Prof. Oud vermaant: Buig niet voor
dictatuur van Partij v. d. Arbeid
Minister Zijlstra vreest geen gevaren
voor de prijzen
Verhouding A.R. - ministers en
A.R.-fractie is water en vuur
WEERBERICHT
INFILTRATIEPOGINGEN VAN
MOSKOU IN DE LIBANON
Werkgevers blijven meewerken!
96ste Jaargang
VRIJDAG 7 JUNI 1957
No. 29155
LEIDSCH
DAGBLAD
Dlrecteuri J. W. Henny
Hoofdredacteur» J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 7.50 per kwartaal; f. 2.55 per maand; £.0.59 per week.
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Artminist.rftt.ie: 25041; Redactie; 21507
Nog altijd huurdebat
(Van onze parlementaire redacteur)
Indien het voorstel tot huurverhoging, met
blokkering van de helft, alleen zou kunnen wor
den beoordeeld op zakelijke gronden, zou er geen
meerderheid voor te vinden zijn, concludeerde
prof. Oud (VVD) gisteravond in de Tweede
Kamer aan het slot van de replieken over het
huurdebat.
Maar de voorstanders waarschuwen: als men
niet voorstemt komt er geen huurverhoging, want
Geruchten over een kabinetscrisis
Vrijheid tegenover een morele binding
De leider van de oppositie herinnerde er vervolgens aan, dat de P. v. d. A. niet
zwicht als een compromis haar niet aanstaat. Zij wees in 1955 de kreupele huur
verhoging af. Zoals nu de verhoudingen in de Kamer zijn buigt men het hoofd
voor de dictatuur van de P. v. d. A. Daartegen wilde prof. Oud waarschuwen.
Hfj staat er buiten omdat hjj niet behoort tot de regeringspartijen en daarom
verwachtte hij, dat men een vermaning van een neutrale figuur zal waarderen.
De huurvoorstellen vormen een politiek compromis. Die kan men in de staat
kunde niet missen, aldus prof. Oud, maar voorwaarde is, dat compromissen een
probleem oplossen en dat doet het aanhangige compromis niet. Bij nieuwe voor
stellen tot huurverhoging zullen nieuwe moeilijkheden ontstaan, want de heer
Andriessen als woordvoerder van de KVP heeft reeds gezegd, dat hij dan geen
blokkering wenst. Daarom is het compromis verwerpelijk.
Prof. Romme;
„Moreel verantwoordelijk"
dc P. v. d. A. werkt daaraan niet mee zonder een
huurbelasting of tenminste blokkering. „Dat gaat
lijken op dictatuur", aldus prof. Oud. Maar wij
leven gelukkig in een vrij land en de dictatuur van
de P. v. d. A. is alleen mogelijk wanneer de
andere partijen die dictatuur aanvaarden. Als men
onder die dictatuur doorgaat doet men dat vrij
willig.
Er is in het debat gezegd, dat de re
geringspartijen zich moeten houden aan
hun woord gegeven bij de kabinetsfor
matie, toen overeenstemming werd be
reikt over de huurverhoging met blok
kering. Het aangaan van verbindingen
bij de kabinetsformatie acht de heer
Oud echter volstrekt ongeoorloofd. Men
moet stemmen naar eigen inzicht op het
moment, dat over een bepaalde maat
regel moet worden beslist.
Als men zich tevoren bindt, trekt men
zich niets aan van argumenten, die la
ter uit het maatschappelijk leven wor
den aangevoerd. Van het begin af heeft
prof. Oud tijdens de kabinetsformatie
gezegd: „Wij binden ons van tevoren
niet".
In het debat is het huurvoorstel met
blokkering een wetgevend wangedrocht
genoemd. Zou men dan verplicht zijn
daarvoor te stemmen omdat men het
destijds niet zo voor zich heeft gezien?
Bindingen van tevoren zijn fout. Men
verplaatst dan de beslissingen naar het
overleg binnenskamer.
Bruins Slot:
„Niet gebonden"
De woordvoerder van de AR-fractie,
de heer Bruins Slot, zette uiteen, dat
er geen sprake is van een morele bin
ding aan de huurvoorstellen. De AR-
Kamerfractie is niet in het program
van dit Kabinet gekend en zjj is er
dus in geen enkele opzicht aan ge
bonden.
Tijdens de Kabinetsformatie in juli-
augustus van het vorig jaar wilde de
fractie akkoord gaan met een huurver
hoging van 25 gepaard gaande met
de blokkering van de helft van de huur
verhoging, indien daardoor een bepaald
Kabinet tot stand zou kunnen komen
(dat Kabinet is niet gevormd), maar de
fractie-heeft zich niet gebonden aan de
voorliggende huurvoorstellen. In deze
voorstellen wordt de blokkering ook voor
volgende huurverhogingen vastgelegd, en
dat wil de fractie niet. Voor de AR-
ministers, prof. Zijlstra en mr. Algra, is
het niet prettig, dat de AR-fractie hen
in de steek laat. Minister Zijlstra was
zichtbaar ontstemd.
Ofschoon de heer Tilanus (CHU) het
recht erkende van ieder Kamerlid op
het laatste moment „neen" te zeggen en
inderdaad de fracties niet zijn gebonden
aan het Kabinet, voelde hij moreel toch
een zekere binding en hij zou zich wel
driemaal moeten bedenken alvorens
„neen" te zeggen. Overigens vond hij de
bezwaren tegen de voorstellen schrome
lijk overdreven.
Advertentie
Ook prof. Romme (KVP) verklaar
de, dat zjjn fractie niet moreel was
gebonden, maar hjjzelf voelde die mo
rele verantwoordelijkheid wel omdat
hij de plannen voor de huurverhoging
volledig kende en minister Witte niet
heeft afgeraden in het Kabinet zitting
te nemen. Het eigen inzicht bij de
stemming wordt ook bepaald door
iemands houding en uitspraken in het
verleden bij het bereiken van overeen-1
stemming over een kwestie.
In het najaar van 1956, aldus prof.
Romme, heeft de heer Oud nog ver
klaard, in beginsel tegen blokkering
geen bezwaar te hebben, maar dat hij
twijfelde aan de mogelijkheid van uit
voering. Thans echter acht hij de voor
stellen verwerpelijk, omdat ze het pro
bleem niet oplossen. Dat is heel iets
anders en dan zou hij zijn gewijzigde
mening toch moeten motiveren. Maar
dat heeft hij niet gedaan.
De bewering, dat de voorstemmers on
der de dictatuur van de P. v. d. A. zul
len doorgaan, is misschien een beetje te
belachelijk, aldus prof. Romme, om er
veel aandacht aan te schenken.
Belangrijker is, dat er van een huur
verhoging van 25 geen sprake zou zijn
zonder medewerking van de P. v. d. A.,
Advertentie
TWEKA
LASTEX
DAMES
BADKOSTUUM
DE MOOISTE SORTERING
VINDT U BIJ
HAARLEMMERSTRAAT
172 - 174 - 179
HERENSTRAAT 9
MIDZA-BONNEN
voor onze cliënten.
want de tegenstanders van de voorstel
len willen allen een kleinere huurver
hoging.
Prof. Romme, die tijdens de kabi
netsformatie het initiatief heeft ge
nomen voor de 25 huurverhoging
met blokkering, zal gelukkig zijn als
de voorstellen zijn aangenomen, want
zij vormen het enige middel om voor
een huurverhoging van 25 in de
Kamer een meerderheid te verkrijgen.
Politiek staartje.
Minister Witte antwoordde zakelijk
nog iets op de replieken, maar met het
oog op het nachtelijke uur schorste de
tweede voorzitter, de heer Van Sleen, de
vergadering tot vanmiddag één uur,
mede om de andere ministers (in het
bijzonder minister Zijlstra) gelegenheid
te geven nog even na te denken (en
overleg te plegen naar aanleiding van
het politieke staartje aan het huur
debat)
Het gerucht liep in de wandelgan
gen, dat minister Zijlstra naar aan
leiding van de verklaring van zijn
partijgenoot Bruins Slot, voorzitter
van de A.R.-fractie, ertoe neigde af
te treden, hetgeen dan een kabi-
Zuidwestelijke wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Over het algemeen veel bewolking en
hier en daar enige regen. Zwakke tot
matige zuidwestelijke wind. Dezelfde
temperaturen als vandaag of iets ho
gere. (Opgemaakt te 11.15 uur).
8 juni
Zon op: 4.23 uur; onder: 20.59 uur.
Maan op: 16.42 uur; onder: 1.59 uur.
Hoogwater te Katwijk te 11.53 uur.
Laagwater te 7.19 en 20.04 uur.
Dit nummer bestaat alt 16 pagina's
Compensatie huurverhoging
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Zijlstra heeft gisteren in de Tweede Kamer nadrukkelijk
verklaard dat hij van de looncompensatie voor de huurverhoging geen
gevaren vreest voor de prijzen. Hij verwacht dat de prijsstijging zeer
matig zal zijn en deelde voorts mee dat woensdag in een vergadering
van vertegenwoordigers van werkgevers en arbeiders over het loon-
en prijsbeleid, hem weer alle steun voor zijn prijsstabilisatie is toege
zegd. Daarbij is overeengekomen dat belangrijke dalingen van de prijs
van ingevoerde grondstoffen zo snel mogelijk in de prijzen moeten wor
den verrekend.
De middenstanders in de betreffende de invoering van de Algemene Ouder
vergadering hebben minister Zijlstra domswet en het nieuwe landbouwbeleid,
dringend gevraagd om een nadere ge- Met de aanvaarding van een huurver-
dachtenwisseling over de nieuwe lasten, J hoging van 25 spreekt de regering uit
die de middenstand wor
den opgelegd. Hij heeft
zich daartoe bereid ver
klaard. Zonder op het on
derhoud vooruit te lopen,
wilde hij toch reeds zeg
ge. i dat de lasten niet
alleen moeten worden be
keken alleen over 1957,
maar ook in het licht van
de resultaten van vorige
jaren. Hij acht het niet
juist dat de middenstand
de lasten niet kan dragen,
al zal dat individueel wel
moeilijk kunnen zijn.
Kentering
Verhoging en doorbere
kening van kosten is voor
al afhankelijk van de be
drijvigheid. In een tijd
van topbedryvigheid, die
spanningen veroorzaakt,
ligt doorberekening van
kosten (zoals loonsver
hoging) voor de hand. Er
is echter een kentering
merkbaar in de geneigd
heid tot doorberekening,
verklaarde minister Zijl
stra. Er is bij het Depar
tement van Economische
Zaken de laatste weken
allerminst sprake van een
stroom van aanvragen om
prijsverhoging.
Er is uit de Kamer ge
vraagd of er ruimte is
voor de voorgenomen
huurverhoging en de daar
mee gepaard gaande loon
compensatie. Die ruimte
kan men niet afmeten
binnen het tijdvak van
een jaar, aldus minister
Zijlstra. In 1957 valt ook
netscrisis tot gevolg zou hebben. En
wat dan?
Tijdens de kabinetsformatie heeft
prof. Zijlstra als vertegenwoordiger
van de AR-partij de besprekingen
gevoerd, die leidden tot een akkoord
over de huren en de blokkering,
waarmede ook de AR-fractie ak
koord ging. Nu valt men prof. Zijl
stra af op gronden, die formeel juist
zijn, maar iedereen weet, dat dit de
druppel kan zijn, die de emmer doet
overlopen, ivant algemeen is bekend
dat de verhouding tussen de AR-mi-
nisters en de AR-fractie water en
vuur is. Verwacht wordt, dat prof.
Zijlstra vandaag eerst nog eens met
de minister-president, dr. Drees zal
praten alvorens een beslissing te ne
men.
Men zie ook elders)
Advertentie
MINISTER ZIJLSTRA
dat de consequenties aanvaardbaar zijn,
ook voor de prijzen. Maar wij zullen het
jaar 1958 mede nodig hebben om de
spanningen, die er het gevolg van zijn,
op te vangen.
„De komende loonsverhoging schept
natuurlijke verwikkelingen, maar ik
heb het vertrouwen", aldus de minis
ter, dat de gevolgen binnen de gren
zen van het aanvaardbare kunnen
worden gehouden. Of wjj het gestelde
doel, stabilisatie van het prijspeil, kun
nen bereiken, hangt af van een com
plex van factoren, waarin de loons
verhoging geen beslissende betekenis
heeft".
Overcompensatie
Minister Suurhoff zag in kleine huur
verhogingen het bezwaar, dat dan meer
malen, zoals nu, overcompensatie wordt
gegeven ter vergoeding van de hogere
huur. Door de minimum-bijslagen wordt
het verschil tussen het uurloon in de
laagste en hoogste gemeenteklasse wel
groter, maar de werkelijke positie op het
platteland wordt niet slechter omdat het
bedrag van de huurverhoging er gerin
ger is.
In het advies van de SER was sprake
van een compensatie voor de huurver
hoging van 2 van van de totale
loonsom. De nu voorgestelde compen
satieregeling komt neer op 2.4 van
de totale loonsom. Maar de premie
voor de kinderbijslag wordt met in
gang van 1 januari j.l. verlaagd met
0.4 (dat is 0.26 van het loon)
zodat de last voor het bedrijs
leven 2.2 wordt. Dat is maar een
kleine afwijking en bovendien drukken
de lasten op vijf maanden van 1957 in
plaats van zes, door de verschuiving
van de ingang van de huurverhoging
naar 1 augustus.
Inderdaad wordt de loonopbouw wel
iets uit het verband getrokken door het
stelsel van de minimum-bijslagen, maar
voor een volledige vergoeding was er
geen andere keus. En als het niet kan,
zoals het moet, dan moet het maar zo
als het kan. Enige stijging van de jeugd
lonen zal bij de verwerking van de bij
slagen in de loonovereenkomsten onver
mijdelijk zijn, maar het is niet bedoeling
van die verwerking een kleine loonronde
te maken.
De kinderbijslag zal worden ver
hoogd met ingang van 1 juli, maar de
hogere uitbetaling volgt dan pas per
1 oktober.
Ver hoging van het
ouderdomspensioen
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Suurhoff heeft gisteren
in de Tiveede Kamer meegedeeld dat
met ingang van de huurverhoging
het algemeen ouderdomspensioen
zal worden verhoogd van f. 117 per
maand tot f. 126 per maand voor ge
huwden en van f. 70.50 tot f. 77.50
per maand voor ongehuwden.
AMERIKAANSE JONGENS
OVERHEMDJES
met korte mouw,
leeftijd 2 jaar 2.95
Kleine stijigiing per maat.
NATUURLIJK BIJ..
HAARLEMMERSTRAAT
172 - 174 - 179
HERENSTRAAT 9
MIDZA-BONNEN
voor onze cliënten.
Gisterochtend is Prins Bernhard
per vliegtuig gearriveerd in het op
leidingscentrum van de Franse
luchtmacht te Salon in de Provence.
Na inspectie van het centrum heeft
Z.K.H. een vlucht gemaakt in een
..Fouga Magister". Deze telefoto
brengt in beeld hoe Prins Bernhard
geholpen wordt bij het aantrekken
van een speciaal kostuum voor deze
vlucht
Veertig doden bij
auto- en treinrampen
Bij een treinongeluk nabij het sta
tion van Cortazar, Mexico, zijn woens
dagavond ten minste 25 personen om
het leven gekomen, terwijl 30 anderen
werden gewond. Het ongeluk gebeurde
toen een goederentrein tegen een volle
passagierstrein opbotste. Nog zestien
personen worden vermist, gevreesd wordt
dat zij zich in de wrakstukken van de
trein bevinden.
Een vrachtauto met aanhangwagen,
geladen met aardappelen is tegen een
andere vrachtauto opgereden, waarin
zich bonenplukkers bevonden. Dit ge
beurde bij Fayetteville (Noord-Caro-
lina, Ver. St.) in de buurt op een kruis
punt van wegen. Er werden 15 personen
gedood. Het aantal gewonden bedraagt
26 en de autoriteiten geloven, dat de
dodenlijst nog groter zal worden, om
dat er zwaargewonden onder die 26
personen zijn.
Alle slachtoffers zijn negers. Een van
hen is een zuigeling van zes maanden,
blijkbaar door de moeder naar het werk
meegenomen.
De vrachtauto, die de bonenplukkers
vervoerde, die overal heentrekken voor
dit werk, begon na de ontzettende bot
sing als een toorts te branden. Twee
van de slachtoffers zijn verkoold.
Nieuwe verwikkeling in Midden-Oosten
Britse concessie zou Saoedi-Arabië aan
het Verdrag van Bagdad moeten koppelen
(Van onze Londense correspondent)
De Russen trachten in het Midden-Oosten het initiatief weer in handen te
krijgen door de vestiging van een communistisch regime in de Libanon. Zij wor
den daarbq door Syrië en Egypte gesteund.
Egypte had een belangrijk aandeel In de financiering van de onlusten, die zich
dezer dagen hebben voorgedaan in Beiroet. De Sovjet-Unie deed ook een duit in
het zakje ter bevordering van een anti-Westelijk blok bjj de komende verkiezin
gen, welke zondag beginnen en over drie weken zijn uitgespreid. Bij de onlangs
gehouden demonstraties werden Tsjechische machinegeweren gebruikt. Syrië
beschikte over grote hoeveelheden hiervan, doch de Libanon zou ze niet-officieel
hebben aangekocht. Kisten wapens waren vorige week door een Syrisch leger
voertuig afgeleverd aan de Egyptische ambassade in Beiroet. Een Egyptenaar, die
het land onlangs had moeten verlaten wegens opruiende activiteit, is thans met
diplomatieke status teruggekeerd en schijnt belast te zjjn met de campagne tegen
de regering
Londen wenst toeraimi-oase
niet aan Saoed af te staan
De bedoeling van de Russen is een
nieuw machtscentrum te vormen
door een communistisch Libanon
met Syrië te verbinden. Indien deze
poging slaagt, kan dit verstrekkende
gevolgen hebben, omdat de Libanon
tot nu toe een matigende invloed in
de Arabische wereld heeft uitge
oefend. In diplomatieke kringen in
Londen is men van mening, dat men
thans tegenover een moeilijker si
tuatie is geplaatst dan tijdens de
crisis in Jordanië! Er is hoofdzake
lijk sprake van corruptie en de Ame
rikaanse Zesde Vloot kan hier niet
veel uitrichten.
Volgens andere in Londen ontvangen
berichten trachten de Ver. Staten en
Irak Nasser eens en voor al te isoleren
en het anti-communistische front in het
Midden-Oosten te voltooien. Dit zou
echter alleen kunnen gebeuren, indien
Engeland bereid zou zijn tot een nieuwe
capitulatie. Het zou nameiijk de door de
Britten beschermdf Boeraimi uü
de Perzische Golf moeten afstaan aan
Koning Saoed van Saoedi-Arabië. die
dit oliegebied in 1952 door geweld in
bezit trachtte te krijgen. In ruil voor
deze afstand door de Engelsen zou
Saoed bereid zijn zich bij het Verdrag
van Bagdad aan te sluiten. Deze prijs
wil Engeland echter niet betalen, omdat
het ook de consequentie zal meebren
gen, dat aanspraken zouden volgen op
de andere Britse olie-sjeikdoms langs de
Golf van Bahrein. Koeweit en Kwatar.
De Engelse minister van Buitenlandse
Zaken, Selwyn Lloyd. heeft in Ka-
ratsji, waar de Bagdadlanden verga
derden. duidelijk gemaakt, dat Enge
land niet bereid is tot verdere afstand
van grondgebied in het Midden-Oosten.
Koning Saoed heeft al eerder inzake
Boeraimi steun gehad van president
Eisenhower, maar de Britten hielden
voet bij stuk. Thans tracht Irak Enge
land over te halen om Boeraimi op te
geven en zodoende het vertrouwen van
de Arabieren te winnen, dat door de
Suez-actie verloren was gegaan. Ver
wacht wordt, dat Pakistan het op de
komende conferentie van het Gemene
best in Londen opnieuw voor Saoed zal
opnemen.
9/-' n