Geschil met Frankrijk kan alleen
op hoogste niveau worden opgelost
Indonesië wil thans
Mnnro s bemiddeling
WEERBERICHT
'rnrketerM
Minister Pineau vandaag naar
de erenigde Staten vertrokken
Nederland en Australië voelen
er in het geheel niet voor
LAIKA'S LOT WAS VOORAF
REEDS BEZEGELD
96ste jaargang
ZATERDAG 16 NOVEMBER 1957
No. 29293
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. w Benny
Hoofdredacteur J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
t750 per kwartaal: f.253 per maand: f.059 per week
Witte Singel 1. Lelden - Giro no 67065
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
De tcapenleveranties aan Tunesië
Frankrijk is diep geschokt door de levering van Amerikaanse en
Engelse wapens aan Tunesië: „wij zullen onze houding ten aanzien
van de NAVO-topconfercntie. welke in december in Parijs zou wor
den gehouden en waaraan ook president Eisenhower zou deelnemen,
opnieuw overwegen, indien er tegen die tijd nog geen oplossing is
gevonden voor de moeilijkheden, welke het gevolg zijn van deze leve
ranties", aldus verklaarde de Franse premier Gatllard gisteren in de
Nationale Vergadering. Gaillard sprak ernstig en zeer beheerst. Enige
uren tevoren had, zoals wij gisteren reeds berichtten, de Franse dele
gatie naar de bijeenkomst van de NAVO-parlemcntsleden, welke thans
in Parijs aan de gang is, uit protest verlaten. Pogingen om de Franse
gedelegeerden te bewegen terug te keren liepen op niets op. Het had
immers geen zin naar ..Atlantische solidariteit" te streven na het „mee
dogenloze en ongerechtvaardigde optreden" van de Westelijke bond
genoten, dat door het Franse volk als een „onvriendelijke daad" wordt
beschouwd. Nadat de Franse delegatie gisteravond een uur beraad
slaagd had, weigerde zij opnieuw weer aan de parlementaire NAVO-
besprekingen deel te nemen. De Franse regering heeft inmiddels haar
diplomatieke vertegenwoordigers in Washington en Londen mondeling
laten protesteren tegen de wapenleveranties.
A /im/1„ Amerikaanse buitenlandse politiek af-
(Illlt II I TflIISPII llPPr hangt", aldus dne Amerikaanse Con-
I gresleden.
ter can eren lie
In Washington waren Amerikaanse
functionarissen gisteravond van mening,
dat het conflict de gewenste versterking
van het NAVO-bondgenoobschnp niet
zal beïnvloeden Frankrijk heeft In
Europa te veel te verllrrcn. als het 7lch
tegen zUn vrienden keert, zo verklaar
den zU. min of meer cynisch De Ame
rikaanse Republikeinen, die de parle
mentaire bijeenkomst ln Parijs bijwonen,1
gaven als hun oordeel, dat ,.de tegen-1
woordtge verschillen tusaen de Ameri
kaanse en Franse regeringen binnen
kort zullen worden opgelost en dat er
dan een vriendschap ral ontstaan, die
dieper en langduriger zal zijn dan die.
welke in onre landen heeft geheerst
sedert Lafayette naar de Verenigde Sta-
kwam".
Het U intussen niet helrmaal uitge
sloten. dat de I rartsen «eer san het
werk Tan de N'AVO-eonferentie In hun
eigen hoofdstad iullen gaan deelnemen
l»r XmrriW i drlrgatle Is namelijk
begonnen met het opstellen van een re
solutie. waarin gevraagd wordt om on
middellijke biteenkoimt s.in de \VO-
mlnisterraad en waarin aan de Ame
rikaanse en Britse regeringen vmocht
wordt vsn wapemendingen .»an Tunesir
af te ilrn De I r m-r CMMTMÜ l'ierrr
Billotte verklaarde, nadat de Ameri-
kaanse afgevaardigde tVavne llav- dil
had bekendgemaakt, dat de franse
delegatie wellicht fou terugkeren Indien
de resolutie In aanvaardbare termen
iou lijn gesteld. Wayne Hays had tevo
ren namens een groep democratische
Amerikaanse Congresleden, die ln Parijs
aanwezig i|Jn, te kennen gegeven, dat.
„wat ook het voordeel van de wapen-
leverantie moge zijn. deze winst meer
dan teniet wordt gedaan door het ver
lies van vertrouwen In de gelederen van
de NAVO. De vijfhonderd geweren had
den op een geschikter tijdstip aan Tu
nesië geleverd moeten worden. Indien
van deze levering het succes van de
Overleg
in
V.S.
Onze l'arijse correspondent telefo
neerde ons hedenochtend nog het vol
gende
llrt conflict hrrft thans afmetingen
aangenomen, waardoor nu alleen maar
op het hoogste niveau naar een com
promis gezocht kan worden. Met die
bedoeling vertrekt de Franse minister
van Buitenlandse Zaken. Pineau. ver-
morde lijk vrrgr/rld van mn ir.-k.l
voorganger Robert Schuman. vandaag
al naar Washington om daar met zijn
collega Dulles de zaak van de wapen- i
leveranties openhartig te bespreken.
Tot tover onze correspondent.
In z|jn rede ln het Franse parlement j
onthulde premier Gaillard gisteren nog.
dot Frankrijk reed* ln Juni 1956 de eer-
ste uitrustingstukke n voor een nationaal i
Tuneslsch leger had geleverd en dot het
Tunesische cadetten aan de mili
taire academie van Saint Oft tot offi-
der had opgeleid
..De Incidenten aan de Algerljns-Tu-
nestsche grens en de hulp. die Tunesiè
de Algerijnse opstandelingen heeft ver- 1
leend. hebben echter veroorzaakt, dat
de vorige Franse regering de militaire
bijstand aan Tunesië heeft stopgezet',
a Idas Gaillard
Hy vervolgde ..De Tunesische rege
ling heeft daarop verschillende buiten
landse regeringen verzocht haar wapens
te leveren De regeringen van Belgie en
It&lié weigerden hieraan te voldoen en
Frankrijk was hier dankbaar voor. om
dat hieruit niet slechts vrlendschnp voor
en vertrouwen ln Frankrijk bleek, doch
ook omdat belde landen hierdoor blijk
gaven van hun Juiste inzicht ln de wer
kelijke aard van het vraagstuk
Aan de vooravond van de jongste ka-
blnetscrlsis had een bijeenkomst van
Franse en Tunesische vertegenwoordl-I
gers plaats, belegd met het doel tot een
hervatting van de Franse economische
en andere hulp aan TlUlM 18 tfl komen
Gedurende kabinetscrisis drong de Tu
nesische regering steeds meer aan op
inwilliging harer wensen. Ook de rege-
ringen van Groot-Brittanme en de Ver-
entgde Staten drongen er by Frankrijk
op aan de Tunesische eisen ln te wil
ligen. waaraan zU toevoegden dat zij
zich anders verplicht zouden gevoelen
Tunesië zelf de verlangde wapens te
hren
ZU verklaarden evenwel geen wapens
te zullen leveren, zolang de Franse ka
binetscrisis nog niet was opgelost. Zo
dra mijn regering was gevormd vernam
ik. dat de Britse en de Amerikaanse
regering hadden besloten Tunesië op 12'
dezer wapens te leveren. Indien Frank
rijk dat dan nog niet had gedaan", ver
klaarde de Franse premier
Tunesië weigerde waarborg
..De Franse regering wilde echter niet
deel nemen aan wapenleveringen, in
dien deze niet gepaard zouden gaan met
nauw omschreven waarborgen van Tu
nesische zyde. ZU verklaarde zich bereid
Tunesle weer wapens te leveren, indien
de Tunesische regering op zich zou
nemen géén wapenzendinccn van com
munistische staten te zullen aanvaar
den. De Franse regering stelde daarop
de regeringen van Groot-Brittannlë en
de Verenigde Staten voor gezamenlijk
een desbetreffende stap bU president
Bourguiba te doen. Doch op dit Franse
voorstel werd niet gereageerd De Britse
en de Amerikaanse regering stemden er
slechts ln toe hun voorgenomen wapen-
levertngen aan Tunesië enkele uren uit
te stellen, om de Franse ambassadeur in
Tunis ln de gelegenheid te stellen al
léén de voorgestelde stap bU het Tune
sische staatshoofd 'tevens premier» te
doen. Bourguiba weigerde echter de ge
vraagde verzekering te geven en zulks
eens te meer. omdat hom reeds, zowel
van Britse als van Egyptische zUde. was j
toegezegd dat hU wapens zou ontvan
gen". verklaarde Gatllard.
De Franse premier vervolgde: „Frank
rijk heeft vele maanden lang alles ln
het werk gesteld om te verzekeren, dat
Tunesië daadwerkelijk deel zal uitma
ken van het Westerse kamp. Doch het
kan zich niet tevreden laten stellen met
vage hoop of beloften zonder waarbor
gen. In feite Is thans een aanzienlijk
gedeelte van Tunesië in handen der Al
gerijnse opstandelingen. Onder deze om
standigheden heeft de Franse regering
geen recht om. ook maar indirect, het
gevaar te lopen dat haar wapens in
handen vallen van Frankrijks vijanden'.
ZU Is dit verplicht tegenover de jonge
Fransen, die thans in AlgerUe vechten".
Kivestie Nieuw Guinea
Dit is de zeventienjarige Prinses
Fazile. die volgende herfst met
de Koning van Irak in het huwelijk
zal treden.
Advertentie
y JUiUt. j SPECIALIST IN
luxe DAMESSCHOENEN
<le
Voortzetting der richtlijnen
Adse (cntle
Stamppot-weer met
overwegend worst
Mmmstci u voor: een dam
pend bord met een échte zelf-
gekookte Gelderse rookworst. Een
Anton Hunink worst. Pittig en
sappig, gegarandeerd vers! Kies
een Gelderse kwaliteits-worst, die
zijn pnjs waard is, mét het
vertrouwde Anton Hunink-loodjc.
hoc lekkerder
HOFLEVERANCIER - DEVENTER
Vermoedelijk mist
De Bilt verwacht tot morgenavond.
Tijdens het weekeinde is ae kans op
vorst :n de nacht erg klein. Aangezien
de lucht boven ons land nu tamelijk
vochtig Is. zal op plaatsen, waar het
opklaart gemakkelijk mist kunne»
ontstaan.
(Opgemaakt te 10 uur).
17 november
Zon op: 8.05 uur; onder: 16.49 uur.
Maan op: 252 uur; onder: 1454 uur.
Hoogwater te Katwijk te 11 09 en 23 46
uur. Laagwater te 6.38 en 19.05 uur.
(18/11 hoogwater te 12.14 uur; laagwater
te 7.56 en 20.13 uur).
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
en een Bijvoegsel
Indonesië heeft gisteren in de kringen van de V.N. steun gezocht
voor een resolutie van de V.N., waarin zal worden aangedrongen op
hervatting van de onderhandelingen tussen Indonesië en Nederland
over het vraagstuk van de soevereiniteit over Ned. Nieuw-Guinea. Uitkd'iD® 3311
Naar verluidt circuleert bij de diverse delegaties een ontwerp voor i in£0
een dergelijke resolutie, waarin de algemene vergadering als haar gCIUCClltdl VOOl* l"5o
mening te kennen geeft, dat een oplossing van dit reeds zo lange tijd
hangende vraagstuk mogelijk is en waarin een beroep wordt gedaan
op de voorzitter van de algemene vergadering, Sir Leslie Munro, om
beide partijen zijn goede diensten aan te bieden.
Voor zover kon worden vastgesteld hebben Nederland en Australië, die samen
werken in deze kwestie, nog geen tegenresolutie opgesteld. Beide landen voelen
er echter niet voor Sir Leslie Munro in het geschil te betrekken, zo wordt ver
nomen. Een zegsman verklaarde, dat dit „volkomen onaanvaardbaar" voor de
Nederlanders en Australiërs is.
In de wandelgangen is gisteren over het vraagstuk druk van gedachten gewis
seld. Van Indonesische zijde wordt verklaard, dat de Indonesiërs om een verga
dering van de Afrikaans-Aziatische groep hebben verzocht.
De tekst van de Indoneische ontwerp
resolutie is als volgt: ..De algemene ver
gadering. met diepe bezorgdheid ziende
dat de voortduring van de kwestie-West-
Irian waarschijnlijk de vreedzame ont
wikkeling in dat gebied in gevaar zal
brengen, van oordeel zijnde dat een
vreedzame oplossing van het probleem
nog mogelijk is:
1 nodigt belde partijen uit haar po
gingen tot het vinden van een oplossing
in overeenstemming met de beginselen
van het Handvest der V.N. voort te zet
ten; 2. verzoekt de voorzitter van de
algemene vergadering de partijen be
hulpzaam te zijn bij de uitvoering van
de resolutie en de vorderingen te melden
aan de dertiende algemene vergade
ring"
Soekarno's spel
Het lid van het Amerikaanse con
gres Dalip Saund, die op het ogenblik
in Indonesië vertoeft, heeft gisteren
een onderhoud van een uur gehad met
president Soekarno, in diens paleis tel
Bogor.
Tijdens dit gesprek wees president I
Soekarno zijn bezoeker erop. dat Rus- I
land de aanspraken van Indonesië op;
westelijk Nieuw-Guinea steunt, terwijl I
de Verenigde Staten geen partij kie
zen. ..Laten de Verenigde Staten het
spelletje tegen Moskou niet verliezen",
aldus de president.
Opzegging
R.T.C.-overeenkomsten
De Indonesische vice-premier mr.
Hardi heeft gisteren verklaard, dat
het punt van uitgang voor de regering
bij het overwegen van „andere mid
delen" voor het terugwinnen van
westelijk Nieuw-Guinea zal zijn „de
uitvoering van de opzegging der tus
sen Nederland en Indonesië gesloten
RTC-overeenkomsten".
Verleden Jaar heeft Indonesië eenzij- j
dig alle met Nederland, tijdens de RTC
van 1949 in Den Haag. gesloten over
eenkomsten opgezegd.
Vice-premier Hardi zeide dit naar
aanleiding van recente redevoeringen
van president Soekarno. waarin hij be
toogde dat Indonesië Nederland zou
kunnen dwingen aan de aanspraken van
Indonesië op westelijk Nieuw-Guinea toe
te geven, door de Nederlandse belangen
in Indonesië te verzwakken en de han
del met Nederland te beeindlgen. Mr.
Hardi weigerde te zeggen, of nationali
satie van de Nederlandse bedrijven in
Indonesië een onderdeel van econo
mische sancties zou zijn.
Hij verklaarde: „Wij bevinden ons
thans in het eerste stadium, namelijk
Intensivering van de uitvoering der
opzegging van de RTC-overeenkom
sten".
moondog debat
Het debat over Nederlands Nieuw-
Guinea in de politieke commissie der
V.N. zal maandagmiddag aanvangen. 1
Bij de beoordeling van de aanvragen
der gemeenten tot herziening van de
basisbedragen der algemene uitkering,
zullen uit het Gemeentenfonds voor
1958 over het algemeen dezelfde richt
lenen gelden als voor 1957. Dit houdt
o.m. in. dat voor verhoging van het
basisbedrag alleen die gemeenten in
aanmerking komen, welke in verhou
ding tot vorige jaren en in tegenstel
ling met de ontwikkeling in andere
gemeenten in een zodanig ongunstige
situatie verkeeren. dat versterking van
de algemene middelen onvermUdelijk
geacht moet worden.
De regering heeft ook de gemeenten
kenbaar gemaakt het op prijs te zullen
stellen indien in het verzoekschrift
mededeling wordt gedaan van de maat
regelen. welke zijn getroffen tot beper
king van de bestedingen, zowel op de
kapitaaldienst als op de gewone dienst
van 1957 en 1958, in vergelUking met
1956.
Advertentie
|BREESTP.I73*TEL.233371
Russen bekennen:
Programma Spoetnik III nog niet klaar
Russische deskundigen hebben tydens een persconferentie in Moskou bekend
gemaakt, dat Laika, het hondje in de tweede Spoetnik, „zonder pün is dood
gegaan, door gebrek aan zuurstof".
Het program voor de derde Spoetnik is nog niet voltooid en zij konden nog niet
zeggen of met die satelliet een tweede hond de ruimte ingezonden zou worden.
Prof. Anatoli Blagonrawof van de Russische wetenschappelijke academie ver
klaarde. dat men nog geen afdoende methode heeft gevonden om dieren uit de
wereldruimte te laten terugkeren. Daarom had men niet geprobeerd Laika naar
de aarde terug te brengen. (Dit in tegenspraak met uitvoerige Russische verkla
ringen hoe de hond naar de aarde zou worden teruggebracht).
Prof. Blagonrawof en nog zes geleerden deelden de verslaggevers mede, dat zU
op het ogenblik raketvluchten rond de maan berekenen, maar dat zU nog niet
klaar zijn. Wel zün zU er absoluut zeker van, dat dit vraagstuk zal worden opge
lost. doch zij wilden nog geen datum noemen.
fysische Jaar, december 1958, zal wor
den gelanceerd.
Ter qelcgenheid van de 68ste
verjaardag van Pandit Nehroc
hielden duizenden kinderen in
Nieuw Delhi een défilé voor de
staatsman. Toen tijdens dit defilè
honderden duiven werden losge
laten. vond een van die vredes
apostelen het hoofddeksel van
Nehroe wel de beste plaats om de
verdere festiviteiten gade te slaan.
U zult moeten toegeven: dat IS
ook de beste plaats, waar of niet?
Britse
\Y
vliegboot
hij
Maanraket nc
ophouw
in
right neergestort
O C7
Een viermotorige Engelse vliegboot met
58 inzittenden aan boord 50 passagiers
en 8 bemanningsleden is gisteravond
laat bij de plaats Freshwater op het
Engelse eiland Wight brandend neerge-
siuatie verkeren, dat versterking van
stort. 43 mensen kwamen om, de 15 over
levenden werden naar een ziekenhuis
overgebracht.
De vliegboot. die eigendom is van de
luchtvaartmaatschappij „Aquila", was
vlak voor het ongeluk uit Southampton
vertrpkken met bestemming Lissabon.
Het Russische satellietprogram voor
het Geofysische Jaar voorziet in het
lanceren van nog enige kunstmanen.
Prof. Blagonrawof twijfelde er niet aan
dat het program uitgevoerd zal worden.
Op de vraag van een Amerikaanse
verslaggever of er ook tegenslagen wa
ren geweest antwoordde hij ontkennend.
Voorts was voor de Spoetniks één en
twee dezelfde soort brandstof gebruikt.
Aan krachtiger brandstoffen wordt nog
gewerkt.
De Russische maanraket verkeert nog
in het stadium van opbouw, doch de
Sovjet-geleerden verwachten dat een
maanraket voor het einde van het Geo-
NIET ZO DUUR ALS EERSTE
A-BOM
De Russische minister van Financiën,
Arseny Zweref, heeft in antwoord op
een vraag gezegd dat de eerste Spoetnik
veel minder heeft gekost dan Amerika's
eerste atoombom. Deze laatste heeft
twee miljard dollar gekost.
Het Sovjet-persbureau „Tass" meld
de. dat vandaag om zes uur 's ochtends
de tweede Spoetnik 180 maal om de
aarde zal zün gedraaid. De eerste
Spoetnik en diens raket zullen dan
resp. 637 en 641 omwentelingen om
de aarde hebben gemaakt.
De tweede kunstmaan is voorlopig
in ons land niet meer te zien. De eerste
kunstmaan zal hier pas over een paar
dagen weer goed zichtbaar zijn.