Onthullingen van prof. Bifao uit
een gevangenis van Boedapest....
Beschuldigingen aan het Westendat Hongarije
politiek en economisch in de steek liet
Toch ook waardering voor grote
vrijheid in de democratieën
STADSNIEUWS
Russisch weer verplicht vak op
de Hongaarse universiteiten
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1957
Publikatie in een IVeens blad
(Van onze correspondent in Wenen)
De vroegere staatsminister in het kabinet van Imre Nagy, prof. Istvan Bibo,
heeft in de gevangenis, waar Kadar hem vasthoudt, een document geschreven,
dat uit Hongarije is gesmokkeld en dat het Weense dagblad „Die Presse" voor het
eerst kon publiceren. Men denkt hierbij onmiddellijk aan het geval-Djilas, doch
men vraagt zich af of de Hongaar zijn openhartigheid niet met de dood zal moeten
betalen. Zyn uiteenzettingen zyn uiterst belangrijk, omdat zij afkomstig zyn van
een man, die een open oog heeft voor de menselijke idealen van het Westen, doch
die ondanks alle teleurstelling toch trouw is gebleven aan de idealen van het
extreem-linkse socialisme, dat veel overeenkomst vertoont met het communisme.
Dit is dan ook de reden waarom wy deze uiteenzettingen met de nodige reserve
weergeven.
tweede maal ingreep, was de toestand
bijna geconsolideerd, de lynchjustitie
had opgehouden te woeden, duidelijke
en bekende stemmen verhieven zich om
de socialistische verworvenheden te red
den en er werd een regering-van-natio-
nale-eenheid gevormd, die zeker niet
van plan was om tegenover de rechter
vleugel toegevend of zwak te zijn".
Aanzien van de Y.N.
werd aangetast
Bibo begint met een felle beschuldiging
tegen het Westen, echter niet omdat het
niet militair in Hongarije heeft inge
grepen. doch omdat het dit land na de
revolutie op alle andere gebieden dus
vooral moreel, politiek en economisch
in de steek heeft gelaten. Het Westen
had. zegt hij. de Hongaren niet beloofd,
dat het in hun belang met een atoom
oorlog zou beginnen en het heeft hen
ook niet opgeroepen om gedachteloos
naar de wapenen te grijpen. Maar na
dat de revolutie was uitgebroken, heeft
het Westen gefaald door Hongarije po
litiek en moreel aan zijn lot over te la
ten, ofschoon de gronden om op te
treden dwingend waren, want het is on
denkbaar dat een ander land zich nog
eens op zulke overduidelijke juridische,
politieke en morele argumenten zou
kunnen beroepen om op de agenda van
de wereldpolitiek te worden geplaatst.
Desniettegenstaande heeft de Algemene
Vergadering van de Verenigde Naties
niet onmiddellijk ingegrepen, doch veel
te lang gewacht én tenslotte veel te laat
resoluties aanvaard, die krachteloos zijn
en die het aanzien van deze wereldor
ganisatie aantasten.
Veroordeling interventie door
de Russische legers
Het Hongaarse geval is overigens
volgens Bibo van nog groter nadeel
geweest voor het communisme. Na de
pogingen van Moskou om van 1953 af
het Stalinisme te liquideren, welke po
gingen hij enigermate weet te waarde
ren. heeft het feitelijke regiem in de
Sovjet-Unie op zodanige manier in Hon
garije ingegrepen, dat het communisme
daardoor niet alleen in het Westen,
maar vooral in de communistische en
Aziatische wereld ontzaglijk veel aan
prestige en vertrouwen heeft verloren.
Bibo verklaart, dat de eigenlijke motie
ven van het militaire ingrijpen voor
hem een raadsel zijn, maar uiteindelijk
is het een catastrofe geworden voor de
zaak van het communisme en van de
Sovjet-Unie.
Daarbij stelt hij als ooggetuige uit
drukkelijk twee belangrijke feiten vast,
die in de laatste tijd weer door Kadar
en zijn aanhangers worden ontkend: ten
eerste, dat het een nationale opstand
was van het gehele volk, een revolutie,
die vooral gedragen was door de so
cialistisch- en communistisch-gezinde
krachten: „de jeugd, de arbeiders en een
gedeelte van het leger waren in de over
grote meerderheid socialisten, die een
marxistisch-leninistische opvoeding had
den genoten". Vervolgens bevestigt hij
de mening van allen, die tijdens de re
volutie in Hongarije waren, dat de toe
stand onder Nagy normaal begon te
worden, met andere woorden: het in
grijpen van de Russische tanks was niet
nodig om de orde te herstellen, wan
neer men onder „orde" niet het alleen
zaligmakende communisme verstaat.
„Kort voordat de Sovjet-Unie voor de
ZILVEREN PROFESSIEFEEST
ZUSTER BIBIANE
Dinsdag hoopt zuster Bibiane haar
25-jarig professiefeest te vieren. Zuster
Bibiane is thans circa 20 jaar werk
zaam voor de Kruisvereniging in Leiden
en omstreken, waarvan 17 jaar uitslui
tend in Leiden. In al deze jaren heeft
zij zich zeer verdienstelijk gemaakt voor
de zieken.
Er is gelegenheid zuster Bibiane per
soonlijk geluk te wensen. Zaterdag 21
september houdt zij van 4 tot 5 uur re
ceptie in het St. Elisabeth-Ziekenhuis.
Zij die iets willen bijdragen voor een
geschenk, kunnen dit storten op giro
nummer 636375. tji.v. de heer B. M.
Pols, met vermelding ,,Zr. Bibiane".
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Anitonii/uis Bartholomeais Hendriikius, zn
va.n H. G. B. van Berkel en J. J. van
Wouw; Janniie, <±r van. E. Baak en H. de
Reus; Pieter, zn van A. P. van Houten en
G. Vlasveld; Johannes Ailbertus. zn van
A. j. van der Heijdon en H. ten Dam; Jo-
land'a Petronella Maria, dr van H. Devilee
en M. Th. de Groot.
ONDERTROUWD
J. C. van de Weerd en A. M. Simiteur; W.
F. Seller en A. Stlik'kelorum; P. C. Krol en
W. C. M. Corneliissen; J. W. L. H. Meer-
tens en M. Moussa/uürt); H. Slingerland en
C. Distelvert; H. J. van Kampen en M. W
Wolters; M. Popoff en E. A. C. Bócker; J.
Smit en A. KeltenisB. Borfcmon en E
van Zonneveld'; L. C. Sohautte en M. M. de
Roo; A. C. Boppenforouwer en E. M. Meyer
G. J. Koot en M .M. Stlilfcvoort; J. P. Hiep
en E. Kleijn»; J. W. L. van dien Dop en S
Bod'ijin; M. Wolters en L. G. Boeöeee; A.
Slingerland en W. Stouten: J. Dusowa en
H. GressLe; H. Siere en A. Teekene; J. van
der Luii't en C .A. van Daan; A. H. J. Llgt-
voet en C. J. Neauteboomi; H. dien Oude
en E. J, Noouidiermeer; W. F. H. van Es en
M. Kromhout; G. L. van Loon en W. M.
OuiwertoeoikH. J. Dreef en L. F. Voor-
memiami; J. C. Laterveer en H. Pot.
OVERLEDEN
J .M. Zandbergen, 79 Jaar. wediuwe van
H. van dier Gugten ;A. G. die Mlooij, 66 Jr;
man'; W. Baart, 82 Jaar. wediuwe van G.
Verwer.
Kader nog altijd alleen
Bibo noemde deze opstand de meest
sensationele in de jongste geschiedenis
omdat zij een socialistische was
die echter door de Russische tanks aan
flarden werd geschoten. Wat er op volgde
was en is nog steeds prutswerk, een be
wind dat alleen steunt op de militaire,
financiële en morele steun van Moskou,
een regiem van bureaucraten, die zich
van hun minderwaardigheid bewustzijn
en die zich in een luchtledige ruimte be
vinden.
„De geestdriftige massa's van vroeger,
vooral de arbeiders, hebben gewoonweg
opgehouden te bestaan. Alleen de uiter
lijke ring is in zichzelf gesloten, zy be
staat uit krachtpatsers by de politie en
uit ambtenaren, die bang zijn voor hun
bestaan. Een communistische party met
zodanig laag aantal leden uit de arbei
dersklasse heeft er tot nu toe in de hele
wereld niet bestaan". De partij staat
rechtstreeks tegenover'de arbeiders. Zij
voelt dat haar macht volkomen geïso
leerd is en ..dat zich niet kan staande
houden tenzij door de hulp van buiten".
Loflied op het Westen, maar
dan zonder „kapitalisme"
De revolutie en haar voorlopige mis
lukking, heeft echter tot gevolg gehad,
dat de twee grote rivalen Oost en
West nog grotere tegenstanders zijn
geworden, zodat het gevaar van een
nieuwe wereldoorlog is toegenomen. Bibo
denkt op dit punt zeer realistisch en
pessimistisch. Er moet dus naaf een ze
kere ontspanning en toenadering worden
gezocht, wat alleen mogelijk is wanneer
het communistische Oosten zich tot de
goede idealen van het Westen bekeert
en wanneer het Westen de uitwassen
van het kapitalisme uitroeit. Men moet
dus naar een „derde weg" zoeken, naar
een oplossing waarin de verworvenheden,
zowel van de kapitalistische als van de
„socialistische" wereld worden verenigd.
Op het Westen zingt Bibo een loflied,
vooral op de vrijheid die het Westen
reeds lang heeft bereikt in vrye verkie
zingen, meerdere partyen. vrijheid van
pers en van meningsuiting en een on
afhankelijke rechtspraak. Het is een
bewind „dat de Westerse wereld on
danks haar vele fouten zo menselyk
en dragelijk maakt. Men noeme het geen
„burgerlijke" constructie, doch eerder de
tot nu toe onovertroffen ..techniek der
vrijheid", waarvoor we bewondering moe
ten hebben".
Het „socialisme" heeft zyn voordelen
en ook die moeten bewaard blyven, byv.
de arbeidsraden, die echter in Honga
rije werden neergeknuppeld.
Uiterst-links socialisme
Hier ontwikkelt Bibo dan verder ge
dachten, die duidelijk laten zien, dat hij
een uiterst linkse socialist is, zo geen
communist. Hij was dan ook de leider
van de extreem-links gerichte „Natio
nale Boeren Partij". Hij schijnt namelijk
sterk te fantaseren, wanneer hij zegt
te geloven, dat men met behoud van het
socialistische (lees: communistische)
r steem toch de landen in Oost-Europa
en zelfs de Sovjet-Unie voor de vrij
heid in Westerse trant en voor de daar
achter liggende politieke moraal zou
kunnen winnen. Van de andere kant
heeft hij bezwaren tegen het kapitalis
me. Hij geeft weliswaar toe. dat dit
systeem in Europa zijn vroegere immo
rele vormen heeft verloren, zodat in het
Westen ..de armen langzamerhand rij
ker en de rijken armer worden", maar
hy beschuldigt het Westen er toch van
dat het zijn kapitalistische methodes
van uitbuiting nog altijd in de koloniën
toepast en daar mammoetconcerns op
richt en reuzen-vermogens opstapelt ten
koste van de onderdrukte koloniale vol
ken. De oplossing ziet hij echter niet in
het communisme, doch als basis voor
de verzoening eist hij de totale ont
eigening van het grootgrondbezit en van
het grootkapitaal. Daarnaast moet er
echter vrijheid zijn in de ondernemin
gen, het particuliere initiatief en het
eigendom.
Hij schynt zeer bang te zyn, dat het
Westen de vroegere toestanden in Hon
garije wil herstellen en op een „restau
ratie" van de vroegere eigendomsver
houdingen aanstuurt. Daarom verklaart
hij dat de meeste opstandelingen dit
soort restauratie nooit hebben gewild,
wel echter de invoering van meer poli
tieke partyen op grond van vrije ver
kiezingen.
Compromis naar voorbeeld
van Gomoelka in Polen
In concreto schijnt echter voor Bibo
een grote moeilijkheid te liggen. Hij is
een voorstander van meer partijen, even
wel niet van zulke, die „zich tegen het
socialisme uitspreken". Van de andere
kant weet hij, dat de volgelingen van
Lenin in het meer-partijen-systeem een
verraad zien van hun meester en zijn
leer. Met deze feiten moet men volgens
hem rekening houden, ook met de om
standigheid waaraan wij overigens
twijfelen dat de Hongaren „de Sov
jet—Unie niet hatenen in 't diepst
van hun hart de zorgen en problemen
van het Russische staatsbeleid begrij
pen". Er moet dus zijns inziens een com
promis worden gevonden en dit kan
naar hU meent alleen worden gezocht
in de richting van het Poolse experi
ment. dat slechts onder invloed van de
Hongaarse opstand met succes werd be
kroond. Zodoende zouden de Russische
troepen uit Hongarije moeten wegtrek
ken. Hij voegt er aan toe. dat dit voor
de Sovjet-Unie geen verlies van pres
tige betekent, wanneer er maar vol
doende garanties worden gegeven, dat
Hongarije niet tot een steunpunt tegen
de Sovjet-Unie wordt uitgebouwd. Ook
dat klinkt niet zeer realistisch.
Samenvatting
Samenvattend zegt Bibo: 1. het Wes
ten mag Hongarije niet in de steek la
ten, dit vraagstuk moet op de Interna
tionale agenda blijven staan als een
thema voor 't afgebroken gesprek tus
sen Oost en West; 2. de aanhangers van
het „socialisme" in de Sovjet-Unie en
in de andere oostelijke staten moeten
er van overtuigd zijn, dat de toekomst
van dit socialisme en dus ook van de
Sovjet-Unie er van afhangt of de Sta
linistische politiek volledig zal worden
geliquideerd en dat Hongarije hiervoor
de beste proefsteen zou kunnen zijn; 3.
de voorstanders van de ..derde weg"
moeten er van doordrongen blijven dat
zij, en zij alleen, de rol van bemidde
laar kunnen spelen en dat alleen door
hun werk de spanningen tussen Oosten
West kunnen worden opgeheven; 4. het
Hongaarse volk moet „elke samenwer
king met leugen en geweld afwijzen".
Het heeft niet tot taak met een nieuwe
revolutie te beginnen of een nieuwe ver
gelding te provoceren, maar het moet
na al de roem. die het in de opstand
heeft behaald en na al de gebrachte of
fers „het vaandel van zijn revolutie
hooghouden, dat tevens het vaandel is
van een vrijere toekomst voor de ge
hele mensheid".
Aldus Bibo. Zyn gedachten hebben
ook voor ons waarde omdat zij beslist
de overtuiging van zeer veel Hongaren
weergeven. Het is een overtuiging die
niet achter de schrijftafel maar in de
gevangenis werd opgesteld en waarvoor
de schrijver zyn leven op het spel zet.
Spanning op arbeidsmarkt
voelbaar verminderd
In de loop van augustus is het aan
tal werkloze mannen van 28.955 tot
29.548 gestegen. De bezetting van de
aanvullende werken nam af van 8061
tot 6631. De totale geregistreerde ar
beidsreserve daalde van 37.016 tot
36.179.
De geregistreerde vraag naar man
nelijk personeel daalde van 65.074 tot
59.520. Twee derde van die daling werd
veroorzaakt door inschakeling van
jeugdigen in het bedrijfsleven.
De spanning op de arbeidsmarkt is
voelbaar verminderd. Vergeleken met
vorig jaar eind augustus lag de ar
beidsreserve ruim 13.000 hoger en de
vraag ruim 16.000 lager.
In de vier noordelijke provincies daalde
de werkloosheid door het seizoenwerk in
del andbouw. In Gelderland. Zuil-Hol
land, Noord-Brabant en Limburg steeg
zij vooral door het opnemen van Jeug
digen in het arbeidsproces.
Het aantal als werkloos Ingeschreven
vrouwen steeg van 3312 tot 4094, de ge
registreerde vraag daalde van 38.852 tot
36.923. De bestedingsbeperking heeft op
de vraag naar en het aanbod van vrou
welijke arbeidskrachten tot nu toe nog
weinig invloed gehad. Het stijgen van
het aanbod en het dalen van de vraag
zijn voornamelijk veroorzaakt door de
Inschrijving van meisjes, na beëindiging
van haar schoolopleiding.
LEIDERDORP
MEDISCHE DIENST
De medische dienst wordt dit week
einde waargenomen door dokter E. J.
Hoefman, Hoofdstraat 40. tel. 30070.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren: Erik R.. z. van J. F. Viertel-
hauzen en S. Beurze; Jeroen C. G.. z. van
C. J. J. van der Meer en M. G. Duin.
Getrouwd: G. van Vliet en J. de Jong:
Th. J. Wisse en M. S. E .Stuifzand; P. J.
W. J. van der Weg en J. A. van Groenin
gen.
VOORSCHOTEN
De opbrengst van de verkoop Rode
Kruispostzegels aan de stand van de
U.V.V. in het postkantoor bedraagt
f1073.56.
MEDISCHE DIENST
De dienst der doktoren wordt gedu
rende dit weekeinde voor spoedgevallen
waargenomen door dokter F. H. W.
Swen, Veurseweg 20. tel. 2356. Wijkver
pleegster Gezondheidscentrum, tel. 2177.
WARMOND
PROGRAMMA VROUWENGILDE
Het nieuwe programma van het Vrou
wengilde is weer gereed.
De eerste bijeenkomst zal worden ge
houden op dinsdag a.s. in „De Burcht".
De presidente der vereniging zal wat
nieuws over de vereniging vertellen, ter
wijl voorts het woord zal worden gevoerd
door mr. H. Velu over het onderwerp
„Begrip voor jongeren".
Medische Dienst De medische
dienst zal dit weekeinde worden waar
genomen door dokter Van Raaij.
HEROPENING
BEJAARDENSOCIETEIT.
Woensdag a.s. om 2 uur zal de be-
jaardensocieteit in „Het Trefpunt" we
derom worden geopend. Voor hen, die
wegens invaliditeit of om gezondheids
redenen niet „te voet" naar „Het Tref
punt" kunnen komen, zal naar een mo
gelijkheid worden gezocht om ook hen in
de gelegenheid te stellen de societeits-
middagen te bezoeken. Zij kunnen zich
opgeven bij de beide wijkzusters of op
woensdagmiddag in „Het Trefpunt" bij
één van de dames van het bejaarden
comité.
WASSENAAR
BURGERLIJKE STAND.
Geboren: Paulus C. M., z. van G. J.
Kriek en C. A. M. van Rijn; Albert P.. z.
van P. A. Woest en W. E. Schouten; Qui-
rina. d. van Q. Vreeken en W. van de
Vlekkert; Henrlca L. M., d. van W. B. M.
van Uffelen en W. M. T. H. Mooijman;
Hendrik J. z. van H. J. Hulnlnga en W.
H. Zwanenburg; Marie A., d. van A. J. T.
Hofman en D ,M. Luljmes; Koos. z. van
R. St-rulls en C. B06.
Ondertrouwd: A. L. Oudshoorn en J. A.
van Leeuwen; J. T. Bakker en M. van
Schijndel; T. J. Bakker en M. C. Vogels;
J. C. F. Knijnenburg en M. C. Donders; J.
van Eek en L. A. H. Span.
Getrouwd: P. ter Haar en G. Nothenius
de Man; C. van Benbhem en A. M. G. T.
Nljhuls; M. Montuori en M. F. Lodelzen;
G. L. Elllnger en A. Bugge; C. Bleyen-
daal en M. K. Broekhuizen.
Overleden: M. J. Zijerveld, 64 J.; P.
Langkeek, 50 j.; F. H. Schreve, 94 J.; W.
J. Nleuwenhuljs, 59 J.; P. Koene. 46 J.
JAARVERGADERING „DE KIEVITEN"
In het clubhuis werd de jaarvergade
ring gehouden van de hockey- en cricket
club „De Kieviten". De voorzitter, de
heer J. Ancion, memoreerde in zijn ope
ningswoord de goede prestaties van de
elftallen waarvan er vier promoveerden
Uit het jaarverslag van de secretaresse
bleek o.m., dat het ledental steeg met 39
en thans 315 bedraagt.
Het financieel verslag gaf een eind
cijfer van f. 12618.06 aan, met een tekort
van f. 28.48. De begroting werd vastge
steld op f. 12850.met een tekort van
f. 550.—.
De bijdrage in het terreinfonds werd
algemeen met f. 10.verhoogd.
De voorzitter traf af en werd vervan
gen door de heer J. W. van Veen. De
samenstelling van het bestuur is voorts:
mej. P. Dijckmeester, vice-voorzitster;
mej. G. Knetschman. secretaresse; H.
Kolff, le penningmeester; H. Dijxhoorn,
2e penningmeester; F. R. Tieleman en
B. T. van den Bosch, commissarissen.
De beker voor de best geklede Kievit
werd toegekend aan mej. A. van der
Velde en de scheidsrechtersbadge aan B.
Levert.
Koeien door bliksem gedood
Op het land van de heer D. van Duy-
venboden aan de Hogenboomseweg wer
den twee koeien door de bliksem getrof
fen en gedood.
Twee beelden van de nationale
conferentie in Djakarta tussen de
centrale regering onder Soekarno
en de verschillende regionale lei
ders. Op de bovenste foto in liet
midden Soekarno tussen premier
Djoeanda en de voormalige vice-
president Hatta tijdens het spelen
van het Indonesische volkslied bij
het begin van de conferentie, op de
onderste foto de aankomst van lui
tenant kolonel Ahmad Hoessein die
in Midden Sumatra het heft in han
den heeft midden met bloemen
omhangen).
Engelse stadswijk verzakt
In het Engelse plaatsje Farnworth
hebben reeds meer dan 400 personen
hun woningen moeten verlaten als ge
volg van een verzakking, over de oor
zaak waarvan men in het duister tast.
In het midden van de Fyldestreet ont
stond donderdagochtend een scheurtje,
dat onder de aanhoudende regen voort
durend breder werd. Thans zijn reeds
twaalf huizen vrijwel geheel verdwenen,
de voorgevels van elf andere zijn ern
stig beschadigd en ongeveer honderd lo
pen gevaar in te storten. Honderdtwin
tig gezinnen zijn op last van de politie
geëvacueerd. Vrijdagochtend vroeg was
het gat va. twaalf meter in het vier
kant groot en zes meter diep. Elk urn-
wordt het circa dertig centimeter gro
ter. naarmate meer aarde van de ran
den in het gat stort.
Als mogelijke oorzaak van de verzak
king wordt genoemd een gebroken riole
ring. als gevolg waarvan geruime tijd
aarde door de buizen is weggespoeld.
Anderen spreken over een verlaten
kolenmijn.
Het gemeentebestuur heeft in een zon
dagsschool een centrale keuken inge
richt. De meeste evacué's hebben in de
stad zelf bij vrienden of verwanten on
derdak gevonden.
Het eerste slachtoffer was mevr. Ve-
dan Quegan. die in Fyldestreet (up 146)
een kruidenierswinkeltje drijft.
Toen het echtpaar donderdag opstond
zag de vrouw in het midden van de
straat een kuil. Voordat belden naar de
markt gingen, belde de vrouw gemeen
tewerken, om te zeggen dat het wegdek
beschadigd was. Op weg van de markt
naar huis zei de man schertsend tegen
zijn vrouw: „Ik hoop dat het huis er
nog staat". ,.Toen wij de hoek om
kwamen zagen we het huis en de winkel
overhellen. De muren vertoonden bars
ten. We waren bang dat het elk mo
ment zou instorten. Mijn man zette het
op een lopen en geholpen door enige
politiemannen haalde hij onze drie kin
deren uit huis. Enige minuten later
stortte onze woning helemaal in elkaar"
Wijziging M.O., H.O. en
Pensioenwet 1922
By de Tweede Kamer is ingediend
een ontwerp van wet tot wijziging van
de Middelbare Onderwijswet, de Hoger
Onderwijswet en de Pensioenwet 1922.
Dit ontwerp heeft betrekking op een
betere regeling voor de subsidiëring
in de kosten voor het aankopen, stich
ten. verbouwen, herbouwen en uit
breiden van de schoolgebouwen/ -ter
reinen der bijzondere scholen voor
V.H.M.O.
Het houdt ook in een wijziging in de
berekening van het bedrag van het sub
sidie in de exploitatiekosten van die
scholen. De wijziging van de pensioen
wet 1922, beoogt het personeel van een
door het Rijk gesubsidieerd avondly
ceum of avond-hogere burgerschool en
van een door het Rijk gesubsidieerde
inrichting tot opleiding voor het examen
ter verkrijging van een middelbare akte
onder de werking van de pensioenwet
te brengen. Verder is er een aanvul
ling van de regeling inzake de eisen
van benoembaarheid, waaraan een leraar
aan e enschool voor V.H.M.O. moet vol
doen, een verbetering van enkele arti
kelen van de Middelbaar Onderwijswet
en de Hoger Onderwijswet, deels ten
gevolge van in die wetten in enkele
andere artikelen aangebrachte wijzigin
gen en zijn er enige overgangsbepalingen
in verband met de inwerkingtreding der
wijzigingswet.
De moeilijkheden der
gemeenten
Ook minister verontrust
De minister van Binnenlandse Zaken,
Bezitsvorming en P.B.O. heeft, naar
aanleiding van het telegram dat hij van
het bestuur van de vereniging van Ne
derlandse Gemeenten heeft ontvan
gen een onderhoud gehad met een dele
gatie uit dat bestuur. In dit onderhoud
zyn de moeilijkheden besproken, welke
zich bij de woningbouw en andere in
vesteringen der gemeente voordoen als
gevolg van de huidige situatie op de
geld- en kapitaalmarkt. Daarbij bleek,
dat de minister de financiële tostand
ernstig inziet en dat deze ook hem ver
ontrust.
De minister deelde mede, dat de re
gering concrete maatregelen, waarom
trent zo spoedig mogelijk mededelingen
zullenw orden gedaan, voorbereidt om
verbetering in de situatie te brengen en
sprak het vertrouwen uit, dat het door
deze maatregelen mogelijk zal zijn na
enige ijd weer tot gezonder verhoudin
gen te komen. De minister sprak dit
vertrouwen te gereder uit, omdat hij
naar hij zeide, zich overtuigd weet van
de medewerking van de gemeentebe
sturen en van de zelfdiscipline, welke zij
zich. terwille van het algemeen belang,
zullen weten op te leggen.
Droeg gokken een
publiekelijk karakter?
Droeg het aangaan van weddenschap
pen op de uitslagen van paardenrennen
door twee Amsterdamse kooplieden een
publiek karakter of niet? Dit is de
vraag, die de Amsterdamse Rechtbank
zal moeten beantwoorden om te komen
tot al of niet veroordeling van een 54-
jarige koopman en een confrater, wie
ten laste was gelegd het geven van ge
legenheid tot hazardspel, waaronder ook
weddenschappen worden gerekend.
De officier van Justitie, mr. II. G. v.
Everdingen was van mening dat het pu
blieke karakter was bewezen. Hij eiste
tegen beide verdachten f. 500 subs. 100
dagen en twee maanden voorwaardelijk
met een proeftijd van drie jaar.
Verdachten gaven toe. dat zij buiten
de totalisator om weddenschappen had
den afgesloten, nadat een van hen de
toegang tot de renbaan in Hilversum
was ontzegd. Zij verklaarden evenwel
nadrukkelijk dat zij deze weddenschap
pen aangingen met bekenden en rela
ties. ojn. vorig jaar ook in café Schil
ler te Amsterdam op courses in Vincen-
nes. „De mensen spelen dolgraag buiten
de toto om", zo zei een der verdachten.
„Als ik gewild had. had ik per avond
wel f, 5000 recette kunnen krijgen". Bei
den zeiden voorts geld te hebben verlo
ren op andere wijze. Met weddenschap
pen trachten zij dit geld terug te krij
gen. De beide raadslieden mr. Joh. K.
M. Mathuisen en mr. E. J. van de Blom
vroegen vrijspraak, nadat zij uitvoerig
het publiekelijk karakter hadden bestre
den.
Nieuw onderzoek in omgeving
Kernfysisch Instituut
Naar aanleiding van publikaties om
trent het aantreffen van misvormde
kikkers in een nabij het Instituut voor
Kernfysisch Onderzoek aan de Ooster
ringdijk te Amsterdam gelegen sloot, de
len B. en W. van Amsterdam mede' dat
deze sloot regelmatig op radio-activiteit
onderzocht is door het Instituut voor
Kernfysisch Onderzoek en bovendien
periodiek door het Rijksinstituut voor
de Volksgezondheid (laboratorium „bo
dem, lucht en water"). Bij deze onder
zoeken is nimmer een zodanige graad
van radioactiviteit vastgesteld, dat
daaruit enig gevaar zou kunnen ont
staan. Intussen hebben B. en W. in de
gebeurtenissen aanleiding gevonden om
nogmaals een nader onderzoek naar de
situatie ter plaatse in te stellen.
VERGADERING NED. ORDE
VAN ADVOCATEN.
De Nederlandse Orde van Advocaten
zal op vrijdag 20 september in „Huize
Maas" te Groningen in vergadering bij
eenkomen. Ter vergadering zal o.m. be
raadslaagd worden over het onderwerp;
„De advocaat als getuige", waarover mr.
C. H. Telders en mr. R. A. Vos pre
adviezen hebben uitgebracht. Zij beste
den in hun preadviezen aandacht aan
het beroepsgeheim en het verschonings
recht van de advocaat in het algemeen,
doen een poging tot afbakening van het
geen al of niet onder het beroepsgeheim
valt en zien de mogelijkheid van een
getuigenis door de advocaat in diverse
gevallen onder het oog.
MARKTBERICHTEN
LEIDEN. 14 sept. Leidee Ooöp. Groen
te -en Fruitveiling. Prijzen per 100 kg.:
appelen 65; druiven 170—190; andijvie 9
17; augurken 1890; pronkbonen 20
36; snijbonen 40'166; stambomen 56109
srtokbonen 80'120; kroten, gek. 30; rode
kool 616; gele kool 913; groene kool
79; witte kool 58; postelein 1622;
prei 1017; spinazie 6-38; spruiten 30
46; tomaten 2062; uien ploklers 815;
waspeen 2022; per 100 stuks: meloenen
20—89; bloemkool 1934; komkommers
823; sla 7.5011,40; per 100 bo6: bos-
peen 1419; peterselie 56; selderie 36.
ALKMAAR, 13 sept. Kaasmarkt. Aan
gevoerd 21 stapels fabrleks-Edaimmer zijn
de 31.000 kg.
Oommiiseienotering f 1.98, gang f 1.94.
Handel goed.
RIJNSBURG, 13 september. Bloemen
veiling Flora. Gladiolen: Nieuw Europa
300560, Sn eeuwprinses 330600, Mem.
Day 300410. Spotlight 400—520, Spie
and Span 300400. Hollands Glorie 280—
440. Sanssoucl 380540. Alfred Nobel
300480. Beatrix 380460. Asters: enkele
110—230. wit 90—120. roze 100—140, roze
Asters 100160. Scabioea 100210, Zinnia
110180. Hell an ten 250550. Dahlia's:
Glorie van Heemstede 280370. Gerrie
Hoek 300440. Purity 400490. Elsjes
300410. Passepartout 280380. Kochel-
see 300460. Bachus 330—440 alles per
100, Chrysanten: Shirley wit 80115, sep
tember 5590. Mosquito 5070, Bright
Eye 5573. Chat worth 5083. Dwerg
asters 4050 Freesla's van de koude
grond wit 2535. roze 5059 alles per
bos. Chrysanten geplozen: Mlgoli 1521,
Day Dream 1417. MUlersdale 16—19, W.
Hope 1518, Am. Anjers 1522, Ornltho-
galum 1420. Alles per stuk.
(Deze pag. Is gedeeltelijk gecorrigeerd)
Verlenen van stipendia niet afhankelijk
van bekwaamheid, maar van de politiek!
(Van onze Weense correspondent)
«Volgens een verklaring van het Hongaarse ministerie van O. K. en W. wordt
de hulp van de staat in de vorm van stipendia niet hoog genoeg door de univer
siteitsstudenten aangeslagen. Daarom moet de verdeling daarvan opnieuw worden
geregeld. De hoogte ligt tussen 500 en 700 forint per maand. Welke studenten er
echter voor in aanmerking komen en hoeveel zy zullen ontvangen, wordt door
een aparte commissie beslist. Welke maatstaven hiervoor worden aangelegd blijkt
uit het volgende: vijftig procent van de betrokken studenten zal komen uit de
arbeiders- en boerenstand. 25 uit intellectuele kringen en over de rest heeft men
nog niet beslist, want er is weer een ..numerus clausus". De doorslag wordt dus
niet gegeven door bekwaamheid, maar door politieke overwegingen, precies zoals
onder het regime van Rakosl.
Terugkeer tot Rakosa...
Om de burgerlijke kringen zoveel
mogelijk van de universiteit uit te
sluiten werden bovendien de college
gelden verhoogd tot 1000 forint per
maand. Een commissie beslist inzake de
vraag wie in het geheel niets of minder
zal betalen.
Het betekent ook een terugkeer tot
het bewind van Rakosi, dat de Russische
taal weer verplicht leervak op de univer
siteiten is geworden. Alle studenten
moeten in het tweede studiejaar een
soort examen in het Russisch afleggen.
Wie niet aan de eisen voldoet, mag niet
voor het derde jaar inschrijven en krijgt
dus ook geen einddiploma. Als doekje
voor het bloeden is daarnaast de moge
lijkheid opengesteld om nog een
tweede vreemde taal te leren.
Ook op enkele middelbare scholen is
ln de 6de, 7de, 8ste en 9de klas het
onderwijs in Russische taal en letter
kunde alsmede in de geschiedenis en de
aardrijkskunde van de Sovjet-Unie weer
ingevoerd. Op vijf gymnasia van Boeda
pest staat Russisch zelfs op het lesroos
ter van de eerste klas af.
In Tsjecho-Slowakije wordt
er eveneens aangedrongen op de studie
van het Russisch. De secretaris van de
vakverenigingen heeft er uitdrukkelijk
op gewezen hoe belangrijk de Russische
taal is om de nieuwe arbeidsmethodes
en de produktie in de Sovjet-Unie te
leren kennen. Hij voegde er echter aan
toe „Ofschoon de jonge arbeiders me>"
een zekere fundamentele kennis van het
Russisch in de fabrieken komen, ver
geten zij al spoedig wat zij op school
hebben geleerd, daar ze geen belangstel
ling hebben voor de Russische cursussen
in de bedrijven". De vakverenigingen
moeten nu maatregelen treffen waardoor
deze belangstelling weer sterker wordt.
Volgens het blad „Rude Pravo" schijnt
men in Tsjecho-Slowakije een zeker suc
ces te boeken, gezien het feit, dat er in
het afgelopen jaar 11.000 nieuwe abon
nementen op Russische tijdschriften cn
dagbladen werden genoteerd. In dezelfde
tijd zouden er van 7480 verschillende
literaire werken in het Russisch meer
dan 21 miljoen exemplaren zyn ver
kocht.
