Nieuwe spanning tussen Frankrijk
en Tunesië door grensincident
WEERBERICHT
Parijs doet een beroep op het
vervolgingsrecht, Tunis op de
plicht tot zelfverdediging
TREINRAMP OP JAMAICA:
175 DODEN, 400 GEWONDEN
5CL.M. mag in herfst 1958 over
de Noordpool naar Tokio en Biak
SAVOY'
„Du Midi" geheel in
vlammen opgegaan
„T ele visiekwestie
besclioMw
ik
voorlopig als afgehandeld"
96ste jaargang
DINSDAG 3 SEPTEMBER 1957
No. 29230
LEIDSCH DAGBLAD
Directeur:J. W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN w,tte smgel l' Lel<len Glro n0 6705*„
Hoofdredacteur J. Brouwer f.750 per kwartaal; f.255 per maand; f.059 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze Parijse correspondent)
zeker is wel. dat men zich op nieuwe
moeilijkheden moet voorbereiden in de
diplomatieke relaties tussen Frankrijk
en Tunesië, betrekkingen, die hun ge
spannen karakter wel zullen behouden,
zolang er in Algerije gevochten wordt.
Oude vrouw te Utrecht in
winkel overvallen
Een ernstig grensincident, dat zich zondag tussen Franse troepen en Alge
rijnse nationalisten, die door Tunesiërs werden gesteund, op Tunesische bodem
heeft voorgedaan, is oorzaak geworden van nieuwe diplomatieke spanningen
tussen Parijs en Tunis. Ofschoon by het gewapend treffen aan beide zijden een
twintigtal doden en gewonden moet zijn gevallen, schuilt de bijzondere ernst
van het incident vooral wel in de omstandigheid, dat de Fransen zich nu voor
het eerst officieel op het internationale ?j°roener» *er
rechtvaardiging van het feit, dat zij op Tunesisch grondgebied met de Algerijnse
opstandelingen zijn slaags geraakt. Van dit recht werd sedert het begin van
deze eeuw slechts twee maal gebruik gemaakt: eerst in 1917 door de Amerika
nen. toen zij rebellen tot over de Mexicaanse grenzen vervolgden, en in 1948,
toen de Grieken bij een achtervolging van communistische opstandelingen het
Albaanse grondgebied binnenvielen.
Actieve sympathie van
Bourguiba voor rebellen
De Franse minister van Oorlog, de
rechtse radicaal André Morice, heeft
zich al meermalen publiekelijk beklaagd
over de openlijke steun, die de Algerijnse
fellagha's van de Marokkaanse en Tune
sische regeringen genoten, die ooglui
kend toe zouden staan, da/t zij hun aan
vallen op de Fransen vanaf hun grond
gebied ondernamen. Teneinde deze hulp
in de -toekomst onmogelijk te maken,
zijn sinds enige tijd de Franse troepen
bezig de grenzen tussen Algerije ener
zijds en Tunesië en Marokko anderzijds
met prikkeldraad versperringen over een
afstand van 350 kilometer te versterken,
een onderneming, die deze maand vol
tooid zou moeten worden.
Intussen is de Franse actie op Tune
sisch grondgebied zeker ook als een
antwoord bedoeld op verscheidene ver
klaringen van premier Bourguiba, die
van zijn actieve sympathie voor de
Algerijnse nationalisten nooit een ge
heim heeft gemaakt.
Uiteenlopende lezingen
Overigens lopen de lezingen van Tune
sië en van Frankrijk over het incident
nogal sterk uiteen. Terwijl Parijs van
een tegenaanval van een Franse
patrouille spreekt, die eerst door Alge
rijnen met machinegeweren was be
stookt, zouden volgens de tegenpartij
Tunesische grensposten zonder vooraf
gaande waarschuwing door Franse tanks
zijn overvallen, waarbij een douane-
Zwammerdam
in 1959 verdwijnen
gaat
Grenscorrecties in
Rijnstreek
de
Zwammerdam zal nu definitief
verdwijnen. Reeds lang hing dit lot
de gemeente boven het hoofd, doch
steeds kwam er uitstel, dat echter
geen afstel tot gevolg heeft gehad.
Ged. Staten hebben de regering
thans een ontwerp van wet doen
toekomen, waarin de grenscorrecties
in het gebied tussen Alplien. Woer
den, Gouda en Boskoop worden ge
regeld. Er zijn bij deze wijzigingen
niet minder dan 20 gemeenten be
trokken. Volgens het voorstel zal de
opheffing van Zwammerdam op
1 juli 1959 een feit zijn. Elders in
dit blad schrijven wij uitvoerig over
deze kwestie.
beambte en zeven Tunesische soldaten
de dood hebben gevonden. De Tunesi
sche regering heeft tegenover het Franse
vervolcingsrecht al haar plicht tot zelf
verdediging gesteld en bovendien ge
dreigd met een aanklacht tegen Parijs
bij de internationale organen, indien een
incident als van zondag zich nog eens
mocht herhalen.
Welke versie van de gebeurtenissen
ook het dichtst bij de waarheid staat,
Twee jongemannen, resp. 22 en 25
jaar zijn gistermiddag door de
Utrechtse recherche gearresteerd na
dat zij getracht hadden op een 76-
jarige vrouw een overval te plegen.
Deze drijft een klein kruidenierswin
keltje in de Johan Kamphuisstraat te
Utrecht. Om half vijf stanten de jonge
mannen haar winkel binnen. Toen de
vrouw uit een achter het winkeltje ge
legen woonvertrek kwam greep een van
de twee haar beet en kneep haar de keel
dicht. Hij drukte de oude vrouw tegen
een schot waarop planken waren be
vestigd. Op deze planken stonden flessen
limonade en ander artikelen, die dooi
de worsteling naar beneden vielen op de
aanvallende jongeman. Hy schrok hier
van dermate, dat hij de vrouw losliet en
op de vlucht sloeg. Op het gillen van ie
vrouw, die volkomen overstuur was en
het lawaai van de vallende flessen snelde
een buurvrouw te hulp. Zij zag toen
juist de indringers weghollen. Later
heeft zij samen met een rechercheur de
buurt afgezocht, en omstreeks kwart
over vjjf konden de twee op het Leidse
Veer worden gearresteerd.
Negen van de twaalf rijtuigen ontspoord
na het breken van een koppeling
Honderdvijfenzeventig personen zijn gedood en vierhonderd gewond, toen
zondagavond een trein op Jamaica met r.-k. pelgrims bij het station Kendal ver
ongelukte. Negen van de twaalf rijtuigen, welke door twee locomotieven werden
getrokken, ontspoorden, toen de trein na een bocht een brug naderde en remde,
waardoor een koppeling brak. De twee locomotieven en een tweetal rijtuigen
reden door naar het station. De volgende twee rijtuigen reden te pletter tegen de
brug, de twee daaropvolgende kantelden en vijf rijtuigen stortten in een ravijn.
Alleen het laatste rijtuig bleef op de berm staan. Er bevonden zich vijftienhon
derd reizigers in de trein. De minister van Vervoer heeft een onderzoek naar
deze zeer omvangrijke treinramp gelast.
Dit treinongeluk op Jamaica behoort
tot de ergste in de geschiedenis.
In 1950 kwamen nabij Rio de Janeiro
108 mensen om het leven, toen een
trein van een gebroken brug neer
stortte. In Noord-Amerika vonden in
1918 101 mensen de dood nabij Ten
nessee.
De ergste ramp gebeurde in 1944 bij
Salerno in Italië: 520 mensen kwamen
door verstikking om het leven, toen de
trein in een tunnel niet verder kon. In
hetzelfde jaar stierven in de Spaanse
provincie Leon verscheidene honderden
personen bij een ongeluk in een tun
nel.
In Engeland lieten in 1915 by Gretna
Green 227 mensen het leven door het
verongelukken van een trein, die mili
tairen vervoerde.
In Polen werden in 1949 meer dan
200 mensen gedood door het ontsporen
van de sneltrein van Danzig naar War
schau. Bij een treinbotsing in Osaka in
Japan stierven in 1940 200 mensen.
In Nieuw-Zeeland vonden in 1953 151
personen de dood, bij Maagdenburg
125 in 1939, bij Londen 112 in 1952 en
by Friedrichtshaven 100 in 1940.
Het aantal doden tengevolge van het
treinongeluk, dat zich zondag op Ja
maica heeft voorgedaan, stijgt nog steeds.
Het laatst opgegeven totaal is 210, nadat
vandaag nog meer lyken uit de wrak
stukken zyn geborgen.
Een hoekje ..Geleide projectielen"
op de grote luchtvaartshow te Farn-
borough; links de ..Borzoi", waar
mee raketmotoren getest worden;
midden de ..Bloodhound"een anti
luchtdoel wapen en rechts de „Jin-
divink". een pilootloos vliegtuigje
dat gebruikt wordt als vliegende
schietschijf.
N.V.M. vindt uitbreiding
koopgelegenheid onnodig
Het Nederlands Verbond van Mid
denstandverenigingen heeft een adres
gezonden aan de leden van de Tweede
Kamer, waarin bezwaren worden ge
maakt tegen de voorgestelde wijzigin
gen in de Winkelsluitingswet 1951. Het
bestuur van het N.V.M. vindt, dat aan
een uitbreiding van de koopgelegen
heid geen reële behoefte bestaat en
het totstandkomen van een verruiming
van de koopgelegenheid de sociale be
langen van de zelfstandige detailhan
delaren en hun personeel zal schaden,
waardoor tevens de personeelsvoorzie
ning op nog grotere moeilijkheden zal
stuiten, dan nu reeds het geval is.
Voor het overige is het bestuur van
oordeel, dat een reglementering van de
verkooptijden, bij een zo gedeferentieerde
samenstelling van belangen als in de
detailhandel het geval is, het praktisch
niet mogelijk maakt om in alle onder
delen van de belangen van de hierbij
betrokken groepen tegemoet te komen.
De K.L.M. heeft toestemming verkregen om in de herfst van het
volgend jaar een luchtdienst te beginnen van Amsterdam via IJsland
en Groenland naar Alaska en vandaar via de Aleoeten naar Tokio
en Biak.
Ook R.K.-Ziekenfondsen
gaan akkoord
Van de zijde van de Bond van R.-K.
Ziekenfondsen en de Stichting Autono
me Ziekenfondsen, wordt medegedeeld:
„De bij deze organisatie aangesloten
ziekenfondsen hebben na kennisname
van de circulaire van de Ziekenfonds
raad, waarin de door de raad goedge
keurde regeling voor de hervatting van
de werkzaamheden door de tandartsen
zijn vervat, aan de tandartsen is ver
zocht met ingang van 4 september op
basis van deze regeling de tandheelkun
dige hulpverlening aan hun verzekerden
te hervatten. De minister van Sociale
Zaken en Volksgezondheid, de Zieken
fondsraad en de Nederlandse Maat
schappij tot bevordering der Tandheel
kunde zijn hiermede in kennis gesteld"
Advertentie
HOTEL RESTAURANT
Spécialité de la Maison:
Poussin a la Broche.
Aan de vleugel: PETER KORZELIUS.
Katwijk aan Zee:
Noord-Boulevard 1 - Tel. 2660 j
Onze bevolkingsdichtheid
Hoe groot de bevolkingsdichtheid in
Nederland wel is illustreerde de direc- k
teur-voorzitter van de staatsmiinen in i B g_ l c^t. ,hel?b.en, d?en. ?ien' P3*1'
teur-voorzitter van de staatsmijnen
Limburg, oud-minister H. H. Wemmers,
toen hij gistermiddag op de te Rotter
dam gehouden nationale conferentie van
de beweging van Europese Federalisten
even van zijn lezing afweek en opmerk
te: „Wanneer wij 1e wereldbevolking, die
geraamd wordt op 2.750 miljoen mensen,
zouden bijeenbrengen op het grondge
bied van de Verenigde Staten, dan zou
dit land een even grote bevolkingsdicht
heid hebben als Nederland.
Dit is een beeld van de grote So-
dafabriek in aanbouw te Delfzijl,
die langzamerhand haar voltooiing
nadert. Aan het einde van dit jaar
hoo/it men de eerste soda te kunnen
afleveren; als de fabriek eenmaal
op volle toeren draait zal zij een
capaciteit hebben van 170.000 ton
per jaar.
Dit blijkt uit een communiqué, dat de
luchtvaartdelegaties van Japan en Ne
derland gisteren te Tokio en in Den
in wordt verteld, dat de luchtvaartauto
riteiten van beide landen na te Tokio
gevoerd overleg tot overeenstemming zijn
gekomen. Daarbij krijgt Nederland toe
stemming voor de bovengenoemde lijn,
terwijl Japan de route krijgt: Tokio—
de Aleoeten-Alaska-Canada Groenland-
IJsland—Scandinavië—Bondsrepubliek-
Amsterdam—verder gelegen punten.
Voorts mag Japan vliegen op de lijn To
kio—Manilla—Biak en verder gelegen
punten
Bovendien zyn beide partijen over
eengekomen, dat zodra de aangewezen
luchtvaartmaatschappij van Japan ge
reed is om aan de poolroutes deel te
nemen, het vervoersbeeld op de be
staande poolroutes in zijn geheel op
nieuw zal worden bezien met de mo
gelijkheid van een redelijke aanpas
sing daarvan tussen beide partijen.
Indien althans de wenselijkheid daar
toe mocht bestaan.
Felle
Bioscoop
vuurzee te Amsterdam
Slechts eeu stalen geraamte bleef over
In de Amsterdamse bioscoop „Cinema du Midi" heeft vannacht een felle,
uitslaande brand gewoed, waardoor deze, in de Apollo-hal gelegen bioscoop
geheel is uitgebrand. Ook in het aangrenzende café is grote schade aangericht.
Omstreeks een uur deed zich door tot nog toe onbekende oorzaak een hevige
ontploffing voor in het parterre-gedeelte van de bioscoopzaal. De vlammen sloe
gen door de bioscoop en het dak en het gehele gebouw stond in een oogwenk in
lichterlaaie. Een reusachtige vuurgloed was overal duidelijk zichtbaar.
De afmetingen van de bioscoopzaal zyn 37 by 20 meter. De brandweer, die
groot alarm gaf, was omstreeks twee uur de brand meester.
Vijftig brandweerlieden hadden de
reusachtige vuurzee in de bioscoop met
negen stralen en vier waterkanonnen
binnen een uur bedwongen.
Aan de blussing van deze zeer grote
en uitermate spectaculaire brand nam
ook de drijvende motorspuit „Jan van
der Heyden", die naast het Apollo-
paviljoen gemeerd lag, met zijn water
kanon deel.
Hollands vee naar de
Philippijnen
Voor zover bekend is gisteren voor de
eerste maal Nederlands stamboekvee.
t.w. 50 drachtige koeien en een stier,
onderweg naar Manilla op de Philip
pijnen.
De dieren zijn de afgelopen dagen aan
boord gebracht van het 8231 brt. me
tende m.s. „Andes Maru" van de „Osa
ka Shosen KK" te Osaka (Japan), dat
gisteren de haven van Rotterdam ver
liet.
Het doel van dit transport is een be
gin te maken met een veestapel voor
deze tropische gebieden, waarvoor alleen
Nederlands vee in aanmerking komt.
De 51 stuks vee zijn in hokken op dek
ondergebracht en hebben een Neder
landse begeleider. Er is meer dan 30.000
kg. hooi en stro ingeladen.
Verwacht wordt, dat de overtocht circa
36 dagen zal duren.
Staatssecretaris
Hoppen er:
De staatssecretaris verwees verder
naar het gistermiddag door de N.T.S.
uitgegeven communique, waarin ver-
Veranderlijke bewolking
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met in hoofd
zaak in de kuststreken plaatselijk en
kele buien. Weinig verandering in tem
peratuur. Aanvankelijk zwakke veran
derlijke wind. later zwakke tot matige
wind uit zuidelijke richtingen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
4 SEPTEMBER
Zon op: 6.00 uur; onder: 19.21 uur.
Maan op: 17.23 uur; onder: 2.11 uur.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
„Wy hebben vanmiddag, nadat de Nederlandse televisie-stichting haar com
muniqué naar aanleiding van de televisie-uitzending op zaterdagavond 31
augustus had uitgegeven, in een onderhoud met enige vertegenwoordigers van
de N.T.S. nadere verklaringen omtrent deze uitzending en inlichtingen gekre
gen en zetten nu voorlopig een punt achter deze kwestie". Dit verklaarde
gisteravond de Staatssecretaris van O. K. en W., mr. R. G. A. Höppener.
klaard wordt, dat het dagelijks bestuur
van de Stichting dit „volstrekt onaan
vaardbare nationale programma", dat
onder verantwoordelijkheid van de
N.T.S. is uitgezonden, ten zeerste be
treurt.
„Ik heb hiervan akte genomen", zeide
mr. Höppener. De Staatssecretaris zeide
voorts vooral de aandacht te willen
vestigen op de laatste zin van dit com
munique, waarin maatregelen worden
aangekondigd teneinde herhaling van
dergelijke fouten te voorkomen.
„Aangezien geen misdrijf aan de orde
is gekomen als bedreiging van de veilig
heid van de Staat, de openbare orde of
de goede zeden", aldus de Staatssecreta
ris, „beschouw ik de zaak voorlopig als
afgehandeld".
Het onderhoud over de bewuste tele
visie-uitzending is gistermiddag gevoerd
tussen de Staatssecretaris, de vice-voor-
zitter van het N.T.S.-bestuur mr. A. B.
Roosjen. plaatsvervanger van de bui
tenslands vertoevende voorzitter, prof.
dr. J. B. Kors op, de heer J. W Renge-
link, commissaris voor de programma's
van de N.T.S. en de regeringscommissa
ris voor het Radiowezen prof. dr. L. J.
M. Beel.
De heer Rengelink verklaarde desge
vraagd, na dit onderhoud niets te heb
ben toe te voegen aan het communique
van de N.T.S. „Wat is er verder ook te
doen?" zo zei hij, „er is een fout ge
maakt, de fout is toegegeven en het
zal niet meer voorkomen."
Toen om twee uur het sein „brand
meester" werd gegeven, was van Du
Midi slechts een stalen geraamte, met
binnenin verkoolde balken en inge
storte wanden, over.
Door de enorme hitte waren vele
spanten van de buitenbouw de
wanden van de Apollo-hal bestaan
grotendeels uit glas krom getrok
ken. De dunne, met brand werende
platen beklede muur tussen de
bioscoop en de grote hal, werd door
een zware ijzeren steunbalk, die krom
was gaan staan, weggedrukt en stortte
in stukken in de hal neer.
Deze wand was voortdurend nat gehou
den, om het overslaan van het vuur
naar de hal te voorkomen. Hetzelfde was
geschied met de scheidingsmuur tussen
het theater en het Apollopaviljoen.
Even voor een uur ontdekte een kelner
in het paviljoen rookontwikkeling in de
nabijheid van de bioscoop. Hij waar
schuwde zijn directeur, die, naar buiten
kijkend, dikke rookwolken in de pergola
van het café zag. Kort daarop sloegen
meters hoge vlammen van de bioscoop
zaal door het dak heen naar buiten. In
een oogwenk verspreidde het vuur zich
in alle richtingen door de zaal en de hal
van het theater.
De hiervoor genoemde ontploffing
deed zich gedurende de brand voor. Het
geluid ervan was tot ver in de omtrek
hoorbaar.
Een gedeelte van het dak van de keu
ken van het Apollo-paviljoen is inge
stort. Ook de bar van de Apollo-hal had
veel van de brand te lyden.
De in april 1954 geopende bioscoop
was, evenals het gehele Apollo-hal-
complex, tegen brandschade verzekerd.
Talrijke autoriteiten sloegen het fraaie
en grillige spel der vlammen in dit
moderne theater gade.
Het brandpiket der Amsterdamse
politie stelt een onderzoek naar de oor
zaak van de brand in.
Sjepilof hoogleraar
De voormalige Sovjetrussische minis
ter van Buitenlandse Zaken, Dimitri
Sjepilof, die enige tijd geleden wegens
tegen de communistische partij gerich
te acties gekritiseerd werd. zou tot hoog
leraar in een stad in het Aziatische deel
van de Sovjet-Unie zijn benoemd.
Alle vier de leden van de „anti-party -
groep" hebben thans nieuwe functies
gekregen.
De voormalige minister van Buiten
landse Zaken, Molotof is thans ambas
sadeur in Mongolië (4500 km. van Mos
kou), Malenkof directeur van een ener
giebedrijf in Oost-Kazakstan, ruim 3000
km. van Moskou en Kaganowitsj zou de
leiding hebben gekregen van een ce
mentfabriek in Swrdlowsk. 1.600 km.
ten oosten van Moskou.
Met helft van hersenen nog
even intelligent
Twee Amerikaanse chirurgen hebben
bekendgemaakt, dat een man van 39
jaar, by wie zij de helft van de hersenen
hadden weggenomen, in het volledige
bezit van zijn zeer grote geestelijke ver
mogens is eebleven.
In een rapport aan het 65-ste congres
van de Amerikaanse vereniging voor
psvchologie verklaarden de twee chirur
gen, Jan H. Bruell en George W. Albee,
dat zij het gehele rechterdeel van de
hersenen van de betrokken patiënt had
den weggenomen. Uit onderzoekingen
voor en na deoperatie in het Acade
misch Ziekenhuis van Cleveland 'Ohio)
was gebleken, ,dat de man zijn intelli
gentie volkomen had behouden. De naam
van de patiënt Is niet bekendgemaakt.
