N.A.V.O. RAAD HEDEN IN PARIJS BIJEEN Onrechtmatig beslag op onze eigendommen GRATIS KOOPUUR WEERBERICHT In Amerika en Engeland heersen inzake beroep gemengde gevoelens RAKET VAN VS-KUNSTMAAN ONTPLOFTE BIJ DE START Dit jaar geen nieuwe poging Sclieepsruimte repatriëring wordt gereed gehouden S6ste jaargang ZATERDAG 7 DECEMBER 1957 No. 2931i LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W Benny Hoofdredacteur J Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f.750 per kwartaal; f.255 per maand; t 059 per week Witte Singel 1, LeldeD - Giro na 67055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 Den Haag vraagt solidariteit Kunnen diplomatieke stappen wel helpen? Zoals men in de regeringsverklaring elders kan lezen, heeft de Nederlandse regering scherp tegen de maatregelen der Indonesische regering geprotesteerd en haar permanente vertegenwoordiger bij de NAVO instructies gegeven de NAVO-raad in spoedeisende zitting bijeen te roepen, teneinde de partners van Nederland in de NAVO een uiteenzetting te geven over de situatie en alle maatregelen van solida riteit te vragen, welke de huidige situatie vereisen. Ook buiten het kader van de NAVO is een beroep gedaan op ver scheidene buitenlandse regeringen. Intussen is medegedeeld, dat de permanente NAVO-raad reeds vandaag in Parijs een spoedzitting houdt, om de toestand in Indonesië te bespreken. Onze correspondent te Parijs meldt, dat deze speciale spoedzitting vanmorgen om tien uur onder voorzitterschap van de plaatsvervangende secretaris-generaal baron Bentinck in het Palais Chaillot bijeenkomt. Verzoek tot materiële steun? Nederland wil een tweeledig verzoek tot de bondgenoten richten. Mr. Van Kleffens, aldus onze correspondent, zal zich hoogstwaarschijnlijk op het artikel van de NAVO-statuten beroepen, waarop president Eisenhower en secretaris generaal Paul Henri Spaak onlangs nog met kracht hebben gezinspeeld en waarin de wederzijdse solidariteit, of beter inter-afhankelykheid, der leden-landen wordt beschreven. Aan de hand van dit principe zou Nederland om materiële steun kunnen vragen in de vorm van beschikbaarstelling van schepen voor de repatriëring van landgenoten, die nu Indonesië zullen moeten verlaten. Eveneens zou Nederland hebben overwogen een gemeenschappelijke diplomatieke stap van alle NAVO- landen in Djakarta te ondernemen. In dat verband kan worden aangetekend, dat zo'n gemeenschappelijk diplomatiek initiatief van de Noordatlantische Verdrags organisatie nog maar hoogst zelden werd genomen tot dusver ook werd beschouwd eerder op het terrein van de V.N. te liggen. Nu Indonesië zich bij de besluiten van de V.N. echter niet wenst niet te leggen, zou Nederland een andere collectieve landenorganisatie tot actie kunnen trachten te bewegen, hoewel Indonesië daar natuurlijk geen deel van uitmaakt. Ondanks de sympathie, die men in Atlan tische kringen onder de dramatische omstandigheden van dit ogenblik algemeen voor de Nederlanders gevoelt, wordt daar toch betwijfeld of langs de diplomatieke kanalen het conflict met de Indonesische regering nog zou kunnen worden bijgelegd. Naar verluidt geloven de Nederlan ders dat als de Westerse bondgenoten een stevig front tonen, door te weige ren Indonesië te helpen uit de moei lijkheden te geraken, welke door de confiscatie van Nederlands bezit zullen ontstaan, Djakarta gedwongen zal zijn water in haar wijn te doen. Autoriteiten van het State Depart ment wilden geen commentaar verle nen op dit aspect van de situatie, doch diplomaten die met Amerikaanse auto riteiten geconfereerd hebben, zeiden dat de Amerikanen vreesden dat als zij weigerden Indonesië te helpen, de Sovjet-Unie en communistisch China aan bod zouden komen- Gecompliceerde situatie De jongste ontwikkelingen hebben het State Department in een buiten gewoon moeilyke positie gebracht- Nog steeds niet bereid Indonesië voor het hoofd te stoten en het verlies van de vriendschap der Afro-Aziatische na ties te riskeren, zien de V.S. zich voor de bjjna even slechte mogelijkheid ge plaatst dat de Nederlanders beledigd worden aan de vooravond van een conferentie die de toegenomen Sov jet-dreiging onder ogen moet zien. Diplomaten zeggen dat verwacht wordt dat de Nederlanders zich er op de zitting toe zullen bepalen een stevig economisch front tegen Indonesië te verzoeken. Er zijn geen aanwijzingen dat zij op dit ogenblik overwegen meer te vragen. Er was in Washington gisteravond geen officiële reactie beschikbaar op het beroep dat de Nederlandse regering op de NAVO-raad gedaan heeft. Maar men kreeg de indruk dat Amerikaanse auto riteiten niet geloven dat deze stap van Den Haag veel zal opleveren. Het werd als vaststaand beschouwd dat de V.S. niet zullen instemmen met enige resolutie welke de Indonesiërs veroordeelt. Diplomatieke kringen te Washington zeggen dat het voornaamste doel dat door de Nederlanders met de zitting van de NAVO-raad wordt nagestreefd, een beroep op de bondgenoten van Neder land zal zijn na te laten Indonesië uit de economische moeilijkheden te helpen, welke verwacht worden als een resultaat van de maatregelen tegen Nederlandse belangen. Naar verluidt maken de Nederlanders zich speciaal zorgen dat een grote inter nationale luchtvaartmaatschappij (Pan- American) door de Indonesiërs overge haald zou worden de rol van de KLM over te nemen. LOODGIETERSBEDRIJF EN SANITAIRE INSTALLATIES Fa. D. KRET Zn. Hoge Rijndijk 71 - Leiden Telefoon 20023—24350 (Advertentie) j voor persoonlijke service. Lange Mare 66. Tel. 26500 N.A.V.O. wel de oplossing? Het besluit van de Nederlandse re gering om bijeenroeping van de per manente NAVO-raad in spoedzitting, is te Londen met gemengde gevoelens ontvangen. De Britse regering aldus gezag hebbende kringen verlangt oprecht de Nederlandse regering te helpen bij het oplossen van de huidige moeilijk heden. In diplomatieke kringen vraagt men zich echter af of toevlucht tot de NAVO het beste middel is om een op lossing te vinden. Engeland, zo verklaarde men in de zelfde kring, zal niet nalaten van zijn „morele solidariteit" ten opzichte van Nederland te getuigen, maar het is niet voor een besluit dat voor de Aziatische landen een „imperialistische" inmen ging in de aangelegenheden van een soevereine staat zou kunnen lijken en in die zin door de communistische pro paganda zou kunnen worden gebruikt. Men meent dat een slecht overwogen ge baar van de bondgenoten van Neder land slechts tot resultaat zou hebben, dat de gematigde elementen in Indo nesië gedwongen worden zich te ver enigen tot een extremistisch nationa lisme, Hoe het ook zy, Engeland zou bereid zyn de Nederlandse belangen in In donesië te behartigen in geval van een breuk tussen Den Haag en Djakarta. Op dit punt verwacht men in inge lichte kringen dat Engeland plaatselijk de bescherming van de Nederlandse belangen zal verzekeren door de zorg voor de consulaten die pas gesloten zijn, over te nemen. Frankrijk leeft mee Frankrijk volgt de ontwikkeling in de gebeurtenissen in Indonesië met de grootste aandacht. Zijn permanente vertegenwoordiger in de NAVO zal voor de permanente NAVO-raad het standpunt van de Franse regering over de gebeurtenissen mededelen. De Franse regering, zo voegt men in welingelichte kringen eraan toe, leeft in de moeilijkheden en ongerustheid der Nederlanders en vooral met degenen die in Indonesië bleven en die aan de ont wikkeling van het land bijdroegen met een deskundigheid en hoedanigheid.welke moeilijk te vervangen zijn. (Men zie ook elders) Advertentie VRIJDAG VAN 3 TOT 3.30 UUR (Stempel 4) ELKE DAG 1 UUR GRATIS KOPEN. KOOP U RIJK. GOEMAAT Katwijk - Rijnsburg Harde klap in en voor Amerika In een grote wolk van rook en vuur is gistermiddag om kwart voor zes Nederlandse tijd de Amerikaanse hoop vervlogen, nog hetzelfde jaar als de Russen een kunstmaan in het heelal te brengen. Het Vanguard-projectiel in de neus waarvan zich de eerste Amerikaanse baby-kunstmaan bevond is tijdens de start, direct nadat het 24 meter lange gevaarte zich van de grond verhief, waarschijnlijk door tech nische storing in de verbrandingskamer geëxplodeerd. Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor, maar de materiële en morele schade zijn groot. Het staat vast dat thans dit jaar niet een nieuwe poging kan worden ondernemen. De commentaren in Amerika houden zich bezig met de vraag of men moet huilen of lachen: huilen om de ondraaglijke nationale vernede ring of lachen om de absurditeit ervan. Als enige lichtpunt ziet men, dat de openbaarheid van het hele geval een bewijs is voor de Ameri kaanse openhartigheid. Want men twijfelt er niet aan of ook de Russen hebben hun tegenslagen gehad, maar die zijn nimmer bekend gemaakt! Satelliet bleef behouden Dr. John Hagen, directeur van het Vanguard-project, heeft gisteravond in een persconferentie te Washington ge zegd. dat niemand precies weet wat het mislukken van de lanceringspoging te 'Kaap Canaveral in Florida heeft ver- I oorzaakt. De eerste en tweede trap van de tien ton wegende raket zyn vernietigd. De derde trap waarin de maan was aan gebracht is afgeworpen en behouden gebleven. De voorbereidingen waren vlot verlo pen. zo vertelde Hagen. De raket had zich van haar voetstuk losgemaakt maar viel twee seconden later terug en ont plofte. De s rtinstallatie werd daarbij beschadigd. Hoewel de mislukking „een ontzaglijke teleurstelling" was, was het Amerikaanse Lichte stijging van temperatuur De Bilt verwacht tot morgenavond; Vooral in het westen van het land ziin enige opklaringen mogelijk, terwijl de naar Wesi gedraaide wind lucht zal aanvoeren, waarin het kwik hogere waarden kan bereiken dan de afgelo pen dagen. (Opgemaakt te 11.15 uur). 8 DECEMBER Zon op: 8.37 uur; onder: 16.31 uur. Maan op: 18 08 uur; onder: 9.20 uur. Hoogwater te Katwijk te 3.48 en 16.00 uur Laagwater te 11 52 uur. (9/12 hoogwater te 4.26 en 16.38 uur; laagwater te 0.11 en 12.30 uur). Dit nummer bestaat uit 12 pagina's, en een Bijvoegsel Officiële regeringsverklaring Officieel wordt meegedeeld: „De berichten, welke de Nederlandse regering uit Indonesië bereiken, wijzen in toenemende mate op acties door de Indonesische Republiek geleid, bevorderd of toegelaten tegen de Nederlanders en de Neder landse economische activiteiten in Indonesië, maatregelen welke in strijd zijn met de eerste beginselen van het volkenrecht en de menselijke waardigheid. DaarbU wordt op volstrekt onrechtmatige wijze beslag gelegd op Nederlands eigendom. Bij haar beleid ten aanzien van deze acties baseert de Nederlandse regering zich in de eerste plaats op het welzijn en de veiligheid van onze landgenoten in Indonesië. Openbare uitlatingen van Indonesische regeringspersonen geven de indruk, als zou de Indonesische regering ernaar streven de Nederlanders op zo kort mogelijke termijn uit Indonesië uit te wijzen, te doen vertrekken of het leven en werken praktisch onmogelijk te maken. Hoewel nog niet met zekerheid kon worden vastgesteld, hoever de Indonesische regering bedoelt te gaan met maatregelen, welke zo diep zullen ingrijpen in het Indonesische economische bestel, stelt de Nederlandse regering alles in het werk om hen, die Indonesië zullen moeten of willen verlaten, daartoe op korte termijn in staat te stellen. Reeds nu wordt scheepsruimte hiervoor gereed gehouden en de nodige andere materiële voorzieningen worden getroffen. Ondanks het feit dat de Indonesische regering sinds geruime tijd normaal diplomatiek verkeer uitermate bemoeilijkt, zal de Nederlandse regering zich tot de Indonesische regering richten teneinde regelingen mogelijk te maken die voor een ordelijk vertrek noodzakelijk zijn. Zo nodig zal de Nederlandse regering een beroep doen op internationale orga nisaties, met name het internationale Rode Kruis, teneinde de nodige medewer king te verkrijgen. De Nederlandse regering heeft uiteraard tegen bovenbedoelde maatregelen van de zijde van Indonesië op scherpe wijze geprotesteerd. Daarenboven heeft zü haar permanente vertegenwoordiger bij de NAVO instructies gegeven de NAVO-raad in spoedzitting bijeen te roepen teneinde de partners van Nederland in de NAVO een uiteenzetting te geven over de situatie en alle maatregelen van solidariteit te vragen, welke de huidige situatie vereisen. Ook buiten het kader van de NAVO is een beroep gedaan op verscheidene buitenlandse regeringen". Van gezaghebbende zjjde in Den Haag vernemen wy dat de Nederlandse rege ring tot dusverre geen officiële mededeling van de regering in Djakarta heeft ontvangen, dat alle Nederlanders Indonesië zullen moeten verlaten. Onder de verscheidene buitenlandse regeringen, waarop een beroep is gedaan, zyn ook enkele Aziatische landen. De officiële bekendmaking werd uitgegeven op het ministerie van Buitenlandse Zaken, een uur nadat de vergadering van de minis terraad, die van twee tot vijf uur had geduurd, was afgelopen. Na afloop van de bijeenkomst van de ministerraad had de minister van Maat schappelijk Werk, mej. Klompé, in het ministerie van Buitenlandse Zaken een kort onderhoud met minister Luns. Advertentie VCIGf i |BREESTP.I73*TEL.233371 kunstmaanprogram in zijn geheel er niet door vertraagd, aldus Hagen. Een nieuwe poging zou zo spoedig mogelijk gedaan worden. Wanneer kon dr. Hagen niet zeggen. In antwoord op een vraag zei hij, vóór de volgende lancering te willen spreken over 'e kwestie van de publiciteit, welke aan deze zaak gegeven dient te worden. Dr. Hagen zei persoonlij!, van mening te zyn, dat de zaak als een proefneming moet worden beschouwd, waaraan niet te veel ruchtbaarheid gegeven moet worden. Wat er ook gisteren mis gegaan was, dr. Hagen geloofde niet, dat het nodig zal zijn de raket van de kunstmaan op nieuw te ontwerpen. Hij vermoedt, dat een of ander onderdeel niet goed ge functioneerd had. Slechts één startbasis Dr. Hagen zei nog, dat er nog twee kunstmaanraketten te Kaap Canaveral zijn. Maar de Vanguard-ploeg had slechts één startbasis ter beschikking. Naar dr. Hagen meent, zullen grote herstellingswerkzaamheden aan de basis niet nodig zijn. Maar als ze wel nodig mochten zijn, zouden hiermee minstens een paar maanden gemoeid zijn. In de twee seconden dat de Vanguard- raket van de grond was, was zij vermoe delijk twee tot twee-en-een-halve meter gestegen. De ontploffing heeft zich voorgedaan in de verbrandingskamer van het eerste deel van de raket. Tergende seinen De babykunstmaan van 15 c.m. In diameter, die voordat het startschot van de mislukte lancering werd gege ven. in orde was gemaakt en op gang gebracht, „piepte" nog lustig uren lang, nadat de raket weer na even van de grond gekomen te zyn, terug viel. Men kon de kunstmaan, die onbescha digd blijkt te zyn en zich blykbaar al in zijn element waar 1e. niet tot stoppen brengen, zy bleef haar enerverende liedje maar zinger' Slot op pag. 2 Nog steeds zijn reddingsploegen bezig met het doorzoeken en ver wijderen van de wrakstukken die overbleven na de tragische trein-1 bij men duidelijk ziet het neer ge botsing in EngelandDeze foto storte viaduct dat een deel van de geeft een beeld van dit werk, waar- I reeds aangereden trein verpletterde Bsgin repatriëring nog onbekend In gezaghebbende kringen te Djakarta is gisteravond medegedeeld, dat de datum waarop massa-repatriëring van de 50.000 personen omvattende Neder landse gemeenschap moet beginnen tot nu toe niet Is vastgesteld. In deze kringen deelde men mede, dat de mo gelijke duur van een dergelijke eva cuatie ook nog niet bekend Is. Op Sumatra is het „rustig" Geen overneming bedrijven Volgens berichten uit verschei dene steden op Sumatra is de toe stand daar „rustig". Het werk op de Nederlandse rubber-, tabak- en thee-onder- nemingen vond op normale wijze voortgang, aldus de berichten. Er is in dat gebied geen boycot actie, en er zijn geen acties „tot overneming" van Nederlandse firma's door Indonesische arbei ders. De militaire commandant in Zuid-Sumatra, luitenant-kolonel Barlian, heeft een order uitgevaar digd, waarbij overneming van Ne derlandse ondernemingen verboden wordt. Hij zei, dat iedere actie slechts genomen zou worden door het militaire commando. Overtredingen van deze order zouden beschouwd worden als misdaden en zouden dienovereen komstig gestraft worden. BÉGRAFENISON DÉRNEMING A. ZAALBERG Middelweg 2 telefoon 25605 32731 Schriftelijk protest ingediend De Nederlandse regering heeft het hoofd van de diplomatieke vertegen woordiging in Djakarta, de heer A. H. Hasselman, gisteren opdracht gegeven een schriftelyk protest by de Indone sische regering in te dienen. In deze protest-nota heeft de regering op zeer scherpe wyze gereageerd op de Indo nesische maatregelen tegen de Neder landers en de Nederlandse econo mische belangen. De regering is overigens geiyk be kend nog steeds niet officieel op de hoogte gesteld van het Indonesische be sluit om alle Nederlanders uit te wyzen. In de regeringsverklaring wordt dan ook uitdrukkelyk gewezen op het feit dat men. wat dit betreft, moet afgaan op de „openbare uitlatingen van Indonesische regeringspersonen" De enige officiële bevestiging van de berichten, dat alle Nederlanders het land moeten verlaten, is een mondelinge mededeling geweest van een Indonesische hoofdambtenaar aan een van de leden der Nederlandse diplomatieke missie. Dat een dergeiyk optreden volkomen in strijd is met de diplomatieke omgangsvormen, is wel duideiykü

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1957 | | pagina 1