Russische kunstmaan afgeschoten Tweede Kamer akkoord met de Euro verdragen WEERBERICHT Amendement Oud werd verworpen Ook België moet bezuinigen door een ernstige financiële crisis 96ste jaargang ZATERDAG 5 OKTOBER 1957 No. 29257 LEIDSCH m DAGBLAD Directeur: J. w. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN witte Slngel l> Lelden ïooidredacteur J. Brouwer f.7.50 per kwartaal: t.2.55 per maand; f,0.69 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 In het Kabinet heeft de minister van Financiën, Liebaert, zjjn collega's mede gedeeld, dat de moeilijkheden hoofdzakelijk voortspruiten uit de krapte op de kapitaalmarkt, die ook in andere landen tot strenge maatregelen heeft geleid. De economische en financiële toestand des lands is in de grond van de zaak gezond, zei hy. Onze Brusselse correspondent telefo neerde ons hedenochtend: De oorzaak van het budgetair tekort en van het kastekort van de regering, dat tot de inflatoire kredietverlening aanleiding gaf, moet worden gezocht in het feit, dat de regering, naast haar verplichtingen tegenover de Kongo, ook teveel openbare werken ineens heeft willen financieren. Veel kapitaal is no dig voor de modernisering der spoor wegen, het aanzuiveren van het tekort der ziekteverzekering, terwijl bovendien voor de openbare werken in verband met de Wereldtentoonstelling een be drag van meer dan 200 miljoen gulden diende te worden uitgetrokken. Er zal nu op de buitengewone begroting dras tisch moeten worden bezuinigd, des te meer, omdat de lonen van de ambtena ren, die stijgen of dalen naar gelang van de levensduurte, per 1 november met 2v2 procent moeten worden ver hoogd, daar de index van de levens duurte opnieuw is gestegen. De Bel gische staat, aldus luidt het oordeel Staat van beleg in Buenos Aires Gisteravond is in de stad en de pro vincie Buenos Aires de staat van beleg afgekondigd. Het schijnt de bedoeling van de Argentijnse regering geweest te zjjn deze maatregel voor het gehele land te nemen, maar een viertal ministers verzetten zich daartegen en zo besloot premier Aramburu de staat van beleg te beperken tot de hoofdstad en de naaste omgeving. De onderminister van Binnenlandse Zaken deelde aan de pers mede. dat de regering tot dit besluit is gekomen om haar in staat te stellen haar plannen uit te voeren met het oog op de algemene verkiezingen, die in fe bruari 1958 zullen worden gehouden. Waarnemers toonden zich verrast: een zo vergaande maatregel tot beëindiging van de sociale onrust (deze is een ge volg van de stijgende kosten van levens onderhoud) hadden zij niet verwacht Er waren er, die het besluit in verband brachten met berichten over ontdek king van een tegen de Argentijnse rege ring gerichte samenzwering van aan hangers van oud-president Peron in I Chili. van de meeste waarnemers, leeft dus klaarblijkelijk boven zijn stand. Men maakt er de minister een verwijt van, dat de 30 miljoen dollar lening, die hij in de Ver. Staten verkreeg, reeds gro tendeels is opgesoupeerd, en o.m. moest dienen om een Zwitserse lening terug te betalen. TLcitci Specialist in luxe damesschoenen Zjoekof via de Krim naar Joego-Slavië De Sovjetrussische minister van De fensie. maarschalk Zjoekof, is gisteren per vliegtuig uit Moskou vertrokken. Uy reist via de Krim. waar partijsecretaris Kroesjtsjef met vakantie is, naar Bel grado, de Joegoslavische hoofdstad. In politieke kringen acht men het zeer belangrijk, dat Zjoekof eerst drie dagen by Kroesjtsjef op bezoek gaat voor hij doorreist naar Belgrado, waar hij 8 ok tober wordt verwacht. In Westelijke kringen in Moskou en Belgrado gelooft men dat Zjoekofs be zoek een „nieuwe fase in de ontwikke ling der betrekkingen tussen Joego-Sla vië en de Sovjet-Unie zal inluiden. NED. FORD WIL PRODUKTIE BEPERKEN Belangrijk mindere vraag De directie der N.V. Nederlandsche Ford Automobiel Fabriek te Amsterdam deelt mede. dat in ernstige overweging genomen wordt de produktie van auto mobielen in de naaste toekomst te ver minderen. Deze maatregel zal moeten worden genomen als gevolg van het feit. dat de vraag naar automobielen in het alge meen in belanrijke mate is afgenomen. Echter wordt verwacht dat deze om standigheid slechU van tijdelijke aard Tfi 1 7iiri De ivereld verrast Gesprek regering - Stichting van de Arbeid Het bestuur van de Stichting van de Arbeid is gisteren bijeen geweest ter bespreking van de sociaal-economi- j Op vele plaatsen gehoord of waargenomen De wereld werd gisteren verrast door het bericht van Radio-Moskou, dat de Sovjet-Unie een kunstmaan had afgeschoten. Spoedig gaf het Russische persbureau Tass nadere bijzonderheden. De bolvormige satelliet, die een doorsnee meet van 58 centimeter, een gewicht heeft van 83.6 kilogram en is uitgerust met een radiozender, werd gisteren gelanceerd in het kader van het internationale geofysische jaar. Met een snelheid van bijna 29.000 kilometer per uur beschrijft zij nu op een 900 kilometer hoogte haar eliptische baan rond de aarde. De tijd, die de kunstmaan nodig heeft om een keer om de aarde te draaien wordt op één uur en 35 minuten geschat. De satelliet volgt één van de meridianen. zeggen, dat dit een nieuwe overwin ning voor de wetenschap en de tech niek is en zeer interessant", zo voegde hy er aan toe. Dr. Drees twijfelde er niet aan, dat ook de Amerikanen in staat zullen zijn een aardsatelliet te lanceren. sche situatie, mede ter voorbereiding van het gesprek, dat over dit dnder- j werp met de regering is aangevraagd. De regering heeft in zulk een gesprek met de Stichting toegestemd. Het zal binnenkort plaats hebben. Reeds heeft het observatorium in Columbus (Ohio) de Russische satel liet waargenomen, doch niet alleen deskundigen, ook leken zullen met ge wone verrekijkers de kunstmaan bij zonsopgang en zonsondergang kun nen waarnemen als een klein stipje, dat vry snel beweegt. Alle waarne mingsstations van het geofysche jaar zjjn gewaarschuwd. Vandaag zou de kunstmaan tweemaal over het gebied van Moskou vliegen. Er zouden zich twee radiozenders op de kunstmaan bevinden, maar één ervan functioneerde niet normaal. De andere zender, die op een golflengte van vijf tien meter uitzond, is reeds op ver schillende plaatsen op de wereld opge vangen. Ook in ons land heeft men dui delijk de ononderbroken reeks punten meermalen kunnen beluisteren. Vroege toespeling Reeds op 17 september maakte het persbureau Tass een toespeling op de mogelijkheid van een spoedige afschie- ting van de kunstmaan. Een Ameri kaanse woordvoerder heeft dit jaar gezegd, dat de Amerikaanse kunstmanen Onveranderd veel griep in Nederland De gegevens over het verloop van de intluenza-epidemie, welke bij de ge neeskundige hoofdinspectie worden ver zameld. tonen aan, dat er in de alge mene situatie na het laatste overzicht geen wijziging van betekenis is opgetre den, zo deelt de voorlichtingsdienst van het ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid mede. De influenza heerst nog op hetzelfde hoge niveau als in het begin van de week. In Gronin gen en Zuid-Holland zijn de aantallen nieuwe zieken wat hoger geworden Daar staat tegenover, dat in verschil lende delen van ons land lichte aanwij zingen zijn van het teruglopen van het aantal nieuwe ziektegevallen. Uit de be schikbare gegevens van het bedrijfsle ven blijkt, dat er wel sprake is van eni ge stoornis, maar deze niet heeft geleid tot ernstige storing van de produktie. „Commissie van zeven" naar Midden-Sumatra Simbolon en Loebis zullen worden gehoord na juli „spoedig" het luchtruim inge zonden zouden worden. De Russische kunstmaan, die nu gelanceerd is. heeft de wetenschappelijke wereld echter ver rast. De Sovjet-Unie is, volgens Tass. nog voornemens gedurende het geofysi sche jaar verscheidene andere kunst manen te lanceren, die groter en zwaar der zullen zijn dan de aardsatelliet, die thans in het luchtruim zweeft. De Russische afgevaardigde naar de conferentie van het internationale geo fysische jaar in Washington, dr. Bla- gonrajof heeft gisteren nog medege deeld, dat de voorspellingen over de werkingsduur van deze kunstmaan op vermoedens berusten. Alles hangt af van de luchtdichtheid boven de achthonderd kilometer. De kunstmaan kan even goed twee dagen als een maafid lang naar baan rond de aarde beschrijven, aldus Blagonrajof. Betekenis Wat de betekenis van deze kunstmaan is? Een woordvoerder van de NAVO heeft vannacht gezegd niet te geloven, dat er militaire betekenis aankleeft. Dr. Whipple, directeur van het Amerikaanse Smithsonian Astrofysische Observato rium, verklaarde, dat de kunstmaan wel geen militaire voorsprong voor de Rus sen betekent, maar dat zij toch een aan wijzing is, wat de Russen presteren op het gebied van lange-afstandprojectie- len. Een ietwat andere mening hield de chef van de Amerikaanse Marine-ope raties. schout bij nacht Rawson er op na. Hij zei in een radio-vraaggesprek: „Een brok ijzer, dat bijna iedereen de lucht in kan sturen....". Japanse des kundigen verklaren het feit van het lanceren zeer interresant te vinden, maar meenden, dat de bekendmaking meer propaganda- dan wetenschappelijke waarde had Premier, dr. W. Drees, verklaarde van ochtend, toen Iijj het nieuws van deze Russische satelliet hoorde, dat hij hoopte, dat deze nieuw uitvinding voor vreedzame doelen gebruikt zal worden en niet voor oorlog. „Ik kan slechts (BREESTP I73*TEL.233371 (Van onze parlementaire redacteur) Met 114 tegen 12 stemmen heeft de Tweede Kamer gistermiddag het verdrag inzake de Europese Economische Gemeenschap goedge keurd. De tegenstemmers waren de zes communisten, de drie staat kundig-gereformeerden, plus de heren Van Leeuwen (VVD), Gerbrandy (AR) en Van Rijckevorsel (KVP). Het verdrag inzake de Europese samenwerking op atoomgebied werd zonder hoofdelijke stemming aangenomen met de aantekening dat alleen de communisten geacht willen worden te hebben tegenstemd. Tevoren was tegen de zin van dr. Drees met 82 tegen 45 stemmen (van de P. v. d. A.) het amendement aangenomen volgens hetwelk nadere overeenkomsten ter uitvoering van de Europese verdragen moeten worden onderworpen aan de goedkeuring van het Parlement. Geen verklaring in ratificatie-oorkonde De Kamerleden hebben het nationale belang niet bij voorbaat met huid en haar willen uitleveren aan beslissingen van de regering. Zy willen zich goed keuring van nadere overeenkomsten voorbehouden, al voorzag minister-president dr. Drees dat dit tot ernstige bezwaren zou kunnen leiden wanneer ook andere landen dit voorbehoud maken. De reden waarom de heer Van Rijcke vorsel (KVP) tegen het EEG-verdrag stemde, was gelegen in het feit dat het nationale Parlement toch nog allerlei bevoegdheden prijsgeeft zonder dat daarvoor in de plaats komen bevoegd heden van een Europees Parlement. Bovendien vond hij het een overwegend bezwaar dat het verdrag gedurende de overgangstijd niet kan worden opgezegd. „Ik zie de ministers nu reeds hun mou wen opstropen", zei hij, „om op de Euromarkt een robbertje te vechten voor onze nationale belangen, zoals ook anderen zullen doen voor hun nationale belangen Het is echter de vraag of Ne derland dan zal kunnen bereiken wat niet mogelijk bleek toen de andere lan den Nederland nog nodig hadden. Aan een huwelijk behoort een opzegbare ver loving vooraf te gaan". Hiertegenover voerde minister Luns aan, dat een gemeenschap niet kan werken, wanneer naar het zwaard van opzegbaarheid boven het hoofd hangt. Dan komt men niet tot resultaten. De uitschakeling van het nationale Parlement op tal van punten vond prof. Gerbrandy (AR) in strijd met de geest van de grondwet, maar prof. Oud (VVD) noemde dit een redevoering, die uit de tijd is. Want in de grondwet zijn met opzet nieuwe artikelen opgenomen die rekening houden met de internatio nale ontwikkeling. Vertrouwen De woordvoerder van de VVD drong er echter nog eens op aan zijn amen dement aan te nemen om in de akte van bekrachtiging van het verdrag de verklaring vast te leggen, dat Nederland bij de ondertekening van het verdrag er van is uitgegaan dat rekening zal wor den gehouden met Nederlands snelle bevolkingsgroei, die dwingt tot uitbrei ding van de industrie in snel tempo. Een dergelijke eenzijdige verklaring in de ratificatie-oorkonde heeft wel geen ju ridische consequenties ten opzichte van de andere landen, aldus prof. Oud, maar zij heeft wel betekenis. Zoals bijv. kan blijken, wanneer een geschil aan het Hof van Justitie wordt voorgelegd. Het is volstrekt nodig dat wij aan de nieuwe Europese eenheid gaan bouwen en de grondslag van die nieuwe samenwerking is onderling vertrouwen. Daarom mag men vertrouwen dat er aar de Neder landse verklaring waarde wordt ge hecht. Daarentegen was minister Luns juist van mening, dat het amendement het onderlinge vertrouwen zou verminderen en onzekerheid zou scheppen. Daarom ontraadde ook minister-president dr. Drees het amendement, hoewel de rege ring de gedachte, die er aan ten grond slag ligt, onderschrijft. Koningin Juliana heeft gister middag in Paleis Soestdijk een de legatie van de Beweging van Euro pese Federalisten ontvangen. Op de eerste rij van links naar rechts mr. H. R. Nord, algemeen voorzitter van de B.E.F., de heer C. M. Hytte secretaris-generaal van de Bewe ging. Koningin Juliana, prof. dr. H. Brugmans. voorzitter van de Nederlandse federalisten, en de heer K. C. A. Colette, voorzitter van het Europacollege te Brugge in België. Beperking van staatsuitgaven en voorts belastingverhoging op benzine en alcohol De Belgische regering heeft gisteren tot een bezuinigingscampagne besloten wegens een ernstige financiële crisis, die in de betrekkingen tussen dc sohatkist en de Nationale Bank van België is ontstaan. Behalve in beperking van de staatsuitgaven zal de oplossing van de moeilijkheden waarschijnlijk worden ge zocht in verhoging van enige indirecte belastingen zoals op benzine en alcohol. Het maximum voor de voorschotten van de Nationale Bank van België aan de staat, dat tien miljard Belgische franks bedraagt, is mei anderhalf miljard franks overschreden. De gouverneur van de Nationale Bank heeft de regering verzocht binnen vyf dagen een financieel herstelplan uit te werken, dat beoogt het totaal van de voorschotten aan de staat te verminderen tot het vastgestelde maximum. De leider van de oppositie in het Belgische parlement, Eyskens, heeft gevraagd de Kamer in spoedzitting byeen te roepen voor het aanhoren van ver klaringen der regering over de huidige financiële situatie. Alle officieren van het Indonesische leger, die betrokken zijn by de verschil lende bloedeloze staatsgrepen, welke in het afgelopen jaar in Indonesië hebben plaats gèhad, zullen worden gehoord door de speciale sub-commissie, die door de „Commissie van zeven" is belast met het verzamelen van alle mogelyke ge gevens over de oorzaken, die tot de moeilijkheden in het leger hebben ge leid. Deze „Commissie van zeven", heeft, zoals eerder gemeld, van de conferentie tot nationaal overleg, welke kortgele den in Djakarta is gehouden, tot taak ,gekregen om de moeilijkheden in het leger tot oplossing te brengen. Zowel de regering als alle officieren, die aan dit overleg hebben deelgenomen, hebben bij voorbaat toegezegd zich aan de besluiten van de Commissie van zeven te zullen houden. De legerwoordvoerder in Djakarta, majoor Harsono, deelde vandaag mede, dat de sub-commissie een bezoek aan Midden-Sumatra zal brengen en daar een ontmoeting zal hebben met kolonel Simbolon, de vroegere militaire comman dant van Noord-Suma-tra. die in decem ber een mislukte greep haar de macht deed. Ook kolonel Zoelkifli Loebis de vroegere waarnemend chef-staf, die in oktober de Indonesische regering heeft willen omverwerpen, zal door de sub commissie worden gehoord. Van hun verklaringen zal volgens majoor Harsono gebruik worden ge maakt bij de pogingen tot oplossing van de legervraagstukken. Zacht weer De Bilt verwacht tot morgenavond Veel bewolking met voornamelijk in het noorden van het land enige regen, en in het zuiden enkele opklaringen. Matige, in het noorden aanvankelijk krachtige westelijke wind. Zachter, vooral des nachts. (Opgemaakt te 11.15 uur). 6 OKTOBER Zon op: 6.51 uur; onder: 18.09 uur. Maan op: 16.58 uur; onder: 4.18 uur. Hoogwater te Katwijk te 1.52 uur en 14.11 uur. Laagwater te 9.53 en 22.05 uur. (7/10 hoogwater te 2.26 en 14.44 uur; laagwater te 10.30 en 22.42 uur). Dit nummer bestaat nit 12 pagina's, en een Bijvoegsel. Het amendement-Oud werd met 48 tegen 77 stemmen verworpen. Voor stemden VVD, AR (met uitzondering van prof. Gerbrandy), CHU, SGP, CPN en 11 KVP-ers, de heren Lucas, Janssen, Groen, Duynstee, Fens, Van Thiel, Visch, Kleisterlee, Van Doorn, Blaisse en Van Rijckevorsel. Tegen stemden de overige leden van de KVP en de P. v. d. A. Jaarlijks verslag Zonder hoofdelijke stemming werd wel het amendement aangenomen vol gens hetwelk de regering verplicht is jaarlijks een verslag uit te brengen aan de Staten-Generaal over de uitvoering van de Europese verdragen, waarbij vooral dient uit te komen in hoeverre rekening is gehouden met de omstan digheid van Nederlands snelle bevol kingsaanwas. Eveneens zonder hoofdelijke stem ming, maar met de aantekening dat de communisten tegen zijn, werd de motie aangenomen waarin er bij de regering op wordt aangedrongen dat het aantal Nederlandse vertegenwoordigers in de Europese vergadering (een soort Parle ment) wordt versterkt met plaatsver vangers Die plaatsvervangers zouden volgens Nederlandse opvatting ook vaste leden van commissies kunnen zijn, maar geen stemrecht hebben in de vergade ring. (Het aantal Nederlandse vertegen woordigers zal 14 bedragen op de 142). Met algemene stemmen is voorts de motie aangenomen, waarin de rege ring uordt uitgenodigd een opleiding in het leven te roepen voor specialis ten op het gebied van de gezondheids bescherming tegen de gevolgen van radio-actieve bestraling. Minister Cals verklaarde dat reeds aan plannen in die richting wordt gewerkt en dat de motie daarvoor een welkome steun betekent. Internatio nale samenwerking is daarbij van het grootste gewicht en die gedachte leeft by de regering. Voldoening te Parijs De aanvaarding van de verdragen inzake Euratom en de gemeenschap pelijke markt door de Tweede Kamer heeft in diplomatieke kringen te Parys grote voldoening gewekt. Men ontveinsde zich niet. dat de verdragen in het Nederlandse Parle ment krachtige kritiek zouden onder vinden en men is thans van mening, dat er een grote en beslissende stap is gezet op de weg naar de Europese -enmaaing Op de werf van Wilton Feyen- oord is gisteren de onderzeeboot- jager „Overijssel" officieel in dienst gesteld. Tijdens het hijsen van de driekleur en het spelen van het volkslied.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1957 | | pagina 1