NADERT DE KUNSTMAAN THANS
ZWIJGEND HAAR EINDE?
V.S. bereid met Moskou te praten
over controle op „satellieten"
WEERBERICHT
sporadisch
hoogte snel
Radiostem slechts
gehoord terwijl de
schijnt af te nemen
Griep nog niet over hoogtepunt
Washington vreest verstoring
van het militair evenwicht
In vlaag van waanzin zijn vrouw
en 13-jarig dochtertje vermoord
96ste jaargang
WOENSDAG 9 OKTOBER 1957
No. 29260
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: <i J. W. Henny
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f. 0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Na 65 omwentelingen
Radiostations uit alle delen van de wereld berichtten gisteren en
vanochtend, dat zij het contact met de Russische kunstmaan verloren
hebben. Slechts hier en daar werden gistermiddag nog zwakke signalen
ontvangen, terwijl gisteravond een waarnemingsstation van de Ame
rikaanse marine weer „krachtige seinen" opving en gisteravond in
Sydney in Australië en vanochtend vroeg in Cambridge in Engeland
de stem van de satelliet weer vernomen is.
Radio Moskou deelde gisteravond mede, dat de seinen spoedig
zouden kunnen ophouden als gevolg van uitputting der batterijen voor
de zender.
Het radio-observatorium te Cambridge meldde vanochtend dat de
kunstmaan in slechts enkele omwentelingen (zij voltooide vandaag de
65ste om de aarde sinds het begin van haar loopbaan) niet minder
dan 100 kilometer is gedaald. Dit zou betekenen, dat haar einde snel
nadert.
De eerste uitvoerige Russische berichten na het lanceren van de
kunstmaan spraken over een levensduur van drie a vier weken, terwijl
de batterijen drie weken energie zouden kunnen leveren voor de uit
zending van signalen.
Derde satelliet
Volgens sommige waarnemers zou het
onregelmatige verloop van de radiosig
nalen verklaard kunnen worden uit een
aanzienlijk hoogteverlies van de kunst
maan. waardoor deze in de storende
ionosfeerlagen terecht zou zijn geko
men.
Radio Moskou deelde
echter mede. dat de
baan nauwelijks enige
wijziging heelt onder
gaan. Bovendien werd
hekend gemaakt, dat de
derde trap van de ra
ket. die nog steeds de
kunstmaan achtervolgt
als tweede satelliet, bo
vendien nog een derde
satelliet in zijn nabij
heid heeft, namelijk de
kap die de kunstmaan
beschermde voordat
deze uit de derde raket-
trap werd weggescho
ten.
De kunstmaan is in
verschillende plaatsen,
onder meer in Frank
rijk cn in Australië, gis
teren met het blote oog
waargenomen. In Aus
tralië lag de derde ra-
kettrap die eveneens
kon worden waargeno
men als een heldere ster
ongeveer een minuut
achter bij de kunst
maan zelf. De derde sa
telliet, de kap, werd niet
waargenomen.
Technische
details
Van Russische zijde
zijn enige bijzonderhe
den over de bouw van
de kunstmaan bekend
gemaakt. Zij is vervaar
digd van aluminiumle-
geringen en is gevuld
met stikstof, die zorgt
voor een gelijkmatige
tcmperatuurverdeling
ter voorkoming van
temperatuurstoringen in
de instrumenten. Zij
bevat twee krachtige
zenders, waarvan de
signalen tot op een af
stand van 10.000 km.
kunnen worden opge
vangen. Zeer gevoelige
instrumenten verande
ren automatisch de fre
quentie en de duur van
evenals de tijden daartussen zodra be
paalde wijzigingen in de omstandighe
den optreden, zoals in de temperatuur
etc. Wellicht is uit de verandering der
onderbroken signalen tot een ononder
broken toon af te leiden dat de tempe-
ratuurwijziging zeer sterk is geweest
hetgeen verklaard zou kunnen worden
uit "een sterke daling van de kunstmaan
en veel sterkere wrijving met de om
ringende ijle lucht. Ook dit zou op een
spoedig einde kunnen wijzen.
De bekende Russische hoogleraar Po-
bedonostsef heeft gisteravond voor Ra
dio Moskou verklaard, dat Ruslands uit
eindelijk doel met het afschieten van
kunstmanen is, om een platform buiten
de aarde tot stand te kunnen brengen
van waaraf het later mogelijk zal zijn
ruimteschepen te laten starten.
Eisenhower wil weten
hoe het staat
Inmiddels heeft Eisenhower gisteren
buiten zijn agenda om een groep voor
aanstaande Amerikaanse geleerden ge
sproken over de Russische aardsatelliet.
De inhoud der besprekingen, die een
uur duurden, is niet bekend gemaakt.
Aan de conferentie werd deelgenomen
door de leider van het Amerikaanse sa
tellietprogramma dr. Allan Waterman,
en de vice-minister van Oorlog Donald
A. Quarles. De namen der andere deel-
nemers werden niet bekend gemaakt.
Dit is Leonide Sedov,
de grote Russische
natuurkundige en
ruimtevaartdeskundi
ge die aan het hoofd
de signalen,
stond van de groep
geleerden en technici
die de kunstmaan
I ontwierpen en ver-
I vaardigden.
Seinen per telefoon
De Oostenrijkse PTT heeft aan zijn
reeks bijzondere telefoonnummers voor
de inwoners van Wenen een. nieuwe
dienst toegevoegd: door het draaien van
een bepaald nummer kan men de sei
nen van de kunstmaan horen, die een
Weens radiostation op de band heeft
opgenomen.
Blijkens gegevens van Radio Moskou
zal de kunstmaan (indien nog in leven!)
morgenochtend in de buurt van ons
land komen. Zij passeert dan om 6.34
uur Nederlandse tijd de Belgische
hoofdstad.
V.S.-instrumenten in
Russische manen
Sovjet-geleerden hebben Amerika
aangeboden om in een hunner volgende
kunstmanen Amerikaanse instrumen
ten aan te brengen. Amerikaanse colle
ga's hadden hen bij een bezoek aan de
basis te Washington voor proefnemin
gen met raketten van de Amerikaanse
marine medegedeeld dat zij een instru
ment voor het analyseren van de bo-
De influenza-epidemie in Nederland
is, naar uit gegevens van de genees
kundige hoofdinspectie valt af te lei
den, nog niet over haar hoogtepunt
heen. Aldus een mededeling van het
ministerie van Sociale Zaken en
Volksgezondheid.
Hoewel uit enkele plaatsen inlichtin
gen zijn ontvangen over een verminde
ring, blijken over het gehele land geno
men de hoge aantallen dagelijkse nieu
we ziektegevallen zich to handhaven.
Deze aantallen bewegen zich tussen
de 50.000 en 100.000 nieuwe meldingen
per dag. Met name in het noorden van
het land blijkt de influenza toe te ne
men.
Een overzicht van het aantal sterf
gevallen valt nog niet met enige nauw
keurigheid te geven. Het aantal sterf
gevallen. aldus een globale indruk,
vormt echter geen aanwijzing dat de in
fluenza een kwaadaardiger karakter
heeft gekregen.
venste lagen van de dampkring hadden
ontwikkeld, doch dat zij het, wegens
plaatsgebrek niet in een der vier kunst
matige aardsatellieten konden plaatsen,
die de Ver. Staten gaan lanceren, aldus
meldt de „New York Times".
Volgens het blad hadden de Sovjet-
russische geleerden ook voorgesteld dat
him Amerikaanse collega's het afvuren
van raketten vanaf Franz Joseph-land
in het Zuidpoolgebied, waar de Sovjet-
Unie in het kader van het Geofysische
Jaar, een post heeft ingericht zouden
bijwonen.
De Russen hadden zelf belangstelling
voor het afvuren van raketten voor we
tenschappelijke onderzoekingen vanaf
de Amerikaanse posten te Fort Chur
chill en aan de Hudson Baai.
De geleerden van de marinebasis voor
proefnemingen met raketten te Wash
ington verklaarden „gaarne op de Sov-
jetrussische voorstellen <e zullen in
gaan", mits de Amerikaanse regering
hiervoor toestemming verleent".
0 Slot op pag. 2
Verrassende zwenking in Amerika
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft gisteren een opmer
kelijke zwenking gemaakt: minister Dulles verklaarde zich tijdens een pers
conferentie bereid met de Sovjet-Unie te spreken over controle van satellieten
en raketten, ballistisch en geleid, los van een allesomvattende ontwapenings
overeenkomst. De met de Verenigde Staten verbonden landen zouden evenwel in
dergelijke besprekingen moeten worden gekend. Kort voor deze mededeling van
Dulles had een woordvoerder van het „State Department", James Parker, een
voorstel van Kroesjtsjef (maandag gedaan aan een journalist van de „New York
Times") van de hand gewezen, waardoor het Russische voorstel tot het aangaan
van een overeenkomst met de Ver. Staten van de baan scheen te zijn. Parker
had namelijk gezegd, dat de V.S. een dergelijk akkoord alleen konden sluiten in
het kader van een algemene ontwapeningsovereenkomst. Volgens het nieuwe
Amerikaanse inzicht moet een internationale studiecommissie een plan opstellen
opdat aardsatellieten en projectielen, die tot zeer grote hoogte stijgen, „slechts
voor vreedzame doeleinden worden aangewend".
Twee Democratische Senatoren hebben
krachtig aangedrongen op herziening
van de Amerikaanse bewapeningspolitiek,
die de superioriteit der V. S. op het
gebied van raketten en geleide projec
tielen moet verzekeren.
Overigens heeft de minister van De
fensie Charles E. Wilson, verklaard geen
instructies van Eisenhower te hebben
ontvangen, het programma voor de bouw
van aardsatellieten en bijbehorende
meertraps-raketten te versnellen. Wilson
voegde hier aan toe, dat de Verenigde
Staten wat betreft bewapening, ballis
tische en geleide projectielen incluis,
niet bij de Sovjet-Unie ten achter liggen.
Londen verwonderd
Volgens minister Dulles kwam het
voorstel van Kroesjtsjef overeen met het
Amerikaanse voorstel, dat op de Lon-
dense besprekingen door de Sovjetrus-
sische afgevaardigde werd verworpen.
De V.S. hopen, dat de Sovje't-Unie het
Westelijk voorstel zal aanvaarden om de
wegen en middelen te bestuderen, die
zekerheid geven, dat de voorwerpen, die
de ruimte worden ingezonden, slechts
voor vreedzame doeleinden gebruikt zul
len worden, aldus Dulles.
De bereidheid van minister Dulles een
satelliet-akkoord met de Sovjet-Unie te
sluiten, heeft in Britse politieke krin
gen grote verwondering gewekt. Woord
voerders van het Engelse ministerie van
Buitenlandse Zaken hadden namelijk,
evenals aanvankelijk het State Depart
ment in Washington, de voorstellen van
Kroesjtsjef van de hand gewezen. De
plotselinge Amerikaanse omzwaai heeft
echter in Londen nog geen officieel
commentaar uitgelokt.
Amerikaanse ongerustheid
Intussen is in Amerikaanse regerings
kringen ongerustheid tot uiting gekomen
ever het gevaar van trefbaarheid van
Amerikaanse bases rondom de Sovjet-
Unie, waardoor het militaire evenwicht
ingrijpend verstoord zou kunnen worden.
Deze ongerustheid over de Russische
vorderingen op militair-wetenschappe
lijk gebied kwam, resumerend, op de
volgende wijze tot uiting:
De Senaatscommissie voor de strijd
krachten heeft het Pentagon (ministerie
van Defensie) verzocht inlichtingen te
verstrekken omtrent de stand van de
Amerikaanse en Russische bewapening,
in het bijzonder wat betreft raketten,
geleide projectielen, satellieten en „aan
verwante objecten;
Eisenhower heeft, geheel onverwacht,
met een aantal geleerden en militaire
deskundigen geconfereerd over de Rus
sische satelliet;
fLatci
Specialist in
dames-módeschoenen
35 miljoen meer deviezen
De weekstaat van de Nederlandsche
Bank per 7 oktober bevat voor het
merendeel vrij gunstige veranderingen.
De netto deviezenvoorraad, die vorige
week met f. 23 miljoen was verminderd,
is deze week met ruim f. 35 miljoen
gestegen tot f. 735 miljoen. De goud
voorraad bleef onveranderd op f. 2.649
miljoen, zodat goud en deviezen teza
men thans f. 3.384 miljoen belopen.
Hij geloofde niet, dat de Sovjet-Unie
beschikt' over inter-continentale projec
tielen voor operationeel gebruik.
KOOKPANNEN
van 14 tot en met 26 cm o
Inhoud van 1V« L. tot 7'/a L.
Het Moskouse planetarium heeft
op een plein een enorme globe op
gericht waarop de baan van de
Russische kunstmaan te volgen is.
Een astronoom geeft verklaringen
aan de inwoners van de stad die
uiteraard voor dit experiment al
even grote belangstelling tonen als
overal op de wereld getoond wordt
tele foto).
SOLA-pannen zijn geschikt
voor het koken op gas- en
electriciteit.
Gegarandeerd voor het leven
Drama te Rotterdam
Poging tot zelfmoord door gas mislukte
Vermoedelijk in een vlaag van waanzin heeft gistermiddag een be
woner van de Zweedsestraat te Rotterdam zijn vrouw en 13-jarig
dochtertje vermoord en daarna tevergeefs getracht zichzelf door gas-
verstikking om het leven te brengen. Het huiselijke drama werd eerst
s avonds ontdekt, toen een vriend op bezoek kwam en samen met een
buurman het huis wist binnen te dringen.
Met hamer en mes
Volgens eigen verklaringen van de
40-jarige dader, moet hjj de vreselijke
daad begaan hebben omstreeks vier
uur gistermiddag. Na een huiselijke
scene heeft hij toen zijn 45-jarige
vrouw en zijn enig dochtertje
Loesje, een leerlinge van een Ly
ceum. vermoord door hen met een
hamer op het hoofd te slaan en hen
verder met een mes verscheidene ste
ken toe te brengen.
Toen zij geen teken van leven meer
gaven is hij naar de keuken gegaan en
heeft de gaskraan' opengezet, met de
bedoeling zichzelf ook van het leven te
beroven.
De man is gisteravond echter nog
levend aangetroffen door een vriend, die
gewaarschuwd was, dat 's mans uitla
tingen en handelingen zo vreemd wa
ren. Vermoedend, dat hij wel eens thuis
iets zou kunnen ondernemen, spoedde hij
zich naar de Zweedsestraat. Zijn ver
moeden is maar al te waar gebleken.
Toen hij op zijn bellen geen gehoor
kreeg en eens door de brievenbus keek,
rook hij een sterke gaslucht.
Samen met een buurman wist hij de
J woning aan de achterzijde binnen te
dringen. Wat zij toen ontdekten is nau
welijks te beschrijven. De ontzielde
lichamen van moeder en dochter lagen,
I badend in het bloed in gang en keuken.
Zoals gezegd leefde de man zelf nog.
Onmiddellijk werd de politie gewaar-
schuwd. Ook het parket was spoedig ter
plaatse. Men kon slechts de dood van
moeder en dochter constateren. De man
werd met een ziekenauto naar het zie
kenhuis Bergweg vervoerd. Later is hij
naar de psychiatrische inrichting „Maas
oord" gebracht.
Na het eerste onderzoek heeft de
politie de indruk, dat de dader in een
vlaag van waanzin heeft gehandeld,
voortvloeiend uit huwelijksmoeilijk
heden.
Bij een reconstructie van het afschu
welijke drama door de Rotterdamse
recherche is onder meer komen vast te
staan, dat de man zijn vrouw met een
broodmes heeft overvallen, toen zij
stond te strijken. Hoewel het stoffelijk
overschot messteken vertoonde, is de
vrouw echter waarschijnlijk bezweken
onder een aantal slagen met een hamer.
De anatoom-patholoog dr. J. Zelden-
rust heeft namelijk vastgesteld, dat de
dood is ingetreden, nadat de dader haar
schedel met de hamer had ingeslagen.
Bovenburen hadden omstreeks vier uur
hulpgeroep gehoord, maar er was daar
wel meer ruzie, dus zij reageerden niet.
De dader is vervolgens de deur uitge
gaan om zijn dochtertje Loesje op te
wachten. Hij heeft het meisje vermoe
delijk direct na het binnenkomen met
een broodmes getracht te doden. Op het
ontzielde lichaam komen namelijk won
den aan hals, polsen en hoofd voor.
Toen dit mislukte, heeft hij de hamer
gegrepen om hiermede eveneens haar
schedel in te slaan.
Britse A-explosie
in Zuid-Australië
Engeland verder dan V.S.
Het Britse ministerie van Bevoorra
ding heeft medegedeeld, dat vandaag
de derde en laatste ontploffing is in de
huidige reeks proefnemingen met kern
wapens, die in Zuid-Australië wordt
uitgevoerd, op het proefterrein van
Maralinga heeft plaatsgevonden. Vanaf
een op driehonderd meter zwevende bal
lon werd de met een atoomlading ge
vulde kop van een lange afstands-raket
tot ontploffing gebracht.
Volgens waarnemers heeft het slagen
van deze proef er in feite toe geleid, dat
Groot-Brittannië een offensief kan be
ginnen tegen elke staat, die een oorlog
met kernwapens zou aanvangen.
De tot ontploffing gebrachte atoom-
ladingkop is zodanig vervaardigd, dat
ontploffing ervan zo groot mogelijke
vernietiging van vijandelijke militaire
uitrusting teweeg brengt, met een zo
gering mogelijke radio-actieve uitstra
ling. Het wapen draagt daarom de naam
„gentleman".
Van welingelichte Australische zijde
werd vernomen, dat de „Britten thans
verder gevorderd zijn dan de Amerika
nen, omdat zij, buiten hetgeen zij zelf
hadden ontdekt, ook gebruik hebben
kunnen maken van Amerikaanse vin
dingen".
De ontploffing werd op dertien kilo
meter afstand gadegeslagen door ver
tegenwoordigers van Australië, het Ver
enigd Koninkrijk en de Verenigde
Staten.
Advertentie
Watertanden
Laat maar regenen. Het deert
u niet met zo'n echte Gelderse
rookworst bij de maaltijd. Maar
er moet wèl Anton Hunink op
het loodje staan. Want d&t garan
deert u pittige, knappend-verse
smeuïge worst.
Hoe verser - hoe lekkerder
HOFLEVERANCIER - DEVENTER
Rustig weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
In de nacht en ochtend op vele plaat
sen mist, die overdag op de meeste
plaatsen optrekt. Weinig verandering in
temperatuur. Overwegend zwakke ver
anderlijke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
10 oktober
Zon op: 6.57 uur; onder; 18.00 uur.
Maan op: 18.31 uur: onder: 8.36 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.57 en 16.13
uur. Laagwater te 12.07 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
