Leidse Mytylschool voorziet in
noodzakelijke behoefte
Twee bijzondere kennismakingen
Mario Rossi en Nikita Magaloff
Hervormde «jenieente van Leiden
krijgt een nieuwe wijkindeling
voortaan....
BREE5TRAAT 11
Stichting belegde bijeenkomst
om werk bekendheid te geven
NOLET
gloed
Afwisseling zu idelijke
en weergaloze virtuositeit
doosje
in het oranje
96ste jaargang
Vrijdag 22 november 1957
Tweede blad no. 292S3
Haagwegkwartier wordt wijkgemeente;
ds. J. de Wit houdt kleine wijk in centrum
De centrale kerkeraad der hervormde gemeente te Leiden heeft nieuwe Krenten
vastgesteld voor een aantal wUkgemeentcn. In verhand met de benoeming van
da. J. de Wit tot ilekenhut»pre*dikant van het Diacnnessenhuis. was het nood-
takeliik hem een kleinere wijk toe te wijten. Dit bleek gevolgen te hebben voor
enkele andere wUkgemeenten.
Zes wijkqemeenten betrokken
wijzigingen
(Advertentie)
bij
De wukgemcentcn aan de grenzen van
de stad zijn de laatste jaren enorm ge-1
groeid. terwijl de binnenstad meer en I
meer ontvolkt raakt Met deze feiten
heeft de centrale kerkeraad rekening
gehouden bij het vaststellen van de
nieuwe gUU—l Ds I>e Wit krn^t nu
een wijk in het centrum van de .stad.
bestaande uit een gedeelte van de oude
wljkcemeente. .Centrum" en een ce- 1
deelte van de RrmbrandtwUk" Het
wjjkgebouw „Rrhoboth" wordt het wijk
centrum voor deze nieuwe wljkgemeente
.Centrum", waar ds De Wit dus pre
dikant van zal zijn
De stadsuitbreiding In Leiden-suid-
we*t, vroeger behorend tot de w|Jk
van ds. De Wit wordt nu de zelfstan
dige wljkgemeente „Haagwegkwartier".
waarvoor te iijner tijd een predikant
zal worden beroepen.
Advertentie
De hervormde gemeente heeft nog
één vacature, die van ds. N. Kleermaker
De/e vacature is nu overgegaan van de
wljkgemeente Centrum" naar de wljk
gemeente Haagwegkwartier Om de ver- I
houdingen tuwn de ..modaliteiten" te
handhaven, zal de centrale kerkeraad
trachten ln overleg met de wljkge
meente Haagwegkwartier een predikant
te beroepen van de modaliteit van dsé j
Kleermaker De wljkgemeente Haagweg-
kwartier telt thans 600 gezinnen, en
verwacht mag worden dat er ieder Jaar
100 hervormde gezinnen bf) zullen 1
komen.
VERSCH1''IVINGEN*
Het overblijvende gedeelte van de oude
wljkgemeente Centrum zal worden ver-j
deeld tu en de wijkgemeenten Molen
wijk. Pniel en Staalwijk De wljkge
meente Staal wijk was reeds te groot en
daarom zal de Professoren wijk bi) de1
wljkgemeente Levendaal worden ge
voegd. hetgeen trouwens zeer gewenst
is omdat deze buurt georlénteerd moet
worden op de daar te bouwrn V redes -1
kerk. rn met de Burggrnvrnlann en om-'
gevlng één geheel moet gaan vormen
Op deze wijze wordt Levendanl echter
weer te groot, zodat een gedeelte afge
staan zal worden aan de wljkgemeente
Pnlél, die aan ontvolking heeft te luden
De wijzigingen zullen zo mogelijk
met ingang un 1 Januari 1958 van
kracht worden.
„Kinderlijke" tentoonstelling
in Doopsgezinde Kerk
Toen wü gistermiddag de Doopsge
zinde kerk aan de Pieterskerkstraat 1
binnenstapten, troffen wU ln de hal ds
8 L Vcrheus aan, druk in de weer met
een hamer HU legde de laatste hand
aan een tentoonstelling van godsdien
stige kindertekeningen, die "s avonds
voor het publiek opengesteld zou wor
den Het waren de vruchten van de
jeugdige luisteraars van mevr. Spelberg-
Stokman*, die in haar zondagsschool
van de VPRO de kinderen opwekt om
tekeningen te maken en op te sturen
In de loop der Jaren zijn er zo heel wat
tekeningen binnengekomen De beste
werden uitgezocht en voor de eerste
maal getoond door de kunstschilder
Kees de Voogt ln het kunstcentrum van
het Oroothandelsgebouw te Rotterdam
Temidden van het van activiteit over
lopende zakenleven ln dit enorme ge
bouw werd dr show van kinderlijke in
spiratie en uitbeeldlngakracht een dave
rend succes. Zo groot, dat de heer De
Voogt mevr. Spelberg voorstelde om de
honderd tekeningen door het land te la
ten circuleren en op diverse plaatsen te
tonen Het voorstel viel ln goede aarde
en al spoedig was leiden aan de beurt
Ook vandaag en morgen kan men de
schetsjes en aquarelletjes bewonderen
Maar ds Vcrheus heeft er ook nog een
buzondere bedoeling mee Hu heeft het
plan ln de gexinsdlenst van zondag as
net gesproken woord en de Illustraties
langs de wand tot een eenheid te maken
Hrt bestuur van de Vereniging van
Zondagsscholen overweegt om van de
thans in de Doopsgezinde kerk getoon
de tekeningen een filmstrip te maken
70 vertelde ons de heer De Voogt. die
naar Ijlden was gekomen om ds. Ver-
heus te helpen de tekeningen zo gun
stig mogelijk op te hangen Het is een
aantrekkelijke verzameling van penne-
en potloodvruchten, waarin duidelijk de
J J
„Waar liet gebrekkig»' kinderen betreft
mag bestedingsbeperking niet gelden!"
Teneinde meer bekendheid te geren aan haar werk organiseerde de Mytyl-
stlrhtlng voor Leiden en Omstreken gistermiddag In ..Het Gulden Vlies" een
bijeenkomst, die hijzonder druk was bezocht. Twee zalen waren nodig om alle
belangstellenden te kunnen bergen en van alle kanten moest men met stoelen
komen aandragen. Het valt te hegrtjpen. dat dokter J. G. Bazuin, de voorzitter
van de Mytyl»tirhtlng zleh hierover In zijn openingswoord zeer verheugd toonde.
Sprekers op deze middag waren de aan de Anna Kliniek verbonden orthopedisch-
chirurg J. P. C. Beyst, die een uiteenzetting gaf over het medisch toezicht van
lirhameltjk gebrekkige kinderen, die de Leidse Mytylschool bezoeken en de heer
n. ff. Broerrn. Inspecteur voor het buitengewoon lager onderwijs in Nederland,
die meer in het bijzonder het onderwijs aan lichamelijk gebrekkige kinderen
belichtte.
een opsomming te geven van verschil
lende vormen van lichamelijke gebrek
kigheid en zette uiteen wanneer een
kind ln aanmerking komt om op de
Mytylschool toegelaten te worden Hij
zeide. dat niet muider dan 25 van de
leerlingen der Leidse Mytylschool aan
de ziekte van Little lijden en dat hun
intellect derhalve, enkele uitzonderingen
nagelaten, gering ls. Dokter Beyst schet
ste de oorzaken van deze ziekte en wijd
de voorts enige aandacht aan de ver
schijnselen er van. welke zeer verschil
lend kunnen zUn Ook sprak hU ln het
kort over de bestrijding van de ziekte.
Vervolgens vertelde spreker het een en
ander over de commissie, welke beslist
wie van de gegadigden op de school toe
gelaten kunnen worden. Deze commissie
haar taak is verre van gemakkelijk
bestaat uit drie leden. n.T. een kinder
psychiater. een neuroloog en een ortho
pedist.
Wat de plaats van de Zuidsmgelschool
betreft, deze is niet bepaald ideaal De
school heeft haar bestaansrecht dubbel
en dwars verdiend en men moet respect
hebben voor allen, die aan de school ver
bonden zUn. zo besloot dokter Bevst zUn
toespraak
PEDAGOGISCH EN DIDACTISCH
PROBLEEM
De heer Broeren, die als derde spreker
het woord voerde, schetste in zUn toe
spraak de invloed van de lichamelijkheid
op de ontwikkeling van het gebrekkige
kind Hij wees erop. dat het kind in de
moderne psychologie niet meer als een
objectief gegeven wordt beschouwd, maar
als één zijnde ln de wereld. Het kind
staat niet tegenover een wereld, maar
heeft een eigen wereldbeeld, een eigen
bestaan Het kind is dus een geestelijk
ego in de wereld. Spreker toonde aan.
dat de motoriek in de kinderjaren een
rol speelt Dank zij de motorische activi
teit ontstaat een distantie van de moe
der en ontdekt het kind zUn eigen ik. De
eerste stap naar de zelfstandigheid ls
hiermede gezet. Het kinderlijk denken is
een motorisch denken, immers denken is
bij het kind niets anders dan doen! De
heer Broeren gaf voorts een beschrijving
van enkele perioden uit het kinderleven.
Schat een jongen van om en nabij de
tien Jaar zijn eigenwaarde op hetgeen hij
j lichamelijk presteert, in de puberteit
weet hij geen Juiste houding te bepalen
en voelt hij zich verdwaald in een soort
niemandsland.
Met nadruk vestigde spreker er de
aandacht op. dat een lichamelijk ge
brek op de geestelijke ontwikkeling
van een kind van zeer nadelige invloed
kan zijn.
Wij staan bij het lichamelijk gehandi
capte kind voor een pedagogisch en
didactisch probleem, aldus de heer
Broeren. Het Is volkomen fout, dat een
gebrekkig kind thuis wordt verwend
en dat alles voor hem of haar gedaan
wordt. Geen wonder, dat vele van deze
kinderen op zo'n manier indolent wor
den en niet worden opgeleid tot een
zekere mate van zelfstandigheid.
Het spreekt vanzelf, zo ging spreker
verder, dat het onderwijs aan deze kin
deren een geheel eigen milieu vereist.
Oneindig veel meer dan in alle andere
gevallen ls een goede samenwerking tus
sen school en gezin hier dringend nood
zakelijk.
VERVOER MOET MOGELIJK
ZIJN!
Met klem drong de heer Broeren erop
aan, het vervoer van de kinderen naar
en van school zo te financieren, dat
de ouders er zich hierover geen zorgen
behoeven te maken. Het is de taak en
vooral ook de plicht van de overheid
om deze ouders in financieel opzicht
te steunen en zich dus garant te stel
len voor een zo goed mogelijk trans
port van de leerlingen ener Mytyl
school. Laat de bestedingsbeperking
toch vooral niet gelden daar waar het
het gehandicapte kind betreft, zo be
sloot de heer Broeren zijn met aan
dacht beluisterde rede.
Het hoofd van de Leidse Mytylschool,
de heer T. Tieleman vertelde naar aan
leiding van een uit de vergadering ge
stelde vraag, in het kort nog het een en
ander over de wijze waarop men aan de
gebrekkige kinderen les geeft. Met de
vertoning van een interessant filmpje
over spastische kinderen werd deze mid
dag besloten.
naïviteit en spontaniteit spreekt, waar
mee de kinderen gewerkt nebben. Juist
de opvullende onrolmaatheden en de
steeds weer verrassende frisheid van
uiting maken deze tentoonstelling zo
hartverwarmend.
WOLLEN VESTEN en
HANDSCHOENEN
Dokter Bazuin sprak een inleidend
woord en vertelde o m dat de Leid-
Ptf Mytylschool - haar naam is ont
leend aan een sprookje van Maurice
Maeterlinck - een dagschool, die
thans ongeveer vijf jaar bestaat en
die bezocht uordt door 31 kinderen
uit een tiental gemeenten. Het aan
tal leerlingen neemt echter voortdu
rend toe.
In dit verband wees de voorzitter erep.
da: de schoo. aanvankelUk slechts vUf
>erllngen telde Dat zij nu m een grote
en beslist noodzakelijke behoefte voor
ziet. behoeft nauwelijks enig betoog
Jammer ls het. dat telkens weer blUkt,
dat velen van het bestaan van de school
aan de Zuidsingel en de mogelijkheden,
die daar aan dtkwUls zeer zwaar gehan
dicapte kinderen worden geboden, geheel
onkundig zijn of er althans geen duide
lijke voorstelling van hebben Men treft
op deze Mytylschool uitsluitend kinde
ren aan. die zich beslist niet kunnen
handhaven op een gewone lagere school
De voorzitter noemde het werk op school
zeer moeilijk, mede in verband met het
feit. dat er teveel aandacht moet wor
den geschonken aan de medische ver
zorging van de leerlingetjes. Met nadruk
vestigde de voorzitter er de aandacht op.
dat men de kinderen niet alleen zo goed
mogelijk onderwijs tracht te geven, maar
vooral ook wil helpen later in de maat
schappij iets te bereiken ondanks de
handicap die ieder van hen heeft. Het
spreekt vanzelf, dat een en ander veel
samenwerking vereist. OnontbeerlUk is
dan ook de medewerking van gemeente
besturen, schoolartsen, wijkverpleegsters
en maatschappelUke werksters
VERRE VAN IDEAAL
Na deze inleiding werd het woord ge
geven aan dokter Beyst Deze begon met
Met het luirt gemusiceerd
Haarlemmerstraat 206
Botermarkt 89
Koster A. van Hoven
nam afscheid
WAS 42 JAAR IN GEREF.
OL'DEVEST-KERK OP ZIJN POST.
De heer A. van Hoven, die 42 jaar dr
Oerrf Oudevest-kerk als kostrr heeft
gediend cn ln die tijd zrer vele predi
kanten heeft zien komen en gaan wat
al goede herinneringen bewaart hij aan
het indertijd zo brkende Leidse
driemanschap Kouwcnhovcn—Thomas-
Bouwman. heeft gisteravond zijn func
tie neergelegd.
Tijdens een in de consistorie der kerk
gehouden bijeenkomst hebben zeer velen
het scheidende kosterpaar toegesproken
D- wijkpredikant. dr K Dronkert
getuigde namens de kerkeraad van de
waardering, welke men ln deze kring en
in het midden der gemeente heef* voor
het werk van de heer Van Hoven, dat
ln alle eenvoud en met bijzondere trouw
zovele jaren ls verricht. Een arbeid,
welke stond in het teken van dienen en
waaraan een geestelijke achtergrord
verborgen lag Namens de kerkeraad
bood dr. Dronkert de heer Van Hoven
een enveloppe met inhoud aan
De heer H Kuipers, die namens de
Commissie van Beheer een woord van
afscheid rn dank sprak, wees er onder
het ophalen van enkele herinneringen
o a op. dat de Oudevest-kerk koster Van
Hoven na aan het hart lag Het is een
stuk van zijn leven geworden Twee
fraaie interieurfoto's van de onlangs
gerestaureerde kerk waren een tastbaar
bewijs van de waardering, welke deze
commissie heeft voor het werk van
koster Van Hoven.
Voorts spraken nog de heer J. H. Slra
namens de afdeling Leiden van de Prot
Chr Kostersvereniging en Dtnie Kar
stens namen* de ea'echisamen Hebben
wij U aldus Dinie wel een* een kwade
pijp laten roken, vanavond maken wij
allés weer goed. maar nu met een goede
pijp. het geschenk van de catechisanten.
Voor al deze attenties toonde koster
Van Hoven, die in deze functie wordt
opgevolgd door de heer F. J. Zeilstra.
zien zeer erkentelijk.
Een opmerkelijke avond met al evenzeer twee opmerkelijke kennis
makingen en.een orkest in topvorm. Het K. en O.-bestuur zij daar
mee gelukgewenst!
De kennismakingen waren die met de begaafde temperamentvolle
Italiaanse dirigent Mario Rossi en de pianist Nikita Magaloff: vreemd
ben eerst nü in onze stad te zien.
Rossi is de dirigent van het Symfonie-Orkest van Radio Turijn,
Magaloff een pianovirtuoos van wereldnaam.
Twee mannen, bij uitstek aangewezen voor de „Meesterserie".
De eerste maakte met het Rott. Philh. Orkest hier een eerste-rangs-
debuut in werken van Mendelssohn, Liszt, Debussy en Busoni, de
tweede furore in het tweede pianoconcert van Liszt.
Beiden zijn ovationeel toegejuicht!
Naar volle verdienste!
De heer M. H. Kostering uit Delft.viert en daarmee tot de oudsten van
die vandaag zijn 106de verjaardag ons land behoort.
De kennismaking met een nieuwe di
rigent kar. interessant en boeiend zijn.
In dit geval was het zo.
Het is niet alleen een visueel genot
deze dynamische dirigent aan het werk
•f z.ien het is dit. ook auditief,
•ant de klinker.ee resultaten zijn voor-
reffehik
Zwierig elegant, soepel is Rossis ge-
b: Z .<r: ej komt weieens een over
bodigheid, maar het doet niet af aan de
directheid. Hij stimuleert het orkest tot
een welhaast zuidelijke klankenpracht,
waarin het begrip doorzongenheid" do-
I mineert.
Zo'n inzet van Mendelssohn's Vierde
Symfonie, diens ..Italiaanse", impressies
uit het land van Rossi's herkomst, frap
peert onmiddellijk er ls de lichtheid
I van dit zonnige land. blij en verend-
l"chti? iaat het in de hoekdelen toe,
me- daartussen een langzaam deel.
waarin dr cantabiliteit van °en opval-
lend' -choonhe.ö Men kan zich deze
symfonie wellicht nog aristocratischer,
verfijnder denken, niemand ontkomt
echter aan Rossi's stuwend, vitaal en
blij élan. waarin de vlugge tempi over
heersen.
Dan brengt hij een hier onbekende
Busoni diens Turandot-suite (vier
fragmenten», genomen uit diens gelijk-
r.pnt opera van 1918.
Ni veet cr. .cder wel. dat Busoni als
componist hee» wat minder betekende
dan als formidabel pianist, maar niet
temin.. deze illustratieve en prach
tig geïnstrumenteerde muzieken van een
landgenoot zijn Rossi als „op het lUf"
geschreven. Ze zijn populair, soms een
tikje banaal en zeker niet oorspronke-
I lijk. doch. boeiend uitgevoerd als dit
maal. zeker het beluisteren nog altijd
I waard!
De vitale Rossi was in de fonkelende
en gloedvolle uitbeelding ten volle in
zijn element. Hij kon er zijn fantasie in
uitleven, overspeelde de compositorische
zwakheden met gemak en maakte van
de levendige finale ..all turca" een bril
jant sluitstuk, om liever niet het akelige
woord „uitsmijter" te gebruiken.
Wie in Mendelssohn en Busoni nog
geneigd was een zekere „veruiterlijking"
te constateren, kon van het tegendeel
overtuigd raken tijdens de twee der
drie „Nocturnes" van Debussy:
„Nuages" en „Fétes".
Debussys ijle klankbetovering ont
ving in de subtiele „Nuages" de ver
eiste verfijnde nuancering, het daarmee
zo sterk contrasterende „Fétes" met de
uit de verte komende accuraat en zui
ver opklinkende trompetten een
staaltje van gróót kunnen! klonk
fascinerend en gedisciplineerd.
Een hiermee reeds sinds jaren door
en door vertrouwd orkest want ook
Flipse verstaat bij uitstek de kunst der
Fransen! belichtte deze geniale par-
tituurtjes volkomen naar de aard en
sfeer.
In het algemeen kregen wij de indruk,
dat het orkest zich met grote gewillig
heid aan deze leiding toevertrouwde en
geïnspireerd zijn hoogste troeven uit
speelde l
Een allergelukkigste samenwerking
groeide bovendien met de Russiseh-
Amerikaanse pianist Nikita Magaloff,
thans hoofd der „Classe de virtuosité"
te Genève als opvolger van de helaas te
Jong verscheiden Dinu Lipatti.
Een pianist van de „oude stempel",
maar daarom niet de mindere van de
tegenwoordige, integendeel! Lijnrechte
voortzetter van de grandiose Liszttradi-
tie. wiens al even grandioos, expressief,
ja magisch Lisztspel in het tweede pia
noconcert tot een sensationele gebeurte
nis werd.
Men ontmoet ze niet dikwijls meer:
zij. die een weergaloze virtuositeit paren
aan diepgaande gevoeligheid en oen
verzadigd, mangifiek toucher en wier
beeldende kracht en voordracht tevens
alle bezwaren tegen deze „verbrokkelde"
compositie opslag wegvagen, omdat zij,
ondanks alles, toch eenheid scheppen.
Wij denken, dat ook Liszt zó gespeeld
moet hebben: zonder het veel gehoorde
effectbejag, maar edel en voornaam.
Magaloff bezit de meeslepende allure
van een groot kunstenaar, die hier in
Liszt's wereld leefde. Wij zouden hem
graag ook in ander werk horen, in de
overtuiging van zijn veelzijdigheid.
Zijn contact met de hem zuiver aan
voelende Rossi en het orkest was hecht
speciaal hulde aan de cellist Samuel
Brill voor zijn superieur dialogiserend
spel en leidde tot de openbaring, dat
Liszt, zó gespeeld, nog altijd op onze
podia kan terugkomen.
Zélfs in een. eeuw. die hem zo anders
beoordeelt als een vorige.
Magaloff zowel als Rossi vielen een
ovationeel applaus ten deel.
Zoals gezegd: een opmerkelijke avond!
Een gelukkige tevens, want er is met
aller volkomen inzet, naar waarheid
met het „hart" gemusiceerd.
Dat danken wij aan Rossi: ook hij
moge terugkomen!
H.
Nieuwe pier H.A.L.
aan de Hudson
De gemeentelijke autoriteiten van de
stad New York (de Board of Estimate)
hebben vandaag de verpachting aan de
Holland-Amerika-Lijn goedgekeurd van
een te bouwen pier aan de Hudson-
rivier, waarvan de bouwkosten 18.732.000
dollar bedragen zullen. Volgens de
pachtovereenkomst zal de maatschappij
de pier gedurende 20 jaar kunnen ge
bruiken tegen een huur van 61^% van
de werkelijke kosten van de pier. doch
niet meer dan 1.216.995 dollar per jaar.
Gedurende 70 jaar heeft de maatschappij
400.000 dollar per jaar betaald voor het
gebruik van twee pieren in Hoboken
(New Jersey).
