Szymon Goldbergs Kamerorkest
in oude en nieuwe werken
FALCON EN
Ensemble om nu trots op te zijn!
Willem Andriessen 70 jaar
1490
I\OLET*$
Hoog niveau van „Accordanto"
Acht auto's betrokken bij drie
aanrijdingen op Rijksweg 110 4
96ste Jaargang
Vrijdag 25 oktober 1957
Tweede blad no. 29274
Wereldmodecreaties
topprestaties
Het Ned. Kamerorkest, waarvan Szymon Goldberg de inspirerende
oprichter en mentor is, moge zijn moeilijke „aanloopperiode" gekend
hebben, niemand zal meer ontkennen, dat het zich thans bevindt in de
periode, waarin de jarenlange studie het tot een perfect geschoold,
evenwichtig ensemble heeft doen uitgroeien! Het is nu in staat, de ge
lukkigere resultaten, zowel in het klassieke als het moderne genre,
te demonstreren.
Een ensemble, waarop ons land terecht trots mag zijn!
Szymon Goldberg is in de eerste
plaats violist, daarnaast orkest-leider,
die, ofschoon zijn dirigeertechniek aan
vechtbaar is dat stereotype brede
armgebaar! en met wiens opvattin
gen men het stellig niet altijd eens hoeft
te zijn, o.a. in verband met zijn gejaagde
tempi, zijn orkest bestaande één voor
één uit kundige instrumentalisten, tot
grote eenheid wist samen te smelten,
wat op zichzelf al gezien de individuele
vermogens van ieder hunner, geen ge
ringe verdienste is.
Goldberg stelt zich niet met half
werk tevreden: hij schaaft en blijft
schaven.
IJzeren discipline, enorme accurates
se, een gave, verzadigd-sonore, soms wel
een te zware, „zingende" orkestklank en
een verantwoord stijlbegrip zijn de ken
merken van dit ensemble, dat gister
avond in de Stadsgehoorzaal der K. en
O. „meesterserie" inzette.
Handels Concerto Grosso No. 6 (d kl.
t.), openbaarde onmiddellijk voornoem
de» kwaliteiten.
Als een schok overviel ons de kern
achtige, nadrukkelijke aanhef der Ou
verture. een nadrukkelijkheid, die in het
verdere' verloop een der voornaamste
kenmerken van dit op klankschoonheid
gebaseerde orkestspel, waarbij elke or-
kestgroep haar volle recht verkrijgt,
zou zijn. Zulks in zuiver overwogen af
wisseling met het concertino bestaande
uit drie eminente krachten, t.w. Thomas
Magyar en Piet. Nijland (viool), alsmede
de cellist Piet Lentz.
Uit de concertenschat van Haydn (n.b.
20 voor klavier, 7 voor viool, 6 voor cello
en 16 voor andere instrumenten) diepte
Goldberg dat in C gr. t. uit de vergetel-
heid oP-
Vermoedelijk meer om de mogelijk
heid, die het hem biedt, de scala van
zijn groot violistisch talent mede in
de cadenz te demonstreren, dan om
de inhoud. Goldberg is de gelukkige
bezitter van een kostbare, in waarheid
„zingende" Stradivarius en hóe weet hij
daarmee te woekeren.
De veredelde „doorzongenheid" van
zijn schitterende toon kreeg hier alle
gelegenheid tot volle opbloei!
Zowel deze Handel als deze Haydn
waren doortrokken van een benijdens
waardige rust en beheersing: in deze
tijd een weldadige verademing!
Het, orkeste secudeerde Goldberg on
navolgbaar.
Na de pauze nog zulk een verrukking.
Een selecte groep uit het orkest speel
de een van Goldbergs „favorieten":
Bachs 3e Brandenburgse Concert in G.
gr. t., onlangs nog door het R.O. ge
bracht. Thans echter in de vereiste
kleine bezetting waardoor het contras
terende element zo duidelijk sprak.
Bachs pregnante „motoriek", resp
streng ritmische, voortstuwende beweeg
lijkheid vinden bij Goldberg een sterke
voorliefde in heldere profilering en met
markant relief. Ook het clavecimbel kon
thans beter tot zijn recht komen. Aan
de kleurnuancering was nauwlettende
aandacht besteed. Voor deze Bach lijkt
men wel meesterlijk voorbeschikt, met
ook een hulde voor de voortreffelijke
contrabassist, Anthony Woodrow.
Men vraagt zich alleen af, of de steeds
zo zware orkestklank wel strookt met
de barokstijl.
Van toen af een gans andere wereld,
het moderne idioom van twee huidige
componisten: Badings en Strawinsky.
Voor ons gevoel was de overgang naar
het uit 1935 daterende somber getinte
„Largo en Allegro" van de romantisch
ingestelde Badings niet eens zo héél
sterk. Badings immers waagt zich nim
mer aan het louter cerebrale experi
ment; daarvoor is zijn gevoelsinslag te
dominerend.
Dit uitstekend geconstrueerde, uiter
mate droefgeestig klinkende twèedelige
LEIDSE SMALFIM LIGA
In de kantine van de Apparatenfabriek
Smit hield de Leidse Smalfilm Liga gis
teravond een ledenvergadering. De voor
zitter, de heer Herman Kleibrink, sprak
een welkomstwoord en stelde enkele
huishoudelijke zaken aan de orde, o.a.
de begroting voor 1958 en een voorstel
tot contributie-verhoging, waartoe werd
besloten.
De rest van de avond werd gevuld dooi
de vertoning van een aantal door leden
vervaardigde films, o.a. van C. M. Wit-
senburg „Langs de Rijn", een kleuren
film Bloemencorso 1957 van Nic. Bol,
vervaardigd in opdracht van het Rijns-
burgse Corsocomité en twee films over
Aruba van E. Bergen.
Een en ander had weer de onverdeelde
belangstelling.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
GlJsbertJhus, zn nan G. Pllket en J. G.
Rasink; Margrieitha Johamum Jacoba, dr.
van J. Flanderhijn en A. Melet; Leonore
Irene, dr van P. Dnllemeijer en M. J. Booij
Noach, zn van W. J. Ie Madr en C. H. Ro-
Z'ier; Johanna Aldda, dr van G. Devilee en
J. C. Selfter; Cornelia Mania Margaretha, dr
van G. H. van der Meer en C. H. J. van
den Berg.
GETROUWD
W. L. Bertoheij ©n B. E. van Hemerb; J.
Rodenburg en A. Ötolze; J. J. van Egmond
en H. Nap; A. H. W. Teellng en G. J. Blom
J Teske en E. J. Robbers; P. A. Jansen en
W. A. Hlnfelaar; J. C. Baris en A. J. C.
Bruijnooge; W. van Weeghel en C. L. D.
Pfister; H. Omverkerk en G. J. M. Bruné.
B. Netjes en E. T. van der Vegte; J. H. Pe
ter en J. B'lok.
OVERLEDEN
K. Drijver, 78 jaar, weduwe van A. Groe
ne-velt; W. van Erven, 71 Jaar, weduwe v.
L. P. J. Srmiita; A. C. van Afbshoven, 74 Jaar
vrouw.
stemmingsbeleid weet hem die daar
voor openstaat, zeker te ontroeren. Ba
dings lijkt hier nog verbonden met
grote voorgangers, al speelt er ook eigen
inspiratie tussen door.
Het glanzend klinkende opus ont
ving een duidelijke en weloverwogen
reproduktie, die de sfeer van de daarin
vervatte oneindige melancholie sterk
deed spreken.
In scherp contrast daarmee Stra-
winsky's dartel Concerto voor strijkers in
D gr. t. van 1946, waarin de diverse stijl
perioden van de grote en ongelofelijk
knap schrijvende Rus een verzamelpunt
vinden.
Het Ned. Kamerorkest bleek heer plot
seling over. een frappante doorzichtig
heid te beschikken, waarnaar vóór alles
de aandacht moet uitgaan.
Dit lijkt ons een der geestigste com
posities van Strawinsky, waarin hij zelf
een enorm plezier gehad moet hebben.
Hoe effectvol bijv. treedt de parodie op
de Weense wals in de „gebroken" melo
die naar voren. Een speels Rondo
vormt het besluit van deze aanenscha-
keling van originele vondsten, waarbij
de ritmische precisie zo'n voorname rol
moet spelen, aan welke eis ruimschoots
werd voldaan. Daar hangt een groot
deel van het succes van af: welnu, dit
alles werd raak en met absolute direct
heid gerealiseerd.
Dit was een exact, tevens luchtig be
sluit van een avond, die duidelijk aan
toonde, dat het Ned. Kamerorkest zich
thans op de goede weg bevindt en ook
met bekwaamheid het heden kan geven,
wat het toekomt. Ook daarvoor is voor
dit orkest een grote taak weggelegd!
Vooral wanneer Goldberg er in mag
slagen, zich een doeltreffender dirigeer
techniek eigen te maken en zijn disci
pelen, waar het moét, genuanceerder
vrijheid toe kan staan, mogen wij nog
sprekender successen voor zijn groep ver
wachten.
Een prachtig bezette zaal betuigde
telkens grote bijval, ook voor de „mo
derne" werken.
Dat was zeker niet louter een be
leefdheidssucces. Een gelukkig ver
schijnsel, want ook Leiden moet met de
tijd mee!
H.
Altijd en overal onbe
rispelijk gekleed in een
smetteloos wit over
hemd... zónder moeite,
zónder wasserijkosten
Geen wonder dat man
nen even enthousiast
zijn over „no-iron" als
vrouwen.
,7-J) 'tv ~fj ,W'V-',-r5
Een luxe die geen luxe
meer is, dank zij de
verbluffend lage P&C-
e fijne kwaliteit poplin,
e perfecte pasvorm
e diverse mouwlengten
e strijken overbodig
De beminnelijke Nederlandse pianist Willem Andriessen is vandaag 70
jaar geioorden. Vele jaren heeft hij zijn gehoor gelukkig gemaakt met een
stroom van waardevolle concerten, ondanks zijn enorm drukke pedago
gische werkzaamheden. Nog steeds is Willem Andriessen, die binnenkort
ook weer eens - na lange tijd - in onze stad met het Residente Orkest zal
optreden, vitaal en brandend van levenslust.
Hij zal vandaag aan de vele gelukwensen, die hem zullen bereiken en
waarbij wij gaarne de onze voegen, wel merken hoe hoog men hem als
musicus en als pedagoog acht!
Foto-expositie
„Het student"
DERDE PRIJS VOOR LEIDS STUDENT
De echtgenote van Amsterdams bur
gemeester. mevr. E. van Hall-Nijhoff,
heeft gistermiddag (i.p.v. de door ziekte
verhinderde echtgenote- van de commis
saris der Koningin in de provincie
Noord-Holland) de universitaire foto
tentoonstelling „Het.... student" in de
hoofdstadboekhandel geopend. Aan het
slot van haar toespraak drukte mevr.
Van Hall op de sluiter van een foto
toestel en fotoflitste zo de expositie open.
Deze tot 9 november durende tentoon-
selling wordt gehouden als onderdeel
van de viering van het 55-jarig bestaan
der Amsterdamse Vrouwelijke Studen
tenvereniging IAVSV).
De schrijfster mevr Hella S Haasse,
lid der jury, maakte op charmante en
geestige wijze de prijsuitslag bekend en
reikte daarna de prijzen uit De eerste
prijs verwierf Johan P. de Jongh (Am
sterdam) met zijn foto van een fluitiste
van het Nederlands studentenorkest, die,
aldus mevr. Haasse, als een soort pen
dant kan worden beschouwd van de be
kende affichefoto het fluitspelende
Indiaanse jongetje van de interna
tionale foto-expositie „The family of
man".
De tweede prijs was voor H. M. Heuvel
Groningen) „Bolhoed en paraplui", en
de derde voor M. D. van Houten (Lei
den) „De werkstudent". Behalve de 71
voor de wedstrijd ingezonden foto's wor
den ook nog een reeks oude foto's ge-
exposeerd, o m. van Koningin Juliana uit
haar studententijd
Herdenkingsconcert
Ook in onze stad zal de Hongaarse
vrijheidsstrijd worden herdacht, met een
concert op .4 november a.s. in de Stads
gehoorzaal. Alle in Leiden wonende
Hongaren zijn hiertoe uitgenodigd door
het. plaatselijk comité, terwijl B. en W.
de Universiteit, de Stichting Dodenher
denking en ..Expogé' officieel vertegen
woordigd zullen zijn.
Aan dit herdenkingsconcert zullen
medewerken: Elly Ameling, sopraan:
Aafje Heynis, alt; Chris van Woerkom,
tenor; Meine Pot, bas en A. Martijn,
orgel; de koren van de Voorburgse Stem
en het Alma Materkoor; begeleiding de
Kon. Militaire Kapel, het geheel o.l.v.
Willem Mizee.
GEEN AVONDJEUGDIENSTEN MEER.
De centrale kerkeraad der Leidse Her
vormde Gemeente heeft besloten om met
ingang van 1 januari a.s. de avond-'
jeugddiensten te laten vervallen.
BIG BEN
REGENJASSEN
reeds vanaf •4^ •a™*™
FALCON DEALER
HERENMOD. MAG.
Haarlemmerstraat 206
Botermarkt 89
Meer en meer in ere!
Juist evenwicht tussen ernst en amusement
Ergens in een boogportaal van de Keulse Dom stond zes eeuwen lang een
groep engelen muziek te maken, op vedel, harp en luit, trompet en een orgeltje.
Tot de wereldoorlog ze schond. Toen bracht de kerkrestauratie er een ver
jongd orkest op aan, met twee zeer gemoderniseerde engelen erbtf. de één een
saxofonist, de ander met mondharmonica! Er had dus evengoed een accordeo
nist kunnen staan.
Hier beschrijven we een momentje uit de kunstgeschiedenis, dat even tot na
denken dwingt. Immers hier is een prachtig voorbeeld van onbevangenheid te
genover nieuwe uitingswzen in het leven van een volk!
Voor deze onbevangenheid ten aanzien
van het nog steeds te veel ondergewaar
deerde accordeon zijn we steeds opge
komen. Daartoe hebben onze ontmoetin
gen met „Accordanto" véél bijgedragen.
In dit orkest hebben we een idealistische
jeugd gevonden, die een evenwicht kent
tussen ernst en amusement, tussen
tucht en ontspanning. En de vermelding
van dit feit achten we even gerecht
vaardigd als de gebruikelijke muziek-
kritische beoordeling.
Van de honderden accordeon-orkesten
die Nederland rijk is, behoort „Accor
danto" tot de drie beste. Een hoog lig
gend niveau is dus gewaarborgd. Om dat
niveau kunnen schommelingen optreden
en gisteren (in het Antonius-clubhuis)
was het nu eens zo dat de schommeling
een kleine neergaande beweging aan
wees. Dit heeft een nuchtere oorzaak:
jonge nieuwe leden traden toe, oudere,
geroutineerden gingen heen en dat
maakt een aanpassings- en inlooptijd
nodig. Er komt echter in het seizoen
nog een tweede concert, dat ons gele
genheid geven zal de dingen scherper
af te wegen. We volstaan nu met een
globaal overzicht.
Een (originele) „Schweizerische Rhap
sodic" van Würthner stond vooraan in
de afdeling voor het A-orkest. In de
suggestieve inleiding hoorden we als van
ouds waartoe „Accordanto" in staat is.
met name in de attaques, de opbouw
van de sonoriteit, de technische precisie.
Maar later traden oneffenheden op, die
de indruk vestigden dat de studietijd
te krap was genomen.
Lortzings ouverture „Tsaar en Tim
merman" behoefde wat meer raffine
ment. Daarentegen had Lauw Boel-
laard. de dirigent, het melodisch lijnen-
beeld van Borodin's „Steppenskizze" zeer
sprekend in klank gezet. Deze boeiende
compositie klinkt lang niet kwaad op
de accordeon, alleen vraagt de sfeer van
verlatenheid om een lomer tempo.
Een drietal werken sloten hierop aan,
waarvan we de vlot verlopen „Kalief van
speciaal vermelden.
Het D-orkest, junioren, sterk ver
nieuwd en bij uitzondering met ensele
senioren uitgebreid, vertolkte een wals
van Kok, twee stukken van Wassenaar
en „Wien bleibt Wien" tot besluit.
De toon zal van lieverlede zeker slan
ker worden en de nuancering gescha-
keerder, terwijl de krampachtigheid van
een aantal debutantjes dan ook wel ver
dwenen is. Een goede volgzaamheid was
reeds onmiskenbaar.
Het clubhuis was nagenoeg gevuld. Na
het concert is men er nog gezellig bij
een gebleven. De gebroeders Beij, velen
bekend, brachten met lied en scherts op
pakkende wijze de stemming erin, geac
compagneerd door Henny Choufour en
Cor Muusse, en de „Jo-Janties", een
jongedames-trio, bezorgden tussendoor
een aangename vocale afwisseling.
V.
RECHTZAKEN
JEUGDGEVANGENISSTRAF VOOR
DIENSTPLICHTIGE SOLDATEN
De krijgsraad te Arnhem heeft twee
dienstplichtige soldaten uit Heerlen en
Den Haag elk wegens verschillende ver
grijpen veroordeeld tot een jaar jeugd-
gevangenisstraf en ontslag uit de mili
taire dienst.
De eerste wordt ervan verdacht dat
hij tot twee keer toe zijn onderdeel te
Assen heeft verlaten om met een min
derjarig meisje de wijk te nemen naar
het buitenland. Hij zou bovendien twee
motorfietsen hebben gestolen en (ten
nadele van zijn kameraden) acht porte-
monnaies met een totale inhoud van
f. 80. De auditeur-militair had een jaar
gevangenisstraf, waarvan 4 maafiden
voorwaardelijk en ontslag uit de militai
re dienst geëist.
De andere verdachte zou eveneens een
aantal portemonnaies met inhoud heb
ben gestolen. Hij had nog een voorwaar
delijke straf en moet nog terecht staan
wegens een ander delict. De auditeur
militair had een jaar gevangenisstraf
geëist.
VAN TRAP GEVALLEN.
Gisteravond om tien uur is een 74-
jarige dame in haar woning Oude Sin
gel 76, van.de trap gevallen. Tengevolge
van deze val liep zij een ernstige hoofd
wonde en een zware hersenschudding op.
De E.H.D. bracht het slachtoffer naar
het Acad. Ziekenhuis over. Hedenoch
tend was het levensgevaar nog niet ge
weken.
Een beeld van het nieuwe radio
station van het Vaticaan. een gift
van Rooms Katholiek Nederland
ter gelegenheid van het Heilige
Jaar.
Tussen Haagse Schouw en Den Deyl
Over een afstand van enkele kilome
ters stonden gisteravond on het spits
uur op Rijksweg 4 tussen het Haagse
Schouw en Den Deyl de au'.o's bumper
aan bumper. Kort achter elkaar hadden
er in de flauwe bocht, die de weg daar
maakt, 3 aanrijdingen plaats gehad,
waarbij 8 auto's betrokken waren. Deze
botsingen bezorgden de Rijkspolitie van
Voorschoten handenvol werk en het
duurde tot half acht voor de verkeers
moeilijkheden, die door deze ongevallen
ontstaan waren, waren opgelost.
Omstreeks vijf uur botsten een vracht-
Twee kraanwagens waren nodig om de
vrachtauto en een personenauto weg te
slepen. Terwijl de Rijkspolitie nog druk
bezig was met het onderzoek, botste op
dezelfde plaats twee personenauto's te
gen elkaar. De schade bleef tot het ma
teriële beperkt, maar een der betrokken
wagens moest ook worden weggesleept.
Door de ontstane opstopping moest kor
te tijd later een personenauto, die uit de
richting Amsterdam kwam, plotseling
remmen. Een zware vrachtauto, die er
vlak achter reed, kon niet zo snel tot
stilstand getracht worden, hij trotste op
auto en twee ersonenautos op de do personenauto, slipte naar links en
drukke Rijksweg op elkaar. De vracht- greep een bestelwagen, die van de an-
auto kwam in de sloot terecht. De be- dere richting naderde. Alle drie de wa-
stuurder van een der personenauto's liep gens konden nog rijden, maar met de
een hoofdwonde op en moest naar het twee kraanwagens stonden er nu totaal
Academisch Ziekenhuis te Leiden wor- tien wagens in de kant, zodat het ver
den vervoerd om behandeld te worden. 1 keer danig in de war was.
Eerste coucert K.enOVs meesterserie
