Zjoekofs verzet is krachtiger dan Kroesjtsjef verwacht zal liehhen Enorme fakkeloptocht trok door Djakarta Franse Kamer zet spelletje voort: Mollet kreeg niet liet vertrouwen WEERBERICHT Onbehoorlijk Maarschalk belemmerde de partijactiviteit in het leger, meent de Daily Worker te weten Twee grote overwinningen Nu gaat de jonge minister van Financiën Gaillard t proberen 96ste jaargang DINSDAG 29 OKTOBER 1957 No. 29277 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Sin*eI l' Lelden Glro no 67055 Hoofdredacteur J. Brouwer f. 7.50 per kwartaal; f. 2.55 per maand; f. 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 Partijsecretaris bijna aan de top Het is nauwelijks aan twijfel onderhevig, dat maarschalk Zjoekof volkomen uit de gratie is: vol gens Franse persberichten is hij niet slechts ver wijderd uit de functie van minister van Defensie, maar ook uit het presidium van de communis tische partij. De Moskouse correspondent van het Britse communistische blad „Daily Worker" meldt omtrent de oorzaak van Zjoekofs val, dat de maarschalk de activiteit van de parijt in het leger belemmerde. Reeds voor de uitstoting van Molo- tof, Malenkof en Kaganowitsj waren er klachten over de houding van de legerleiders ten aanzien van partijorganisaties. Men had gehoopt hierin verbetering te kunnen brengen door Zjoekof in het presidium te benoemen, maar de toestand werd eerder slechter dan beter. Tijdens Zjoekofs reis naar Joego-Slavië en Albanië werden overal in het land vergaderingen van de partij-organisaties in het leger gehouden, waarop het besluit om Zjoekof af te zetten werd toegelicht. Bijzonder gemakkelijk gaat de verwijdering van Zjoekof evenwel niet. Reuters correspondent Vin cent Buist meldde hedenochtend, dat het Centrale Comité van de partij in het afgelopen weekeinde verscheidene malen vergaderd heeft. Ook gisteren was het Comité tot laat in de nacht bijeen, waar uit bevoegde waarnemers afleiden, dat Zjoekof zich krachtiger verdedigt en meer steun krijgt dan de partijleiders verwacht hebben. Vrijwel alle waarnemers rijn het erover eens, dat Kroesjtsjef thans, aan de vooravond van de veertigste verjaardag van de bolsjewistische revolutie, eindelijk zijn doel bereikt heeft: de top, Zelfs een benoeming van Zjoekof tot premier zou nauwelijks een promotie zijn, want die eens belangrijke functie is sterk onder mijnd, Immers, ondanks de aanwezigheid van Boelganin heeft Kroesjtsjef de macht grotendeels aan zich getrokken, zowel in de partij als in de regering. Het lijkt alsof Kroesjtsjef thans twee grote overwinningen op zak heeft: gezag over de geheime politie en over het machtige leger. Zjoekof zou een poging hebben gedaan de uitbreiding van Kroesjtsjefs gezag over het leger tegen te gaan. Het Deense avondblad „Berlinske Tidende" meldde gisteravond van iemand uit Moskou te hebben vernomen, dat Zjoekof ontslagen was, omdat hij trachtte de politieke politie in zijn macht te krijgen, maar dit zou aan het hoofd van de politieke politie, generaal Serof, verklapt zjjn, die het op zijn beurt weer aan Kroesjtsjef mededeelde. Beslissingen zijn belangrijk voor de vrede Senator William Knowland, de leider van de republikeinse fractie in de Ame rikaanse Senaat, verklaarde vandaag, dat de besluiten die het Kremlin in de komende dagen ten aanzien van Zjoekof zal nemen wellicht beslissend zullen zijn voor de vrede. Zjoekof voelt weinig voor méér moeilijkheden met het Westen, omdat hij de militaire hulpbronnen van het Westen uit de eerste hand kent, al dus Knowland. Een soortgelijke mening huldigt het doorgaans goedingelichte Westduitse dagblad „Berliner Zeitung": „Zjoekof is ontslagen, omdat hij Kroesjtsjef ge waarschuwd heeft tegen diens anti- Amerikaanse politiek. Volgens B.Z. is ook een aantal van Zjoekofs vrienden in het leger aan de dijk gezet. In Limburg tweede kernenergiecentrale Er zijn plannen in studie voor de op richting van een tweede kernenergie centrale in Zuid-oost Nederland. Zoals bekend is zal in Geertruidenberg de eerste kernenergiecentrale worden ge bouwd. Prof. dr. ir. H. Gelissen, directeur van de Provinciale Limburgse Elektriciteits maatschappij, heeft dit gisteren mede gedeeld. Na de buitengewone zitting van de Provinciale Staten heeft hij in de zit tingzaal van dit college op het Gouver nementshuis te Maastricht een voor dracht gehouden over de energievoor ziening in Limburg. Hij besprak de ont wikkelingen van de elektriciteitsvoor ziening en het elektriciteitsverbruik zo wel nationaal als regionaal. Sprekende over de toekomst van de internationale samenwerking deelde hij mede, dat er naast het plan van de samenwerkende elektriciteitsproduktiebedrijven in Ne derland. de SEP, om in Geertruidenberg een kernenergiecentrale te gaan bouwen thans ook in studie is genomen een plan voor de bouw van een kernenergiecen trale elders. Deze mogelijkheid wordt thans bestudeerd door deskundigen van het Belgische Luiker bekken, van het Duitse Akense gebied in het Rijnland en van Nederlands-Limburg. Prof. Gelissen betoogde dat de bouw ener kernenergie centrale voor dit internationale gebied alleszins gerechtvaardigd is, wegens de gelijkgerichte industriële en sociale structuur van deze gebieden, nl. de mijnindustrie. Bij een vliegtuigongeluk in Spanje: 21 doden Niet ver van Madrid is gisteren een passagiersvliegtuig neergestort; alle 21 inzittenden 17 passagiers en een be manning van vier hebben de dood gevonden. Het toestel, een DC-3, was van Tanger op weg naar de Spaanse hoofdstad. Het behoorde aan de Spaan se Luchtvaartmaatschappij Iberia". Het vliegtuig wilde een noodlanding maken, maar er raakte een motor in brand, waarna het toestel neerstortte tussen de plaatsen Arganda en Getafe, 20 km van Madrid. Nu en dan regen De Bilt verwacht tot morgenavond) Overwegend zwaarbewolkt met nu en dan regen. Matige tot krachtige, tijde lijke harde of stormachtige zuidweste lijke wind. Weinig verandering in tem peratuur. (Opgemaakt te 11.15 uur). 30 OKTOBER Zon op: 7.33 uur; onder: 17.18 uur. Maan op: 13.54 uur; onder: 23.59 uur. Hoogwater te Katwijk te 8.09 en 20.32 uur. Laag water te 3.36 en 15.59 uur. Dit nummer bestaat nlt 12 pagina's. Persoonsverheerlijking De Moskouse correspondent van het Deense communistische blad „Land og Folk" meldde vanochtend, dat maar schalk Zjoekof ervan wordt beschuldigd een sfeer van persoonsverheerlijking om zich te hebben geschapen en blijk te hebben gegeven van dictatoriale neigin gen. Het bestuur van de communistische partij van de Sovjet-Unie heeft inlich tingen ontvangen over ernstige feiten, waaruit blijkt, dat maarschalk Zjoekof zijn persoon en het leger boven de partij plaatst, aldus „Land og Folk". Eervol ontslag aan luitenant-generaal Buurman van Vreeden Blijkens de Staatscourant van giste ren is bij K.b. met ingang van 1 no vember 1957 eervol ontheven van zijn functie van gouverneur der residentie Hr. Ms. adjudant in buitengewone dienst luitenant-generaal D. C. Buurman van Vreeden. van het wapen der artillerie. Op het daartoe door hem gedaan ver zoek ter zake van langdurige dienst is voorts eervol ontslag uit de militaire dienst verleend aan Hr. Ms. adjudant in buitengewone dienst luitenant-generaal D. C. Buurman van Vreeden bij het wa pen der artillerie, onder bijzondere dankbetuiging voor de uitnemende diensten, door hem gedurende tal van jaren in verscheidene gewichtige be trekkingen aan den lande bewezen. Koning Feisal van Irak (links) .welke door strijdkrachten van het de Sjah van Per zié als toe- ,Pact van Bagdad in de buurt van schouwers bij de grote manoeuvres, I Teheran werden gehouden. Zoals bekend zal luit.-generaal Buur man van Vreeden luit.-generaal J. D. Backer opvolgen als plaatsvervangend directeur van het bureau bewapening van de West Europese Unie. Anti-Nederlandse campagne Voor woning van onzevertegen woordiger pop „Nederlands kolonialisme" verbrand Gisteravond marcheerde een tien kilometer lange fakkeloptocht met duizenden jeugdige deelnemers uit de hoofdstad, naar de ambtswoning van de Nederlandse diplomatieke vertegenwoordiger in Djakarta. Deze geweldige processie, die het hoogtepunt was van de eerste dag van de nationale campagne voor de bevrijding van West-Irian (Ned. Nieuw* Guinea), werd voorafgegaan door eenheden van land-, lucht- en zee macht en van de Staatspolitie. De leden van het Kabinet sloegen het voorbijtrekken van de optocht gade vanaf het paleis van de president, dat evenals de woning van de Nederlandse vertegenwoordigger, de heer Hasselman, gelegen is aan het grootste plein in het centrum van de hoofdstad, Medan Merdeka. Voor de ambtswoning van de heer Hasselman werd een stropop, een man met rood gezicht en in het zwart gekleed, voorstellend het „Nederlandse kolonialisme", verbrand. (Van onze Parijse correspondent) Met 289 tegen 227 stemmen, waarbij de conservatieven zich naast de commu nisten en de Poujadistcn in de oppositie hadden geschaard, heeft de Franse Nationale Vergadering vannacht de socialist Guy Mollet zjjn investituur gewei gerd. Een goed uur nadat Mollet het ernstige besluit van de Franse Kamer aan president Coty had meegedeeld, zag men de jeugdige minister van Financiën uit het demissionaire kabinet, de radicaal Felix Gaillard, bij het Elysée arriveren. Toen Gaillard het ambtspaleis van het staatshoofd weer verliet verklaarde hij in aarzelende, haperende woorden, dat hem de hoge eer was toegevallen te mogen trachten op zjjn beurt een nieuwe regering te formeren. Gaillard zal vanavond om zeven uur komen vertellen, of hjj na rype overweging nummer zes van de l|jst der formateurs van deze lange crisis wil zjjn. Mollet gaf van zijn kant bjj het verlaten van het Elysée te kennen, dat hjj niet met bittere gevoelens van persoonlijke aard, maar wel met diepe onrust wordt bezield over de verdere gang van zaken. Een onrust, die men inderdaad zou kunnen delen. Socialist sneefde met de partijkaart in de hand In het Palais Bourbon heerste gister middag om drie uur, toen Guy Mollet met zijn regeringsverklaring In de hand de tribune beklom, al een bijzonder sceptische stemming ten aanzien van de kansen, die hem konden worden toege meten om het vertrouwen van een meerderheid te verwerven. Men wist, dat het een dobbelspel met een paar stem men zou worden Mol Iets rede maakte geen bijzonder gelukkige indruk. Hij sprak op droge en zakelijke toon en de inhoud van zijn verklaring verwekte by herhaling duidelijke wrevel, vooral op de rechtse banken. Hy sprak van de noodzaak 300 miljard franken aan nieuwe bezuinigingen en belastingen te vinden en hij kondigde zjjn voornemen aan de raamwet voor Algerije opnieuw aan de orde te zullen stellen. Staatskas is leeg Een uur later trokken de verschillende groepen zich in vergadering terug en in de gangen van het parlement werd toen al openlijk gespeculeerd over de naam van Mollets eventuele opvolger. Het spel is kennelijk nog niet ten einde en het schijnt de meeste parlementariërs te ontgaan, dat het publiek na vier weken crisis er toch wel eens genoeg van zou kunnen krijgen. De staatskas is weer ongeveer leeg en vandaag of morgen zal de demissionaire regering verplicht zijn nieuwe voorschotten aan de Franse Bank te vragen, terwijl de sociale on rust in het land zienderogen toeneemt. Doch die omstandigheden weerhielden de conservatieven niet van het besluit Mollet als premier voortijdig de laan uit te sturen. Bij de duplieken kwam het, even na middernacht, tot het beslissen de duel tussen de premier in spe en de woordvoerder van het rechtse centrum, Tremolet de Villers. Nadat de conserva tief er zijn openlijke gramschap over had uitgesproken, dat de socialisten Pinay vorige week hun vertrouwen had den geweigerd, kwam Mollet bleek van verontwaardiging vertellen, dat zijn po litieke programma een onverbrekelijke eenheid vormde. Mollet paste er voor, zo waarschuwde hij, in Algerije een rechtsgezinde politiek te voeren, terwijl zijn sociaal beleid door de conservatie ven werd afgewezen. Daarmee waren de grenzen van de tegenstellingen tussen links en rechts inderdaad helder aan gegeven en een socialistische afgevaar digde had dan ook zeker geen ongelijk, toen hij na de stemming opmerkte, dat Mollet moedig en met de lidmaatschaps kaart van zijn partij in de hand in het harnas was gevallen. Kans voor De Gaulle Intussen bereikt de crisis nu steeds dichter het moment, dat de grondslagen van het parlementaire stelsel zelf zullen moeten worden aangetast en onder mijnd. Men spreekt al openlijk en te recht van een crisis van het regime. Al meer stemmen gaan er dan ook op voor ontbinding van het parlement, ofwel een beroep op een bovcnpartjjdige figuur, die dan wel eens generaal Charles de Gaulle zou kunnen heten. Maar de par lementariërs zelf voelen nog niets voor zo'n radicale oplossing en wat hun be treft kan, als gezegd, het spelletje nog best even worden voortgezet! Men wacht nu in hoge spanning het antwoord af van de 34-jarige radicaal Felix Gaillard, die het lot van het par lementaire bewind in Frankrijk vandaag in handen heeft. De jeugdige deelnemers aan deze massale betoging, waaronder studenten, jonge arbeiders en groepen zogenaamde teddyboys", werden later op de avond toe gespróken door de plaatselijk mili tair commandant van Djakarta, luite nant-kolonel Endang Dachjar, en door burgemeester Soedirö. Dachjar wekte zijn gehoor op tot actie in de nationale strijd voor de terugkeer van West-Irian. „Tot nu toe hebben we veel te veel ge praat en niets gedaan", aldus Dachjar. Burgemeester Soediro vroeg of de jeugd bereid is tot het hoogste offer, en zijn toehoorders antwoordden met den derend geluid: „Ja, ja". De woning van de heer Hasselman werd tijdens de optocht door veilig heidstroepen zwaar bewaakt. Incidenten hebben echter niet plaats gehad. Verfkwastenbrigades weer in actie De „verfkwastenbrigades", die zondag avond reeds de muren van de Neder landse kantoorgebouwen in het zaken centrum met tal van leuzen hadden be klad. hebben gisteravond him activiteit uitgebreid tot de woonhuizen van Ne derlanders in Djakarta en in de satel lietstad Kebajoran. Ook bewerkten zij tal van auto's met hun gereedschap. Van de KLM werd vernomen, dat gisteravond twee vrachtauto's met jon gelui het vliegveld „Kemajoran" waren binnengekomen en zich op weg hadden begeven naar de hangar, waar een Con stellation van de maatschappij stond. De op de luchthaven gestationeerde troepen van de Luchtmacht sloegen echter vastberaden en met succes de pogingen om ook dit toestel een verfje te geven, af. De voorzitter van het comité voor de viering van de „dag der jeugdglorie", Amir Hoessein heeft vandaag zijn ver ontschuldigingen aangeboden voor het bekladden van gebouwen van niet-Ne- derlandse buitenlanders, zoals die van de Amerika.anse Standard Vacuum en van de Australische vertegenwoordiging. Hij beloofde, dat de muren spoedig zul len worden schoongemaakt. Slot op pag. 2 Onbehoorlijk en onverantwoord. Een andere kwalificatie kunnen we met de beste wil ter wereld niet vinden voor hetgeen zich momenteel onder de leuze: West-Irian terug in de Republiek" in Indonesië afspeelt. Ter wijl de Indonesische regering wat overigens haar goed recht is, hoewel de feitelijke situatie sedert de laatste afwij zing geen enkele wijziging heeft onder gaan! met alle haar ten dienste staande diplomatieke middelen ernaar streeft om de kwestie Ned. Nieuw- Guinea, alias West-Irian, opnieuw in de Assemblée der Verenigde Naties aan de orde te stellen, oefenen politieke instan ties op de Nederlandse bedrijven een ware terreur uit. Alsof die bedrijven ook maar ln de verste verte aansprakelijk zouden zijn voor het Nederlandse regeringsbeleid in zake Nieuw-Guinea! Het ergelijkste van alles is evenwel dat deze wandaden, waarover men giste ren en vandaag in dit Blad heeft kun nen lezen, worden bedreven onder het oog en met kennelijke instemming van de hoogste Indonesische autoriteiten. Men kan zich nauwelijks voorstellen, dat in enig ander land, waarmede Ne derland normale diplomatieke betrek kingen onderhoudt, van officiële rege ringszijde openlijk instemming wordt betuigd met demonstraties en acties, welke niet alleen appelleren aan de pri mitieve wraakgevoelens van de volks massa, maar die rechtstreeks opwekken tot gewelddadig optreden en tot ver grijp aan het eigendom van Nederlandse onderdanen. Men durft het zelfs bestaan om publiekelijk vlak voor de ambts woning van de Nederlandse diploma tieke vertegenwoordiger de beeltenis van „een Nederlander" te verbranden! In plaats van de Nederlandse staats burgers en hun eigendom in bescher ming te nemen tegen de wraaklust van opgehitste volksmassa's, zoals in elk be schaafd land te doen gebruikelijk, ont zien vooraanstaande Indonesische rege ringsleiders zich niet het nationalis tische vuur nog feller op te stoken. 27ogenaamd vanwege het nationale prestige, doch in feite uitsluitend J om der wille van de interne poli tieke propaganda, waaraan het werke lijke belang der bevolking van Nieuw- Guinea volkomen ondergeschikt wordt gemaakt, wordt hier demagogie bedre ven van het grofste soort. O a. door niemand minder dan de Indonesische minister van Buitenlandse Zaken, Soe- brandio, die er niet voor terugdeinsde om in een onderhoud met zijn Austra lische ambtgenoot, Richard Casey te verkondigen, dat wanneer „de kwestie West-Irian" ook ditmaal in de Ver. Na ties geen voor Indonesië bevredigende oplossing zou vinden, de strijd van het terrein der wereldorganisatie zou worden verplaatst naar Nederland en Indonesië. Na afloop dikte hij dit nog een beetje aan door te verklaren, dat de kwestie Irian niet alleen een bedreiging van de wereldvrede inhoudt, doch zelfs het ge vaar van een derde wereldoorlog in zich bergt! Onverantwoord is deze hetze-cam pagne in tweeërlei opzicht. In de eerste plaats omdat het Indone sische gemoed niet zoveel nodig heeft om tot kookhitte te stijgen en het dan wel eens zou kunnen gebeuren, dat de overheid de hier ontketende krachten niet langer de baas kan blijven. En in de tweede plaats omdat Indonesië is aangewezen op internationale technische bijstand, welke bezwaarlijk zal worden verleend wanneer van officiële Indone sische zijde wordt opgewekt tot vernie tiging van het buitenlandse kapitaal. Wat hier gebeurt is een nieuw bewijs van de onrijpheid van de jonge Indone sische staat en van de politieke kort zichtigheid, waarmede hij de belangen van zichzelve en van anderen in het ge drang brengt. JlcUa t SPEC1AUST IN' luxe DAMESSCHOENEN Bus stort iu rivier: vijftig doden In de nacht van zondag op maandag jl. is, door nog onbekende oorzaak, een autobus in Basoetoland, in Zuid-Afrika, in een rivier gestort. Hierbij hebben vijftig inzittenden de dood gevonden. Filmmagnaat Mayer (72) overleden De filmmagnaat Louis B. Mayer is vandaag te Hollywood overleden. De 72-jarige Louis Mayer, die de leiding had van de Metro-Goldwyn-Mayerfilm Company, is meer dan 25 jaar de groot ste ontdekker van nieuwe filmsterren geweest. Mayer is een maand ziek ge weest; hij leed aan een bloedziekte. Louis Burt Mayer werd op 4 juli 1885 te Minsk, in Rusland, uit Joodse ouders geboren. Hij was drie jaar, toen zijn ouders naar Canada emigreerden. In 1907 ver trok Louis Mayer, die in de zaak van zijn vader werkte, als handelaar in schroot naar de Verenigde Staten. Daar kreeg hij belangstelling voor de film industrie, die toen nog in haar kinder schoenen stond. Mayer kocht te Haver hill, nabij Boston, een bioscoop, die tevens als schouwburg werd gebruikt. Hij bediende zelf het projectietoestel. In de jaren, dat hij het meest succes had, was hij de best betaalde zakenman der Verenigde Staten en Hollywoods grootste ontdekker van nieuwe, begaafde filmspelers en -speelster*.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1957 | | pagina 1