Alleen door harder werken kan men
aan mogelijke devaluatie ontkomen
Niet lijn van minste weerstand
96ste jaargang
Zaterdag 3 augustus 1957
Kwaad in wortel aantasten!
(Van onze financiële medewerker)
Er is een treffende overeenkomst tassen een schone vrouw en het geld. Het
beste is namelijk dat er zo weinig mogelijk over gesproken wordt. En het is das
allerminst een verblijdend verschijnsel dat in de wereld van vandaag monetaire
operaties als devaluatie en revalorisatie weer aan de orde zijn. Want het duidt er
op dat er in het financieel en economisch proces dat de volkswelvaart beheerst,
Iets niet in orde is. Hierover is men het in het algemeen wel eens en ook ten
aanzien van de diagnose is er een vrij grote eenstemmigheid, in zoverre het ver
broken evenwicht in de staats- en volkshuishouding aan een bestedingsaccrès
wordt toegeschreven. Geen eenstemmigheid is er echter over de terapie, het
middel of de middeien, welke nodig zijn om de patiënt te genezen. Zoals wij de
vorige week schreven, zijn er in de Europese landen velen, die menen dat met een
opwaardering van -'e Duitse Mark het evenwicht tussen de verschillende valuta's
zou worden hersteld, in Duitsland echter willen de leidende figuren daarvan niets
weten en meent men dat de oplossing in een devaluatie van Pond, Gulden en
Franc moet worden -.ezocht. En zo is dan het valuta-vraagstuk weer „in het
nieuws" en wordt ook in ons land de vraag gesteld of het tenslotte niet tot een
nieuwe devaluatie van de gulden zal moeten komen.
Brengen regering en volk niet de
kracht op het kwaad in de wortel aan
te tasten, dan is devaluatie inderdaad
onontkoombaar.
En het wordt hoog tijd dat radicale
en gezonde maatregelen worden getrof
fen om aan de prijsstijgingen in het
binnenland een einde en verdere indus
trialisatie weer mogelijk te maken.
Het geld. als ruilmiddel in het bin
nenland en de valuta, als rekeneenheid
tegenover het buitenland, moet, zal het
goed zijn, buiten discussie blijven.
Evenals de mooie vrouw!
Geen tweede luitenants
tijdens eerste oefening
(Van onze Haagse redactie)
Dienstplichtigen zullen tjjdens de
periode van de eerste oefening niet
meer in aanmerking komen voor de
rang van tweede luitenant. Zfl, die
een officiersopleiding hebben gevolgd,
blijven voor de rest van de 21 maan
den, dat zjj in militaire dienst zijn,
vaandrig of kornet. Voor een tijdelijke
benoeming komen slechts In aanmer
king zij, die na de 21 maanden een
premieverbintenis aangaan.
F. 10.000 VOOR OVERSTROMINGEN
IN INDONESIË
Gevolg gevend aan een oproep van de
Liga van Rode Kruis Verenigingen
maakt het Ned. Roode Kruis vandaag
een bedrag van f. 10.000 over naar
Genève, ten behoeve vande slachtoffers
der overstromingen in Indonesië.
Naar aanleiding van ons vorig artikel,
over de discontoverhoging ontvingen wij
van een belangstellende en deskundige
lezer een waarderend schrijven, waarin
voorzichtig wordt gevraagd: is de kans
niet groot dat devaluatie tenslotte toch
het enige middel is? Wij achten het
voor onze lezers interessant enkele pas
sages uit dat schrijven over te nemen,
ook omdat wij het er in vele opzichten
|mee eens zijn.
j Wij moeten niet vergeten, zo wordt
igezegd, dat tenslotte naar verhouding
jtegen andere valuta, mede door de ver
schillende loonronden, de gulden aan
merkelijk minder waard is geworden en
dat overwaardering van het eigen geld
«er gevaarlijk ls. Immers, evenveel
procenten als men zijn geld overwaar
deert, evenveel exportbelasting heft
men feitelijk en evenveel importpremie
betaalt men. De exporteur ontvangt
door de overwaardering van de gulden,
minder guldens dan de prijs van op de
buitenlandse markt rechtvaardigt. Hij
evenwel, die uit het buitenland hier
heen exporteert en op onze markt con
curreren moet. ontvangt zijn betaling in
eigen geld. Die betaling wordt berekend
overeenkomstig de te hoog aangenomen
vaarde van onze gulden. Daardoor is de
Ioverwaardering van de gulden buiten
gemeen gevaarlijk. Frankrijk, welks geld
sinds lang overgewaardeerd is, heeft
bewust of onbewust (waarschijnlijk on
bewust) getracht zich hiertegen-te ver
dedigen met protectionistische tarieven
ra het betalen van exportpremies: een
zeer omslachtig en duur middel!
Wij moeten niet vergeten, zo vervolgt
de schrijver, dat indertijd, onder de
gouden standaard kleine afwijkingen
naar beneden in de waarde van ons
geld op de toen vrije wisselmarkt vrij
wel direct te voorschijn kwamen en di
rect met het bekende middel, de discon-
toschroef. gecorrigeerd werden. Nu laat
men het euvel doorwoekeren aleer men
begrijpen kan dat het gecorrigeerd
moet worden. Het is de vraag of de dis-
contoschroef nog krachtig genoeg is om
voldoende succes te hebbén.
Het is ook de vraag of op het ogen
blik de invloed der vakverenigingen bij
bun streven naar loonsverhogingen,
niet te groot is om deze te voorkomen
voor zover ze gevaarlijk zijn voor onze
export. Zij zullen nog moeten leren be
grijpen dat bij het tegenwoordige sys
teem de werkloosheid spoedig weer haar
Intrede in Nederland zal doen. omdat
onze bedrijven, om te kunnen werken,
grote importen behoeven, die bij een
tekort op onze betalingsbalans spoedig
in gevaar komen.
Bij het devalueren zullen wij goed
doen niet verder te gaan dan nodig is
om onze betalingsbalans weer in even
wicht te brengen. Bij de vorige deva
luatie zijn wij veel verder gegaan dan
nodig was. Men heeft toen de deur wijd
opengezet voor verdere ontwaarding
van de gulden. Hoeveel procent wij zou
den moeten devalueren? De schrijver
durft het niet zeggen, misschien, zo
meent hij, weet ons nationaal planbu
reau het.
Tenslotte wordt opgemerkt dat als de
luiste pariteit gevonden is, niet mag
worden vergeten dat wij niet leven in
een statische, maar in een dynamische
wereld. Een land als Duitsland zal
»teeds hard werken om zijn concurren
tie positie te verbeteren en zijn bevol
king geheel aan het werk te krijgen.
Wjj zullen met het oog daarop niet
teoeten geloven dat een verbetering in
Oüze produktie terstond met een loons
verhoging beloond zal moeten en kun
nen worden. Ons bedrijfsleven heeft al-
lijd de strijd tegen nieuw opkomende
ooncurrentie gekend.
Wij zjjn het met bovenstaande op-
aerkingen grotendeels eens. Het is
ltst mogelijk en zelfs niet onwaar-
chijnlijk dat men ln Europa, met uit-
andering van Duitsland, en dus ook in
i I's land. aan een devaluatie tenslotte
iet zal kunnen ontkomen. Een derge-
ijke monetaire operatie is echter alleen
aa verantwoord, als alle andere mid-
elen blijken te falen, of als wij door
evaluatie in andere landen daartoe
'orden gedwongen, Relljk zulks ook bij
orlge devaluaties het geval was. Want
evaluatie blijft altijd de lijn van de
wakste weerstand en zij is in hoge
late onbillijk, omdat zij de exporteurs
en voordeel in de schoot werpt ten
oste van de importeurs en voor allen,
ie van hun renten, pensioen, in het al-
emeen van vast geldinkomen moeten
sen. een waardevermindering van in-
otnen en kapitaal betekent. Lord Be-
eridge, bekend door zijn Beveridge-
lan voor sociale zekerheid en volledige
'erkgelegenheid, heeft de juiste opmer-
ing gemaakt dat inflatie - en dus ook
evaluatie - waarschijnlijk evenveel el-
®de aanbrengt onder het groeiend
antal mensen, dat gepensioneerd is, als
e werkloosheid deed onder hen, die in
uü produktieve jaren waren en hun
amilie.
Als onze concurrentiepositie verzwakt
Poordat de bedrijfskosten in verhouding
wt die in andere landen te zeer zijn ge
lagen. dan moet men niet de gevolgen
Ptrvan bcstrilden door aan de valuta
w peuteren, terecht „cureren aan het
vtnptoom" genoemd, maar de oorzaken
pachten weg te nemen door maatre-
fclen, welke de bedrijfskosten op een
per niveau kunnen brengen. Tot die
patregeien behoort ook de bestedings-
Kperking, mits zij goed is gericht.
Een discontoverhoging is daartoe niet
aet meest doeltreffende middel.
Dit geldt tot op zekere hoogte ook
van de andere middelen tot kredietbe
perking, omdat industriële investering
een van de voornaamste middelen is om
tot verlaging van de bedrijfskosten te
komen. Een deskundige schrijver in Fi
nancial Times is zelfs van oordeel dat
kredietbeperking uit den boze is. Reeds
nu blijkt in ons land hoezeer de ont
wikkeling van handel en industrie door
de krediet beperking wordt geremd.
In het verslag van de Export Finan
ciering Ma-atschappij wordt gezegd dat
in het bijzonder bij de export van ka
pitaalgoederen langlopende debiteuren-
financiering bijna even nodig is ais in
vestering in het produktie-apparaat
zelve.
De hierboven bedoelde schrijver in
Financial News meent dan ook dat men
dient voort te gaan met investering,
doch de kredielbeperkende maatregelen
moeten verdwijnen. Misschien niet in
een keer, maar geleidelijk bij wijze van
proef. Dc produktie dient te stijgen,
vooral die van gebruiksgoederen. De le
vensstandaard van de arbeider moet op
gevoerd worden, echter niet door hogere
lonen, maar door betere en goedkopere
gebruiksgoederen. De kosten van le
vensonderhoud moeten laag worden ge
houden, desnoods door vermindering
van de indirecte belastingen.
Of dit laatste juist is, laten wij in het
midden, maar er zijn andere middelen
tot verlaging van de kosten van levens
onderhoud - stabilisatie van lonen en
salarissen, vermindering van overheids
uitgaven. mechanisering en automati
sering van de bedrijven -, die de voor
keur verdienen boven een devaluatie,
welke bovendien het nadeel heeft dat
velen daarin een soort tovermiddel zien.
waardoor zij in staat worden gesteld
rustig op de oude voet voort te gaan,
terwijl anderen hun kapitaal en hun
inkomen deerlijk zien inkrimpen. De
geachte schrijver noemt zelf vermoede
lijk het allerbeste middel als hij erop
wijst dat Duitsland door hard werken
zijn concurrentiepositie verbetert en
zijn bevolking aan het werk houdt.
Maar wie durft in ons land thans nog
het pleit voeren voor harder werken?
Neen, dan maar liever devaluatie! En
het is deze mentaliteit, welke onze ge
achte schrijver wel eens gelijk kan doen
krijgen.
Het is nu reeds zó. dat enkel de ver
wachting dat het tot een devaluatie zal
komen, op de waardering van de gulden
een funeste invloed heeft in zoverre
thans rechtstreeks, dan wel door de
aankoop van buitenlandse 'Duitse)
fondsen kapitaal naar het, buitenland
wordt gebracht, waardoor de kapitaal-
nood in ons land groter is dan uit de
verhouding tussen nationale inkomsten
en nationale uitgaven voortvloeit.
Advertentie
NIEUW voor Nederland: BAL0ESSA l
>weal van aan
kieinbaaldcameral
Ziehier de ólleszeggende gegevens:
haarscherpe zoeker, flitsscnoentje, vol
ledig gesynchroniseerd, objectief
Westanar 1 i 2,8 45 mm., fabrikaat Isco#
diafragma-en lichtwaordeschaal, nieuw
systeem sneltransport en snelontspan-
toets. De BALDESSA I is iets bijzonders
op het gebied van kleinbeeldcamera'ti
Volledige servicel
Vroog Uw handelaar demonstratie en
folders. Hij heeft BALDA camera's!
„Guys and dolls" thans
goedgekeurd
(KNULLEN EN GRIETEN)
Goldwyn's film „Guys and Doils" zal
toch ln ons land vertoond worden. Na
driemaal te zijn afgekeurd is deze Ame
rikaanse film met Marlon Brando en
Jean Simmons in de hoofdrollen ten
slotte bij de vierde beoordeling door de
centrale commissie voor de Filmkeuring
(waarvan evenals de vorige malen mr.
D. Bijdendtjk voorzitter was) goedge
keurd
Eind van het vorige jaar bood het
filmverhuurkantoor in Nederland van
Metro Goldwyn Mayer de film bij deze
commissie ter keuring aan maar er
volgde een verbod voor openbare verto
ning. Omdat de keuringscommissie de
rolprent op religiueze gronden voor een
deel van het Nederlandse volk en spe
ciaal voor het Leger des Heils kwetsend
achtte.
Ook bij twee door de MGM aange
vraagde herkeuringen bleef de commis
sie dit standpunt innemen. Overeen
komstig de bepalingen wachtte het
filmverhuurkantoor vervolgens een half
Jaar voor het de omstreden film - en
ditmaal met succes - eind juli voor
de vierde maal ter keuring aan de com
missie voorlegde.
K.L.M. TIJDELIJK VIJFMAAL
PER WEEK NAAR WARSCHAU
De KLM zal met Ingang van 5 augus
tus as. vijfmaal per week van Amster
dam naar Warschau vliegen in plaats
van driemaal per week. Deze frequentie
verhoging, die een tijdelijk karakter zal
hebben, houdt verband met de gestegen
naar vervoer.
Cadeaustelsel zal bestudeerd
worden
Tijdens een bespreking tussen de voor
zitter en vice-voorzitter van hethoofd-
bedrijfschap detailhandel, vertegenwoor
digers van de detailhandel vakorganisa
ties uit de huishoudelijke artikelen-,
kruideniers- en textielsector en verte
genwoordigers van de vier midden
standsbonden bleek men het algemeen
wenselijk teachten het gehele probleem
van het toegiftgeven in de handel aan
een commissie in studie te geven.
Deze commissie zal door het hoofdbe
drijfschap detailhandel wordeningesteld.
In afwachting van de bevindingen en
conclusies van deze commissie is beslo
ten de mogelijkheid te onderzoeken om
tot een voorlopig akkoord te geraken.
19 Augustus verlaging prijs
blankbrood
Tussen de minister van Economische
Zaken en de Ned. Bakkerij Stichting
heeft overleg plaats gehad inzake de
verlaging van de blankbroodprijs met 1
cent per brood van 800 gram. Deze ver
laging is naar het oordeel van de mi
nister gerechtvaardigd in verband met
de daling van de bloemnrijs. Naar de
mening van de Ned. Bakkerij Stichting
zou een advies tot een dergelijke verla
ging eerst over twee maanden door haar
kunnen worden gegeven.
Het overleg heeft er tenslotte toe ge
leid, dat de Nederlandse Bakkerij Stich
ting zich bereid heeft verklaard aan de
bakkerij te adviseren de prijs van het
blankbrood met ingang van 19 augustus
a.s. met 1 cent per brood van 800 gram
te verlagen.
TOESTAND MEVROUW HOGESTIJN
VERBETERT LANGZAAM
De toestand van de 38-jarige mevrouw
Ruth Hogestyn uit Naarden, die dins
dag bij een auto-ongeval zwaargewond
werd, gaat langzaam vooruit, zo is door
de haar behandelende artsen medege
deeld.
Inmiddels treft de Nederlandse Am
bassade te Madrid de noodzakelijke
voorbereidingen voor het per vliegtuig
naar Nederland overbrengen van de
stoffelijke overschotten van de heer Ho-
gestijn en zijn twee zoons, die bij het
auto-ongeluk om het leven zijn geko
men. Van de vier inzittenden was de
zwaargewonde mevrouw Hogestijn de
enige overlevende.
FILMS VAN ÜEZE WEEK
Mijn hart zingt voor jou
Nog een week Rudolf
Schock
Luxor Ook de komende week blijft
Rudolf Schock in Leiden liedjes van
Gerhard Winkler zingen. Het pretentie
loze verhaaltje, waarin deze Duitse te
nor volop gelegenheid heeft zijn sympa
thiek stemgeluid te laten horen, schijnt
bij de vakantiegangers goed in de smaak
te vallen. Voor de liefhebbers van dit
genre, die nog verzuimd hebben dit te
gaan zien, een hernieuwde kans dus.
Het Zondagskind
Nogmaals Heinz!
Trianon Men kon het wel op zijn
tien vingers natellen, dat Heinz Rüh-
mann als Zondagskind nog even op het
repertoire zou blijven.
Heinz Rühmann is een oude bekende,
een film.jot" als weinigen en als hij zo
aan de gang is als een ..doodgewaande",
die niet meer in het publiek voor de dag
mag komen, dan bevestigt hij opnieuw,
dat hij zich als filmacteur nog een hele
tijd in het leven zal houden. Tezamen
met Hannelore Bollmann, blond en
schoon, beleeft hij zijn avonturen, tot
hij weer openlijk in de wereld mag ver
schijnen, niet dan nadat daaraan heel
wat verwikkelingen te pas gekomen zijn.
Een prima vakantie-genoegen!
Lokaas
Op zoek naar de
moordenaar
Lido Lokaas (The crooked web)
men zou ook van „Op zoek naar de
moordenaar kunnen spreken is een
film, die héél anders afloopt, dan men
denkt. Misschien hadden wij dat niet
mogen zeggen, maar het verhoogt mis
schien de spanning. Er wordt inderdaad
een web geweven rond een man, die een
moord op zijn geweten heeft, een moord
op een M. P. man. Het wordt nu zaak
hem tot een bekentenis te dwingen en
daarvoor wordt een heel apparaat in
werking gesteld. Een mooie vrouw (Mari
Blanchard) is het lokaas en de man
vliegt erin: hij wordt smoorverliefd op
haar. Er is een andere man en hij geeft
zich voor haar broer uit, terwijl hij
nu ja, U moet dat zelf gaan zien. Er is
een héél plan de campagne opgesteld: in
Duitsland moet een sohat gevonden
worden en de verdachte vliegt er alwéér
in. Hij aast op het te vinden geld en
heeft daar alles voor over. Gedrieën gaan
zU naar Europa waar zich vele avontu
ren afspelen, totdat het doel bereikt
wordt: de man bekent zich indertijd
aan moord schuldig gemaakt te hebben
en bemerkt tegelijkertijd, hoe de vrouw,
die hy heeft liefgekregen en tegenover
hem al die tijd ook liefde veinsde, hem
bedrogen heeft. Maar de bekentenis is
er en daar was het tenslotte om te doen.
Marl Blanchard doet, eerlijk gezegd,
wel wat overdreven in haar verleidsters-
rol, maar anders zou zij wellicht niet
bereikt hebben, wat zij wilde.
Een typisch Amerikaanse film met de
nodige spanning, al ligt die er soms wel
al te dik bovenop.
Een interessante, maar wel héél lange
voorfilm over het herstelwerk in Korea
gaat hieraan vooraf.
Geintjes met geesten
Eigenlijk omgekeerd maar
toch wel aardig
Rex Nu eens in deze bioscoop van
spanning iets luchtigs waarin de span- I
ning al evenmin verstek laat gaan. Het i
gaat om vrij ingewikkelde liefdesver
houdingen, die bijna twee eeuwen na
dien in de „geestenwereld" en in de
werkelijke wereld tot een oplossing wor
den gebracht. Dit gegeven, uitstekend
uitgewerkt door de regisseur, leidt tot
allerlei volkomen dwaze situaties. Vro
lijkheid en humor zijn troef, en uiter
aard moet een dergelijke film met een
„geestig" gelukkig slot eindigen. Een
aantrekkelijke ontspanning is deze film,
die niets anders pretendeert te zün dan
dat.
Mars door de hel
Realistische film
Casino. De boeiende en realistische
film „Mars door de hel" heeft reeds eer
der in Leiden gedraaid, doch er zullen
zeker nog vele Leidenaars zijn die dit
filmwerk willen zien. Het verhaal gaat
over een groep Engelse vrouwen, die
door de Japanners van de ene kant van
Malakka naar de andere worden ge
stuurd. Hun mannen zijn in krijgsge
vangenschap gevoerd. Een prachtige en
aangrijpende film, naar het boek van
Nevil Schute. 's Middags draait een film
van Laurel en Hardy: 2x2 2.
De actrice Sonia
Graham draagt een
zeer bijzonder toilet
in het stuk "Meet
me by Moonlight",
dat in Londen wordt
opgevoerd.
De rok is 6 meter
in doorsnee
Nationalistische campagne
tegen de communisten
De recente successen van de commu
nisten bij de regionale verkiezingen in
Oost- en Midden-Java worden thans
gevolgd door krachtige aanvallen van
de nationalistische party op de com
munisten. Zoals bekend, leden de
nationalisten in deze verkiezingen de
grootste nederlaag.
Het socialistische dagblad „Pedoman"
meldde vandaag, dat de PNI binnenkort
de samenwerking met de communisten
zal verbreken.
In Bandoeng verklaarde F. Rivai, een
prominente figuur in de nationalistische
partij, dat de communisten alleen maar
met de nationalisten hebben samenge
werkt, om de PNI van binnenuit te ver
nietigen.
De nationalistische party heeft vier
Jaar geleden de steun van de commu
nisten aanvaard, om de oppositie van
de Masjoemi tegen het eerste kabinet-
Ali Sastroamidjojo te kunnen overleven.
Huurverhoging van nieuwe
Woningwetwoningen
VRAGEN VAN DE HEER HOMMER
Het lid van de Tweede Kamer de heer
Bommer heeft de minister van Volks
huisvesting en Bouwnijverheid de vol
gende schriftelijke vragen gesteld:
1. Is de minister van oordeel, dat de
richtlijnen aan de gemeentebesturen,
welke hy uitvaardigde met betrekking
tot huurverhoging voor woningwetwo
ningen, gebouwd met steun ingevolge de
bijdrageregeling 1950 kunnen worden
beschouwd als een wettelijk besluit tot
nadere vaststelling van een huurprijs, als
bedoeld in artikel 5 van het besluit bij
zondere huurpryzen 1954?
2. Zo neen, welke betekenis moet dan
worden toegekend aan de mededeling,
welke huurders van in de eerste vraag
bedoelde woningen ontvingen omtrent
een vastgestelde voorlopige huurverho
ging?
3. Is de minister bereid, alvorens enig
wettelijk besluit, als in de eerste vraag
bedoaild. te nemen, alsnog de vaste
Commissie voor Volkshuisvesting en
Bouwnijverheid van de Tweede Kamer
in de gelegenheid te stellen haar ziens
wijze kenbaar te maken?
PlflCOrtESSttt
EHI
.V ii
Ovex coÜnctx's gestoken
töiion (joj f 3501 voor
Diaionessenhuii.goaiM.'
De ooUede. van qtster
biidse Buitenschool
BP
uocelo-
nog vjvvk' nieeuue
vcaxtiockisehouwbu&j
VWutoog staan we
aan aunde Oau tut vee-
koekte ultmkoopweek.
De huren. ..de:
ket \xKxdm.
néet avec putten
W)lTEHtEEVT_
8 LzidbeSpeeltuin ver.
zotqun yocx tjoede Jeugd-
vakantie. be&Xjheam
