Mogelijkheden voor een van de kapitaalmarkt West-Europa's vereniging gaat de Zweden wel wat te vlug Hersenschimmen door minister Hofstra radicaal weggevaagd verruiming Ook öJLZs.(mibi) mek 96ste jaargang Zaterdag 21 september 1957 Derde blad no. 29246 Drie maanden in de Elsas Schweitzer: profeet, die in zijn eigen land niet werd geëerd Maar in Parijs zijn de ogen voor zijn mooie tverlt langzamerhand opengegaan (Van onze Parjjse correspondent Professor Albert Schweitzer, de zendeling-arts-filosoof-musicoloog-organist, heeft er nooit van gehouden aan de weg te timmeren. En wanneer hij dan toch nog wel eens bewust de aandacht trok, dan deed hij dat ten behoeve van anderen. En zo gaf hij in de hele wereld lezingen en orgelconcerten om langs die weg de gelden bijeen te brengen, die hij nodig had voor de aanbouw en het onderhoud van zijn ziekenhuizen voor de zwarte bevolking van Lambarene in Frans Midden- Afrika. Doch overigens waren zijn gedragingen altijd zo discreet, dat zijn roem in Frankrijk, zijn vaderland, eigenlijk van het buitenland uit moest worden ver breid. Eerst toen de Amerikanen, met hun voorliefde voor de overtreffende trappen, verzekerd hadden, dat Albert Schweitzer onbestreden de „grootste man ter wereld' was een titel waarop men dit keer trouwens weinig af zou willen dingen begonnen óók zijn eigen landgenoten zich wat meer voor hem te interesseren. Hij reist tweede klas en draagt zijn koffer zelf Alleen voor het sóórt belangstelling heeft de nu 83-jarige Schweizer, die nog altijd gekleed gaat als een wat slordige provinciale dominee, minder waardering. Hij heeft zijn oerwouden nu weer voor drie maanden in de steek gelaten om in zijn geboorteland, de Elzas, wat verdien de rust te genieten, en toen hij in Col- mar door de persfotografen werd opge wacht was zijn repliek op hun verzoek even te poseren: „Wat moeten jullie nu toch met zo'n oude aap als ik? Laat me die laatste dagen van mijn leven nu maar liever rustig aan mezelf over". De professor vervolgde daarna in kaarsrechte gang zijn weg. terwijl hij een flinke koffer beslist zelf wilde dragen. In Bordeaux had hij de trein genomen, tweede klas. omdat, zoals hij verklaarde, de derde klassen sinds zijn laatste ver blijf in Frankrijk waren afgeschaft! Amerikaanse vrienden vergezelden de grote grijsaard met de forse knevel naar het plaatsje Gunsbach in de Elzas. Zijn jeugd heeft Schweitzer ook in dit dorp, waar zijn vader predikant was, doorge bracht en zijn moeder kwam hier in 1917 bij een ongeluk met legerpaarden om het leven. De zendeling heeft in Guns bach, twintig jaar geleden, een eigen huis laten bouwen de enige luxe die hij zichzelf ooit heeft gegund met de op brengst van de Goètheprijs, die hem toen werd toegekend. De woning heeft twee verdiepingen, telt twaalf kamers en werd door hem zelf ontworpen. Zijn werkvertrek is volgestouwd met souve nirs, foto's en snuisterijen en in de salon staat het huisorgel opgesteld, waaraan hij zijn weinige vrije uren met zijn Bach-spel doorbrengt. Zijn correspon dentie. welke dagelijks uit honderden brieven bestaat, wordt door zijn trouwe secretaresse behandeld, die al sinds lange jaren ook in de wildernis aan zijn zijde stond. Officiële medewerking In het ziekenhuis van prof .Schweitzer kunnen thans duizend zieken, mannen, vrouwen en kinderen, worden behandeld. Vroeger bestond er in dit deel van het zwarte werelddeel geen enkele inrich ting voor medische bijstand en de sterf tecijfers waren dan ook beangstigend hoog. De Franse regering verleent tegen woordig financiële medewerking, waar door nu geregeld een twintigtal jonge medici hun stage bij Schweitzer kunnen doorlopen. Doch de krachtigste steun onder vindt de vermaarde zendeling nog wel van particulieren, die door zijn grote voorbeeld worden geïnspireerd en even- Indienststelling Hr. Ms. Utrecht en Overijssel Op dinsdag 1 oktober en vrijdag 4 oktober a.s. zullen respectievelijk bij de Kon. Maatschappij ..De Schelde" N.V. te Vlissingen en de dok- en werf- maatschappij Wilton Fijenoord NV te Rotterdam de nieuwe tot de B-klasse behorende onderzeebootjagers „Over ijssel" en „Utrecht" in dienst worden gesteld. Deze indienststelling zal geschieden door de aangewezen commandanten, te weten luitenant-ter-zee eerste klasse L. C. Poole voor de ..Utrecht' en kapitein luitenant-ter-zee W. A. de Looze voor de ..Overijssel". Genoemde bodems zijn de zesde en zevende van een serie van acht onderzeeboot jagers in deze klasse, die nu aan de Nederlandse zeestrijdkrach ten worden toegevoegd. De jagers van de B-klasse behoren tot de snelste schepen, welke ooit deel hebben uitgemaakt van de Kon. Marine. Prof. dr. ALBERT SCHWEITZER „Laat zo'n oude aap als ik nu toch met rust' als hij, werk, verwanten, huis en hof in de steek laten om Schweitzer te gaan helpen. Actieve steun van jong en oud, arm en rijk. Ook Olga Deterding, doch ter van de beroemde Nederlands-Engelse petroleumkoning. is zo onlangs uit mede dogen met de slachtoffers van de lepra tot de kring van Schweitzers medewer kers. die een streng leven leiden, toege treden. Over drie maanden keert de zendeling weer terug naar zijn zwarte patiënten om het volgend jaar zjjn vakantie dan weer in Frankrijk door te komen brengen. Over „pensioen" heeft hij nog nooit willen spreken Geen postzegelautomaten voor zegels van 12 cent (Speciale berichtgeving) Het is niet waarschijnlijk, dat de postzegelautomaten van 10 cent in ons land zullen worden omgeschakeld op zegels van 12 cent. nu met ingang van 1 novermber de port voor binnen landse brieven tot en met 20 gram op 12 cent zal worden gebracht. Een der gelijke omschakeling zou een te kost- opbrengst voor een belangrijk deel te niet zou doen, aldus vernemen wij van hoofdkantoor der P.T.T. in Den Haag. De briefpostgebruiker zal voor de frankering van zijn brieven tot en met 20 gram voortaan minstens twee zegels moeten plakken, dus een van tien en een van twee cent. Ten aanzien van de verkoop van brief kaarten, waarvan het porto van 7 op 8 cent wordt gebracht, werd medegedeeld, dat mogelijkerwijze de automaten van 25 cent op drie maal 8 en 1 cent terug zullen worden ingesteld, waarvoor slechts een kleine ingreep nodig schijnt te zijn. Zoals bekend, werken de briefkaart- automaten ook thans op een kwartje, namelijk drie maal 7 en 4 cent terug. Financiële positie der gemeenten Het bestuur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten is gisteren ii spoedvergadering bijeen geweest, ten einde zich te beraden over de inhoud van de Troonrede en de miljoenennota 1958 in verband met de financiële positie van de gemeenten. Het bestuur heeft besloten het resultaat van dit beraad ter kennis van de betrokken minister te brengen. Weer gescherikenactis voor emigranten (Van onze Haagse redactie) Het in 1955 opgerichte „Comité tot viering van het Sint-Nicolaasfeest in het buitenland" is er het vorig jaar in geslaagd zijn doelstelling ver hoging van de Sint-Nicolaasvreugde bij alle landgenoten in het buitenland te verwezenlijken en is ook voor Sint-Nicolaas 1957 een actie begonnen. De in Nederland wonende familie en vrienden van Nederlanders in het bui tenland worden door het comité opge wekt tot het verzenden van geschenk zendingen. Tegen lage prijs stelt het comité o.a. Sint-Nicolaasliedjes (met teksten in het Nederlands Engels en Nederlands/ Spaans), een grammofoonplaat met tien Sinterklaasliedjes, recepten en knippa tronen voor Sint-Nicolaascostuums ter beschikking. Bovendien werkt het comité samen met de Nederlandse banketbak kerij en de Federatie van Kantoorboek handelaren. Eerstgenoemde organisatie levert weer spéciale pakketten met ty pisch Nederlandse lekkernijen, de fede ratie een uitgebreide collectie Neder landse kalenders, die verzendklaar wor den verkocht. Voor Australië en Nieuw- Zeeland dient uiterlijk 27 september te worden besteld, voor de Unie van Zuid- Afrika en Rhodesië 16 oktober, Indonesië 21 oktober, Canada en de Ver. Staten 23 oktober. Het adres van het comité is Piet Heinplein 6 'te Den Haag. Autochtone burgers voor Marine op Nieuw Guinea Het is de bedoeling om voor eenvou dige functies bij de Marine op Nieuw- Güinea autochtone burgerkrachten aan te trekken, aldus minister Staf in de toelichting op de begroting 1958 van Marine. Hierdoor kan worden bereikt, dat. minder dienstplichtigen, die dpze functies thans vervullen, van Neder land naar Nieuw-Guinea behoeven te worden uitgezonden. Ook voor de Ned. Antillen zijn maatregelen in overweging, die, met behoud van de militaire kracht, personeelsverminderend zullen werken, zo kondigt minister Staf verder aan. Streven naar Noordse markt houdt dit tempo niet bij Wat zullen de Denen kiezenWest-Europa of Scandinavië (Van onze correspondent in Stockholm) Met enigszins gemengde gevoelens zien de Zweden, hoe de landen van West- Europa naar elkaar toe groeien en in zeker opzicht vinden ze het helemaal niet erg, dat de laatste Franse maatregelen deze ontwikkeling zullen vertragen. De kans is namelijk groot, dat Denemarken zich economisch bij „de zes" (Frankrijk, West-Duitsland, Italië en de Benelux) zal aansluiten en aldus de lang gekoesterde plannen inzake een gemeenschappelijke Noordse markt ineen zal doen storten. In Denemarken gaan steeds meer stemmen op, die ronduit voor een aansluiting bij „de zes" pleiten. Men voelt in Kopenhagen zeer weinig voor de Noordse markt, omdat deze alleen industriële goederen zou betreffen, terwijl vooral Zweden dan toch zijn protectionistische landbouwpolitiek zou blijven handhaven. Ook Noor wegen is bang de grenzen voor de Zweedse industrie te openen. Vooral de grote Zweedse firma's zouden dan de kleine Noorse bedrijven vlug onder de voet lopen. Slechts de Zweden komen steeds met nieuwe argumenten aanzetten, waarom een gemeenschappelijke markt van 20 miljoen Scandinaviërs voordeliger moet zijn dan de afzetgebiedjes van thans. Via een kleine omweg Wat evenwel niet rechtstreeks kan worden klaargespeeld, gaat soms via een kleine omweg. Zo maken de Noren bij voorbeeld nu een bepaald onderdeel voor de Zweedse auto's en in ruil hier voor hebben de Zweden 1000 van die wagens geleverd. De bouw van een Zweedse oliehaven in de Trond'heimfjord wijst ook op sa menwerking en er zijn dienaangaande nog andere voorbeelden te noemen. Niettemin zijn er ook factoren, die de andere kant uit wijzen. Men behoeft er in d-it opzicht Slechts aan te herinne ren, dat Denemarken en Noorwegen lid van de NAVO zijn, Zweden en Finland daarentegen niet. „Toetreding van Denemarken tot de groep van zes zou tot een grotere split sing van de Noordse landen kunnen lei den dan destijds de aansluiting bij de NAVO zou hebben gedaan", is nu van hooggeplaatste Zweedse zijde gezegd. De Zweden zien de samenwerking van de zes namelijk niet alleen econo misch. Er zitten ook culturele, sociale en politieke aspecten aan. Politiek wil Zweden zich niet binden en alle Zwe den, die in de afgelopen jaren vooral in Frankrijk en Italië zijn geweest, voelen SCANDINAMARKT Weer ogen krijgen voor de werkelijkheid! De Miljoenennota heeft op de Amsterdamse effectenbeurs geen gróte deining veroorzaakt, hetgeen wel als een aanwijzing kan worden gezien van de grote terughoudendheid, welke zich sinds de laatste tijd van het beleggend publiek heeft meester gemaakt. Want zoals wij in onze bespreking van de Staatsbegroting hebben opgemerkt, toont zij ditmaal enkele geruststellende facetten, welke ook voor de effectenbeurs van betekenis zijn. Het feit dat het niet in de bedoeling liet in 1958 een nieuwe Staatslening uit te geven houdt niet alleen in dat de Minister van Financiën, zij het dan met wat kunst en vliegwerk, de Staatsuitgaven in dat jaar uit de. slechts met een gering be drag verhoogde belastingen meent te kunnen dekken, maar ook dat er op de kapitaalmarkt enige ruimte kan ontstaan. Tenzij buitenlandse invloeden dit zouden verhinderen. Men denke aan de Engelse discontoverhoging. Het is natuurlijk ondenkbaar dat in een handomdraai het financieel beleid van de regering zo kan worden omge zet dat bijv. tot belastingverlaging zou kunnen worden overgegaan, maar als in 1958 kan worden bereikt wat in de Staatsbegroting wordt voorgesteld geen nieuwe loonronden. stabilisatie van het prijspeil, geen verdere financiering van Staatsuitgaven met inflatoire mid delen kan toch niet worden ontkend dat de regering een bijdrage zal hebben geleverd tot het verkrijgen van een be tere verhouding tussen de nationale in komsten en de nationale uitgaven, waarop thans zowel in de Staatshuis houding als in de volkshuishouding het streven moet zijn gericht. Ook in vroegere perioden van depres sie heeft het Nederlandse volk getoond de noodzakelijke aanpassing te kunnen opbrengen en dat men thans ook in de vakbonden tot het inzicht komt dat van nieuwe loonronden vooreerst geen spra ke kan zijn. kan er toe bijdragen dat ook het bedrijfsleven, zij het op een lager niveau van omzetten, in 1958 nog redeli k" resultaten kan behalen. Ir. elk geval is het ook voor het bedrijfsleven van belang dat. van de zijde der cen trale overheid op de kapitaalmarkt geen beroep wordt gedaan en dat naar in perking van de overheidsuitgaven zal worden gestreefd. Er zijn, ook ten aan zien van de ontwikkeling der Staatsfi nanciën ongetwijfeld nog vele zwakke plekken, welke tot de uiterste voorzich tigheid nopen en ons voor optimisme moeten behoeden. Maar als de overtuiging veld wint dat de overheid alles in het werk stelt om een verdere waardevermin dering van het geld te voorkomen, kan een geleidelijke terugkeer van het ver trouwen bij de belegger niet uitblij ven, hetgeen dan ook in de waarde ring van staatsfondsen en andere geldelijke waarden tot uitdrukking moet komen. Juist in een tijd als deze is het nodig dat een volk zijn zelfvertrou wen niet verliest en zich niet aan een zeker fatalisme overgeeft, maar het als zijn gemeenschappelijke taak ziet de gevaren af te v.enden, welke de vaderlandse economie bedreigen. Het min of meer luchthartig optimis me van de vorige Minister van Finan ciën heeft veel kwaad gedaan en bjj de massa de indruk gewekt dat we in een paradijstoestand waren aange land. Deze hersenschimmen zijn door Minister Hofstra radicaal weggevaagd en als regering en volk weer met beide henen op de grond s'aan en weer oog krijgen voor de werkelijkheid moet het mogelijk zijn de moeilijkheden van deze tijd te boven te komen. Bij alle kritiek, welke men op het financieel beleid van de regering en ook op de nieuwe Staatsbegroting kan uit oefenen, lijkt het ons van het aller- grootste belang dat aan de herstelmoge lijkheden voor ons land niet wordt ge twijfeld en met de heren Hofstra en Zijlstra als ministers van Financiën en Economische Zkean mag er, ook op grond van de staatsbegroting, op worden ge rekend dat de regering aan de bevor dering van het economisch en finan cieel herstel een wezenlijke bijdrage zal leveren. Dit behoeft ons het oog niet te doen sluiten voor het feit dat de toestand van heden zeker nog niet rooskleurig is. De transactie, welke tussen de Neder landse regering en het Internationaal Monetair Fonds is tot stand gekomen, is daarvan een duidelijke aanwijzing. Dit I.M.F. is destijds opgericht om de stabiliteit van de verschillende valuta's zoveel mogelijk te bewaren en devalua ties tegen te gaan. Men is hierin niet steeds geslaagd, zoals bijv. in 1949 wel is gebleken, maar dat er tussen de ver schillende landen op dit punt een zeke re samenwerking bestaat, heeft niette min de stabiliteit van de valuta's bevor derd. Bij genoemd fonds hebben de verschillende regeringen grotere of klei nere bedragen in goud en deviezen en voorts in de eigen valuta gedeponeerd als een soort steunfonds, waaruit in bij zondere omstandigheden kan worden geput. Nederland heeft nu van deze mogelijkheid gebruikgemaakt door 'tbe drag. dat destijds in goud of deviezen bij het Fonds was gedeponeerd, nl. 8 68 3/4 miljoen (ca. f260 miljoen) op te vragen, dat door de regering bij de Nederland- sche Bank is gedeponeerd en waardoor haar tegoed bij de bank met eenzelfde bedrag is gestegen. De ruim f 300 mil joen schatkistbiljetten, welke twee we ken geleden ten laste van buitenlandse tegoeden waren geplaatst, zijn met het nu verkregen bedrag afgelost, zodat in de feitelijke positie van het Rijk geen verandering is gekomen. De nieuwe weekstaat doet zien dat het saldo, waarover de schatkist bij de Nederlandsche Bank thans beschikt per saldo nog met f26 miljoen is gedaald doordat het af te lossen bedrag groter was dan het van het I.M.F. verkregen bedrag. Toch blijkt dat de belastingont vangsten van de schatkist wat ruimer beginnen te vloeien en de hoop mag worden gekoesterd dat de grootste moeilijkheden voor de schatkist ach ter dc rug zijn. Hetgeen dan zal be- "kenen dat aan de inflatoire finan ciering van dc Staatsuitgaven, waar toe ook het opnemen van f260 mil joen bij het I.M.F. moet worden ge rekend. een einde zal komen, hetgeen niet zal nalaten het vertrouwen in de gulden te versterken. ook weinig voor een eventuele sociale gelijkschakeling.. Zij zijn er immers van overtuigd, de hoogste levensstandaard van Europa te hebben Aan de andere kant kan men intussen niet blind zijn voor de ontwikkeling- Denemarken staat thans voor een groot dilemma: zial het West-Europa of het Noorden kiezen? „Allebei", zeggen weer andere Zweden, die een gemeenschap pelijke Noordse markt als kleinere een heid van een Westeuropese markt zien. De vraag is echter, of deze Noordse markt niet te lang op zich laat wach ten. De Zweden en Noren zien heel goed de Deense moeilijkheden. De woordvoer der der Zweedse liberalen. Bertil Oh-hn, heeft reeds voorgesteld dat de overige Scandinaviërs gemeenschappelijk de klachten van de Denen ten opzichte van de Engelse bevoordeling van het Gemenebest-produkit zullen steunen. Men zou dan ook van andere West europese landen, zoals Frankrijk en Nederland, hulp kunnen verwachten. De Engelsen hebben er evenwel vlug op gereageerd en te verstaan gegeven, dat men door afspraken gebonden is. Bo vendien kunnen de Engelsen steeds weer wijzen op de protectionistische politiek der Zweden. Zoals reeds gezegd: de economische ontwikkeling van West-Europa heeft zich in een tempo voltrokken, dat door de Noordse landen nauwelijks kan wor den bijgehouden. En deze ontwikkeling kan Denemarken tot stappen dwingen, die voor dat land op een verwijdering van het Noorden wijzen. Provinciedag Maatschappelijk Werk in Zuid-Holland De Stichting voor Maatschappelijk Werk in Zuid-Holland en de Sociale Raden van Delft, 's-Gravenhage. Leiden Rotterdam en Vlaardingen zullen op donderdag 10 oktober ln de ^Dieren tuin" te 's-Gravenhage de provinciedag voor maatschappelijk werker, gezien te gen de achtergrond van de sociale psy chologie en de sociale psychiatrie. Dit onderwerp zal worden ingeleid door de heren J. A. J. Barnhoorn, ze nuwarts, hoofd van de afdeling sociale psvehiatrie en geestelijke hygiëne bij de gemeentelijke geneeskundige en gezond heidsdienst te Rotterdam, en dr. S. J. Vies. sociaal psycholoog van genoemde afdeling, werkzaam bij de gemeentelijke dienst voor Sociale Zaken te Rotterdam. Mr J. Klaasesz, Commissaris der Ko ningin in Zuid-Holland en voorzitter van de Stichting voor Maatschappelijk Werk in Zuid-Hólland, zal de provincie dag openen. Voorts zal moeten worden afgewacht of de bestedingsbeperking allengs in sterkere mate in de volkshuishouding zal doorwerken. In de miljoenennota heeft de Minister van Financiën mede gedeeld dat het tekort op de betalings balans. in 1956 groot f650 miljoen, in het eerste halfjaar van 1957 f500 a f 600 miljoen heeft bedragen, doch voor het gehele jaar dat bedrag weinig zal te boven gaan. Met andere woorden, de Minister verwacht dat de betalingsba lans voor het tweede halfjaar nagenoeg in evenwicht zal zijn. Hij grondt deze mening op het feit dat in het eerste halfjaar een extra voorraad vorming heeft plaats gehad, waarvan hij hoopt dat deze in het tweede halfjaar achter wege zal blijven. Die extra voorraad- vorming hield uiteraard verband met het toenemende wantrouwen in de waardevastheid van ons geld en de vrees voor een verdere prijsstijging, zowel bij de bedrijven als bij de particulieren. Keert de overtuiging terug dat de regering aan de inflatoire financie ring van haar uitgaven een einde maakt, blijven nieuwe loonronden uit en kan een verdere prijsstijging wor den voorkomen, dan ontstaat inder daad de mogelijkheid dat de beta lingsbalans over het tweede halfjaar een beter beeld zal vertonen en de positie van de Nederlandse gulden zowel in het binnenland als in het buitenland zal worden versterkt. Ook de kapitaalmarkt zal daarvan de invloed ondervinden. De nieuwe beperkingen, welke de regering voor de kredietgeving heeft opgelegd, heb ben tot resultaat dat bij de banken de liquiditeit groter wordt. De cijfers per 31 juli hebben doen zien dat de debiteurenpost niet noe menswaard is gestegen, maar dat de gel den van krediteuren sinds het begin van dit jaar met ca. f250 miljoen zijn gestegen. Voornamelijk zijn dit deposi to's. welke door de hoge rente worden aangetrokken, maar die bij een terug kerend vertrouwen beschikbaar komen voor de kapitaalmarkt. De mogelijkheid lijkt daarom niet uitgesloten dat ook het bedrijfsleven langzamerhand weer een beroep op de kapitaalmarkt kan doen. De uitgifte van 8 5 miljoen 20-jarige :obligaties van de Belgische Oliemij. Petrofina is een over weldigend succes geworden, hetgeen aan de van 5'/2 tot 7 I2 oplopende ren te is toe tesclirijven. De Zaanlandsche Scheepsbouw Mij. probeert het thans echter ook met een aandelenemissie a pari. Het resultaat hiervan zal een kleine aanwijzing kunnen zijn voor de mate van het vertrouwen in de toe komstmogelijkheden van ons bedrijfs leven. 32BEEffi Ladie.Kex.toc waat- sduuocte Xnopyi. o o tufl&XU- mxo f\\> *wm Diijaxu: wQxiiavu 2d CjOU.djJt'L </ji a \óxsxwxufl midGctorxd&i qzuiiAi. kuise tcuad besloot 'jJtAXüx.. Rem-bcaraJi: pcys toe te. 'kajrvTLm. W(XS <Dt ÏVT, LuxiliyL WQSiK \>our&M}) foUatoncejcb 0-~ Lkdse. Uc wis idool 'n. vuwda Raat: 25 jauq bestaan ivictece, 0 divi veekx&ak óslcs. mjck \óofc) Ujuu tekijaaar

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1957 | | pagina 11