ZWAARDEMAKER dani
Nationaal overleg" in Indonesië
schiep een heter klimaat
loflatiegevaar wordt onderkend
niet duurder... wé! beter!
Regering eist dat opstandige
gebieden zullen capituleren
Zolang de aanpassing duurt laat
liet kapitaal op zich wachten
(xaxi oïndjt vmdiuii
iW«ic zitUyi. 'M al
dichi. bij (5) Okbob&cj
96ste iaargang
Zaterdag 28 september 1957
Zesde blad no. 29252
LEIDERDORP
Medische dinst De dienst wordt dit
week-einde waargenomen door dokter
J. A. de Bcnuyne, Hoofdstraat 8, tel. 22208.
WARMOND
Mcidische dienst De dienst wordt
dit week-emde waargenomen door dok
ter Van Nes en dokter Walenkamp.
WASSENAAR
Medische dienst De medische dienst
wordt zondag waargenomen door de
artsen Baart de la Faille en Boer.
9r
IT orden beslissingen geheim gehouden om
niemand het gezicht te doen verliezen
(Van onze correspondent in Djakarta)
„Wie gedacht mocht hebben, dat met het succesvol verloop van het
„Nationaal overleg" direct een einde zou zijn gekomen aan alle narig
heden in Indonesië, vindt in de van nuchterheid getuigende verklaring
van de premier in het parlement geen steun. De regering is niet van
mening dat met de goede afloop van het nationaal overleg alles weer
in het reine is gebracht", aldus de premier. En over de gezamenlijke
verklaring van president Soekarno en ex-vice-president Hatta zei hij,
dat voor een modus vivendi in de samenwerking tussen de twee natio
nale leiders een lange tijd, alsmede geduld, begrip en een koel hoofd
nodig zijn.
Daarmede bevestigde hij de indruk, dat die gezamenlijke verklaring
niet meer dan een uitgangspunt is, van waaruit de hernieuwde samen
werking moet worden geconcretiseerd.
Men moet hen de tijd geven!
Eerder had oud-minister Roeslan
Abdoelgani, die, na enige tijd op de
jiachtergrond te hebben gestaan als
\gevolg van de deviezensmokkel-af-
\faire, als vice-voorzitter van de
door de president geconcipieerde
Nationale Raad nu weer een belang
rijke positie inneemt, over de geza
menlijke verklaring gezegd, persoon
lijk de ivens te hebben gekoesterd,
dat er meer bereikt zou worden. Hij
had iets meer concreets gewild.
Doch - zo zei hij - men moet aan
beide nationale figuren de tijd ge
ven om hun onderlinge verhouding
Xe ontwikkelen in overeenstemming
imet hun aanleg en hun persoonlijke
|ieigenschappen
Uit dit alles blijkt wel dat het feit.
jdat de gezamenlijke verklaring tot
stand kon komen, belangrijker is dan
haar inhoud. Als is haar kern. n.l. dat
iSoekarno en Hatta zich verbinden tot
leen absolute en gezamenlijke verdedi-
diging van de vrijheids-proclamatie van
17 augustus 1945, veelbetekenend in het
[licht van de verwijdering, die er tussen
beide leiders in de laatste jaren was ge
komen.
Het Medans PNI-blad „Patriot" be
twijfelt overigens of de tegenstellingen
in standpunt tussen Soekarno en Hatta
R-el te overbruggen zijn.
was van deze merkwaardige conferentie
tussen regeringsgedelegeerden en verte
genwoordigers uit de gebieden - militai
ren en civiele ambtenaren, dus allen
Staatsdienaren!
Alles zal afhangen van de mate. waar
in. en de snelheid waarmee, aan de ene
zijde de wensen worden verwezenlijkt en
aan de andere zijde de weg terug naar
normale verhoudingen zal worden be
wandeld. Want min of meer als een eis
ls door de regering aan de gebiedsde
len gesteld, dat men terug zal gaan
naar de Grondwet en de rechtsregelin
gen. door het beëindigen van het eigen
beleid op bestuur- en economisch ge
bied.
..Wij kunnen niet verder gaan met
„wilde" proclamaties en met het drij
ven van barterhandel. die in strijd zijn
met de normale regelingen van de In
donesische republiek. We moeten terug
naar de bestaande rechtskanalen", zei
premier Djoeanda in zijn jongste rede
tot het parlement.
Dat betekent dus, dat een aantal
gebiedsdelen (Midden- en Zuid-Su-
matra en Noord-Celebes) zal moe
ten capituleren en de „raden", waar
mee zij zich een eigen civiel en mi
litair bestuur schiepen, zullen moe
ten opheffen. Zij zullen ook een eind
moeten maken aan de export „op
eigen houtje", waarmee zij zich de
nodige financiën verschaffen.
De toekomst zal leren of het Na
tionaal overleg deze gebiedsdelen
het vertrouwen in de wil en het ver
mogen van de regering in Djakarta
om hun wensen in belangrijke mate
te vervullen, heeft gegeven.
Periode van slappe beurzen
Radicale ommezwaai?
In hoeverre de beide Indonesische
eiders elkander zijn tegemoet gekomen
ijdens de besprekingen in klein comité
redurende het nationaal overleg, is niet
tekend. De verschillen waren groot.
Hatta immers was gekant tegen het
:oncept van Soekarno, waarmee deze
de „geleide democratie" als het voor In-
lonesië meest geschikte politieke sys-
eem wilde verwezenlijken.
Hatta wenste verder ontbinding van
Ue Nationale Raad. alsmede van het
kabinet-Djoeanda. door de president
.als burger" gevormd.
Hij wenst verder een presidentieel ka
binet. waardoor de president voor zijn
activiteiten in het regeringsvlak ook de
Verantwoordelijkheid zal dragen.
Dit alles zou neer komen op een
radicale ommezwaai in het huidige
geleid. Doch zomin als te verwach
ten is, dat de president al deze zijn
eesteskinderen zonder meer om
als zou brengen, zo min is het re-
\elijk om te veronderstellen, dat
'atta heeft afgezien van al zijn
voorwaarden, waarvan zijn terug
veer in het staatkundig leven af-
ankelijk is.
Ergens moet, gezien de gezamen-
ijke verklaring, in het beraad in
Heine kring een ontmoetingspunt
ijn gevonden. Anders zou deze ver
jaring zonder wezenlijke betekenis
ijn. En dat zij onder een waardeloos
\tuk hun handtekening zouden heb-
ven gezet, valt natuurlijk noch van
loekarno noch van Hatta te ver-
vachten.
Het Medanse N.O.-blad „Mestika"
Dist dan ook al te berichten, dat ten
anzien van Nationale Raad en Kabinet
eeds beslissingen zijn genomen, doch
lat deze voorlopig niet bekend worden
emaakt. om ..niemand het gezicht te
oen verliezen". Wat het Kabinet be
reft vindt deze mededeling steun in het
eit dat het merendeel der deelnemers
an het Nationaal Overleg het stand-
lunt inneemt, dat een presidentieel ka-
inet dient te worden gevormd.
Succes voor Djoeanda
Het, bij elkaar brengen van Soekarno
n Hatta blijkt een persoonlijk succes te
ijn van premier ir. Djoeanda. Deze
lam daartoe het initiatief, toen uit de
edevoeringen der gedelegeerden bleek,
at herstel der samenwerking in eniger-
ei vorm een absolute voorwaarde was
oo~ een gunstig verloop van het Na-
ionaal overleg.
In aanwezigheid van de drie vice-pre-
ïiers (mr. Hardi. Idham Chalid en dr.
,eimena) en de chefstaf van het leger,
eneraal-majoor Nasoetion. heelt hij
iet de president en de ex-vice-presi-
ent. gezocht raar een basis voor het
lerstel der twee-eenheid.
Was het feit. dat hij de twee leiders
ezamen kon brengen - eerder dit jaar
ras dat anderen tijdens de kablnetscri-
is niet gelukt - op zichzelf reeds een
te-langrijke keer ten goede, de geza-
menlijke verklaring van Soekarno en
Hatta - wat haar intrensieke waarde
ook moge zijn - maakte Djoeanda's stap
tot een groot succes. Een succes, dat hij
zeer waarschijnlijk dankt aan het feit,
dat hij, de partijloze vakminister in
reeds menig voorgaand kabinet „poli
tiek een onbeschreven blad" is.
Commissie van zeven
Het Nationaal overleg heeft zich tij
dens zijn besprekingen uitvoerig bezig
gehouden met de wrijvingspunten tus
sen de centrale regering en de gebieds
delen. die bestaan op het gebied der au
tonomie. economie, financiën en op
bouw. De diverse standpunten en wen-
sein zijn neergelegd in een aantal be
sluiten van diverse commissies en een
resolutie van de plenaire zitting. Zij
zullen de regering dienen als richtlijnen
bij haar verder beleid.
De desintegratie in de strijdkrachten
- het conflict tussen de centrale rege
ring en een aantal territoriale comman
danten - heeft een aparta behandeling
gekregen. De kwestie is in zuiver mi
litaire kring besproken en de oplossing
is tenslotte overgedragen aan een „com
missie van zeven".
Zij bestaat uit president Soekarno, als
opperbevelhebber der weermacht, dr.
Hatta, premier Djoeanda, vice-premier
Leimcna, de minister van Gezondheid
dr. Aziz Saleh, sultan Hamengkoeboe-
wono (die hiermee een politieke „come
back" maakt) en de legerstafchef gen.-
majoor Nasoetion. Plechtig hebben de
militaire deelnemers aan het overleg be
loofd onvoorwaardelijk alle hesluiten
van de commissie te zullen gehoorza
men.
Naar normale
verhoudingen?
Concrete dingen zijn er dus uit het
Nationaal overleg niet voortgekomen,
hetgeen trouwens ook niet de bedoeling
Binnen afzienbare tijd weer naar herstel?
(Van onze financiële medewerker)
De effectenbeurzen, met name die van New York en Amsterdam, hebben zich
deze week van hun lelijke kant laten zien. Een hernieuwde koersdaling is inge
treden, waardoor in New York het indexcijfer voor industrials op 458.96 terug
viel, zijnde dit slechts enkele punten boven de laagste stand van dit jaar n.l.
454.82 op 12 februari. Nog niet zo lang geleden, n.l. op 12 juli j.I. werd de hoogste
stand bereikt met een indexcijfer van 526.77, dat nog enkele punten hoger lag
dan de top van 1956 (521.05). Ruïneus kan men deze daling nog niet noemen,
want in procenten van de hoogste stand bedraagt ze nog niet meer dan ca.
14 Aan de andere kant dient ermee te worden gerekend dat men hier met
indexcijfers te doen heeft, welke op niet meer dan 30 fondsen betrekking hebben
en dat voor vele Amerikaanse aandelen, bijv. koperwaarden, de koersdaling veel
groter is dan uit bovengenoemde indexcijfers zou kunnen worden afgeleid.
In elk geval wijzen de Newyorkse koer
sen erop dat er factoren zijn. welke ook
in de V.S. het kapitaal van de beurs te
rughouden, voor zover er althans voor
nieuw beleggingen kapitaal aanwezig is.
Natuurlijk is er in de V.S. kapitaal aan
wezig, maar niet in die mate als een en
twee jaar geleden, doordat ook ginds de
kapitaalvorming bij de omvang van de
investeringen en de particuliere beste
dingen is ten achter gebleven. Ook in
de V.S. heeft de inflatie het zicht op de
ontwikkeling van het economisch pro
ces versluierd en nu van verschillende
kanten de strijd tegen de inflatie wordt
aangebonden, blijkt alles niet zo mooi
te zijn als men dacht. Men kan in de
V.S. evenals trouwens in Europa en im
mers ook in ons land tot op zekere
hoogte van een economisch demasqué
spreken en het is maar gelukkig dat men
in de leidende kringen, inzonderheid in
die van de overheid, de ogen weer voor
de werkelijkheid opent en het toekom
stig beleid op die werkelijkheid poogt te
baseren.
Ook in de V.S. heeft men zich vergist.
Gedurende de eerste jaren van de oor
log heeft men talrijke miljarden dol
lars besteed om Europa weer op de been
te brengen. Men heeft op die wijze de
koopkracht van ons werelddeel aanmer
kelijk vergroot, laat ons aannemen ook
uit een menslievend oogpunt, maar zeker
omdat een producent nu eenmaal con
sumenten nodig heeft. De Amerikaanse
dollars zijn inderdaad vruchtbaar ge
weest in zoverre zij het Europese be
drijfsleven weer op gang hebben ge
bracht, zodat de produktie sinds het
Gisteravond arriveerde op Schip
hol de Zuidafrikaanse minister
van Economische Zaken. Z.E. A. J.
R. van Rhijn. De minister zal enige
dagen in Nederland verblijven.
Minister van Rhijn rechts
werd bij het verlaten van het vlieg
tuig begroet door de ambassadeur
van Zuid-Afrika in Nederland, mr.
F. E. Geldenhuys.
eind van de oorlog met ca. 75% is toege
nomen. Deze economische expansie heeft
ook de vraag naar goederen op enorme
wijze vergroot en hiervan heeft Amerika
niet in de laatste plaats geprofiteerd.
Amerika is weliswaar wat men noemt
selfsupporting, maar voor zijn econo
mische ontwikkeling is de export van
grote betekenis en op die export heeft
men het in de laatste jaren in sterke
mate gericht. In de jaren 1955 en 1956
is de Amerikaanse export aanmerkelijk
toegenomen, zodat het overschot van de
handelsbalans in 1955 2748 miljoen en
in 1956 zelfs 9 4500 miljoen bedroeg, ter
wijl in het eerste kwartaal van het lo
pende jaar al weer een surplus van
1900 miljoen werd bereikt.
Het jaarverslag van het Internatio
naal Monetair Fonds wijst er echter op,
dat, ondanks een indrukwekkende toene
ming van de buitenlandse particuliere
investeringen der V.S. de aanwas van
goud- en dollarreserves in de rest van
de wereld uit transacties met de V.S. tot
bijna de helft is ingekrompen. Het inte
grale betalingsbalansoverschot van de
industriële landen als geheel genomen,
daalde scherp en verdween bijna, een
verschijnsel dat immers ook voor ons
land valt te constateren.
De Europese landen hebben dus op
grote schaal uit de V.S. geïmporteerd en
daarmee de Amerikaanse conjunctuur
gestimuleerd, maar ten koste van het
evenwicht op hun betalingsbalans, welke
nu en zeker ten aanzien van de V.S.
deerlijk uit het lood ligt. Handhaving
van de grote importen was alleen moge
lijk door een inflationistische finan
ciering, welke zich allengs is gaan wre
ken en die voor ons werelddeel thans een
periode van aanpassing heeft doen aan
breken, waaraan ook de V.S. zich niet
kunnen onttrekken.
Want al is Europa wat zijn conjunc
tuur betreft van de V.S. afhankelijk,
op haar beurt zijn deze ook weer van
Europa afhankelijk, zij het niet in de
zelfde mate. De V.S. hebben op allerlei
manier de exporten naar andere landen
bevorderd en de importen bemoeilijkt,
maar nu men in Europa tot verminde
ring van de importen moet overgaan,
wordt dat uiteraard ook in de V.S. ge
voeld. De cijfers van de buitenlandse
handel van de V.S. in het tweede kwar
taal waren reeds minder goed dan die
van het eerste en de bestedingsbeperking
welk thans in de meeste landen van
Europa het parool is. gaat ook het
Amerikaanse bedrijfsleven niet voorbij.
De Amerikaanse economie toont de
laatste tyd op meer dan een punt een
teruggang, wel niet van grote omvang,
maar toch zodanig dat ze de aandacht
trekt en de regering noopt om zich ook
met de moeilijkheden in Europa bezig te
houden. De staalproduktie in de V.S.
ligt thans op 82% van haar capaciteit,
die van koper op 76%. van synthetische
rubber op 77%, van kunstvezels :n
kunstgarens op 78% van auto's zelfs op
64%.
We zitten dus. zowel in de V.S. als ten
onzent feitelijk midden in een periode
van aanpassing en als gezegd is het min
of meer geruststellend dat men over
tuigd is op het pad der inflatie niet te
kunnen voortgaan zonder economische
verschijnselen van ernstiger aard op te
roepen. President Eisenhower heeft bij
de opening van de jaarvergadering van
het, Internationaal Monetair Fonds met
nadruk op het gevaar van een verdere
inflatie gewezen en al moet een president
van de V.S. op grond van zijn positie en
terwille var. de psychologische invloed
welke er van zijn woorden uitgaat, zijn
optimisme handhaven, men zal er ook in
de VS. niet aan kunnen ontkomen
althans gedurende enige tijd met een
vermindering van de exporten naar
Europa rekening te houden.
Gelijk wü meer dan eens hebben doen
opmerken, heeft de industriële expansie
in Europa door minister Zijlstra een in
dustriële revolutie genoemd, een voort
durende en toenemende vraag naar ka
pitaal veroorzaakt. Deze Industriële ex
pansie is, zo kan men ook in het ver
slag van het I.M.F. lezen, weliswaar
met een toeneming van het kapitaal ge
paard gegaan, maar de eisen welke uit
dien hoofde werden gesteld, waren zo
groot dat de groei van het nationale in
komen en van de besparingen het snel
le tempo van de expansie tenslotte niet
konden bijhouden.
Met het gevolg dat de pogingen om in
de tekorten te voorzien door de verlening
van kredieten op een hardnekkige in
flatie zijn uitgelopen.
Dit gevaar wordt thans onderkend en
een juiste diagnose van de ziekte is de
eerste voorwaarde van haar genezing.
En het kan in deze sombere tijd enigs
zins tot bemoediging strekken dat de
directie van het I.M.F. meent te mogen
verwachten dat ondanks de beproevin
gen van het afgelopen jaar. de ontwik
keling binnen afzienbare tijd weer zal
gaan in de richting van herstel van een
volkomen multilaterale wereldhandel,
wat wil zeggen dat die wereldhandel niet
door monetaire moeilijkheden van be
paalde landen zal worden gestuit. Het
I.M.F. kan hierbij een doeltreffende rol
spelen, gelijk reeds gebleken is uit de
hulp, welke het aan verschillende lan
den, immers ook aan ons land heeft
verleend en naarmate elk land intern
de maatregelen neemt, welke nodig zijn
om het evenwicht tussen bestedingen en
besparingen te herstellen, zal het eco
nomisch herstel te eerder kunnen op
treden.
Maar een overgangsperiode, een pe
riode van aanpassing zullen wij moeten
doormaken en omdat niemand kan zeg
gen hoe lang die periode zal duren,
houdt ook het nog beschikbare kapitaal
zich op de ruimte, waarin voor een goed
deel de oorzaak van de slappe beurzen
gelegen is.
Explosie aan boord van Noors
zeeschip
Een dode, een gewonde
Gistermiddag omstreeks half twee
heeft zich aan boord van het Noorse
zeeschip „Bello", dat gemeerd ligt aan
de werf van de Nederlandse Dok en
Scheepsbouwmaatschappij te Amster
dam, een explosie voorgedaan, tenge
volge waarvan een persoon werd ge
dood en een ander met niet ernstige
brandwonden in het Binnengasthuis
moest worden opgenomen.
In de centertank van het schip ver
richtten op genoemd tijdstip vijf Zweedse
technici werkzaamheden, waarbij zij ge
bruik maakten van lasapparaten. Plot
seling vatten olieresten in de tank vlam.
De brand die ontstond ging gepaard
met een zeer sterke rookontwikkeling.
Drie van de vijf Zweden konden zich in
allerijl via een vaste ladder in veilig
heid stellen maar voordat de twee
overige technici kans kregen de tank te
verlaten ontstond een explosie.
De 26-jarige Zweed W. H. I. Jo
hansson uit Gothenburg gelukte het
toch nog, ondanks zijn niet ern
stige opgelopen brandwonden aan
gelaat en handen, op eigen gelegen
heid aan dek van het schip te komen.
Zijn toestand is redelijk. Zijn 27-jarige
collega A. V. Karlsnn uit Tving werd
echter pas anderhalf uur na de
explosie door personeel van de Am
sterdamse brandweer, overdekt met
brandwonden, levenloos uit de tank
naar boven gebracht.
De reddingspogingen werden door de
sterke rookontwikkeling en in de tank
aanwezige gassen zeer bemoeilijkt.
Samengaan ven commerciële
televisiemaatschappijen
Naar wü vernemen zijn in de loop
van dit jaar de Stichting Onafhanke
lijke Nationale Televisie (O.N.T.V.) te
Den Haag en de Televisie Exploitatie
Maatschappij N.V. i.o„ (T.E.M.), kan
toor houdende te Rotterdam, die
beide een aanvraag hebben ingediend
by de minister van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen ter verkrij
ging van een concessie tot het ver
zorgen van commerciële televisie, met
elkaar in overleg getreden over de
mogelijkheid van samenwerking.
In een onlangs gehouden vergadering
van aandeelhouders van de T.EM. is tot
volledig samengaan van beide organisa
ties en tot samensmelting der inge
diende concessieaanvragen besloten.
De TEM zal voortaan Onafhankelijke
Televisie Exploitatie Maatschappij N.V.
i.o. (OTEM) heten.
Verder is tot een aantal wijzigingen
van de conceptstatuten besloten.
Door deze wijzigingen zijn de bezwa
ren, die de ONTV had tegen de oor
spronkelijke opzet van de TEM onder
vangen. Derhalve heeft de ONTB beslo
ten iedere naar buiten gerichte activi
teit te staken. Vertegenwoordigers van
de ONTV hebben zitting genomen in
de commissies, ingesteld door de OTEM,
ter voorbereiding van haar werkzaam
heden. Het kantoor der vennootschap
blijft voorlopig gevestigd in Rotterdam
OEGSTGEEST
Medische dienst De dienst wordt
dit weekeinde waargenomen door dok
ter Held. tel. 24S49.
L&bisun, ofo matawe/i
f4160 ooot KkutAxdcu^--
„ÏWjtüü.".
BEVTEDlMoo li
Beperk (H G J,
ll&clsg. ÜMJML ïiod- UOQC
due. ux&ek. maox w
9 -
ls wyi
(lo^oteutk aaxtftfispa,"
lm OOOC. rÜHMM
frjna 'juhuxAWi Viootd^
of Zoq,..ïi<iAsLziojiul-
0OSt<lAfVCÜiC
VCix isdd&t j-üma's
üfuUQXL show Wittop
tot bWDO. c *oo
