Pas op
voor
fiedenkplaal Nederlandse ontdekkingsreiziger
nthuld in de wildernis van Noord Australië
Verkeert Nederlandss handelsbalans
thans
m een
labiele verbetering?
Machtige bauxietstad verdrijft
inheemsen uit stenen tijdperk
verkoudheid
I iterste voorzichtigheid blijft
nog steeds geboden
Jf.te Aargang
Vrijdag 22 november 1957
Vijfde blad no. 29298
Willem Jansz teas er vóór Abel Tasman
(Van onze correspondent te Sydney)
Vijf Nederlandse ontdekkingsreizigers uit de zeventiende eeuw
tapten in levende lijve door de straten van Sydney onder bekijks van
Kn half miljoen mensen, die naar de metropolis waren getrokken om
1 het lentefeest bij te wonen, dat dezer dagen is gehouden met als
jrootstc attractie een historische en allegorische optocht..
Voor het eerst heeft de bevolking kennis gemaakt met de ontdekkers
in Australië, van het troostclze. verlaten, woeste, onherbergzame
,jnd van de Eendracht, van de ..Duifken", van de ..Pcra'\ van de
Arnhem", van de ..Heemskerk", de ..Zeehaan", het land van Nuyts
3 het De Witsland. namen, die over heel Australië ook nu nog vcr-
trooid liggen. Maar alleen Abel Tasman ging met de eer strijken.
*n zijn Van Diemensland later naar hem werd herdoopt.
historische plek
Voor hem is ook een monument op-
(triohl op het ultermte puntje van
Tismanie. Aan Willem Janai echter,
tie 38 Jaar eerder dan Tasman, Austra-
y ontdekte (In 1*06) heeft niemand
wil gedacht om lijn naredachtenis te
rrn De eerste, die dit opperde, was
tm Nustralische letterkundige, Alec
Oils holm. Het Is bij de gedarhte fe-
n tot voor kort
Skchts mie met de geschiedenis be- I
was. wtst dat Duifken Punt en 1
if Keerweer <a*n de westkust van
ap York schiereiland, maar het water
de Golf van Carpentaria de kust
welt' herinnerden aan Janaz' ont-
Ltlnff De eerste naam la ontleend aan
schip Duifken. de tweede herinnert
i Jansz' beslimlnf de steven te wen-
Dat is 351 Jaar geleden en het land
er nog precies zo uit als In de tijd
onze 17de eeuwse voorvaderen De
Inmellngen van dp Inboorlingen, die
B' mannen er ontmoetten en die b|J
schermutseling een aantal Hollan-
1 doodden, leven er nog in precies de-
"t omstandigheden De westerse be
aring Is er naumelljks doorgedrongen
dan door een ver uitgeweken
dn.' v er of een missions ris
Nederlandse durf
kt heeft een Australische advocaat.
John Forsyth, die een bijzondere
t heeft gemaakt van het aandeel
N'ederlanriers tn de ontdekking van
gntlic. er niet van weerhouden een
pr.c te wagen om op de historische
t die door Jan« en zijn mannen voor
terst is m aargenomen, een gedenk-
Ti te doen plaatsen ..dat zowel een
en voor de 2Ógte eeuwse zeelleden, als
de blanke ontgtnner* kan zijn en
tribun'mens asn Hollandse durf
doorzetting".
F 'Vh vertelde mU dst. toen lk
rorir een ntervlew ontmoette op de
:yn van het majestueuze gebouw der
e bibliotheek van Sydney- waar
reis uren van de dag pleegt door te
itn Forsyth heeft er. geheel op
0 Initiatief en voor eigen rekening,
r cezorgd. dat op die verlaten plek
er noorden een gedenkplaat ls
(ebrarnt van ovale vorm met de vol-
Inscriptie:
•s ea-lv In 1606 d the Dutch
Duifken. Jan Lodewycxz onder-
n VOC. Willem Janar, schipper.
1 the Australian coast As a me-
>*e who then aailed In her
tablet 1957 waa set up"
r ongeveer zagen In het begin van
jsar on res heren 1606 Jan Lodewyczz
fer-koopman VOC. Willem Jansz.
Cper \an het Hollandse schip Duif-
roor het eerst de Australische kust
fen herinnering aan hen. die op dit
j roeren werd ln 1957 deze gedenk-
n opgericht»
Goede kaart
.Fr was veel moed nodig om In de
eeuw naar drie streken te varen".
1 mr Forsyth. ..en daarom vind Ik
it drie mensen geeerd dienen te wor-
Lodewyc*/ heeft Toor het nage-
ferht een goede kaart van de ontdekte
i«t nagelaten Het was de eerste
urt tan dit deel van Australië over
v lengte van 350 kilometer
meten niet precies de plek. die tij
terst hebber, gezien, maar het moe
deer gemeest zUn ten ruiden van
Jansz noemde de rivier-met-het-
die later Batavia-ririer ls genoemd
:j nog als rodanlg op de kaart voor-
f, ro vervolgde mr Forsyth
>n ruiden daarvan ls een moeras.
*nsd door Duif ken Punt Tussen
'ten Punt en het meer naar het
gelegen Peru hoofd ook al ge-
naar het schip van een 17e eeuw-
Bollaimsc zeevaarder ligt de Al-
Baai Dichtbtl Duifken Punt heb
te gedenkplaat laten aanbrengen zy
prat ln een wit geschilderde rots".
Mozaik
Forsvth. een goede vijftiger, wiens
fósardle hem ouder maakt dan hU
keinkheid ls. Het zl)n ogen dwalen
het door de zomerse zon overgoten
trspcare Plein en keerde zich naar
"gang van de bibliotheek Ik knikte
b.jpend: In de vloer van de hal ligt
't mozaïek, dat een getrouwe afbeel-
geeft van een kaart van Abel Tas-
i reizen naar het ongekende Zuld-
1 Nieuw Holland. Hier hebben de
van duizenden Nederlanders ge-
afeld om er het tribuut aan Tasman
wonderen Nog altijd gaan hier vele
frlanders naar kyken.maar het zalj
wel enige tyd duren voor ook dui-
4en Nederlanders ln het bijna on-
>rgrame noorden de gedenksteen
Willem Jansz zullen bezoeken
-:ar Willem Jansz. die ln de persoon
de Nederlandse beeldhouwer Peter
0 in een fleurig 17e eeuws kostuum
Sydney's straten wandelde, zal
tdig een populaire figuur worden.
Ifchts weinige Australiërs weten
1 mr Forsyth was het onbekend
fr voor Abel Tasman een monument
^gericht aan de zuidpunt van Tas-
tlë. in een eenzaam oord met slechts
vissersschuur en een wankele aan-
er Maar langs Duifken Punt ln
Golf van Carpentaria. In het hoge
ftne noorden, zullen de nabije toe-
«t vrachtschepen van tienduizend
varen om een nieuwe haven aan te
die er door Nederlanders zal wor- i
gebouwd.
In dit moeste hete land van Kaap
York schiereiland, is kort geleden
bauxiet (de grondstof voor aluminium»
ontdekt, en hier in de zandheuvels
langs het verlaten strand hebben
een marlne-offlrlrr rn \i|f m-tlm/rn
van de Australische vloot, zonder vlag
vertoon rn ronder IrwpiifWIlllll M
gedenkplaat van Forsvth ter er.- in
Willem Jansz In een grote hauxiet-
houdende rots vastgemetseld
Advertentie
Krtm tijdig
KEF.LTABLETTEN
Sterk desinfecterend
60 tabletten f. 0.98
„Nederlandse" haven
Nederlanders varen er nu al geregeld
langs want deskundigen van de Ko
ninklijke Nederlandse Havenconstructie-
mnatschappij zl)n bezig met het doen
van opmetingen als voorbereiding tot de
aanleg van een haven, die vijftig miljoen
gulden gaat kosten Het wordt een ha
ven in een wildernis, maar er achter
liggen onmetelijke rijkdommen aan
bauxiet Reeds brommen er de motoren
van de bulldozers, reeds hangen er heli
kopters ln de lucht voor het doen van
opmetlngan, reeds boren zich de lucht-
drukboren door de harde stenen grond
om er de fundnmenten te leggen voor
een nieuwe stad Het ls nog slechts twee
Jaar geleden, dat een Nieuwzeclandse
geoloog bu toeval er het bauxiet ont
dekte. dat voor het schiereiland een vol
ledige ommekeer zal brengen en de In
boorlingen uit het stenen tijdperk zal
verdrijven
Verbondenheid
I)e Australische vloot maakte er dit
Jaar de eerste opmetingen van Albatros
Baai sinds 1896 onder leiding van kapi
tein Mcintosh, die vertelde hoe de ge
denkplaat onder zUn leiding werd aan
gebracht in een rots. gegraven uit het
bauxiet en door zijn mannen wit ge
schilderd Achter die rots liggen de rood
gekleurde klippen van Albatros Baai
Willem Jansz heeft ln 1606. toen zijn i
ogen de kust ontdekten, noott kunnen
vermoeden, dat zijn nazaten in de 20e
x er de grondslagen zouden leggen
voor een haven ln eer. streek, maar het I
stenen tijdperk nog 350 Jaar onaange
tast rou biyven.
Toen Ik afscheid nam van mr For-
ayth. drukte hij m|j stevig de hand
en zei: ..Ik heb vele Hollandse vrien
den Ik kan ook Nederland*, lezen. Ik
houd van de Hollanders en ik eer hun
voorvaderen, die zo'n groot aandeel
hebben gehad in de ontdekking van
\ustr.ilir Ejjn blik gleed naar de
palmbomen In de Terte hij de haven,
vanwaar een schip van de Australische
vloot zijn gedenkplaat voor Willem
Jansz had meegenomen om ergens in
de wildernis te worden geplaatst als
een herinnering aan deze Hollandse
ontdekkingsreiziger- Het gebeurde
zonder officieel vertoon, maar het Is
juist daarom van grote betekenis als
hlijk van verbondenheid tussen de
iMlflIlln en de Nederlanders in het
land van Willem Jansz.
Jordanië houdt een
Israëlisch konvooi
naar Hadassa aan
Hef verveerde benzine „in
strijd met her bestand"
Jordanië heeft gisteren het konvooi
laten aanhouden, dat tweemaal In de
maand een geregelde verhlndlng vormt
tussen Israël en de Israëlische enclave
In Jordanië, die door het gebied van de
berg Scopus wordt gevormd Kolonel
Leary, de leider van de waarnemers van
de Verenigde Naties In Palestina, heeft
zich onverwijld naar de Jordaanse
hoofdstad Amman begeven om deze zaak
met de Jordaanse autoriteiten te bespre
ken. Deze verklaarden, dat het aange
houden konvooi een te grote hoeveelheid
benzine vervoerde, hetgeen In strijd zou
zijn met de bestandsovereenkomst. In de
afgelopen weken heeft Jordanië zich
verzet tegen de werkzaamheden, die
Israël In het gebied van de herg «conus
uitvoert. Van Israëlische zijde ls ver
klaard. dat men dit Incident „ernstig
opneemt".
De Jordaanse minister van Defensie, i
Akef Fajez. deelde aan Journalisten me
de. dat hij Israël v.a de Palestijnse
bestandscommissie der Ver Naties
had gewaarschuwd zijn ..agressieve ope
raties" tegen Jordanië te beëindigen ,.In
de bestandsovereenkomst wordt Jorda
nië het recht toegekend te verhinderen,
dat benzine naar Hadassa ln de gedemi
litariseerde zone van Jeruzalem zendt,
aldus de minister
Koning Hoessein van Jordanië heeft
gisteren met de diplomatieke vertegen
woordigers te Amman van de Verenigde
Staten. Groot-Brittannlë, Irak en i
Saoedi-Arablë beraadslaagd over dit
(Advertentie)
voorval.
De Jordaanse regering heeft een be
roep gedaan op de bestandscnrnmissle
om de terugkeer te bewerkstelligen van
een Jordanlër. die volgens haar ln het
gebied van Toelkarem door een Israëli
sche patrouille werd ontvoerd toen hU
op het land werkte
.Jordanië zal maatregelen nemen om
zijn rechten te handhaven. Indien de
ontvoerde niet binnen 24 uur wordt te
ruggezonden en er geen einde komt aan
dergelijke incidenten", aldus een rege-
rlngsmededellnf.
PVMUFS-ROXANE NEDERLAND N V.
Vier ton verzwegen
Tegen een 57-Jarlge makelaar ln kof
fie uit Amsierdam heeft de procureur-
generaal bU het Gerechtshof alhier in
hoger beroep wegens het opzettelijk doen
van onjuiste aangiften voor de Inkom
stenbelasting 1950 en 1951 «tezamen
f 342 000 te laag» en de vermogensbe
lasting 1962 'f. 58 000 te laag' bevesti
ging van het rechtbank vonnis, twee
maanden met aftrek, geëtst. De officier
van Justitie had ln eerste instantie 8
maanden waarvan 4 voorwaardelijk en
aftres van de 14 dagen preventieve
hechtenis geëist
Vrachtauto rijdt
uh aanrijding door
Olateyavond omstreeks zeven uur ls
even buiten Almelo een ongeluk gebeurd,
waarbij de balletdanseres Marvska Doom
naar men vermoedt een gebroken arm
en Inwendige kneuzingen heeft opgelo
pen en nog twee anderen werden ge
wond
Het te 'a-Oravenhage gevestigde bal
let Carras7. waarvan Maryska Doom deel
uitmaakt, had ln Almelo twee voorstel
lingen gegeven voor middelbare scholie
ren Tijdens de terugreis naar Den Haag
la er rrn annrilding ontstaan tussen een
van de twee wagens waarmee het ge
zelschap reisde een busje, en een trekker
met oplegger Het busje w erd zwaar be
schadigd en Maryska Doom werd eruit
geslingerd. ZU ls ter observatie ln het
ziekenhuis te Almelo opgenomen. Ver
der waren er nog twee gewonden
De vrachtwagen ls na het ongeluk
doorgereden Het ls evenwel bekend waar
de wagen thuishoort.
De voorstellingen van he* gezelschap
zullen, rij het met een gewijzigd pro
gramma. doorgang vinden.
VAKIA
Zweedse xalm stak rustig
de Noordiee over
Een Zweedse zalm. die kortgeleden
voor de kast van Northumberland, En
geland. ic gevangen, u, naar men aan
neemt de eerste, die van de rivier
waann hU is geboren de zee overgesto
ken. Een merkteken dat naar het Mi
nisterie van Landbouw. Visser 0 en
Voedselvoorziening werd opgestuurd,
bewees het feit. dat de zalm op 5 mei
1956 was gemerkt en ln de rivier de
Laggan. welke in het Kattegat stroomt,
was uitgezet Ambtenaren van he* mi
nisterie hebben verklaard, dat d:t de
eerste tol Zweden gemerkte zalm is.
welke ln Engeland is gevangen.
Dit fritie BOLS-glis wordt U gratis toegezonden
na inzending van 2 onbeschadigde Lucas Bols-merkjes die
afgebeeld staan op de zwarte hals-capsules van BOLS Z.O.
Genever ///erkruiken. Adresseer aan .Erven Lucas Bols,
afd. I» Amsterdam" en schrijf tn linkerbovenhoek van
enveloppe: Eiken dag een glaasje!". Vermeld Uw naam
en adres in blokletters. Deze aanbieding is geldig tot
I januari 1958. Alleen inzendingen van her capsule-ge
deelte met de volledige afbeelding van het Lucas Bols-
merkje komen in aanmerking
Dc ciptule zotli hicratisr i<
«(gebreid «»n dc achterende
opcnintiden en hei door
Itippellijnen «ingegeven
gedeelte uitknippen,
opplakken eo inzenden.
Geen ongefundeerd optimisme
(Speciale berichtgeving)
De ontwikkeling van de Nederlandse Import en export ls thans nog van dien
aard. dat uiterste voorzichtigheid geboden Is en dat al datgene vermeden moet
worden, wat naar ongefundeerd optimisme zweemt, daar dit er slecht* toe zou
kunnen lelden, dat hetgeen een begin van beterschap kan betekenen weer ver
stoord wordt.
Aldus het „Centraal Orgaan voor de economische betrekkingen met het buiten
land" in haar vandaag verschenen verslag over het derde kwartaal van dit jaar.
Indien men zich wil wagen aan voorspellingen voor het gehele jaar 1957. dan
mag worden verwacht dat het invoeroverschot *o goed als zeker aanzienlijk hoger
zal uitvallen dan het reeds over het voor de handels- en betalingsbalans ongun
stige Jaar '56 is geweest. Mag men echter aannemen, dat ook dit jaar hetzelfde
verschijnsel zal optreden als In vorige Jaren te weten dat het invoeroverschot
door de In het 4de kwartaal extra grote uitvoer van landbouwprodukten gunstig
by het voorafgaande 3de kwartaal sal afsteken dan is de kans nog altijd
aanwezig, dat de verdere toeneming van het handelsbalanstekort over '57 per
saldo nog tot rond 500 miljoen gulden beperkt zal blijven, alhoewel het zich in
het midden van dit Jaar nog geheel anders liet aanzien.
Internationaal nog grote onzekerheid
Ook aan een eventuele verbetering van de handelsbalans in het 4de
ku-artaal zal men nog niet zonder meer, aldus het Centraal Orgaan, op
timistische conclusies mogen verbinden voor de verdere gang van zaken,
aangezien dc seizoensfactoren in het laatste kwartaal altijd een zeer be
langrijke rol spelenEerst op langere termijn zal dan ook pas een gefun
deerd oordeel kunnen worden gevormd over de vraag of het 3de kwartaal
'57 al dan niet een keerpunt in de ontwikkeling van de handelsbalans
vormde Bovendien moet hierbij in aanmerking worden genomen, dat
internationaal de conjunctuur aan grote onzekerheid bloot staat, zodat
zeker van buiten af allerlei storende invloeden kunnen optreden.
Op het ogenblik eet bijna iedereen
in de stad Btomley in het Engelse
graafschap Kent Nederlandse kaas.
zij het dan als monsters, gratis ver
strekt ter gelegenheid van de week
van de Nederlandse Zuivel.
Twee in kwasi-Nederlands kos
tuum geklede dames presenteren in
een zuivelzaak te Bromley de klan
ten gratis stukjes kaas. De verkoop
van Nederlandse Zuivelprodukten
is sinds het begin van de actie in
deze stad. waarbij ook een rijdende
kaas- °n boterstand is ingeschakeld,
met 400 procent gestegen.
Vermeerdering exportvolume
Vergeleken met het 3de kwartaal 1956,
is de uitvoer over de maanden juli, au-
gustuv en september 1957 toegenomen
AANBESTEDING IN
ZOFTERWOUDE
Bij de door burgemeester en wethou
ders gehouden aanbesteding van het
verbeteren van het gedeelte van de
Zuidbuurjseweg vanaf de R.-K. kerk tot
aan de Geerbrug werd als volgt Inge
schreven;
H. Bunschoten te Noordwijk f. 31.980;
Gebr. Overdevest. Zoeterwoude i. 30.350;
Fa. Samson te Oegstgeest f. 27.000; Ge
broeders Schelvis te Heemstede f 25.270.
A. Hogeboom te Rijpwetering f 24.750;
J. St&m te Voorschoten f. 22.490: S. van
't Verlaat te Giesendam f. 22.200; A.
van Halcm te de Hoorn f. 22.000. C. A.
Langeveld te Alphen a.d. Rijn f. 21.900;
J. van Steen te Wassenaar f. 19.790; P.
Versluys te Bodegraven f. 18.225.
met f. 311 miljoen, hetgeen betekent
dat de Nederlandse export over deze pe
riode een vooruitgang van 12.5 *"<- van
de waarde te zien heeft gegeven. Houdt
men rekening met de stijging van het
indexcijfer der exportprijzen, dan duidt
deze vooruitgang op een vermeerdering
van het export-volume met bijna 5 'c
een niet onbelangrijk verschil vergele
ken bet hetgeen zich in het voorafgaan
de gedeelte van het jaar - en in het bij
zonder in het tweede kwartaal - heeft
voorgedaan.
Aan de invoerzijde van de Nederland
se handelsbalans ls - naast de geleide
lijke en lichte daling van het invoer-to
taal der laatste maanden - het meest
opmerkelijke, dat de invoer in de maand
september "57 in waarde niet groter is
geweest dan een jaar geleden. Over het
derde kwartaal als geheel, was de
waarde van de invoer weliswaar nog
f 188 miljoen hoger dan over dezelfde
periode van 1956. doch gezien het ver
loop van de indexcijfers betekent dit
dat het invoer-v o 1 u m e ln belde verge
leken kwartalen gelijk was.
Dat bovendien geleidelijk aan de ex
tra-grote importen aan het afnemen
zijn. blijkt ook wel uit het feit, dat de
percentages, waarmede de waarde van
de invoer in de achtereenvolgende kwar
talen van 1957 die van 1956 overtrof, een
geleidelijke afneming vertonen -
kwartaal I: 25.7 kwartaal II: 9
kwartaal III: 5
Opgemerkt moet echter worden, dat
uit de cijfers weliswaar blijkt dat het
invoeroverschot ln het verslagkwartaal
aanzienlijk geringer is geweest dan in
de voorgaande kwartalen het geval was,
doch dat het nog altijd ruim 50 gro
ter ls dan dat van de overeenkomstige
kwartalen van de jaren 1954 en 1955.
waarin men van een zeker evenwicht op
de lopende rekening van de betalingsba
lans kon spreken
Bedroeg tenslotte het dekkingspercen
tage over de eerste twee kwartalen van
dit jaar 71 over het derde kwartaal
reeds 79 hetgeen nog 5 hoger is
dan ln het overeenkomstige kwartaal
van 1956 het geval was.
Investeringen niet
bemoeilijken
De volle aandacht van ons land zal
gevestigd moeten blijven op het verster
ken van zijn positie, waarbij het „Cen
traal Orgaan" zowel denkt aan verster
king van zijn algemene eoncurrentie-po-
sitie als ook aan het wederom sterk ma
ken van de deviezen-reserve, waaraan
het laatste jaar zulke hoge eisen zijn ge
steld.
Deze beide doeleinden kunnen over
een langere periode in een land als Ne
derland met een open economie, dat
streeft naar een zo hoog mogelijk wel
vaartspeil. slechts bereikt worden met
behulp van een (ook naar internationale
maatstaven) uiterst modern en efficient
werkend bedrijfsleven. Dat het hiervoor
noodzakelijke investeren momenteel op
moeilijkheden stuit, en daardoor in een
aantal gevallen achterwege blijft, waar
door de Nederlandse concurrentiepositie
op de internationale exportmarkten
wordt aangetast, is dan ook één van de
vraagstukken, waarvoor op korte ter
mijn naar een oplossing zal moeten
worden gezocht.
Uitvoer Invoer
'56 *57 *56 *57
(ln miljoenen guldens)
juli 789 1.024 1.227 1.363
Augustus 862 884 1.155 1.216
September 999 1.073 1.191 1.182
Invoeroverschot
(In milj. guld.)
.56 *57
Juii 438
Augustus 293
September 192
339
332
109
