„ER WAS EENS...IETS ANDERS!"
God schonk libn de overwinning
Een fantasierijke aankleding
strekte ontiverpers tot eer!
jaargang
Vrijdag 4 oktober 1957
Derde blad no. 29256
IC
li
Het verleden
herleefde in de
prookjesoptocht.
waarvan de
■jouden koets een
ind rukwekkend
onderdeel
uitmaakte,
vooral tegen dit
decor van het
Leid se verleden,
de Morspoort.
GELOOF IN GOD
Het komt er echter op aan, dat de
zaak, waarvoor men strijdt, een zaak van
God is. Het geloof in God zal die strij
der dan over alle moeilijkheden dragen.
Deze strijd kan vaak pijnlijk zijn, want
door ons strijden maken wij soms pijn
lijke wonden. De christenen zullen in
deze strijd vooraan moeten gaan, want
het volk zal niet zonder leiders kunnen.
De ware leider zal niet diegene zijn, die
met terreur zijn macht wil vestigen,
maar hij moet van God gegeven zijn.
Als voorbeeld noemde spreker Willem
van Oranje. Hij was de ziel en organi
sator van het verzet, omdat hij scherper
wist dan wie ook dat hij in de dienst van
God moest handelen, zoals uitgedrukt
wordt in het couplet van het „Wilhel
mus" „Voor God wil ick belijden".
Zijn trouw en toewijding getuigen van
een instrument in de hand des Heren.
De voorbeelden, dat God als de nood
het hoogst is. weer uitkomst geeft, zijn
legio. Want hijzelf heeft gezegd dat zijn
Woord triomferen zal.
Elk jaar opnieuw wordt het verleden
van de stad tot een roemvol leven ge
bracht. Het heeft Leiden gestempeld tot
een historische stad.
Maar, vroeg de spreker zich af. beleeft
men dit ieder jaar ook intens? Kijkt men
niet teveel naar het verleden in plaats
van naar de toekomst?
Het gaat om de grote strijd des Heren,
met als inzet de vrijheid.
Vele factoren bedriegen in deze tijd
onze samenleving We weten wel van de
bevrijding, maar -v mensen zijn de
meesten niet. Air dezelfde dank
mosten hebben r*" ""••geslacht in
1574 zullen wi; c voor God
moeten staan. Want alleen als we trouw
zijn bevonden, za! God ons in deze tijd
bewaren.
Hierna zong men staande gezang 293
vs. 1, 2 en 6. „O God, die droeg ons
voorgeslacht".
Zo aan haar gezicht te zien voel
de de prinses op de erwt" zich niet
zo heel. ongelukkig' op haar vele
veder matrassen.
VERBAND TUSSEN HEDEN,
VERLEDEN EN TOEKOMST
Ook in de Chr. Geref. Kerk vond een
herdenkingsdienst plaats. Ds. C. v. d.
Weele sprak hier naar aanleiding van
Richteren 7 14 en 15 „Zie, ik heb een
droom gedroomd, en zie, een geroost
gerstebrood wentelde zich in de leger
plaats der Midianieten, en kwam tot
aan de tent, en sloeg ze, dat ze viel.
Dit is niet anders dan het zwaard van
GideonGod heeft de Midianieten
en dit gansche leger in zijn hand ge
geven" over een eschatologisch visioen.
Ds. Van der Weele wees er o.a. op, dat
met dit bijbelwoord de historische zin
van een 3 oktoberherdenking schoon ge
typeerd wordt. Wij moeten oog hebben
voor het verband, dat er bestaat voor
het heden uit het verleden naar de
toekomst. Leef in het licht van morgen.
Als we bij een 3 oktober-herdenking
alleen maar spreken van „er was eens"
dan beoohrt het tot de dingen, die spoe
dig verglijden.
Het machtige van Neerlands vrijheids
worsteling in de historie is echter veel
meer dan „er was eens" Als ge als
Christen gedenkt en dankt dan roept
ge het met het profetenwoord uit: „En
zie.... en zie".... de wonderen des
Allerhoogsten uit verleden en heden met
oog op toekomst.
Vervolgens bracht ds. Van der Weele
deze gedachten in toepassing tot zyn
tekstwoord. Een dergelijke dienst vond
ook plaats in het kerkgebouw der Geref.
Gemeente.
fantasie-bronnen de eerste stimulans kregen.
Wij geloven niet. dat het „sprookje"
ooit in de vergteelheid zal komen: het
is iets vón en vóór de eeuwigheid. Nooit
zal er een atoombom zijn, die het in
de lucht kan laten vliegen.
Het sprookje staat, ondanks alle ir
realiteit. nog altijd fiks met beide benen
op de grond. Er is géén oudere en géén
kind. die het graag in zijn leven had
willen, of wil missen!
Daarom geloven wij, dat de keuze
van de ..3 oktobervereniging" wederom
een goede is geweest: het kind langs
de route kon er in op gaan. de oudere
zag zich teruggeplaatst in zijn „kinds
heid" en genoot volop mee. van hetgeen
er aan kleurig schoons, aan prinsen ,en
prinsessen, aan elfjes en kabouters en
zoveel andere wonderbaarlijke persona
ges gepresenteerd werd!
EEN kleine optocht, maar een fijn
zinnige!
Zeven sprookjes: het geluksgetal!
Het geluk was ook verder met de
Leidenaars. Want wie gemeend had.
dat de optocht bedolven zou worden
onder stromen regen, was in zijn ver
wachtingen toch wel ól te somber.
Zeker: het was koud, zo koud, dat er
heel wat kinderen met blote armpjes
gerild hebben. Verder, is 't geweldig
meegevallen, de zon kwam zelfs meer
malen om de hoek gluren, overgoot dan
allen met stralende gloed.
Hierover ook hebben wij ons buiten
gewoon verheugd, want er is niets mis-
selijkers denkbaar dan dat zo'n optocht,
waaraan talrijken wekenlang hun beste
krachten wijdden, in het water valt!....
Wij hielden, speciaal in de aanvang,
toen 't er even naar uitzag, dat deze
sprookjes in een waterballet getransfor
meerd zouden worden, het hart vast.
Die angst bleek echter overdreven: de
druppels dreven over. zodat alle geno
men moeite niet tevergeefs geweest is.
Hoe hebben wij allen daarmee ge
boft!
ER was eens
Daar kwamen de jeugdherinnerin
gen op ons af in bonte menge
ling.
Waarlijk, al was 't alleen maar hier
om, zo hebben Grimm en Andersen niet
tevergeefs geleefd.
Wie het sprookje, ondanks alle
levensteleurstellingen, nog altijd als
een ideaal in het hart draagt, zag hier
zijn album uit de jeugd wijd openge-
spreid: telkens weer een nieuwe bladzij,
waaraan zélfs een sprookjesverteller
als Walt Disney zijn vreugde beleefd
zou hebben.
Sprookjesvertellers waren ook de or
ganisatoren van deze optocht.
Zij vertelden op imposante dan wel
charmante wijze van Sneeuwwitje en
haar zeven dwergen, van de wonderlijke
nachtegaal, die de Chinese Keizer in
verrukking bracht, van arme Asse
poes en haar boze stiefmoeder, van
Hans en Grietje en de heks. van de be
toverend schone Doornroosje, wier ein
deloze slaap door een prinselijke zoen
tot een heerlijk einde wordt gebracht,
van Vadertje Tijd en de twaalf maan
den in de postkoets, van de bekoorlijke
prinses op de erwt, wier prins ook al
niet op zich zich wachten liet en van
de Olifant met zijn lange snuit, die fi
naal al deze sprookjes uitblaast: te snel
en te onverwacht, omdat een sprookjes
verteller nooit te laat met zijn vertel
lingen kan ophouden
Herdenking in Pieterskerk
Zij konden op hun bevrijding geen
aanspraak maken want de genade en
j verlossing hen bewezen zijn realiteiten,
die verrijzen boven het menselijke kun
nen. Wij moeten dus de boodschap van
de bevrijding in 1574 als een wonder
Gods beschouwen, maar deze bewogen-
H JBSÜ8H heid mag echter niet alleen het motief
van onze kerkgang op drie oktober zijn.
Men wilde in het verzet óók God die-
I nen; het was naast een politieke ook
I een godsdienstige zaak geworden.
Achter de olifant, die het hele Dit is tijdens het beleg van Leiden
verhaaltje van de sprookjesoptocht "iet bÜ all« burgers het geval geweest.
.„v-,. o Er waren er. die net als nu, alleen uit
uitblies tioonde dit allergenoeglijk- eigen belang handelden, of geen kracht
ste kereltje onder een palmboom die j meer opbrachten om zich tegen de over-
tot niets anders dan ccn roïdane ™cht „te vrr'c,:en
Spreker zag deze groep mensen als
een instrument van de vyand, die met
siesta noodde.
Uur van bezinning
C_7
In de Pieterskerk beleefden velen gisterochtend een uur van bezinning. Zij
werden geconfronteerd met het schriftwoord uit Matthëus 23 2533.
Voorganger was ds. W. J. H. Hubeek terwyl het orgel door Adriaan Blanken -
stein werd bespeeld.
Evenals wy nu bijeengekomen zijn in dit kerkgebouw, aldus ds. Hubeek,
schaarden zich ook de stedelingen van 383 jaar geleden om de preekstoel in deze
kerk. Zy waren hier uit dankbaarheid te samen gekomen omdat zij iets buiten
hun verwachting ontvangen hadden.
het zwaard van de honger zyn doel wil
de bereiken. Bij velen stuitte deze po
ging gelukkig af. niet omdat zij zulke
helden waren, maar omdat zij zich van
Gods wege geroepen voelden. En deze
strijd is nu we achter deze geschiedenis
staan van Europees belang geworden.
Men wist zich echter in de dienst van
God, bij de Almachtige Heerser. Alleen
als men daardoor gegrepen wordt, ver
anderen bange harten in dappere, en
zal men in staat zijn om het leven voor
God op te offeren. Hiermee werden de
Leidenaren in 1574 ook geconfronteerd
en 2/5 deel is tydens het beleg gestor
ven.
Hoe groter de nood, des te meer zal
men zijn vertrouwen stellen op zijn God.
Tegen de maand oktober steeg de nood
hoog. Men besefte, dat het einde spoe
dig zou komen. God gaf hen echter de
overwinning. Daarom is het ook te ver
klaren. dat de burgers, na het horen
van hun bevrijding, als één man naar
de kerk trokken, om daar de Heer te
danken voor zijn overwinning. Zij wisten
dat zij niet alleen gestreden hadden.
Wij herdenken ieder jaar vervolgde
ds. Hubeek wat het beleg en ontzet van
Leiden ons te zeggen hebben.
Nog altijd springlevende vertellingen
in een daarvoor blij openstaand Leiden
Er was eens.iets anders!
Zó zouden wij de „sprookjesoptocht" willen noemen, die gistermid
dag als hoogtepunt der 3 oktoberviering door de Leidse straten trok!
Ja: waar men de ideeën vandaan haalt weten wij niet, maar er was
ditmaal geen sprake van historische gebeurtenissen, het was de „wereld
van het sprookje", waaraan iedere goede burger en burgeres van
Leiden zich kon vermeien en.het was lang niet mis!
Zo'n kinderlijke-, géén kinderachtige wereld, wil er ook bij de vol
wassenen bést in!
Zij duiken diep terug naar de tijd, toen zij zélf nog kind waren en
toen de sprookjes van Grimm en Andersen door moeder of vader bij
het knappend haardvuur worden voorgelezen, waardoor de eerste
Aan de optocht ging een uren
lange arbeid van grimeurs, kappers
en costumieres vooraf. Een kijkje in
de receptiekamer van de Stads
gehoorzaal. waar het leeuwendeel
van deze arbeid verzet werd.
ouderen .die plotseling in een totaal an
dere wereld verplaatst werden: een we
reld. waarin prinsen en prinsessen als
zalige bekroning van lief en leed elkaar
in de armen mogen vallen en een gou-
den balschoentje het non plus ultra
van verrukking betekent.
Die sierlijke kostuums waren naar
onze smaak toch wel véél schoner dan
de moderne zakjaponnen. waarmee de
dames tegenwoordig hoe is 't mo
gelijk? schijnen te dwepen, die gra-
cieuse pagepakjes, de Chinese gewaden
ronde de imposante Keizer, de schitte
rende wemeling van toiletten rond de
eenvoudige Assepoester, die op de Bree-
straat plotseling een studentikoze kus
te incasseren kreeg, héél dat fleurig-
En wie zou niet graag mee aangezeten
hebben aan de gezellige tafel van de
dwergen, die het in hun huisje best
naar hun zin hadden, al was het maar
een trieste tocht voor hen, zo met dat
glazen kistje tussen hen in. treurend
om de zielige .slapende Sneeuwwitje....
Zie: dat was een droef moment tus
sen alle uitbundigheid in. gelijk ook
het somber tafreel van Hans en Grietje.
opgesloten in hun donkere hokjes
De zieke Keizer leek overigens niet
zo héél ziek'
OVERAL zijn de in smaakvolle
kleuren gehulde sprookjes spon
taan en hartelijk begroet: wie zijn
oor te luisteren legde, heeft heel wat
goedkeurende woorden kunnen opvan
gen.
Ook verder was het weer een trots
gezicht: de bestuurderen der „3-okto-
bervereniging" hooggehoed en met de
burgemeester in het midden, het vrolijk
musiceren der fiere muziekkorpsen,
voorafgegaan door de al even fiere
tamboers, waarbij het ons opviel hoe
keurig en parmantig de jongeren de
voetstappen der ouderen volgden, zoals
e fris geklede leden van het junioren -
orps „Kunst en Genoegen" en die van
het Leidse Jeugdorkest „De Burcht".
Een eresaluut past ook voor de „ge
strekte pas" van ..Concordia". Wij mo
gen wel uitermate tevreden zijn over
het muzikale aandeel, dat altijd zo
voortreffelijk aan de optocht verleend
wordt!
De uitreiking van opwekkende dran
ken voor de Sociëteit „Minerva" be
hoorde als steeds tot de evenementen:
het speelde zich af onder een stroom
van witte papiersnippers in Amerikaan
se stijl!
ZO was de optocht ditmaal werkelijk
een hoogtepunt in deze rijkverschei-
dene dag: het sprookje in de 20ste
eeuw in volle glorie hersteld, een eer
betoon aan al wat wij in deze zakelijke,
vermechaniseerde eeuw verloren waan
den en dat toch nog altijd springlevend
blijkt te zijn. omdat, hóe gepantserd
onze harten er ook aan de buitenkant
uit mogen zien. zij van binnen, ondanks
alles, nog altijd hun tere plekken heb
ben.
Voor deze tere plekken hadden
Grimm en Andersen een byzonder
gevoel en ze wisten koe deze gevoe
lige snaren tot klinken te brengen:
zelfs honderd jaren na hun dood in
een daarvoor blij-openstaand Lei
den.
Hun sprookjes doken plotseling op
en zijn even snel weer vervlogen.
Maar zij leven voort in onze her
innering ,nu sterker dan ooit, dank
zij de levendige illustratie ervan in
het jaar 1957.
Een uitbeelding, die alle betrokke
nen tot eer strekt!
Ook dank zij hen, is het veelom
streden sprookje ons allen opnieuw
dierbaar geworden.
De dichterlijke roniatniek laat zich
zo gauw niet op de vlucht slaan.
Wat dacht U?
De oude Chinese wijsheid trekt
voorbij aan de jongere Leidse oud
heid, de Morspoort.
wisselende beweeg van de talloze deel
neemsters en deelnemers kreeg toch in
het nuchtere moderne stadsgewoel een
héél apart en poëtisch aspect, dat
iedereen gretig in zich opnam. Vooral
ook omdat 't allemaal énders dan an
ders was ,al reed voor de zoveelste maal
de beroemde gouden koets mee. die al
bij zoveel 3-oktoberoptochten trouwe
dienst gedaan heeft.
Hoevele malen ook gezien: wij had
den haar niet graag willen missen:
deze hóórt er nu eenmaal bij.
ZO zagen de Leidenaars du6 tussen
de haring, het wittebrood en de
hutspot in de fantasiëen van de ge
broeders Grimm en de heer Andersen
aan zich voorbijtrekken: te voet. te
paard of zelfs wonderschoon uitge
strekt in een verrukkelijk blauw-roze
bed, gelijk de prinses, die ondanks
twintig matrassen toch nog hinder had j
van een onoogelijk kleine erwt. Ze lag
er onder de dekens gelukkig warmpjes 1
bij! Ditmaal heeft ze niet door de erwt.
maar door de vele bewonderende blik
ken stellig geen oog toegedaan!
En het sprookje leeft voort
L?
I
Er zijn natuurlijk nog honderden an
dere sprookjes, maarer moest toch
eens een einde zijn!
AL deze sprookjes hadden waarlijk
een fatnasierijke aankleding ge
vonden. waarbij de vindingrijkheid
der ontwerpers zich prachtig had uit
geleefd in de gestelde, heus niet een
voudige opgatve. Daarbij was ook aan
het détail speciale aandacht gewijd.
De échte sprookjessfeer was bij iedere
groep aanwezig, zelfs hij. die zijn
sprookjes van A tot Z kent. behoefde
niet teleurgesteld te zijn Hoog op haar
zetel getroond zat de Sprookjesfee: zij
las uit het grote boek haar prachtige
verhalen voor. Eén vor één verschenen
zij in zuivere stijl en sfeer in de Leidse
veste, voor het bewonderend oog der
duizenden en duizenden jongeren en
HOUTRUST - DEN HAAG
t.m. 8 oktober. Entrée f 1.25
Geopend: 1317 en 1923 uur.
(zondag gesloten).
Zwitsers Centrum met gratis reizen
naar Zwitserland.
Elektronen-klokken en
Broderie Minicare 777
Hedenavond
JOOP DE KNEGT.
