Meer symptomen van onzekerheid
inzake de huidige conjunctuur
Europese beurzen sterk onder
de invloed van Neiv York
Is de griepepidemie in Limburg
nu over haar hoogtepunt heen?
Consumenten Orgaan richt zijn
activiteit op prijsbeweging
f'oorlichting door middel warenonderzoek
1
m
96«fe jaarpang
Zaterdag 14 september 1957
Derde blad no. Zö-
Kredietverlening werd verder beperkt
(Van onze financiële medewerker)
Het koersverloop op de effectenbeurzen was ook deze week weer een duidelijke
weerspiegeling van de grote onzekerheid ten aanzien van de ontwikkeling van de
economische en politieke verhoudingen in de naaste toekomst, zowel nationaal als
internationaal. Het is zeker dat de spanningen, welke rond Syrië zijn ontstaan een
van de factoren vormen, waardoor met name de Newyorkse beurs wordt beïnvloed.
Voorts wordt de onzekerheid met betrekking tot de economische ontwikkeling
in de V.S. vergroot door de nu reeds geruime tijd durende daling van enkele
grondstoffenprijzen, waarvan byv. koper sinds het midden van 1956 van circa
300 tot benden 200 per ton is gedaald, lood van 116 tot 90 en tin van
773 tot 735 per ton. Bij de andere grondstoffen is de prijsdaling minder spec
taculair, maar over het algemeen is er toch een dalende tendens, welke als een
duidelijke aanwijzing wordt beschouwd dat de conjunctuur vooreerst over haar
hoogtepunt heen is.
De gedurende de laatste jaren steeds
toenemende vraag naar industriële pro-
dukten heeft de grondstoffenbedrijven
tot een vergroting van de produktie ge
noopt, welke, nu de vraag in sommige
sectoren als de automobiel- en bouwnij
verheid is verminderd, grotere voorra
den heeft doen ontstaan en waardoor op
de marktprijs een voortdurende druk
wordt uitgeoefend.
Men is geneigd te zeggen dat de prijs
daling op de grondstoffenmarkten in de
strijd tegen de sterk gestegen groot- en
kleinhandelsprijzen als een te verwel
komen wapen mag worden beschouwd
en in zeker opzicht is dit ook het geval.
Er moet echter mee worden gerekend
dat een scherpe terugslag in de grond
stoffenbedrijven ook weer tot een ver
minderde vraag naar industriële pro-
dukten leidt en zo het algemene wel
vaartspeil doet dalen. Het gaat in de
economie altijd om het evenwicht en als
de naald al te zeer naar de ene of de
andere kant doorslaat, komen er brok
ken.
Daar komt bij dat de daling van de
grondstoffenprijzen op het prijspeil in
de groot- en kleinhandel lang niet meer
in die mate van invloed is als vroeger.
De prijs van goede gerede produkten,
dus van de fabrieksprijs, bestaat uit een
aantal componenten, waarvan de be
drijfskosten. met name die van lonen,
salarissen en sociale lasten, een véél
grotere betekenis heeft gekregen. Wat in
een bepaald artikel aan grondstoffen is
verwerkt, maakt daarom in verhouding
tot de eindprijs een veel kleiner percen
tage uit dan vroeger, waarin dan ook
foor een goed deel de verklaring ligt
daarom de groothandelsprijzen tot dus
ver nog niet noemenswaard zijn ge
daald. Ook de belastingfactor speelt in
de prijsbepaling van het eindprodukt
thans een aanmerkelijk grotere rol dan
voorheen, ongetwijfeld veel groter dan
de grondstoffenfactor.
Als ter beteugeling van de Inflatie
naar een prijsdaling of de stabilisatie
van de prijzen der eindprodukten wordt
gestreefd, zullen de middelen daartoe
dus in de eerste plaats in de arbeidskos
ten en de belastingdruk moeten worden
gezocht, nier ligt dan de grote moeilijk
heid, omdat het nagenoeg onmogelijk is
ton aanzien van Ionen, salarissen en so
ciale voorzieningen de klok terug te
draaien en op een verlaging der belas
tingen niet valt te rekenen. Integendeel,
de financiële moeilijkheden, waarin de
Staatsfinanciën van vele landen zich
berinden, nopen tot een verhoging van
de belastingen, daar van een radicale
besnoeiing der Staatsuitgaven onder de
huidige omstandigheden nauwelijks ver
wachtingen kunnen worden gekoesterd.
Het gevolg hiervan is dat, nu men
verdere prijsstijgingen wil voorkomen
of van hogerhand worden tegengegaan,
de winstmarges bij vele bedrijven dalen.
In de V.S. valt het verschijnsel te
constateren dat weliswaar de resulta
ten van de industriële bedrijven in het
eerste kwartaal van 1957 nog zeer be
vredigend waren en zelfs beter dan in
het voorgaande jaar. doch dat de wins
ten in het tweede kwartaal bij vele on
dernemingen zijn gedaald. Thans is de
hoop gevestigd op de doorgaans in het
derde en vierde kwartaal ontstane ople
ving in verschillende sectoren van het
bedrijfsleven, waaromtrent de verwach
tingen in de V.S. tot dusver sterk uit
eenlopen.
Het is de hieruit voortvloeiende onze
kerheid. waardoor de New-Yorkse beurs
af en toe wordt verontrust en die deze
week tot een nieuwe koersdaling heeft
geleid.
Nog altijd is het laagtepunt van mid
den februari (454.82) niet bereikt, maai
de Europehe beurzen - Londen. Brussel
en Amsterdam - staan niettemin sinds
geruime tijd 'sterk onder de, invloed van
de dalende koersen in New-York, als
gezegd mede omdat men in de koersbe-
weging van de beurs aldaar ook de ba
rometer ziet van de internationale po
litieke weersgesteldheid.
De toonaangevende landen in ons we
relddeel hebben daarbij hun eigen moei
lijkheden. Het blijkt dat de Franse re
gering met haar verkapte devaluatie
niet uit het moeras is geraakt en dat de
notitie van het Engelse Pond nog steeds
niet verzekerd is. De tegenstelling tus
sen West-Duitsland en de andere lan
den van de Europese Betalings Unie te
kent zich nog voortdurend scherper af.
-oils ook nu weer uit de stand per uit.
ugustus is gebleken. Een stijgend te-
art voor Engeland en Nederland, een
erdere toeneming van het Westduitse
egoed, dat nu tot de formidabele som
van S 959 miljoen is gestegen.
Afgezien van wat er in Amerika ge
beurt. zal het dringend noodzakelijk zijn
dat de onderlinge verhouding tussen de
Europese landen wordt verbeterd en op
dit punt kan er gelukkig van een klein
lichtpunt worden gesproken. Zoals wij
eerder hebben opgemerkt, wordt ook de
welvaart in Duitsland op den duur be
dreigd door de financiële en valutaire
moeilijkheden van zijn afnemers en al
wil men in Bonn geen revalorisatie van
de mark, toch begint men meer en meer
in te zien dat maatregelen nodig zijn
om het evenwicht tussen de Europese
landen onderling te herstellen. Zo wordt
thans niet alleen de zgn. „hot money",
het vluchtkapitaal uit het buitenland
geweerd, maar is men begonnen met een
vervroegde aflossing van schuld aan En
geland. terwijl thans wordt overwogen
ook voor andere buitenlandse leningen
tot vervroegde aflossing over te gaan.
Dit heeft op de Londense beurs reeds
tot een hernieuwde vraag naar Duitse
obligaties geleid en met name voor de
Dawes- en Younglening, welke het eerst
voor zulk een aflossing in aanmerking
zullen komen, zijn ook ten onzent de
koersen deze week wat aangetrokken.
Voor de concurrentiepositie van om
liggende landen is het voorts van bete
kenis dat ook in Duitsland niet onbe
langrijke loonsverhogingen te wachten
zijn, waardoor na verloop van tijd al
licht de grote overschotten op de han
dels- en betalingsbalans zullen dalen.
Het zal intussen ook voor ons land
nodig zijn dat intern maatregelen wor
den getroffen om deze spiegels van onze
internationale positie een minder zorg
wekkend beeld te doen geven. De cijfers
van de Nederlandse buitenlandse han
del over augustus zien er in zoverre iets
beter uit dat de import in wat sterkere
mate is teruggegaan dan de export,
maar het nadelig saldo bedraagt toch
niet minder dan f. 325 miljoen, waar
door het tekort voor de eerste acht
maanden tot f. 3 miljard is gestegen.
Komen er nog vier zulke maanden bij
dan zal het tekort over het gehele jaar
meer dan f. 4 miljard bedragen tegen
f. 3 1/4 miljard in 1956 en f. 2 miljard
in 1955. Er zit dus niets anders op dan
dat de import verder wordt verminderd,
waartoe de regering dan ook als bekend
allerlei maatregelen heeft getroffen en
voorbereidt, zoals straks uit de begro
ting zal kunnen blijken. De banken
hebben nog eens de vermaning van de
Ned. Bank gekregen om de kredietver
lening te beperken. Uit de recente cij
fers van de banken is intussen gebleken
dat die waarschijnlijk wat de kredietge-
ving aan het bedrijfsleven betreft, vrij
wel overbodig is, want de debiteurenre
kening van 35 banken is in de eerste
zeven maanden van het lopende jaar
van slechts f. 3122 miljoen tot f. 3159
miljoen gestegen.
Wat wel is gestegen, is de krediet
verlening aan de overheid, namelijk met
ca. f. 200 miljoen tot f. 2711 miljoen.
Het is dus wel duidelijk waar de
schoen wringt en de Nederlandsche
Bank heeft dan ook opnieuw richtlij
nen gegeven voor de kredietverlening
aan de lagere overheid welke onder be
paalde voorwaarden nog alleen via de
Bank voor Ned. Gemeenten mag ge
schieden.
De gemeenten - men weet het - ko
men dus steeds meer in de knel en het
is vooral op dit punt, dat met spanning
wordt afgewacht wat de regering de
volgende week in haar miljoenennota
als oplossing van de liquiditeitsmoeilijk
heden bij de gemeenten zal publiceren.
Om nu maar niet. te spreken van de
bezuiniging op de Staatsuitgaven, waar
op, gehoopt en de verhoging der belas
tingen, welke gevreesd wordt.
Tot nu toe tienduizenden gevallen
Nergens ernstig karakterhij gevaar
zal direct krachtig ingegrepen worden
Terwijl elders in ons land de griep als epidemisch ziekteverschijnsel betrekkelijk
weinig om zich heen heeft gegrepen, vertoont zij zich in Limburg in meer alge
mene en ernstige mate. Enkele maanden geleden werden de eerste gevallen gesig
naleerd in Ambonese woonoorden, waar 60 tot 70 der bewoners werd aan
getast. Sindsdien heeft deze A-griep snel om zich heen gegrepen. Hoewel er
omtrent de omvang van deze ziekte in Limburg geen exacte cijfers bestaan, omdat
zij, hoewel besmettelijke ziekte, niet valt onder de verplicht aan te geven besmette
lijke ziekten, kan worden aangenomen, dat in het kwartaal sinds juli door heel
de provincie tienduizenden gevallen zich hebben voorgedaan.
De ziekteverzuimen in de Limburgse
mijnen, die naar de 10.000 lopen en die
van enkele grote bedrijvengroepen
Maastrichtse fabrieken gaven een totaal
van ongeveer 1000 vormen de basis
van deze schatting. De economische
terugslag op de kolen- en andere pro
duktie is een ernstig gevolg van deze
epidemie.
De A-griep in Limburg doet zich voor
onder alle maatschappelijke en leeftijds
groepen van de bevolking: zowel kinde
ren als volwassenen werden en worden
erdoor getroffen.
Vier a vijf doden
De verwachting is, dat de ziekte
gevallen elk voor zich een kwestie van
slechts enkele dagen zijn. Het sterfte
cijfer als gevolg van de griep als zo
danig is uiterst gering. Slechts vier of
vijf gevallen vaq overlijden zijn be
kend, waarbij echter de dood een ge
volg is van een complicatie, zoals
longontsteking of een ander pneumo-
nisch verschijnsel.
De noodzaak tot sluiting van enkele
scholen in Limburg was slechts in enkele
gevallen, o.a. voornamelijk in Valken
burg, ingegeven door medische indicatie.
Over het algemeen is het medisch toe
zicht van de volksgezondheid van oor
deel. dat de sluiting van scholen niet
noodzakelijk is ter voorkoming van de
griepuitbreiding, omdat het gevaar van
besmetting niet speciaal op scholen be
staat, maar overal mogelijk is. Door de
scholen niet te sluiten worden sociale en
andere belangen van de gezinnen beter
gediend dan door de kinderen na de
lange vakantietijd nog eens thuis te hou
den. zo meent men.
Overstelpend ziekenbezoek
De onderwijsinspecties hebben zich
dan ook op het standpunt gesteld, dat
alleen om onderwijstechnische redenen
een school gesloten kan worden. Dat er
in Klimmen, Gulpen, Hulsberg en Bunde
scholen zijn gesloten vindt zijn oorzaak
dan ook in de omstandigheid, dat de
leerkrachten ziek zijn, maar niet omdat
de griep daar zo om zich heen heeft ge
grepen.
In Kerkrade zijn scholen geweest, waar
de ziekte 42 en 54 van de kinderen
heeft thuis gehouden. In de streek van
Heerlen was er op een ogenblik zelfs een
gemiddelde van tegen de 30 van door
de griep aangetaste schoolkinderen. De
ziekte als epidemisch verschijnsel ver
toont echter thans de neiging te vermin
deren en men is in medische kringen de
overtuiging toegedaan, dat het ziekte
verschijnsel over het hoogtepunt heen is,
alhoewel daaromtrent geen enkele zeker
heid kan bestaan bij de sterke en snelle
verspreiding.
Niettemin blijft de griepepidemie de
dokters overstelpen met ziekenbezoek.
Vele tientallen huisbezoeken aan griep-
patiënten per dag zijn voor vele huis
artsen in de laatste weken heel nor
maal geworden. Maar nergens ver
toont de griep een ernstig karakter. In
medische kringen wordt echter de
epidemie met aandacht gevolgd, zodat
men gereed is om bij eventuele wijzi
ging van het thans niet gevaarlijke
griepkarakter, waarover echter geen
aanwijzingen zijn, direct krachtig in
te grijpen.
De Wereldgezondheidsorganisatie maakte
gisteren in Genève bekend, dat de griep
epidemie in West-Afrika en Zuid- en
Midden-Amerika zich nog uitbreidt. Ook
in Noord-Amerika en Europa is een uit
breiding geconstateerd, die echter aan
zienlijk langzamer gaat. In Azië en Oost
en Zuid-Afrika neemt de epidemie af.
Dit is de ..Gouden Tulp", de ere
prijs die van 1957 af om de twee
jaar door het Nederlands Genoot
schap voor Reclame zal worden
toegekend aan het Europese recla
mebureau dat de beste prestatie
leverde op het gebied van de ver
antwoorde reclame.
Gouden tulp voor de beste
reclame
Een „gouden tuip" voor de beste
reclame in Europa zal met ingang van
1959 en verder om de twee jaar worden
toegekend door de Europese commissie
van de „International advertising asso
ciation".
Deze „Gouden tulp" is ingesteld door
het „Nederlands Genootschap voor
Reclame" ter gelegenheid van zijn 30ste
verjaardag.
Dit maakte de voorzitter van het ven
nootschap jhr. W. v. Andringa de Kem-
penaer gisteravond bekend tijdens het
slotdiner van het Internationale Recla
mecongres te Scheveningen.
De tulp zal worden toegekend aan een
Europese reclameman, die. naar mening
van de commissie, de beste reclame, ook
in het athisch en esthetisch opzicht,
maakt voor een nationaal produkt op
een buitenlandse markt. De leden van
de I.A.A. kunnen voorstellen voor het
toekennen van de tulp by de Europese
commissie indienen.
Mr. M. Ch. de Jong:
„Te weinig reclasserings-
ambtenaren"
(Speciale berichtgeving)
Het Nederlands Genootschap tot
Reclassering heeft gisteren in het
Groothandelsgebouw te Rotterdam
zijn algemene vergadering gehouden.
De algemene voorzitter, mr. M. Ch. de
Jong, vice-president van de Haagse
Rechtbank, wierp een terugblik tn de
afgelopen tien jaar. Hij stelde vast,
dat er in het reclasseringswerk een
kwantitatieve vermindering, maar een
kwalitatieve vermeerdering is aan te
wijzen.
De reclassering, zo vervolgde mr. De
Jong, dient altijd gereed te staan. De
toezichthouders bij de voorwaardelijke
veroordeelden dienen zorg te dragen,
voor een persoonlijk contact met de
cliënt. Immers: van een werkelijk per
soonlijk contact kan iets worden ver
wacht. Er valt ongetwijfeld een vermin
dering van het aantal toezichten te
constateren. Men verlieze evenwel nim
mer uit het oog, dat ook al wordt er
geen opdracht gegeven door autoritei
ten, de hulp aan de medemens steeds
moet doorgaan.
Er bestaat een tekort aan voorlich
tingsambtenaren bij de verschillende
reclasseringsbureaus.
Zelfs in deze tijd van bestedingsbeper
king durfde mr. De Jong voor te stel
len dit aantal ambtenaren uit te brei
den, zodat het dan niet meer mogelijk
wordt, dat er een jaar moet worden
gewacht op het uitbrengen van een
voorlichtingsrapport omtrent een deli-
quent. Mr. De Jong geloofde, dat het
geld, uitgegeven voor het aanstellen
van ambtenaren, zal worden bespaard
op de onkosten, die de maatschappij
maakt om de delinquent op het rechte
pad te houden.
Mr. De Jong heeft tenslotte een be
roep gedaan op de aanwezigen om het
aantal vrijwillige toezichthouders op te
voeren, maar met dien verstande, dat zo
geschikt mogelijke personen daarvoor
worden aangewezen, opdat het persoon
lijk contact met de cliënt zo vruchtbaar
mogelijk zal zijn.
Na de openingsrede heeft mr. G. W.
Arendsen Hein, psychiater te Lunteren,
gesproken over psychische behandeling
van neurotische delinquenten.
Vrachtauto doodt meisje
Gistermiddag is op de hoek van de
Withuisstraat en de Jan Wapstraat te
Den Haag een verkeersongeluk gebeurd,
dat het leven heeft gekost aan de vier-i
jarige Irma van den Assem, wonende
in de Gouverneur laan. Het meisje kwam
uit een huis aan de Jan Wapstraat en
stak onvoorzichtig de straat over. Zy
kwam onder een van de achterwielen
van een vrachtauto. Ernstig gewondi
werd het meisje overgebracht naar het
ziekenhuis aan de Zuidwal. waar het
aan de verwondingen is overleden.
Advertentie
KANTOORMACHINES
DemmEME.
Haarlemmerstraat 184
Telef. 21400
Eigen bureau in den Haag
(Van onze Haagse redactie)
Het Consumenten Contact Orgaan, waarin zyn vertegenwoordigd de drie
erkende vakcentrales (NVV, KAB en CNV), de Nederlandse Consumenten
bond en de verbruikscoöperaties, heeft het voornemen op korte termijn een
zelfstandig bureau in te richten in Den Haag met aan het hoofd een directeur-
secretaris. Dit is meegedeeld op een persconferentie van het CCO, waarop
een overzicht is gegeven van de doelstellingen van deze Stichting en het werk
programma voor de naaste toekomst.
De .voorzitter van het CCO, de heer
B. Roolvink, vertegenwoordiger van het
CNV, merkte op. dat de taak van de
vakcentrales veelzydiger en meeromvat
tend is dan voor de oorlog en dat de
vakcentrales met betrekking tot de prij
zen een belangrijke taak hebben te ver
vullen. Het inzicht heeft veld gewonnen
dat het niet gaat om het nominale loon.
maar om de reëele waarde daarvan. De
vakcentrales willen deze taak bij voor
keur in samenwerking met andere orga
nisaties van consumenten vervullen. Het
is allerminst de bedoeling van het CCO
een front te vormen tegen de groeperin
gen die de prijzen vaststellen. Het is
bereid tot overleg met de organisaties
van producenten.
De activiteiten van het Consumenten
Contact Orgaan zal niet in de laatste
plaats zijn gericht op de prijzen. Het
prijsstabilisatiebeleid van de regering,
De Argentijn fuan Manuel Fangio
(links) en de Fransman JeanBehra
(rechts), beiden, beroemde auto
coureurs .deden het dezer dagen
eens wat kalmer aan toen zij een
proefrit maakten met twee nieuwe
babywagentjes die binnenkort op
de grote Parijse autosalon zullen
worden geïntroduceerd.
van groot belang voor de samenleving,
wordt door het CCO van harte onder
steund.
Markt „doorzichtig" maken
Daarnaast wil het CCO de markt
voor de consument „doorzichtig" ma
ken door het geven van voorlichting.
Door de veelheid van artikelen heeft
de consument geen volledig overzicht
meer van prijzen en kwaliteiten. De
voorlichting aan de consument zal ge
schieden na technische en bedrijfs
economische onderzoekingen. Daarbij
zal zoveel mogelijk samenwerking wor
den gezocht met de organisaties van
ondernemers. Begrippen als standaar
disering en etikettering, welke het
CCO nastreeft, zyn ook in het belang
van het bedrijfsleven zelf. Opvoering
van de efficiency door standaardise
ring is met name ook van belang met
het oog op de Euromarkt.
Het werkprogramma van het CCO
omvat o.m. een vergelijkend warenonder
zoek als een middel tot het „doorzich
tig" maken van de markt. Een dergelijk,
deskundig onderzoek in laboratoria en
technische werkplaatsen zal hieraan
veelal vooraf moeten gaan. Een serie
gebruiksproeven zal er aan moeten wor
den verbonden. Op deze wijze kan in het
belang van de consumenten een rang
orde van kwaliteiten worden opgesteld.
De consument krijgt dan invloed op
kwaliteit en prijzen. Kennis van de
kwaliteit van produkten zal ook kunnen
leiden tot eliminatie van de neiging bij
een deel van het publiek om laagge
prijsde produkten te wantrouwen, ook
al is de kwaliteit goed. In Nederland is
reeds een bescheiden begin gemaakt met
een vergelijkend warenonderzoek, doch
dit onderzoek vereist naar het oordeel
van het CCO uitbreiding, waarbij de
resultaten ruimschoots tegen de kosten
zullen opwegen.
Op tweeërlei wijze houdt het CCO zich
bezig met de prijspolitiek. Ten eerste
door zich te verdiepen in prijsstijgingen,
ten tweede door het signaleren van da
lingen in de grondstoffenprijzen. Over
beide onderdelen van het prijsbeleid
wordt contact onderhouden met de mi
nister van Economische Zaken.
Het CCO betreurt het dat de Neder
landse Huishoudraad, welke aan de
wieg van de Stichting heeft gestaan,
besloten heeft niet aan het werk van
het orgaan mede te werken. Het CCO j
is echter nog steeds bereid met de j
Huishoudraad nader overleg te ple
gen over aansluiting bij het orgaan.
.WdUzLlscMVoEfcshwLV
opak w «se <]toXcL actüo
kalk. owtpCooiivi
rfct vetVccat op 'nsk feepen-
was oftdiifcwetp van
Lezers sdixyvevj"»
jcFp-riÊMAW
i/idfc voxo/ilojnocm. be
■^uriMyi uieax met Hun.
wurAaxsoZzoevi
JtUGOWED-
■sreyo U0OR.
poppenspelen
i n kids Uljks museum
voce VoUoettkunde. komt
moota wedsteljcL
Wazmövrots womyujVóu w
vox'ÓuItorJusk Hield
hoos. kwx u axoflóstxMno.
Spe&ttum „Lïoenoocd'
WuÜxaxlGIctOi: j
doflKcm iruutoi Heest J
