RUSLAND LANCEERT OP 7 NOV. TWEEDE BETERE KUNSTMAAN Woestijnen in het Midden-Oosten hebben water, geen wapens, nodig" Amerika zoekt 't met raketten hoger op tot 6400 kilometer WEERBERICHT r> Mevr. Meir deed in Algemene Vergadering dringend beroep op de grote mogendheden grote Vermindering van broodverbruik bij stijgende weivaart 96ste jaargang DINSDAG 8 OKTOBER 1957 No. 29259 LEIDSCH m DAGBLAD Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN wltte StoBe) l- LeldeD Glr0 no 57055 Hoofdredacteur: J. Brouwer t.7.60 per kwartaal: f.2.55 per maand: f.0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041: Redactie 21507 Ook raket iverd satelliet In de loop van vanochtend heeft de Russische kunstmaan haar vijftigste rondje om de aarde gedraaid, zonder dat de belangstelling in de wereld voor deze eerste voelhoorn van de mens in het heelal ook maar iets is afgenomen. Sommigen menen te hebben constateren; dat de snelheid van de satelliet iets geringer wordt, anderen conclu deerden dat de radioseinen zwakker werden of een andere karakter kregen. De enigen die hierop definitief een antwoord zouden kunnen geven, doen het niet. De Russen hebben tot dusverre gezwegen als het graf over de betekenis van de signalen en over alles waaruit de rest van de vtereld conclusies zou kunnen trekken over het verloop van deze unieke „kunstmaan-ifestatie". Wel is bekend geworden dat het derde deel van de drietrapsraket waarmee de maan werd gelanceerd ook als een satelliet om de aarde wentelt met iets geringere snelheid. Voorts hebben de Russen mede gedeeld, op 7 november de tweede kunstmaan te zullen lanceren en in de loop van het Geofysisch Jaar 120 satellieten in de wereldruimte te zullen brengen. Ook van Amerikaanse zijde zijn plannen bekend gemaakt voor pro jectielen en satellieten naar en in de wereldruimte. Derderaket-lrap op 1000 kilometer volgt Radio Moskou heeft gisteravond be richt, dat behalve de kunstmaan ook het derde gedeelte van de lanceerraket om de aarde wentelt. De hoogte van de baan van dit raketgedeelte is iets min der dan die van de kunstmaan zelf. Geleidelijk aan wordt de afstand tussen beide satellieten die thans 1000 km. be draagt, groter. Verwacht wordt dat dit derde raketgedeelte eerder dan de kunst maan zelf zoveel lager zal komen dat het door wrijving in de dampkring ver brandt. De kunstmaan zal 7 november ge zelschap van een zusje krijgen. Dan zal Rusland, ter gelegenheid van de herdenking der oktober-revolutie in 1917, een tweede, beter toegeruste kunstmaan lanceren, zo heeft Radio Moskou hedenochtend bekend ge maakt. Russische geleerden hebben volgens een Ierse geofysicus onlangs verklaard, dat Rusland in de loop van het Geo fysisch Jaar 120 aardsatellieten zal lanceren vanuit Siberië, het Noord poolgebied en ook de Russische basis in het Zuidpoolgebied. Seinen zwakker of anders? Technici van de BBC, die gisteren voortdurend gespeurd hebben naar radioseinen, verklaarden dat gisteravond de seinen zeer zwak werden, alsof er een storing in de zender optrad. Ook van andere zijde werden berichten in die geest ontvangen, zelfs over het geheel wegvallen van de seinen. Later werden de seinen echter in veranderde vorm waargenomen. Een ingenieur van een „Dienstregeling" van kunstmaan Radio Moskou heeft een „dienst regeling" voor de kunstmaan be kend gemaakt voor vandaag en de vroege uren van morgen. Uit het reeds bekende feit, dat de omloop tijd van de kunstmaan slechts an derhalf uur bedraagt, blijkt hoe enorm groot de snelheid van de satelliet is, doch uit deze tijdtabel krijgt men daarvan nog eens een beter voorstelbaar beeld. Zo blijkt er uit, dat de maan er van Rome tot Boedapest slechts één minuut over doet, van Londen naar Archangel slechts vijf minuten, van Djakarta naar Hirosjima in Japan 11 minu ten etc. Hieronder laten wij enkele plaatsen en tijden uit deze dienst regeling volgen (Ned. tijd). Neder landse plaatsen komen hierin niét voor. HEDEN: Auckland 09.04; Hono- loeloe 09.20; Melbourne 10.38; New- Foundland 11.21; Ottawa 12.57; New York 12.58; Djakarta 14.01; Hi roshima 14.12; Panama 14.45; Ran- eoonl5.44; San Francisco 16.12; Bombay 17.20; Delhi 17.24; Irkoetsk 17.39; Graham Land 18.24; Cairo 20.35; Rome 22.15; Boedapest 22.16; Tokio 22.37; Londen 23.54; Archan gel 23.59; Peking 24.12; Sydney 24.25. MORGEN: Panama 00.53; Rikja- vik 01.11; Delhi 01.28; Detroit 02.39; Oslo 02.51; Kiew 02.57; Venetie 04.35. Morgen zichtbaar J De sterrewacht te Utrecht be- richt, dat de kunstmaan voorlopig r het dichtst bij Nederland komt op dinsdag 23.54 uur en woensdag 6.33 uur Nederlandse tijd. Alleen bij deze laatste passage is er enige kans het voorwerp waar te nemen i en wel in de richtingen tussen i i oost en noord. Op groter afstand, maar in betere omstandigheden f van verlichting, komt de kun. t- maan voorbij op woensdag om- 1 streeks 4 50 uur, laag aan de hori- 1 zon tussen oost en noord. Weinig verandering De Bilt verwacht tot morgenavond: Vannacht weer plaatselijk mist. Morgen overdag droog en overwegend zonnig weer. Zwakke tot matige oostelijke wind. Weinig verandering in tempera tuur. (Opgemaakt te 11.15 uur). 9 OKTOBER Zon op: 6.56 uur; onder: 18.02 uur. Maan op: 18.04 uur; onder: 7.31 uur. Hoogwater te Katwijk te 3.25 en 15.43 u. Laagwater te 11.35 en 23.53 uur. Dit nummer bestaat nit IS pagina's. radiostation in Idaho (V.S.) verklaarde uit de signalen cijferreeksen te kunnen beluisteren in morsetekens. Amerikaanse plannen Uit talloze berichten blijkt duidelijk, dat het éclatante Russische succes van het lanceren van de eerste kunstmaan de Amerikanen bepaald niet goed zit. Een van de duidelijkste tekenen daarvan zijn de plannen over grootse operaties, die de Amerikanen in de naaste toe komst zeggen te zullen uitvoeren. Een woordvoerder van de Ameri kaanse luchtmacht heeft medegedeeld, dat de V.S. op het punt staan een raket te lanceren tot een hoogte van 6400 kilometer, dat is zeven keer zo hoog als de baan van de Russische kunstmaan. De raket zal van Eniwetok in de Stille Oceaan worden afgescho ten zodra de weersomstandigheden gunstig zijn. Het apparaat zal met een ballon tot dertig kilometer hoogte worden gebracht en eerst daar star ten. Men hoopt hier belangrijke we tenschappelijke gegevens mee te kun nen verzamelen. De raket, die negen meter lang is en een snelheid van 27.000 km. per uur zal kunnen berei ken, bevat instrumenten voor het registreren van kosmische stralen, voor waarnemingen van het aard- magnetisch veld en andere verschijn selen buiten de dampkring. Voorts hebben Amerikaanse deskun digen verklaard dat het economisch en technisch mogelijk is om binnen acht Geheimzinnig verschijnsel boven Nieuw-Zeeland Boven het zuiden van Nieuw-Zee land, op een hoogte van ongeveer 100 km, spelen zich dingen af die de geleer den niet begrijpen. Op de radarscher men, die in verband met het interna tionale geofysische jaar bij Invercargill zijn opgesteld, heeft men voorwerpen waargenomen die zich met grote snel heid voortbewegen, heen en 'erug. jaar een satelliet te bouwen en af te schieten die twee tot vier personen kan vervoeren in een baan om de aarde op 800 km. hoogte en met een snelheid van 25.000 km. per uur. Een dergelijke satel liet zou tien miljoen dollar kosten. Kroesjtsjef bereid tot controle Inmiddels heeft Kroesjtsjef in een vraaggesprek met James Reston van de New York Times verklaard, dat Rusland bereid is de Russische kunstmaan er alle projectielen die het bezit onder in ternationale controle te plaatsen als Amerika zulks ook zou doen. Controle op de aardsatelliet en de eventuele vruchten van andere uitvindingen en ontdekkingen behoeft volgens hem geen probleem te zijn als de V.S. en Rusland tot overeenstemming komen over de kwestie van vreedzaam naast elkaar bestaan. Slot op pag. 2 „Een afgrond van misverstand De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, mevr. Golda Meir, heeft gis teren in de Algemene Vergadering van de V.N. een beroep gedaan op de grote mogendheden om hun invloed te gebruiken teneinde de „afgrond van misver stand", die in het Midden-Oosten bestaat, te overbruggen inplaats van te verbreden. Zy vroeg de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Andrei Gromyko, of de „vreedzame coëxistentie", waarover Gromyko gesproken heeft, niet van toepassing 'is op het Midden-Oosten. „De woestijnen van het Midden- Oosten hebben water nodig en geen bommenwerpers", aldus mevr. Meir. Zich tot de vertegenwoordigers van de Arabische landen richtend zei zij: „Wij zijn een oud en taai volk en men kan ons, zoals de historie bewijst, niet gemak kelijk ten onder brengen. Evenals de landen, die gij vertegenwoordigt, hebben wij onze onafhankelijkheid verworven. Niets kan ons er toe brengen deze op te geven. De historie heeft bepaald, dat het Midden-Oosten bestaat uit een onaf hankelijk Israël en onafhankelijke Arabische staten en deze uitspraak van de geschiedenis zal nooit herroepen worden". en Jordanië beschuldigen Syrië Israel Het hoofd van de Jordaanse verte genwoordiging bij de Verenigde Naties, dr. Joesoef Haikal, bleek van mening, dat de toestand in het Midden-Oosten voortdurend slechter wordt, wat hij toeschreef aan Israël. Het expansionis tische streven van Israël is de reden, waarom Arabische leiders overal hulp proberen te krijgen. Voor Palestina stelde hij de Verenig de Naties voor: aan te dringen op uitvoering van de herhaalde besluiten van de Verènigde Naties, waarin wordt bepaald, dat de Arabische vluchtelingen naar hun haard steden moeten terugkeren en hun schadevergoeding moet worden betaald; te verzekeren dat door Israël op „on rechtmatige wijze" bezet gebied in dat deel van Palestina, dat volgens de Ver enigde Naties Arabisch zal moeten blij ven, aan de Arabieren wordt terug gegeven de verantwoordelijkheid op zich te nemen voor het beheer van de eigen dommen ten bate van de „rechtmatige eigenaars, namelijk de vluchtelingen; een einde te maken aan de ongere gelde immigratie van Joden naar Israël. De Syrische minister van Buiten landse Zaken, Salah ed-din Bitar zei, dat Syrië zich genoodzaakt had gezien wapens te kopen voor zyn verdediging. De wapens zijn echter geen gevaar voor de buurlanden, in het bijzonder Turkije, aldus de minister. Ook hij schreef de moeilijkheden in het Midden-Oosten toe aan Israël. De Verenigde Staten zijn volgens Bitar het belangrijkste centrum van Zionistische activiteit in de wereld en de belangrijkste bron van hulp voor Israël. Bitar verzekerde nogmaals, dat Syrië een politiek van positieve neu traliteit wil voeren en zich niet aan sluiten bij een blok. Explosies in de V.S. en de Sovjet-Unie Het officiële Russische persbureau Tass meldde gisteren, dat de Spvjet- Unie een „krachtig waterstofapparaat van nieuwe constructie" zondag tot ont ploffing heeft gebracht, volgens het plan voor onderzoek naar de ontwikke ling en vervolmaking van atoom- en waterstofwapens. Om de veiligheid van de bevolking en het personeel, dat de proeven leidde, te verzekeren, werd de proef die slaagde, op grote hoogte genomen. In Las Vegas (Nevada) is gisteren de laatste kernproef genomen in de huidige serie van de Amerikaanse Commissie van Atoomenergie. Het tot ontploffing gebrachte projec tiel was bevestigd aan een ballon. Vol gens waarnemers bleef de vuurbol van de „Morgan", de codenaam van het pro jectiel, 12 tot 15 seconden zichtbaar. De paddestoel steeg tot circa 7.000 meter. De explosieve kracht van de „Morgan" was minder dan die van 20.000 TNT. Bij de proef waren 15 vliegtuigen ingescha keld. Er namen echter geen troepen deel aan de proefneming. Op Schiphol werden gisteren ter gelegenheid van het 38-jarig be staan van de KLM vier onderschei dingen uitgereikt voor bereikte vlieguren. De president-directeur de heer 1. A. Aler (links) ondertekent ae oorkonden der onderscheidingen voor v.l.n.r.) de heer C. Biesheu vel. boordwerktuigkundige, de heer li. C. Overweg, telegrafist, mej C. Ringsma. stewardess en de heer A. G. Ekels. gezagvoerder. Jdotci Specialist in luxe damesschoenen De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Dulles heeft in zijn departement in Washington zijn Indonesische collega dr. Soe- bandrio ontvangen voor een infor matief onderhoud over de situatie in Indonesië. Een collegiale hand druk bij het afscheid. Opening Bakkerijtentoonstelling Prof. mr. de Vries pleit voor bedrijfschap Prof. dr. mr. F. de Vries, voorzitter van de Sociaal-Economische Raad, heeft ter gelegenheid van de opening van de Nederlandse Bakkerijtentoonstelling, van ochtend in het RAI-gebouw te Amsterdam een rede uitgesproken, waarin hij erop wees, dat met het stijgen van onze welvaart, het brood steeds meer het voor naamste volksvoedsel is geworden. Bij het verder stijgen van de welvaart schijnt echter een ontwikkeling in tegengestelde richting zich voor te doen. Overschrijdt de welvaart een zeker niveau, dan wordt het dieet veelzijdiger, wordt van de relatief duurdere voedings middelen meer geconsumeerd en treedt derhalve een vermindering van het broodverbruik op. Een recent onderzoek hier te lande heeft bijv. aangetoond, dat het gemid delde broodverbruik het hoogst is in de laagste welstandsgroepen en het laagst in de groepen van de gegoede midden stand en de welgestelden. Deze ver schillen zijn echter niet van zodanige omvang dat we zouden moeten vrezen, dat voortgaande vermeerdering van de welvaart zou meebrengen, dat de bak ker niet meer zijn brood zou verdienen. Maar wel zal het bakkerij bedrijf aldus prof. De Vries bij het bepalen van zijn bedrijfspolitiek met deze ont wikkeling terdege rekening dienen te houden. Wil het brood zyn plaats in het voedselpakket handhaven, dan zal de bakker zijn volle aandacht moeten schenken zowel aan de kwaliteit van zyn produkt als aan de opvoering van de produktiviteit, opdat het brood een goed en smakelijk, maar tevens een goedkoop voedingsmiddel blyft. Spr. noemde het opmerkelijk, dat het bakkersbedrijf in belangrijke mate zijn oorspronkelijk ambachtelijk karakter heeft weten te bewaren. Kleine bedrijf overheerst Het kleine bedrijf overheerst ook nu nog in sterke mate. Van de omstreeks 13.000 bakkersbedrijven, die ons land telt, behoren er ongeveer 10.000 of ruim 75 tot de kleine bedrijven. Met een omzet van maximaal 25 balen per week ofwel ca. 300 broden van 800 gram per dag. Het aandeel van deze kleine bedrijven in de totale broodproduktie is uiteraard veel geringer, n.l. 37 Tot het grotere kleinbedrijf met een wekelijkse omzet van 25 tot 100 balen kunnen ca. 2250 bedrijven worden gerekend, d.w.z. 17 van het totaal aantal bakkersbedrijven met een aandeel in de totale broodpro duktie van eveneens ca. 37 Het res tant van de broodproduktie, t.w. 26 wordt verzorgd door het midden- en grootbedrijf, in totaal ca. 250 bedrijven, met een omzet per week van meer dan 100 balen. Werkelijke grootbedrijven met een wekelijkse omzet van meer dan 500 balen komen maar sporadisch en dan uiteraard alleen nog in de grote steden voor. Het gaat daarbij slechts om een 20-tal bedrijven. Hun aandeel in de to tale broodproduktie is ongeveer 6V2 Samenwerking Prof. De Vries zeide het noodzakelijk te achten, dat de verschillende groepen in het bakkersbedrijf trachten tot een beter inzicht in wederzijdse, thans helaas nog sterk uiteenlopende, stand punten over diverse problemen te ko- WAAR BLIJFT UW KRUIBUS? Kunt U, bekomen van de derde oktober en van de eerste opwinding over de kunstmaan, Uw aandacht even ontrukken aan de radiosigna len uit het heelal? Dan zouden wij de vraag willen stellen: WAAR BLIJFT UW KRUIBUS? Toegegeven, de sensaties van de laatste tijd en het zonnige weer waarop we tevergeefs een zomer lang hebben zitten wachten vormen uiteraard geen stimulans voor het oplossen van rebussen en kruis woordraadsels. Maar ondanks dat alles hadden we toch al wel iets meer oplossingen van onze herfst- prijsvraag verwacht dan we tot nu toe ontvangen hebben. En dat ter wijl er zeer vele prijzen te wachten liggen die lang niet mals zijn! U hebt nog tot maandag as. 12 uur de tijd. Maar laat het niet op het laatste moment aankomen. Stuurt Uw oplossing in zodra U de puzzel hebt opgelost. En zit niet te lang in de knoei over nummer 26 verticaal: er stond een fout in deze rebus- omschryving. In de tweede regel dient de hoofdletter N te ver vallen. Recordproduktie van woningen In augustus van dit jaar zijn vol gens gegevens van het centraal bureau voor de statistiek 6.438 woningen ge reed gekomen. Dit aantal ligt ruim 600 boven het tot nu toe in een augustusmaand bereikte maximum van 5836 in 1954. Tot en met augustus kwamen dit jaar 54.329 woningen gereed. Dit is aanzienlijk meer dan in de eerste acht maanden van 1956 (39.696) en ook dan het hoogste tot nu toe in eenzelfde periode bereikte aantal van 41.563 in 1954. Gerekend tot en met augustus 1957 werden sedert de bevrijding 562.490 nieuwe woningen gebouwd. In augustus 1947 werd een aanvang gemaakt met de bouw van 8031 wonin gen. In de eerste acht maanden van dit jaar werd begonnen met de bouw van 62.721 woningen, tegen 53.595 in dezelfde periode van het vorig jaar. Omdat in augustus met meer wonin gen werd aangevangen dan er gereed kwamen, steeg het aantal in uitvoering zijnde woningen en wel tot 102.163 op 31 augustus 1957. Op dezelfde datum van het vorig jaar waren 89.932 wonin gen in uitvoering. In de in augustus 1957 gereed geko men 6438 woningen zijn 613 systeem woningen begrepen. men. Naar zijn mening zou de beste weg om daartoe te geraken de samenwerking in een bedrijfschap zyn. Het verheugt hem, dat dit inzicht door de grote meer derheid van de bedryfsgenoten wordt gedeeld. De vreugde daarover wordt echter getemperd, omdat het menings verschil over de vraag of een of twee bedryfschappen moeten worden inge steld tot dusver nog aan de verwezen lijking van dit doel in de weg heeft ge staan. Ieder, die by de produktle van brood betrokken is, moet zich nauw lettend op de hoogte houden van al hetgeen zich in zijn bedrijfstak aan nieuwe technieken, aan nieuwe be- dryfsmethoden, aan nieuwe inzichten voordoet. In dit verband zette prof. De Vries het grote nut uiteen van deze tentoonstelling, welke hij vervolgens voor geopend verklaarde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1957 | | pagina 1