IN KAMER EN TUIN
VELE AMERIKAANSE STATEN
HEBBEN INDIAANSE NAMEN
Moorden rond de Russische Tsarina
O'
DE TIENGEBODENPLANT
Ook Engelse en Spaanse invloed
WERELDTENTOONSTELLING
IN BRUSSEL GROEIT GESTADIG
ZATERDAG 12 OKTOBER
WEKELIJKS BIJVOEGSEL
PAGINA 2
BEWOGEN LEVEN
Er werd gefluisterd
Miroivitsch ging blijmoedig en
uiterst kalm naar het schavot
ArkansasIdahoMinnesota, TennesseeUtah
Opening op 17 opril 1958
Moeilijkheden Kleine Ring" verholpen
Slechts één kon deze opstand dempen
Een Keizer daalt zo maar niet ter aarde! Zeker niet een Keizer die tevens hoofd Is
van de kerk!
Peter III werd begraven in het Alexander-Newski-klooster. Daar lag hij drie dagen
opgebaard in de kathedraal van de Heilige Drieëenheid.
Eindeloze ceremonieën. Koren van mannen en knapen die het „Heer, erbarm U"
zongen. Drommen van mensen trokken langs de dode Tsaar, die zo hoogst belangrijk
leek in de blauwe, schitterende uniform!
Waarom gingen zij er heen, de duizenden? Zal iemand ooit precies kunnen zeggen
waarom duizenden mensen per sé door een tunnel willen wanneer die pas geopend is
en daarbij vele gevaren riskeren, zich uren wachten getroosten?
Een week na de opening hadden ze er rustig door
kunnen rijden, maar zij moesten er de eerste dag reeds
door worden geperst!
Als dergelijke „waanzinnige" optochten nu nog plaats
vinden, waarom zou men dan vroeger niet langs een dode
Keizer gaan?
Het is Interessant om, na Jaren, te kunnen zeggen:
„Een uur nadat de Velzer-tunnel werd geopend reed lk
er reeds door".
Het is nog interessanter om na jaren, na héél veel
jaren, te kunnen zeggen:
„Ik heb de dode Keizer gezien. Vadertje Tsaar, van wie
men zei dat hij door zijn vrouw vermoord was. Ik heb
mij over hem gebogen en zijn gezicht gezien. Dat was
met was bedekt. Dat hoort zo bij Keizers'
En ik heb ook naar zijn hals gezien, doch niets ver
dachts bespeurd. Heus niet! Het is een schande dat men
„moedertje" van zo'n zonde heeft beticht! Wat waren er
veel mensen in de kathedraal. Het rook er naar kaarsen
en sparregroen. Het was er zo warm! Er vielen mensen
flauw en andere mensen schreiden!En toen heb ik
een boer gezien die de kerk inwandelde en struikelde!
Met een smak viel hij en toen kletterde er een bijl op de
harde vloer, die hy in zijn kleren verborgen had gehad!
Die boer had boze bedoelingen! Die wilde „moedertje"
vermoorden, doch hij kreeg de kans niet! Hij werd weg
gevoerd door soldaten en niemand heeft hem weergezien!
Als ik U vertel wat ik allemaal gezien heb, toen Peter III
daar lag in de kathedraal van de Heilige Drieëenheid!.
Er zijn mensen geweest die gefluisterd hebben dat het
„vadertje" niet was, die daar lag! „Het is een doodge
wone officier", zeiden zij, en „vadertje" leeft! Ik vóel dat
„vadertje" leeft! Hij is alleen maar gevlucht, doch hij
komt terug!"
Werkelijk, een Keizerlijke begrafenis was in vroeger
eeuwen een belangrijker schouwspel dan in onze
dagen een gloednieuwe verkeerstunnel
De Tsarina is niet naar de begrafenis geweest. Dat was
dom, zo begreep ze later. Want daarmee laadde zij de
verdenking op zich van medeplichtigheid.
Zij had de macht. Zij met Gregor Orloff, want die
woonde weldra in haar paleis, in de kamers naast de
hare! Zij had waarlijk wel een beschermer nodig. Doch
weldra zou haar blijken dat deze waardevolle reus héél
duur betaald wilde worden: Orloff was belust op macht!
Een eigenaardigs episode breekt aan in de geschiede
nis van Rusland. Een episode die het etiket der
gunstelingenmaatschappij draagt. Gregor Orloff
regeert Rusland met enkele vrienden, doch boven hen
staat de Tsarina. En zij weet, door vrouwelijke intuïtie
geleid, boven hen te blijven.
Gregor Orloff kan te keer gaan zoals hij wil. Hij kan
zijn vijanden het leven lastig maken, met geld strooien,
doch de koers van de Russische politiek bepaalt de
Keizerin.
Zij roept bannelingen terug uit Siberië en de belang
rijken onder hen komen in sleutelposities. Gregor Orloff
voelt en weet niet half hoe vèr de invloed van de Tsa
rina gaat.
Wèl weet hij dat zU zich beijvert Franse kunstenaars
en geleerden naar Petersburg te doen komen. En daar
aan ergert hij zich vreselijk. Hij kan zich gewoon niet
voorstellen dat Catharina er behagen in schept met
Voltaire te corresponderen, met Diderot! Hoe kan zij,
de Tsarina, respect hebben voor een pennelikker! Als
deze mensen het in Rusland te vertellen krijgen, is het
met Rusland gedaan! Ruslands grootheid woont in
mensen zoals zijn broer Alexei, die alleen met een spies
gewapend, een boer te lijf gaat! Een pennelikker! Ba!
Catharina, die anders aandachtig naar hem luistert,
bespot hem als hij de Franse cultuur bespot! Zij zegt:
„Vertel me wat van je beren. Daarvan heb je verstand.
Je verstaat de Franse taal niet, je weet ook niet wat
er leeft in mensen als Voltaire! Rusland heeft Voltaire
nodig.... en Diderot.... Zoveel! W\j zijn zo achter!"
Sommige historici delen de regering van Catharina n
in naar de gunstelingen die ze heeft gehad. Zij
onderscheiden naar de drie hoofdgunstelingen: het
Orloff-tijdvak, het Potemkinse en het Suboffse.
In het Orloffse tijdvak wordt haar macht gevestigd.
Het begint met de moord op Peter III. Dit zou niet de
enige moord zijn, gepleegd om de weg voor haar vr\j te
maken. In Schlüsselberg zat, zoals wij reeds schreven nog
altijd Tsaar Iwan gevangen. Keizerin Elisabeth had hem
daar op laten bergen. Peter III had zijn lijden verzacht,
tijdens de regering van Catharina n werd hij door zijn
oppassers vermoord.
Verschillende historici nemen aan dat ook deze moord
gepleegd is met medeweten van de Keizerin, en wel om
de volgende redenen: Iwan betekende voor Catharina
een voortdurend gevaar. Het volk was zo licht ontvlam
baar en zo lichtgelovig. Vijandige elementen zouden
zich voor Iwan kannen verklaren. De kerk, het oer
conservatieve blok, dat elke hervorming in de weg
stond, had een belangrijke tegenspeler, indien Catharina
haar hervormingsplannen ten aanzien van die kerk
door wilde zetten.
Catharina, dit is wel zeker, had bevolen dat de lijf
wacht van Iwan hem doden moest, wanneer er
een poging gedaan zou worden Iwan te bevrijden.
Wie de gevangene naar de andere wereld wilde laten
verhuizen behoefde hem niet eens te doden. Indien hij
een aanslag deed op de kazemat waarin de Prins gevan
gen zat zou de lijfwacht het bevel van de Keizerin moe
ten uitvoeren.
Nu was er een zekere Mirowitsch bij de bezetting, een
tweede luitenant, die stamde uit een geslacht uit de
Oekraine, dat vroeger door de Tsaar gestraft was met
verbeurdverklaring der goederen, omdat het de opstande
ling Mazeppa eens had gesteund.
Deze Mirowitsch nu beraamde de aanslag op Iwan
en kocht daarvoor verschillende soldaten om. Vlak
voordat hij tot handelen overging, las hij zijn volgelin
gen een oekase voor, waarin stond dat Catharina, het
regeren moe, afstand deed ten gunste van de gevan
gen Iwan.
Catharina zélf was toevallig in die dagen op reis
naar Lijfland.
k nmiddellijk nadat Mirowitsch de aanval begon, ver
moordden de oppassers de slapende Prins. Miro
witsch vluchtte, nadat hij zich ervan overtuigd
had dat de Prins gestorven was.
De wereld was zéér verontwaardigd toen zij vernam
wat er gebeurd was. Zeer vermoedelijk om die wereld
zand in de ogen te strooien, liet Catharina Mirowitsch
gevangen nemen en aan de rechters overleveren, zy
was van Iwan, een groot gevaar voor haar!, bevrijd, doch
zij liet niet na haar grote verontwaardiging over het ge-
beurde te demonstreren.
Zéér merkwaardig is dat Mirowitsch zich voor zjjn
rechters uiterst kalm gedroeg. Toen hjj naar het schavot
gebracht werd lachte hjj! Men beweert dat men hem
tijdens zijn gevangenschap de mond gesnoerd heeft met
de mededeling dat zijn proces een schijnproces was en
dat hij op het schavot „de laatste minuut" gratie zou
krijgen!
HU heeft zich er wel naar gedragen. Kalm en biy-
moedig, met het gevoel dat hU de hoofdrol had in een
toneelstuk, legde hy zijn hoofd op het blok.En toén
sloeg men toe!
Zo werd Mirowitsch gestraft. Doch de twee, die de
Prins gedood hadden, werden vorstelijk beloond.
Er gingen enige jaren voorbij. De pest kwam vanuit
het oosten Rusland binnen en maakte gruwelijk veel i
slachtoffers. In Moskou ging het gerucht dat de dokto
ren het volk opzettelijk hadden besmet. Toen dromden j
duizenden tezamen voor het Mariabeeld dat aan de poort
van de Heilige Barbara hing, omdat men geloofde dat zij
erdoor genezen werden. Men versierde het beeld, kuste I
het. Gezonden en zieken verdrongen zich ervoor.
Toen liet, om besmetting te voorkomen, de verlichte
aartsbisschop het beeld wegnemen. Doch dit had een
vreselijke opstand tengevolge. Het razende volk vond de
aartsbisschop in een klooster en doodde hem voor het
altaar.
Klokken werden geluld. Het volk werd dol. Weldra
moesten de doktoren het ontgelden. Er was maar één
man in Rusland die deze opstand kon dempen: Gregor
Orloff.
REIN BROUWER.
De tiengebodenplant
Van Muranta leuconeura heeft U
misschien nog nooit gehoord, doch de
Tiengebodenplant moet U toch beslist
kennen. Eigenlijk wel een typische
naam; de plant heeft dat te danken
aan 't feit, dat op de volwassen blade
ren meestal tien donkerbruine vlek
ken zitten.
Tegenwoordig wordt deze plant veel
gekweekt: het is wel een goede kamer
plant, doch bij het verzorgen moet
men een beetje gevoel voor planten
hebben. Laat ik U er maar direct op
wijzen dat ze 's morgens de felle zon
beslist niet verdragen kan. Indien ze
in een vensterbank op het zuiden ge
kweekt wordt, zal men haar dus moe
ten beschermen. Overigens vindt ze
een licht plekje wel prettig.
In deze tijd van het jaar moogt U
haar het schaarser wordende zonlicht
beslist niet onthouden. Het is een
plantje, dat in tropische kassen enorm
kan groeien: ze heeft daar nogal wat
ruimte nodig, doch in Uw droge ver
trekken doet ze het heel wat rustiger
aan en kan ze dus ook wel in een
smalle vensterbank gekweekt worden.
Ze moet in de komende wintermaan
den beslist in een normaal verwarmde
kamer gekweekt worden. Doet U dat
niet, dan komt er niets van terecht.
Warmte heeft ze dus wel nodig, doch
daar staat tegenover dat men ook voor
voldoende vocht dient te zorgen. De
atmosfeer moet zo vochtig mogelijk
gehouden worden. Zodra er dus ge
stookt wordt, zal men een paar maal
per dag moeten sproeien en doe dat
dan bij voorkeur met lauw water. Te
gen koud leidingwater kan de plant
beslist niet. Gieten moet U dus ook
doen met lauw water; leidingwater op
zich zelf zal haar geen kwaad doen,
doch het is nuttig het koude water
met een scheut warm water aan te
mengen.
Dit plantje moet U dus beschouwen
als een echt sierbladplantje, dat feite
lijk alleen gekweekt wordt om de
fraaie bladtekening. Toch kan het
bloeien ook. De kleine witte bloempjes
vallen niet zo bijzonder op, doch als
het U gelukt de plant in bloei te kwe
ken is dat wel een bewijs, dat ze het
bij U naar haar zin heeft. Indien ver
pot moet worden, mag men dat niet
in deze tijd van het jaar doen, doch
liefst tegen het voorjaar. Gebruik er
dan geen gewone bloemist en grond
voor; die grond is wel goed, doch moet
toch nog eens extra gemengd worden
met wat oude mest en turfmolm. On-
der in de pot zal men ook voor een
flink laagje potscherven moeten zor- j
gen; het overtollige water moet name
lijk gemakkelijk kunnen wegvloeien.
Bemesten mag men in de zomermaan- I
den ook; om de veertien dagen een
weinig opgeloste kamerplantenkunst-
mest zal haar geen kwaad doen. doch
mors niet over het fraaie getekende
blad.
G. KROMDIJK
De recente gebeurtenissen in Little Rock hebben nog weer eens de
aandacht gevestigd op de namen van een aantal Amerikaanse staten
waaronder natuurlijk in de eerste plaats die van Arkansas. Wie een
lijst van die namen doorleest komt wonderlijke en vooral ook raad
selachtige aanduidingen tegen. Wat is de oorsprong van die namen,
vraagt men zich onwillekeurig af. Welnu, in een uitgave van de
United States Information Service: „USA, geografie en groei", von
den wij het antwoord, dat wij hieronder in alfabetische volgorde
laten volgen.
District of Columbia (waarin Washing
ton als zetel der federale regering,
vandaar de toevoeging Washington
D.C.): naar de ontdekker van Ame
rika;
Alabama, naar de Indiaanse stam der
Alibamas, wat „opruimers van
struikgewas" betekent;
Arizona, Indiaans voor „kleine water
bron" of. volgens anderen, Spaans
voor „droge gordel";
Arkansas, naar de Indiaanse stam
Alkansa. betekenis onbekend;
Californië, naar Calafia, een konin
gin. die in een Spaans geschrift
verondersteld wordt een mythisch
eiland te regeren:
Colorado, Spaans voor „rood";
Connecticut, Indiaans voor „aan de
mond van de lange rivier";
Delaware, naar Lord de la Warr, ko
loniaal gouverneur van Virginië in
1610;
Florida, Spaans voor „Pasen";
Georgia, naar Koning George II van
Engeland (1732);
Idaho, Indiaans voor
bergen";
Illinois, naam van een stam, uitge
roeid door de Iroquois-Indianen, met
de betekenis: „dappere mannen";
„licht op de
Indiana,
bied";
Latijn voor „Indiaans ge-
Iowa, naam van een Sioux-stam, be
tekenis „slaperige mensen";
Kansas, naam van de Kansa-stam, d.i.
„volk van de zuidenwind";
Kentucky, Indiaans voor „weiland":
Louisiana, in 1682 genoemd naar Lo-
dewijk XIV van Frankrijk;
Maine, Engels voor „vasteland" (mai-
neland)
Maryland, in 1634 genoemd naar Ko
ningin Henriette Marie, gemalin van
Karei I;
Massachusetts, verbasterde naam der
Mass-adchu-senk-stam, wat „volk
uit de grote heuvels" betekent;
Michigan, Indiaans woord voor „groot
water";
Minnesota, Indiaans voor „bewolkt
water";
Mississippi, Indiaans voor „grote ri
vier";
Missouri, naam van de Sioux-stam-
men;
Montana. Latijnse aanduiding voor
„bergland";
Nebraska, Indiaans voor „ondiepe ri
vier";
Nevada, Spaans voor „besneeuwd";
New Hampshire, naar graafschap
Hampshire in Engeland;
New Jersey, naar Engelse eiland Jer
sey;
New Mexico, naar Mexico, dat in het
Indiaans „tempel van God" bete
kent;
New York. naar de hertog van York,
die in 1644 eigenaar werd van deze
streek;
North Carolina, in 1629 genoemd naar
Karei I van Engeland;
North Dakota, naar de Dakota-stam,
betekent „bondgenootschap van
vrienden"
Ohio, Indiaans voor „mooie rivier";
Oklahoma, Indiaans voor „rood volk";
Oregon, afleiding zowel als betekenis
onbekend .vermoedelijk ontstaan als
gevolg van een fout in een Franse
kaart uit 1715;
Pennsylvania, „bossen van Penn", de
grondlegger van deze streek in 1681;
Rhode Island, mogelijk een Engelse
verbastering van het Nederlandse
„rood eiland";
South Carolina, in 1665 genoemd naar
Karei II van Engeland;
South Dakota, zie North Dakota;
Tennessee, naam van een dorp der
Cherokee-Indianen, betekenis onbe
kend;
Texas, Indiaanse groet, die „vrien
den" betekent;
Utah, naar de Ute stam, betekent:
„zij die hoog wonen";
Vermont, verbastering van Frans
woord voor „groene bergen";
Virginia, in 1607 genoemd naar Elisa
beth I van Engeland, die de „virgin
queen", de maagdelijke koningin
werd genoemd!
Washington, naar de eerste president
der Ver. Staten;
West Virginia, zie Virginia;
Winconsin, Indiaans voor „ontmoe
ting der wateren";
Wyoming, Indiaans voor „grote vlak
ten".
(Van onze correspondent)
De werkzaamheden in verband
met de volgend jaar in Brussel te
houden Wereldtentoonstelling ver
lopen zeer bevredigend. Dit verna
men wij van de heer M. Thienpont,
adjunct secretaris-generaal van de
Belgische Wereldtentoonstelling
1958, tijdens een persconferentie
ten huize van de ambassadeur van
België te Den Haag.
Zo zijn de werken van de zoge
naamde „Kleine Ring" - de nieuwe
speciaal voor de internationale
expositie aangelegde verbindings
weg - drie maanden eerder geëin
digd dan oorspronkelijk werd voor
zien.
De verkeersopstoppingen, welke hier,
zoals wij meldden, enige tijd geleden
op een zondag bij de openstelling ont
stonden, waren, naar de heer Thien
pont opmerkte, te wijten aan enkele
onvolkomenheden, die spoedig zullen
worden verholpen. De verkeersagen
ten moeten nog aan de nieuwe situatie
wennen en er zullen enige verkeers
technische wijzigingen tot stand wor
den gebracht. De wegwerken aan de
„Grote Ring" komen in maart aan
staande gereed.
Wat de tentoonstelling zelf betreft:
van zeer veel paviljoens, onder ande
re dat van Nederland, werd de ruw
bouw voltooid. Bij de overige denkt
men dit stadium op 15 november te
bereiken en enkele landen, die in
augustus jl. hun deelneming toezeg
den, zullen met de ruwbouw tegen het
eind van dit jaar klaar zijn.
Het spectaculaire Atomium begint
eveneens duldeiyker vormen aan te
nemen. De centrale buis bereikte
reeds haar definitieve hoogte van
110 meter. Het bouwwerk zal echter
eerst tegen de opening van de ten
toonstelling op 17 april zUn vol
tooid.
Gehoord hetgeen werd meegedeeld,
zal het de bezoeker van dit grootse
gebeuren aan niets ontbreken. Thans
vervullen reeds 60 „fair-hostesses hun
taak. Op 1 december zullen er 250
van deze meisjes het definitieve
aantal aanwezig zijn. In hun rode
jasjes met de parmantige hoedjes op
het hoofd zullen zij toerist en zaken
man haar diensten aanbieden, zowel
bij het rondleiden over de expositie
als bij het zoeken naar logies. In de
afgelopen maanden hebben zij reeds
meer dan 30.000 personen langs de in
aanbouw zijnde werken geleid.
Bij Logexpo (de dienst voor het
verschaffen van logies) werden tot nu
toe meer dan 800.000 overnachtingen
gereserveerd. De volledige capaciteit
waarover Logexpo beschikt, bedraagt
echter 6.5 miljoen. De hotelprijzen
zijn vastgesteld volgens door het Bel
gische ministerie van Economische
Zaken gegeven richtlijnen.
De heer Thienpont deelde tenslotte
nog mee. dat de propaganda-actie
voor de Wereldtentoonstelling in Ne
derland pas in het begin van 1958 zal
aanvangen.
