Bij het conflict in en om San Marino staan
fundamentele democratische rechten op spel
Wordt Kamerlid persoonlijk gekozen of partij?
Zilverblonde Jayne Mansfield
uitbundig op Schiphol begroet
"°"A-GRIEP
CHINALECIT
Pijnacker komt nu met het plan
„Reijens" in Randstad Holland
Verlovings
ringen
96ste jaargang
Vrijdag 11 oktober 1957
Derde blad no. 29262
Rumoer rond de oudste republiek ter ivereld
In de vroege ochtend van 1 oktober vernamen
de bewoners van San Marino een dwergstaatje,
maar de oudste onafhankelijke republiek ter
wereld (zij bestaat ruim 1600 jaar) dat Italië
hun nieuwe regering had erkend. Men wist nog
niet eens dat er een nieuwe regering was en men
had in het begin ook wel moeite haar te vinden,
want de twee heren, die zich sedert middernacht
de regenten der republiek noemden, hadden hun
intrek moeten nemen in een soort schuur, een
onvoltooide papierfabriek, op dertig meter afstand
van de Italiaanse grens.
De Italiaanse consul bij San Marino, die de raad
(Van onze Romeinse correspondent)
had gegeven op deze wijze het conflict, dat een
tien dagen tevoren was ontstaan, tot een oplos
sing te brengen, was ook „beneden", nu eens in
„de schuur", dan weer in Rimini, maar nooit in
zijn ambtswoning „boven", in de „hoofdstad".
Daar in het regeringspaleis zetelden de twee
regenten, die op 1 april benoemd waren en op
1 oktober moesten aftreden. De secretaris van
Buitenlandse Zaken, professor Giacomini, een
Nenni-socialist en die van Binnenlandse Zaken,
de communistische advocaat Morganti, waren ook
„boven" in de stad. Meer dan die twee secreta
rissen of ministers heeft San Marino niet.
Plotselinge ommezwaai van zes Kamerleden
Wat is er nu eigenlijk gebeurd? Bij de verkiezingen in 1951 hebben de
linkse partijen, communisten en Nenni-socialisteti een kleine meerder
heid verkregen. Zij hebben een regering gevormd en van dat ogenblik af
steeds de twee regenten benoemd, soevereinen die gedurende een half
jaar gezamenlijk de republiek besturen. In 1955, hoewel de christen-demo
craten, gesteund door hun partijgenoten in Italië zelfs geëmigreerde bur
gers van San Marino per vliegtuig uit Amerika naar hun geboorteland
terugbrachten om te stemmen (en de communisten op hun beurt emi
granten uit Italië per autobus naar hun klein republiekje terugbrachten)
kwamen de linkse partijen nog beter uit de bus en kregen zij een flinke
prettig hadden en daarom voor de maal
tijden geregeld naar Rimini gingen in
Italië.
Er stonden nu vijfduizend Italiaanse
carabinieri als wachten rondom het
grondgebied van San Marino. De „re
gering boven" had behalve de twaalf
politie-agenten (van wie er nu twee
waren overgegaan naar de „rechtsen")
en de twaalf carabinieri, ook de militie
(50 man) onder de wapenen geroepen
en daarnaast nog ruim honderd vrijwilr
ligers belast met de bewaking der toe
gangswegen tot de hoofdstad. Italië, dat
in de laatste jaren zo weinig scheutig
was tegenover San Marino, heeft de „re
gering beneden" veertig miljoen lire ge
schonken „voor de eerste kosten".
Dit is ongeveer een vierde van het
bedrag, dat Italië jaarlijks aan San
Marino moet uitkeren als vergoeding
voor het feit dat dit staatje geen ta
baksmonopolie mag hebben en dus de
Italiaanse rookwaren moet betrekken,
terwjjl verder Italië de invoerrechten in
casseert voor alle niet-Italiaanse pro-
dukten, die de bevolking van San Ma
rino nodig heeft. De kleine republiek
heeft geen douanestelsel. De Italiaanse
bijdrage dient tevens als vergoeding voor
inkomsten, die San Marino eventueel
zou kunnen hebben 'van een radiozend
station met reclame (zoals b.v. Luxem
burg heeft). San Marino heeft geen
eigen radio.
Van de ontvangen gelden heeft de
„regering beneden" onmiddellijk een
aantal Italiaanse carabinieri als vrij
willigers aangeworven. Zij dragen de
Italiaanse uniformen, maar worden
voorzien van kentekenen in de kleuren
van San Marino (blauw-wit). die te
Milaan in allerijl werden gereed ge
maakt. Een contingent van vijftig man.
uitstekend gewapend, werd sindsdien in
een paar pre-fabricated huizen, ook uit
Italië afkomstig, op het terrein van de
fabriek ondergebracht.
Kernvraag
De hele vraag komt tenslotte hierop
neer: wordt een kamerlid gekozen om
zijn persoon of om de partij die hy ver
tegenwoordigt? Wat zou president Gron-
chi doen. wanneer plotseling een zestig
tal christen-democratische volksverte
genwoordigers in Italië zich communist
verklaarden (dit is ongeveer de verhou
ding) en daarmee de meerderheid in het
parlement aan de huidige oppositie in
handen gaven? Zou hij van zijn recht
gebruik maken om de Kamer te ont
binden en nieuwe verkiezingen uit te
schrijven? In dat geval heeft in San
Marino de „reggenza" juist gehandeld.
Of zou hij zich erbij neerleggen en dat
zestigtal toch als vertegenwoordigers van
het volk beschouwen? Zo ja. dan heeft
de „regering beneden" gelijk en deed
Rome niet anders dan de bestaande toe
stand erkennen. Bij zijn oordeel over
deze zaak mag o.i. een democraat zich
niet laten beïnvloeden door het feit dat
men de communisten een poets heeft
gebakken. Dat zy zelf. waar zij het maar
enigszins kunnen doen, het recht ver
krachten. is bekend. Maar democrati
sche partijen en landen moeten er zich
voor hoeden die methoden na te volgen.
De bevolking van San Marino is steeds
uiterst gevoelig geweest voor alles wat
haar onafhankelijkheid betreft. Een re
gering, die met buitenlandse hulp en
onder militaire bescherming van vreem
de troepen bezit neemt van het rege
ringspaleis, zou bij de eerstvolgende ver
kiezingen worden verslagen.
De „regering boven" heeft dezer da
gen de bevolking toegesproken en vol
gens ooggetuigen was geheel San Marino
op het „Plein der Vrijheid" verenigd. De
toespraken waren allerminst opruiend,
er werd alleen gezegd, dat Italië iets
„internationaal ongeoorloofds" heeft ge-
idaan
Italiaanse houding
zette kwaad bloed
Dat succes zal wel ten dele verklaard
moeten worden uit verontwaardiging
over de wijze, waarop het christen-de
mocratische Italië de „Sovjet-enclave
aan deze zijde van het ijzeren gordijn"
het leven zuur had gemaakt. Dit morele
overwegingen, die blijkbaar voor Vene
tië, San Remo, Campione en andere
plaatsen niet gelden, was Rome gekant
tegen de speelbank van San Marino en
gedurende vele maanden was de repu
bliek geblokkeerd om bezoek van Ita
lianen aan die speelbank en dus aan
San Marino te beletten. Tenslotte had
San Marino moeten toegeven.
Alles leek rustig en in het vreedzame
bergstadje (de hoofdstad heeft minder
dan 6000 inwoners, de gehele republiek
zowat 13.000) ging het leven zijn gewone
gang.
Op 1 oktober aou weer, zoals sedert
eeuwen ieder half jaar gebeurt, de in
huldiging van de twee nieuwe regenten
plaats vinden. Deze worden tien dagen
tevoren in de grot, waar de H. Marinus
een Dalmatijns steenhouwer, die de
stichter is van deze vrije gemeenschap,
als kluizenaar heeft geleefd, door de
„grote en algemene raad" gekozen. Die
grot maakt deel uit van de hoofdkerk,
maar men moet zich het „communisme"
in Italië niet al te fanatiek voorstellen.
In San Marino zyn het allen even goede
of even lauwe katholieken als hun
tegenstanders.
Bij de verkiezing op 21 september ver
klaarden vijf socialisten en één commu
nist, dat zij waren overgegaan tot de
sociaal-democratische of christen-demo-
oratischepartij. Het gevolg was dat er
niet langer een „linkse" meerderheid van
35 tegen een minderheid van 25 bestond,
maar een „rechtse" meerderheid van 31
tegen 29 linksen.
Groot1 tumult
De regenten, die nog de volle soeve
reiniteit bezaten, vonden dat dit niet
ging en dat de betrokken zes volksver
tegenwoordigers dienden af te treden
om door anderen, behorende tot de par
tij waarvoor zy gekozen waren, te wor
den vervangen. Groot tumult was het
gevolg. Tenslotte bepaalden de regenten,
dat de beste oplossing het uitschrijven
van nieuwe verkiezingen voor 3 novem
ber was.
Dit werd door de christen-democraten,
in Rome meer dan in San Marino, een
communistische staatsgreep genoemd. De
dag daarop werd de Italiaan gevangen
genomen, die de zes afvalligen had om
gekocht, naar een Amerikaans journa
list wist te melden, voor een belachelijk
laag bedrag.
De gevangene ligt nu met Aziatische
griep, maar welbewaakt, in het zieken
huis van San Marino.
Op 1 oktober volgde de verrassing van
de „nieuwe regering", door Italië er
kend nog voor de bevolking van haar
Het gebouwwaarin de commu
nistisch gezinde regering zetelt.
Het staat aan het .Plein der Vrij
heiden", waar volgens de berichten
een massale bijeenkomst is gehou
den. De redevoeringen waren niet
ouruiend. maar hielden wel een
aanklacht in tegen Italië.
bestaan wist. De regenten, die hadden
moeten aftreden, wensten nu aan te
blijven tot na de verkiezingen, maar de
„regering beneden" wilde van geen ver
kiezingen weten.
En ook de Italiaanse minister-presi
dent, Zoli, had te Rome in het parle
ment verklaard dat de bestaande Grote
en Algemene Raad nog zitting heeft tot
1959. Hij zei er ook by, dat het met de
democratie in San Marino maar ma
tigjes gesteld is. Men kent er zelfs geen
vrouwenkiesrecht, zodat de helft der
bevolking politiek onmondig is.
Zoli vond dus kennelijk ook Zwitserland
geen echte democratie
Isolement
Nog in de nacht van 30 september op
1 oktober werd het grondgebied der
kleine republiek geheel geïsoleerd. Nie
mand werd er toegelaten en nog veel
minder mocht iemand er uit, behalve
de leden van de regering „beneden", die
in de schuur, zonder telefoon, zonder
elektrische stroom, bedden of wat dan
ook de eerste dagen het niet zo heel
Zondag persoonlijk in Leidse bioscoop
ij dam en zondagavond te Leiden persoon-
Jayne Mansfield, de 24-jarige Ame- voQr he(. witte doek zaj verschijnen,
rikaanse filmster, ook wel de tweede bevestigde van plan te zijn te zijner tijd
Marilyn Monroe genoemd, is gister
avond by haar aankomst uit Dussel-
dorp op Schiphol stormachtig ontvan
gen. Die aankomst was byzonder
kleurryk. Gekleed in een beige bont
jas, een hel blauwe wollen japon
zonder mouwen, poseerde Miss Mans-
field met haar opgestoken zilverblonde
haar, bruine ogen, zwarte wimpers en
rode lippen op de vliegtuigtrap voor
de tientallen persfotografen en came
raoperateurs.
In het restaurant van het vliegveld
vormde zy het middelpunt van de grote
groep vertegenwoordigers van pers, radio
en film, terwijl de perschef van de
Netherlands Foxfilm, de heer A. D.
Werkheim, haar vroeg of zij iets wilde
drinken.
„Als ze iets hebben", zei Jayne met
een kinderlijk hoog stemmetje. Na de
verzekering, dat dit zo was vroeg miss
Mansfield meteen champagne, die dooi
de kelner op zeer bijzondere wijze werd
geserveerd. Iemand had Jayne zo juist
een paar ongeverfde Hollandse klompen
aangeboden en op veler verzoek dronk
de filmster haar champagne uit een van
deze klompen
Daarna haalde ze een piepjong wit
wollen Pekingneesje uit haar blauwe
vliegtuigtas en knuffelde het beestje, dat
ze .„Poederdonsje" heeft gedoopt.
Miss Mansfield, die in de komende da
gen in Amsterdam, Den Haag, Rotter-
Prijs I 2.-
Verkrijgbaar bij elke drogist!
in het huwelijk te zullen treden met de
Hongaarse filmster Mickey Hargitay, die
de rol speelt van Bobo. een Tarzan-
figuur, in haar nieuwe film „Oh, kus
me zo".
Provinciedag voor
het maatschappelijk
werk in Den Haag
Taak en werkwijze
Eigenlijk de bron van alle ellende: de speelzaal in San Marino
De door de Stichting voor Maat
schappelijk Werk in Zuid-Holland en
de sociale raden van Delft, 's-Graven-
hage, Leiden, Rotterdam en Vlaar-
dtngen georganiseerde „Provincieda<g
voor Maatschappelijk Werk", door
1300 gasten bijgewoond, is gisteroch
tend in de Haagse Dierentuin geopend
door mr. J. Klaasesz, voorzitter van
de Stichting. Het onderwerp van deze
provinciedag was: taak en werkwijze
vwn de maatschappelijke werken, ge
zien tegen dc achtergrond van de
sociale psychologie en de sociale
psychiatrie.
Als eerste inleider voerde het woord
de heer J. A. J. Barnhoorn, zenuwarte.
hoofd van de afdeling sociale psychia
trie en geestelijke hygiëne bij de ge
meentelijke geneeskundige en gezond
heidsdienst te Rotterdam
Hij merkte op, dat de inzichten over
de verhouding maatschappelijk werk-
geestelijke gezondheidszorg de laatste
jaren belangrijk zijn gewijzigd. Deze
beide takken zijn thans in elkaar ver-
weiven. al bestaan er ook bepaalde ge
bieden, waar de taak van de maat
schappelijke werker ophoudt en die van
de psychiater begint.
De heer Barnhoorn Beide er echter
Gemangeld slachtoffer van spitsuur
Hoe moeilijk het ook mag zijn Je In "n volle tram staande te
houden, voor één ding zal een man-op-weg-naar-zyn-werk altyd
zorgen- dat de KAAS voor zyn twaalfuurtje niets overkomt.
Want KAAS is een verrukkelijke voedzame lekkernij. Die moet
Je hooghouden, wat er ook gebeurt!
Vraag bet Kaasreceptenboekje (25 ets) bij Uw winkelier of
schriftelijk (25 ets postzegel bijsluiten!) aan Het Nederlands
Zuivelbureau, Cort van
der Lmdenstraat 7.
Ryswijk ,z.h.) doevmeer met KAA?
Publ «jn Het Nederlands Zuivelbureau
Ter opvanging bevolkingsaanwas
Huisvesting voor 106.000 personen
De gemeenschap 's-Gravenhage en omliggende gemeenten beschikt thans over
vier plannen om de in de agglomeratie verwachte bevolkingsgroei op te vangen,
nu de gemeente Pijnacker met een eigen plan op de „markt" is verschenen. In
tegenstelling met de drie eerder verschenen plannen, is dat van Pijnacker geheel
uitgewerkt.
Het Is het „structuurplan Reijens", genoemd naar de scheidingsweg tussen
Pijnacker en Nootdorp: de Balij Reyenskade. Ook dit plan heeft betrekking op
stichting van een geheel nieuwe stad in de Randstad Holland.
De stad Reyens wordt in het noorden en oosten begrensd door de spoorbaan
's-GravenhageUtrecht met de Rijksweg nr. 12 en de nieuwe verkeersweg van
Rotterdam-oost naar de landscheidingsweg (door de provinciale Planologische
Dienst geprojecteerde wegen). De westgrens loopt ongeveer 2 km van de oostgrens
van Delft, en de zuidgrens is flexibel, maar nu zodanig getekend, dat het kostbare
tuinbouwgebied van Pijnacker geheel gespaard blftft. Door deze begrenzing wordt
een stadsoppervlakte van 1520 hectare verkregen, inbegrepen de omringende
groenstroken.
Ontsluiting
Bij de overwegingen die tot de huidi
ge keuze van de ligging en de vorm van
de nieuwe stad hebben geleid, worden
de ontsluitingskosten normaal genoemd,
omdat o.m. de voornaamste wegen reeds
om andere redenen zullen worden ge
bouwd en dus niet ten laste van Reijens
komen, de spoorweg door de stad (Haag
-Rotterdam Hofplein) er reeds is met
uitzondering van een groot-viaduct,
slechts enige verspreid liggende tuinde
rijen worden getroffen en de fundering
vermoedelijk niet uitzonderlyk kostbaar
zal zijn.
Verbindingen
Een centrale plaats is in het plan ge
geven aan de spoorlijn Den Haag-Rot
terdam Hofplein, die de ontworpen stad
in het midden snijdt, en met een via
duct van ongeveer 1000 meter lengte
over de stadskern zal worden geleid.
Door de aanwezigheid van deze spoor
lijn en door de ligging van wegen als de
rijksweg Den HaagUtrecht, de spoor
lijn Den HaagUtrecht, de oost-west
verbinding van de provinciale weg nr.
18. de geprojecteerde landscheidingsweg
naar Wassenaar en Scheveningen en
vervolgens rijksweg nr. 13. wordt de
verkeersligging van Reyens zeer gunstig
geacht. Per auto zullen vanuit de city
van Reijens de Delftse markt in onge
veer 7 minuten, de Vijverberg in Den
Haag in ongeveer 10 minuten en het
Hofplein in Rotterdam in ohgeveer een
kwartier bereikbaar zijn. De verkeers
ligging van Reijens is op 's-Gravenhage
gericht, en wat volgens de samenstellers
van groot belang is, de veel omstreden
in eerder verschenen structuurplannen
voorgestelde verkeersweg dwars door het
vliegveld Ypenburg, ls voor Reijens geen
noodzakel ijkheid.
Na een inleidend woord van de bur
gemeester en uitvoerige toelichtingen,
gevolgd door een reeks uit de raad ge
stelde vragen, heeft de gemeenteraad
van Pijnacker met algemene stemmen
het als basis voor verdere onderhande
lingen aanvaard.
Advertentie
Tuinbouwbelangen
Door de stad in oost-westelijke rich
ting te ontwikkelen, kon het aaneenge
sloten belangrijke tuinbouwgebied van
Pijnacker geheel worden ontzien, en is
aan de noordzijde een afstand van 500
meter tot de kern Nootdorp bewaard.
De daar aanwezige tuindersgebieden
blijven vrijwel ongemoeid.
Capaciteit
De capaciteit van Reijens bedraagt,
uitgaande van een voondichtheid van
40 woningen per ha, 94.000 zielen, waar
door tezamen met het uitgegroeide dorp
Pynacker (12.000 zielen) huisvestings-
mogelijkheid ontstaat voor 106.000 zie
len. Hiervan kunnen er op Pijnackers
grondgebied 71.000 wonen en on Noot
dorps territoir ongeveer 35.000.
Het structuurplan Reijens is gister
avond in de gemeenteraad van Pijnac
ker besproken en openbaar gemaakt.
Afvalwater-probleem
Hèt probleem is de afvoer van af
valwater. Dit is een moeilijkheid die
zich ook thans reeds doet gelden bij de
bestaande agglomeraties en op korte
termijn een oplossing vraagt. Delfland
heeft het in studie.
niet aan te denkien de stelling te verde
digen, dat de psychiater en de psycho
loog voortaan de leiding zouden moe
ten hebben in het maatschappelijk werk.
De psychiater en de psycholoog hebben
z.i. op het gebied van het maatschappe
lijk werk nooit een andere taak dan een
van voorliohtende en adviserende aard
in een werkgroep. De heer Barnhoorn
besloot met een pleidooi voor innige
samenwerking.
Dr. S. J. Vies, sociaal psycholoog van
de afdeling sociale psyohopatrie en
geestelijke hygiëne by de G.G.D. te Rot
terdam gaf vervolgens nadere toelich
tingen op wat de vorige inleiding had
gezegd. Dr. Vies stond ook stil bij de
VTaag hoe maatschappelijke werkers
worden gerecruteerd. De gemeentelijke
dienst voor sociale zaken te Rotterdam
meent, dat het goed is de opleiding in
eigen hand te houden en daarbij te
trainen in diagnostiek en in de wijze
van aanpakken. O.m. vestigde dr. Vies
de aandacht nog op de betrekkelijke
zorgeloosheid, waarmede soms wordt
omgesprongen met geheime gegevens.
Na de pauze ving een gedachbenwis
seling aan.
Gistermiddag werd om. een Rotter
dams groepgesprek gehouden.
w,
Tflatóu/ - ihegéccS
Overlading in ons
onderwijs
Op 21 januari 1952 stelde de minister
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen een Rijkscommissie in, die een rap
port moest uitbrengen over de overla
ding in het onderwijs. Dat rapport is
dezer dagen uitgebracht. De commissie
geeft zelf een definitie van haar werk
zaamheden: „Overlading bestaat in het
teveel, dat de school tracht te geven
aan kennis boven datgene, wat zij
krachtens haar specifieke doelstelling
behoort te geven. Door dit teveel wordt
de overigens geschikte leerling ge
schaad in zijn lichamelijke, geestelijke
en of maatschappelijke ontwikkeling.
Een accentverschuiving, waarbij de aan
dacht te sterk valt op een bepaald deel
der vorming b.v. het aanbrengen van
kennis met verwaarlozing van een
ander deel b.v. het zelfstandig kun
nen hanteren van die kennis heeft
een disharmonie in de vorming en daar
mede een zekere overbelasting ten ge
volge. Omdat men vaak overlading ver
wart met ongeschiktheid voor een be
paald schooltype, wordt in het rapport
na de probleemstelling eerst een apart
hoofdstuk gewijd aan de verschillen
tussen deze twee begrippen Daarna
worden de leerstof, de methode, de in
terne schoolstructuur, het beoordelings
systeem, de docent en de externe school
organisatie uitvoerig besproken. Hoewel
het niet mogelijk was voor ieder der
schooltypen volledig maatregelen uit te
werken, die voor een doeltreffende be
strijding van de overlading nodig zou
den zijn, achtte de commissie het toch
wenselijk hiervoor enkele suggesties te
geven. Aan de hand van de algemene
punten bespreekt het rapport in de
daarop volgende hoofdstukken de over
lading de verschillende schooltypen: het
gewoon lager onderwijs, het voortgezet
gewoon lager onderwijs, het uitgebreid
lager onderwijs, het voorbereidend hoger
en middelbaar onderwijs, het kweek-
schoolonderwijs, het lager technisch on
derwijs voor jongens en het nijverheids
onderwijs voor meisjes.
