LEIDEN IS EEN STAD „MET TWEE GEZICHTEN" GEWORDEN
In Heerjansdam bouwt men in
vrije tijd twaalf woningen
Preken over woningnood is niet voldoende
Ds. J. A. Visserstraat
V erkeersonge vallen
in Leiden
FILMS
VAN DEZE WEEK:
t>emmeni£.
96ste jaargang
Zaterdag 17 augustus 1957
Tweede blad no. 29215
iwi n H R n f3 m m re
Dominee kreeg een idee
Op het terrein van de woningbouw
kan men soms tot vruchtbare resultaten
komen. In het vandaag verschenen
nummer van „Hervormd Leiden" lezen
wü daarover het volgende: „Men kan
natuurlijk hevig jeremiëren over de wo
ningnood en alle akelige gevolgen daar
van, maar al dat gejammer helpt zo
neinig: de huizen komen niet sneller de
grond uit en de jonge paartjes stappen
er geen seconde eerder door in het hu
welijksbootje.
De dominee van Heerjansdam had
ook in de gaten gekregen, dat je jonge
gemeenteleden echt geen hulp geeft
door medelijden met hen te hebben:
klagende dominees worden zomaar zeur
pieten. HU kwam op een reuze idee.
HET EI VAN COLUMBUS
Hij hoorde op een verjaarsvisite een
Jonge timmerman zegegen: ik wou dat
ik zelf in mijn vrije tijd maar een huis
mocht bouwen, dan wist ik tenminste,
dat ik nog eens een keer kon trouwen.
De dominee dacht: maar waarom zou
dat niet kunnen? En hij zocht in zijn
dorp naar twaalf jonge metselaars, tim
merlieden, schilders en elektriciens en
zei tegen hen: zouden jullie met zijn
twaalven in je vrije tijd niet twaalf hui
zen kunnen bouwen? Je weet niet in
welk huis je komt, je bouwt eerst de
twaalf huizen en daarna gaan we loten,
wie welk huis krijgt.
De harten van deze mannen werden
Het aantal verKeersongevallen in
Leiden in de week van 9 tot en met 15
augustus bedroeg totaal 37. Hiervan wa
ren er 8 waarbij lichamelijk letsel te
betreuren viel, bij 28 verkeersongevallen
was er slechts materiële schade.
Bij één ongeval was een dode te be
treuren.
Het aantal verkeersongevallen in 1957
bedraagt tot en met 15 augustus 1164.
warm en hun handen gingen jeuken.
De burgerlijke gemeente hielp aan grond
en schoot het geld voor de bouw voor.
Allerlei instanties, blij over dit initia
tief, verleenden gratis of goedkoop hun
medewerking. De burgemeester en do
minee kregen alles althans op papier
in een minimum van tijd voor el
kaar en verleden jaar mei zetten 12
mannen de spa in de grond.
Met elkaar gingen ze hun eigen hui
zen bouwen. Overdag werkten ze bij hun
baas en 's avonds van half zeven tot
half tien zwoegden ze aan hun huis.
Niet alleen in de zomer, ook in de
winter ging het werk door. Bij elektrisch
licht werd er ook in het donker gewerkt,
want het mocht niet te lang duren. Het
ei van Columbus was „gelegd": de wo
ningnood los je niet op door te kletsen,
maar door te doen!
HOE HET GING
De dominee zei: denk er aan mannen,
je moet ook een vrije avond hebben.
Tenslotte moet je meisje er niet tekort
by komen en je hebt zelf ook rust nodig.
Anders wordt het werk je tot een last. j
Op zaterdagmiddag werd er gewerkt,
maar de avond was voor het meisje.
Eén van de twaalf, de oudste, werd tot
„baas" aangesteld. Hij zorgde, dat de
dingen ordelijk geschiedden. Ook deze
twaalf mensen, met een gemeenschap
pelijk ideaal zijn maar mensen en twee 1
jaar lang in regen, wind en kou al je j
vrije tyd, zelfs de vakantieweek voor de
bouwvakarbeiders, voor je ideaal over I
hebben valt niet mee!
Langzaam-aan-acties zijn ongeoor
loofd, oliebollen bakken op oudejaars
middag moet men aan zijn vrouw (er
zijn ook gehuwden bij!) overlaten, lang
schaften is er niet bij en lijntrekken is
een woord, dat deze twaalf zwoegers
niet kennen. Precies om acht uur komt
het meisje, de vrouw of de moeder van
één der bouwers met een grote ketel
koffie. Een „sjekkie" wordt gedraaid,
een paar minuten wordt er gepraat en
dan wordt er weer gewerkt. Want vol-
gend jaar mei willen ze allemaal onder
de pannen zijn.
GEMEENSCHAP
Al werkend groeit de gemeenschap,
een gemeenschap, die als de huizen
klaar zijn, zal blijven voortduren. Allen
weten immers, wat ze aan elkaar heb
ben. Bovendien, als er straks iets aan
de huizen mankeert, heeft ieder de men
sen van het vak onmiddellijk bij de
hand. Een kwastje verf, hier, een elek
trische leiding daar, een kozijn ergens
anders, een bladderende muur in een
vierde huis? 't Komt voor de bakker!
De buurman helpt!
Van revolutiebouw is geen sprake.
Zelfs een dominee, die zo maar eens
komt kijken, ziet dat alles even solide
is. Het hele dorp leeft mee. De gepen
sioneerden zetten de lange juffers in de
grond en maken overdag de steigers in
gereedheid. De burgemeester en zijn
vrouw zijn onbezoldigde opzichters, die
er door hun gedurige belangstelling, bij
de twaalf werkers het enthousiasme in
houden.
En als straks de straat klaar is, krijgt
hij een naam: de „Ds. J. A. Visser
straat". De dominee, die naar Aruba
vertrokken is, wordt in dankbare her
innering gehouden. Want hij was het,
die het ei van Columbus ontdekte
en legde!
VOORBEELD TER NAVOLGING
Dominees in Nederland, wilt u later
ook een straat naar u genoemd hebben,
preek dan niet alleen over de woning
nood, maar neem eens een initiatief. In
Weinig verandering in
arbeidsmarkt
Over de periode van 5 t/'m. 10 augustus
onderging de arbeidsreserve geen wijzi
ging. Een vergelijking met de stand van
het overeenkomstige tijdstip in 1953,
1954, 1955 en 1956 wijst uit, dat t.a.v.
1953 en 1954 een voordelig verschil van
resp. 710 en 285 en t.a.v. 1955 en 1956
een nadelig verschil van resp. 50 en 105
bestaat.
Een analyse van de werkloosheid (ar
beidsreserve» naar vorm van werkloos
heid levert het volgende beeld op: wrfj-
vingswerkloosheid 185, seizoenwerkloos
heid nihil en overige vormen van werk
loosheid, w.o. minder validen, 55.
De vraag nam nog iets toe en bedroeg
740 geregistreerde aanvragen, waarvan
het grootste aantal voor rekening van
de textiel- en metaalindustrie komt.
De vraag naar jeugdige arbeidskrachten,
leeftijd 15 t/m. 18 jaar, bedroeg 110.
Hoewel in vrijwel alle bedrijfstakken
plaats voor jeugdigen is, doet zich de
behoefte aan jeugdig personeel toch het
sterkst gevoelen in de metaalsector.
„Daar is de dokter!"
Typisch Engelse humor
Lido. Men ziet in de typisch Engels
humoristische film „Doctor at large"
(Daar is de dokter), na de voorgaande
„Dokter in de chaos" en „Doctor at sea"
vele oude getrouwen terug. Dr. Spar
row is nu „in alle opzichten" een dok
ter, maar dat wil nog geenszins zeggen,
dat 't nu allemaal van een leien dakje
gaat.
De moeilijkheden zijn vele: in het
ziekenhuis wil het niet vlotten en de
Het aanbod van vrouwelijke arbeids
krachten bleef constant en beliep op 10
aug. j.l. 95. De vraag vertoonde een
lichte stijging, nl. van 300 tot 310.
Bijna 40% van dit aantal had betrek
trekking op jeugdigen.
Maakt 't u prettig
Lekker, fris en smakelijk.
Ja. Wrigley P.K. is heer
lijk. En kauwen is gezond.
Kauw voor kalmte. Kauw
voor concentratie. Doe 't.
Kauw.
Laat niet als dank.
Dat was werkelijk een slagzin toen
van de A.N.W.B. Herinnert u zich
de rest nog? voor het aangenaam
verpozen de eigenaar van het bos de
schillen en de dozen". Behalve dat
het niet aardig is tegenover Moeder
Natuur, geven al die papiertjes, dop
pen en blikjes een reuze rommel.
Neem ze weer mee terug in uw tas en
gooi ze thuis weg.
iiiillililiiiiiilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiminnD
pedante Bingham krijgt de baan van
inwonend chirurg. Sparrow daarentegen
z'n ontslag, omdat hij per ongeluk de
directeur beledigd heeft en dan begint
de ellende.
Eerst als assistent bij een gierige
plattelandsdokter (wiens bekoorlijke
vrouw al op de loer ligt!), dan als assis
tent by de dokter, die z'n praktijk uit
oefent in de hoge en rijke kringen, waar
neurotische dames op buit uit zijn.
Enfin: de verlokkingen zijn vele, maar
dr. Sparrow, jong en charmant als hij
is, weet er tegen op te roeien. Zo gaat
't van de een naar de ander, met de
nodige verwikkelingen daartussen door,
ook op het gebied van de liefde, tot een
hernieuwde aanstelling in het zieken
huis de jonge dokter de meeste zeker
heid biedt en zijn ideaal, om tot chirurg
opgeleid te worden, toch nog in vervul
ling gaat.
Het gaat geestig en satyrisch toe: de
doktoren, maar ook de patiënten die
persé van een ziekenfonds willen pro
fiteren, ook als ze niet ziek zijn dat
komt méér voor dan ge denkt! wor
den danig in 't ootje genomen.
Wie van de voorgaande films genoot,
zal dit beslist ook doen van deze kleu
renfilm met haar vondsten, die, zoals
Bomans zegt, géén vondsten, maar
trouvailles zijn!
Vlot en levendig spel met Dirk Bo-
garde op de voorgrond in verschillende
situaties omgeven door schone jonge
vrouwen, die het op hem voorzien heb
ben. Hij krijgt tenslotte de aardigste,
maar wat méér zegt, de degelijkste en
dat is voor een dokter véél waard!
Aan verwondingen overleden
SLACHTOFFER VAN AANRIJDING
PLANTAGE
De 67-jarige mevr. J. Tijssen, die aan
de Hoge Rijndijk woonde en vorige week
op de hoek van de Plantage en de Veer-
straat door een stadstram werd gegre
pen en daarbij ernstig werd gewond, is
gisteren in het Acad. Ziekenhuis aan
haar verwondingen bezweken.
MEJ. P. M. C. ZEEGERS
WAARNEMEND DEURWAARDER
Mej. P. M. C. Zeegers, kandidaat
deurwaarder, hier ter stede werkzaam,
is gisteren ter zitting van de Arrondisse-
ments-Rechtbank te 's-Gravenhage,
beëdigd als waarnemend-daiurwaarder
dier Rechtbank ter standplaats Leiden.
Haar deurwaarderswerkzaamheden gel
den voor de duur van de vakantie van
een der Leidse gerechtsdeurwaarders.
De benoemde trad vandaag in functie.
Mej. Zeegers is de tweede vrouwelijke
waarnemende deurwaarder in Neder
land.
vele dorpen zouden vele gelukkige jonge
gezinnen een fijn huis kunnen hebben,
als de dominee maar eens een idee kreeg
dat benen heeft.
Er is dringend behoefte aan Nehemia's
in Nederland!
AVONDMUZIEK PIETERSKERK.
De avondmuziek in de Pieterskerk
wordt maandagavond verzorgd door Joop
Brons, organist van de Kooikapel, met
medewerking van Jan Brons, (Leeuwar
den) cornet.
Het programma luidt als volgt: 1.
Praeludium en fuga in D dur, J. S.
Bach; 2. Concerto (cornet), Corelli; 3.
a. Vor deinen Trohn, b. Alle Menschen
müssen Sterben, c. Wir danken Dir,
Herr Jesu Christ, J. S. Bach; 4. Noël
Suisse, L. C. d'Aquin; 5. Et incarnatus
est (cornet), W. A. Mozart en 6. Choral
1, César Franck.
Aan de uitgang wordt een collecte
gehouden t.b.v. het orgelfonds.
OEÜSTGEEST
Medische dienst De dienst wordt
dit weekeinde waargenomen door dokter
Hugenholtz sr. en jr., Wilhelminapark
2, tel. 20390.
KANTOORMACHINES
Haarlemmerstraat 184
Te lef 21400
„Schwarzwaldmelodie"
Gezellige ontspanningsfilm
van Duitse makelij
Trianon. Het Zwarte Woud is mooi.
de liedjes van Gerhard Winkler zijn
aardig en Geza von Bolvary is een re
gisseur van naam. Het zal ons daarom
niets verwonderen wanneer het in deze
regenachtige vakantie-periode storm
loopt voor de kassa van het Breestraat-
theater. De rolprent, die deze week in
Trianon draait, mag zeker tot de meer
gezellige ontspanningsfilms, die het na
oorlogse Duitsland weet te vervaardigen,
gerekend worden en bovendien is zij in
fraaie kleuren opgenomen. Wat de
acteurs betreft Claus Biederstaedt is
een jongeman, die het filmvak steeds
beter leert verstaan, terwijl zijn tegen
speler niemand minder dan de wel
bekende Willy Fritsch het eveneens
nog uitstekend doet. De vrouwelijke rol
len worden weliswaar vrij zwak ge
speeld, doch daar staat weer tegenover
dat het altijd plezierig is nieuwe ge
zichten op het witte doek te zien. En
die van de meisjes uit het Schwarzwald
zijn nog niet eens zo onaardig! Het
verhaal waar het in deze film om gaat
is gebaseerd op een oud thema: de twee
gelieven krijgen elkaar pas na tal van
moeilijkheden, die schijnbaar zo gemak
kelijk opgelost kunnen worden. Desal
niettemin blijft de vrolijkheid hoogtij
vieren. Gelukkig maar, want gaat het
in dit soort films niet alleen maar
daarom? Wie de „Schwarzwaldmelodie"
heeft horen en zien spelen zal daar vast
geen spijt van hebben.
Je komt er wel uit!
Anderhalf uur kolder
Casino In „Je komt er wel uit!"
zorgt de bekende Engelse komiek Nor
man Wisdom voor anderhalf uur kolder.
Het is een echte vrolijke vakantie-film,
waarin Norman, ditmaal als glazenwas
ser op het landgoed „Banderville Park",
WARMOND
Medische dienst De dienst wordt
dit week-einde waargenomen door dok
ter Van Nes en dokter Walenkamp.
WASSENAAR
Medische dienst De dienst wordt
zondag waargenomen door de artsen De
Wit en Paulides.
in de dolzinnigste situaties komt te ver
keren. Het draait allemaal om de jeug
dige sir Reginald een verwend kereltje,
die in alles zy'n zin krijgt. Terwijl Nor
man de glazen wast, wordt een plan
beraamd om sir Reginald te ontvoeren,
waarbij men eerst tracht te bewerken,
dat Norman zyn baan kwijt raakt, zodat
men dan van zijn ladders gebruik kan
maken. Dank zy sabotage gelukt dit. Re
ginald weet dit ontslag ongedaan te
maken, doch dan moet Norman hem
meenemen naar een nachtclub, hetgeen
prompt geschiedt. In „Banderville Park"
denkt men aan een ontvoering, waarvan
ten onrechte Norman ook hem valt
het moeilijk sir Reginald iets te weige
ren wordt verdacht. Hij wordt gear
resteerd, breekt uit en weer gepakt. Het
schijnt dan. dat Norman gedoemd is
23 jaar uit te zitten, doch Reginald
brengt op het laatste ogenblik redding.
Norman is in zyn eer hersteld en trouwt
het keukenmeisje van Banderville
ParkRond dit verhaal, dat sterk
humoristisch is uitgewerkt, spelen zich,
zoals gezegd, de meest dolzinnige ver
wikkelingen af. Anderhalf uur kolder
Trouwe kameraden
De jeugdfilm „Trouwe kameraden"
blijft nog een week in het Casino
theater. In de afgelopen week hebben
reeds honderden kinderen genoten (en
gegriezeld) van deze film. Vooral voor
grotere kinderen een uitstekende va
kantie-besteding.
De onschuldige verrader
Actie en spanning
Rex brengt deze week twee films.
Iedere middag hollen Abbott en Costello
als waaghalzen over het witte doek
rond. De naam en faam van dit Ame
rikaanse komiekenduo is voldoende be
kend om er nog iets aan te hoeven toe
voegen. In de avondvoorstellingen draait
„De onschuldige verrader", een kleur
rijke Western vol actie en spanning.
Hoofdpersoon uit het verhaal is een
gids, die een familie door het door In
dianen onveilig gemaakte land zal
brengen. Onderweg wordt de colonne
overvallen door de roodhuiden, een
waar bloedbad wordt aangericht. De
gids wordt aangewezen als de verrader,
die de colonne aan de Indianen verra
den zou hebben. Verlaten dus door zijn
vrienden en gezocht door zijn vijanden
en de Indianen, zwerft de eenzame door
het wrede land, zijn eigen weg zoekend
naar gerechtigheid. Hy vindt die ten
slotte, zoals hij ook een liefhebbende
vrouw treft, die het verdere leven met
hem wil delen. Maar eer dat slotakkoord
klinkt, heeft men zich geruime tyd
kunnen vermaken met een Western van
het goede soort.
Kitty in de grote wereld
Charmante comedie
Luxor. Zij, die nog niet zo lang geleden
deze film in de Sleutelstad hebben ge
zien, zullen zich niet verwonderen, dat
reeds zo snel een reprise volgt. Deze
charmante comedie vormt vakantiekost
bij uitnemendheid. Als een beminnelijke
vlinder fladdert Romy Schneider door
het vrolijke verhaaltje. In haar verove
rende naïviteit maakt Kitty kennis met
de Engelse minister van Buitenlandse
Zaken, die voor een belangrijke confe
rentie in Genève vertoeft. Een fotograaf
weet het tweetal te „schieten" terwijl
de diplomaat met zijn vriendinnetje in
een cafeetje onschuldig genieten van
deze onverwachte kennismaking. De
volgende dag is hun ontmoeting wereld
nieuws en de vreemdste politieke ver
wikkelingen worden gevreesd. De neef
van de inmiddels weer volledig in de
plooi teruggekeerde excellentie wordt
gestuurd om dit varkentje te wassen en
uiteraard worden de twee jonge men
sen spoedig gestrikt in Amors netten.
Vanzelfsprekend onder het goedkeurend
oog van de excellente oom, die intussen
nog een topbijeenkomst mist en daar
door volkomen onwetend de conferentie
voor mislukking behoedt. Een waarlijk
kostelijk filmpje, waarin op goedmoe
dige wijze de spot wordt gedreven met
politiek in het algemeen en topconfe
renties in het bijzonder.
Eeuwen lang heelt Lelden in een keurslijf gezeten:
de singels waren de begrenzing van de stad en de
poorten zorgden ervoor dat ongewenste vreemdelin
gen buiten de muren bleven. Wie het ivaagde buiten
de ivallen te gaan wonen, moest er rekening mee
houden, dat hij overvallen kon worden door rovers. In
woelige tijden zocht men dan ook vaak bescherming
binnen de veste.
Binnen het enge gebied van de stad, speelde zich
het gehele leven af: men woonde er, men ging er ter
kerke, men had er zijn vertier, en men begroef er zijn
doden.
Er zijn sindsdien vele veranderingen aangebracht,
ook in de oude binnenstad, doch wie van boven af
neerziet op het centrum van Leiden ziet toch dui
delijk de kentekenen van vroeger eeuwen. De Pieters
kerk, de Hooglandse Kerk, Den Burcht, het Stadhuis,
de Lodeivijkskerk, de kleine nauwe straatjes, de aar
dige geveltjes: samen vormen zij de oude stad Leiden.
Op onze foto, die genomen werd vanaf het in aan
bouw zijnde laboratorium voor Zoölogie aan de Kai-
serstraat, geeft een beeld van deze oude stad, met
geheel links de Pieterskerk, geheel rechts de Hoog
landse Kerk, en daar voor en omheen de smalle
straten en afwisselende bebouwing.
veel is er veranderd in de loop der eeuwen: Leiden
werd groter en daar de tijden rustiger werdenkon
men de enge begrenzing van de singels verlaten en
naar alle kanten uit gaan breiden.
Een van de nieuwe wijken is „Leiden-zuid-west",
achter de Haagweg, en door de 5 Meibrug verbonden
met de Zoeterwoudseweg. Onze tweede foto, eveneens
genomen vanaf het nieuwe laboratorium, geeft een
beeld van Leiden buiten de singels, met op de ach
tergrond zeer vaag Leiden-zuid-west.
Is het Leiden-buiten-de-singels al vrij eentonig van
bouw, zoals op de foto te zien is, de nieuwste wijk
„zuid-west" is dat nog meer. De enige variatie in deze
wijk wordt gevonden in het verschil in hoogte van de
bebouwing. Er is nog geen boom te zien, kerken zijn
er (nog) niet, men ziet alleen huizen, huizen en nog
eens huizen. Wij willen geen woord kwaad zeggen van
deze nieuwe wijken, in tegendeel, wij zijn blij dat er
zoveel nieuwe woningen zijn gebouwd. Een vergelij
king met de oude binnenstad valt echter, naar onze
smaak, uit in het nadeel van de nieuwe wijken, al
zijn die stedebouwkundig misschien tienmaal beter.
Op deze foto ziet men op de voorgrond de bomen
van de Witte Singel.
Leiden is een stad „met twee gezichten" geworden
de oude binnenstad en de buitenwijken. Als men van
een persoon zegt, dat hij twee gezichten heeft, is dat
niet gunstig bedoeld. Voor de stad Leiden echter is
het een loffelijke eigenschap: het betekent dat Leiden
leeft en groeit! (Foto's LD /Van Vliet
