Stakers in Lodz verschanst in
remises —krijgen hoger loon
Twee Duitse helften door diepere
kloof gescheiden dan ooit tevoren
WEERBERICHT
Aan voornaam deel van hun eisen
heeft overheid gehoor gegeven
Scherpe aanval van Kroesjtsjef
Drie gedetineerden ontsnapt uit
Veenliuizen, één alweer gegrepen
Gereedschap uit de smederij genomen
96ste jaargang
WOENSDAG 14 AUGUSTUS 1957
No. 29212
Directeur:J. w. Heimy DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN wltte Slngel l- Lelden Glr0 n°' 57055
Hoofdredacteur J. Brouwer t, 7.50 per kwartaal; f.255 per maand; f.059 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
De stakers in de Poolse stad, waar het vervoer gedesorganiseerd werd door hun
weigering verder te werken zolang hun lonen niet waren verhoogd, hebben, naar
het schünt, de strijd gewonnen. De ochtendbladen in Lodz publiceerden van
ochtend een officiële bekendmaking, waarin gezegd werd, dat de stakers ermee
hadden ingestemd het werk te hervatten „omdat dit in het landsbelang is". Hun
was toegezegd, dat zy hogere lonen zullen krijgen. Althans aan een voornaam
gedeelte van hun eisen is door de overheid gehoor gegeven. Aanvankelijk werden
de trams, die vanochtend uitreden, nog door controleurs bestuurd, doch naarmate
het uur vorderde, meldden zich steeds meer trambestuurders. Gisteren had het
tram- en buspersoneel zich in een tweetal remises verschanst, zich niets aan
trekkende van de politie en de militie, die, gewapend met machinepistolen, de
wacht betrokken hadden. Intussen onderhielden tweehonderd vrachtwagens van
het leger noodverbindingen in de stad, die 600.000 inwoners telt.
Verkoop van sterke
drank is verboden
De kranten in Lodz noemden de stakers
oproerkraaiers, die de politie zouden
hebben aangevallen zonder dat daar
reden voor was. Maar de stakers ver
telden een ander verhaal.
DE ONTWAPENING
Zorin verwacht geen
spoedige resultaten
Hij richt beschuldigingen
tot het Westen
Zorin, de Russische afgevaardigde bjj
de ontwapeningsconferentie te Londen,
heeft het westen gewaarschuwd dat „het
verkeerd zou zijn de indruk te wekken,
dat wy op het punt staan overeenstem
ming te bereiken," tenzij zowel Ame
rika als de Sovjet-Unie hun strijdmacht
tot 2Vz miljoen zouden beperken.
Zorin kritiseerde het westelijk besluit
een inkrimping van de strijdmachten,
die verder gaat dan 2.500.000 man elk
voor de V.S. en de Sovjet-Unie en 750.000
man elk voor Engeland en Frankrijk,
gepaard te doen gaan met de oplossing
van „belangrijke politieke vraagstukken",
in het bijzonder het Duitse vraagstuk.'
Hij vroeg om een „ondubbelzinnig ant
woord op de vraag of de Westelijke mo
gendheden definitief kunnen toezeggen
aan een besnoeiing van de strijdkrachten
van de Sovjet-Unie en de Verenigde
Staten tot onder 2.500.000 man geen
voorwaarden te zullen verbinden.
Volgens Zorin is de oplossing van de
Duitse kwestie op Adenauers voorwaar
den door het Westen geopperd om hier
mee een belemmering op te werpen voor
een beperking der strijdkrachten bene
den het genoemde peil. De „wraakzoe
kende machten in West-Duitsland"
zouden hierdoor in feite het recht van
veto krijgen bjj de regeling van het
gehele ontwapeningsprobleem en zelfs
van de eerste ontwapeningsmaatregelen.
Zorin trok de verklaring in twijfel van
de Amerikaanse afgevaardigde Stassen,
dat de afgevaardigden niet beseffen hoe
dicht zij bij overeenstemming zijn. Stas
sen had dit vorige week gezegd. Dit bleek
wel uit het feit, dat de subcommissie
voor ontwapening na vijf maanden
vergaderen nog niet kan zeggen tot een
besluit gekomen te zijn over ook maar
een van de belangrijke ontwapenings
kwesties. zo heeft Zorin volgens een
mededeling van de Russische ambassade
te Londen gezegd. Boven de tekst van
deze mededeling stond: „Men moet de
openbare mening in de wereld niet mis
leiden".
Vandaag zou de subcommissie voor
ontwapening der V.N. opnieuw bijeen
komen.
Koude douche
In Londen is onrust ontstaan door de
felle aanval, die Zorin tegelijk met zijn
afwijzing gericht heeft op de Westerse
ontwapeningsvoorstellen. Vandaag zou
den verschillende spoed-bijeenkomsten
worden belegd tussen afgevaardigden
der Westerse landen.
De scherpe Russische afwijzing van
de Westerse voorstellen met betrekking
tot vermindering der troepensterkte,
ging gepaard met persoonlijke beschul
digingen aan het adres van Harold Stas
sen, de Amerikaanse delegatieleider.
Stassen pleegt overleg met Dulles en de
Westerse afgevaardigden bestuderen
koortsachtig de speech van Zorin.
Stassen is geschokt door de Russische
afwijzing, want hij was tamelijk opti
mistisch gestemd. Terwijl het Westen
nog niet gereed is met de uiteenzetting
van de voorstellen die Dulles indertijd
met de Westerse afgevaardigden in Lon
den gereedgemaakt heeft, kwam de Rus
sische verklaring als een koude douche.
Veranderlijke bewolking
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk enige regen, morgen op
klaringen, maar ook hier en daar en
kele buien. Weinig verandering in tem
peratuur. In het noorden van het land
vrij krachtige, overigens overwegend
matige wind tussen zuid en west.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
15 augustus
Zon op: 5.25 uur; onder: 20.07 uur.
Maan op: 21.29 uur; onder: 10.44 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.50 en 18.12
uur. Laagwater te 1.48 en 13.58 uur.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
Partij-activisten hadden geprobeerd
de staking te breken door een trolley
bus uit de remise te halen. De stakers
„namen" dat niet en smeten de werk
willigen uit de bus. Toen kwam de
politie, die traangas gebruikte.
De stakers van het openbare vervoer
in Lodz eisten een loonsverhoging van
50 procent voor eenzelfde 40-urige werk
week. Hun basisloon is 800 zloty per
maand, maar met overwerk komen zij
doorgaans tot 1400 zloty al werken
zij dan 260 uur per maand. Maar veel
baat dat niet, want een paar schoenen
kost ongeveer 800 zloty, dat is bijna
evenveel guldens volgens de wisselkoers,
die de Poolse regering aanhoudt voor de
zloty.
Honderden vrouwen van Lodz dron
gen gisteravond door de linies van mi
litie en politie om hete soep, koffie en
ander voedsel naar de stakers te bren
gen. De mannen zaten daar op het gras,
speelden kaart en lazen boeken en kran
ten. Het was er rustig, maar de sfeer
was gespannen. Het personeel had toen
het aanbod tot het beschikbaar stellen
van 50 miljoen zloty voor loonsverho
gingen. dat de regering hun gedaan
had, afgeslagen. Zij hielden vast aan
de verhoging van 50 procent.
Verkoop van sterke drank is verboden
in Lodz. „Een paar dronken mensen
konden de toestand werkelijk ernstig
maken", verklaarden de autoriteiten.
In het avondblad ..Lodzski Express"
werd gisteren een beroep gedaan op de
mannen om het werk te hervatten. Zij
zouden dan, als zij onmiddellijk weer
zouden beginnen te werken, de twee sta
kingsdagen nog gewoon betaald krijgen.
Blijkbaar hebben de stakers hun actie
niet op de spits willen drijven. Er was
voorts sprake van een ultimatum der
overheid, dat hedenmiddag zou ein
digen.
Paul Dijkstra, een 7-jarig Am
sterdammertje, beleefde een grote
verrassing, toen hij na voor de
grap een sollicitatieformulier van
de P.T.T. te hebben ingevuld
een officiële uitnodiging kreeg, zich
eens van de gang van zaken op de
Nieuw ezijds Voorburgwal (het
Amsterdamse Hoofdpostkantoor
op de hoogte te stellen. - We zien
Resultaat Russisch-Duitse besprekingen
Vandaag zullen Kroesjtsjef, Mikojan en Gromyko, de drie voor
name Kremlin-afgezanten, met hun uitgebreid escorte uit Oost-Berlijn
terugkeren naar Moskou. Gisteren gaven zij, op de valreep, samen
met Grotewohl en Ulbricht een communiqué uit over de gevoerde
onderhandelingen. Die verklaring bevatte een aanval op het Westen
en op de Westduitse Bondskanselier, alsmede vage opmerkingen over
het bespreken van problemen die voor Rusland en voor Oost-Duits-
land van belang zijn.
Stokpaardjes weer
van stal gehaald
De Westduitse regering werd be
schuldigd van oorlogsvoorbereiding
door „het land om te bouiven tot een
basis voor de NAVO". En het dreige
ment, dat al zovele regeringen uit
Moskou hebben gehoord, werd her
haald: in geval van een atoomoor
log zal West-Duitsland door de
dwaasheid van de politiek, die de
heersende klassen leiden, worden
blootgesteld aan de vernietigende
uitwerking van geconcentreerde
aanvallen met moderne kernwa
pens".
En wat de hereniging van Duitsland
betreft: het verschaalde argument dat
alleen onderhandelingen tussen Oost-
Duitsland en West-Duitsland daartoe
kunnen leiden, werd opnieuw van stal
gehaald. Maar daar werd aan vastge
knoopt, wat de Oostduitse regering als
ouverture tot zulke besprekingen nood
zakelijk achtte.
Gezamenlijke politiek
„Een gezamenlijke politiek, van Oost-
Duitsland en West-Duitsland, in de vol
gende aangelegenheden:
Een verbod op het opslaan en aan
maken van atoombommen en enigerlei
atoomwapens op Duits grondgebied en
verbod op de propaganda voor de
atoom-oorlog.
Terugtrekking van de beide Duitse
staten uit NAVO en het Warschau-pact
respectievelijk, beperking van de dienst
plicht en wederzijdse vermindering der
numerieke sterkte van de troepen.
Een gezamenlijk of afzonderlijk be
roep op de vier grote mogendheden om
in een snel verlopend tijdschema hun
troepen uit geheel Duitsland terug te
trekken".
Wanneer deze eisen vervuld zouden
zijn, dan zou, aldus de Russisch-Oost-
duitse verklaring, het begin aanbreken
van de Duitse confederatie.
Het resultaat van de gezamenlijke
verklaring is, dat Duitsland geschei
den is door een diepere kloof dan ooit
tevoren. Het is een schrale troost, dat
Adenauers politici deze scherpe ver
klaring als belangrijke ammunitie in
hun verkiezingsstrijd beschouwen, als
een goede propaganda. Want ook
Adenauers politieke tegenstanders wij
zen de gemaakte suggesties van de
hand.
Goud en deviezen
belangrijk achteruit
In een jaar een miljard minder
Volgens de weekstaat van de Ned.
Bank is het merendeel van de mutaties
van minder gunstige betekenis. De goud
voorraad toont opnieuw een achteruit
gang, ditmaal met f. 20 miljoen tot
f. 2.977 miljoen. Ook de deviezenvoor
raad is aanzienlijk verminderd n.l. met
ca f. 80 miljoen tot f. 615 miljoen. Goud
en deviezen tezamen zijn in een week
met f. 100 miljoen achteruitgelopen tot
f. 3.592 miljoen. Het vorig jaar beliepen
goud en deviezen tezamen nog ruim
f. 4,5 miljard, dus in een jaar tijds is de
goud- en deviezenvoorraad met ruim
f. 1 miljard verminderd. Ook de conver-
tibele valuta's zijn in een week met
f. 15.5 miljoen achteruitgelopen tot
f. 156.9 miljoen.
hem hier met een koptelefoon op,
op de afdeling Radiotelegrafie van
Holland Radio-P.T.T. in gezel
schap van zijn vader (met bril) en
de heer De fong (links), die hen
rondleidde.
K.N.A.C. waarschuwt:
„Armen binnenboord!"
Dezer dagen heeft wederom een onge
val plaats gevonden, doordat een auto
mobilist met zijn linkerarm uit het
autoportier leunde. Zijn elleboog werd
door een passerende vrachtauto geraakt.
Een gecompliceerde armbreuk was het
gevolg. De K.N.A.C. waarschuwt naar
aanleiding van dit ongeval nog eens
nadrukkelijk voor de gevaren, die eraan
zijn verbonden om met een arm uit het
autoportier te leunen, om tijdens het
rijden het autodak aan de buitenzijde
vast te houden en eveneens om kinde
ren of dieren gedeeltelijk uit de portie
ren te laten hangen. Een en ander heeft
reeds vele malen aanleiding gegeven tot
ongevallen.
Propaganda
De Bondskanselier heeft dadelijk ge
antwoord op de rede, die Kroesjtsjef
gehouden heeft: „Hy heeft zich op de
meest lompe manier met de Westduitse
binnenlandse aangelegenheden ingela
ten", zei de Westduitse leider gister
avond in een radiotoespraak. „Het be
zoek der Russische leiders aan Oost-
Berlijn, vijf weken voor de Westduitse
verkiezingen is evenmin toevallig als
het feit, dat de leider de Russische com
munistische partij niets dan slechts van
de Bondskanselier en zijn regering wist
te vertellen".
Kroesjtsjef heeft n.l. gistermiddag op
het Marx-Engelsplein in Oost-Berlijn
voor een 150.000 mensen een redevoering
gehouden, waarin hij felle kritiek lever
de op de Westduitse regering en zijn
leider. Vooral de Duitse eis tot repa
triëring van duizenden Duitsers in Rus
land, werd door hem scherp gelaakt. Wij
De treinramp te fFoensel
Spoorwegkringen werden verrast
door verklaring over de oorzaak
In spoorwegkringen, maar ook
daarbuiten, is men verrast over de
verklaring die de chef-exploitatie
van de Nederlandse Spoorwegen,
hebben onze belofte gehouden en alle
Duitsers in de Sovjetunie naar huis ge
zonden. De Duitsers, die Adenauer nu
nog opeist, zijn gesneuveld. Ook haalde
Kroesjtsjef weer het oude stokpaardje
van stal van de enige mogelijkheid tot
een herenigingbesprekingen tussen
West- en Oost-Duitsland. .Adenauer
houdt geen rekening met de belangen
van het Duitse volk en de lessen van de
geschiedenis. Hy wil militaristische en
revanchistische wensen bevredigen".
Overigens hebben de Oostduitse
communisten ervaren, dat men wel
mensen kan dwingen naar een massa
bijeenkomst te gaan, maar dat het
nog wat anders is, ais men ze wil la
ten juichen. Prachtig was de 150.000
koppige menigte naar het grote plein
gemarcheerd, maar slechts 1 op de 5
klapten of juichten tijdens de toe
spraak en honderden slopen weg
voordat de bijeenkomst was afgelopen.
Zy, die tot het einde bleven, luister
den gelaten, behalve natuurlijk de
partijmaniakken, die gehoorzaam by
iedere uitval tegen het Westen applau-
diseerden. Toen Kroesjtsjef de opmer
king maakte, dat de Westerse pers
berichten over een koele ontvangst
„propaganda" waren, volgde er slechts
een volledig stilzwijgen.
De Kunstcommissie van de Ame
rikaanse stad San Francisco heeft
bij de Italiaanse beeldhouwer Vit-
torio di Colbertaldo in Verona een
bronzen beeld van 15 meter hoog
besteld van Christopher Columbus,
dat thans zijn voltooiing nadert.
Het beeld zal verrijzen op de Te
legraph Hill met het uitzicht over
de baai van San Francisco. - De
toto geeft een beeld van het brons
op het terrein van de beeldhouwer
in Verona.
In de nacht van maandag op
dinsdag zijn zoals wij gisteren
reeds kort gemeld hebben
drie gedetineerden ontsnapt uit
het gebouw van de strafgestichten
Esserheem te Veenhuizen. Zij ver
toefden in de nachtverblijven en
hebben in het duister kans gezien
uit te breken. Vermoedelijk heeft
een der ontsnapte gedetineerden,
die overdag in een smederij
werkte, gereedschap meegenomen,
waarmede hij kans gezien heeft
enige sloten te forceren.
De ontsnapten zijn H. P. Jurens, 26
jaar oud, wonende te Rotterdam, J. J.
H. van Haastrecht. 29 jaar oud, wonen
de te 's-Gravenhage en de 28-jarige S.
C. Verkouten, wonende te Rotterdam.
Verkouten werd gistermiddag te Rotter
dam reeds door de recherche aangehou
den. De politie legde om een uur of 5
de hand op hem in de omgeving van
zyn woning in Katendrecht. Hy zou
volgens de Rotterdamse politie een be
kend inbreker zijn. Men vermoedt dat
de ontsnapten tijdens hun vlucht een
kleine personenauto (registratie PB
07-82) uit een garage hebben gestolen.
Deze garage ligt op ongeveer 400 meter
van de strafgestichten te Veenhuizen.
Toen de eigenaar van de auto gister
middag zijn voertuig ging halen, kwam
hij tot de ontdekking dat de garage was
opengebroken en de auto was verdwe
nen.
De gestolen personenauto is nog niet
gevonden, terwijl ook twee der voort
vluchtige gedetineerden nog niet zijn
aangehouden.
Naar wij vernemen heeft de directeur-
generaal van het gevangeniswezen, mr.
E. A. M. Lamers naar aanleiding van
deze ontsnapping gisteren een bezoek
aan het strafgesticht gebracht.
De strafgestichten by Veenhuizen
zijn zogenaamde „open strafgestich
ten", waar gedetineerden het laatste
deel van hun straf doorbrengen. Met
een ontsnapping riskeren zy een voor
waardelijke invryheidsstelling.
ir. J. Lohmann, heeft afgelegd over
de oorzaak van de treinramp te
Woensel.
Ir. Lohmann schreef deze oorzaak toe
aan een lastgeving „verkeerd spoor rij
den", die volgens hem door de trein
dienstleider te Eindhoven ten onrechte
aan de machinist van de trein Eindho
venUtrecht is gegeven. De heer Loh
mann legde deze verklaring in eerste
instantie af voor het T.V.-journaal. La
ter heeft hij desgevraagd nogmaals een
bevestiging van deze verklaring gegeven.
Toen ir. Lohmann door de verslaggever
van het T.V.-journaal verzocht werd
voor de T.V. iets over oorzaak en bij
zonderheden van de ramp te vertellen,
heeft hij, zo vernemen wij, overleg ge
pleegd met de Officier van Justitie te
Den Bosch, die op de plaats van de
ramp aanwezig was. De Officier van
Justitie had geen bezwaar tegen een
verklaring, die uiteraard voor rekening
van ir. Lohmann bleef.
Nader vernemen wy van de zijde der
Spoorwegen, dat deze verklaring in het
licht gezien moet worden van de eerste
indruk, die deze spoorwegautoriteit kreeg
over de toedracht van het spoorweg
ongeval. Het onderzoek, dat inmiddels
door de Spoorwegen is ingesteld, zal
moeten uitwijzen, of de treindienstleider
of treindienstleiders inderdaad in ge
breke moet (en) worden gesteld.
Berichten, als zou de treindienstleider
te Eindhoven zijn geschorst, zyn, aldus
de Spoorwegen, onjuist. Bij elke on
regelmatigheid, waarby de veiligheids
mensen van de Spoorwegen betrokken
zyn, worden deze op nonactief ge
steld, althans geplaatst in de binnen
dienst van de N.S. In het betrokken
geval te Eindhoven is van deze ge
dragslijn niet afgeweken.
Strijd in Oman is
militair geëindigd
„De opstand in Oman is zo goed als
afgelopen,1' aldus verklaarde de Britse
politieke resident in Bahrein, Sir Ber
nard Burrows, gisteren. De militaire fase
is afgelopen en de politieke situatie moet
worden geconsolideerd. Dit is de taak van
de minister van Binnenlandse Zaken van
de Sultan van Muskate die zich naar
Niwza zou begeven. Zoara de toestand
dit toelaat, zullen de Britse troepen
Oman gaan verlaten. Nog slechts één
fort is in handen van de Imam. De op
sporing van de soldaten van dez» rebel
lerende heerser is de taak van de sol
daten van de Sultan.
Intussen hebben de elf delegaties by
de Verenigde Naties besloten de voor
zitter van de Veiligheidsraad te verzoe
ken een spoedvergadering van de Raad
te beleggen ter behandeling van de
kwestie van „Britse militaire agressie
tegen Oman". Voorzitter van de Veilig
heidsraad is op het ogenblik de Colum-
biaan Urrutia.
Van Britse zyde is Saoedi-Arabië er
van beschuldigd, dat het Amerikaanse
wapens naar de Imam zou hebbe. ge
stuurd. Een klein aantal granaten en
anti-tankmijnen, die niet van Brits type
waren, zijn te Nizwa en Firq buitge
maakt.
LEIDSCH
DAGBLAD
