Frankrijk onderwerpt Suezkwestie :loe
opnieuw aan de Veiligheidsraad
Sombere voorstellingen
niet uitgekomen, zegt
over Suez
Macmillan
WEERBERICHT
Premier Mollet bood president Coty collectief
ontslag van kabinet aanmaar deze weigerde
Nieuwe situatie ontstaan
Britse H-bom op grote hoogte in
de Stille Oceaan ontploft
Misbaar van het ogenblik is
echo van vroeger strijdrumoer
Hatta verdedigt liet optreden van
de „opstandige" provincies
96ste jaargang
DONDERDAG 16 MEI 1957
No. 29137
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
per kwartaal: f. 2.55 per maand; f. 0.59 per week,
f. 7.50
Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze correspondent in Parijs)
Frankrijk heeft gisteren bekend gemaakt zich
niet neer te zullen leggen bij het besluit van de
overige kanaalgebruikers, Engeland inbegrepen,
in het vervolg de doorvaartrechten aan Egypte te
betalen. De zes beginselen, die vorig jaar plechtig
door de gebruikers-landen werden geproclameerd,
worden nu door hen zelf met voeten getreden en
Dat zijn in het kort de voornaamste verklaringen, die, na afloop van de
ministerraad, gisteravond door premier Guy Mollet persoonlijk tegenover de
journalisten zijn afgelegd. Mollet deelde ook nog mede, dat hij in het begin van
de zitting vanwege deze ^ieuwe wending in het Suez-drama het collectieve
ontslag van zijn regering bij president Coty had ingediend. Het Franse staats
hoofd had het aanbod zoals gebruikelijk echter geweigerd, aangezien hij
aan het parlement de beslissing wilde overlaten, die nu in deze ernstige omstan
digheden genomen zal moeten worden. Mollet had zich tenslotte ook weer bij
dat standpunt aangesloten, omdat de premier niet de indruk wilde wekken zich
aan zijn politieke en financiële verantwoordelijkheden te onttrekken nu de
moeilijkheden tussen de regering en de radicalen van Mendès-France hun hoogte
punt bereiken en anderzijds het parlement zijn debatten begint over de nieuwe
belastingvoorstellen van minister Ramadier.
en zelfs Engeland op de openbare
mening een gunstige indruk maken.
Veel zal Frankrijk niet uit kunnen
richten en uit de weigering van het
Suezkanaal gebruik te maken vloeien
voor de nationale economie zelfs
nieuwe ernstige gevolgen voort. Men
heeft uitgerekend, dat de sluiting
van de Egyptische waterweg Frank
rijk tot dusverre al ruim een half
miljard gulden heeft gekost. Maar
juist die omstandigheden kunnen het
aanzien van de Franse regering na
tionaal en internationaal nog extra
verhogen.
Terwijl Frankrijk door zijn bondgeno
ten in de steek is gelaten, stelt het ten
minste een moedige daad tegenover
kolonel Nasser. En vermoedelijk is het
in Frankrijk vooral wel het rechtse
kamp, dat het gevoeligst zal blijken voor
dit gebaar van premier Mollet. Diezelfde
rechtse partijen, die het hem vanwege
zijn belastingpolitiek de komende dagen
nu juist zo bijzonder moeilijk dreigden
te maken.
Tot zover onze Paryse correspondent.
Verlies Franse inkomsten
beloopt al half miljard
Intussen heeft Mollet toevallig
of uit berekening een heel nieuwe
situatie op het vlak van de Franse
binnenlandse politiek geschapen.
Zijn weigering zich tegenover Nasser
gewonnen te geven, zal over het al
gemeen in Frankrijk en ook ver
moedelijk in andere landen als Israël
Frankrijk weigert die capitulatie voor Nasser te
onderschrijven.
De Suezkwestie zal nu op Frans initiatief op
nieuw bij de Veiligheidsraad aanhangig worden
gemaakt en maandag a.s. hoopt de minister van
Buitenlandse Zaken, Christian Pineau, het Franse
standpunt in New York te gaan verdedigen.
deze kwestie voor het Internationale Ge
rechtshof aanhangig kan maken.
Eisenhower zei, dat hij graag ziet dat
in deze kwestie een besluit wordt geno
men door internationale lichamen zoals
de V.N. en het Internationale Gerechts
hof. Hy zag er geen bezwaar in dat
Israël, door het zenden van een schip
door het Suezkanaal, een vreedzame
proef neemt om precies te weten waar
het aan toe is. Hij veroordeelde echter
het gebruik van geweld.
Eisenhower merkte op, dat de Ver.
Staten altijd de mening hebben verkon
digd, dat het niet van te voren als vast
staand moet worden aangenomen, dat
Egypte niet kan worden overgehaald om
de vaart van Israëlische schepen door
het Suezkanaal toe te staan.
Hij voegde hier aan toe, dat de Ver.
Staten op één punt voet bij stuk houden
en dat is haar overtuiging dat de Golf
van Acaba een internationale zeeweg is.
Militair bij oefening
verongelukt
BU een oefening op de Elspeter heide
in de gemeente Ermelo, waarbij o.a. half
scherpe aanvalshandgranaten gebruikt
werden, is gistermiddag door nog onbe
kende oorzaak een ongeval gebeurd, dat
aan de 19-jarige dienstplichtige huzaar
H. B. J. Raben uit Didam het leven heeft
gekost. Hij werd overgebracht naar het
Piusziekenhuis te Harderwijk, waar hij
bij aankomst reeds bleek te zijn over
leden. Raben was ongehuwd en behoor
de tot het B-eskader van het 101 ver
kenningsbataljon uit de legerplaats 't
Harde. De Koninklijke Marechaussee
stelt een onderzoek in.
Vacupan-patiënten naar
Hilversum?
Proces-verbaal opgemaakt
tegen tandarts
(Speciale berichtgeving)
De Hilversumse recherche heeft
gistermiddag in overleg met de
Officier van Justitie te Amsterdam
een onderzoek ingesteld bij een tand
arts te Hilversum naar mogelijke
overtreding van de wet op de tand
heelkundige inrichtingen 1955. Het
is namelijk gebleken, dat mannen en
vrouwen, die zich eerst vervoegden
bij het Tandheelkundig Vacupan-
Instituut aan de Claes de Vrieselaan
te Rotterdam, per auto naar Hilver
sum werden gebracht, waar hun tan
den en kiezen werden getrokken. In
Rotterdam kregen zij dan vervolgens
hun gebit. De kosten waren reeds bij
voorbaat voldaan.
Bij hét onderzoek werd een klein
aantal patiënten aangetroffen, van wie
sommigen reeds waren geholpen, terwijl
anderen op hun beurt wachtten. Zij wer
den ter plaatse verhoord. Er bevonden
zich geen buitenlanders bij.
Het instrumentarium van de tandarts,
die, evenals de narcotiserende medicus,
volledig bevoegd is, werd niet in beslag
genomen. Wel maakte de politie proces
verbaal op. teneinde te zijner tijd een
beslissing van de rechter te krijgen, of
hier in juridische zin inderdaad van
wetsovertreding sprake is.
By elke
weersgesteldheid
Gebr. Huisman, Hogewoerd 66-68
Eigen financiering.
„Proefschip" onderweg?
In diplomatieke kringen te New York
wordt het mogelijk geacht, dat de bij
eenkomst van de Veiligheidsraad zal
samenvallen met het zenden van een
Israëlisch „proefschip" naar het kanaal
daar dit „een prachtige gelegenheid"
hiervoor zou zijn.
Het Franse bald „Aurore" zegt verno
men te hebben, dat een schip met de
Davidster op weg is naar het kanaal.
Het zou de Deense vrachtboot Jens Toft
(2.734 ton) zijn, die door een Israëlische
firma is gehuurd en van Kaap de Goede
Hoop is vertrokken. Op 3 mei meldde
een blad in Tel Aviv vernomen te heb
ben, dat de Jens Toft met een lading
copra op weg is naar Haifa.
President Eisenhower over de
vrije vaart
President Eisenhower heeft gisteren
op zijn persconferentie gezegd dat. als
Egypte het proefschip van Israël in het
(Van onze Haagse redactie)
Nederland heeft met Egypte een
voorlopig akkoord bereikt over de
Detaling van de tolgelden voor het
Suezkanaal. Als gevolg hiervan
beeft de Nederlandsche Bank de
tievlezen-banken gemachtigd reke
ningen voor Egypte te openen in
transferabele guldens, waarop de
doorvaartsgelden door de Neder
landse rederijen kunnen worden
gestort. Totnutoe werden de ka-
naalgelden voldaan met zogenaam
de a-guldens, die door Egypte uit
sluitend in ons land konden worden
besteed.
Ingevolge de nieuwe regeling kan
de Egyptische regering haar tegoe
den in ons land naar andere lan
den van het sterling-gebied over
brengen. De betaling van de tol
gelden is totnutoe een van de
grootste moeilijkheden geweest bij
het hervatten van de vaart door
het kanaal. Aan de Egyptische eis
dat de betaling in transferabele
valuta zou plaats vinden, heeft de
Nederlandsche Bank, in navolging
van de Bank of England dus ge
hoor gegeven. Over de duur van
het thans bereikte akkoord is nog
niets bekend.
Weer geen overeenstemming
over huurcompensatie
By het nader beraad, dat de Stichting
van den Arbeid op verzoek van de rege
ring gisteren heeft gehouden over de
compensatie voor de a.s. huurverhoging,
is wederom geen overeenstemming be
reikt. De regering zal dus nu op korte
termyn aan de hand van afzonderlijke
adviezen van werkgevers- en werkne
merscentrales over deze compensatie een
beslissing moeten nemen.
Bom bij Christmas eiland uitgeworpen
door vier motorige straalbommenwerper
De Britse atoomproeven btf Christmas Island in de Stille Oceaan zyn woensdag
begonnen met de ontploffing van een waterstofbom op grote hoogte.
In een officiële bekendmaking van het ministerie van Bevoorrading in Londen
wordt slechts gezegd, dat een „kernapparaat" op grote hoogte tot ontploffing is
gebracht. In goed ingelichte Britse kringen verklaarde men, dat hiermee een
waterstofbom bedoeld wordt.
Het Britse ministerie van Luchtvaart maakte woensdag bekend, dat de bom is
uitgeworpen door ee/i viermotorige straalbommenwerper van het type „Valiant".
Deze ontploffing, voorzover bekend de tiende Britse atoomproef, is de eerste
van de vijfde serie Britse proeven. De vorige proeven werden in of by Australië
genomen.
Japans „protest-schip"
zou te laat arriveren
De Britse bekendmaking valt samen
met het begin van een aantal Ameri
kaanse proeven in de woestijn van Ne
vada, die de gehele zomer zullen duren.
Verscheidene Japanse politieke leiders
hebben een protest laten horen omdat
Engeland by zijn besluit, de kernproe
ven doorgang te laten vinden, is ge
bleven.
Het Japanse schip dat op 20 mei naar
de terreinen van de Britse proefnemin
gen zou worden gezonden, zal naar AFP
opmerkt, niet op tijd op Christmas-
eiland kunnen aankomen, omdat de da
tum van de proeven enkele dagen ver
vroegd is.
Ook de Britse raad voor staking van
de proeven met kernwapens heeft ge
protesteerd tegen de Britse kernproef
van woensdag.
ChMSTMAS Er
,9nieuw-
(Van onze Londense correspondent)
Het Suezvraagstuk, vooral nu de benzine sinds enkele dagen weer vry is, leeft
niet meer bij het Engelse publiek en ook nauwelijks in het parlement. Het twee
daagse Lagerhuisdebat, dat gisteren daarover is begonnen, doet daaraan niets af.
Al het misbaar van het ogenblik is slechts een echo van het vroegere strijdrumoer.
Het aftreden uit de conservatieve fractie van acht leden van de oorspronkelijke
Suezgroep, welke wars zyn van elke toegeeflijkheid tegenover Nasser, heeft poli
tiek hoegenaamd geen betekenis. Het is een uitdrukking van de begrijpelijke teleur-
stelling over de gang van zaken. De rebellen zullen de regering in andere opzich
ten trouw blijven en waarschijnlijk weer tot de partij terugkeren, zodra deze
kunstmatige storm is geluwd, vooral ook omdat de rest van de vroegere conser
vatieve opstandelingen tegen de Suezpolitiek zich in het onvermijdelijke schikt.
Afhankelijkheid van kanaal
geringer dan men dacht
afgekondigde richtlijnen voor de oplos
sing van het Suezvraagstuk ten enen
male onbevredigend zijn en geen enkel
houvast bieden. Uit zijn rede werd
echter duidelijk, dat hiij, in schrille te
genstelling met de Fransen, Nasser
thans een kans wil'bieden, want Mac
millan verklaarde, dat als Egypte de
voorgestelde regeling eerlijk toepast,
deze zeer dicht de door de Veiligheids
raad opgestelde zes punten benadert.
Macmillan slaagde er echter niet in
met zijn betoog veel indruk te maken.
Het leek meer op een doekje voor het
bloeden. Iedereen beseft echter, dat er
in de gegeven omstandigheden weinig
anders op zit dan letterlijk en figuurlijk
met Egypte in zee te gaan, aangezien
praktisch elke andere oplossing ont
breekt, behalve dan een verwijzing naar
een verdere toekomst. Ook Macmillan
gooide het over die boeg. Er is inder
daad sinds oktober wel iets veranderd.
Toen stelde men het voor of West-
Europa zonder het Suezkanaal verloren
zou zijn.
Driehonderd supertankers
De ervaring heeft geleerd, dat de on
afhankelijkheid van het kanaal in
werkelijkheid geringer is dan men ooit
heeft gemeend. Vandaar dat de Engelse
regering er met alle middelen naar
streeft zich zoveel mogelyk los te ma
ken van het kanaal. Macmillan heeft
daartoe zelfs een speciale adviseur voor
het olietransport benoemd. Hy kondigde
aan dat Engeland een leidende rol zal
spelen in de opbouw van een wereldvloot
van ongeveer 300 supertankers, welke in
1965 beschikbaar zullen zyn. Meer huis
leidingen en ook een versnelde ontwik
keling van de atoomenergie moeten
mede het antwoord vormen op Nassers
kanaalnationalisatie.
De Britse regering moet zich bui
gen voor de harde feiten, maar tege
lijkertijd weigert premier Macmillan
de dingen erger voor te stellen, dan
zij in iverkelijkheid zijn. Men kan
betogen, zoals tijdens het debat is
gebeurd, dat het Westen en vooral
Engeland is gedoemd op den duur in
het Midden-Oosten aan het korste
eind te trekken, maar Macmillan ziet
enkele lichtpuntjes, al maakte het
voortdurende hoongeroep op de La-
bourbanken het hem niet gemakke-
Suezkanaal 'iets in de weg legt, Israël lijk het Lagerhuis te overtuigen.
Volgens hem zijn de sombere voor
spellingen niet uitgekomen. De En
gelse invloed in het Midden-Oosten
is gehandhaafd, het Bagdad-pact is
sterker uit het conflict tevoorschijn
gekomen. Nasser is in feite door de
Arabische landen geïsoleerd. Het
Brits-Amerikaans bondgenootschap
is hersteld. Macmillan sprak zelfs
vg.il een revolutie in het Ameri
kaanse denken.
Doekje voor het bloeden
Hij gaf de weifelachtig en de verzeke
ring, dat Engeland van plan is een
grote mogendheid te blijven. Macmillan
gaf toe, dat de door Egypte eenzijdig
Opklaringen
De Bilt venvacht tot morgenavond:
Opklaringen, maar ook plaatselijk
enkele buien. Matige tot vrij krachtige
zuidwestelijke wind. \anhoudend koel.
(Opgemaakt te '5 uur).
17 MEI.
Zon op: 5.46 uur; onder: 20.32 uur.
Maan op: 23.45 uur; onder: 7.44 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.20 en 17.46 u.
Laagwater te 1.07 en 13.30 uur.
Dit nummer bestaat alt 12 pagina's
Zeven Nederlandse mannequins
zijn mét honderd creaties van de
Nederlandse modehuizen naar
Engeland getogen om daar deel te
nemen aan een grootse internatio
nale modeshow. Zes van het zeven
tal tijdens een wandeling in Ken
sington Garden, waarbij zij al iets
toonden van wat de modeontwer
pers in ons land presteren.
Van links naar rechts Louise Berg
huis. Rix Weyburg, Frieda Schief.
Sonja SanchezFannie de Boer en
Katharine Bos.
Autonomie in de ivijdste zin toestaan
In een redevoering, waarin hij de opstandige bewegingen in ver
schillende delen van Indonesië, waar de militaire leiders het gezag in
eigen hand hadden genomen, verdedigde, heeft de voormalige vice-
president dr. Moh. Hatta betoogd, dat de jongste ontwikkelingen in de
buitengewesten geen separistische of provincialistische bewegingen
waren, doch bewegingen, gericht op de ontwikkeling van de gehele
Indonesische Archipel.
Hatta sprak voor een massa-bijeen
komst in Boekittinggi, een der grootste
plaatsen in Midden-Sumatra, waar in
december jJ. de revolutionaire ,3an-
tengraad" het gezag overnam. ,Deze
zelfde geest tot ontwikkeling heb ik van
den beginne af aan voorgestaan, omdat
de ontwikkeling van het land niet uit
sluitend kan afhangen van de centrale
regering".
Hy wekte de bevolking op tot zelf
activiteit en hard werken indien zy
het land tot bloei wenst te zien ko
men. Hy voegde er echter aan toe, dat
aan de provincies autonomie in de
wijdste zin van het woord moet wor
den toegestaan, om hen in staat te
stellen hun eigen ontwikkeling en
eigen zaken te regelen.
Hatta wees er op, dat als alles aan
de regering zou worden overgelaten,
de doelstellingen van Indonesië's on
afhankelijkheid tot het scheppen van
een rechtvaardige en welvarende
staat, niet bereikt zouden kunnen
worden. Voorts veroordeelde hij de
politieke stryd in het land, waaraan
hy de waarschuwing toevoegde: „In
dien deze op zyn beloop wordt gela
ten, zal hij tot anarchie leiden"
Sprekend over het streven van -de be
volking van Midden-Sumatra om haar
gebied tot ontwikkeling te brengen, zeide
de populaire nationale leider: „Wij
moeten deze geest aan de buitenwereld
laten blijken, omdat met deze geest wy
in staat zullen zijn het. verloren gegane
vertrouwen van het volk-te herwinnen".
Met een verwijzing naar de kapitaals
investeringen in Indonesië, zeide Hatta:
„Het zal niet moeilijk zijn om van an-
Jan en Margaretha
Het groothertogelijk hof van Luxem
burg heeft de voornamen bekendge
maakt van de prinselijke tweeling, die
in het kasteel te Betzdorf is geboren. De
jonge prins zal evenals zijn vader, de
groothertog van Luxemburg, Jan heten.
De jonge prinses zal de naam van Mar
garetha ontvangen, naar haar meter,
Prinses Margaretha van Zweden, vrouw
van Prins Axel van Denemarken, de
oudste zuster van Koningin Astrid. De
doop zal vrijdag a.s. op het kasteel te
Betzdorf geschieden.
dere landen kapitaal te krijgen, maar wy
moeten tevens garanderen, dat dit ka
pitaal of de leningen zullen worden te
rugbetaald". Hij stelde voor, dat een
.ontwikkelingsfonds" in de provincie
zou worden opgericht, waaraan elk ge-
zin een bydrage van een roepiah per
maand zou moeten schenken. „Zulk een
organisatie zou naar buiten een goede
indruk en vertrouwen wekken", aldus
Hatta.
De massa-feyeenkomst werd geopend
door luitenant-kolonel Hoessein, de mi
litaire commandant van Midden-Su
matra en tevens voorzitter van de Ban-
tengraad. Zy werd gesloten met een
rede van kolonel Simbolon, de afgezette
commandant van Noord-Sumatra. Ook
Simbolon ontkende nadrukkelyk dat de
jongste opstandige bewegingen in de
provincie ten doel zouden hebben om
deze gebieden van het bestuur van Dja
karta af te scheiden.
Walter Funk op
vrije voeten
Een van de grote Duitse oorlogsmis
dadigers, Walter Funk is vandaag vrU-
gelaten, aldus is onofficieel in West-
Berlyn meegedeeld. Hij werd gevangen
gehouden in de gevangenis van Span-
dau.
De thans 66-jarige Funk. die in 1937
minister van Economische Zaken werd
en in 1939 president-directeur van de
Rijksbank als opvolger van dr. Schacht,
werd veroordeeld tot levenslange gevan
genisstraf.
Tydens zyn detentie is Funk driemaal
geopereerd. Hy werd vry gelaten met
het oog op zyn gezondheidstoestand.
In de gevangenis van Spandau ver
blijven nog de oorlogsmisdadigers Hess
(Hitiers plaatsvervanger), die tot le
venslange gevangenisstraf is veroor
deeld, Von Schirach (leider van de
„Hiblerjugend") en Speer (minister van
de bewapeningsindustrie), die twintig
jaar hebben gekregen.