In Tunesische grensprovincies is
gisteren noodtoestand afgekondigd
Overheid draait wegenbouw nek 0111
WEERBERICHT
Maatregel van Bourguiba tegen
het Franse vervolgingsrecht
Verplichte lening autorijders
en verhoging van benzineprijs?
WASHINGTON WIL VERZET
IN ARKANSAS DOORBREKEN
96ste jaargang
DINSDAG 10 SEPTEMBER 1957
No. 29236
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f. 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze Parijse correspondent)
Habib Bourguiba, die zich onlangs van Tunesisch minister-president tot
staatshoofd liet promoveren, heeft gisteren de noodtoestand afgekondigd in de
vier grensprovincies tussen zyn land en Algerije. In hetzelfde gebied, waar
vorige week, naar men zich herinnert. Franse troepen zijn binnengevallen on
der de dekmantel van het internationale vervolgingsrecht om Algerijnse opstan
delingen te vervolgen.
In Parijs wordt de afkondiging van de noodtoestand door Bourguiba dan
ook beschouwd als een maatregel, die als waarschuwing aan het Franse adres
is bedoeld. Bourguiba heeft al eerder verklaard, dat Tunesië zich zal verde
digen, indien zijn grondgebied opnieuw door de Fransen zal worden geschonden.
Noord- en Zuidafrikaanse hoofdsteden.
Deze maand zullen de Verenigde Naties,
zoals bekend, nog beginnen met de
nieuwe behandeling van de Algerijnse
kwestie en Pineau heeft nu getracht
nog zoveel mogelijk zieltjes voor de
Franse regeringspolitiek te winnen.
De minister heeft in een radio-inter
view verklaard, dat hij heel veel begrip
voor de Franse inzichten had gevonden,
maar die verzekering wil op zichzelf na
tuurlijk nog niet zo heel veel zeggen.
Niettemin hebben de jongste gebeurte
nissen in Syrië in het bijzonder Wash
ington aan het denken gebracht, zodat
Overleg met Abbas
in Zwitserland
Het is Parijs evenmin ontgaan, dat
Bourguiba dit nieuwe gebaar tegen
Frankrijk heeft gemaakt onmiddellijk
na zfjn terugkeer van vakantie in Zwit
serland, waar hij vorige week gedurende
drie uur met de Algerijnse politicus
apotheker Ferhat Abbas confereerde.
Bourguiba en Abbas staan, of althans
stonden, beiden aangeschreven als de
gematigde elementen in het anti-kolo
niale front, dat zich tegen Frankrijk
heeft gevormd. Beiden hebben tenminste
in het verleden meermalen te kennen
gegeven, dat Frankrijk als de natuurlijke
basis der Noordafrikaanse landen moet
worden beschouwd. Het is zeker geen
gunstig teken, dat Bourguiba, naar
schijnt in overleg met Abbas, nu zijn
overigens niet zo bijzonder scherpe tan
den laat zien. omdat die demonstratie
er op kan wijzen, dat beide mannen
weinig hoop meer hebben op een min
nelijke schikking met Parijs met betrek
king tot de Algerijnse oorlog.
Intussen is Christian Pineau. de Fran
se minister van Buitenlandse Zaken,
vandaag in Parijs teruggekomen van
zijn diplomatieke tournee langs de
Franse regering
doet
concessie aan boeren
De Franse regering heeft gisteren een
concessie aan de landbouwers gedaan en
het subsidie op de aankopen van land-
bouwmaterieel, dat bij de begrotingsbe
snoeiingen was geschrapt, weer van
kracht verklaard.
Onder deze subsidieregeling, die de
Franse staatskas gedurende de rest van
dit jaar 4 miljard franken zal kosten,
ontvangen de landbouwers 15% terug
van hetgeen zij ten koste leggen aan de
aanschaffing van landbouwmaterieel.
Voorts heeft de regering zich bereid
verklaard de garantieprijs voor tarwe
toe te passen op 85% van de oogst in
plaats van op 80%, zoals aanvankelijk
was besloten.
Hongarije is
nationale gevangenis'
In een rapport van Unie van onvrije
volkeren, dat onder leiding van de vroe
gere Amerikaanse onderminister van
Buitenlandse Zaken Berle, de vroegere
Amerikaanse ambassadeur in Italië, me
vrouw Clare Boothe Luce en de pro
testantse theoloog dr. Reinold Niebuhr
is opgemaakt en maandag te New York
is gepubliceerd, noemt men Hongarije
een „nationale gevangenis" sedert de
opstand in oktober. Het verslag was ge
baseerd op gecontroleerde ooggetuige
verslagen, vertrouwelijke berichten uit
het land zelf en een analyse van de offi
ciële Hongaarse pers. Volgens het rapport
zijn er minstens 100.000 Russische sol
daten in Hongarije gelegerd, alsmede
20.000 man geheime politie, technici en
adviseurs. Het regime van Kadar zou
zeker 2000 personen hebben laten te
rechtstellen 20.000 hebben gevangen
gezet, 15.000 naar arbeidskampen heb
ben gestuurd en 12.000 personen, vooral
jongeren, hebben gedeporteerd naar
Rusland.
in Parijs nu wordt gehoopt, dat de
Amerikanen tegen de aanvankelijke
vrees in, ook ditmaal de Fransen bij de
V.N. toch nog zouden steunen. In elk
geval mag worden voorspeld, dat het
van de Amerikaanse houding zal af
hangen. of er een meerderheid in de
organisatie der verenigde volkeren kan
worden gevormd, die Frankrijk binnen
kort aan de internationale schandpaal
van het anti-kolonialisme zal kunnen
nagelen.
Ver. Ned. Gemeente
ten zeerste verontrust
Over financiële situatie
Het bestuur van de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten heeft aan de
minister van Binnenlandse Zaken, Be
zitsvorming en P.B.O. het volgende te
legram gezonden:
„Het bestuur van de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten is over de ont
wikkeling van de financiële situatie
dermate verontrust, dat het meent niet
te mogen nalaten uit zjjn vergadering
van heden Uwe Excellentie van zijn zorg
over deze ontwikkeling deelgenoot te
maken, omdat elke dag dat de huidige
situatie voortduurt, volkomen ontwrich
ting naderbij brengt, (w.g.)Bestuur
Vereniging Nederlandse Gemeenten
Kolfschoten voorzitter en Arkema secre
taris".
Hoe komen wij hieruit?".
België voorbeeld Autonoom Wegenfonds
(Speciale berichtgeving)
Op autorijdend Nederland zal de zware taak dienen komen
te rusten om de vaderlandse wegenbouw te helpen uit de zeer
ernstige moeilijkheden, waarin zij thans tengevolge van d>
beperking der bestedingen is geraakt.
Dit zal moeten geschieden door het aangaan van een ver
plichte lening ter grootte van het bedrag, dat aan motor
rijtuigenbelasting moet worden betaald, en het verhogen van
de benzineprijs met twee cent per liter.
Zo luidde ongeveer de conclusie van de slotrede, welke de
voorzitter van de Nederlandsche Vereeniging van Wegen
bouwers (N.V.W.B.), ir. H. D. Prins, gistermiddag hield, op de
openbare vergadering van deze organisatie te Scheveningen.
Catastrofaal
De overheid is namelijk bezig de
ivegenbouio in ons land de nek om te
draaien, aldus de heer Prins, door
maatregelen die zij in het kader van
de bestedingsbeperking aan de pro
vinciale en gemeentebesturen oplegt.
Hierdoor maakt het Rijk het deze
en wegverbetering ten uitvoer te
brengen. Wanneer men in aanmer
king neemt, dat Rijk en lagere over
heden de enige opdrachtgevers aan
de wegenbouw zijn, dan is het dui
delijk, dat de huidige maatregelen
voor 's lands economie en de ver
keersveiligheid de meest catastrofale
vormen dreigen aan te nemen, zo
instanties onmogelijk om de projec- mer^e de voorzitter van de NVWB
ten op het gebied van ivegenaanleg °P-
RALEIGH rijwielen
H. Walenkamp Zn
HA ARLEMMERSTR. 1
Meer wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend zwaar bewolkt met af en
toe regen, vooral in het westen en noor
den van het land. Aanvankelijk matige,
later krachtige tot harde wind tussen
zuid en zuidwest. Weinig verandering in
temperatuur. (Opgemaakt te 11.15 uur).
II september
Zon op: 6.09 uur; onder: 19.07 uur.
Maan op: 19.35 uur; onder: 8.35 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.25 en 16.44
uur. Laagwater te 0.26 en 12.36 uur.
Dit nummer bestaaft uift 10 pagina's.
Drie van de vele creaties, die de
zer dagen getoond werden op een
modeshow in West-Berlijn. Het zijn
ontwerpen van de Berlijnse mode
koning Heinz Oestergaard.
Dit is dan ook de reden, waarom men j
in de boezem van de Vereniging van I
Wegenbouwers heeft gezocht naar een
oplossing om aan dit naderend onheil
een halt toe te roepen. Reeds eerder
heeft men getracht - het rapport Oud
van november 1954 - te komen tot een
nieuwe regeling van de financiering van
provinciale en gemeentewegen.
Autonoom Wegenfonds
Het thans voorgestelde plan tot In
stelling - naar Belgisch voorbeeld - van
een autonoom wegenfonds, voortbou
wend op bovengenoemd rapport, achten
.üe Nederlandse wegenbouwers, aldus de
heer Prins, thans de laatste mogelijk
heid om een einde te maken aan de
stagnering in de wegenbouw tengevolge
van het gebrek aan kapitaal bij de voor
naamste opdrachtgevers. Dit autonome
wegenfonds zal een eigen beleid moeten
kunnen voeren, gericht op de verbete
ring van verkeerswegen, ontsluiting van
bevolkingscentra, verhoging van de ver
keersveiligheid en efficiency in de we
genbouw. De ter beschikking van het
fonds gestelde middelen zullen uitslui
tend ten bate van dit beleid moeten
worden besteed, welk beleid onafhanke
lijk dient te zijn van budgetaire veran
deringen in het staatsbestuur en zelf
moet beslissen voor welke werken de
gelden zullen worden gebruikt.
Aan H.H. adverteerders
Om hierna te noemen redenen
zyn wij helaas genoodzaakt H.H.
adverteerders mede te delen, dat de
tekst van advertenties, bestemd voor
ons zaterdagnummer, uiterlijk vrij
dagmiddag 3.00 uur in ons bezit
moet zijn.
Noodgedwongen zijn wy tot deze
maatregel over moeten gaan, aan
gezien anders ons blad op zaterdag,
die een halve werkdag is te laat
bij onze abonnees komt, terwijl bo
vendien de vrije zaterdagmiddag
voor onze werknemers verloren zou
gaan.
DE DIRECTIE
„Ik wil het met U proberen" zei
de veehouder-zelf kazende boer E.
Zwanenburg uit Nieuwerbrug tot
minister S. L. Mansholt, toen deze
hem vroeg of hij enkele van zijn
prachtige goudgele kazen kon
kopen. Aanvankelijk lagen beide
partijen nogal ver uit elkaar: er
werd 2y2 gevraagd en 2]/ door de
minister geboden. Maar onder grote
bijval van de vele omstanders kwam
de koop toch tot stand al moest
boer Zwanenburg daarvoor wel wat
nader komen dan de Minister, die
uiteindelijk kocht voor f 2.29 de kg.
(Foto Lux/Alphea)
Aflossing in 15 jaar
„Ook aan het op te richten Autonoom
Wegenfonds zal of kan de regering de
benodigde middelen echter niet ver
strekken". aldus ir. Prins. Nu de staat
dus niet over de brug komt, zal er een
andere bron moeten worden aangeboord
'en het is hierbij dat de gedachten van
de wegenbouwers zijn uitgegaan naai"
autorijdend Nederland, hetwelk de ge
volgen van de huidige moeilijkheden in
de wegenaanleg toch het eerst zal on
dervinden. Het voorstel van de NVWB
luidt als volgt:
gedurende drie jaar achtereen zal van
autorijdend Nederland ten bate van
het Autonoom Wegenfonds een bedrag
in de vorm van een lening worden
gevorderd, gelijk aan de motorrijtui
genbelasting. Deze obligatie, welke
rentegevend en overdraagbaar zal zijn
wordt in 15 jaar a pari afgelost. Het
bedrag van deze lening zal circa 100
miljoen gulden per jaar zijn en wordt
door 't fonds ter beschikking gesteld
aan provinciale en gemeentebesturen
voor de aanleg en verbetering van
wegen.
De aflossing van de lening denkt men
in wegenbouwerskringen te kunnen fi
nancieren uit de opbrengst van een ver
hoging van de benzineprijs met twee
cent per liter, hetgeen circa 25 miljoen
gulden zal opleveren.
Naast deze verplichte lening bracht ir.
Prins nog een tweede suggestie ter ta
fel, dat naast de eerste moet worden
uitgevoerd. Immers, alvorens een lening
als hierboven vermeld, welke slechts in
wettelijke vorm van kracht kan worden,
is verwezenlijkt, zal een vrij aanzienlijke
tijd zijn verstreken. Omdat de nood
dringt, denkt men nu aan de oprich
ting van een geheel onafhankelijk fonds
in de vorm van een stichting onder be
heer van weggebruikers, wegenbouwers
en vertegenwoordigers van provincies en
gemeenten.
A.N.W.B.: „Zorg bij overheid"
Van de zijde van het bestuur van de
ANWB vernemen wij, dat deze organi
satie zich blijft houden aan haar eer
der ingenomen standpunt, namelijk dat
de overheid in staat meet worden ge
acht de voor de voortzetting van de we
genbouw benodigde middelen te kunnen
putten uit de normale opbrengsten. Der
halve wijst zij de suggestie van de
NVWB om door instelling van een ver
plichte lening autorijdend Nederland
zwaarder te belasten beslist van de
hand.
ONGELUKKIGE VAL
Een 58-jarige jnwoner van Voorhout
zondagmorgen op de Heereweg te
Heemstede met zyn bromfiets tegen de
trottoirband gereden. Hy is na aan
komst in het Groote Gasthuis overleden.
Gouverneur acht ingrijpen rem rechter in
strijd met zelfbestuur van de staten
De rassenkwestie in Little Rock, in de Amerikaanse staat Arkansas, is in een
j nieuw stadium getreden. Zoals bekend heeft de gouverneur van de staat
j Arkansas, Faubus, zich verzet tegen toelating van negerleerlingen tot het
J gemeentelijke lyceum in Little Rock, waarbij hij zich beriep op handhaving
I van de openbare orde. Thans heeft de federale rechter opdracht gegeven gou-
[verneur Faubus bij rechterlijk bevel te verbieden zich te verzetten tegen de
toelating van negers tot de openbare scholen in Little Rock. Het departement
van Justitie zou zo spoedig mogelijk misschien reeds vandaag de opdracht
j van Davies uitvoeren. Functionarissen van het ministerie van Justitie in Wash-
I ington hebben er geen ogenblik twijfel over laten bestaan, dat het optreden
van de gouverneur niet getolereerd kan worden. Als de federale regering de
tanden niet zou laten zien, dan zou het schoolincident van Little Rock elders
stellig gekopieerd worden.
dient te geschieden, omdat erin gespro
ken wordt over doorvoering met „wel
overwogen" snelheid.
Incidenten elders
Intussen hebben zich nieuwe inciden
ten voorgedaan. Toen een aantal neger
scholieren zich wilde laten inschrijven
op de „blanke" middelbare school van
North Little Rock een stad,
die door de rivier de Arkansas wordt
gescheiden van Little Rock. waar mili
tairen op last van gouverneur Faubus,
negerleerlingen de toegang tot de plaat
selijke middelbare school ontzegden
werd een zestal hunner teruggeduwd
door een tiental blanke leerlingen, die
zich bovenaan de trap hadden opgesteld.
Zij duwden de jeugdige negers de trap
af en drongen ze over een laan terug,
voordat de politie ingreep. Geen der
negerleerlingen werd gewond.
Het hoofd van de middelbare school
in North Little Rock, F. Wright, gebaar
de daarop naar de negerleerlingen om
terug te komen, waarop zij opnieuw
poogden het schoolgebouw te bereiken.
Zij werden echter weer door een sterkere
groep blanke scholieren, by wie zich
ook vyf volwassen blanken hadden
gevoegd, teruggedreven. Ongeveer 150
personen omringden Wright en de
negerleerlingen, waarop het schoolhoofd
zijn pogingen opgaf.
Een der volwassenen riep: „Zij zullen
er niet door komen".
De middelbare school van Nash
ville. in de staat Tennessee, is giste
ren, voor het eerst in de geschiedenis
van de stad, door blanke en negerleer
lingen bezocht. Hier vergezelde politie
de negerkinderen, die omringd werden
door een ongeveer twee honderd man
sterke menigte van jouwende blanken.
In de lagere school van Nashville in
Tennessee is gisteravond een lading
dynamiet ontploft, waardoor de helft
van het gebouw werd verwoest.
Deze school, die eerst alleen door
blanke kinderen werd bezocht, was on
langs begonnen met het toelaten van
negerkinderen, in overeenstemming met
de opheffing van de rassenscheiding op
scholen door het Oppergerechtshof der
V.S.
Te Birmingham, In de staat
Alabama, is een negerpredikant door
blanken neergeslagen, toen hy poogde
negerkinderen, die hij in zyn auto had
vervoerd, op de plaatselijke middelbare
school te doen inschrijven. Een politie
man. die wilde ingrijpen, werd eveneens
geslagen. Drie blanken werden door de
politie gearresteerd. De predikant wist
in zyn auto weg te rijden.
Zoon van Faubus gaat
naar ge mengde school
Aangenomen wordt, dat rechter Davies
gouverneur Faubus zal oproepen ten
einde toe te lichten, waarom hij de
Nationale Garde gebruikt heeft om de
toelating van negers te beletten. In een
zaak, die feitelijk parallel liep met de
affaire van Little ock, heeft het Opper
ste Gerechtshof eenstemmig het recht
van de federale regering bevestigd om
paal en perk te stellen aan het gebruik
van troepen door de gouverneur van een
staat. Genoemde zaak diende in 1932,
toen de gouverneur van Texas aan de
Nationale Garde van zijn staat opdracht
had gegeven de uitvoering af te dwingen
van een bevel van de staat Texas om
de olieproduktie te beperken.
Hiertegenover heeft gouverneur Fau
bus van Arkansas in een televisietoe
spraak verklaard, dat, indien de federale
regering in Washington „met geweld of
anderszins" zijn bevoegdheden als gou
verneur zou beknotten, dit betekenen
zou, dat „wij ons laatste recht op
plaatselijk zelfbestuur hebben verloren".
Faubus bleek van mening, dat het moge
lijk zal zijn op ordelijke wijze tot de
instelling van gemengde scholen in
Arkansas te komen, „mits men ons in de
gelegenheid stelt dat te bereiken". „Ik
ben niet tegen integratie als zodanig",
verklaarde de gouverneur. Trouwens,
Farrell Faubus, een zoon van de gouver
neur, ging gisteren voor het eerst naar
de Technische Hogeschool te Russell-
ville en dat is een school, waar ook
negers toegelaten worden.
De gouverneur blijft dus vasthouden
aan zijn verzet tegen de onmiddellijke
doorvoering van de rassenintegratie,
verklarende, dat hij als gouverneur de
man is die moet bepalen, wanneer de
rassenintegratie doorgevoerd moet wor
den niet een federale rechter. „Het rege
ringssysteem in de Verenigde Staten
staat op het spel", verklaarde hij. „Als
een rechter moet uitmaken wat er in de
staten moet gebeuren, dan is zo'n staat
niets meer dan een vazalstaat van de
federale overheid". Hij verklaarde zelfs
in dit verband: „Als er bloed wordt ver
goten (in deze strijd om het recht van
zelf-regeren van de staten), dan zal mijn
geweten onbezoedeld zijn, maar ik zal
wenen om mijn volk".
Volgens hem wordt in de uitspraak
van het Hooggerechtshof in 1954. toen
het zich uitsprak voor integratie (ook
toelating van negerleerlingen) op de
scholen, al aangegeven, dat dit doorvoe-
ren van de integratie geleidelijk aan
