Geen stimulansen uit Ver. Staten
De schacluiv van Indonesië hangt
over de effectenbeurs
Duitsers maken zich nu ongerust
over blindgangers onder huizen
Haagse Gerechtshof behandelde
steekpartij met dodelijk gevolg
De vlucht van Jan Klaassen
b&knhad afgebpen
weekeinde Plu£mv€ê i
Jnboesdtoten kreeg
mm na 2 jaat wadden
«coVt&t scbooU.
\W
Mm. dU. iaoisj» „s Cwi*
vetttokken. isw<xdi-
iSM. uie op ckkecstmavu
96ste jaargang
Zaterdag 14 december 1957
Derde blad no. 29317
Verminderde activiteit
Bedrijfsnieuws in ons land niet ongunstig
(Van onze financiële medewerker)
Het zijn weinig opwekkende berichten, waarmee de beurzen worden gecon
fronteerd en zowel in New York als in Amsterdam is het koerspeil opnieuw
gedaald. Van stormachtige bewegingen is overigens, noch hier, noch in New York
sprake, integendeel, de omvang van de fondsenhandel bljjft uiterst gering, maar
ook op de verlaagde koersen ontbreken veelal de kopers, althans op de aan
delenmarkt, waarin zich het wantrouwen ten aanzien van de naaste toekomst
illustreert. In de V.S. heeft de jongste discontoverlaging op de kapitaalmarkt
wel enige ontspanning gebracht, maar de berichten uit het Amerikaanse be
drijfsleven wjjzen nog steeds op een verminderde activiteit in de meeste takken
van industrie en bij de spoorwegen. Gevolg hiervan is dat het indexcijfer voor
de industriële produktie blijft teruggaan, een verschijnsel dat vooreerst nog wel
zal aanhouden, omdat de afleveringen de nieuw inkomende orders bij de Ame
rikaanse ondernemingen overtreffen.
In verband hiermee worden uiteraard
de nieuwe investeringen verminderd,
zodat ze thans voor het komende jaar
op 36 miljard worden geraamd, terwijl
ze in het lopende jaar ca. 39 miljard
zullen bedragen. Veel zal er in de V.S.
afhangen van de ontwikkeling van de
auto-industrie, ten aanzien waarvan de
deskundigen vrij optimistisch zijn nu
men straks met de nieuwe modellen aan
de markt zal komen. De grotere vraag
naar kleine en goedkopere wagens wijst
er echter op, dat ook in de V.S. een soort
bestedingsbeperking gaande is en zolang
hierin geen verandering komt, kan niet
worden verwacht, dat de Newyorkse
beurs zich" aan haar apathische stem
ming zal kunnen ontworstelen. De
decembermaand is trouwens doorgaans
geen periode van grote levendigheid op
de beurzen, omdat men tegen het einde
des jaars meer geneigd is oude posities
af te bouwen dan nieuwe op te bouwen.
Gaat er dus van Wallstreet geen sti
mulans op de Amsterdamse beurs uit,
de zorgen, welke wij hier zelf hebben,
zijn er helaas ook niet minder op ge
worden.
Bij de vele problemen, waarmee men
in ons land heeft kampen heeft de
toestand van anarchie in Indonesië op
de Amsterdamse beurs een nieuwe
schaduw geworpen. Dat de situatie,
waarin de Nederlanders en de Neder
landse be,drijven zich aldaar bevinden,
deze week erger is geworden, kan niet
worden gezegd, maar de vooruitzich
ten blijven vooralsnog onzeker en het
staat wel vast dat aan de Nederlandse
belangen in verschillend opzicht grote
schade wordt toegebracht.
De Nederlandse handel op dat land is
de laatste jaren tot 2H a 3% van onze
totale buitenlandse handel ingekrom
pen, maar dit op zich zelf kleine per
centage weegt dubbel zwaar nu het er
voor ons land om gaat de export
zoveel mogelijk te vergroten, teneinde
een compensatie te vinden voor de
verminderde afzet in het binnenland.
Ook de inkomsten, welke wU uit Indo
nesië genieten, zijn de laatste jaren
aanmerkelijk gedaald, maar, zoals
minister Hofstra heeft medegedeeld,
bedragen ze toch altijd nog een bedrag
van ca. f. 1 miljard, zijnde ca. 3% van
ons nationaal inkomen. Zouden de
Nederlandse belangen in Indonesië
tenslotte geheel moeten worden afge
schreven en onze Inkomsten uit dien
hoofde vooreerst achterwege blijven,
dan is dat voor onze nationale econo
mie een verlies, dat vooral in deze tijd
niet zo gemakkelijk zal kunnen wor
den ingehaald.
Het is een gelukkige omstandigheid,
dat vele handelsondernemingen reeds
jarenlang bezig zijn op andere delen van
de wereld te oriënteren. De inkomsten
van deze ondernemingen zijn echter tot
dusver toch nog voor een groot deel uit
Indonesië afkomstig. De Nederlandsche
Handel Mij. heeft haar aandeelhouders
overigens gelijk gemeld een hart
onder de riem gestoken met de mede
deling, dat de positie van de instelling
door de jongste gebeurtenissen in Indo
nesië niet wordt aangetast en ook van
de Nationale Handelsbank is bekend, dat
zij haar Indonesische belangen nagenoeg
geheel afgeschreven en in 1956 geen
Indonesische baten meer als winst heeft
geboekt. Men mag aannemen, dat de
koersdaling, welke de laatste tijd voor de
aandelen van deze instellingen is tot
stand gekomen, de eventuele verliezen in
voldoende mate weerspiegelt. Ook kan
men zich moeilijk voorstellen, dat aan
delen als die van de Internatio en
Borsumij niet meer dan 50, resp. ruim
30% waard zijn, maar de hangende on
zekerheid weerhoudt niettemin de beleg
ger om op die koersen in de markt te
gaan. Overigens verdient het toch de
aandacht, dat er nog altijd deskundigen
zijn, die ten aanzien van Indonesië de
moed niet opgeven, zoals bijv. de gedele
geerd commissaris van de Ver. Majang-
landen, de heer Alberdingk Thijm, die
een gematigd iptimisme altijd nog ge
rechtvaardigd acht. Het is in elk geval
geruststellend, dat het koerspeil van
Indonesische waarden in vele gevallen
reeds met de meest ongunstige gang van
zaken rekening houdt. Al is dit dan ook
voor de betrokkenen een schrale troost.
Het is geen wonder, dat met name
de aandelen van scheepvaartmijen, wel
ke in en op Indonesië varen, het hebben
moeten ontgelden. Aandelen Kon. Paket-
vaart, die in 1956 nog 218 noteerden, zijn
tot 90, aandelen Ned. Scheepvaart Unie,
die in 1956 nog een koers hadden van
201, zijn tot ca. 100% gedaald, waarna
weer een herstel is ingetreden. Intussen
blijven ook de berichten uit de scheep
vaart in het algemeen weinig bemoedi
gend, daar van een herstel op de vrach-
tenmarkt nog geen sprake is. Bericht
wordt, dat de Shellgroep is begonnen
met het opleggen van enige tanksche
pen, nadat de British Petroleum Cy dit
reeds eerder heeft gedaan. Daarentegen
heeft de directie van Van Ommeren,
welke maatschappij voornamelijk bij de
tankvaart is betrokken laten weten, dat
haar resultaten over 1957 niet bij die
van 1956 zullen achterblijven en de
koersdaling van haar aandelen van 343
in 1956 tot ca. 200 thans meer aan het
gevoel dan aan het verstand moet wor
den toegeschreven.
Dat het gevoel in deze tijd op de beurs
domineert, blijkt ook uit de aanhouden
de koersdaling van aandelen Konink
lijke, die in de oude noteringsvorm tot
ca. 750% zijn gedaald, zijnde ca. 400%
beneden de hoogste stand van ca. 1150%.
De komende emissie, welke thans in
januari a.s. wordt verwacht, werpt hier
haar schaduw vooruit. Nog sterker
spreekt het gevoel bij de aandelen
Dordtsche, welke op grond van het aan
delenbezit Koninklijke 1.2 maal zo hoog
mogen noteren, dus bij een koers van
ca. 750 voor de Koninklijke, op ca 900%,
terwijl de beurskoers zelfs beneden 750
ligt. Naar thans verliedt zal de Dordt
sche bij de emissie van de Koninklijke
haar bezit zodanig uitbreiden, dat straks
achter elk aandeel Dordtsche weer een
aandeel (nominaal f. 1000) Koninklijke
ligt. Tal van beleggers schijnen tegen de
komende emissie hun kruit droog te
houden.
Wat de Nederlandse industrie betreft,
de tussentijdse mededelingen over het
aflopende jaar zijn in doorsnee zeker
niet ongunstig. In het algemeen zijn de
orders wat ingekrompen, maar terecht
wordt opgemerkt, dat men de laatste
jaren op dit punt ook wat verwend was.
Zeker is, dat in tal van bedrijven, zowel
bij de fabrieken als bij de groothandel,
maar zo klein mogelijke voorraden wordt
gestreefd niet alleen omdat men eerder
een prijsdaling dan een prijsstijging ver
wacht, maar niet het minst ook omdat
men wegens de hoge debetrente het
liefst zo weinig mogelijk bij de bankier
in het krijt staat. Bij de banken ziet
men dan ook het bedrag der uitstaande
debiteuren verminderen. Klachten over
het stijgend kostenpeil komen in de
meeste bedrijfsberichten voor en hier
ligt dan ook een van de knelpunten voor
onze economie, waarop ook nog eens in
het verslag van de Hollandsche Bank
Unie wordt gewezen.
Dat de vakbonden in ons land geen
nieuwe loonronde voorstaan en ander
zijds in de Duitse metaalindustrie een
loonsverhoging plaats vindt, zal uiter
aard aan de concurrentiepositie van
ons land ten goede kunnen komen.
Overigens is het onvermijdelijk, dat
minderde economische bedrijvigheid
en een ruimere arbeidsmarkt gepaard
gaat. Dat de regering bij monde van
minister Suurhoff zich heeft gehaast
te verklaren, dat zij, als de werkgele
genheid verder afneemt, voor „aan
vulling" nieuwe koopkracht zal
zorgdragen, bewijst de labiliteit van de
huidige toestand, om het
zacht te zeggen.
NERTZENTENTOONSTELLING
TE 's-HERTOGENBOSCH
Burgemeester mr. H. Loeff van 's-Her-
togenbosch heeft gisteren in een der
grote hallen van de veemarkt aldaar een
nationale tentoonstelling van meer dan
300 levende nertzen geopend, die georga
niseerd wordt door de Nederlandse Ver
eniging van Fokkers van Zilvervossen en
andere Pelsdieren. Sinds de tweede
wereldoorlog zijn de zilvervossen door de
nertzen verdrongen. Met hun kostbare
pelsjes zijn zij een aantrekkelijk fokarti-
kel, waarmede zich thans in Nederland
600 farms bezighouden. Deze farms heb
ben een jaarlijkse opbrengst van circa
70.000 pelsjes, die een bedrag van enkele
miljoenen guldens vertegenwoordigen
maar De meeste pelsjes gaan naar Engelse
I veilingen.
De gemeenteraad van de Duitse
plaats Bad Hersfeld heeft een olie
verfschilderij aangekocht van de
zestienjarige schilder Helmut Kraft.
Veertien dagen heeft de jonge
kunstenaar aan het doek gewerkt:
het is een middeleeuws stadsge-
een periode van deflatie met een ver- zicht van Bad Hersfeld, dat hij in
zond op een tentoonstelling van
werk van jonge mensen.
Het honorarium van 150 mark.
dat het doek hem opbrengt, gaat
hij gebruiken om pianolessen te
nemen; zijn toekomstplannen zijn
geheel niet artistiek: Helmut wil
later machine-tekenaar worden.
Celluloid begint te vergaan
Hoofd van mijnopruimingsdienst in Kiel
heeft jarenlang tevergeefs gewaarschuwd
(Van onze correspondent in West-Duitsland
Men is in West-Duitsland tot de zeer onplezierige ontdekking gekomen,
dat onder talloze huizen (het moeten er ettelijke duizenden zijn!), die pas na
de oorlog werden gebouwd, zogenaamde „blindgangers" liggen, bommen, die in
dertijd uit vliegtuigen werden neergeworpen en niet zijn ontploft. Wat de zaak
nog veel erger maakt is, dat men heeft vastgesteld, dat ze waarschijnlijk op
een kwade dag vanzelf zullen exploderen. Toen men in Duitsland na de oorlog
weer begon huizen te bouwen, was niemand verplicht in de grond, waarop ze
moesten verrijzen, te gaan zoeken of er nog onontplofte projectielen lagen. Ook
nu bestaat zo'n voorschrift nog niet. Doorgaans graaft men bij het bouwen
van een huis niet veel dieper dan de fundamenten moeten worden, maar blind
gangers liggen vaak tot op een meter of tien onder de oppervlakte.
laat een wetsontwerp uitwerken volgens
Eindelijk maatregelen
„Regierungsrat" Claus Kinder, die in
Kiel. de hoofdstad van Sleeswijk-Hol-
stein, een groep mannen onder zich
heeft, die tot taak hebben niet-ontplof-
te bommen en mijnen onschadelijk te
maken, is ervan overtuigd, dat onder
tenminste zes procent van alle nieuwge
bouwde huizen in steden, die veel door
de bombardementen in de laatste oorlog
te lijden hebben gehad, gevaarlijke pro
jectielen liggen. De dunne celluloid-
plaatjes, welke de slagpin moeten tegen
houden. beginnen te vergaan en onge
lukken zijn daarom onvermijdelijk. Het
spreekt vanzelf, dat de bommen niet al
leen onder nieuwe huizen liggen, maar
ook onder ruïnes van oude gebouwen,
onder straten en wegen, in parken en
plantsoenen. e\enals in rivieren en me
ren. Auto's rijden er dag en nacht over
heen, kinderen spelen en ravotten er
boven. Duizenden mensen eten. drinken
en slapen, werken, spelen en dansen dus
al sedert jaren in haast letterlijke zin
des woords op een vulkaan.
De heer Kinder heeft al een jaar of
vier geleden op dat grote gevaar gewe
zen. maai* men sloeg zijn waarschuwin
gen, als het om het bouwen van huizen
ging. in de wind. Alleen toen men in
Hamburg een nieuwe, dure brug over de
Elbe ging slaan, is men ijverig in de
bedding van de rivier naar blindgan
gers gaan zoeken. Men heeft er toen
verschillende naar boven gehaald! In
de laatste jaren zijn onverwachts bom
men in het Rijnland, in Hessen en in
Hamburg ontploft, maar men neemt
aan. dat ongeveer tien procent van alle
bommen, die in de oorlogsjaren op
Duitsland zijn neergeregend. nog niet
tot ontploffing zijn gekomen.
In Sleeswijk-Holstein is men thans
eindelijk naar Clans Kinder gaan luis
teren. De regering van dat Bondsland
hetwelk in streken en plaatsen waar in
dertijd veel bommen zijn neergevallen,
geen enkel huis meer zal mogen worden
gebouwd zonder dat het terrein tevoren
nauwkeurig is doorzocht. De kosten van
dat onderzoek zal het land moeten dra
gen.
Zeshonderd doden 7
Volgens te Teheran ontvangen be
richten heeft de aardbeving in West-
Perzië aan zeshonderd mensen het
leven gekost. Er hebben zich in het ge
teisterde gebied nieuwe aardschokken
voorgedaan. Militairen en gendarmes
zyn bezig met, reddingswerk. Er zijn
vijfhonderd tenten en duizenden dekens
naar het rampgebied gezonden.
Ook in Mongolië doen zich aardbevin
gen voor, maar deze schokken zyn van
betrekkelijk lichte aard. In alle getrof
fen gebieden zijn hulpstations opgericht.
Voorraden worden over land en door de
lucht aangevoerd.
Geen loonronde voor
spoorwegpersoneel
Slechts incidenteel hoger
De kwestie van een eventuele verbete
ring van lonen en arbeidsvoorwaarden
van het spoorwegpersoneel houdt nauw
verband met het algemene loonbeleid
der regering, waarvoor de verantwoorde
lijkheid in eerste instantie bij de minis
ter van Sociale Zaken en Volksgezond
heid berust, aldus minister Algera in zijn
memorie van antwoord over de begroting
van Verkeer en Waterstaat aan de
Eerste Kamer. Het algemene loonbeleid,
zo vervolgt de minister, brengt mede,
dat thans geen sprake zal kunnen zijn
van algemene loonsverhogingen, terwijl
in incidentele gevallen slechts bij aparte
I achterstand of onbillijkheden verbete-
ringen in de lonen en andere arbeids-
j voorwaarden kunnen worden toegestaan.
I Ofschoon de gang van zaken niet gebrui
kelijk is, is de minister bereid, de voor-
stellen van de organisaties tot wijziging
van het R.V.D. aan het College van
Rijksbemiddelaars voor te leggen, ten
einde het oordeel van het College dat
daarbij ongetwijfeld ook het advies van
de Stichting van de Arbeid zal inwinnen
te vragen of en zo ja, in hoeverre en
met ingang van welke datum binnen het
raam van het algemene loonbeleid deze
voorstellen voor inwilliging vatbaar zijn.
Na ontvangst van dit oordeel zal de
regering haar beslissing nemer.
Klassiek Verbond
wil Grieks in 6e
klas handhaven
Het Nederlandsch Klassiek Verbond
heeft zich tot de beide Kamers der
Staten Generaal gewend naar aanlei
ding van het door de minister van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen
ingediende wetsvoorstel, waarin de
mogelijkheid wordt geopend om voor
de afd. b van het gymnasium ea ly
ceum het Grieks in de zesde klase en
bij het eindexamen te laten vervallen.
Deze maatregel draagt een schijnbaar
onschuldig karakter, zo zegt het Klas
siek Verbond, doordat de klassieke op
leiding van de b-leerlingen, globaal be
zien. slechts met 10 procent wordt ver
minderd. Deze quantitatief betrekkelijk
geringe beperking zal echter qualitatief,
d w.z. voor de klassieke vorming veel
zwaardere gevolgen hebben, omdat in
de zesde klasse pas de vruchten worden
geplukt, die aan de voorafgaande oplei
ding zin en bestemming geven. Wan
neer deze afsluiting weg zou vallen, zou
de klassieke vorming van de b-leerlingen
wat het Grieks betreft, dus min of meer
halvenveee blijven steken.
Het bestuur van het Nederlandsch
Klassiek Verbond kan het genoemde
wetsvoorstel slechts zien als een uitvloei
sel van een utilisme. dat zich op het
meest „nutteloze" vak werpt en terwille
van een kleineverlichting een grote ver
arming op de koop toeneemt. Dit stemt
totdes te grotere bezorgdheid, wanneer
men de voorgestelde maatregel ziet in
verband met het reeds eerder ingedien
de wetsvoorstel tot verruiming van de
studierechten, verbonden aan het eind
diploma gymnasium b. Doorvele ter zake
kundigen is erop gewezen, dat het on
verantwoord zou zijn om aan de bezit
ters van dit einddiploma toegang tot de
studie in de litteraire faculteit te geven,
Indien zij niet voor de beide oude talen
een voldoend cijfer bjj het eindexamen
zouden hebben. In plaats van deze al
leszins redelijke eis over te nemen, stelt
de minister nu het Grieks op het eind-
examen-b facultatief.
Prinses Beatrix te Lenden
Prinses Beatris is gisteren per vlieg
tuig te Londen aangekomen, waar zi)
vandaag de huwelijkssluiting zal bijwo
nen van een achternicht van Koningin
Elizabeth, mej. Ann Abel Smith.
Koningin Juliana en Prinses Irene zijn
—naar men weet sedert donderdag
reeds in Engeland.
Mej. Ann Abel Smith is de 25-jarige
dochter van kolonel Sir Henry Abel
Smith, die benoemd is tot gouverneur
van Queensland, maar nog niet in func
tie is getreden. ZU huwt met de 27-jange
Schot David Liddell-Grainger.
Drie jaar geëist tegen een betonwerker
(Van onze Haagse redactie)
Het Haagse Gerechtshof heeft enkele
uren besteed aan de behandeling van de
dodelijke steekpartij in de Van Dijck-
straat te Den Haag, in de nacht van 9
o» 10 maart van dit jaar, waarbij zoals
bekend, een amateur-kampioen boksen
van Zuid-Holland, door zijn zwager, de
27-jarige betonwerker, met een dolk in
de Tenierstraat zodanig werd gewond,
dat hij in de Van Dijckstraat. enkele
Vervolgverhaal voor de kleintjes
33-34 Ja, de tak was groot genoeg om Jan en Katrijn te dragen. Ze
lieten zich van de woonschuit zakken en stapten op de dikke tak. die
langs de boot dreef.
Zie je wel. het gaat best! zei Jan Klaassen. Houd je goed vast. Ka
trijn. dat je er niet afglijdt!
Ze hielden zich stevig vast aan een paar zijtakken, die aan het dikke
stuk vastzaten. En zo dreven ze netjes met de stroom mee. alsof ze op
een bootje zaten Spoedig was er van de woonschuit al niets meer
te zien.
Kijk de zon komt opl zei Jan.
meters van de plaats van de steekpartij,
aan zijn verwondingen bezweek.
Begin augustus eiste de officier van
Justitie bij de Haagse rechtbank wegens
opzettelijke doodslag een gevangenis
straf van vier jaar met aftrek tegen de
betonwerker, die door de rechtbank
echter wegens zware mishandeling de
dood tengevolge hebbend, tot anderhalf
jaar met aftrek werd veroordeeld.
Evenals voor de rechtbank verklaarde
de verdachte tegenover het hof. dat hij
op de bewuste nacht buiten zichzelf van
woede zijn huis uit was gesneld, omdat
hij had gezien dat zijn zwager zijn zus
ter sloeg.
Een ter zitting voorgelezen psychi
atrisch rapport over de verdachte gaf
aan. dat deze een onbewuste (en onge
gronde) angst heeft, gehad zijn vrouw te
verliezen. De grondvesten van zijn be
staan werden aangetast. De spanning
kwam plotseling tot ontlading, toen hij
zag. dat zijn zwager zijn zuster sloeg.
Toen hij op blote voeten <hij kwam net
uit bed) naar buiten rende en zijn zwa
ger met een mes te lijf ging handelde
hij in een toestand van bewustzijnsver
nauwing.
De procureur-generaal stelde voorop,
dat verdachte de" dood van zijn zwager
niet gewild heeft. Maar de gevolgen blij
ven er toch hetzelfde om. aldus mr.
Voorst tot Voorst. Deze kende de ver
zachtende omstandigheden, de achter
gronden maken de daad begrijpelijk,
maar daarom mogen wij nog niet licht
vaardig oordelen. Een gevangenisstraf
van anderhalf jaar vind ik voor dit feit
te weinig. Ik eis. dat de verdachte zal
worden veroordeeld tot een gevangenis
straf van drie jaar met aftrek, aldus de
procureur- generaal
De verdediger, mr. Huisman, achtte
het zeer onjuist, dat de ernst van het
gevolg de strafmaat zou moeten bepa
len. De procureur-generaal vraagt zo om
vergelding, aldus pleiter, die betoogde,
dat de verdachte in tweede instantie
was aangevallen door zijn zwager, een
bokser en dus in noodweer heeft ge
handeld. Hij achtte de opzet niet aan
wezig en vroeg vrijspraak, en toch in
ieder geval geen zwaardere straf. Uit
spraak 20 december a.s.
m ko nijnanlenlowstel ljrq
Louise V«,v. Postsegei-
vateamefaats kad
{nvtwawondwas op-
avond. van
..dOpteJdeftmateiu:'
Vanvvuetdag wASWtuxi
openbare, tas ..„rtuaek-
SCköot H4.vJrponU.un5t,
