Bonn reageert snel op uitlating
van Tito over Oder-Neissegrens
Deze kwestie gaat alleen de
Polen en Duitsers aangeeft
prof. Hallstein te kennen
Franse regering wijkt nieuwe
stap terug voor de boerenactie
WEERBERICHT
Gouverneur Faubus zal weldra
gesprek met. Eisenhower hebben
96ste Jaargang
DONDERDAG 12 SEPTEMBER 1957
No. 29238
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J. W. Heimy DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN witte Slngel Leiden Giro no 57055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f.7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze correspondent in West-Duitsland)
Men heeft hier in Bonn buitengewoon snel men zou haast zeggen: abnor
maal snel gereageerd op een uitlating van het Joegoslavische staatshoofd Tito
tegenover de Poolse premier Gomoelka, die een bezoek brengt aan Belgrado.
President Tito had op een officieel banket te kennen gegeven, dat de grens langs
de rivieren Oder en Neisse ook in de toekomst de westelijke grens van Polen
zou moeten blijven. Men vindt nu in Bonn. dat Tito zich met aangelegenheden
bemoeit, die hem in het geheel niet aangaan. De Westduitse staatssecretaris van
Buitenlandse Zaken, prof. Hallstein. heeft, in zün kwaliteit van plaatsvervanger
van de afwezige minister Von Brentano. gisteren de Joegoslavische zaakgelastigde
Jovitsj ontvangen en hem medegedeeld, dat de Westduitse regering deze verklaring
van Tito zeer bevreemdend heeft gevonden. Dr. Hallstein zette het Westduitse
standpunt uiteen en verzocht de zaakgelastigde in Belgrado te willen informeren
naar de zienswijze van de Joegoslavische regering.
tüd precies met die van de Duitsers
overeenstemmen. En Polen noch Joego
slavië heeft al te aangename herinne
ringen aan de gebeurtenissen van de
laatste oorlog, toen deze landen door de
Duitsers werden overstroomd. Beide lan
den hebben in de laatste tüd echter blijk
gegeven in een goede verstandhouding
tot de Westduitse Bondsrepubliek te wil
len staan. Van Poolse zijde heeft men
reeds herhaaldelijk laten doorschemeren,
dat men er prijs op zou stellen, wanneer
Geen oplossing door
middel van geweld
Zoals bekend is Polen na de tweede
wereldoorlog (men zie ook bijgaande
kaart) in zyn geheel een eind naar het
westen opgeschoven: in het oosten heeft
het een grote strook aan de Sovjet-Unie
moeten afstaan, waartegenover het in
het westen een kleiner gebied van Duits
land heeft geannexeerd. De grens tus
sen Polen en (Oost-)Duitsland ligt thans
dus by de Oder en de Neisse. De West
duitse Bondsregering heeft deze Oder-
Neisselyn evenwel nimmer als de tegen
woordige of als de toekomstige westgrens
van Polen erkend. West-Duitsland is niet
voornemens dit -raagstuk mettertijd
door middel van geweld op te lossen, het
zou dit alleen maar door onderhande
lingen willen doen. Het gaat hier echter
om een kwestie, aldus zette prof. Hall
stein aan de Joegoslavische zaakgelas
tigde uiteen, die uitsluitend de Pools-
Duitse verhoudingen betreft. Ook de
Duitse ambassadeur in Belgrado, dr.
Pfleiderer, heeft een bezoek aan het
ministerie van Buitenlandse Zaken in
de Joegoslavische hoofdstad gebracht om
eveneens opheldering te vragen.
Héél hoog
De kwestie van Duitslands eventuele
hereniging zit de Duitsers byzonder
hoog. Het is een aangelegenheid die zo
wel in de binnen- als in de buitenlandse
politiek een zeer grote plaats inneemt.
Het spreekt vanzelf, dat daarbij ook het
vraagstuk wel een rol moet spelen,
hoe Duitslands grens er naderhand in
het oosten ?al moeten uitzien. Het is al
lang duidelük geworden, dat de Duitsers
er op den duur geen genoegen mee wil
len nemen, dat alleen maar de oostzone
met de Westduitse Bondsrepubliek zou
w-orden herenigd. Men wijst er van offi
ciële Westduitse zijde steeds opnieuw op,
dat de aangelegenheid van Duitslands
hereniging zoveel gewicht in de schaal
legt, dat het evenwicht in Europa en
zelfs de vrede in de hele wereld ervan
afhangt. Het behoeft dus niemand te
verwonderen, dat men zich ook in andere
landen wel eens met deze zo belangrijke
kwestie wil bezig houden. De opvattin
gen in 'die andere landen zullen niet. al-
Benoemingen bij
Buitenlandse Zaken
Binnenkort is de benoeming te ver
wachten van dr. H. R. van Houten
tot directeur-generaal politieke zaken
van het departement van Buitenlandse
Zaken. De heer Van Houten is thans
Nederlands ambassadeur in Mexico.
Voorts ligt het in de bedoe
ling van de regering het directo
raat-generaal voor het economische en
militaire hulpprogramma te hervormen
in een directoraat-generaal, dat met de
zaken der Europese economische inte
gratie zal worden belast. Het zou in het
voornemen der regering liggen de lei
ding van dit diTectoraat-generaal op te
dragen aan jhr. mr. H. F. L. K. van
Vredenburgh, doch het dient te worden
afgewacht of deze bereid is deze functie
te aanvaarden. Jhr. Van Vredenburgh
is thans leider van de permanente de
legatie van de Europese Gemeenschap
voor Kolen en Staal in Londen.
diplomatieke betrekkingen tussen Polen
en de Bondsrepubliek konden worden
aangeknoopt.
Reactie der partijen
Het spreekt vanzelf, dat de Westduitse
politieke partijen ook al direct met ver
klaringen naar aanleiding van Tito's
woorden voor de dag zijn gekomen.
Adenauers C.D.U. verklaarde, dat alleen
maar een gemeenschappelijke Duitse
regering dat wil dus zeggeneen rege
ring van de huidige Westduitse Bonds
republiek en van de Oostzone over de
toekomstige Duitse grens in het oosten
zou kunnen beslissen Volgens het vol
kenrecht zouden de grenzen van het
Duitse ryk van 31 december 1937 een
norm moeten zijn. De socialistische partij
heeft er op gewezen, dat de grenzen van
het toekomstige Duitsland alleen maar
door een vredesverdrag kunnen worden
vastgesteld. De S.P.D. had er overigens
al sedert lang bij de regering op aange
drongen de betrekkingen tussen de
Bondsrepubliek aan de ene kant en Polen
en de overige staten van het oostelijk
blok aan de andere kant te normaliseren.
De B.E.H., de Vluchtelingenpartij, gaat
het verste: de plaatsvervangende voor
zitter Seiboth deelde al mede. dat zijn
partij van plan is de Bondsregering te
verzoeken de diplomatieke betrekkingen
met Joego-Slavië af te breken, indien
mocht blijken dat de uitlating een offi
cieel karakter droeg. Bovendien wil zijn
party de nieuwe Bondsdag voorstellen
onmiddellijk met de herstelbetalingen
aan Joego-Slavië op te houden.
Polen
Europa's grootste traiisformaiorstation
komt aan het Zuideinde te Delft
Aan het Zuideinde te Delft, ter
hoogte van het kruithuis, zal een
150 KV-transformatorstation wor
den gebouwd, dat in zijn soort het
grootste van Europa zal worden. Het
krijgt een zgn. gesloten bouw, het
geen wil zeggen dat de elektrische
aparatuur van het station door een
stenen bebouiving wordt omgeven.
Deze bouw is noodzakelijk, omdat het
station betrekkelijk dicht bij de zee is
gelegen. Zoutdeeltjes, die met westen
wind landinwaarts zouden kunnen waai
en, zouden zich op vitale delen van de
installatie vast kunnen zetten als deze
niet aan alle kanten door een muur be
schermd was Men rekent, dat de in
stallatie eind 1959 voltooid zal zijn,
waarmee de energievoorziening in het
westen des lands voldoende verzekerd
kan worden geacht.
In het station zal de stroom, welke
door de in aanbouw zijnde hoogspan
ningslijn langs de spoorweg naar Schie
dam wordt aangevoerd, iangs kabels
worden geleid naar een kleiner station,
dat thans in aanbouw is aan de Nieu-
welaan te Delft en eind 1958 gereed zal
zijn. Dit station zal de stroom op een
spanning van 25 en 10 KV distribueren,
de 25 KV verbinding gaat naar Voor
burg. die van 10 KV is bestemd voor
Delft en het Westland. Direct van het
grote station bij het kruithuis gaat een
kabel naar Den Haag.
Het elektriciteitsbedrijf Zuid-Holland
N.V. in Den Ilaag (het EZH). dat deze
twee projecten onderhanden heeft, acht
de uitvoering ervan van de grootste be
tekenis voor het gehele voorzieningsge-
bied. De plannen dateren reeds van kort
na de oorlog, doch zij konden toen ui
teraard nog niet worden verwezenlijkt.
N.V.V.-secretaris Van Tilburq
morgen naar Curasao
Voor onderhandelingen
C.A.O. olie-industrie
De vakvereniging op Curasao heeft
aan het Nederlands Verbond van Vak
verenigingen verzocht, een harer be
stuursleden tijdelijk te Willemstad te
detacheren om het bestuur terzijde te
staan in de onderhandelingen met de
Curacaose Petroleum Industrie Maat-
schappy. Dit heeft er toe geleid, dat
morgen de heer W. F. van Tilburg,
secretaris van het N.V.V. per vliegtuig
naar Curacao vertrekt.
De heer Van Tilburg heeft verklaard,
dat hij bij de onderhandelingen over het
collectieve arbeidscontract aanwezig zal
zijn als adviseur van de vakvereniging,
niet als onderhandelaar. Deze onderhan
delingen zullen op 23 september begin
nen. De directie van de C.P.I.M. heeft op
zich genomen, te zullen zorgen voor een
eerste ontwerp van een arbeidsovereen
komst.
De heer Van Tilburg staat tegenover
deze materie niet vreemd: voordat hij
als opvolger van de heer Vermeulen
optrad als secretaris van het NVV in
Nederland, is hij secretaris geweest van
de Algemene Bedrijfsgroepen Centrale.
In deze functie heeft hy in Nederland
van den beginne af met de directies van
de Shell, de Caltex en de Nederlandse
Aardoliemaatschappij ten behoeve van
hun werknemers onderhandelingen ge
voerd over een collectieve arbeidsover
eenkomst. die als eerste in Nederland
tot stand is gekomen.
Daarna heeft hij de gehele ontwikke
ling meegemaakt van de verhouding
tussen de werkgevers en de werknemers
in de olie-industrie.
Kamer toch een iveeh eerder hijeen
Premier BM (in het defensief gedrongen)
volgt echter een vernuftige strategie
(Van onze Parüse correspondent)
Onverwacht heext de Franse premier, Bourgès-Maunoury, gisteren de kamer
president, Le Troquer, verzocht het parlement in plaats van voor de 24ste dezer
reeds voor 17, dinsdag a.s., byeen te roepen. Ofschoon de regering zelf het
initiatief had genomen de Nationale Vergadering in vervroegde zitting voor de
24ste te convoceren ter bestudering van een nieuw statuut voor Algerije, had de
premier zich tot dusver steeds verzet tegen de datum van de 17de, waarop de
rebelse boeren de landbouwpolitiek behandeld wensten te zien. Toen sinds gister
morgen evenwel duidelijk werd, dat het aantal afgevaardigden van 199, dat de
grondwet voor een speciale parlementszitting verlangt en die terwille van de boeren
hun vakanties wel wensten te bekorten, snel zou worden bereikt, besloot de premier
tijdens een bijzondere kabinetsraad de eer aan zichzelf te houden en persoonlijk
de Kamer te verzoeken al a.s. dinsdag te vergaderen.
In de Ridderzaal te Den Haag
heeft Prins Bernhard het interna
tionale Reclamecongres geopend.
Na zijn rede werd de Prins door
jhr. W. van Andringa de Kempe-
naer, de voorzitter van het congres,
een boekwerk aangboden.
Eerst komt Algerije
nu aan tie beurt
Behalve een prestigekwestie stond er
voor de regering ook nog een groot poli
tiek belang op het spel. Door persoonlijk
het initiatief te nemen, kon de premier
nu ook zelf de agenda vaststellen voor de
eerste zitting, die aan Algerije zal wor
den gewijd. De regering heeft er inder
daad dubbel belang bij, dat, ten eerste,
het Algerijnse statuut door de Kamer
bekeken is voor de Verenigde Naties zich
weer met deze kwestie gaan bemoeien
en, ten tweede, dat het explosieve vraag
stuk van de landbouw en de economische
sanering pas later aan de orde komt.
Voor Algerije loopt het kabinet vermoe
delijk weinig gevaar en daarom is het
een slimme zet van Bourgès-Maunoury
geweest het economische plan van Gail-
lard als een soort intermezzo voor de
Algerijnse debatten te bestemmen. Veel
boerenafgevaardigden zullen zich nu
waarschijnlyk wel verplicht zien de land-
bouwplannen van Gaillard te slikken om
te voorkomen, dat, mèt de regering, an
ders ook het geprojecteerde statuut voor
Algerije in het water valt. Het is dus
zeker wel een vernuftige strategie, die
de minister-president nu heeft gevolgd.
SOLEX bromfietsen
TURFMARKT 5
Nu en dan buien
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend krachtige wind met nu en
dan buien. Weinig verandering in tem
peratuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
13 SEPTEMBER
Zon op: 6.13 uur; onder: 19.02 uur.
Maan op: 20.27 uur; onder: 10.45 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.26 en 17.42
uur. Laagwater te 1.26 en 13.33 uur.
Dit nummer bestaat alt 14 pagina's
Speculerend op het feitdat man- i gedames nog wel eens een blik i ceerd: teksten op parasols
ncn nu eenmaal moeilijk het oog achterna waard achten, hebben de lieftallige dames flanerend l
kunnen sluiten voor vrouwelijk I Westduitse sociaal-democraten
schoon en meestal charmante jon- deze verkiezingspropaganda gelan-1 dragen.
door
langs de
Trage totstandkoming
ondernemingsraden
Regering teleurgesteld
De Nederlandse regering is teleurge
steld in het langzame tempo waarin de
ondernemingsraden bij het bedrijfs
leven tot stand komen. Toen de wet
op de ondernemingsraden van kracht
werd, werd bepaald dat drie jaar later
in alle 5.000 ondernemingen een der
gelijke raad zou zijn ingesteld. Deze
periode is onlangs met een jaar ver
lengd, maar thans is het nog zo, dat
slechts een kleine 700 bedryven een
ondernemingsraad hebben.
Aldus de minister van Sociale Zaken
en Volksgezondheid, de heer J. G. Suur-
hoff, gistermiddag bij de installatie van
een ondernemingsraad bij de N.V.
Koninklijke Delftsch Aardewerkfabriek
„De Porseleinen Flesch" te Delft. Voor
dit langzame tempo zijn wel enige oor
zaken te geven, aldus de minister, maar
de voornaamste is toch wel, dat er bij
de ondernemingen en het personeel te
weinig belangstelling voor bestaat, om
dat men de betekenis van deze raden
niet voldoende beseft. De personeelsker-
nen beperkten zich tot het aanhoren van
de klachten van het personeel om die
vervolgens met de directie te bespreken,
maar de ondernemingsraad heeft een
veel grotere bevoegdheid. Hij moet bij-
Generaal Hasselman bezoekt dragen tot het zo goed mogelijk functio-
I neren van de onderneming, hetgeen
Navo-KCmpen in Duitsland zowel in het belang is van het personeel
als van de directies.
De chef van de Generale Staf, gene
raal B. R. P. F. Hasselman, brengt op
het ogenblik een bezoek aan NAVO-
kampen in Duitsland. Generaal Has
selman is woensdag vertrokken en
keert morgen naar ons land terug.
Naar de Legervoorlichtingsdienst mee-
deelt betreft het hier een bezoek, dat
reeds enige tyd geleden was vastge
steld.
Een soort elastische verdediging tegen
het offensief der boeren en hun vele
bondgenoten en handlangers in het par
lement. Niettemin is het duidelyk, dat
de regering in het defensief is gedron
gen en nu is aangewezen op het arsenaal
der parlementaire tactische middelen om
het leven te redden of althans nog wat
te kunnen rekken.
Mr. Jonkman
voorzitter Eerste Kamer
Bij K.B. is benoemd tot voorzitter van
de Eerste Kamer der Staten-Generaal
voor de zitting, welke zal aanvangen
op 17 september 1957, mr. J. A. Jonk
man, lid dier Kamer.
Barricaden opgericht in Nashville ter
bescherming van de schoolgebomven
Gouverneur Faubus van de Amerikaanse staat Arkansas heeft gisteren om
een onderhoud met president Eisenhower gevraagd. De president heeft zich be
reid verklaard hem vrijdag of zaterdag te ontvangen. Het gesprek zal worden
gevoerd in Eisenhowers vakantieverblijf in Newport. De gouverneur heeft de
president telegrafisch medegedeeld, dat hij zich aan het gerechtelijk bevel tot
toelating van negerleerlingen zal houden omdat hij daartoe volgens de Grond
wet verplicht is. Hij vermeldde niet of hij de Nationale Garde, die hy te hulp
geroepen heeft om de negers uit de school in Little Rock. te houden, zal laten
terugtrekken.
In Birmingham worden geen
samenscholingen toegelaten
In Nashville (Tennessee) is de politie
gisteren begonnen barricaden op te
richten ter bescherming van de scho
len. Zij wil daardoor nieuwe incidenten
voorkomen, die zich bij de toelating van
negerkinderen tot de scholen die tot
dusver uitsluitend door blanken werden
bezocht, zouden kunnen voordoen.
Sinds de bomaanslag op een lagere
school in Nashville, dinsdag, zijn 39
mensen gearresteerd, 26 blanken en 13
negers.
Ook in de grote staalstad Birmingham
in Alabama wordt door de politie gepa
trouilleerd. samenscholingen worden
niet toegelaten. Een grote groep neger-
scholier- i werd voor een verhoor aange
houden, nadat uit hun midden met ste
nen naar blanken was gegooid.
„Ongeveer 350.000 van de 2.800.000
negerkinderen van de schoolplichtige
leeftijd in de zuidelijke en grensstaten
oevers van de Riin in Koblenz op- I van de v s- bezoeken de (gemengde)
utters an ae Kijn in t\ootenz ge openbare scholen districten, waar de
I de rassenscheiding is opgeheven", aldus
het tijdschrift U.S. News and World
Reports in zijn laatste nummer. Ver
wacht wordt dat nog 25.000 negerleer
lingen in het najaar op tot dusver al
leen voor blanke leerlingen openstaande
scholen zullen worden toegelaten.
In zeven zuidelijke staten Alabama,
Florida, Georgia, Louisiana, Mississippi,
Zuid-Carolina en Virginia zijn tot
dusver op de openbare lagere ei. middel
bare scholen geen negerleerlingen op de
„blanke" scholen toegelaten.
Uitwijzing Nederlanders
„puur verzinsel?"
De immigratiedienst in Medan heeft
de berichten, dat 19 Nederlanders uit
Medan zouden worden uitgewezen, te
gengesproken.
De dienst noemde dit bericht, waar
van in de dagbladen het hoofd van de
immigratiedienst voor Noord-Sumatra,
Moerdono, als bron werd genoemd, een
„puur verzinsel".