Tribune in elkaar gezakt bij
liet IJsballet te Utrecht
Tweede Spoetnik zwijgt, wereld in
onzekere over lot van de hond
Scli 325 liep op de
keien van zniderlioofd
WEERBERICHT
Aantal gewonden in ziekenhuis
Dood van Laika te positief
gemeld door Italiaans blad
Tweede logger gestrand bij een
poging om schip vlot te slepen
96ste jaargang
MAANDAG 11 NOVEMBER 1957
No. 29288
LEIDSCH
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 7.50 per kwartaal; f. 2.55 per maand; f. 0.59 per week
DAGBLAD
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Ondanks gezond materiaal
Prinses
Margriet
O
was juist vertrokken
(Speciale berichtgeving)
Er is een schaduw gevallen over het totnutoe zo succesvolle optreden van het
IJsballet van Maxi en Ernst Baier in de Beatrix- en Irenehal van de Jaarbeurs
gebouwen aan het Vreeburg te Utrecht. Zaterdagavond, enkele minuten na de
voorstelling, is tengevolge van een breuk in de linkervleugel van de hal merk
waardigerwijs op een moment, dat er juist niet al te veel mensen op de z.g.
opgang naar de trap stonden, een tribune in elkaar gezakt, de aansluitende
zükanten meesleurend, waardoor een aantal mensen verwondingen, in het alge
meen van niet ernstige aard, opliep en per ziekenauto naar het Stads- en
Academisch Ziekenhuis en het Diaconesscnhuis moest worden vervoerd. In totaal
zijn dertien personen gewond, van wie zes naar huis konden worden overgebracht
en zeven voor behandeling in een der ziekenhuizen moesten worden opgenomen.
De directie van het jjsballet heeft ver
klaard de verantwoordelijkheid te dragen
voor zover dit ongeluk eventueel ver
gaande financiële consequenties zou
hebben. In dat geval zouden zij allen
door de onderneming van de Baiers
worden aanvaard. Het ijsballet is tegen
deze ongelukken verzekerd bij een ver
zekeringsmaatschappij in Duitsland.
Geen paniek
Zaterdagavond was de voorstelling,
evenals de vorige avonden, totaal uit
verkocht, hetgeen wil zeggen, dat er on
geveer 3500 toeschouwers waren. Onder
hen bevond zich incognito Prinses Mar
griet, die tot het einde de voorstelling
bijwoonde en juist in een hofauto naar
Paleis Soestdijk was vertrokken, toen het
ongeluk gebeurde.
Overigens had 80% van de bezoekers
reeds in alle rust de Jaarbeursgebouwen
verlaten en het bleek daarenboven, dat
er misschien in totaal nog maar een
800 mensen in de Beatrixhal waren, toen
de tribune in elkaar zakte. Niettemin,
al kan men wellicht niet in de strikte
zin van het woord zeggen, dat de tri
bune is ingestort, verzakt was zij in
ieder geval en bij die verzakking, die
heel langzaam en zonder de minste pa
niek van de zijde van het publiek ge
schiedde, is een 13-tal mensen min of
of meer ernstig gewond.
Een der stutbalken, die de opgang van
de tribune steunde, moet, zo luidt het
voorlopige oordeel, zowel van de directie
als van de bouwpolitie, door iemand, die
om welke reden dan ook onder de tri
bune is geweest, enige tijd tevoren opzij
zijn geschoven, waardoor de draagkracht
in ernstige mate werd verminderd. De
bouwpolitie sluit evenwel andere oorza
ken niet bij voorbaat uit. Een der vraag
punten is bijv., hoe is de trap, die naar
de opgang leidt, losgeraakt. Verwonder
lijk is voorts, dat de breuk in het hout
van de tribune is afgeknapt op de plaats,
waar zich een stempel bevond, dat aan
gaf dat men hier met deugdelijk mate
riaal had te doen. Op grond van de ge
hele reconstructie en nadat aan de ver
steviging zwaardere eisen zijn gesteld,
heeft men geen aanleiding kunnen
vinden om ook maar één voorstelling
af te gelasten. Wel waren in de zondag
middagvoorstelling van de 3400 plaatsen
een 150-tal geblokkeerd. Alle gewonden
zijn in de loop van zondag weer naar
huis teruggekeerd.
„Sahara front" wil
Franse oliewinning
verhinderen
Franse vliegtuigen en patrouilles zoe
ken het westelijk deel van de Sahara af
naar de bende opstandelingen, die vier
dagen geleden een olie-explotatieploeg
heeft aangevallen. Zestien leden van de
ploeg zijn om het leven gekomen, t-w.
zeven Europese burgers en negen leden
van het Vreemdelingenlegioen. Boven
dien worden twee Europese en zes mo
hammedaanse burgers vermist.
Het is de eerste aanval sinds de lei
ding van de opstandelingen elf dagen
geleden een „Sahara-front" aankondig
de om te verhinderen dat Frankrijk daar
olie gaat winnen.
De opstandelingen openden het vuur
op de kolonne vanuit een hinderlaag. De
prospectieploeg reisde in tien auto's, die
over een lengte van 20 km. verspreid
reden. De ene na de andere auto werd
onder vuur genomen. Zes auto's zijn op
het slagveld gebleven. De inzittenden
van twee ervan hebben te voet een oase
bereikt, waar zij door helikopters wer
den opgepikt. Èen half dozijn andere
overlevenden is in Timimoen aangeko
men.
Prijs van f 35.000
In de 537e Staatsloterij, derde klasse
is een prijs van f 35 000 gevallen op
no. 2306.
Oostelijke wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend zwaarbewolkt en op de
meeste plaatsen droog weer. Weinig ver
andering in temperatuur. Matige af en
toe vrij krachtige oostelijke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
12 NOVEMBER
Zon op: 7.56 uur; onder: 16.56 uur.
Maan op: 21.27 uur; onder: 12.07 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.35 en
18.11 uur.
Laagwater te 1.39 en 13.54 uur.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Vreemde oorzaak
In een daartoe speciaal belegde bij
eenkomst gistermorgen heeft een ver
tegenwoordiger van de directie van het
IJsballet, meegedeeld, dat een derge
lijk ongeluk in de 8 jaar, dat het bal
let bestaat, nog niet is voorgekomen;
sterker nog er is nooit iets gebeurd
van dien aard.
De veronderstelling, dat de opgang van
de tribune te zwaar zou zijn geweest,
moet op grond van een reconstructie, van
de hand worden gewezen. Mede uit
naam van de bouwpolitie, een onderdeel
van de gemeentelijke Bouw- en Woning-
dienst, mocht verder worden vastgesteld,
dat het ongeluk niet is ontstaan door
ondeugdelijk materiaal. De gebroken
onderdelen bleken in nieuwe staat te
zijn. Wel is van nu af aan opdracht
geven niemand meer tot de onderdoor
gangen toe te laten. Dat gebeurde na
melijk tevoren nogal veel, omdat onder
de tribunes tamelijk veel verloren voor
werpen lagen.
De bouwpolitie heeft voorts gecon
stateerd, dat daar. waar de breuk was,
„gezond materiaal" zat. Aan de voor
geschreven maatregelen had men
streng de hand gehouden. Zelfs, zo
werd meegedeeld, waren extra verster
kingen aangebracht. De in elkaar ge
zakte, versplinsterde tribune is opge
ruimd en in de loop van de nacht
door een andere vervangen, thans met
twee opgangen om een betere spreiding
tot stand te brengen. Dit is gebeurd
door een speciale ploeg van het IJs
ballet zelf. onder toezicht van de
bouwpolitie.
Prinses Margriet had in Ge pauze de
thee met Maxi Herber en Ernst Baier
gebruikt.
Advertentie
Helft van onze bevolking
actief in verenigingen
Sport het grootste deel
In het onlangs door het Centraal
Bureau voor de Statistiek gepubli
ceerde deel 5 „Verenigingsleven" van
de reeks „Vrije-tijdsbesteding in
Nederland", wordt geconstateerd, dat
de helft van de Nederlandse bevol
king actief deelneemt aan het ver
enigingsleven.
Van deze 50% neemt de sportver
eniging het grootste deel voor haar re
kening; 16% is lid van een sportver
eniging. hetgeen betekent, dat er in
Nederland bijna 1V2 miljoen sportbe
oefenaren in verenigingsverband voor
komen.
Voetbal is nog steeds de meest popu
laire sport; het wordt door de helft
van de mannelijke sportbeoefenaren ge
speeld. Hierna volgt turnen, een sport,
die vooral door vrouwen wordt beoe
fend. Op de derde plaats staat het
zwemmen en op de vierde de nog vrij
jonge sport volleybal.
Gemiddeld bezoekt een lid zijn ver
eniging 62 maal per jaar, d.w.z. meer
dan éénmaal per week.
De jeugd is in het algemeen meer
verenigingsgezind dan de oudere gene
ratie. Zij heeft met name belangstelling
voor de sportvereniging en. tot het 18de
jaar. voor de jeugdvereniging. Het lid
maatschap van politieke en vakorgani
saties komt bij de jongere generatie
daarentegen weinig voor.
Op het platteland vertoont men rela
tief een grotere verenigingsgezindheid
dan in de stad. Vooral de zang- en
toneelverenigingen zijn op het platte
land zeer geliefd.
Een week na lancering:
De tweede Russische kunstmaan, die op 3 november werd gelan
ceerd, zendt geen signalen meer uit, aldus een officiële mededeling van
Radio Moskou. Dat is een snellere zwijgzaamheid dan die van de
eerste kunstmaan, die meer dan twee in plaats van een week radio
signalen uitzond.
Laika, de hond in Spoetnik II zou volgens het orgaan van de com
munistische partij van Italië, de Unita, dood zijn. Dit laatste bericht
heette eerst een officiële mededeling uit Moskou te zijn, maar dat
laatste werd nadien herroepen. Uit Moskou is echter de laatste dagen
geen duidelijke mededeling over de eerste ruimtereiziger meer ontvan
gen, zodat men over het lot van de hond nog in het onzekere verkeert.
gekeerde diplomatieke waarnemers aan
het Westduitse persbureau DPA. dat de
kunstmaan-hond vrijdagochtend gezond
en wel is geland op een dertigtal kilo
meters van Moskou. Deze waarnemers
hadden het bericht van Tsjechische ge
leerden die het op hun beurt wisten van
collega's in Moskou.
Inmiddels heeft Tass verklaard, dat
de tweede kunstmaan, hoewel de zen
ders thans zwijgen, slechts langzaam
daalt. Zij heeft thans voor een omwen
teling 103.52 minuten nodig en haar
grootste hoogte bedraagt 1650 kilometer.
Zij daalt veel langzamer dan de eerste
kunstmaan, welker grootste hoogte
thans 810 kilometer en omlooptijd 94.72
minuten bedragen. De omlooptijd van
de eerste kunstmaan vermindert met
2.94 seconden per etmaal, die van de
tweede met 2.3 seconden per etmaal.
Derde om de maan
Snelle (lood?
Radio Moskou verbond aan het be
richt, dat de radiosignalen van Spoetnik
II-zijn opgehouden de mededeling, dat
dit „volgens plan" was. De waarnemin
gen langs optische weg en met behulp
van radar worden voortgezet. De me
dische en biologische waarnemingen
zouden zijn voltooid.
De signalen van Spoetnik II waren al
enige tijd niet meer door de waarne
mingsstations over de gehele wereld ge
hoord, toen het officiële Russische
bericht kwam dat de zenders waren
uitgevallen.
Het Italiaanse blad, dat de dood
van de Spoetnik-hond enigszins over
dreven positief meldde, wist voorts te
vertellen dat Laika een zware dood
strijd was bespaard gebleven, doordat
zich in de laatste hap van haar
voedsel snelwerkend dodelijk vergif be
vond.
Toch nog hoop
In tegenstelling met deze berichten
was de mededeling van uit Praag terug-
Volgens de Daily Mail zou de direc
teur van het Russische instituut voor
geleide projectielen prof. Borowdonikof
verklaard hebben, dat de plannen voor
een derde Russische kunstmaan in een
vergevorderd stadium zijn. Deze kunst
maan zou het eerste onderdeel vormen
van het programma tot bereiken van de
maan. Zij zou eerst om de aarde en
daarna om de maan cirkelen!
Vreemd voorwerp
Velen in uiteenlopende delen van de
wereld hebben in de afgelopen dagen
een voorwerp door de avond- en och-
tendhemeld zien schieten, dat zij aan
vankelijk voor de tweede kunstmaan
versleten, doch dat deze achteraf blijkt
niet te kunnen zijn geweest volgens de
„dienstregeling". Zowel in Noorwegen
als in Australië b.v. werd door waarne
mers van sterrewachten dit niet geïden
tificeerde voorwerp waargenomen. De
snelheid was te gering voor een meteoor.
Deze verschijnselen gingen gepaard met
de ontvangst van radio-signalen die
niet van de kunstmanen afkomstig kon
den zijn. Ook in ons land, o.m. door de
sterrenwacht Duinzicht te Monster, wer
den soortgelijke waarnemingen gedaan.
Engels-Australisch project
Howard Beale, de Australische mi
nister van bevoorrading, heeft giste
ren bekend gemaakt dat op het proef-
terrein te Woomera een programma
wordt uitgevoerd voor het afschieten
van langeafstandsprojectielen naar de
bovenste lagen van de atmosfeer vele
honderden kilometers boven het aard
oppervlak. Het project wordt door
Engeland en Australië gezamenlijk ten
uitvoer gebracht. Er bestaan geen
plannen om in het kader van deze
proeven een kunstmaan te lanceren.
De Amerikaanse onderminister van
Defensie Donald Quarles heeft verze
kerd, dat Amerika raketten bezit die
hetzelfde gewicht over dezelfde afstand
kunnen verplaatsen als de Russen bij
het lanceren van hun kunstmaan heb
ben gedaan. Ook beschikken de V.S.
over raketten, die een waterstofbom 8000
km. ver kan deponeren. Quarles erken
de, dat de Russen vijf jaar eerder aan
raketten van deze aard waren begonnen
„maar dit betekent niet dat wij nu een
achterstand van vijf jaar hebben".
Een vertrouwelijk gesprek tussen
mr. L. G. Kortenhorst, voorzitter
van de Tweede Kamer (links) en
minister mr M. A. H. Luns.
tijdens het KVP-congres te Utrecht
Vliegtuig van PA A
boven zee verdwenen
Vergeefse speurtocht
Stille Oceaan
in de
I In de tuin van het Prinsenhof te
j Delft is zaterdag op initiatief van
mr. K. P. van der Mandele van de
I stichting ,.Het Prinsenhof een loot
geplant van een eeuwenoude linde
in de tuin van het slot Dillenburg in
Duitsland. Mr. van der Mandele
(links) en burgemeester G. Beer-
niann van Dillenburg in actie met
het jonge boompje.
Nog steeds zoeken vliegtuigen en sche
pen naar een passagiersvliegtuig van de
.Pan American Airways", dat vrijdag
tussen San Francisco en Honoloeloe op
ongeveer 1500 km. ten oosten van Ha
waii verdween. Er waren aanvankelijk
berichten over sporen, die men van het
vliegtuig had gevonden; er werd zelfs
Rgemeld, dat het toestel nog op zee
dreef, maar dit is niet juist gebleken.
Het toestel had 36 passagiers en een
bemanning van acht personen aan
boord. Zodra de Amerikaanse Marine
van het verdwijnen hoorde, zond zij
achttien vliegtuigen en twee onder
zeeërs naar dc vermoedelijke plaats
des onheils. Tot op heden is dus nog
niets gevonden, zodat men aanneemt,
dat alle inzittenden om het leven zijn
gekomen.
Verkeersongeval
in Hazerswoude: 1 dode
Zondagavond omstreeks zeven uur
vond op de hoek van de Gmieneweg en
de Rijndijk te Hazerswoude een aan
rijding plaats. De 59-jarige heer T. van
Vegten uit Koudekerk stak op onvoor
zichtige wijze de verkeersweg over en
werd door een personenauto, die uit de
richting Leiden naderde, geschept en
tegen de grond geslingerd. De man. die
behalve enkele gebroken ribben ook een
hersenschudding en een bekkenfractuur
had opgelopen, werd naar het Acade
misch Ziekenhuis in Leiden vervoerd.
Hij is daar gistermorgen na operatief
ingrijpen overleden.
Bemanning gered
(Wan onze Haagse redactie)
Bij een harde noordoosten wind is zaterdagavond om kwart voor negen
de zwaargeladen vleetlogger Sch 325 Oceaan VIIIvan de rederij Jaczon,
bij het binnenlopen van de Scheveningse haven op de keien van het zuider
havenhoofd geworpen. De positie van het schip was zodanig, dat de redding
boot .Arthur" na een mislukte poging om de logger vlot te slepen in twee
riskante manoeuvres 12 van de 16 opvarenden van boord haalde en veilig
aan land bracht. Onder invloed van wind en stroom werd de gestrande logger
steeds verder op de keien van het zuiderhoofd geduwd.
Sterke inkrimping
Indonesische
vertegenwoordiging
(Van onze Haagse redactie)
De diplomatieke vertegenwoordiging
van Indonesië zal in de komende maan
den belangrijk worden ingekrompen. Op
1 oktober j.I. zjjn reeds 23 personeels- j
leden vertrokken, op 1 januari volgen
dan nog 35 man. Dit proces zal zich
voortzetten tot het thans 212 man j
tellende apparaat de omvang van een
normale diplomatieke vert°genwoordi-
ging zal hebben gekregen.
Sensationele
ontwikkeïine
Een sensationele ontwikkeling deed
zich voor. toen de te hulp geschoten
logger Sch. 249 „Vigilanter" van de
rederij J. J. van "er Toorn bij een
poging om de gestrande logger met
een stalen lijn vlot tr slepen, zelf de
grond raakte, onbestuurbaar werd en
op het zuiderstrand binnen de haven
hoofden werd geworpen. Kritiek was
de toestand enkele uren na midder
nacht. toen de Sch. 325 na bijna vlot
te zjjn gekomen, naast de Vigilanter
op het zuiderstrand terecht kwam,
waarbij het gevaar dreigde, dat de
schepen tegen elkaar te pletter zouden
slaan. Gelukkig slaagde men er in de
Sch. 249 nog in de loop van dezelfde
nacht vlot te trekker en gistermiddag
was een duizendkoppige menigte er
getuige van hoe het bergingsvaartuig
„Dolfijn" de Sch. 325 uit haar be
nauwde positie bevrijdde en veilig de
Scheveningse haven binnensleepte.
Toen wij vanochtend naar de reden
van deze personeelsinkrimping vroegen
antwoordde de Indonesische woordvoer
der; „bestedingsbeperking". De bezui
niging is trouwens al enige tyd in de
pen. enkele commissies hebben de zaak
indertijd onderzocht en zijn toen tot de
slotsom gekomen, dat het onder de hui
dige omstandigheden geen zin had een
zo omvangrijke vertegenwoordiging op
de been te houden.
De Indonesische vertegenwoordging
zal, naar men ons verzekerde, haar con
tractuele verplichtingen ten opzichte
van het ontslagen personeel volledig na
komen. De indertijd van het Nederlandse
ministerie van Unie Zaken en Over
zeese Rijksdelen «Minuor) overgenomen
personeelsleden zyn overigens op één
uitzondering na al eerder ontslagen.
Wat gebeurde er toen de Sch. 325 om
kwart voor negen op het punt stond de
buitenhaven binnen te lopen? Schipper
Wouter Dijkhuizen (47) gaf ons hierover
gistermiddag, toen de „Oceaan VIII"
veilig aan de Dr. Lelykade lag gemeerd,
het volgende relaas:
„Het seinhuis gaf 32 palm water aan.
De geleidelichten had ik recht in elkaar.
Maar een halve loggerlengte buitengaats
I stootte we. Door de stroom en de wind
werd het schip naar binnen en op de
keien van het zuiderhoofd gegooid. Ge
lukkig naar binnen en niet naar buiten,
want dan had het er heel wat slechter
j uitgezien. Er was geen levensgevaar voor
I de bemanning. Zou de Scheveningse
haven een langer zuiderhoofd hebben
I gehad, dan zou dit n zijn gebeurd".
In kolkende zee
De dienstdoende havenbeambte in het
seinhuis waarschuwde de bemanning
van de reddingboot „Arthur", die korte
tijd later onder schipper Simon den
Heyer uitvoer om hulp te bieden. Een
poging werd ondernomen om het schip
vlot te trekken. In -n riskante manoeu
vre kwam de reddingboot langszü en
wereen tros overgegeven. Ruim een
kwartier heeft de kleine „Arthur" met
haar besche'den motorvermogen liggen
trekken, maar toen de tros brak moes
ten verdere pogingen worden opgegeven.
De Sch. 325 lag al te vast op de keien.
Inmiddels was aan boord van de
„Oceaan VIII" kenbaar gemaakt, dat er
mensen van boord wilden gaan. Weer
kwam de „Arthur" langszij en acht op
varenden werden aan boord genomen.
Toen de eerste groep van acht man
veilig aan wal was gebracht, maakte de
..Arthur" een tweede tocht om nog vier
man aan boord te nemen. Deze tweede
maal zette de bemanning van de red
dingboot vóór een anker uit en lieten
het scheepje daarna langzaam langszij
vieren. De „Arthur" raakte enkele malen
maar dank zij de zeemanschap van de
bemanning hield men het scheepje vlot.
Door de kracht van de kolkende zee
werd de gestrande logger steeds verder
op de keien geduwd en vrij snel
schuurde het schip over de ongelijke
bodem langs het havenhoofd naar
binnen. Na enkele uren was de logger
zeker 150 meter landinwaarts ver
plaatst.
Omstreeks kwart over tien ging er een
schok van verwachting door de hon
derden wachtenden, die werkeloos
moesten toezien, hoe zware krullers
het dek overspoelden en het bonken
van de kiel van de logger op de zware
keien duidelijk konden boren. Uit de
hinnenvoorhaven naderde de ranke
logger Sch. 249 ..Virtlanter" van de
rederü J. J. van der Toorn.
