<Jj? kiest de Hfflzijde, kiest de ^fflnige RANG |t}
„Particulier bezit wordt ernstig
bij aanneming aangetast"
Bemoeienis der overheid strekt
zich steeds verder uit
„Gouden GondeP-ploeg vond een
feestelijk nachtelijk onthaal
Finse regering is dank zij haar
krachtig optreden aangebleven
96ste Jaargang
Woensdag 3 juli 1957
Derde blad no. 29176
EEN PRODUCT VAN DE 11NGf A B RIEKEN
Landeigenaren bezorgd over de Pachtwet
(Van onze Haagse redactie)
Zal een eigenaar van een landbouwgrond nog iets over zijn grond te zeggen
hebben, wanneer h(j die eenmaal heeft verpacht? Voor de grondbezitters is dit
de kardinale vraag, waar het feitelijk om gaat bij het debat in de Tweede Kamer
over de nieuwe Pachtwet, dat vorige week begon en in de loop van deze week zal
worden voortgezet. Gezien het grote aantal amendementen (40), dat door de
diverse Kamerfracties is ingediend, kan er nog heel wat worden gedokterd aan
het wetsontwerp voordat het als wet in het Staatsblad verschijnt. De grondbezit
ters hopen dan ook op wijzigingen, waarbij de scherpste kantjes van het rege
ringsvoorstel worden afgeslepen. Maar zij vrezen, dat de uiteindelijke tekst van
de nieuwe Pachtwet toch een heel eind zal gaan in de richting van socialisatie
van het grondbezit, waar minister Mansholt zich openlijk voorstander van heeft
getoond.
pacht kon opzeggen. Dat tiende Jaar
werd dan ook het „jubeljaar" genoemd:
dan immers kon de verpachter weer
vrijelijk over zijn land beschikken. Het
jubeljaar verdween bij het pachtbesluit
van 1941, dat de duur van de pacht
overeenkomst voor los land op zes jaar
(voor boerderijen op 12 jaar) stelde.
Deze termijnen worden in de nieuwe
wet gehandhaafd, maar de manier,
waarop verlenging (continuatie) plaats
vindt, werd principieel veranderd. Moest
vroeger de pachter verlenging aanvra
gen, volgens het huidige ontwerp wordt
de overeenkomst automatisch voor zes
jaar verlengd, tenzij de verpachter tot
opzegging overgaat. De grondbezitters
achten het principieel onjuist, dat de
pachter nu niets meer behoeft te doen
om de overeenkomst verlengd te krij
gen. Van de band tussen pachter en
verpachter blijft op deze manier steeds
minder over.
Dit wetsontwerp wil niet alleen de
verhouding tussen pachter en verpach
ter regelen, maar bovendien de overheid
grote bevoegdheden geven om ook door
middel van deze wet landbouwpolitiek
te voeren. Vooral in dit opzicht ver
schilt het huidige ontwerp wezenlijk
van de pachtwet van 1937, die tijdens
de bezetting door het veel verder gaan
de en nu nog van kracht zijnde pacht
besluit werd vervangen - aldus ver
klaarde ons de heer C. D. Grijns, secre
taris van de Federatie van Landeigena
ren, 't overkoepelende lichaam van alle
organisaties van grondbezitters in Ne
derland.
Eigenlijk behoren slechts twee zaken
in een pachtwet te worden geregeld, te
weten het voorkomen van te hoge
pachtprijzen en de bedrijfszekerheid
van de pachter. Het nu in de Tweede
Kamer behandelde ontwerp gaat echter
veel verder. Het wil allerlei kwesties van
ondergeschikt belang regelen, waardoor
het geheel enerzijds te uitvoerig en in
gewikkeld is geworden, en anderzijds de
overheid een flinke vinger in de pap
gegeven heeft.
Uiteraard gaat de interesse van de
landeigenaren in de eerste plaats uit
naar de prijs, die zij voor de verpachte
gronden krqgen. Was het vroeger (voor
de oorlog) zo, dat de overheidsbemoei
enis zich alleen uitstrekte tot het voor
komen van te hoge -prijzen, thans zal
het erop neer komen, dat feitelijk de
overheid de pachtprijs bepaalt. De
pachters worden daarbij onevenredig
bevoordeeld - zo menen de grondbezit
ters. Het wetsontwerp beoogt een nog
grotere bescherming van de pachter,
een nog grotere beknotting van de rech
ten van de grondeigenaar.
Van regeringszijde wordt dit rege-
ringsingrijpen verdedigd met het argu
ment, dat het toenemende gebrek aan
grond voor de snel groeiende bevolking
geen vrije prijsvorming toelaat. De gro
te vraag zou bij gebrek aan aanbod tot
onverantwoord hoge prijzen kunnen lei
den.
Landeigenaren gaan hier in zoverre
mee akkoord, dat excessen natuurlijk
moeten worden voorkomen. Hun be
zwaar richt zich echter tegen het feit,
dat de regering door het aanleggen van
bindende normen zo diep ingrijpt, dat
zij het peil van de pachtprijzen prak
tisch vaststelt.
Voor de pachter ls de prijs, die hij
voor de grond moet betalen, een onder-
50 jaar grafisch onderwijs
Middelbare opleiding
gewenst
Gisteren is op een bijeenkomst In de
Stadsschouwburg te Utrecht het feit
herdacht dat 50 jaar geleden de school
voor de grafische vakken te Utrecht
met het grafisch onderwijs in ons land
een aanvang maakte.
De Inspecteur-Generaal van het Nij
verheidsonderwijs mr. ir. M. Goote,
bracht namens de minister van O. K. en
W. hulde en dank aan de pioniers van
het grafisch onderwijs. Het aantal vak
inrichtingen en vormen van het onder
wijs, is evenals het aantal leerlingen in
ons land sterk toegenomen. De eerste
grafische school in Utrecht heeft het
leerlingenstelsel op zijn juiste hoge
waarde geschat, aldus mr. Goote, die in
verband met de snel voortschrijdende
grafische techniek uitbreiding van het
onderwijs gewenst achtte.
De heer L. B. Korthuis, de voorzitter
van het schoolbestuur, pleitte met het
oog op de snelle ontwikkeling van de
automatisering op grafisch gebied voor
de invoering van een middelbare oplei
ding.
Ook de heer Jos H. M. Cleerdln uit
's Hertogenbosch, die als vertegenwoor
diger van het grafisch bedrijfsleven ge
lukwenste, sprak van de steeds hogere
eisen, die aan het vakmanschap op dit
gebied worden gesteld en hij achtte het
hiervoor noodzakelijk de nauwe samen
werking tussen de opleiding en het be
drijfsleven nog te versterken.
Na de herdenkingsbijeenkomst werd
een receptie gehouden waarop velen het
schoolbestuur kwamen complimenteren
en tevens gebruik maakten van de gele
genheid afscheid te nemen van de
directeur, de heer L. C. H. de Jong, die
wegens het bereiken van de pensioen
gerechtigde leeftijd binnenkort de school
voor de grafische vakken zal verlaten.
47 miljoen minder deviezen
Volgens de weekstaat van de Ned.
Bank laat de deviezenontwikkeling een
weinig opwekkend beeld zien. Een verlies
aan deviezen viel te betreuren van f. 49
miljoen, waarvan f. 33 miljoen aan harde
valuta, zo blijkt uit het convertibele be
drag, dat verminderd is van f. 222 mil
joen tot f. 189.5 miljoen. Goud en
deviezen tezamen zijn hierdoor achter
uitgelopen tot i. 8817 miljoen.
deel van de kostprijs van zijn produkt.
Stijgt de pacht, dan zal dit 'in de kost
prijs tot uiting komen. In dit verband
wees de heer Grijns er echter op. dat de
kostprijs van het landbouwprodukt hier
lager is dan waar ook in West-Europa,
met uitzondering van Denemarken. In
België bijv. is de kostprijs van het pro
dukt van de boer ongeveer driemaal zo
hoog als in Nederland. Weliswaar zijn
ook hier te lande de pachten gestegen
in vergelijking met die van voor de oor
log (voor boerderijen zijn de huidige
prijzen gemiddeld tweemaal, voor los
land gemiddeld 1V2 maal zo hoog als de
vooroorlogse), maar daar staat tegen
over dat lasten van de eigenaar veel
meer zijn opgelopen.
Het continuatierecht
Een ander bezwaar van de grondbe
zitters betreft het z.g. continuatie-recht.
De nieuwe wet bepaalt n.l. dat de voor
zes jaar gesloten pachtovereenkomst
automatisch met nog eens zes jaar
wordt verlengd, tenzij de eigenaar van
de grond tenminste een jaar van tevo
ren bij aangetekende brief de pacht
heeft opgezegd. Bovendien kan de
Pachtkamer van het Kantongerecht
zon opzegging alleen dan bekrachtigen,
als het voor de verpachter een levens
belang is de grond zelf te gebruiken (of
uiteraard, als het gebruik van de grond
door de pachter te wensen heeft over
gelaten).
Volgens de oude pachtwet van 1937
was het zo, dat de overeenkomst voor
onbepaalde tijd werd aangegaan, terwijl
de grondeigenaar in het tiende Jaar de
De pachters zullen het gevoel krijgen
niets meer met de grondeigenaar, maar
des te meer met de overheid te maken
te hebben. En hier komt dan nog bij
dat - zoals hierboven uiteengezet - de
verpachter zijn grond alleen kan terug
krijgen als voor hem een levensbelang
in het spel is. De landeigenaar verliest
niet alleen een aanzienlijk deel van het
normale eigendomsrecht, hq krijgt er
ook verplichtingen bij, die bijzonder
kostbaar kunnen worden. Zo is hij na
vernieling van de boerderij door brand
of storm in de meeste gevallen tot her
bouw verplicht - herbouw, die door
gaans veel meer zal kosten dan land en
gebouwen tezamen bij verkoop mogen
opbrengen. Indien de pacht niet ver
lengd wordt, omdat de eigenaar zijn
grond voor industriële doeleinden ge
bruiken wil, is de rechter verplicht de
verpachter te veroordelen tot volledige
schadeloosstelling van de pachter - een
schadeloosstelling, die de verkoopwaarde
van de grond (bij onteigening bijv.)
overtreft.
De totdusver gevolgde politiek van, in
vergelijking met het buitenland zeer
lage pachtprijzen zal grove onbillijkhe
den en zelfs onontwarbare puzzels met
zich meebrengen bij de uitvoering van
de nieuwe wet - aldus voorzien de land
eigenaren. Wordt de wet niet op tal van
belangrijke punten gewijzigd, dan houdt
zij een zo ernstige aantasting van het
particuliere grondbezit in, dat zonder
enige overdrijving van een gedeeltelijke
confiscatie kan worden gesproken.
Nog een paar stappen verder op deze
weg, en men kan goedkoop gaan ont
eigenen wat er dan nog van de eigen
dom over is - aldus besloot de heer C.
D. Grijns, secretaris van de Federatie
van Landeigenaren, dit vraaggesprek.
Angst voor moeder
In een onbewaakt ogenblik heeft het
drie-jarig zoontje van de familie Cats-
burg aan de Lange Zuiderweg te Voort
huizen kans gezien een doosje lucifers
bq het gasstel weg te nemen. Toen hij
een lucifer had aangestoken schrok hij,
toen hij plotseling iemand hoorde aan
komen. Het knaapje veronderstelde, dat
het zijn moeder was. Men had hem n.l.
reeds eerder verboden met vuur te spe
len. Om de brandende lucifer te verber
gen, stak hij deze in zijn broekzak, waar
door zijn kleertjes vlam vatten. Toen
zijn moeder even later binnenkwam,
stond het knaapje reeds in brand. Men
heeft het jongetje snel in een wollen
deken gewikkeld en met water nat ge
maakt. maar kon niet voorkomen, dat
het ernstige brandwonden opliep. Het
moest naar het ziekenhuis „De Lichten
berg" te Amersfoort worden overge
bracht.
K.L.M.-vergunningen
25 juli in overweging
De Amerikaanse Raad voor de Bur
gerluchtvaart heeft bekend gemaakt,
dat hij op 25 juli te Washington de
aanvraag van de KLM voor vergun
ningen voor het onderhouden van
luchtdiensten op Houston in Texas en
tussen de Caribische Zee en New York
alsmede de hernieuwing van de be
voegdheid, welke de KLIVI reeds lange
tjjd heeft voor het onderhouden van
luchtdiensten op de route tussen Ne
derland en de stad New York en tus
sen Nederlands-West-Indië en Mia
mi, in overweging te nemen.
De uitspraak, die op 25 juli a.s. ge
daan zal worden, heeft betrekking op de
operationele zijde van het onderhouden
der luchtdiensten. Een dergelijke uit
spraak van de luchtvaart-autoriteiten
is in de V.S. gebruikelijk na de tot
standkoming en ratificatie van lucht-
Kind door bus overreden
Een 29-jarige wielrijdster, die op een
z.g. stuurstoeltje haar tweejarig zoontje
met zich voerde, is gistermiddag in de
Molukkenstraat bij de Insulindeweg te
Amsterdam, vermoedelijk doordat zij de
macht over het stuur kwijtraakte, komen
te vallen, juist op het moment, dat een
bus van het gemeentelijk vervoerbedrijf
haar passeerde. Het kind werd door het
rechterachterwiel van de bus overreden;
het overleed ter plaatse aan de verwon
dingen. De vrouw, die een shock opliep,
werd na behandeling in het ziekenhuis
naar huis vervoerd.
vaartovereenkomsten met andere -lan
den.
Het betreft hier dus geen nieuwe
overweging van de luchtvaartrechten
der KLM, zoals uit de mededelingen
van de Raad voor de Burgerluchtvaart
zou kunnen worden afgeleid.
Niet minder dan 22 mensen werden
gewond, onder wie 2 ernstigtoen
gisteren een autobus van Maarse en
Kroon bij een gecompliceerde bot
sing op de Schipholweg van de rij
baan in de sloot langs de weg dook.
Amsterdam stond op s'n kopt
Sleepte in Venetië de hoogste prijs iveg
(Speciale berichtgeving
Met ruim een uur vertraging arriveerde de Gouden Gondel"-ploegde
overwinnaars van het „Lichte Muze-Festijn", uit Venetië, gisteravond om
streeks halftwaalf aan het Centraal Station te Amsterdam. Amsterdam
dat op z'n kop stond en dat ondanks het late uur tienduizenden van zijn
inwoners op de been zag om de vertegenwoordigers der lichte muze: Jos
Cleber, Christine SpierenburgHarry Mooten, Johnny Jordaan, Willy
Aïberti en Willy Rexwelkom te heten
De ploeg Nederlandse radio-artiesten, die op het Festival der lichte
muziek in Venetië de hoogste triomf, de ere-prijs, de Gouden Gondel en
de plaquette voor de beste orchestratie wegsleepte!
Per auto ging het naar Amsterdam
zuid, waar bij het geheel door water
omgeven Apollo-paviijoen de Amster
damse „vloot", bestaande uit rondvaart
boten met. een echte Venetiaanse gon
del, die reeds enige jaren de attractie
van het Mokumse „Lido" is, als ad
miraalsschip voorop. En langs de wal-
lekant duizenden en nog eens duizen
den, ondanks dit middernachtelijk uur.
Het leek wel of Amsterdam, zelfs in
dit „dure" deel (einde Apollolaan, en
dus de hoogste welvaartswijk) helemaal
op zijn kop stond! Men brulde,
schreeuwde en zong: „Geef mij maar
Amsterdam", en „Zing Willy, zing
Johnny".
Johnny Jordaan. Christine Spieren
burg en Willy Albert! gingen in de wan
kele gondel. De anderen kozen de meer
stabiele rondvaartboten. Voort ging het
langs de Ruysdaelkade met bestemming
Leidseplein. Helaas: de bruggetjes over
de Ruysdaelkade waren te laag voor de
De groep AVRO-artiesten, welke
In Venetië op het daar gehouden
,£ong-festival" de Gouden Gondel
in de wacht sleepte, is gisteravond
laat feestelijk ingehaald in Utrecht
waar zij met de trein uit Munchen
arriveerde.
Deze foto, gemaakt op het over
volle Utrechtse Centraal Station,
toont op de voorgrond v.l.n.r.:
Greet je Kauffeld, Mieke Telkamp.
eerste concertmeester Wim Stenz en
Jos Cleber, die de Gouden Gondel
vasthoudt.
rondvaartboten, zodat ze moesten om
varen langs Amstel en Prinsegracht,
met het gevolg dat het grootste deel
van het gezelschap de hulde, althans
langs de weg, ontging. De gondel ging
echter verder. Aan de wallekant volgden
tienduizenden te voet en op fietsen,
hard bellend, en auto's luid claxonne
rend. Het verkeer stagneerde, de politie
stond machteloos. Een jongen viel in
het water. Het publiek juichte luid en
trok hem snel op het droge. Alberti en
Jordaan zongen. Als kluwen klitten de
massa's bijeen, vooral op de bruggen.
Zij brulden en juichten. Totdat men in
het Lido aankwam, waar een uur lang
werd gefeest. Doodmoe zijn de artiesten
tenslotte huiswaarts gekeerd.
Roem valt niet rnea...
Vermoedelijk heeft energieke president
Kekkonen zijn invloed doen gevoelen
(Van onze Scandinavische correspondent)
Het wonder is gebeurd: de krachtig optredende Finse regering is nog steeds
aan het bewind. Op het laatste ogenblik is een compromis gevonden, dat alleen
de socialisten en communisten niet kan bevredigen.
Toen de agrariër Sokselainen op 27 mei zijn Kabinet klaar had, waren er twee
problemen: Het Rqk moest bezuinigen en de sinds november hangende loonkwes-
ties moesten worden opgelost. De regering beloofde op korte termijn met een
noodprogramma te zullen komen, allereerst om het kastekort van 1013 miljard
Finmark te overbruggen. Daarna zou men het vraagstuk der lonen behandelen.
De situatie werd meer gespannen door het dreigement van het vakverbond een
algemene staking uit te roepen, als men niet voor 15 juni een oplossing had
gevonden
Samenwerking tussen de burgerlijke partijen en de sociaal-democraten scheen
onmogelijk. Het zou toch slechts tot een compromis zijn gekomen, waarmede de
moeilijkheden niet uit de weg zouden zijn geruimd.
De regering stroopte dus de mouwen op en reeds op 13 juni had men een
noodprogramma klaar. De belangrijkste punten waren: besnoeiing van landbouw
subsidies en exportpremies. Het Rijk wilde dus in de eerste plaats sparen, al
zouden hierdoor de levensmiddelen-prijzen stijgen.
Staat kon kinderbijslag zelfs
nog niet betalen
Vanzelfsprekend waren socialisten en
communisten tegen dit noodprogramfna,
maar het werd toch aangenomen. Over
bleef echter de belangrijke vraag, wat te
doen met de kinderbijslag voor het
tweede kwartaal, die nog niet was
uitbetaald. In eerste en tweede lezing
werd een wetsvoorstel aangenomen om
dit begin volgend jaar te doen geschie
den en het geld slechts aan gezinnen te
doen toekomen, die ook sociale steun op
andere wijze genieten. Er zal nu nog
een derde stemming plaats moeten heb
ben. Thans is het interessante, dat het
van de lengte van de discussies zal af
hangen, of de regering aan haar ver
plichtingen zal voldoen of niet. De com
munisten zijn namelijk van plan tot het
einde van het kwartaal te spreken. Zou
den zij daarmede de regering ten val
kunnen brengen? De vreemde situatie
zou dan ontstaan dat de regering niet
aan haar verplichtingen kan voldoen.
Het tweede kwartaal zou dan immers
zijn verstreken, zonder dat de kinder
bijslag is uitbetaald. Kan de burger een
regering wegens wanbetaling voor de
rechtbank roepen?
De uitbetalingen kunnen overigens
toch niet plaats hebben, omdat er wer
kelijk geen geld is. Boze tongen bewe
ren, dat dit geld door het hoge bezoek
uit Rusland is verteerd.
De agrariërs zouden nu graag een ge
deelte van hun last aan de machtige
sociaal-democraten te dragen willen
geven. Maar dat betekent dan weer een
compromis.. ..Finland wordt trouwens
al 6inds jaren door compromissen ge
regeerd.
Geen krachtige premier
Wegens begrqpleijke redenen willen
de sociaal-democraten niet de verant
woording (die o.a. door de hogere prij
zen zijn ontstaan) delen. Maar hoe zul
len zij nu reageren op het voorzichtig
uitgesproken dreigement van de agrariër
Sokselainen «en regering „op de aller
breedste basis" te zullen vormen, als dit
Kabinet ten val zou worden gebracht?
Is dat niet eei^ uitnodiging aan de com
munisten? Intussen eist het bedrijfs
leven een vastere politiek en vooral dat
het vertrouwen in de Finse mark zal
wox-den hersteld.
Inmiddels heeft Sovjet-Rusland ook
de gewezen socialistisce premier Fager-
holm uitgenodigd om op de Krim van
een (zeker verdiende) vakantie te ge
nieten.
Hoe het ook zij, de huidige Finse re
gering is tot nu toe zeer sterk opgetre
den. En aangezien Sokselainen nu niet
bepaald een zeer krachtige politicus is,
maar een eerder tot onderhandelen ge
neigd iemand, noemt men in journalis
tieke kringen in Helsinki president Kek-
konen als de eigenlijke man achter de
schermen. Kekkonen laat zich echter
niet vlug in de kaarten kijkenTen
slotte enkele persstemmen. „Maakansa"
zegt: indien de regering omver zou zijn
gegooid, zou het dubbel moeilijk zijn een
nieuw Kabinet op de been te krijgen en
's lands huishouding zou nog meer in de
war zijn gekomen.
„Suomen Sosialidemokraatti": de kin
dertoeslag had in augustus kunnen wor
den betaald. De Staatskas is niet hele
maal leeg. De landbouw wordt met 50
miljard Finse mark gesteund, inclusief
de premies voor de export van levens
middelen. Een extra vermogensbelasting
kan wel worden overwogen
Vergoeding aan advocaten
voor gratis rechtsbijstand
(Van onze parlementaire redacteur)
Na een korte discussie heeft de Eerste
Kamer gisteravond zonder hoofdelijke
stemming het wetsontwerp aangenomen,
dat een einde maakte aan de toestand
(die meer dan een eeuw heeft bestaan),
dat advocaten vrijwillig en gratis of
tegen verminderd tarief rechtsbijstand
verlenen aan on- en minvermogenden.
De advocaten blijven deze gratis rechts
bijstand wel verlenen, maar zij krijgen
daarvoor van Rijkswege een vergoeding.
