Eerste extra-vliegtuig met groep Nederlanders in Singapore WEERBERICHT AMERIKAANSE ZATERDAG A.S. PRESIDENT IN PARIJS Minister Dulles ernstig bezorgd Hopen op een directe doorreis GRATIS KOOPUUR GOEMAAT 96ste jaargang WOENSDAG 11 DECEMBER 1957 No. 29314 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: w J. W. Henny Hoofdredacteur J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN t.750 per kwartaal; f.255 per maand; f. 0.59 per week Witte SingeJ 1, LeideD Giro oo o7055 Telefoon Directie en Administratie: 25U41; Redactie 21507 De uittocht begonnen? Het „overnemen" door arbeiders gaat door De uittocht der Nederlanders uit Indonesië lijkt thans begonnen. Het eerste speciale vliegtuig met geëvacueerden uit Djakarta is gister avond in Singapore aangekomen. Aan boord bevonden zich 17 dames met 36 kinderen o.w. 6 zuigelingen. De meesten van hen waren ge zinsleden van het Unileverpersoneel te Djakarta. Tot nu toe is alleen nog maar toestemming gegeven voor dit ene toestel, n.l. het Argonaut- vliegtuig „Atalanta" van de Boac. De meeste passagiers hoopten hun reis naar ons land zonder veel oponthoud voort te zetten aan boord van een Brittannia-toestel. De Belgische luchtvaartmaatschappij „Sabena" heeft meegedeeld, dat waarschijnlijk de eerstkomende dagen de Sabenatoestellen naar Djakarta zullen vertrekken voor het vervoer van Nederlandse onder danen. Stapels post liggen in Singapore In Singapore liggen intussen stapels luchtpost voor Indonesië te wachten tengevolge van het uitvallen van de KLM-vluchten naar Indonesië. Men doet thans alle mogelijke moeite om deze hoeveelheid post op te ruimen via de Britse Luchtvaartmaatschappij „Boac", de Australische „Quantas" en de Garoeda. Tot dusver deden zich nog geen moeilijkheden voor met het verzenden van de zee post, doch ook hiervoor kan de situatie slechter worden, daar enkele schepen met zeepost naar Singapore zijn teruggekeerd, zonder de laatste dagen Djakarta te hebben aangedaan. Overneming bedrijven De militaire gouverneur van Zuid en Zuidoost-Soelawesi (Celebes), Andi Pangerang Peta Rani, heeft medegedeeld, dat alle Nederlandse ondernemingen in zijn ambtsgebied met ingang van maandag onder re gering stoezicht zijn geplaatst Volgens een mededeling van Radio Makassar bevinden zich onder de 34 onder regering stoezicht geplaatste ondernemingen het kantoor van de Kon. Shell te Makassar, de firma Harmsen en Verwey en Dunlop. Het hoofdkantoor van Philips in Djakarta is gelijk gemeld overge nomen door de arbeiders van deze maat schappij. Philips heeft op Java twee fabrieken nl. een van gloeilampen in Soerabaja en een van radio's in Ban doeng. De vakbond, die verbonden is aan de „Sobsi", heeft verklaard, dat de fabrieken ook onder de overneming vie len. De bedrijfsleider van Philips, de heer H. A. C. van Beurden, zei, dat hij het verzoek van de arbeiders om het bedrijf over te dragen had afgewezen en dat de toestand nog erg verward was. De heer van Beurden maakte bekend, dat het Philipsbedrijf, dat slechts voor Vliegtuigen met atoomwapens boven West-Europa Op vragen van het lid van de Tweede Kamer, de heer Bakker over het vliegen boven West-Europa van Amerikaanse vliegtuigen bewapend met A- en H- wapens heeft de minister voor Defensie geantwoord, dat hij heeft kennis geno men van de mededeling van de Britse minister van Buitenlandse Zaken, dat Amerikaanse vliegtuigen geregeld vluch ten met atoom- en waterstof wapens boven Engeland maken. Hjj heeft ook kennis genomen van de mededelingen van de Amerikaanse generaal Power op 13 november J.I., dat zulke vluchten „boven West-Europa" plaatsvinden. Van tijd tot tijd passeren op grote hoogte boven het Nederlands grondge bied bommenwerpers, tot welker nor male bewapening A- en H-wapens beho ren. Op grond van de hem toekomende be voegdheden krachtens de luchtvaartwet heeft de minister bij beschikking de samenwerking tussen de luchtmachten der NAVO voor het maken van oefen- vluchten mogelijk gemaakt. Deze be schikking is gepubliceerd. Dc samenwerking is wederkerig. De minister is niet van mening, dat het vliegen met atoomwapens boven dichtbevolkte landstreken reusachtige gevaren met zich meebrengt voor de veiligheid van zulke landstreken en de mensen die die bewonen. De minister sluit zich in dezen aan bij de verklarin gen van de Britse regering. Weinig verandering De Bilt verwacht tot morgenavond: Veel bewolking maar geen neerslag van betekenis. Matige tot krachtige wind tussen zuidoost en oost. Vannacht plaatselijk temperaturen om het vries punt, morgen ongeveer dezelfde tempe raturen als vandaag. (Opgemaakt te 11.15 uur) 12 DECEMBER Zon op: 16.30 uur; onder: 8.41 uur. Maan op: 23.02 uur; onder: 11.48 uur. Hoogwater te Katwijk te 6.31 uur en 18.52 uur. Laagwater te 2.12 en 14.36 uur. 30% Nederlands eigendom is, evacuatie van 133 personen Europees personeel, onder wie 28 vrouwen en 72 kinderen, voorbereidt. Het dagblad „Sin Po" meldt, dat ar beiders van de Bataafsche Petroleum Maatschappij voorbereidingen treffen voor het overnemen of onder toezicht plaatsen van deze maatschappij. De reden, waarom tot nu toe de B.P.M. nog niet door de arbeiders is overgenomen is gelegen in het feit. dat. behalve dat daarmede is gewacht op instructies van het centrale comité van actie, deze stap goed dient te worden overwogen, daar de B.P.M. een gemeng de Engels-Nederlandse onderneming is. Onrust onder Indonesiërs op K.P.M. schepen De „Straits Times" in Singapore meldt, dat de 80 Indonesiërs die aan boord van K.P.M.-schepen in Singa pore gestrand zijn. onrustig beginnen te worden. Indonesische militairen, zeelieden en een aantal gevangenen die aan booid van de K.P.M.-schepen waren die ar Singapore zijn uitgeweken, zijn op In donesische schepen overgestapt, maar de andere passagiers van deze schepen zijn de onvrijwillige gasten van de K.P.M. Zij hebben van de immigratie dienst van Singapore geen toestemming gekregen om aan land te gaan. Nederlanders welkom in Braziiilë President Kubitschek van Brazilië heeft zijn minister van Buitenlandse Zaken opdracht gegeven onmiddellijk met Den Haag contact op te nemen over emigratie van Nederlanders uit Indonesië naar Brazilië. Nederlanders met ervaring op landbouwgebied in tro pische landen vormen ideale immi granten voor Brazlië. Over het aantal dat eventueel opgenomen zou kunnen worden werd in de opdracht van de president niet gesproken. De Nederlandse gezant in Brazilië, jhr. Van Weede, deelde hierover mee, dat de onderhandelingen waarschijnlijk gevoerd zullen worden op ministerieel niveau. „Waanzin op drift" „Wij hopen, dat de (Amerikaanse) „politiekmakers" uit de waanzinnige ge- dragingen van Indonesië zullen hebben I geleerd, dat onafhankelijkheid nog niet i vanzelfsprekend een deugd is", aldus de „Wallstreet Journal" in een hoofdartikel getiteld „Waanzin op drift". Het blad herinnert er aan, dat Washington een aantal jaren terug de Nederlanders heeft aangespoord, Indonesië onafhankelijk te maken en sedertdien aan Indonesië financiële hulp heeft verleend tot een bedrag van ongeveer 350 miljoen dollar. Sovjetriissisclie premier schreef brieven aan Eisenhoiver, Neliroe en dr. Adenauer President Eisenhower is zover genezen van de gevolgen van de lichte beroerte, welke hij vorige maand heeft gehad, dat hy de topconferentie van de landen van het Noordatlantisch Verdrag in Parijs kan bijwonen, aldus deelde het Witte Huis gisteren mede na een onderzoek van zes artsen naar de gezondheidstoestand van de president. Eisenhower vertrekt vrijdag naar Parijs, waar hij zaterdag om 3 uur pl. tijd op het vliegveld Orly hoopt aan te komen. Op donderdagmiddag 19 december keert hij dan weer terug. Behalve de openingsvergadering op maandag zal de president drie voltallige bijeenkomsten bijwonen. Verder zal hij een reeks particuliere besprekingen voeren met de regeringsleiders, die aan de conferentie deelnemen. Eisenhower zal behalve van zijn zoon, majoor John Eisenhower, ver gezeld worden door de minister van Buitenlandse Zaken (Dulles), van Defensie (McEIroy), van Financiën (Anderson) en door de voorzitter van de Comissie voor Atoomenergie (Strauss). In diplomatieke kringen in Parijs is men van oordeel, dat de komst van Eisenhower de oplossing van tal van problemen, waarover de landen van de NAVO nogal sterk van mening verschillen, zal vergemakkelijken. Sovjet-Unie bereid is, van 1 januari a.s. af, geen kernproeven meer te nemen, als de Verenigde Staten en Engeland het zelfde doen; in een brief van zestien kantjes aan Bondskanselier Adenauer van West-Duitsland schrijft Boelganin over belangrijke wereldproblemen en de betrekkingen tussen Bonn en Moskou, welke brief eveneens als een poging wordt beschouwd de Westduitse politiek op de topconferentie van de NAVO te beïnvloeden. Slot op peg. 2 „Stcringsofferssief" van Sevjefrussische leiding Intussen is de Sovjet-Unie aan de vooravond van de NAVO-topconferentie een „storingsoffensief" begonnen. Pre mier Boelganin heeft in een brief van vijftien pagina's aan president Eisen hower een bijeenkomst voorgesteld van de leiders der Sovjet-Unie en het Wes ten; in een brief aan premier Nehroe van India verklaart Boelganin, dat de Eist K.P.M. 117 miljoen vergoeding Ter beurze van Amsterdam deed gistermiddag het gerucht de ronde, dat de Koninklijke Paketvaart- Maatschappij te Amsterdam bij haar assuradeuren een vordering ter waarde van 117 miljoen gulden had ingediend. Deze vordering zou in verband staan met de 40 sche pen van de maatschappij, die door de Indonesische regering in beslag zijn genomen. Bij informatie wilde de directie van de K.P.M. dit gerucht noch bevestigen noch tegenspreken. Volgens in Londen ontvangen berich ten aldus onze Londense correspon dent wordt de waarde "van de in Indonesië in beslag genomen Neder landse schepen geschat op 120 miljoen gulden. Het is mogelijk, dat Engelse assuradeuren bij de eis van de Neder landse eigenaars zullen worden betrok ken voor een bedrag van 45 m'ljoen gulden. „Indonesië zou. op welke manier ook, onafhankelijk zijn geworden. Maar de bemoeiingen van de V S. hebben bij de Nederlanders kwaad bloed gezet en naar het schijnt heeft Indonesië van zijn on afhankelijkheid niet erg veel profijt ge had. want heden ten dage heerst in net land een politieke en economische chaos" Het „Wallstreet Journal" sprepkt ten slotte de hoop uit, dat „het congres het droevige Indonesische geval aan een nauwgezette studie zal onderwerpen, daar de Indonesische regering plannen heeft om in verhoogde mate een beroep te doen op buitenlandse financiële hulp verlening". (Men zie ook elders) Advertentie DINSDAG voor Katwijk en Noordwijk VAN 10—10.30 UUR (stempel 3). Voor Leiden en Rijnsburg VAN 10—10.30 UUR (stempel 3) EN VAN 2.30—3 UUR (stempel D). ELKE DAG 1 UUR GRATIS KOPEN. KOOP U RIJK Leiden Noordwijk Katwijk - Rijnsburg Actiecomité's Stichting „Hulp aan landgenoten in Indonesië" Actie in voorbereiding De Stichting „Hulp aan landgeno ten in Indonesië" te Den Haag deelt mede, dat gisteren aan alle gemeen tebesturen in ons land schrifteHjk is verzocht over te gaan tot het oprich ten van actie-comité's om gelden en goederen in te zamelen. De eerste gun stige reacties kwamen reeds dezelfde dag binnen. De voorbereidingen voor een hulp actie aan Nederlanders in Indonesië zün in volle gang en in het komende weekeinde kunnen daarover nadere mededelingen worden verwacht, aldus het bestuur van de Stichting. Het gironummer is: 3 0 8. Dit nummer bestaat uit 12 pagina's. Nagekeken door talloze familie leden en bekenden van de beman ning stoomt Hi. Ms. fregat ..Evert- scn" uit Den Helder op weg naar Nieuw-Guinea ter aflossinq van de .tfohan Maurils van Nassau". Het eerste speciale vliegtuig met I den doorvliegen naar Amsterdam Nederlandse geëvacueerden uit Zn-jen Londen. Deze beide telefoto's donesië is gisteravond in Singapore tonen vrouwen en kinderen tijdens aangekomen met vrouwen en kin- j een korte rustpauze in het restau- cteren die nog dezelfde avond zou- rant van het vliegveld te Singapore. Amerika e.a. dringen op matiging aan Minister Dulles heeft gisteren verklaard, dat de V.S. Indonesië hebben gewezen op de noodzaak van matiging In de huidige crisis tussen Nederland en Indonesië en dat de V.S. zich ernstig bezorgd maken over de verslechtering van de situatie in Indonesië. Hq deelde voorts mede, dat de Amerikaanse ambassadeur te Djakarta, John Allison, gisteren een onderhoud had met Indonesische autoriteiten, waarvan Dulles echter nog geen rapport had ontvangen. Allison - zo zeide hij verder - is niet gemachtigd, in het geschil tussen Neder land en Indonesië een voorstel te doen tot bemiddeling of het aanbieden van goede diensten. Dulles verklaarde voorts dat. naar het schijnt, onder communistische invloed staande of door de communisten be heerste vakbonden de leiding genomen hebben in het bezetten van Nederlandse eigendommen. Een en ander werpt vra gen op wat betreft de handhaving van wet en orde, aldus Dulles. Op een vraag over de vergadering van de Raad van de NAVO op zaterdag j.l. die op verzoek van de Nederlandse rege ring te Parijs was bijeengekomen, ant woordde Dulles, dat zijns inziens de NAVO het aangewezen lichaam is voor de behandeling van kwesties als die tus sen Nederland en Indonesië. Hij voegde hier evenwel aan toe. dat men niet moet verwachten, dat de Raad van de NAVO een gedragslijn zal bepalen in vraag stukken. die van invloed zouden kun nen zijn op de overige leden van de NAVO. Officiële kringen te Canberra melden, dat de ambassades van Australië, Enge land en de V.S. In Indonesië in samen werking handelen om een matigende in vloed op de ontwikkeling daar uit te oe fenen. Verklaard wordt dat deze ambas sades hun goede diensten concentreren op de meer nuchtere elementen in de regering, om deze er van te doordringen hoe gevaarlijk de situatie is die ontstaat wanneer aan wetteloosheid geen paal en perk gesteld wordt. Verantwoordelijke kringen verklaren dat Indonesië door deze mogendheden wordt aangemoedigd te helpen remmen Indonesische studenten naar Oost-Duitsland Volgens een bericht van het Oost- duitse nieuwsagentschap ADN heeft Oost-Duitsland aan alle Indonesische studenten, die thans aan Nederlandse universiteiten studeren, aangeboden hun studie voort te zetten in Oost- Duitsland. Dit aanbod is gedaan in een bekend making van de persafdeling van het Oostduitse Ministerie van Buitenlandse Zaken, in overleg met het staatssecre tariaat voor de universiteiten Er wordt in gezegd, dat de regering van Oost- Duitsland en de bevolking grote sympa thie hebben voor de „gerechte strijd" van het Indonesische volk voor de be vrijding van West-Irian. „In deze moei lijke periode van zyn worsteling heeft het Indonesische volk de volle steun van onze boeren- en arbeidersstaat. Dc re gering van de Duitse democratische re publiek is bereid, de Indonesisch? rege ring gelegenheid te bieden voor de stu die aan Oostduitse universiteiten voor Indonesische staatsburgers die thans in Nederland studeren indien daartoe de nnr»'|7nfl)f nf de toe te passen, voor de situatie volledig uit de hand raakt. Gezaghebbende kringen te Canberra zeggen, dat Indonesië thans tracht Ne derland te dwingen zijn houding wat be treft Westelijk Nieuw-Guinea te herzien, om de investeringen in Indonesië te red den. Verklaard wordt dat deze vorm van afpersing niet de sympathieke steun vindt die Indonesië verwacht had onder de Afro-Aziatische landen. Deze landen worden steeds beduchter voor de conse quenties en gaan vrezen dat buitenland se investeringen bij hen zelf misschien afgeschrikt zullen worden door de ex treme maatregelen die momenteel in In donesië genomen worden. Aziatische landen die met Australië lid van de SEATO zijn. hebben tegenover Indone sië uitdrukking gegeven aan hun be zorgdheid over de keer der gebeurtenis sen. Tachtig Perzeu op zeilschip vergaan Tachtig Perzen, die heimelük per zeil schip naar Koeweit waren vertrokken, zijn met hun schip in de Perzische Golf omgekomen, aldus meldt een correspon. dent van het Perzische blad Keihan te Boesjir. een Perzische haven aan de Golf van Perzië. Op weg naar beheersing kernfusie-energie De Britse minister-president MacMll- lan, heeft in het Lagerhuis in antwoord op een vraag van een socialist gezegd, dat er „veelbelovende resultaten" zijn verkregen met de Zeta", een machine, waarmee Britse geleerden proeven ne men bij pogingen tot het beheersen van warmtekernfusie voor vreedzame doel einden. MacMillan zei verder, dat er een vol ledige en voor beide partijen voordelige samenwerking tussen de Ver. Staten en Groot-Brittannië bestaat bij het speur werk op dit terrein. Saekorno's reis is uitgesteld In Djakarta is vandaag bekend ge maakt. dat de voorgenomen reis van president Soekarno naar enige Latijns- Amerikaanse landen niet zal door gaan. In een door het kabinet uitge geven communiqué wordt gezegd, „dat de gezondheid van de president hem niet veroorlooft veel te reizen" De vorige week werd - naar men weet - door enige leden van het par lement een motie ingediend, waarin dc regering werd verzocht de reis van de president niet te doen doorgaan, in verhand met de huidige binnen- situatie-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1957 | | pagina 1