President Bourguiba van Tonesië
roept ambassadeur in Parijs terug
Regering verwacht grotere welvaart
en meer kansen van de Euromarkt
WEERBERICHT
Druk op Washington om wapens
te krijgenzeggen cle Fransen
Geen dieper overheidsingrijpen
in liet economische leven
96ste jaargang
VRIJDAG 4 OKTOBER 1957
No. 29256
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: j J. W. Henny
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
t. 7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f. 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Weer een verrassende radiorede
namelijk van beschieting van enige dor
pen in dit gebied. De gouverneur van
Kef heeft de uitwijzing gelast van alle
Fransen uit Kef en Saket Sidi Joessef.
(Van onze Par ij se correspondent)
Het Tunesische staatshoofd Habib Bourguiba zorgt in zfjn wekelijkse radiotoe
spraken wèl telkens voor een verrassing. Zo maakte hjj gisteren bekend, dat hjj
zjjn ambassadeur in Parijs spoorslags naar het vaderland heeft teruggeroepen.
Ais aanleiding en rechtvaardiging van deze stap werd door de Tunesische
staatsman gezegd, dat de Fransen maar niet ophouden de veiligheid der Tune
sische onderdanen te bedreigen. De laatste dagen zouden er weer Tunesische
gewonden zjjn gevallen, die van Franse vliegtuigen uit werden beschoten. In
officiële kringen in Parijs heeft men niet zonder enige diepe teleurstelling, ver
ontwaardiging en verbittering van dit besluit van Bourguiba kennis genomen,
een besluit, waarachter men de wens van het Tunesische staatshoofd meent te
mogen bespeuren een extra-pressie op Washington uit te oefenen door de betrek
kingen met Frankrijk geweld aan te doen.
Washington met zijn wapenleveranties
niet op Parijs zou behoeven te wachten.
Die indruk wordt nog versterkt door
een andere verklaring van de Tune
sische staatschef, waarbij hij het volk
publiekelijk toestemming gaf aan zijn
gemoederen vrijelijk lucht te geven, of
van zijn verontwaardiging over de
Franse gedragingen te getuigen. Voor
vandaag worden er in Tunesië dan ook
massale demonstraties tegen Frankrijk
verwacht!
En wat Parijs betreft, gaat de binnen
landse regeringscrisis, waar nog weinig
of geen schot in zit, dus gepaard met
verhoging der spanningen in de betrek
kingen met Tunesië, spanningen die hun
weerslag op het verzet in Algerije, naar
te vrezen valt, niet zullen missen.
Vandaag betogingen
Men herinnert zich, dat de Franse
minister van Buitenlandse Zaken, Chris
tian Pineau, vlak voor de stemming
over de vertrouwenskwestie welke de
regering noodlottig zou worden mede
deelde, dat Frankrijk en Tunesië waren
overeen gekomen de wapenleveranties
aan laatstgenoemd land op te schorten
tot eerst een internationale conferentie
over dit onderwerp zou zijn gehouden.
Deze verklaring wordt nu, voorzichtig
uitgedrukt, wel in een wat vals daglicht
geplaatst, want uit de houding van
Bourguiba spreekt het tegendeel van
tegemoetkomendheid! In elk geval is hij
niet bereid met het oog op de hudige
regeringscrisis in Frankrijk extra-geduld
te betrachten. Het ziet er integendeel
naar uit, dat Bourguiba deze crisis juist
als argument wil gebruiken om te be
wijzen, dat er met de Fransen nooit
overeenstemming te bereiken is, zodat
Atoomoverleg in Wenen
buiten politieke sfeer
(Van onze Weense correspondent)
De eenstemmigheid,
de
waarmee
atoomconferentie in Wenen dezer dagen
met haar werk is begonnen, vertoonde
woensdag en donderdag enige scheuren,
omdat de communistische staten, ge
deeltelijk gesteund door Egypte, India
en Indonesië, tegen het lidmaatschap
van nationalistisch China protesteerden
en zich daartegenover voor de toelating
van het communistische China als waar
nemer uitspraken. Een Amerikaans
voorstel dergelijke politieke strijdvragen
niet te bespreken en zo spoedig mogeljjk
aan het eigenlijke werk te beginnen,
werd tenslotte aangenomen.
Gistermiddag werd het bestuur van
het atoombureau gekozen, dat uit 23
leden moet bestaan. Dertien leden wer
den reeds door de commissie van voor
bereiding aangewezen, namelijk Austra
lië, Brazilië, Canada, de Verenigde Sta
ten, Frankrijk, India, Japan, Portugal,
Groot-Brittannië, Zweden, Tsjecho-
Slowakije. de Sovjet-Unie en de Zuid-
afrikaansë Unie. Voor tien overige zetels
werden gisteren Argentinië, Italië, Roe
menië, Egypte, Pakistan, Indonesië,
Zuid-Korea, Guatemala, Peru en Tur
kije gekozen.
Deze gouverneurs zouden vandaag een
directeur-generaal ipoeten kiezen. Men
neemt aan dat de Verenigde Staten hun
gedelegeerde W. Sterling Cole nog steeds
willen pousseren, waartegenover de
Sovjet-Unie dr. H. J. Bhabha uit India
willen voorstellen. Als compromis-op
lossing wordt gesproken over de Zweed
prof. Harry Brynielson en over de Zwit
ser dr. Paul Jolles, die secretaris-gene
raal van de commissie is. De keuze van
deze laatste is echter niet waarschijnlijk.
Eerst daarna verwacht men, dat het
politieke aspect in de toespraken geheel
zal verdwijnen en dat men weer een
drachtig aan het eigenlijke construc
tieve werk voor de vreedzame toepassing
van de kernenergie zal kunnen begin
nen.
Stiefovergrootmoeder
van veertien jaar
De veertienjarige Mary Lou
Lawson uit Hernando in de Ame
rikaanse staat Missouri is stief
overgrootmoeder geworden door
in het huwelijk te treden met een
man van 76 jaar. Deze heeft
negen kinderen, zes kleinkinderen
en drie achterkleinkinderen. Mary
Lou verklaarde, dat zij „veel liever
de beminde vrouw van een be
jaard man dan de slaaf van een
jonge man is".
Toenemende bewolking
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Vannacht opklaringen, hier en daar
mist en plaatselijk nachtvorst. Morgen
toenemende bewolking met voornamelijk
in het noorden van het land enige
regen. Zwakke tot matige, aan de kust
later krachtige wind, krimpend naar
west tot zuidwest. Morgen overdag on
geveer dezelfde tempera'uren als van
daag. (Opgemaakt te 11.15 uur).
5 OKTOBER
Zon op: 6.49 uur; onder: 18.11 uur.
Maan op: 16.37 uur; onder: 3.14 uur.
Hooswater te Katwijk te 1.07 en
13.36 uur.
Laagwater te 9.07 en 21.23 uur.
Dorpen beschoten
Tot zover onze Parijse correspondent.
De Tunesische regering heeft naderhand
in een communiqué bekendgemaakt, dat
duizenden Tunesiërs in Kef en twee
andere plaatsen protestbetogingen heb
ben gehouden tegen de „Franse agres
sie" en wapens hebben geëist om het
Tunesische grondgebied te beschermen.
De Tunesiërs beschuldigen de Fransen
Advertentie
Specialist in
dames-modeschoenen
De A-griep loopt nu
terug in Semielager
Rustig laten uitzieken
„Op het ogenblik bevinden zich nog
121 Nederlandse militairen in het hos
pitaal van Sennelager (Duitsland), van
wie er 15 afkomstig zjjn van de batal
jons, die onlangs naar huis zijn terug
gekeerd en 26 anderen tot de kamp
staf behoren. De nieuwe Nederlandse
bataljons, die sedert enkele dagen aan
de oefeningen in Sennelager deelne
men, tellen tot op heden 84 zieken,
van wie er 60 aan de A-griep lijden.
Dit cijfer steekt echter tegenover de
eerste oefening, toen het aantal zieken
als gevolg van de A-griep het maximum
cijfer van 411 bereikte, zeer gunstig af."
Aldus deelde luitenant-kolonel Nauhuys,
chef-arts van de vierde Nederlandse
divisie de journalisten mede, die dezer
dagen een bezoek brachten aan het in
Sennelager geïmproviseerde hospitaal.
De A-griep toont een duidelijke neiging
tot teruggang, aldus overste Nauhuys. De
A-griep, zo ging hij verder, luistert sterk
naar penicilline en andere antibiotoca en
zodra er dan ook maar enige reden tot
vrees voor complicaties bestaat worden
deze onmiddellijk toegediend.
In het hospitaal zijn thans nog twee
afdelingen in gebruik, die ieder ruimte
bieden aan elk 90 patiënten.
Drie artsen oefenen geregeld toezicht
uit en deze kunnen eventueel nog ver
sterkt worden door de doktoren, die bij
de drie Nederlandse bataljons aanwezig
zijn. Dokter Nauhuys deelde nog mede,
dat de muren van de zalen van het
hospitaal inmiddels stofvrij zijn gemaakt
en de soldaten thans in plaats van de
strozakken in bedden met matrassen zijn
gelegerd en over lakens en pyjama's be
schikken. Ook hebben zij radiotoestellen
ontvangen.
Overste Nauhuys zei voorts van oor
deel te zqn, dat deze A-griep-epidemie
in tjjd van oorlog niet zou zijn uitge
broken. Wij zouden dan onmiddellijk
over grote hoeveelheden entstoffen
hebben beschikt. Thans hebben wij
echter gemeend, gezien ook de lang
durige methode, die gevolgd moet wor
den bij de fabricage van entstof en de
kosten die ermee gemoeid gaan, dat
het mede in verband met het goed
aardig karakter van de epidemie het
beter zou zijn de A-ziekte maar rustig
te laten uitzieken."
Gouden jubileum
van Boekverkopersbond
gevierd
Namens de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen heeft dr.
J. Hulsker, hoofd van de afdeling
Kunstzaken van O., K. en W. gister
morgen te Delft de tentoonstelling
„Den Gulden Winckel" geopend, die
tot 26 oktober in het stedelijk museum
„Het Prinsenhof" wordt gehouden ter
gelegenheid van het gouden jubileum
van de Nederlandse Boekverkopers
bond, dat gisteren in Delft werd ge
vierd.
In de middaguren werd in de S'tads-
doelen een feestvergadenng gehouden,
waarin de voorzitter, de heer H. W. Blok
een overzicht gaf van de afgelopen vijf
tig jaar en daarbij constateerde, dat het
ledental in dat tijdsbestek is gestegen
van 112 tot 730. Voorts deelde hij mede,
dat Nederland op de zesde plaats staat
wat de oplaagcijfers per titel betreft, dat
volgens de laatst bekende gegevens
(1952) 31 miljoen boeken werden omge
zet en dat door de Nederlandse biblio
theken en leeszalen 15 miljoen boeken
werden uitgeleend. Voor de eerste maal
werd tijdens deze vergadering de J. H.
Donnerprijs uitgereikt, een vijfjaarlijkse
prijs, die bestemd is voor de boekhande
laar, die zich op bijzondere en langdu
rige wijze verdienstelijk heeft gemaakt
voor de boekhandel. De heer Th. Wink,
redacteur van het Nieuwe blad voor de
Boekhandel en directeur van de Vereni
ging ter bevordering van de Belangen
des Boekhandels, kon deze prijs in ont
vangst nemen uït handen van dr. A. M.
H. Schepman, voorzitter van de jury.
In de namiddag werd in Het Prinsenhof
een druk bezochte receptie gehouden. De
feestdag werd besloten mei een feest
avond in de Stadsdoelen.
FEESTVERKOOP
NYLONS
geminderd,
pracht kwaliteit
2.39
NATUURLIJK BIJ
HAARLEMMERSTRAAT
172 - 174 - 179
HERENSTRAAT 9
MIDZA-BONNEN
voor onze cliënten.
Geen sprong in het duister!
Leiden, de derde oktober: het
jaarlijkse [eest van de Sleutelstad.
Niet alleen een eest op 'het terrein
van de ontspanning, ook een [eest
van gedenken, van dankbaarheid
voor een bevrijding die vooral de
thans levende geslachten zon bij-
zondere betekenis heeft. Dat geden
ken en die dankbaarheid vonden
gisteren in de Pieterskerk hun
hoogtepunt tijdens de dienst in de
ochtendurendie vele Leidenaren
naar dit centrum van het kerkelijk
leven in deze stad trok, om een
plechtigheid bij te wonen die niet in
het centrum van de eestvoering
pleegt te staan maar daarvan toch
eigenlijk de kern uitmaakt.
(Foto LX)./Van Wert)
Bij aanneming is geen iveg terug
(Van onze parlementaire redacteur)
De Europese Economische Gemeenschap biedt perspectieven voor
versterking van onze welvaart, aldus minister Luns (Buitenlandse
Zaken) gistermiddag in de Tweede Kamer. De ervaring met Benelux
leert, zo voegde minister Zijlstra (Economische Zaken) er aan toe, dat
er wel verschuivingen in de handel zullen optreden, maar de omvang
van de handel zal toenemen. Met het EEG-verdrag in handen, zei
minister Mansholt (Landbouw) kunnen wij de landbouw beter dienen
dan met de mogelijkheden van thans. Minister Algera (Verkeer en
Waterstaat) meende dat het verdrag goede ruimte kan scheppen voor
een ontplooiing van het vervoer. Het algemene klimaat het het verdrag
is er gunstig voor. Met erkenning van de onzekerheden sprak minister
president Drees in de avondvergadering tenslotte de hoop uit, dat een
zo groot mogelijke meerderheid het verdrag zou goedkeuren om daar
door vertrouwen onder het volk te wekken, opdat het de geestdrift
zal kunnen opbrengen om de kansen, die het verdrag biedt, eruit te
halen.
Stijging van kosten opvangen
Ten bewijze van zijn stelling, dat de handel als gevolg van de Euromarkt
zal toenemen, vermeldde minister Zijlstra, dat in Benelux-verband de
uitvoer van België en Luxemburg naar Nederland is gestegen van 11
(van de totale uitvoer) voor de oorlog, tot 19 thans. De uitvoer van Ne
derland naar België en Luxemburg is gestegen van 10 tot 14 Het han
delsverkeer met andere landen is daardoor niet ingekrompen. Verwacht
mag daarom worden, dat door de Euromarkt de handel met de buiten
wereld niet zal afnemen, maar zal toenemen.
Dit nummer bestaat uit 28 pagina's
De minister maakte erop attent, dat
de verhoging van invoerrechten, die
voor ons het gevolg zal zijn van de in
voering van de Euromarkt. in de loop
van 12 tot 15 jaren zal neerkomen op
een kostenstijging (over het geheel) van
l k 2 (voor bepaalde afzonderlijke
bedrijven veel meer). Die kostenstijging
kan, zonder noodzaak tot prijsverho
ging, zeker worden opgevangen door
verbetering van de produktiviteit in die
periode.
Ons tarief van invoerrechten is thans
driemaal hoger dan in 1929.
Die verhoging heeft zich voltrokken
zonder ongunstige gevolgen.
De Euromarkt is eigenlijk de voort
zetting van een proces, dat reeds in
gang was, hoewel wij er met alle kracht
naar zullen moeten streven om te ko
men tot verlaging van de douanetarie
ven.
De Euromarkt betekent reeds een ver
laging van de invoerrechten in Italië,
Frankrijk en Duitsland.
Wanneer na 15 jaar liet stadium
wordt bereikt van de volledige afschaf
fing van de invoerrechten binnen de 6
EEG-landen, dan is dat naar verhou
ding voor Nederland een groter voordeel
omdat de invoerrechten van Italië,
Frankrijk en Duitsland zo hoog zijn.
Omdat Nederland slechts lage invoer
rechten heeft is het voordeel voor de
andere landen kleiner.
Aanpassing gelukt
De aanpassing bij de nieuwe econo
mische toestand zal zeker moeilijkheden
veroorzaken, maar men moet het aan
passingsvermogen niet onderschatten
als men nagaat hoe de gevolgen van de
oorlog en het verlies van Indonesië zijn
overwonnen. Op ongedachte wijze zijn
de veranderingen in onze economische
omstandigheden gecompenseerd.
Van groot belang achtte minister Zijl
stra ook de handelspolitieke kracht van
de Europese Economische Gemeenschap,
indien er bijv. sprake is van economi
sche onderhandelingen met Amerika.
Men behoeft ook niet te vrezen, dat de
Euromarkt zal leiden tot een dieper in
grijpen van de overheid in het econo
mische leven, want de samenwerking in
een groter geheel zal juist nopen tot
meer algemene maatregelen. De verho
ging van de invoerrechten op tabak kan
eventueel worden gecompenseerd door
verlaging van accijnzen.
Uitbreiding van de Euromarkt met een
vrijhandelszone, waarbij Engeland zou
kunnen worden betrokken, blijft minis
ter Zijlstra beschouwen als een econo
misch en politiek belangrijke zaak,
maar er zullen oplossingen moeten wor
den gevonden voor de onoverkomelijke
bezwaren, zoals de handicap van het
buitentarief voor de EEG-landen.
Invalspoort voor Europa
Wat de gevaren betreft voor de door
voerhandel en daarmede voor de ha
ven van Rotterdam, verklaarde minister
Zijlstra, dat tijdens de overgangspe
riode van 12 tot 15 jaar, het bestaande
systeem van de heffing van invoerrech
ten blijft gehandhaafd. Wat er in de
definitieve periode zal gebeuren is nog
een vraag. Indien er voor de invoer
rechten een gemeenschappelijke kas
wordt gemaakt, dan verliest het pro
bleem zijn scherpe kanten.
Indien er een gemeenschappelijke kas
komt zou het 't beste zijn het bestaande
systeem te handhaven. „Ik geloof niet",
aldus de minister, dat onze transito
handel zal afnemen, maar in de EEG in
toenemende mate zal bloeien. Neder
land blijft de beste invalspoort voor Eu
ropa!
Minister Suurhoff (Sociale Zaken)
zag geen gevaar in het streven naar ge
meenschappelijke sociale verbeteringen,
indien het tempo maar niet vooruit
loopt op de stijging van de produktivi-
teit.
Minister Luns verklaarde, dat de re
gering gaarne gevolg zal geven aan de
motie, waarin wordt verzocht te stre
ven naar versterking van de Nederland
se vertegenwoordiging in de Europese
vergadering. Hij verzekerde ook nog
eens, dat de EEG geen protectionisti
sche politiek zal voeren. Het verdrag
stelt dat uitdrukkelijk vast. Indien het
verdrag wordt goedgekeurd is er geen
Studentenbetoging
in Poolse hoofdstad
De politie in Warschau is gisteravond
met traangasbommen en gummiknuppels
opgetreden tegen meer dan tweeduizend
betogende studenten. De studenten
hadden zich verzameld voor een studen
tentehuis aan het Narutowicza-plein,
enige kilometers van het centrum van
de stad verwijderd, om te protesteren
tegen een besluit van de regering, het
Studenten-weekblad Po Prostu een ver
schijningsverbod op te leggen. Po Prostu
is het bekendste studentenblad in Polen
geweest, dat met zijn uitgesproken kri
tiek op de euvelen van het Stalinisme
en met zjjn pleidooien voor vérstrek
kende hervormingen, de weg heeft hel
pen bereiden voor de „kleine revolutie"
van oktober vorig jaar in Polen.
De studenten, die donderdag betoog
den, hebben de maatregelen tegen Po
Prostu kennelijk opgevat als een be
dreiging van de persvrijheid. Toen zij
's avonds bij het tehuis arriveerden, von
den zij de deur van de grote vergader
zaal gesloten. Zij zeiden later, dat dit
gebeurd was op last van de rector van
de Warschause universiteit en daardoor
kon de uitgeschreven vergadering niet
doorgaan. De studenten verzamelden
zich vervolgens buiten het gebouw.
Tegen de tijd, dat de bijeenkomst (in
de vergaderzaal) zou beginnen (te 7
uur) was de menigte voor het gebouw
tot meer dan tweeduizend man aange
groeid.
De betogers werden omsingeld door
honderd politiemannen, die. nadat cle
demonstratie uiteen was gejaagd, alle
toegangen tot het plein afzetten. Later
op de avond zouden verscheidene stu
denten gearresteerd zijn, onder wie een
tweetal gewonden. Het bestuur van
de Polytechnische Hogeschool heeft
strenge maatregelen aangekondigd tegen
de deelnemers aan het incident, waar
onder hun verwijdering van de hoge
school.
weg terug. Die weg zal dikwijls moei
lijk zijn en vol onzekerheden, maar hij
leidt naar een nieuwe vorm van samen
werking, die de enige waarborg biedt
voor een krachtig Europa, waarin Ne
derland een eervolle plaats zal innemen
Over de toekomstige regeling van het
vervoer was wel veel ongerustheid ge
uit, maar minister Algera wilde toch
niet spreken van een sprong in het duis
ter. Hij wilde liever spreken van een
schemering, die het licht kan inleiden,
want zonder het verdrag zijn de voor
uitzichten voor ons vervoerwezen aller
minst gunstig.
De toekomst van onze zeehavens kon
hij onmogelijk somber inzien.
Slot «n petg. 2
Radio-prijsvraag van
Wim Kan mislukt
(Van onze correspondent)
Thans is wel gebleken, dat de radio-
prjjsvraag, die Wim Kan op 31 augus
tus in het nationale radio-programma
heeft opgezet en verzorgd ten bate van
de kankerbestrijding, een grote mis
lukking is geworden. Naar wij uit be
trouwbare bron vernemen, zijn er
slechts een kleine 6000 oplossingen
binnengekomen; een reactie, die het
Koningin Wilhelminafonds weinig zo
den aan de dijk heeft gezet.
Bovendien hebben velen ingezonden,
omdat zij voor het goede doel nog wel
iets overhadden, maar zij maakten daar
bij de aantekening dat de prijsvraag on
oplosbaar was.
Kan heeft namelijk te hoog gegrepen.
Hij zong zes liedjes, waarvan een be
paald aantal van hemzelf waren en een
aantal van anderen. Men moest per
briefkaart opgeven, welke van Kan waren
en welke van anderen en tevens extra
port opplakken. Wim Kan heeft de keuze
niet gemakkelijk genoeg gemaakt om de
actie een éclatant succes te doen worden:
hij heeft het publiek overschat door te
denken dat zijn repertoire een dergelijke
bekendheid had, dat iedereen direct zijn
liedjes zou herkennen. Om deze reden,
dat de prijsvraag dus te moeilijk bleek,
wordt ook een herhaling van de uitzen-
ling niet langer overwogen.
Amerikaans-Russisch
overleg in tie V.S.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, Dulles, zal zaterdag a.s.
in Washington overleg plegen met zfjn
Russische collega Grom.vko over „inter
nationale aangelegenheden, die van be
lang zfjn voor de Verenigde Staten en
de Sovjet-Unie", aldus een bekendma
king van het Amerikaanse ministerie
van Buitenlandse Zaken.
Deze bijeenkomst is belegd op Dulles*
verzoek. Naar van ambtelijke zijde ver
luidt zullen het Midden-Oosten en de
ontwapening belangrijke punten van
overleg worden, dat overigens de bui
tenlandse politiek in het algemeen zal
betreffen.
Zoals officieel medegedeeld werd
maakt deze bespreking deel uit van een
reeks ontmoetingen tussen Dulles en en
kele van zijn buitenlandse ambtgenoten
die momenteel de V.N.-assemblee be
zoeken. Dit geschiedt in overeenstem
ming met Dulles' wens, om iedere ge
legenheid te baat te nemen om belang
rijke internationale zaken met vreemde
staatslieden te bespreken.