesla
gen en die öf een losse accessoire te
öf een deel is van de trui.
rok, die niet overdadig wijd is, te van
zwarte wollen jersey en langs de zoom
gegarneerd met een blauwe en een
witte jersey rand. By dit geheel
zwarte of rode wollen kousen.
J. V.
Hartige hapjes vieren deze maand en vooral met de jaarwisseling wel hoogtij!
Praktisch iedere banketbakker verkoopt b.v. wel deegbakjes, die men zelf met
een of andere ragout, als b.v. vis, vlees, kaas, champignons of eierragoüt kan
vullen. Ze geven aan onze avonden een feestelijk tintje, nemen voor de berei
ding niet teveel tijd en zijn ook niet al te duur!
ZONDAG i tomatensoep met kaas, gevulde kalfslapjes, wortelen, dop
erwten, aardappelen, grapefruit.
MAANDAG roerei, bieten, gebakken aardappelen, broodschoteltje met
appelmoes.
DINSDAG gebakken kaasplakken, andijvie, aardappelen, rödgröd.
WOENSDAG tongfilets met kaassaus, aardappelkoekjes, veldsla, beschuit
met bessesap.
DONDERDAG Irish stew, krentenpannekoekjes.
VRIJDAG gekookte vis, peterseliesaus, rijst, lofsla, schuimige griesmeel
pudding (bonen in de week zetten).
ZATERDAG bruine bonen, spek, uien, aardappelpuree, yoghurt.
Recept: Gevulde kalfslapjes.
4 dunne kalfslapjes, 50 g. gemengd
gehakt, 50 g. fyngesneden ham,
een dun sneetje brood zonder
korst of een beschuit, zout, peper,
of nootmuskaat, melk, roomboter.
Het gehakt niet te stijf aanmaken
met fyn gewreven beschuit of geweekt
brood, ham, zout, kruiden en een lepel
melk. Het gehakt in vier porties ver
delen.
De kalfslapjes zouten en de helft van
ieder lapje bedekken met een dunne
laag gehakt. Het lapje over het gehakt
dubbel slaan en de zijkanten dicht
naaien of -steken (met een houten
prikker). Het vlees in hete boter aan
weeszijden lichtbruin bakken en daar
na langzaam gaar bakken onder af en
toe keren, in ongeveer 30 minuten.
De jus afmaken met water en op
smaak brengen.
Recept: Tongfilets met kaassaus.
2 kooktóngen van middelsoort
grootte, 80 g. roomboter, 80 g.
oude kaas, 5 g. zout, peper, 2 dl.
visbouillon, 1 dl. room of melk, 15
g. bloem.
De tongen met het zout en een wei
nig peper inwryven, gaar smoren in
30 g. roomboter, daarna de filets van
de graat nemen. In een ovale schotel
15 g. roomboter smelten, ongeveer een
derde deel van de geraspte kaas er
over strooien en de visfilets er in de
lengte in leggen Van 15 g. roomboter.
15 g. bloem, 2 dl. visnat of visbouillon
en 1 dl. room saus koken, een derde
deel van de kaas er door mengen, even
als de overgehouden boter en deze saus
over de filets gieten. De rest van de
kaas er over strooien en de vis in de
oven lichtbruin bakken «gratineren).
