Moskou wijst vredesbesprekingen van de Grote Vijf van de hand TREIN VERPLETTERT VISAUTO WEERBERICHT Wel bereid tot V.N.-overleg of internationale conferentie Spoorbomen te vroeg geopend twee doden en vier gewonden Ruim 1000 evacuees uit Djakarta vertrokken met de „Captain Cook" 96ste jaargang MAANDAG 23 DECEMBER 1957 No. 29324 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f.750 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 Nikita Kroesjtsjef, secretaris van de communistische partij van de Sovjet-Unie, heeft zaterdag in de Opperste Sovjet het „parlement" opnieuw gepleit voor een gesprek op hoog plan tussen Oost en West. „Als de NAVO-landen werkelijk de vrede willen", zei hij, „zullen zij van de kant van de Sovjet-Unie begrip en goede wil vinden". Het parlement nam een vredesplan aan, waarin o.m. wordt voorgesteld dat de proeven met kernwapens met ingang van het nieuwe jaar worden gestaakt. Vol gens dit plan moeten de Sovjet-Unie, Amerika en Engeland beloven geen kern wapens te gebruiken. „Laten we de oorlog onwettig verklaren", zei Kroesjtsjef, „en de toestand zoals die op het ogenblik in de wereld is, erkennen". Minister van Buitenlandse Zaken Gromyko drong aan op nieuwe onderhande lingen over de ontwapening, hetzy op een speciale zitting van de V.N., hetzij door een internationale conferentie. Een vergadering hierover door de ministers van Buitenlandse Zaken van de vijf grote landen, zoals door de NAVO voorgesteld, verwierp hij. instaat tot moedige voorstellen, die hoop kunnen bieden op een uitweg uit de im passe". De „New York Herald Tribune" is van oordeel, dat de redevoeringen van de Russische leiders voor de Opperste Sov jet „een extra steun geven aan de Ame rikaanse houding van reserve tegenover de NAVO-suggestie betreffende een con ferentie van ministers van Buitenlandse Zaken". Geen enkele internationale conferentie heeft kans op succes, als er niet tevoren via de normale diploma tieke kanalen een basisakkoord is be reikt over omvangrijke maatregelen, al dus dit blad. Uiteenlopende reacties In diplomatieke Franse kringen verklaarde men, dat het Russische voor stel tot hervatting van de ontwapenings besprekingen in welwillende overweging zal worden genomen. Dat de vorm van een dergelijke bespreking afwijkt van de door de NAVO voorgestelde, wordt niet als een grote hinderpaal gezien, voorop gesteld, dat de Russen werkelijk tot overeenstemming willen komen. In Washington zal men de Rus sische voorstellen niet beschouwen als een definitieve verwerping van het aan bod van de NAVO voor een ontwape ningsconferentie. De Belgische minister van Bui tenlandse Zaken, Victor Larock, zei gis teren op een nationaal congres van de socialistische partij te Brussel, dat „men geen gelegenheid tot vredesonderhande lingen voorbij moet laten gaan". Deze tendens is eindelijk in de NAVO door gedrongen, aldus de minister. De Westduitse regering acht het thans niet het juiste tijdstip om be sprekingen op het hoogste plan met de Sovjet-Unie te beginnen, zoals door het Kremlin is voorgesteld, aldus is zondag avond te Bonn van gezaghebbende zijde verklaard. Hieraan werd toegevoegd dat, terwijl de jongste gebeurtenissen hebben aangetoond, dat het wel een geschikte tijd zou zijn om te pogen de ontwape ningsonderhandelingen weer op gang te krijgen, een bijeenkomst van regerings leiders van Oost en West zorgvuldig moet worden voorbereid. Men meende in gezaghebbende Westduitse kringen dat de zaterdag j.l. door eerste secretaris Kroesjtsjef en door minister Gromyko afgelegde verklaringen een niet bepaald hoopgevende reactie op de NAVO-voor- stellen om weer over internationale ont wapening te gaan spreken, zijn. De Londense „Daily Mail" zegt, dat men na de ervaring met de topcon ferentie van Genève in 1955, waarvan de mislukking gevolg werd door een ver slechtering van de betrekkingen tussen Oost en West, beter geen topconferentie kan hebben die mislukt. Kroesjtsjef, zo vervolgt het blad, riep zaterdag op tot een vreedzaam naast elkaar bestaan, zonder zich te mengen in de binnen landse aangelegenheden van andere lan den. „Toch werd op een recente verga dering van het Centrale Comité in Mos kou de opdracht gegevej», de communis tische greep overal te versterken! En de gebeurtenissen in Indonesië geven niet de tendentie te zien, dat de communis ten zich minder mengen in andere lan den. Deze kloof tussen daden en woorden maakt de Westelijke regeringen zeer terecht argwanend ten opzicht van de Russische bedoelingen", aldus de „Daily Mail". Eigen program nodig De „New York Times" doet op de Amei'ikaanse leiders een beroep om „het propagandavuur van Moskou te beant woorden met een eigen vredesprogram" Thans zijn er „verbeeldingskracht en leiderschap" nodig, aldus het blad. Te velen in de wereld menen, dat de Ame rikaanse politiek „bevroren is en niet Adenauer tegen „zelfmoord" „De communistische staten vertonen geen tekenen van bereidheid om een compromis te aanvaarden, en vooral niet op het gebied ener ontwapening", aldus verklaart de Westduitse bondskanselier, dr. Konrad Adenauer, in een inleiding tot het verslag over 1957 van zyn rege ring. Hij vervolgt daarin: „Technische voor uitgang, nieuwe vernietigende wapens, raketten en de hierop gebaseerde diplo matie van het Kremlin bewijzen, dat het communisme zijn streven naar wereld overheersing met alle mogelijke middelen krachtdadig nastreeft. Het zou zelfmoord zijn, indien de vrije landen zich door de communistische ver zekeringen van het tegendeel lieten mis leiden. De in het verleden opgedane ervaring, dat het niet mogelijk is met het communistische statenblok te on derhandelen, wanneer men zelf geen krachtige positie inneemt, is opnieuw bevestigd". Adenauer vervolgt met erop te wijzen, dat zijn regering een oproep heeft ge daan tot samenvoeging van de krachten van het vrije gedeelte der wereld. „De Westduitse regering zou ook de doelmatigheid der Noordatlantische ver dragsorganisatie verhoogd willen zien door het uitwisselen van onderlinge inlichtingen en het op elkander afstem men van de politiek der NAVO-landen. Zij wil voorts alles in het werk stellen om de in januari 1958 van kracht wor dende verdragen betreffende een ge meenschappelijke Europese markt en „Euratom" een zo doelmatig mogelijke werking te geven. Europa neemt, dank zij zijn econo misch vermogen, zijn werkkracht, en zijn verrichtingen op wetenschappelijk en cultureel gebied, een zeer belangrijke plaats tussen de blokken van Oost en West in", aldus de Westduitse bonds kanselier, dr. Konrad Adenauer. Fatmawati Soekarno „vrouw van het jaar" Mevrouw Fatmawati Soekarno, de eer ste vrouw van president Soekarno, is ge kozen tot de „vrouw van het jaar". De verkiezing werd gehouden ter gelegen heid van de Indonesische „moederdag", die morgen wordt gevierd. Mevrouw Fatmawati verliet het presi dentiële paleis, toen de president met een tweede vrouw mevrouw Hartini in het huwelijk trad. Zij heeft vier kin deren en woont tegenwoordig in Keba- joran, de satellietstad van Djakarta. Me vrouw Hartini woont in het paleis in Bogor. Brits schip in de Noordzee gezonken Bemanning verliet zinkend schip en nu onvindbaar Schepen en vliegtuigen van vier lan den speuren de Noordzee af naar de 28 man van het 1.991 ton metende Britse schip Narva, dat in een storm is ver gaan. Volgens de berichten is de Narva 100 mijl van de Schotse kust en 120 myl ten zuidAvesten van Stavanger gezonken. De Narva had in de nacht van zaterdag op zondag geseind, dat het zich in zin kende toestand bevond en de bemanning het schip verliet. De „Narva" was op weg naar de 865 ton metende Britse kustvaarder „Bos- worth". die 150 mijl ten oosten van Girdle Ness (Schotland) in nood ver keerde. De veertien bemanningsleden van de „Boswordth". die zware slagzij maakte, zijn door een Britse treiler op gepikt. Het Nederlandse motorschip „Stad Utrecht", dat de plaats waar de „Nrrva" gezonken is. heeft bereikt, meldde, dat het een omgeslagen motorreddingboot en twee boeien had gevonden. De toenmalige commandant van het eerste Engelse bataljon para chutisten in de slag om Arnhem in september 1914. luit. kol. D. T. Dobie, is in Engeland in het huwe lijk getreden met de 23-jarige mej. Regula Rexlinchti uit Zwitserland. Het bruidspaai na het verlaten van de kerk. De heer Dobie vertrekt met zijn vrouw naar Kenya, waar hij een bedrijf bezit. Hij is drager van de Militaire Willemsorde. Busongeluk in Chili In de omgeving van Santiago in de Zuidamerikaanse staat Chili is zondag een autobus verongelukt. Ruim dertig inzittenden kwamen om het leven en meer dan dertig werden zwaar gewond. Verschrikkelijk drama te Amsterdam Advertentie Somber en vrij koud Over het algemeen veel bewolking met kans op wat regen of natte sneeuw. Matige tot vrij krachtige zuidoostelhke wind. Vrij koud. (Opgemaakt te 11.15 uur) 24 DECEMBER Zon op: 8.49 uur; onder: 16.34 uur. Maan op: 10.23 uur; onder: 20.32 uur. Hoogwater te Katwijk te 5.12 en 17,25 uur. Laagwater te 0.57 en 13.15 uur. nummer bestaat uit 14 paginal. Een visauto van het IJmuider Vispaleis uit Leeuwarden met vijf inzittenden in de grote cabine is zaterdagmiddag om kwart over twaalf op de bewaakte spoorwegovergang bij het stationnetje Sloterdijk in Amsterdam-West gegrepen en verpletterd door de in volle vaart rijdende elektrische sneltrein van Amsterdam naar Dordrecht, die om 12.12 uur het Amsterdamse Centraal Station had verlaten. Van de vijf inzittenden der auto waren er twee op slag dood, de 31-jarige chauf feur C. K. Admiraal uit Leeuwarden, die een vrouw en vijf kinderen nalaat, en de 42-jarige M. Rouw uit Amsterdam. Oorzaak onbekend Drie anderen werden met zeer zware verwondingen naar het Wil- helmina Gasthuis te Amsterdam vervoerd: de 58-jarige eigenaar van het IJmuider Vispaleis uit Leeuwar den J. L. Jansen, de 28-jarige chauf feur Dick Iseger uit Leeuwarden en de 28-jarige Jitse Koopman uit het Friese dorpje Blessem. De twee laat- sten en de om het leven gekomen Admiraal waren werkzaam bij het Leeuwardense Vispaleis. Tenslotte werd ook de overweg wachter de 58-jarige H. de Boer uit Amsterdam, levensgevaarlijk gewond naar het ziekenhuis gebracht. wijten aan het feit. dat de overweg wachter om tot dusverre niet opgehel derde reden de eerste twee der vier spoorbomen begon te openen, onmiddel lijk nadat een elektrische trein uit Haarlem de bomen was gepasseerd in de richting Amsterdam. Op datzelfde moment naderde nJ. uit de tegenover gestelde richting met volle vaart de sneltrein uit Amsterdam. Of de spoor wegwachter zich vergist heeft, dan wel of de fout bij een verkeerd signaal ge zocht moet worden, is nog niet bekend, Wel hebben ooggetuigen later mede gedeeld. dat de wachter, die thans zelf levensgevaarlijk gewond is de sneltrein opmerkte, toen deze met volle vaart door de bocht van het stationnetje Slo terdijk in aantocht was. Op slechts en kele tientallen meters van de perrons Wrakhout en verwrongen staal waarin men nauwelijks de resten van een auto kan onderkenneneen verbogen spoorboom, waarvan het zware betonnen voetstuk geheel uit de grond werd gescheurd, een inge drukt seinhuis en een beschadigde trein: daaruit bestond deze ravage die achterbleef na het verschrikke lijke spoorwegongeluk bij Sloterdijk dat twee doden en vier ernstig ge wonden kostte. verwijderd ligt de overweg en allerlei wachtend wegverkeer was juist begon nen zich over de rails te begeven. Ogenblikkelijk begon de heer De Boer de net geopende spoorwegbomen weer te sluiten, maar het was te laat. De visauto uit Leeuwarden was met de voorste helft de overweg reeds opgereden en had geen tijd meer om hetzij vooruit, dan wel achteruit rijdend de aanstormende snel trein te ontwijken. De bestuurder van deze trein remde uit alle macht, terwijl hij Aoortdurend signaal gaf, hetgeen wellicht enkele voetgangers en wielrijders nog het le ven heeft gered, want geen van hen werd geraakt. Maar de visauto werd in volle vaart door de neus van de elektri sche locomotief geramd. De gevolgen Avaren verschrikkelijk. Massa-evacuatie ingezet: „Het is allemaal erg dramatisch (Van onze correspondent in Djakarta) Het Britse transportschip „Captain Cook' begon zaterdag met de massa evacuatie uit Indonesië van Nederlandse onderdanen. Het schip, dat koers zal zetten naar ons land, vertrok uit Djakarta's haven Tandjong Priok met ruim 1000 evacué's (w.o. 630 kinderen) aan boord. Er waren geen serpentines en er was geen muziek, zoals gewoonlyk wanneer een schip, dat Nederlanders voor altijd of voor verlof naar huis brengt, de kade verlaat. Integendeel! Er heerste een gedrukte stemming in de verlammend-Avarme loodsen van de Stoomvaart Maatschappij Nederland, waar de passagiers en afscheidnemende familieleden opeengepakt stonden, wachtende op het douane-onderzoek, dat langzaam werd verricht. Er werd nauwelijks gelachen, want voor velen onder hen. speciaal voor de in Indonesië geboren Euro-Aziaten, die nog nooit in Nederland zijn geweest, is de toekomst nog een gesloten boek. Zo is het bijvoorbeeld voor de heer en me vrouw Kiesberry-Van der Sluys. Hij is 76 jaar oud en zij 74. Beiden zijn in In donesië geboren. Mevrouw Kiesberry is slechts een keer in ons land geweest, haar man nog nooit. In zijn lange leven als een kleine bank-employé. later werk zaam in de olie-industrie, heeft hij nooit, de kans gehad .,de blanke top der dui- nen"' te zien. Als in Indonesië „gewor- telden" waren zij besloten tot hun le venseinde daar te blijven. Nu wachten in Den Haag echter kleinkinderen op hen. die hen nog nimmer hebben gezien. Mannen, vrouwen en kinderen van Euro-Aziatische afkomst vormen een belangrijk deel van de passagiers. Vele evacuees zijn overigens echtgenotes en kinderen van staf-employees van Ne derlandse ondernemingen. De mannen hebben het voornemen om eveneens zo snel mogelijk Indonesië te verlaten, maar zij zijn nu nog verplicht te blijven omdat zij onderworpen zijn aan de nor male procedure voor het verkrijgen van uitreisvisa, zoals de Indonesische rege ring onlangs heeft besloten. Velen hun ner waren zeer geroerd, toen zij afscheid namen van hun vrouw en kinderen. Zij weten toch immers niet wanneer zij hen wederom zullen zien. Aan boord bevinden zich ook vier vrouwen op leeftijd, die al enige jaren vertoefden in een rusthuis voor ouden van dagen. Met gebogen rug en slecht ter been hadden zij veel hulp nodig om aan boord te kunnen komen. „Het is allemaal erg dramatisch", zei een be- mannigslid van de Captain Cook" tegen ons, die in de na-oorlogse jaren al heel wat evacuaties heeft meegemaakt. Nu de „Captain Cook" vertrokken is, hebben reeds meer dan 4.000 Ne derlanders. of bijna 10% van de ge hele Nederlandse gemeenschap in Indonesië dit land verlaten, sinds de vergeldingsmaatregelen tegen de Hollanders op 1 december werden ingezet. Nu de massa-repatriëring een aan vang heeft genomen en nog veel meer schepen verschillende Indone sische havens zullen aandoen, wordt verwacht dat voor het einde van dit jaar ongeveer 10.000 Nederlandse on derdanen zullen zijn vertrokken, en dat in het begin van volgend jaar nog minstens 20.000 anderen zullen volgen. De meeste Indische Nederlanders, die zaterdag him geboorteland verlieten, op weg naar het onbekende vaderland, en die meer op Indonesiërs dan op Neder landers lijken, zullen in de komende vier weken volop tijd hebben om te peinzen over het beginnen van een nieuw leven in een land, d"t zij nimmer hebben ge zien en welks taal zij nauwelijks spre ken. Vele van hun zuiver-Indonesische ver qj 0i wanten waren naar de kade gekomen, Slot op pag4\ om afscheid te nemen. Met tranen in de ogen riepen zij: „Sampai bertemoe lagi" Tot ziens). De Nederlandse employees, die vrou wen en kinderen wegbrachten, toonden geen bewogenheid. Op grote kisten op de kade staand, woven zij met zakdoe ken hun gezinnen na. Zij riepen hun vrouwen toe niet te huilen en moed te houden. Zij zouden hen spoedig volgen. Quarantaine-maatregelen 50 Nederlandse evacuees, o.w. 25 kin deren. die zaterdagavond met een spe ciaal vliegtuig van de „Garoeda" in Sin gapore aankwamen, werden door de au toriteiten van de gezondheidsdienst in quarantaine gesteld. Het betreft de eer ste passagiers per vliegtuig in de ge schiedenis van de luchtvaart van Sin gapore. die in quarantaine gesteld wer den. Deze maat -egel werd genomen na het bevel van het departement van ge zondheid, dat op passagiers, die op spe ciale of gecharterde vluchten uit Indol nesië komen, de quarantaine-maatrege len van toepassing zullen zijn. Deze or der is niet van toepassing op passagiers, die op regelmatige vluchten aankomen of op passagiers uit andere landen. De ..Waterman", die zaterdag in Sin gapore ruim 900 Nederlandse evacuees uit Soerabaja heeft ontscheept, is van daag weer in Tandjong Priok. de haven van Djakarta, aangekomen om weer an dere evacuees op te halen. Voorzover tot dusver bekend, zullen morgen meer dan 800 repatriërende Ne derlanders scheep gaan, doch de moge lijkheid bestaat, dat het aantal uitein delijk groter zal blijken te zijn. „Waterman" weer in Priok De „Sibajak", „Grote Beer" en „Johan van Oldenbarneveldt" worden binnen kort in verschillende havens van Java verwacht. Voorts wordt vernomen, dat ook het Italiaanse m.s. „Roma" begin Januari waarschijnlijk Soerabaja en Djakarta zal aandoen, om evacuees af te halen. Bijna dagelijks vertrekken nog vrou wen en kinderen van Nederlandse em ployees van verschillende bedrijven in Djakarta en Bandoeng met van de Ga roeda Indonesian Airways gecharterde vliegtuigen, die ze naar Singapore over vliegen. Hoge enderscheiding voor generaal Hasselman Tijdens een dejeuner, dat de Franse ambassadeur, baron De Beau verger in zijn residentie gaf, heeft hij generaal Hasselman mededeling edaan van zijn benoeming tot Grootofficier in de Orde van het Legioen van Eer en hem de bij deze onderscheiding behorende versier selen overhandigd. Deze onderscheiding werd generaal Hasselman Verleend bU zijn afscheid als chef van de Generale Staf. Dezer dagen is generaal Hassel man benoemd tot voorzitter van het militaire comité van de Navo.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1957 | | pagina 1