IN JORDANIË LIGGEN KIEMEN
VOOR GEVAARLIJK CONFLICT
Afrika's zwarte bevolking voelt
niets voor Arabische bevrijding
i l
Onmiskenbare verbetering in
de economische ontwikkeling
OLIFANT
Eén fanatieke idioot met een pistool kan in
het Midden-Oosten oorlogshei doen losbreken
Dulles stak hand in wespennest jordonië
96»te jaargang
Vrjjdag 22 november 1957
Derde blad no. 29298
(Van onze reieredacteur)
Amman, november. „De lont b|J het kruitvat.de dure eed die ik geiwo-
ren heb om dit cliché nooit te gebruiken, moet ik vandaag breken. Want niet
alleen ia het llaajemitiach koninkrijk Jordanië een kruitvat, maar er worden weer
knetterende lonten bij gehouden dan voor de wereldvrede goed la. Zelfs de toe-
riaten merken het. Want al kunnen zy nog ateeds boven de Dode Zee de merk
waardige sensatie ondergaan driehonderd meter onder zeeniveau te vliegen
en al laten zy zich In oud-Jeruzalem gewillig door kwakende gidsen van Geth-
semané over de weg der smarten naar de Krulslgingsberg leiden, als zy een
briefkaart naar oom en tante op de bus willen doen worden zy voor het post
kantoor gefouilleerd door een norse soldaat. En al lykt alles rustig, onder de
oppervlakte trilt de spanning. Zodat de toerist vandaag de dag In Jordanië
eigrniyk een andere gids nodig heeft, een gids, die hem eerste de vier paleizen
In Amman toont, waar de kleine Koning Hoessein woont, en vervolgens Jor-
danie'a huiduitslag, de kampen der Talestynae vluchtelingen, waar Hoessein*
nieuwe onderdanen de wapens begraven, die vroeger of later tegen de Jordaanse
monarchie gebruikt zullen worden.
Vernietig «lit insect,
Arabische helden
Tussen Amman en Jericho ïou die
{Ids en passant kunnen wyzen op de
ampementen van twee Saoedi-Arabl-
sche regimenten. De onvertoonbaar ge
achte vete tussen het huis van Saoed en
de Hasjemltlsche dynastie Is bijgelegd.
Hoessein kan rekenen op de bijstand der
Arabische olierijken, want ook z|Jn ach
terneef Felsal in Irak Is bU verdrag
verbonden om de JordaanAe monarchie
zo nodig met troepen te schragen De
gids zou onze toeristen verder mee kun
nen nemen naar de Israëlische grens,
naar QalQlllya. waar men over een
strook Israël van slechts 15 km breed
de Middellandse Zee kan zien Dat is
Israël* wespentaille en de Israëli's staan
derhalve klaar iedere verdachte manoeu
vre om de Jordnanse status quo te door
breken met militaire actie te beantwoor
den Aan het eind van deze kleine excur
sie zou de gids tenslotte Radio-Cairo, de
brullende ..Saoed el Arab" aan moetan
draaien en de scheldkanonnade van de/e
.Stem der Aabieren" vertalen „Hoessein
Is een verrader vernietig dit Insect,
oh Arabische helden!'*
Kwade kansen
Aan het eind van zo*n ongebruikelijke
trip zou onze toerist beter begrijpen
waarom Jordanië momenteel het brand
punt is van de spanningen in het Mid
den-Oosten Inter-Arablsche spanningen
ten eerste, die tussen de „kwade Jonge
mannen" van 'iet Arabisch nationalisme
in Cairo en Damascus en de behoudende
pro-Westeiyke krachten in Irak, Saoedi-
Arablê, Libanon en Jordanië zelf
AU Jordanië omgaat, slaat de balans in
N'iwA voordeel door. Men rou een
hardhandige inter-%rabl«ehe uiteenzet
ting nog met enig leedvermaak kunnen
gadeslaan, ware het niet. dat 11 zou
moeten leidrn tot Israellvhr. lol Weste-
lukr ril daardoor tol vn\ jrtrus-iwhe
Interventie! t'lt de verplichtingen van
Ragdadparl. F.Uenhower-doctrine en VA
\t>. alsmede de ^ovjetrusslsrhe belofte
aan Srrie zou men theoretisch een
situatie kunnen afleiden, waarin Syri
ër he. igvptivrhr, Jordaans. Ira.ikse.
Saoedl-Arabische. Britse, Amerikaanse.
Flum, IMtaa ItriatnaMi m
raellsche troepen in Jordanië slaags zou
den kunnen raken, met nog een Jor
daanse burgeroorlog op de koop toe. Wie
er In die situatie tegen wie zou vechten,
zou een amusante vraag kunnen wezen,
wanneer zy niet van zo academische
aard zou zyn.
Toegegeven zy. dat het vermoedeiyk
niet tot een wereldconflict zal komen,
wanneer de erote mogendheden zulks
n;r. wensen. Maar daar staat tegenover,
dal zelf* een gelocaliseerd conflict uit de
hand kan lopen, en het Jordaanse met
zyn warnet van verdragsverplichtingen,
biedt daar kwade kansen toe.
De oude achterdochten...
liet bedroevendste is, dat de Westelijke,
In dit geval de Amerikaanse, politiek In
het Nabije Oosten voor de zoveelste maal
In het slop zit. Als Hoessein valt. begint
het gegooi In de glazen Ms hij aan de
macht biyft, heeft het Westen In hem
slechts een marionet, die de woede op
wekt van de meerderheid van zijn on
derdanen en van Egypte en Syrië. Beter
dan wat ook illustreert de levensgevaar
lijke Jordaanse situatie het falen van
I "sIt iMilIrs politiek, die. sinds Enge
land rn Frankrijk door het noodlottig
gUMUIUUtUUl In het Nabije Oosten
Toorshands ziln uitgeschakeld, noodza
kelijkerwijs het Westelijk beleid moet
voorstellen Instede van geduldig te
pogen de Arabische nationalisten tot een
w elw illrnde neutraliteit Jegens het Wes
ten te brengen, heeft Dulles' manie voor
„betrouwbare bondgenoten tegen het
communisme" hem ertoe gebracht de
verloren kaart van de Jordaanse monar
chie te spelen en zich daarmee In een
afschuweliik wespennet te steken.
in het middelpunt
Omgrensd door Israël en de
Arabische ataten ls Jordanië thans
meer dan ooit middelpunt van het
Nabije Oosten, geografisch èn
politiek Egypte en Syrië, voorgan
gers van het Arabische nationalis
me. willen de politieke as Cairo-
Amman-Damascus en daarmee hun
verbinding over land herstellen en
pogen derhalve de Jordaanse mo
narchie omver te werpen De
Amerikanen zyn in hun stllzwU-
Sende poging om de oude idee van
e ..vruchtbare halve maan" (een
ereniglng van Jordanië. Irak.
Syrië en Libanon) nieuw leven ln
te blazen door deze landen ln het
Westelijk kamp te brengen, op de
Syrische nationalisten t
een botsing, die onder meer ln de
onwezeniyk aandoende Turks- Sy
rische crisis tot uiting kwam.
Onze relsredacteur vertelt in dit
artikel uitvoerig over zUn bevindin
gen in de Jordaanse hoofdstad
Amman
Hy heeft er de oude achterdocht van
de Arabieren mee opgewekt, namelijk,
dat het Westen opnieuw poogt de Arabi
sche eenheid te doorkruisen met een
verdeel en heerspolitiek en er Egypte
en Syrië een elndsweegs verder de weg
naar Moskou mee opgedreven Het enor
me politieke kapitaal, dat de Amerika
nen zich door hun houding in de Suez-
crisis hadden verworven, is vooral door
hun steun aan gehate en reactionaire
regimes als die van Saoed en Hoessein
binnen een Jaar weggesmeten Zo zeer.
dat een hoge Jordaanse ambtenaar, een
oprecht Arabisch nationalist, zuchtend
tegen mij zei .Ik wou dat de Britten
maar lenig waren"
Ik ook'
Negers vrezen herleving van slavenhandel,
C O
zoals die nu reeds merkbaar is
De Belgische zangeres Mona Ba-
rany heeft gisteren aan de kapitein
van de Nieuw Amsterdam'' een
model aangeboden van het Ato-
mium. het centrale bouwwerk van
de Brusselse wereldtentoonstelling,
voor expositie aan boord van dit
schip.
(Advertentie)
(Van onze Brusselse correspondent)
In zijn uiteenzetting voor de Franse Assemblee heeft de Franse premier, de heer
Gaillard, de Belgische en Italiaanse regeringen namens de Franse natie dank
gebracht, omdat zy geweigerd hebben wapens te leveren aan Tunesië. In Brussel
is men niet zeer spraakzaam over deze kwestie, maar het is inderdaad juist dat
«Ir Belgische regering geweigerd heeft wapens te leveren, daar zy ervan over
tuigd is, dat een deel van de wapenzendingen zal worden afgestaan aan de
Algerijnse rebellen.
In Brussel stelt men er nochtans prys op met Tunesië goede relaties te onder
houden en men legt er dan ook de nadruk op, dat de Belgen de nieuwe onaf-
hankeiyke staat direct hebben erkend en dat Belgie een van de eerste Westerse
landen is geweest, die een diplomaat naar Tunis stuurde.
Zitik even prettig...
Hu
ringwekkend
eenvoudig
Wie zou het startschot tot zulk een
conflict kunnen geven? Het antwoord is
van een huiveringwekkende eenvoudig
heid een fanatieke idioot, die goed met
een pistool kan mikken en bereid ia r.ch-
zelf te offeren ln oen moordaanslag op
Hoessein. Zou hy daarin slagen, dan
breekt de hel los ln een volksopstand
van het miljoen ex-Palestynen. die ver-
moedeiyk zou leiden tot een republikeins
regiem, dat aansluiting by Syrië zou
zoeken en daarmee de kettingreactie ln
werking zou kunnen stellen. Ook zonder
een moord op de Koning ls zo'n opstand
mogelyk, mriar veel minder waarschyn-
ïyk, althans zo lang het voomameiyk uit
Bedoelnen gerecruteerde leger Hoessein
trouw biyft.
Een voorspelling of en zo Ja: hoelang,
Koning Hoessein net met zyn pro-Wes
telijk beleid kan uitzingen, is lastig te
maken. Nadat hy ln april een complot
van pro-Syrische officieren en politici
had opgerold, met kunst en vliegwerk
een nieuw kabinet had doen vormen en
met veel fanfares Amerikaanse wapens
had geïmporteerd, gaf men hem nog
geen zes maanden. Welnu, hy heeft het
zes maanden uitgehouden, noodlotsvoor-
spellers hebben niet altyd geiyk.
Weinig werkelijke steun
De toestand begon zelfs normaal te
worden en Hoessein zocht reeds gematig
der politici om de gehate minister Rifal
en diens trawanten te vervangen. Moge
lyk is de huidige Syrisch-Egyptische
campagne thans uitgekozen om Hoes
sein. die matiging onmogeiyk te maken.
Hoe gehater het regime, hoe groter de
kans op opstand. En al is het ln Jorda
nië thans rustig, de Egyptische berich
ten over onlusten ten spyt. het land
heeft al eerder zyn onrustbarend hooi
berg-karakter getoond: één bliksemin
slag en de zaak staat in lichterlaaie. Op
hoe weinig steun Hoessein werkelijk
kan rekenen, wordt men gewaar als men
de Jordaanse publicisten spreekt, die nu,
op order van hoogerhand. de ryke Ara
bische scheldwoordenvocabulaire tegen
Nasser es. in het veld brengen. Privé
zeggen zy: „Nu ja. het is natuuriyk niet
waar wat we zeggen". De buitenlandse
bezoeker in Jordanië mag het als een
opluchting ervaren, nu eens niet overal
het portret van Gamal Abdel Nasser
aan de wand te zien. hy wordt al gauw
gewaar, dat de meeste Jordaniërs 'amana
beeltenis in het hart dragen-
Belgische Kongo voorbeeld
voor Fransen in Algerije
Met Marokko is dezelfde politiek ge
volgd Zowel ln Tunesië als in Marokko
hebben de Belgen grote belangen ln de
industrie, de handel en het bankwezen.
In Marokko werken Belgisch-Franse
maatschappyen op het gebied van de
ertsen, en in Tunesle heeft de Belgische
Stroleumgroep Petroflna sedert de oor-
t een niet onbelangryke plaats weten
te veroveren Als gevolg van de politieke
moeiUjkheden zyn de handelsrelaties
tussen dielanden en België weliswaar niet i
wat zy zouden kunnen wezen, maar met
Marokko is onlangs een Benelux-han-
delsakkoord afgesloten
Franse fouten
In de huidige controverse tussen de
Anglo-Amerikanen en de Fransen staan
vele Belgen achter het Franse stand
punt Zij znn van oordeel dat de Alge-
rnnse rebellen door hun moordprakty-
ken alle sympathie hebben verspeeld,
welke men normaal voor een Jong. op
komend en gezond nationalisme kan
hebben Anderzijds geeft men toe. dat
de Fransen in Algerije de kansen om
een vooruitstrevende sociale politiek ten
voordele van de Algerynse massa te voe
ren hebben laten voorbygaan. Het
Franse koloniale regime steunt teveel op
een bevoordeling van een kleine groep
„intellectuelen", die men in Frankrijk
laat studeren, terwijl de grote massa
klein wordt gehouden De massale im
migratie van „kleine" Franse kolonisten,
ambtenaren en zelfs van Franse arbei
ders. maakte de sociale opgang van de
kleine Arabier nog moeiUjker. daar deze
laatste steeds ln ..concurrentie" komt
met de kleine Fransman, die Algerye
zyn vaderland ls gaan noemen.
het niet lang duren voordat de zwarten
j opnieuw als slaven uit Centraal-Afrika
worden weggesleurd om als koelies op de
slavenmarkten van Egypte en Noord-
i Afrika verkocht te worden. Er is reeds
een zekere heropleving te constateren
van de zwarte slavenhandel, die weder
om in handen van Arabieren zou zyn
gekomen. Het is nog geen halve eeuw
geleden, dat de zwarte stammen in Bel-
I glsch Kongo hun meisjes verminkten om
ze voor de Arabische slavenhandelaren
i onaantrekkelijk te maken. Het feit dat
Frans en Belgisch zwart Afrika rustig
j biyven. ondanks de felle oorlog van de
j Arabieren tegen de Fransen, bewyst
volgens Belgische waarnemers voldoende,
dat de zwarten niets voelen voor de
Arabische „bevrydingsoorlog".
HET WORDT KOUDER....
Onverlaten hebben dinsdagnacht uit
twee auto's in Amsterdam Zuid een
aantal kledingstukken weggenomen. Zo
wel in de Lekstraat als in de Vecht-
straat werd het tochtraampje van een
geparkeerd staande auto geforceerd en
verdwenen o.m. Jumpers, vesten, Jassen,
pyama's. overhemden, dassen en blouses.
De totale schade bedraagt f2250.
I „Altijd zit ik even prettig in mijn
Amerikaanse Playtex Waterproof I
Twinkle Party broekje; op fluweel
I gewoon! 't Prachtige nylon mar
quisette ia bedrukt met kleurige I
sterretjes en het heeft een grappig
Irucheje. Met zo'n broekje ben ik
in de wolken. De verpakking is
gewoonweg feestelijkEn die
I vrolijke, fleurige Playtex schortjes
en slabbetjesook echt iets voor
AMERIKAANSE
.HAUTE COUTLRE-
VOOR UW BABY
verkrijgbaar bij babr-speciaalzakea. dro-
gitten eo de baby-afdelingen van grote
I taken Indien niet verkrijgbaar, schrijf dan
naat de importeur Jacq. Mot N.V.
Afd. Playtex. Vond elan. 93. Amsterdam.
Duidelijk bewijs
Tussen Koning Hoessein en cfcjZ.epioen en de trots van de Britse
meerderheid van zijn onderdanen generaal Glubb. bijgenaamd Glubb
staat het leger, eens het Arabisch Pasja.
In Belgisch Kongo wordt daarentegen
de opgang van de massa bewerkt door J
verbetering van het lager onderwys. ter-
wtjl de blanken zich meer en meer te- j
rugtrekken op de sleutelpositie», dwz
betrekkingen welke door de zwarten niet
kunnen worden vervuld. Men ziet in Bel
gië overigens in het Arabisch nationa
lisme een gevaar voor geheel Afrika.
Zouden de Arabieren een kans krygen
om ln Afrika opnieuw het hoge woord te i
voeren, zo wordt hier betoogd, dan zou
Minister Zijlstra in Ticeede Kamer:
Maar het herstel moet goed doorwerken
(Van onze parlementaire redacteur)
Met tal van cyfers heeft minister zyistra gisteravond in de Tweede Kamer
uiteengezet, dat een onmiskenbare verbetering in de economische ontwikkeling in
gang is gekomen. De uitvoer vertoont, als gevolg van de binnenlandse bestedings
beperking. een verheugende rooruitgang. Maar met klem en nadrukkeiyk waar
schuwde de minister om niet te vroeg te constateren, dat we er nu al zyn.
Men moet het herstelproces voldoende tyd laten om de basis te leggen, die het
uitgangspunt moet zyn voor nieuwe welvaart. Over de periode juli 1957-juli 1958
verwacht de minister van Economische Zaken weer een overschot op de beta
lingsbalans van enkele honderden miljoenen, waartoe alleen al bydraagt. dat er
thans geen sprake meer is van speculatieve voorraad vorming, waarmede ln 1957
ongeveer 700 miljoen gulden was gemoeid.
Betere spreiding het industrialisatiebeleid kondigde
werkgelegenheid minister Zijlstra aan, dat voortaan
ook gebieden, die geen blijvende
In maart van het volgend laar zal ^'ozen hfbben' omdat "te?.
een nieuwe Industiialisatie-nota d??lde aan'a.' me"sen wegtrekt om
verschijnen. Als een nieuwigheid kt elder' U vmden' voor 'ubsuiUs
in aanmerking zullen komen ter
aanmoediging van de industrialisa
tie.
Het doel daan-an is om op die manier
tot een betere spreiding van de werkge
legenheid te komen in Nederland. Tot
nu toe kregen alleen de zogenaamde
ontwikkelingsgebieden met een vaste
structuurwerkloosheid, een industriali
satie-subsidie.
Op de vraag van de heer Smallen-
I broek (AR) of het mogelijk is, dat som
mige gemeenten in het noorden van ons
land gelden krijgen uit de woningbouw-
lening voor de stichting van industrie
hallen. antwoordde minister Zijlstra,
dat hij dit punt gaarne wil bespreken
met zijn ambtgenoten van Binnenlandse
Zaken en Financiën. Persoonlek voelt
hij er wel voor. omdat er van zulke hal
len een stimulerende werking uitgaat op
de vestiging van industrieën
Voor mij
een .olifantje
oude en jonge
Prijsbeleid
Omtrent het prijsbeleid verklaarde de
minister, dat hy inet de fabrikanten
heeft afgesproken, dat daling varf de
grondstoffenpr ij zen naar beneden moet
worden doorberekend. Voorts heeft hy
zich bereid verklaard overleg te plegen
of en in hoeverre bepaalde bedrijfstak-
j ken kunnen worden losgemaakt van het
prijsbeleid door herstel van de vrye
concurrentie. Als dat mogelyk is zou
niets hem liever zijn. want prijsbeheer-
sing houdt altijd een element van ver
starring in. Binnenkort zal hij ook met
de middenstand overleg plegen over het
prijsbeleid.
Zweed zonder armen rijdt in
auto zonder stuurwiel
Een Zweed die beide armen mist. Paul
Lundkvist. heeft onlangs zyn rybewys
gehaald in een auto zonder stuurrad,
zynexaminator zei naderhand, dat
Dundkvist een van de vaardigste ryders
was. die hy ooit had gezien, ondanks
het feit dat hy zyn ry-examen deed op
spiegelgladde straten en in zeer druk
middagverkeer
De auto waarin Lundkvist rydt, is spe
ciaal geconstrueerd door ir. Arne Litzen
van het Zweedse Instituut voor inva
liden. Lundkvist stuurt met zyn voeten,
met behulp van een voetschyf, en kan
tegelykertyd met de linkervoet koppelen
en schakelen. Het gas regelt hy met zyn
linkerschouder, om te remmen drukt hy
zyn borst togen het instrumentenbord.
Het licht, de ruitenwisser, de claxon, de
starter en de richtingwyzers bediendt hy
met de kin. De deur wordt van buiten
met de schouder geopend en van bin
nen met de voet gesloten en met de
knie geopend.
Er was geen ogenblik twyfel aan. dat
Lundkvist ten voll recht had op een ry
bewys, zo vertelde de examinator, ir. T.
Möller, aan „Aftonbladet".
Scheepswrakken in
de drooggevallen
IJsselmeerpolders
Tot nu toe zijn in de drooggevallen
IJsselmeerpolders een kleine 200
scheepswrakken aangetroffen. met
name 20 in de Wieringermeer. 158 in
de Noordoostpolder en 18 in Oostelyk
Flevoland. Verwacht wordt dat in het
onlangs drooggevallen Oostelyk Fle
voland nog ongeveer 100 wrakken zul
len worden gevonden.
Dit heeft de oudheidkundige G. D.
van der Heide, die belast is met de da-
gelykse leiding van het oudheidkundig
museum op het voormalig eiland Schok
land in de Noordoospolder. medegedeeld
op de wintervergadering van de „Ver
eniging tot Beoefening van Overijssels
Recht en Geschiedenis" te Zwolle. Het
bergen van wrakken uit zee is een ge
compliceerde en kostbare onderneming
en het is dus alleszins begrijpelyk dat
daarvan tot nu toe vrywel niet is ge
komen. Aan de ongeveer 200 in de IJs
selmeerpolders gevonden schepen wordt
grote wetenschappelijke waarde toege
kend. De werkelijke oude scheepswrak
ken zyn betrekkelijk gering in aantal en
lang niet alle schepen zijn belangwek
kend- Veertig wrakken zyn nu opgegra
ven. in tekening gebracht en uitvoerig
beschreven. Binnen niet al te lange tyd
hoopt men bovendien een samenvattend
overzicht te voltooien.
Het bewaren van de wrakben in hun
geheel is niet mogelyk. Alleen het
onderbrengen ervan zou al een onover
komelijk probleem vormen. Ook zou
een dergelyk werk te duur worden. De
heer Van der Heide zeide dat de mo
gelijkheid niet uitgesloten is dat een
schip uit omstreeks 1400 wordt gecon
serveerd en aldus voor het nageslacht
bewaard.
VERHOGING ZIEKENFONDSPREMIE
INVALIDITEITSR ENTETREKKERS
De ziekenfondspremie voor invalidi-
teitsrentetrekkers. die een rente hebben
van tenminste f125.— per jaar en jon
ger zyn dan 65 jaar, wordt met ingang
van 1 januari a.s. verhoogd van fl.50
tot f2.50 per maand. By deze verhoging
is rekening gehouden met de styging
van de invaliditeitsrente sedert 1951
Deze rentetrekkers zijn sedert dat jaar
verplicht-verzekerd. De premie, die nog
steeds onveranderd is gebleven, wordt
op hun rente ingehouden. In verband
met de gestegen kosten van de Zieken
fondsverzekering moet thans ook deze
premie worden verhoogd. Ook na deze
verhoging blyft de premie voor deze
groep van de bevolking nog belangryk
lager dan nodig zou zijn om de kosten
van hun Ziekenfondsverzekering te dek-
