Bommenwerpers van de NAVO zijn
zo nodig in 15 minuten gereed
Tweede Kamer oefent kritiek
op de bestedingsbeperking
WEERBERICHT
Het II esten voortdurend paraat
Geleide projectielen voor
bondgenoten in Europa?
Kunstmaan-hond
officieel dood V.S. hopen op overeenstemming
en Blijven zelf onpartijdig
mt
Het evenwicht is verstoord
Tsjechische president Zapotocky
(72 jaar) in Praag overleden
96ste jaargang
WOENSDAG 13 NOVEMBER 1957
No. 29290
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J W Henny
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; t 0 59 per week
Witte SingeJ i. Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Sedert 1 oktober is een derde deel van de strategische bommenwer
pers der NAVO, die in staat zijn de Sovjet-Unie met atoom- en
waterstofbommen aan te vallen, voortdurend in alarmtoestand, zodat
de toestellen binnen vijftien minuten in de lucht kunnen zijn; bij de
huidige ontwikkeling van Amerika's militaire potentieel wordt dit
kwartier voldoende geacht om bij een aanval te kunnen ingrijpen,
aldus deelde nhooggeplaatste NAVO-officieren mede, die gisteren de
conferentie van parlementsleden der NAVO-landen in Parijs hebben
ingelicht over de stand van zaken. Deze NAVO-officieren, die de pers
op een conferentie inlichtten over hetgeen zij aan de parlementsleden
hadden medegedeeld, waren het erover eens, dat de NAVO-bondge-
noten in Europa over geleide projectielen zullen moeten beschikken.
Het militaire opperbevel juicht het voorstel van de Amerikaanse
Senator Jackson toe, die de gedachte heeft geopperd een centrum te
stichten voor de opleiding van personeel voor geleide projectielen. De
moeilijkheid is een plaats te vinden, waar dit centrum gevestigd zal
worden, daar men bij het oefenen ook projectielen moet kunnen lan
ceren. De taak van het defensie-apparaat van het vrije Westen is een
mogelijke vijand ervan te overtuigen, dat de prijs voor een aanval te
hoog is en dat vergelding het succes van een dergelijke aanval teniet
zou doen.
Het vraagstuk van
liet prijsgeven van
atoomgeheimen
Het opperbevel van de NAVO-marine,
zo werd verder verklaard, zal het toe
juichen als ook de bondgenoten de be
schikking zouden krijgen over atoom
onderzeeërs van het type Nautilus. Hoe
meer, hoe beter.
Op een vraag of het prijsgeven van
atoomgeheimen door de Verenigde Sta
ten ten behoeve van Europa geen risico's
met zich zou brengen ten aanzien van
de geheimhouding, werd geantwoord dat
een dergelijk gevaar inderdaad bestaat,
doch dat de ervaring thans heeft ge
leerd, dat de nadelen welke verbonden
zijn aan het voor zich alleen houden
van de gegevens op het gebied van het
kernonderzoek een nog groter risico
inhoudt.
Men verwachtte in de Franse hoofd
stad dat de toespraak, die de opperbe
velhebber van de NAVO-strijdkrachten
voor het gebied van de Atlantische
Oceaan, admiraal Jerauld Wright,v an-
daag op de conferentie van de NAVO*
parlementsleden te Parijs zou houden,
zal handelen over het antwoord van de
NAVO op de reusachtige Russische
duikbootvloot.
Volgens militaire NAVO-kringen in
Parijs heeft Rusland een vloot van 500
Ons nieuwe
vervolgverhaal
Dorothy Quentin, van wier hand
wij reeds verscheidene feuilletons
hebben gepubliceerd, is de schrijf-
ster van ons nieuwe vervolgverhaal
„De Blauwe Gomboom".
Sally Hughes, assistente van Sir
James Craven, een bekend specia-
list, vergezelt de arts naar Nieuw-
Zeeland, waar hij een belangrijk
medisch congres bijwoont. Kort na
aankomst overlijdt Sir James. Hij
laat Sally Hughes twintigduizend g
pond (tweehonderdduizend) gulden H
na. Om te ontsnappen aan de publi-
citeit gaat het 23-jarige meisje lo- -
geren bij Fiona, een zuster van Ian
Macdougal, een jonge arts, die zij 5
in Auckland heeft ontmoet. In de
landelijke omgeving van Thames,
waar Fiona's echtgenoot, Don Barr, B
een fruitkwekerij heeft, ontwikkelt
zich een liefdesgeschiedenis-met-
vele-hindernissen. Ten slotte vindt
het jonge meisje het grote geluk,
waaraan zij nauwelijks meer durfde
te geloven.
De schoonheid van de Nieuwzee- h
landse natuur vormt een ideale
achtergrond voor deze romantische g
verwikkelingen.
Vrij koud
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer met veel bewolking, maar
later enkele verspreide opklaringen.
Overwegend matige oostelijke wind. Op
nieuw iets lagere temperaturen.
(Opgemaakt te 11,15 uur)
14 NOVEMBER
Zon op: 8.00 uur; onder: 16.53 uur.
Maan op: 23.56 uur; onder: 13.15 uur
(L.K.)
Hoogwater te Katwijk te 7.26 en 19.54 u.
Laagwater te 3.01 en 15.25 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
duikboten, die elk jaar met 75 a 100
eenheden wordt uitgebreid. Deze vloot
zou in hoge mate efficient zijn en ver
spreid over de Noordzee, de Middellandse
Zee en de Zwarte Zee. De zitting, waar
op admiraal Jerauld Wright het woord
zal voeren, is geheim.
Stevenson zal Dulles
advies geven
Adlai Stevenson, de Amerikaanse de
mocratische leider, die tweemaal bij
presidentsverkiezingen door Eisenhower
verslagen is, zal minister Dulles helpen
bü het formuleren van de Amerikaanse
politiek ten aanzien van de NAVO. Dit
is gisteren door Stevenson zelf alsmede
door een woordvoerder van het Ameri
kaanse departement van Buitenlandse
Zaken bekendgemaakt.
Stevenson verklaarde in New York,
dat hij gaarne zal meewerken aan het
Amerikaanse program, dat Eisenhower
de volgende maand op de NAVO-confe-
rentie in Parijs zal indienen.
Aanvankelijk had Hagerty, de woord
voerder van het „State Department"
(„Buitenlandse Zaken") verklaard, dat
Stevenson een verzoek van Dulles om
medewerking had afgewezen, doch dat
hij, Stevenson, wel bereid was commen
taar op het program te leveren als het
eenmaal opgesteld zou zijn.
Later corrigeerde hij zijn verklaring.
Stevenson had weliswaar geweigerd zit
ting te nemen in Dulles' staf, die het
program opstelt, maar wel wilde hij ad
vies en commentaar leveren naarmate
de formulering van het program vor
dert. Stevenson zal dus voortdurend op
de hoogte worden gehouden van de ont
wikkeling van dit program en vóór de
definitieve vorm wordt vastgesteld, zijn
commentaren leveren, aldus Hagerty.
Grotere bedragen voor
raketten in Amerika
President Eisenhower heeft gisteren
in het Witte Huis een vergadering van
de Amerikaanse „nationale veiligheids
raad" over de nieuwe defensiebegroting
voorgezeten. De raad was voor deze ge
legenheid uitgebreid met een ongewoon
groot aantal hoge ambtenaren van de
ministeries die bij de begroting betrok
ken zijn. Normaal wonen alleen vice-
president Nixon en de minister van Bui
tenlandse Zaken, Defensie. Financiën en
Justitie de vergaderingen bij, doch gis
teren waren er meer dan zestig personen
bijeen.
Men meent te weten, dat op de nieuwe
defensiebegroting grotere bedragen zul
len worden uitgetrokken voor raketten
en het Amerikaanse kunstmaanproject.
Het ..heerlijk avondje" nadert metdelijke middelpunt zijn van een reeds geruime tijd druk in de weer
rasse schreden. Zaterdag a.s. zal de grote optocht, waaraan door tal om de figuren te vervaardigen, die
Goedheiligman weer een glorieuze van praalwagens wordt deelge- deze praalwagens zullen sieren,
entree in de hoofdstad maken. nomen. Leerlingen van de AmsterHier zien we een olifant ..in de
St.-Nicolaas zal dan het vri'en- I damse Kunstnijverheidsschool zijn grondverf".
Kwestie NedNieuiV'Guinea
Nabezorging
Mocht U een keer de krant niet g
ontvangen, dan verzoeken wij U H
no. 3 0 5 0 0 te bellen vóór 7 uur H
n.m. Zaterdags tussen 4 en 6 uur J
n.m.
(Dus niet het in de telefoongids
vermelde nummer van onze auto- Jj
maat).
Zij wensen geen toeneming der spanning
Een woordvoerder van het plane
tarium in Moskou heeft gisteravond
verklaard, dat de hond in de kunst
maan dood is. Prof. Porzeski van het
planetarium zei, dat deze ruimte
hond reeds dood geivcest moet zijn
voor spoetnik 2 ophield radiosigna
len uit te zenden. De Russische ge
leerde voegde er aan toe, dat het
hem niet bekend was, dat de spoet
nik 2 een apparatuur aan boord, had
om de hond, dood of levend, weer
naar de aarde terug te brengen.
Deze aan duidelijkheid niets te wen
sen overlatende verklaring vormt boven
dien een lijnrechte ontkenning van het
o.a. in de Baltimore Sun gepubliceerde,
maar ook elders opgedoken bericht, dat
de hond ergens in Rusland zou zijn
neergekomen en dat patrouilles zouden
uitgezonden zijn om hem te vinden en
in de veilige armen van zijn verzorgers
terug te voeren.
Inmiddels ziet het er wel naar uit, dat
de Russen met hun derde spoetnik -
volgens geleerden groter en zwaarder
dan zijn voorganger - zullen wachten
tot de eerste Amerikaanse kunstmaan
naar het heelal is gestuurd. Diverse
Russische uitlatingen wijzen in die rich
ting.
Volgens bevoegde kringen in Wash
ington zal deze eerste Amerikaanse
kunstmaan, die zoals bekend door het
leger zal worden gelanceerd, de vorm
van een cylinder hebben. De satelliet zal
een totale lengte van circa 1.06 meter,
hebben. Opdat de kunstmaan zowel bij
zonsopgang als bij zonsondergang dui
De woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken, Lincoln White, heeft gisteren de hoop uitgesproken dat Neder
land, Australië en Indonesië tot de een of andere vriendschappelijke
schikking zullen komen met betrekking tot Nieuw-Guinea.
Lincoln White verklaarde overigens met nadruk dat de Amerikaanse
regering weigert partij te kiezen in het geschil en slechts de hoop
koestert dat het spoedig zal worden opgelost. De V.S., aldus Lincoln
White, wensen geen verdere toeneming van de spanning over deze
kwestie en hopen dat beide partijen tot overeenstemming zullen komen.
Besprekingen
NederlandAustralië
Gisteren voerde de Nederlandse minis
ter van Zaken van Overzee, mr. G. Ph.
Helders, in Canberra informele bespre
kingen met o.a. de Australische minister
van Buitenlandse Zaken. R. Casey, en
de minister voor Gebiedsdelen P. Has-
luck.
De conferentie, die een volkomen in
formeel karakter draagt, zal waarschijn
lijk niet verder gaan dan een stilzwij
gende overeenstemming over de toene
mende verbetering van de samenwerking
op het gebied van bestuur tussen beide
regeringen.
In de huidige omstandigheden is de
belangrijkste betekenis van de conferen
tie het getuigenis, dat zij levert van de
sterke, voortdurende steun van Austra
lië voor het Nederlands beheer in Wes
telijk Nieuw-Guinea.
De Australische ambassade In Den
Haag deelt mede, dat de besprekingen,
die minister Helders in Canberra
heeft gevoerd met verschillende Austra
lische ministers, handelden over prak
tische maatregelen voor de verdere
ontwikkeling en bespoediging van de
f 35.000 verduisterd
Een 30-jarige Amsterdamse kantoor
bediende heeft zich, door het plegen van
valsheid in geschrifte met ongeveer
f. 35.000 verrijkt ten nadele van zyn
werkgever.
Gedurende ongeveer twee jaar heeft
hij gefraudeerd: facturen verantwoord
de hij niet op de juiste wijze en boekin
gen verrichtte hij opzettelijk foutief,
ontvangen bedragen liet hij via de giro
rekening van het bedrijf overschrijven
op zijn privérekening.
Toen de bedrijfsleiding de fraude ont
dekte heeft zij onmiddellijk de politie
gewaarschuwd, die de man arresteerde.
Van de verduisterde som gelds bleek
slechts weinig over.
samenwerking in het bestuur over
Nieuw-Guinea. Deze maatregelen, al
dus de Australische mededeling, zul
len te züner tijd door de Australische
en de Nederlandse regering in nadere
beschouwing worden genomen.
Djoeanda naar
Midden-Sumatra
De Indonesische premier Djoeanda zal
de volgende week naar Midden-Sumatra
vertrekken, om uitvoering te geven aan
het besluit van het kabinet tot instelling
van drie nieuwe autonome provincies in
dat gebied. Deze nieuwe provincies zul
len zijn Djambi, West-Sumatra en de
Riouw-Archipel.
De premier zal worden vergezeld door
de derde vice-premier dr. Leimena, de
minister van Binnenlandse Zaken Sa-
noesi Hardjadinata en een aantal amb
tenaren.
met een ronde reflector, die automatisch
gaat functioneren als ze haar omwente-
üffiP Jl SP JU ling begint. De kunstmaan zal op hon-
delijk' zichtbaar zal zijn, is ze uitgerust derd gram na tien kilo wegen.
Vrees voor toenemende werkloosheid
(Van onze parlementaire redacteur)
De bestedingsbeperking is gisteren in de Tweede Kamer nogal
onderhevig geweest aan kritiek bij de algemene financiële beschouwin
gen over de Rijksbegroting voor 1958. De werkloosheid is iets toege
nomen en men vreest een verdere stijging. Het verstoorde evenwicht
in de financiën kan worden hersteld door beperking van de bestedin
gen, maar ook door vergroting van het nationale inkomen via
verbetering van de produktie. Aan die laatste methode gaf de gezag
hebbende financiële specialist van de KVP, de heer Lucas, verre de
voorkeur. Een minder optimistische kijk op de toestand is niet zonder
grond zei hij, gezien de vele ontslagen in de metaalindustrie, die o.a.
een gevolg zijn van kapitaalgebrek bij de afnemers.
Bezwaren tegen belastingverhoging
Belastingverhoging, waartoe de heer Lucas ook de opheffing van de in
vesteringsaftrek rekent, belemmert de modernisering van de produktie-
middelen. Belastingverhoging vond hij daarom uitermate gevaarlijk en
met groot voorbehoud zou hij de aangekondigde wetsontwerpen beoordelen
tot verhoging van de belasting op het vermogen, op sigaretten, personen
auto's en motorrijwielen en de banden daarvan, alsmede op televisie
toestellen.
Het doel van de aangekondigde be
lastingverhogingen tot een totaal van
107 miljoen gulden, heeft mede ten doel
daardoor de bestedingen te beperken.
Maar de heer Van Leeuwen (VVD)
maakte er op attent, dat er van beste
dingsbeperking geen sprake is wanneer
de overheid die miljoenen toch weer
uitgeeft. Psychologisch vond hij het on
juist de belasting op het vermogen te
verhogen nu er voor tal van grote wer
ken en voor allerlei nieuwe ondernemin
gen een enorme behoefte is aan kapi
taal. In dit verband drong hij evenals
de heer Lucas en de heer Van Eysden
(AR) aan op maatregelen ter bevorde
ring van. het sparen, het beste middel
om waardevermindering van de gulden
tegen te gaan.
Ook de heer Van Dis (SGP) vond de
bestedingsbeperking gevaarlijk. Verzwa
ring van de lasten op het bedrijfsleven
belemmert modernisering van de pro
duktie en vermindert het concurrentie
vermogen. Met uitzondering van de be
lastingverhoging voor de televisietoestel
len, had hij daarom tegen de aangekon
digde belastingverhogingen ernstig be
zwaar. Men dient er volgens de heer
Van Eijsden (aR) alleen toe over te
gaan als er geen andere mogelijkheid is.
Daarom zal de regering duidelijk moe
ten maken dat belastingverhoging nood
zakelijk is.
Niet zo bang
Alleen de heer Vondeling (PvdA) was
niet zo bang voor belastingverhoging.
Men moet de moed hebben, zei hij, de
belastingen te verhogen als dat in net
belang is van gezonde financiën. )e
miljoenen-nota is iedereen meegevallen.
Daaruit blykt dat de regering het psy
chologische moment voor belastingver
hogingen voorbjj heeft laten gaan. Wat
is dc bijdrage van de hogere inkomens
tot de bestedingsbeperking?
Reeds jarenlang wordt er over ge
klaagd dat de middelen, die. de regering
toepast om de bedrijvigheid te regelen,
zo traag werken. Het duurt lang voor
belastingverhogingen tot stand komen,
die nodig zijn om de financiën in even
wicht te brengen. Daarom opperde de
heer Vondeling het denkbeeld de rege
ring te machtigen de belastingen buiten
het parlement om tot een zeker maxi
mum te verhogen. Dan kan de regering
slagvaardiger optreden als er iets mis
gaat.
Daartegen voerde de heer v. d. Wete
ring (CHU) aan, dat dit in strijd zou
zijn met de grondwet en een aanslag op
de democratie zou betekenen. Hij ver
weet de regering dat zij te weinig bezui
nigt op de uitgaven van het rijk en de
moeilijkheden afwentelt op de gemeen
ten.
Slot op pag. 2
25 miljoen meer deviezen
De weekstaat van de Nederlandsche
Bank per 11 november geeft, opnieuw
een stijging van de netto deviezenreser
ve te zien. Ditmaal bedraagt deze reser
ve f. 968 miljoen «vorige week f. 943 mil
joen) Goud en deviezen tezamen belo
pen thans f. 3.616 miljoen (vorige week
f. 3.592 miljoen).
Hij tras absoluut trouwaan Moskou en
gaf de stoot tot zuivering van Slansky
President Antonin Zapotocky van Tsjecho-Slowakye is hedenochtend vroeg
overleden, aldus deelde Radio-Praag mede. HU is 72 jaar geworden. Negen dagen
geleden werd hij in een kliniek opgenomen wegens hartstoornissen.
Zapotocky, die zijn loopbaan als steenhouwersleerling begon, keerde aan het
einde van de tweede wereldoorlog uit een Duits concentratiekamp naar zün land
terug, waar hij achtereenvolgens hoofd van de revolutionaire vakbeweging, pre
mier en president werd.
Hij had een groot aandeel in
rode consolidatie
HU behoorde tot de verdwijnende „oude
garde" der Tsjechoslowaakse communis
ten. Hy werd in juni 1948 premier in
plaats van Klement Gottwald, die na
het aftreden van dr. Eduard Benesj pre
sident was geworden. In maart 1953, na
de dood van Gottwald, volgde hy deze
op als president.
en speelde een belangryke rol in een
tijd waarin Tsjecho-Slowakye een der
betrouwbaarste bondgenoten van de Sov
jet-Unie is geworden. Hij had een groot
aandeel in de consolidatie van de macht
der communisten in de crisis van 1948,
welke na het aftreden en de dood van
president Benesj ontstond. Hij was ook
een dergenen die in 1952 de stoot gaven
tot de zuivering van Rudolf Slansky.
voormalig secretaris-generaal der com
munistische partij, en tien anderen, die
terechtgesteld werden wegens samen
zwering tegen het regime.
Zapotocky had geen reputatie van
communistische theoreticus, maar hy
I werd „absoluut trouw" aan de party en
j de Sovjet-Unie geacht. Jaren lang was
hij een der belangrUkste sprekers der
partU.
Hij werd in 1884 in Zakolany nabU
Kladno, een mUnstad ten westen van
Praag, geboren, toen Tsjecho-Slowakije
j nog deel uitmaakte van de Oostenryks-
I Hongaarse monarchie. Zyn vader was
een der oprichters van de oorspronke
lijke sociaal-democratische partij in
1878. Zapotocky zelf sloot zich op 16-
jarige leeftijd bU de jeugdorganisatie
van deze partU aan.
In 1920 woonde hU het eerste congres
van de Komintern te Moskou by; in het
zelfde jaar arresteerde de politie hem
in Kladno wegens zUn activiteit als
voorzitter van een revolutionair comité
tUdcns een staking van mijnwerkers en
hoogovenarbeiders. In 1922 werd bij ge
kozen tot secretaris-generaal van de
communistische partij. Nadien speelde
hU een belangrijke rol bij de organisatie
van verscheidene grote stakingen.
Toen de Duitsers in 1939 Bohemen en
Moravië bezetten, trachtte Zapotocky
het land te verlaten, maar hij werd met
anderen aan de grens gearresteerd Hij
bracht de oorlog in verscheidene con-
HU was een der oprichters van de centratiekampen door en werd in mei
Tsjechoslowaakse communistische partU I 1945 door het Rode leger bevrUd.