E. Meester opende lieden algemene
beschouwingen gemeentebegroting
7
Driemaal 25 jaar Leids collectant
Gemeenten onder voogdij gesteld
DemmeniE.
Leids hoogleraar maandag
veertig jaar predikant
96ste jaargang
Woensdag 13 november 1957
Tweede blad no. 29290
Leiclse vierdaagsebegonnen
TïïvërTënTT^
Praktisch volledige stopzetting van
gemeentelijke investeringen
De Leidse „vierdaagse" voor de behandeling van de gemeente
begroting voor het jaar 1958 hebben B. en W. aanvankelijk vier dagen
uitgetrokken: heden, donderdag, vrijdag en maandag is hedenmiddag
begonnen. In navolging van vorig jaar zal deze begroting ook thans
hoofdstuksgewijze worden behandeld, hetgeen de overzichtelijkheid
ongetwijfeld ten goede komt.
De voorzitter van de grootste fractie
in de raad, de P.v.d.A., de heer E. Mees-
i ter, opende de algemene beschouwin-
I gen. Met de burgemeester van Rotter -
I dam is spreker het eens, dat een ge
meentebestuur bij de huidige techniek
I der bestedingsbeperking inderdaad een
soort bijkantoor dreigt te worden van
de rijksoverheid.
Men stelt, aldus spreker, bovenmense
lijke eisen aan het ambtelijke apparaat
als men voor elke beslissing over een be
langrijke aangelegenheid bij de centra
le overheid moet aankloppen, omdat
verwacht wordt dat dan de ambtenaren
alle problemen van bepaalde plannen
zouden moeten kennen. Het benauwt
spr. wel eens als hij de lange weg en het
vele papier ziet, dat er aan te pas komt
om een plan te concretiseren.
Bovendien komt de gemeentelijke au
tonomie hierdoor nog meer in het ge
drang. Zeker wij erkennen, aldus de
heer Meester, dat nood wet breekt en
ook een beslissingsrecht van de centra
le overheid zij erkend. Maar dan moet
men ook de verantwoordelijkheid ne
men. Hiervan blijkt echter weinig. Daar
komt nog bij, de controle van de open
bare mening, het wezen van de openbare
lichamen, kan eenvoudig niet werken.
Het gevaar is aanwezig dat men aan deze
toestand gaat wennen; zo wordt inscha
keling van de centrale overheid niet
meer gezien als een noodgeval maar als
een normale toestand en hiertegen dient
met klem te worden gewaarschuwd.
VERZET BIEDEN
Het lijkt wel of de gemeenten de
overbesteding in Nederland volledig op
hun geweten hebben. Er moet verzet ge
boden worden tegen de gemakkelijke
kritiek die overal op het financiële be
leid van de gemeenten is en wordt uit
geoefend.
Het is volkomen onaanvaardbaar, dat
de gemeenten tot zondebokken worden
verklaard en aan de ketting worden ge
legd.
Wanneer men aan de ketting ligt,
[heeft men weinig mogelijkheden, slechts
een beperkt erf kan worden afgegraasd.
Het is dus vanzelfsprekend dat er ook
[niet zoveel te zeggen en te besluiten
valt. Vandaar dat ook het aantal vragen
bij 't onderzoek van de begroting onge
veer 30 minder is dan vorig jaar. Ook
bij de behandeling van de begroting zal
wel blijken, althans van de zijde van de
PvdA-fractie, dat er minder te zeggen
valt dan bij vorige gelegenheden.
E. MEESTER
eenzijdige druk op gemeenten
Mr. P. A. van Toorenburg
TREEDT AF ALS SECRETARIS
ARMENRAAD
Bjj Kon. Besluit is met ingang van 1
december aan mr. P. A. van Toorenburg
wegens het bereiken van de 65-jarige
leeftijd op zijn verzoek eervol ontslag
verleend als secretaris van de Leidse
Armenraad.
Eervol onl-slag
prof. dr. W. F. Suermondt
Bij Kon. Besluit is met ingang van 1
Januari aan prof. dr. W. F. Suermondt
op zijn verzoek eervol ontslag verleend
als hoogleraar aan de Leidse Universi
teit met dankbetuiging voor de belang
rijke in deze betrekking bewezen dien
sten. In ons Blad van j.l. maandag
schreven wij reeds uitvoerig over de
verdiensten van de aftredende hoogle
raar.
Simon C. Jansen dirigent
„Excelsior" Den Haag
Als dirigent der Koninklijke Zangver
eniging „Excelsior" te Den Haag is be
noemd Simon C. Jansen uit Amsterdam
per 15 november a.s. Hij volgt dr. An-
thon van der Horst op, die ontslag heeft
genomen.
De heer Jansen werd in 1911 te Rot
terdam geboren. In 1932 behaalde hij te
'Utrecht het einddiploma piano met on
derscheiding. In 1934 verwierf hij te
Amsterdam het einddiploma orgel en in
1936 het solistendiploma orgel. De
nieuwbenoemde dirigent is thans can-
jtororganist in de Westerkerk te Am
sterdam. Verder is hij leraar aan het
[Amsterdamse conservatorium voor orgel.
De heer Jansen geeft regelmatig orgel
concerten in binnen- en buitenland. Hij
is tevens dirigent van de Koninklijke
Chr. Oratorium Vereniging te Amster
dam, van Toonkunst te Amersfoort, van
de Chr. Oratorium Vereniging te
Heemstede en van de Chr. Oratorium
vereniging „Con Amore" te Leiden.
ACADEMISCHE EXAMENS
Geslaagd voor het kand.ex. KI Wis-
en Natuurkunde de heer W. C. de Bruyn
(Leiden); kand.ex. F1 Wis- en Natuur
kunde mej. A. T. van Rossum (Den
Haag); kand.ex. A Wis- en Natuurkunde
de heren R. J. J. Rijpma en W. de Jong
(Leiden)kand.ex. L Wis- en Natuur
kunde de heer M. J. van Geün (Leiden).
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Lucy, dr van D. Veiling®. en W. de Ro
bijn, Eddy Johannes, zn van J. Louwrler
«n A. B. den Edel; Wijn-and, zn van A. van
Tongeren en G. Kromhout, Johanna Ma-
ha, dr van J. Favler en J. A. K. van Die
toen. Oatiharina Antonia, dr van J. W.
Geleynse en H. S. van der Meer. Paulln*
dr van J. R. Zweerus en H. P. Vink.
OVERLEDEN
J. van Duivenvoorde, 79 jaar. weduwe
van W Warners J. Dool. 78 jaar, weduwe
van W. F. Cebol, B. Soipio Blüme, 57 Jaar
•vrouw, J. M. Smilt, 48 jaar, man, T. van
Vcgten, 59 Jaar, man.
Laat dit vooral voor de centrale over
heid en voor de burgerij het bewjjs
zjjn, dat de gemeenten onder voogdij
zijn gesteld.
Wij spreken de hoop uit. aldus spre
ker, dat bij de behandeling van de be
groting voor 1959 deze toestand weer tot
het verleden zal behoren.
NIET TEGEN BESTEDINGS
BEPERKING, MAAR
Deze kritische opmerkingen, aldus de
heer Meester, houden beslist niet in. dat
de fractie van de PvdA tegen de beste
dingsbeperking gekant is.
Integendeel, wij erkennen het feit van
de overbesteding, dat ernstig en nauw
gezet moet worden bestreden.
De regering heeft er naar gestreefd,
en gesteld kan worden met succes, een
sluitende rijksbegroting op te stellen.
Men dient zich goed te realiseren, dat
alleen die uitgaven mogelijk zijn, waar
voor de financiële middelen kunnen
worden opgebracht, in aanmerking ge
nomen de politieke en economische si
tuatie waarin ons land zich momenteel
bevindt.
Ook de gemeenten zullen in het kader
van de bestedingsbeperking him bijdra
ge moeten leveren.
Hiertegen bestaat onzerzijds geen be
zwaar. Wel hebben wij, aldus spreker,
bezwaar tegen de eenzijdige druk op de
gemeenten, welke vooral sterk spreekt
bij de praktisch volledige stopzetting
van de gemeentelijke investeringen. Men
kan zich afvragen of t.a.v. de beperking
van particuliere investeringen eenzelfde
stevig beleid wordt gevoerd.
Spreker is geneigd deze vraag ontken
nend te beantwoorden.
T.a.v. de met zoveel succes geslaagde
woningbouwlening, sprak de heer Meester
de wens uit, dat deze lening zal worden
doorgegeven aan de gemeenten tegen de
thans geldende rente, om te voorkomen,
dat de huren sterk worden opgejaagd.
A.-R., C.H.U. EN S.G.P.
Volgens de heer Meester werpen de
a.s. verkiezingen reeds hun schaduwen
vooruit.
Het feit, dat bij Gemeenteraadsver
kiezingen de C.H.U. en de A.-R. samen
één lijst indienen is in het geheel niet
nieuw. Zeker in Leiden niet. Ook in
Den Haag gaat men dit doen. Nieuw
hierbij is wel, dat men het Haagse
samengaan probeert een veel wijdere
strekking te geven. Men denkt daarbij
ook de S.G.P. te betrekken, een geluid,
dat men ook te Leiden kan vernemen.
Voorts wordt er in Den Haag in de
verschillende protestantse partijen blijk
baar ernstig gedacht over een blijvend
samen op te trekken, in één partijver
band dus, onder de leuze: tegen rooms
en rood.
Op zichzelf is het niet van zekere
ironie ontbloot, dat degenen in de pro
testantse hoek, die dromen van het her
stel der vooroorlogse rechtse coalitie,
thans het anti-katholicisme tot eerste
leus in hun banier willen schrijven.
De voorzitter van de A.-R., de heer
Berghuis, heeft op het pas gehouden
partij-convent der A.-R.-partij, deze
gedachte nog verder uitgewerkt. Hij
droomt van één Prot.-Chr. Volkspartij.
Spreker heeft het gevoel,, dat me
nigeen in de C.H.U. zich toch nog wel
even zal bedenken, voordat hij of zij hals
over kop in het door de heer Berghuis
ontworpen nieuwe politieke tehuis gaat
inwonen.
Wij moeten derhalve als onze mening
te kennen geven, dat wij, aldus spreker,
het nog moeten zien gebeuren, dat A.-R.
P. en C.H.U. samen één partij zullen
gaan vormen.
DE HONGAARSE TRAGEDIE.
Nadat de heer Meester had herinnerd
aan de voor een jaar gevoerde Hon
gaarse vrijheidsstrijd, vroeg hij aan de
communistische raadsfractie of zij het
thans niet tijd acht zich eens duidelijk
uit te spreken over deze Hongaarse tra
gedie.
SAMENSTELLING
RAADSCOMMISSIES.
Voorts vroeg spreker aandacht voor de
samenstelling van de commissies uit de
raad. Z.i. pretenderen deze commissies
niet een afspiegeling van de politieke
samenstelling van de raad. Integendeel.
De V.V.D.-fractie met 3 raadsleden en
de P. v. d. A. met 15 raadsleden, be
zetten ieder een zetel in elke commissie.
Indien de belangrijke commissies wor
den uitgebreid met 2 leden en men zou
bereid zijn de P. v. d. A.-fractie er 1
lid bij te geven, ontstaat het beeld 2
op 6. Spreker hoopt, dat ook de andere
fracties begrip zullen hebben voor deze
gedachte.
Spreker verwacht een concrete mede
deling over de aanstelling van maat
schappelijke werkers (sters) ten behoeve
van het gemeentepersoneel, en die, be
treffende de instelling van een sociaal
voorzieningsfonds.
De heer Meester verzocht het College
flngoz Merl-Adv.)
ADMINISTRATIE-EN
ARCHIEFSYSTEMEN
Haarlemmerstraat 169
Telef. 21400
In cellofaan
verpakt
Zweed Ahlner
leidt Nederiand-België
De wedstrijd NederlandBelgië zal
worden geleid door de Zweedse
scheidsrechter S. Ahlner. Zijn landge
noten G. Lindberg en B. Lundell zul
len hem als grensrechters assisteren.
er bij de P.T.T. op te blijven aandrin
gen meerdere telefooncellen bij 'te
plaatsen. Voorts drong hij aan op het
wederom uitschrijven van een contact
bijeenkomst met raadsleden van de bü
de agglomeratie Rijnmond betrokken
gemeenten.
Tenslotte schonk de heer Meester
aandacht aan het succes dat de door de
P. v. d. A. ingestelde „Ideeënbus der de
mocratie" reeds heeft.
Na de heer Meester gaf de heer Woud
stra (Prot.-Chr.) zijn visie op de thans
ingediende gemeentebegroting.
Prof. dr. W. Banning
Maandag zal het veertig jaar geleden
zijn, dat prof. dr. W. Banning te Drie
bergen, buitengewoon hoogleraar aan
de Leidse Universiteit, werd bevestigd
als predikant in de Ned. Herv. Kerk.
Prof. dr. Banning, die 21 februari 1888
te Makkum werd geboren, stond eerst
ongeveer vier jaar te Haarlo in de clas
sis Zutphen en daarna nog ongeveer
zeven jaar te Sneek, waar hem in ver
band met zijn benoeming tot directeur
van de Vereniging Woodbrookers in
Holland met ingang van 1 april 1928
eervol ontslag met de bevoegdheid van
emeritus werd verleend. Daarna was de
jubilaris verder nog van 19311941 tien
jaar leider van de Arbeidersgemeen
schap der Woodbrookers te Bentveld en
op 8 september 1940 werd hij bevestigd
als voorganger van de afdeling Haarlem
van de vereniging van Vrijzinnig Her
vormden. Op 6 februari 1944 keerde dr.
Banning weer als dienstdoend predikant
in de Ned. Herv. Kerk terug en deed
toen zijn intrede als predikant van de
hervormde gemeente van Naaldwijk. Op
23 september 1945 volgde zijn benoeming
tot hoofddocent aan het Instituut ..Kerk
en Wereld" te Driebergen en twee jaar
later werd hij op 21 september 1947 be
vestigd als predikant voor buitengewone
werkzaamheden nJL als predikant in
Algemene Dienst. Deze functie heeft hij
vervuld tot 1 mei 1953. toen hem op 65-
jarige leeftijd emeritaat werd verleend.
Op 18 februari 1946 werd dr. Banning
benoemd tot buitengewoon hoogleraar
in de theologische faculteit aan de
Leidse Universiteit om daar kerkelijke
sociologie te doceren. Hü aanvaardde
dit professoraat op 12 april 1946 met
een inaugurele rede over het onder-
werp „De ontmoeting van theologie en i
sociologie". Op 16 mei 1952 werd hij
benoemd tot buitengewoon hoogleraar
in de juridische faculteit aan de
Leidse Universiteit om daar wijsgerige
sociologie te doceren.
Prof. dr. W. BANNING
Van 1931 tot 1938 was prof. dr. Ban
ning lid van het partijbestuur van de
S.D.A.P. en in 1945 voorzitter van de
Nederlandse Volksbeweging. Verder was
hij ook voorzitter van de studiecommis
sie, die heeft geleid tot de stichting van
de Partij van den Arbeid.
Het ligt niet in de bedoeling van prof.
dr. Banning om te recipiëren. Ook zal
hij geen herdenkingsrede uitspreken.
Drie collectanten van het College van Collectanten der Ned. Hervormde Diaco
nie, t.w. de heren N. Smittenaar, M. Kiel en G. Sierat, herdachten gisteren het
feit, dat zü voor 25 jaar in hun functie werden geinstalleerd. Gedurende deze
kwart eeuw hebben zij regelmatig in één der Leidse hervormde kerken dienst
gedaan.
zilveren herinneringsplaatje aan. Voor
af had de heer Kuiper nog medegedeeld,
dat hij met het oog op zyn leeftijd ge
meend had als voorzitter van het Colle
ge te moeten bedanken. De heer Kuiper,
die reeds 46 jaar van dit College deel
uitmaakt, treedt daarvan bijna 25 jaar
als voorzitter op.
De heer H. Foks. voorzitter van het
College van Kerkcollectanten, die als
volgende spreker het woord voerde, wees
op de vriendschappelijke band, welke
er tussen beide Colleges bestaat en had
eveneens grote waardering voor de
trouw, waarmede de jubilarissen hun
functie uitoefenen. De heer J. C. Els-
geest, die de felicitaties overbracht van
het College van Diakenen der Leidse
hervormde gemeente, baseerde zijn
woord van gelukwens op de drie ini
tialen van de jubilarissen, t.w. de K., de
Bij Ned. Hervormde
Diaconie
Tijdens een gisteravond in het ,.Huis-
zittenhuis" aan de Oude Rijn gehou
den vergadering is dit drietal een har
telijke huldiging niet onthouden. De
voorzitter van het College van Collec
tanten. de heer K. Chr. Kuiper, dankte
hen voor de trouw, waarmede zij deze
functie nu 25 jaar hebben vervuld en
wees op de vriendschapsband, welke
daaruit in de loop der jaren is gegroeid.
In het kader van de dienst der offeran
de hebben zij bun eenvoudige taak met
grote liefde en toewijding verricht. Na
mens het College bood spreker hen een
portefeuille, resp. een portemonnaie, met
De voorzitter, de heer K. Chr.
Kuiper (rechts), biedt een ge
schenk aan. Van links naar rechts
de drie jubilarissen, de heren G.
SieratM. Kiel en N. Smittenaar.
(Foto L.D./Van Vliet)
S en nogmaals de S.. waarvoor spreker
las Kloeke Steunverlenende Sieraden.
Voorts weidde de heer Elsgeest uit
over de prettige verstandhouding, welke
er tussen beide Colleges bestaat.
Ds. J. de Wit, die tenslotte de geluk
wensen aanbood van het Ministerie van
Predikanten, belichtte het aandeel, dat
de collectant, zü het in grote eenvoud,
heeft in de eredienst en dat in stilte,
met liefde en geduld wordt verricht en
waarvoor geen pensioengerechtigde leef
tijd bestaat.
Alle sprekers betrokken ook de echt
genoten van de jubilarissen in hun
woord van dank en waardering. Nadat
de jubilarissen een kort dankwoord had
den gesproken, bleef men nog enige tijd
in feestelyke stemming büeen.
Verzoek aan
H.H. Klazen
De jeugd, die deze regels nog niet
kan lezen, gelooft dat ieder Uwer
de enige Sinterklaas is. Help dat
geloof beschermen en wandel nóóit
met z'n tweeën (Iaat staan drieën)
naast elkaar door de straten. Trou
wens: wat doet U op straat? Houdt
U bij het dak en bedenk dat voor
U de schoorsteen de enige toe
gangsweg is tot het kinderhart.
Grote stroom brieven op het
Binnenhof
(Van onze Haagse redactie)
De ontevredenheid van de lagere
ambtenaren over hun salarissen be
reikt, nu nog deze week de begroting
van Binnenlandse Zaken in de Tweede
Kamer zal worden behandeld, zo lang
zamerhand een hoogtepunt. Naar aan
leiding van de salariskwestie hebben
honderden ambtenaren brieven gezon
den aan Kamerleden per adres
„Tweede Kamer, Binnenhof, Den
Haag".
De stroom van brieven, die gisteren
en ook nog vandaag de postvakjes van
de Kamerleden bereikten, beloopt een
aantal dat de portiers en postsorteer-
ders van het Kamergebouw veel werk
bezorgen. De postvakjes van enkele,
meer op de voorgrond tredende, volks
vertegenwoordigers bleken namelijk te
klein om de epistels van de ambtenaren
uit alle delen van het land te kunnen
bevatten. De postzakken van de PTT
zün dan ook aanzienlük voller dan nor-
Minister Algera wijst af:
Herziening N.S.
dienstvoorwaarden
De minister van Verkeer en Water
staat heeft, zo deelt de personeelsraad
der N.S. mede, het standpunt ingeno
men, dat een herziening van het regle
ment dienstvoorwaarden waarbij de
loon- en arbeidsvoorwaarden van het
spoorwegpersoneel geregeld zijn, in
gaande voor de afloop van de geldig
heidsduur van de huidige dienstvoor
waarden, (30 juni 1958) niet in over
weging kan worden genomen.
De personeelsraad heeft met grote
teleurstelling en met ernstige ontstem
ming kennis genomen van het stand
punt van de minister, dat, naar de me
ning van de personeelsraad in 't kader
van het algemeen loonbeleid neerkomt
op een exclusieve behandeling van het
spoorwegpersoneel.
Uit het feit, dat de drie vakbonden
voor spoorwegpersoneel op zeer korte
termün in een gecombineerde hoofd-
besturenvergadering büeen zullen komen
om zich over verdere concrete stappen
te beraden, blijkt dat deze niet zullen
berusten in deze afwüzing, aldus de
personeelsraad.
POOLSE AVOND IN DEN HAAG
Op 24 november a.s. wordt in Den
Haag een feestelüke büeenkomst gehou
den voor alle in Nederland woonachtige
Polen en sympathiserenden. In de mid
daguren zijn er volksdansen, zang en
ballet, 's avonds is er een bal met ver
rassingen. De büeenkomst wordt gehou
den in Custodia, Brandtstraat.
maal het geval is en men verwacht, dat
deze stroom nog wel enige dagen zal
aanhouden.
