N.A.V.O. RAAD HEDEN IN PARIJS BIJEEN
Onrechtmatig beslag op
onze eigendommen
GRATIS KOOPUUR
WEERBERICHT
In Amerika en Engeland heersen inzake beroep
gemengde gevoelens
RAKET VAN VS-KUNSTMAAN
ONTPLOFTE BIJ DE START
Dit jaar geen nieuwe poging
Sclieepsruimte repatriëring wordt
gereed gehouden
S6ste jaargang
ZATERDAG 7 DECEMBER 1957
No. 2931i
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W Benny
Hoofdredacteur J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f.255 per maand; t 059 per week
Witte Singel 1, LeldeD - Giro na 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Den Haag vraagt solidariteit
Kunnen diplomatieke stappen wel helpen?
Zoals men in de regeringsverklaring elders kan lezen, heeft de
Nederlandse regering scherp tegen de maatregelen der Indonesische
regering geprotesteerd en haar permanente vertegenwoordiger bij de
NAVO instructies gegeven de NAVO-raad in spoedeisende zitting
bijeen te roepen, teneinde de partners van Nederland in de NAVO een
uiteenzetting te geven over de situatie en alle maatregelen van solida
riteit te vragen, welke de huidige situatie vereisen.
Ook buiten het kader van de NAVO is een beroep gedaan op ver
scheidene buitenlandse regeringen.
Intussen is medegedeeld, dat de permanente NAVO-raad reeds
vandaag in Parijs een spoedzitting houdt, om de toestand in Indonesië
te bespreken. Onze correspondent te Parijs meldt, dat deze speciale
spoedzitting vanmorgen om tien uur onder voorzitterschap van de
plaatsvervangende secretaris-generaal baron Bentinck in het Palais
Chaillot bijeenkomt.
Verzoek tot materiële steun?
Nederland wil een tweeledig verzoek tot de bondgenoten richten. Mr. Van
Kleffens, aldus onze correspondent, zal zich hoogstwaarschijnlijk op het artikel
van de NAVO-statuten beroepen, waarop president Eisenhower en secretaris
generaal Paul Henri Spaak onlangs nog met kracht hebben gezinspeeld en waarin
de wederzijdse solidariteit, of beter inter-afhankelykheid, der leden-landen wordt
beschreven.
Aan de hand van dit principe zou Nederland om materiële steun kunnen
vragen in de vorm van beschikbaarstelling van schepen voor de repatriëring van
landgenoten, die nu Indonesië zullen moeten verlaten. Eveneens zou Nederland
hebben overwogen een gemeenschappelijke diplomatieke stap van alle NAVO-
landen in Djakarta te ondernemen. In dat verband kan worden aangetekend, dat
zo'n gemeenschappelijk diplomatiek initiatief van de Noordatlantische Verdrags
organisatie nog maar hoogst zelden werd genomen tot dusver ook werd beschouwd
eerder op het terrein van de V.N. te liggen. Nu Indonesië zich bij de besluiten
van de V.N. echter niet wenst niet te leggen, zou Nederland een andere collectieve
landenorganisatie tot actie kunnen trachten te bewegen, hoewel Indonesië daar
natuurlijk geen deel van uitmaakt. Ondanks de sympathie, die men in Atlan
tische kringen onder de dramatische omstandigheden van dit ogenblik algemeen
voor de Nederlanders gevoelt, wordt daar toch betwijfeld of langs de diplomatieke
kanalen het conflict met de Indonesische regering nog zou kunnen worden
bijgelegd.
Naar verluidt geloven de Nederlan
ders dat als de Westerse bondgenoten
een stevig front tonen, door te weige
ren Indonesië te helpen uit de moei
lijkheden te geraken, welke door de
confiscatie van Nederlands bezit zullen
ontstaan, Djakarta gedwongen zal zijn
water in haar wijn te doen.
Autoriteiten van het State Depart
ment wilden geen commentaar verle
nen op dit aspect van de situatie, doch
diplomaten die met Amerikaanse auto
riteiten geconfereerd hebben, zeiden
dat de Amerikanen vreesden dat als
zij weigerden Indonesië te helpen, de
Sovjet-Unie en communistisch China
aan bod zouden komen-
Gecompliceerde situatie
De jongste ontwikkelingen hebben
het State Department in een buiten
gewoon moeilyke positie gebracht- Nog
steeds niet bereid Indonesië voor het
hoofd te stoten en het verlies van de
vriendschap der Afro-Aziatische na
ties te riskeren, zien de V.S. zich voor
de bjjna even slechte mogelijkheid ge
plaatst dat de Nederlanders beledigd
worden aan de vooravond van een
conferentie die de toegenomen Sov
jet-dreiging onder ogen moet zien.
Diplomaten zeggen dat verwacht
wordt dat de Nederlanders zich er op
de zitting toe zullen bepalen een stevig
economisch front tegen Indonesië te
verzoeken. Er zijn geen aanwijzingen
dat zij op dit ogenblik overwegen meer
te vragen.
Er was in Washington gisteravond
geen officiële reactie beschikbaar op het
beroep dat de Nederlandse regering op
de NAVO-raad gedaan heeft. Maar men
kreeg de indruk dat Amerikaanse auto
riteiten niet geloven dat deze stap van
Den Haag veel zal opleveren. Het werd
als vaststaand beschouwd dat de V.S.
niet zullen instemmen met enige resolutie
welke de Indonesiërs veroordeelt.
Diplomatieke kringen te Washington
zeggen dat het voornaamste doel dat
door de Nederlanders met de zitting van
de NAVO-raad wordt nagestreefd, een
beroep op de bondgenoten van Neder
land zal zijn na te laten Indonesië uit
de economische moeilijkheden te helpen,
welke verwacht worden als een resultaat
van de maatregelen tegen Nederlandse
belangen.
Naar verluidt maken de Nederlanders
zich speciaal zorgen dat een grote inter
nationale luchtvaartmaatschappij (Pan-
American) door de Indonesiërs overge
haald zou worden de rol van de KLM
over te nemen.
LOODGIETERSBEDRIJF EN
SANITAIRE INSTALLATIES
Fa. D. KRET Zn.
Hoge Rijndijk 71 - Leiden
Telefoon 20023—24350
(Advertentie)
j voor persoonlijke
service.
Lange Mare 66.
Tel. 26500
N.A.V.O. wel de oplossing?
Het besluit van de Nederlandse re
gering om bijeenroeping van de per
manente NAVO-raad in spoedzitting,
is te Londen met gemengde gevoelens
ontvangen.
De Britse regering aldus gezag
hebbende kringen verlangt oprecht
de Nederlandse regering te helpen bij
het oplossen van de huidige moeilijk
heden. In diplomatieke kringen vraagt
men zich echter af of toevlucht tot de
NAVO het beste middel is om een op
lossing te vinden.
Engeland, zo verklaarde men in de
zelfde kring, zal niet nalaten van zijn
„morele solidariteit" ten opzichte van
Nederland te getuigen, maar het is niet
voor een besluit dat voor de Aziatische
landen een „imperialistische" inmen
ging in de aangelegenheden van een
soevereine staat zou kunnen lijken en
in die zin door de communistische pro
paganda zou kunnen worden gebruikt.
Men meent dat een slecht overwogen ge
baar van de bondgenoten van Neder
land slechts tot resultaat zou hebben,
dat de gematigde elementen in Indo
nesië gedwongen worden zich te ver
enigen tot een extremistisch nationa
lisme,
Hoe het ook zy, Engeland zou bereid
zyn de Nederlandse belangen in In
donesië te behartigen in geval van een
breuk tussen Den Haag en Djakarta.
Op dit punt verwacht men in inge
lichte kringen dat Engeland plaatselijk
de bescherming van de Nederlandse
belangen zal verzekeren door de zorg
voor de consulaten die pas gesloten zijn,
over te nemen.
Frankrijk leeft mee
Frankrijk volgt de ontwikkeling in
de gebeurtenissen in Indonesië met
de grootste aandacht. Zijn permanente
vertegenwoordiger in de NAVO zal
voor de permanente NAVO-raad het
standpunt van de Franse regering
over de gebeurtenissen mededelen.
De Franse regering, zo voegt men in
welingelichte kringen eraan toe, leeft
in de moeilijkheden en ongerustheid der
Nederlanders en vooral met degenen die
in Indonesië bleven en die aan de ont
wikkeling van het land bijdroegen met
een deskundigheid en hoedanigheid.welke
moeilijk te vervangen zijn.
(Men zie ook elders)
Advertentie
VRIJDAG
VAN 3 TOT 3.30 UUR
(Stempel 4)
ELKE DAG 1 UUR GRATIS
KOPEN.
KOOP U RIJK.
GOEMAAT
Katwijk - Rijnsburg
Harde klap in en voor Amerika
In een grote wolk van rook en vuur is gistermiddag om kwart voor
zes Nederlandse tijd de Amerikaanse hoop vervlogen, nog hetzelfde
jaar als de Russen een kunstmaan in het heelal te brengen. Het
Vanguard-projectiel in de neus waarvan zich de eerste Amerikaanse
baby-kunstmaan bevond is tijdens de start, direct nadat het 24 meter
lange gevaarte zich van de grond verhief, waarschijnlijk door tech
nische storing in de verbrandingskamer geëxplodeerd.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor, maar de materiële en
morele schade zijn groot. Het staat vast dat thans dit jaar niet een
nieuwe poging kan worden ondernemen.
De commentaren in Amerika houden zich bezig met de vraag of men
moet huilen of lachen: huilen om de ondraaglijke nationale vernede
ring of lachen om de absurditeit ervan. Als enige lichtpunt ziet men,
dat de openbaarheid van het hele geval een bewijs is voor de Ameri
kaanse openhartigheid. Want men twijfelt er niet aan of ook de
Russen hebben hun tegenslagen gehad, maar die zijn nimmer bekend
gemaakt!
Satelliet bleef
behouden
Dr. John Hagen, directeur van het
Vanguard-project, heeft gisteravond in
een persconferentie te Washington ge
zegd. dat niemand precies weet wat het
mislukken van de lanceringspoging te
'Kaap Canaveral in Florida heeft ver-
I oorzaakt.
De eerste en tweede trap van de tien
ton wegende raket zyn vernietigd. De
derde trap waarin de maan was aan
gebracht is afgeworpen en behouden
gebleven.
De voorbereidingen waren vlot verlo
pen. zo vertelde Hagen. De raket had
zich van haar voetstuk losgemaakt maar
viel twee seconden later terug en ont
plofte. De s rtinstallatie werd daarbij
beschadigd.
Hoewel de mislukking „een ontzaglijke
teleurstelling" was, was het Amerikaanse
Lichte stijging van
temperatuur
De Bilt verwacht tot morgenavond;
Vooral in het westen van het land
ziin enige opklaringen mogelijk, terwijl
de naar Wesi gedraaide wind lucht zal
aanvoeren, waarin het kwik hogere
waarden kan bereiken dan de afgelo
pen dagen. (Opgemaakt te 11.15 uur).
8 DECEMBER
Zon op: 8.37 uur; onder: 16.31 uur.
Maan op: 18 08 uur; onder: 9.20 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.48 en 16.00
uur Laagwater te 11 52 uur.
(9/12 hoogwater te 4.26 en 16.38 uur;
laagwater te 0.11 en 12.30 uur).
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's,
en een Bijvoegsel
Officiële regeringsverklaring
Officieel wordt meegedeeld: „De berichten, welke de Nederlandse regering uit
Indonesië bereiken, wijzen in toenemende mate op acties door de Indonesische
Republiek geleid, bevorderd of toegelaten tegen de Nederlanders en de Neder
landse economische activiteiten in Indonesië, maatregelen welke in strijd zijn met
de eerste beginselen van het volkenrecht en de menselijke waardigheid. DaarbU
wordt op volstrekt onrechtmatige wijze beslag gelegd op Nederlands eigendom.
Bij haar beleid ten aanzien van deze acties baseert de Nederlandse regering zich
in de eerste plaats op het welzijn en de veiligheid van onze landgenoten in
Indonesië. Openbare uitlatingen van Indonesische regeringspersonen geven de
indruk, als zou de Indonesische regering ernaar streven de Nederlanders op zo
kort mogelijke termijn uit Indonesië uit te wijzen, te doen vertrekken of het leven
en werken praktisch onmogelijk te maken.
Hoewel nog niet met zekerheid kon worden vastgesteld, hoever de Indonesische
regering bedoelt te gaan met maatregelen, welke zo diep zullen ingrijpen in het
Indonesische economische bestel, stelt de Nederlandse regering alles in het werk
om hen, die Indonesië zullen moeten of willen verlaten, daartoe op korte termijn
in staat te stellen. Reeds nu wordt scheepsruimte hiervoor gereed gehouden en
de nodige andere materiële voorzieningen worden getroffen.
Ondanks het feit dat de Indonesische regering sinds geruime tijd normaal
diplomatiek verkeer uitermate bemoeilijkt, zal de Nederlandse regering zich tot
de Indonesische regering richten teneinde regelingen mogelijk te maken die voor
een ordelijk vertrek noodzakelijk zijn.
Zo nodig zal de Nederlandse regering een beroep doen op internationale orga
nisaties, met name het internationale Rode Kruis, teneinde de nodige medewer
king te verkrijgen.
De Nederlandse regering heeft uiteraard tegen bovenbedoelde maatregelen van
de zijde van Indonesië op scherpe wijze geprotesteerd. Daarenboven heeft zü haar
permanente vertegenwoordiger bij de NAVO instructies gegeven de NAVO-raad
in spoedzitting bijeen te roepen teneinde de partners van Nederland in de NAVO
een uiteenzetting te geven over de situatie en alle maatregelen van solidariteit
te vragen, welke de huidige situatie vereisen.
Ook buiten het kader van de NAVO is een beroep gedaan op verscheidene
buitenlandse regeringen".
Van gezaghebbende zjjde in Den Haag vernemen wy dat de Nederlandse rege
ring tot dusverre geen officiële mededeling van de regering in Djakarta heeft
ontvangen, dat alle Nederlanders Indonesië zullen moeten verlaten. Onder de
verscheidene buitenlandse regeringen, waarop een beroep is gedaan, zyn ook
enkele Aziatische landen. De officiële bekendmaking werd uitgegeven op het
ministerie van Buitenlandse Zaken, een uur nadat de vergadering van de minis
terraad, die van twee tot vijf uur had geduurd, was afgelopen.
Na afloop van de bijeenkomst van de ministerraad had de minister van Maat
schappelijk Werk, mej. Klompé, in het ministerie van Buitenlandse Zaken een
kort onderhoud met minister Luns.
Advertentie
VCIGf i
|BREESTP.I73*TEL.233371
kunstmaanprogram in zijn geheel er
niet door vertraagd, aldus Hagen.
Een nieuwe poging zou zo spoedig
mogelijk gedaan worden. Wanneer kon
dr. Hagen niet zeggen. In antwoord op
een vraag zei hij, vóór de volgende
lancering te willen spreken over 'e
kwestie van de publiciteit, welke aan
deze zaak gegeven dient te worden. Dr.
Hagen zei persoonlij!, van mening te
zyn, dat de zaak als een proefneming
moet worden beschouwd, waaraan niet
te veel ruchtbaarheid gegeven moet
worden.
Wat er ook gisteren mis gegaan was,
dr. Hagen geloofde niet, dat het nodig
zal zijn de raket van de kunstmaan op
nieuw te ontwerpen. Hij vermoedt, dat
een of ander onderdeel niet goed ge
functioneerd had.
Slechts één startbasis
Dr. Hagen zei nog, dat er nog twee
kunstmaanraketten te Kaap Canaveral
zijn. Maar de Vanguard-ploeg had
slechts één startbasis ter beschikking.
Naar dr. Hagen meent, zullen grote
herstellingswerkzaamheden aan de basis
niet nodig zijn. Maar als ze wel nodig
mochten zijn, zouden hiermee minstens
een paar maanden gemoeid zijn.
In de twee seconden dat de Vanguard-
raket van de grond was, was zij vermoe
delijk twee tot twee-en-een-halve meter
gestegen. De ontploffing heeft zich
voorgedaan in de verbrandingskamer
van het eerste deel van de raket.
Tergende seinen
De babykunstmaan van 15 c.m. In
diameter, die voordat het startschot
van de mislukte lancering werd gege
ven. in orde was gemaakt en op gang
gebracht, „piepte" nog lustig uren
lang, nadat de raket weer na even
van de grond gekomen te zyn, terug
viel.
Men kon de kunstmaan, die onbescha
digd blijkt te zyn en zich blykbaar al in
zijn element waar 1e. niet tot stoppen
brengen, zy bleef haar enerverende
liedje maar zinger'
Slot op pag. 2
Nog steeds zijn reddingsploegen
bezig met het doorzoeken en ver
wijderen van de wrakstukken die
overbleven na de tragische trein-1 bij men duidelijk ziet het neer ge
botsing in EngelandDeze foto storte viaduct dat een deel van de
geeft een beeld van dit werk, waar- I reeds aangereden trein verpletterde
Bsgin repatriëring nog
onbekend
In gezaghebbende kringen te Djakarta
is gisteravond medegedeeld, dat de
datum waarop massa-repatriëring van
de 50.000 personen omvattende Neder
landse gemeenschap moet beginnen
tot nu toe niet Is vastgesteld. In deze
kringen deelde men mede, dat de mo
gelijke duur van een dergelijke eva
cuatie ook nog niet bekend Is.
Op Sumatra is het
„rustig"
Geen overneming bedrijven
Volgens berichten uit verschei
dene steden op Sumatra is de toe
stand daar „rustig".
Het werk op de Nederlandse
rubber-, tabak- en thee-onder-
nemingen vond op normale wijze
voortgang, aldus de berichten.
Er is in dat gebied geen boycot
actie, en er zijn geen acties „tot
overneming" van Nederlandse
firma's door Indonesische arbei
ders. De militaire commandant
in Zuid-Sumatra, luitenant-kolonel
Barlian, heeft een order uitgevaar
digd, waarbij overneming van Ne
derlandse ondernemingen verboden
wordt. Hij zei, dat iedere actie
slechts genomen zou worden door
het militaire commando.
Overtredingen van deze order
zouden beschouwd worden als
misdaden en zouden dienovereen
komstig gestraft worden.
BÉGRAFENISON DÉRNEMING
A. ZAALBERG
Middelweg 2 telefoon 25605
32731
Schriftelijk protest
ingediend
De Nederlandse regering heeft het
hoofd van de diplomatieke vertegen
woordiging in Djakarta, de heer A. H.
Hasselman, gisteren opdracht gegeven
een schriftelyk protest by de Indone
sische regering in te dienen. In deze
protest-nota heeft de regering op zeer
scherpe wyze gereageerd op de Indo
nesische maatregelen tegen de Neder
landers en de Nederlandse econo
mische belangen.
De regering is overigens geiyk be
kend nog steeds niet officieel op de
hoogte gesteld van het Indonesische be
sluit om alle Nederlanders uit te wyzen.
In de regeringsverklaring wordt dan ook
uitdrukkelyk gewezen op het feit dat
men. wat dit betreft, moet afgaan op de
„openbare uitlatingen van Indonesische
regeringspersonen" De enige officiële
bevestiging van de berichten, dat alle
Nederlanders het land moeten verlaten,
is een mondelinge mededeling geweest
van een Indonesische hoofdambtenaar
aan een van de leden der Nederlandse
diplomatieke missie. Dat een dergeiyk
optreden volkomen in strijd is met de
diplomatieke omgangsvormen, is wel
duideiykü