♦incipieel goede maatregel werd ondeskundig,
onvoorbereid en dus gevaarlijk uitgevoerd
Gezond verstand als loods aan kant gezet
verwarring rijdt mee als gevaarlijke lifter
iitomobilisten tonen ondanks
dies verheugende discipline
Tweede Kamer is ongerust over
liet tekort aan leraren
jaargang
Woensdag 4 december 1957
Derde blad no. 29308
Conclusie na maand maximum snelheid:
(Van een onzer redacteuren)
in principe goede maatregel, maar op on-
Dlpen, ondeskundige en onvoorbereide wijze
oerd waardoor naast ontegenzeglijke voor
voor de verkeersveiligheid nieuwe gevaren
ntstaan en vaak overbodige overlast voor
motoriseerde verkeer wordt geschapen. Zie-
!n enkele woorden samengevat het oordeel
le maximum snelheid in de bebouwde kom-
welke op 1 november j.l. is ingevoerd,
valt te verwachten dat mettertijd leemten
maatregelen zullen worden aangevuld, dat
dhaving daarvan vergt
verbeteringen
5 nu een maand geleden, dat de
m snelheid in de bebouwde kom-
rd ingevoerd.
nog te vroeg om een betrouw-
)ld te krijgen van de zo gehoopte
i voor de verkeersveiligheid op
Die is niet alléén afhankelijk
lheid en er speelt een grote dosis
nee in het tot stand komen van
ische statistiek van dood en ver-
op de weg.
imln zijn er aanwijzingen, dat
antal ongevallen sinds 1 novem-
tnzienlijk is gedaald,
s verheugend, en het toont de
eid van de maatregel aan.
>ont nog iets anders aan, name-
lt de automobilist over het alge-
gedisciplineerd optreedt. Want
grote onvolmaaktheid in de uit-
ig van de maatregel vergt het
rat zelfdiscipline aan de naleving
te werken. Het is de vraag, of
discipline ook in de toekomst
racht zal worden als niet spoe-
irbetering in de praktische uit-
g van de wettelijke maatregelen
gebracht.
is voorgeschreven, dat in de
le kommen niet harder mag
gereden dan 50 km per uur en
(hts daar waar speciale borden
ngeven in de bebouwde kommen
m per uur mag worden gereden.
Wonderlijke vorm
leeft de wonderlijke vorm geko-
plaatsnaambord te laten aan-
•p zichzelf is dat al onlogisch en
r gevaarlijk. Men pleegt niet een
'erbod aan te geven met een
ambord, of een verbod om links
lan door een wegwijzer naar de
i gemeente of iets dergelijks,
lergelijke voorschriften zijn bor-
ie daar blijk van geven en niet
ts anders dat dan als voorschrift
worden geïnterpreteerd. Begint
een maximum snelheid, dan
lat volgens het gezond verstand
l zodanig aangegeven te worden,
iond verstand is op de weg een
loods dan welk wettelijk voor-
ook.
deern voor buitenlanders
wijze van aanduiding schept
.eer het probleem, hoe de bui-
rs zich ooit aan de hier gelden-
chriften zullen kunnen houden,
a moeilijk van ze verwachten,
.e op deze aanduiding gegronde
iften zullen naleven. Van iedere
ider wordt verwacht, dat hij de
t. Op zichzelf is dat een nood-
kwaad, waar in de praktijk al
ag van terecht komt. Wettelijk
t ook van de buitenlander ver
orden, doch dat is slechts een
-technische stelling, niet een
i beginsel waarop men prakti-
itregelen mag baseren,
lurt nog maar enkele maanden
tomen, in de bollentyd, de stro-
'/enlanders weer dwars door ons
r het westen. Voor die tijd moet
in worden gedaan om hun pro-
Dp te lossen. Wettelijk zijn
net „max 50 km" niet voorge-
maar deze toevoeging aan het
imbord, dat een bebouwde kom
is wel toegestaan. En het is
juiste aanduiding. Sommige
in zyn reeds tot het aanbrengen
bordjes overgegaan,
ijkt aanbevelenswaardig deze
alsnog wettelijk voor te schrjj-
vóór het toeristenseizoen over-
te brengen. Óf men zou bin-
t tot de noodmaatregel moeten
in, aan de grenzen aan binnen-
le automobilisten pamfletten
Zo wordt het op vele grote wegen,
waar nu nog de auto's met een slak
ke gang van 50 km per uur voorbij
schuiven. Op de Rijksstraatweg
door Wassenaar wordt 70 km per
uur toegestaan en dat is ook al heel
spoedig na het inwerking treden
van de nieuwe voorschriften duide
lijk aangegeven'
uit te reiken waarin op de geldende
voorschriften omtrent de maximum
snelheid wordt gewezen.
Want het gaat niet om een enkele
buitenlander. Het gaat, tijdens het
toeristische hoogseizoen vooral in het
voorjaar b.v. op zondagen in het wes
ten van het land om het merendeel
van de auto's die zich op de weg be
vinden!.
Absurd en gevaarlijk
Zeer vreemd doet het in de wettelijke
voorschriften van thans aan. dat het
einde van een maximum snelheid, het
einde dus van de bebouwde kom, niet
behoeft te worden aangegeven. De auto
mobilist móet maar ontdekken, dat hij
de bebouwde kom verlaat en dus sneller
dan 50 km per uur mag rijden door het
bord te zien, dat het verkeer in tegen
overgestelde richting in kennis stelt van
het binnenrijden van een bebouwde kom.
De automobilist moet dus in strijd met
de gewoonte naar borden links van de
rijweg zoeken en dan bovendien na het
passeren van zo'n bord nog omkijken om
te zien of het inderdaad een bord met i
een plaatsnaam is.
Dat is absurd. Het is bovendien ge
vaarlijk. De wet dwingt door deze
dwaze maatregel de automobilist, de
aandacht van de rijweg af te wenden.
De wet dwingt de automobilist tot iets
wat de verkeersveiligheid in hoge
mate schaadt. Waarbij bovendien nog
komt, dat het vaak ondoenlijk is om
een bord aan de overzijde van b.v. een
grote verkeersweg met door groenstro
ken gescheiden rijbanen te ontdekken.
de uitvoering van de principieel juiste maatregel
aanzienlijk zal worden verbeterd, en dat de kin
derziekten zullen worden overwonnen.
Maar de situatie van thans doet de vraag rijzen
of men na het besluit tot herinvoering van de
maximum snelheid niet wat hard van stapel is ge
lopen bij het van kracht worden van deze maat
regel en of de technische en verkeerstechnische
uitvoering niet door ondeskundigen is verzorgd.
Dit zijn rhetorische vragen. Het bevestigend
antwoord is niet aan enige twijfel onderhevig.
Kan het onverantwoordelijker
Des avonds is deze wijze van aandui
ding, dat de maximum snelheid is op
geheven volslagen onvoldoende. De
plaatsnaamborden zijn niet verlicht, en
men moet dus, omziende naar de over
kant van de weg, het toeval treffen, dat
het bord door de lichten van een tegen
ligger wordt beschenen om te weten te
kómen, dat men harder dan 50 km per
uur mag rijden.
Omkijken, de aandacht niet meer op
de weg hebben, als een tegenligger
nadert! En een tegenligger, die nog
niet aan een maximum snelheid ge
bonden is op dat moment. Kan het
onverantwoordelijker?
Gezien dit probleem is ook lichtgeven
de verf voor de plaatsaanduiding geen
uitkomst. Trouwens, dit zou ook in ander
opzicht reeds onvoldoende zijn. Op vele i
wegen geldt, dat met stadslichten moet
worden gereden, die onvoldoende licht
uitstralen om de borden te belichten.
Dit is weliswaar slechts het geval bij
goed verlichte wegen, maar dat betekent
nog niet. dat de plaatsnaamborden dan
ook steeds goed te onderkennen zijn.
Onvoorbereid
Bij dat alles komt nog, dat de maat
regel vrijwel direct nadat er toe besloten
was ook van kracht is geworden. Als
gevolg daarvan waren de borden nog
lang niet alle voorhanden, en zelfs nu,
ruim een maand na het ingaan van de
maatregel, ontbreken rond vele bebouw
de kommen nog de voorgeschreven aan
duidingen.
Op zichzelf is dat uiteraard niet een
ramp, want dan geldt er in zo'n plaats
géén maximum snelheid, voorlopig al
thans.
maximum snelheid gebonden is ge
weest!
Dit toont aan, dat men zonder naden
ken maar klakkeloos tot invoering van
de maximum snelheid is overgegaan
zonder voldoende te zijn voorbereid.
Dit wil geenszins zeggen, dat het over
al zo is. Leiden b.v. heeft van meet af
aan alle toegangswegen tot de bebouwde
kom uitstekend „afgeschermd" met
plaatsnaamborden, en vele gemeenten in
de Rijnstreek, bollenstreek en andere
omgeving van de Sleutelstad zijn even
voortvarend geweest. Maar dat geldt
niet voor alle gemeenten in het ver-
keers-onveilige westen.
Geïrriteerd achter het stuur
Voorts heeft men niet voldoende tijd
gekregen om de borden die een maxi
mum snelheid van 70 km toestaan te
plaatsen. Daardoor wordt men op wegen,
waarop zonder bezwaar 70 km kan wor
den gereden nodeloos tot beneden de 50
afgeremd, telkens weer indien men een
dorpje doorkomt. Mettertijd wordt dat
wel beter, wanneer die borden met 70
km geplaatst zijn, maar nu is de situatie
b.v. op de routes Leiden-Bodegraven,
Utrecht-Arnhem via Doorn-Rhenen-
Renkum, of Nijmegen-Maastricht, of de
„IJsselmeerstraatweg" tussen Amersfoort
en Zwolle, of de route door de bollen
streek tussen Leiden en Haarlem een
beproeving voor de automobilist. Waar-
lijk niet alleen voor de wilde rijder,
maar ook voor de bedachtzame, de
goedwillende.
De huidige situatie op dergelijke
wegen brengt de automobilist in ver
warring, zij irriteert, en dat is een
gemoedstoestand die men op de weg
voor alles moet vermijden. Men be
reikt daarmee het tegengestelde van
wat men trachtte te bereiken.
Daling in ontstellende
getallen
Uitstekend is de aanduiding in dit op
zicht geregeld in Wassenaar op de
Rijksstraatweg. Deze „dodenweg" tof
„Euro-sloperij" in het toeristenseizoen)
met over de 50 zijwegen tussen de Deyl
en het viaduct bij Den Haag (waarvan
vele nauwelijks als zijweg kunnen wor
den onderkend door het snelverkeer) is
overal waar nodig voorzien van de 70-
km-borden. Het zou ook ondoenlijk zijn,
hier een maximum snelheid van 50 km
per uur op te leggen.
Opmerkelijk is, dat in Wassenaar
sinds de invoering van de maximum
snelheid het aantal ongevallen zeer
sterk is gedaald. Dat mocht ook wel!
Tot en met oktober waren er dit jaar in
Wassenaar (grotendeels op de Rijksweg)
756 auto's, 168 bromfietsen, 106 wielrij
ders en 21 voetgangers bij ongelukken
betrokken, waarbij 11 doden vielen en
217 gewonden waren te betreuren. Het
ziet er naar uit, dat dit bij naleving van
Nieuwe bezoldiging
rechterlijke ambtenaren
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft gistermiddag
het wetsontwerp aangenomen met de
nieuwe regeling van de samenstelling
der burgerlijke gerechten, overeenkom
stig de groei der bevolking, en van de
bezoldiging der rechterlijke ambtena
ren. De salarissen worden niet alleen
verbeterd met de verhoging voor hogere
ambtenaren, maar voor onderscheidene
functionarissen worden zij met een ver
schillend percentage nog iets meer ver
hoogd. De maximale bezetting van de
gereohtishoven te Amsterdam. Arnhem
en Den Haag, van de arrondissements
rechtbanken en van een aantal kanton
gerechten, wordt uitgebreid. Het aantal
vice-presidenten van hoven en recht
banken wordt verhoogd. De kantonge
rechten te Venlo en Schiedam worden
van de tweede naar de eerste klasse
overgebracht en die van Zevenbergen,
Harderwijk, Den Helder en Meppel van
de derde naar de tweede klasse.
Zaterdag 14 december
viering Koninkrijksdag
De Koninklijke vereniging „Oost en
West" afdeling 's-Gravenhage. zal op
zaterdag 14 december as. in samen
werking met het Koninklijk Instituut
voor de Tropen, de Stichting voor Cul
turele Samenwerking tussen Nederland,
Suriname en de Ned. Antillen de Ko
ninkrijksdag vieren in de Dierentuin te
's-Gravenhage.
's Morgens zal er een bioscoopvoor
stelling worden gegeven voor leerlingen
van de laagste klassen der ULO, MULO,
Nijverheid, Ambacht en daarmee gelijk
gestelde scholen, 's middags zal men
een revue geven van klederdrachten uit
Nederland Suriname en de Ned. Antil
len. en een tentoonstelling van huis
vlijt en sierkunst van deze landen.
's Avonds zal in de grote zaal van de
Dierentuin een Surinaams-Nederlands-
Antilliaans programma worden gegeven,
dat zal worden geopend door de minister
van Zaken Overzee, mr, G. Ph. Helders.
Bijna hopeloze situatie
Trage vernieuwing van het onderwijs
(Van onze parlementaire redacteur)
Algemeen is gisteren in de Tweede Kamer bU de behandeling van de begroting
van onderwijs de ernstige ongerustheid tot uiting gebracht over het tekort aan
leraren. Het is een bijna hopeloze situatie, verzuchtte de heer Albering (KVP).
„Het tekort aan bevoegde leraren Is benauwend", betoogde mevr. Fortanier-De
Wit (VVD), omdat uit het middelbaar en voorbereidend onderwijs onze studenten
voortkomen. Hier is ons wetenschappelijk peil in het geding. Dit maakt de toe
komst van ons volk uit. Jaren eerder hadden er maatregelen genomen moeten
en kunnen worden. „Op straffe van ondergang", onderstreepte de heer Kleijwegt
(P. v. d. A.), hebben wij te zorgen voor goed onderwijs. Er dreigt een catastrofe,
waarschuwde de heer Roosjes (AR) en de heer Tans (P. v. d. A.) gooide er nog
een schepje bovenop. Het was gisteren geen prettige dag voor minister Cals.
Klachten over achterstand
Algemeen werd eveneens geklaagd
over de traagheid van de minister met
de vernieuwing van het onderwijs. Defi
nitieve voorstellen blijven uit. De minis
ter is alweer achter op zijn schema,
merkte de heer Stokman (KVP» op en
die achterstand haalt hij niet meer in.
Er wordt misschien wel hard gewerkt
op het departement, zei de heer Kleij
wegt, maar toch hapert er iets aan de
machine. En mevrouw Fortanier-De Wit
was er wel van overtuigd, dat de minis
ter zich bekwaam en met hart en ziel
aan zijn taak wijdt, maar er wordt op
het departement zoveel gestudeerd, dat
men niet tot daden komt. „Stel naast
het peinzen een daad", riep prof. Schol
ten (AR», in navolging van Thorbecke.
De oorzaak van alle traagheid zocht
de heer Tilanus (CHU) in het hardnek
kige streven van minister Cals het ge-
Moeilijker wordt het, wanneer de
plaatsnaamborden rond een bebouwde
kom slechts gedeeltelijk zijn aange
bracht, zoals men dat nog herhaalde
lijk kan zien. Men wordt gewaarschuwd
dat men een bebouwde kom in rijdt
dus dat men maximaal 50 km per uur
mag rijden, maar aan de andere zijde
ontbreekt het bord voor de tegenlig
gers. zodat die maximum snelheid
blijft gelden tot men.het bord van
een volgende bebouwde kom ziet en
dan tot de conclusie komt, dat men
blijkbaar al een hele tijd niet aan een
de snelheidsvoorsohriften tot de helft
kan worden teruggebracht. Hetgeen
zonder verdere voorbeelden al een vol
doende rechtvaardiging van de maximum
snelheid op ziohzelf is.
Maar dan moet de uitvoering overal
goed zijn verzorgd en dan moeten
controle en sancties voldoende kunnen
zijn voor handhaving van de zelf
discipline, die thans over het algemeen
door de automobilist wordt getoond.
En over die controle is nog wel iets te
zeggen, dat tot nadenken stemt. Daar
over meer in een volgend artikel.
Deze manoeuvre is een wettelijk
afgedwongen stommiteit. Toch is
het nodig, wil men bij avond zien of
men harder mag gaan rijden dan 50
km per uur. Dat kan men alleen
zien dank zij het licht van een niet
aan maximum snelheid dus mis
schien wel 90 km per uur of zoiets
lijdende tegenligger, waar de auto-
mibilist die hier staat afgebeeld dan
niet op kan letten. Kan het gekker?
Dit akelig kleine bordje aan de
overzijde van de dubbele gescheiden
rijbanen, waar we een dikke zwar
te cirkel omheen hebben gezet om
dat U het waarschijnlijk anders op
de foto niet had kunnen ontdekken.
KON wel eens een bordje zijn met
een plaatsnaam waaruit men zou
kunnen concluderen, dat het traject
met de maximumsnelheid voorbij is.
Dit IS inderdaad zo n bordje, maar
de automobilist ziet het pas als hij
op deze zeer drukke verkeersweg
(tussen de Deyl en Haagse
Schouw) OMKIJKT na het bord te
zijn gepasseerd. Niet zo maar eens
omkijken als hij er een ogenblikje
voor heeft, maar METEEN na het
passeren, anders is het veel te ver
naar achteren verdwenen om het
nog duidelijk te kunnen waarnemen.
Meteen, dat wil zeggen onafhan
kelijk van de vraag of het verkeer
op dat moment die afleiding van de
aandacht wel verdraagt!
Nederlandse klokken naar
Brazilië, Cuba, Nicaragua
Canada en Brussel
De Nederlandse klokkengieterij Petit
en Fritsen te Aarle-Rixtel heeft thans
vier opdrachten in uitvoering voor
levering van Carillons aan steden in
Amerika.
Naar Sao Paolo in Brazilië gaat een
carillon van 59 klokken, in totaal 50 ton
wegende, bestemd voor de moederkerk
van Brazilië de kathedraal van Sao
Paolo.
De tweede order is, een klokkenspel
van 49 klokken, tot een totaal gewicht
van 20 ton voor een nieuwe kerk. de
kerk van OX. Vrouw van Lourdes in El
Fontaner te Havanna.
Voorts gaat een zwaar chime van 12
klokken naar de kathedraal van London,
Ontario. Canada. Hief worden eerst nu,
nadat de kathedraal reeds meer dan 50
jaren geleden gebouwd werd, de torens
opgebouwd en van klokken voorzien.
Tenslotte is voor de stad Leon in
Nicaragua, Centraal Amerika, een spel
van 25 klokken besteld. Dit is een gift
van de president van Nicaragua aan zijn
geboortestad Leon.
Tenslotte komt over enige weken het
carillon van 49 klokken met stalen 'oren
van 32 meter voor het Nederlandse
paviljoen op de Wereldtentoonstelling te
Brussel gereed.
hele voortgezet onderwijs samen te vat
ten in een enkele wet, de zgn. mam
moetwet. „Ik geloof nog eer in het be
staan van Sinterklaas", aldus de heer
Tilanus, dan in de totstandkoming van
die mammoetwet. Maar de arbeid aan
die wet vertraagt alle andere wetgeving.
Terwijl het nodig was geweest, zei me
vrouw Fortanier-De Wit, in de eerste
plaats het MO- en het VHMO een
nieuwe wettelijke status te geven. Dat is
het meest dringend nodig. Dat is de
kern van de onderwijsvernieuwing.
In hef slop.
Bovendien had de heer Stokman
het bezwaar tegen de mammoetwet,
dat daarin (bulten het parlement om)
veel te veel bevoegdheden zouden moe
ten worden gegeven aan de regering,
waarmede gevaar dreigt voor het bij
zonder onderwijs. Dit gevaar zag ook
de heer Tilanus en de heer Roosjes
noemde de nagestreefde Mammoetwet,
mede met het oog op de naam, een
voorhistorisch verschijnsel. „We zitten
met ons onderwijs in het slop", zei hij,
„want er is niet alleen een tekort aan
leraren, maar ook nog altijd aan on
derwijzers, waardoor advertenties moe
ten worden geplaatst in deze trant:
„Gevraagd: onderwijzer. Aangeboden:
gemakkelijke leerlingen" en „onze juf
gaat trouwen - wie wil haar plaats
Innemen?"
„Er moet bovendien geld komen voor
scholenbouw", betoogde de heer Toxo-
peus (WD». „Vooral voor nijverheids
scholen", vulde de heer Engelbertink
(KVP» aan. „Men weet niet meer", al
dus de heer Tans (P. v. d. A.), „waar
men de leerlingen moet laten".
De heer Van Dijk (VVD) pleitte voor
het universitair onderwijs als een zaak
van het hoogste belang. Investeringen
daarin brengen hun rente op. Wacht nu
niet. vermaande de heer Stokman de
minister, met een betere subsidierege
ling voor de bijzondere universiteiten
totdat de nieuwe wet op het hoger on
derwijs wordt ingediend, want die wet
komt natuurlijk ook te laat. Tref tus
sentijds een financiële regeling. Ook de
heer Tilanus zag voorlopig niets komen
van de nieuwe wet op het hoger onder
wijs. De minister belooft wel, maar
daden blijven uit.
Salaris leraren
Wederom kwam mevrouw Fortanier-
De Wit er tegen op, dat de leraren zijn
uitgesloten van de extra verhoging voor
hogere ambtenaren. Indien de minister
niet met een duidelijke verklaring komt,
zal zij een motie indienen om een uit
spraak van de Kamer te verkrijgen.
Vandaag voert minister Cals zijn ver
dediging.
Ontslagen bij Brabantse
industrieën
Bij Beckers' Haardenfabriek te Ber
gen op Zoom zijn thans in totaal 60 per
soneelsleden ontslagen. In deze fabriek
werken in totaal 550 personen die, voor
wat de rest betreft, zullen werken ineen
verkorte werkweek, tot 24 uur. Men wil
deze verkorte werkweek toepassen tot
21 december. Ongeveer 100 arbeiders
vallen niet onder deze regeling.
Bij de Hudson Sigarenfabrieken te
Roosendaal is per 1 januari ontslag aan
gezegd aan 50 sigarenmakers.
Ook onder de z.g. pendelaars zijn
thans de eerste slachtoffers gevallen.
27 personen uit Breda en omgeving,
werkzaam bij een fabriek te Dordrecht,
die zich bezig houdt met het creosoteren
vanspoorbielzen, is ontsiag aangezegd.
Bij de N.V. Bierbrouwerij ..De drie
Hoefijzers" te Breda zijn 12 Belgische
arbeiders on4r>lagen.
De N.V. IJzer- en Kopergieterij v.h.
Gebr Touw te Breda heeft enige tijd
geleden aan 9 arbeiders ontslag aange
zegd.
Overeenstemming over
herstelbetalingen
De Indonesische vice-premier, tevens
minister van Buitenlandse Zaken ad in
terim Hardi, heeft verklaard, dat met
Japan overeenstemming is bereikt over
het bedrag der Japanse herstelbetalin
gen aan Indonesië. Japan zal 230 mil
joen dollar in zuivere herstelbetalingen
vergoeden, door de Indonesische han
delsschuld aan Japan ten bedrage van
177 miljoen dollar een streep halen, en
400 miljoen dollar vergoeden in de vorm
van economische samenwerking.
