Prinses Wilhelmina onthulde te
Rotterdam monument gevallenen
Solex
Italiaanse en Franse regeringen
door inwendige zwakte ondermijnd
Auto tegen afrastering
viaduct te Zwijndreclit
WEERBERICHT
Schepping van Mart Andriessen
Saragat wil eindelijk nieuwe hervormingen
In Parijs staat de guillotine reeds klaar....
Mendès-France wil „beulswerk"
aan rechtse partijen overlaten
96ste jaargang
MAANDAG 6 MEI 1957
No. 2912t
LEIDSCH
DAGBL
Directeur» J. W. Benny
Hoofdredacteur» J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
per kwartaal; f. 2.55 per maand; f. 0.59 per week
L 7.50
Witte Singel 1, LeldeD - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie; 21507
„Het werk vraagt om een gave mens
Vele herdenkingen in andere plaatsen
Een regenboog spande zich zaterdagavond boven Rotterdam, terwijl
de stad twee minuten lang verstard was, als door een toverstaf der
stilte aangeraakt. Langs loodgrijze en inktzwarte wolken schoten
zonnestralen met hun felle schijn de donkere wolkenschaduwen op
gevels en straten opzijwerpend tot een bijna onwezenlijk clair-obscur.
Langs de Coolsingel en op het Stadhuisplein duizenden mensen, op
trottoirs en in de ramen der hoge kantoorgebouwen. Roerloos waren
ze, twee minuten lang.
Ergens in een dakgoot jubelde een merel argeloos zijn lentelied, een
straathond blafte verweg
Op het plein van hier en daar een
onderdrukt gekuch, dat zich vermengde
met het droge snorren van filmcamera's,
wier gretige lenzen het spoor volgden
van brede banen helwit licht uit schijn
werpers. gericht op een massale, bron
zen beeldengroep, een monument aan
de voet waarvan een koninklijke vrouwe.
Prinses Wilhelmina, geheel in 't zwart
gekleed, een zwarte hoed met zwarte
veer boven het verstilde, bleke gelaat.
De Prinses, eens vijftig jaar Lands
vrouwe, stond daar stil en zwijgend met
een ondanks haar hoge leeftijd nog on
gebroken Koninklijke waardigheid. En
allen, die daar rond dit meters hoge
bronzen monument tezamen waren,
autoriteiten en publiek, zij bovenal, die
waren opgegroeid met een Koningin
Wilhelmina, ondergingen dit samenzijn
met de voormalige Landsvrouwe in een
ontroering, die zich mengde met die. op
gewekt door de herdenking der gevalle
nen. Deze jaarlijkse plechtigheid kreeg
daar voor honderden op het Rotter
damse Stadhuisplein bijeen, een sterke
impuls door de aanblik van het door de
Haarlemse beeldhouwer Mari Andriessen
ontworpen monument
van deze figurengroep, waarin de
vrouw smartelijk voorvoelt, dat zij haai
man niet kan weerhouden zijn kame
raad te volgen in een levensgevaarlijke
strijd tegen een meedogenloos bezet
terVelen hebben die strijd niet mo
gen overleven.
Jaren zijn sindsdien voorbijgegaan
en nu, in 1957 dichtte Clara Eggink
de regels, die werden gebeiteld op
het voetstuk van het monument:
„Het werk des daags vraagt om
een gave mens, men moet een ramp
om zijn herstel vergeten. Zoals de
zwerm der meeuwen op Uw havens,
onafwendbaar keert de levensdrift.
Toch stoelt uw welvaart tevens op
't ontijdig graf van die nu van geen
opbouw weten. Gedenk deze onher
stelbaarheid, dan zal Uw nageslacht
zijn brood in vrijheid eten".
De onthulling van dit Rotterdamse
monument voor de gevallenen zal velen
stellig nog lang in herinnering blijven
en waarschijnlijk niet het minst, omdat
gesproken woorden bij deze plechtigheid
Keukenhof trok
20.000 bezoekers
Het bezoek, dat op bevrijdingsdag,
tevens bollenzondag aan de Bollenstreek
is gebracht, heeft zich voornamelijk ge
concentreerd rond de Keukenhof, waar
men 20.000 kijkers telde. Zeker zestig
procent van de bezoekers, die onder
meer werden aangevoerd met 325 auto
bussen, waren Duitsers, het binnenlands
bezoekt maakte ongeveer 30 procent van
het totaal uit. Totnutoe hebben dit
jaar 540.000 mensen een bezoek aan
Keukenhof gebracht. Dit getal werd vo
rig jaar pas tegen het eind van mei
benaderd.
De tulpenvelden stonden er deze zon
dag nog goed bij waarschijnlijk door de
..conserverende" werking van de koude.
Overigens waren de wegen in de Bol
lenstreek vandaag tamelijk rustig.
BÜ elke
weersgesteldheid
Gebr. Huisman, Hogewoerd 66-68
Eigen financiering.
Zware nachtvorst
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Wisselende bewolking met enkele buien
voornamelijk in het binnenland. Over
wegend matige, maar aanvankelijk nog
nu en dan krachtige wind uit noorde
lijke richtingen. Plaatselijk zware nacht
vorst; morgen iets minder koud.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
7 MEI
Zon op: 5.02 uur; onder: 20.16 uur.
Maan op: 12.24 uur: onder: 1.46 uur.
Hoogwater te Katwijk te 8.38 uur en
21 18 uur.
Laagwater te 3.58 en 16.32 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
achterwege bleven. Prinses Wilhelmina
die was vergezeld door mr. K. P. van
der Mandele, kamerheer in b.d. van de
Koningin, werd na aankomst op het
Stadhuisplein allereerst begroet door
burgemeester Van Walsum, waarna aan
haar werden voorgesteld wethouder
Meertens, optredend als voorzitter van
het Comité Herrijzend Rotterdam, ge
neraal majoor Romswinckel, comman
dant van het korps Mariniers, en mr.
Blom, voorzitter van het Comité voor
Nationale Belangen.
De beeldhouwer Mari Andriessen en
de dichteres Clara Eggink werden even
evens aan de Prinses voorgesteld als
mede vijf nabestaanden van Rotter
damse illegale werkers.
Prinses Wilhelmina onthulde hierna
het monument namens haar Dochter
door het wegtrekken van een wit zeil
doek Het stemmige klokgelui van kerk
torens in de stad werd sfeervol aange
vuld met de klanken van de Mariniers
kapel.
Tegen kwart voor negen begaf de
Prinses zich per auto naar de Maas
brug voor het bewonen van de jaar
lijkse plechtigheid van kransleggingen
bij de gedenkplaat ter nagedachtenis
van de gevallen mariniers, die hier in
de meidagen van 1940 het leven heb
ben gelaten.
A Slot op pag. 2
Koninklijke hulde
aan de gevallenen
Tijdens een korte, sobere plechtigheid
heb'-— Koningin Juliana en Prins
Bernhard met gevolg zaterdagochtend
circa kwart voor twaalf aan de voet van
het Nationale Monument op de Dam te
Amsterdam hulde 'n dank gebracht aan
alle gevallenen, die in dit gedenkteken
worden geëerd.
Tien minuten voor aankomst van het
Koninklijk paar waren de minister-pre
sident dr W Drees en de minister van
Defensie ir C Staf gearriveerd
Rondom het monument hadden zich
enkele duizenden belangstellenden ge
schaard. die ondanks de felle koude
regenvlagen, van deze bijzondere plech
tigheid getuigen wilden zijn.
Onmiddellijk na aankomst van het
Koninklijk gezelschap speelde het trom
petterkorps der cavalerie het ..Wilt
heden nu treden" De Koningin en de
Prins legden daarna een grote groene
krans mt rood-wit-blauwe linten waar
op in goud de initialen J. en B„ aan de
voet van het monument.
Nadat het Wilhelmus was gespeeld,
legden de m n sters Drees en Staf een
krans van witte bloemen met een wit
lint, waarop in zwart „Raad van Minis
ters".
Srseeuw in Ven'o
Gistermorgen viel in Venlo een zware
sneeuwbui die deze stad een winterse
aanblik gaf.
De Italiaanse vice-premier Saragat, leider van de (rechtse) socialis
ten, heeft gisteren op een partijbijeenkomst te Rome voorgesteld, dat
de sociaal-democraten hun vrijheid van actie zullen hernemen en de
regeringscoalitie verlaten. Met algemene stemmen werd een resolutie
aanvaard, waarin men zegt te willen streven naar een krachtiger rege
ring van de vier centrum-partijen. Fusie met de socialisten van Nenni
is mogelijk, maar deze moet dan geheel met de communisten breken.
Indien de partij dit voorstel aanvaardt (en politieke waarnemers zijn
van oordeel, dat het partijdirectoraat het voorstel van Saragat zeker
zal goedkeuren), dan heeft de coalitie-regering van de christen-demo
craat Segni geen meerderheid meer in het parlement. Waarnemers
achten het niet uitgesloten, dat Segni niet op een officieel besluit van
de socialisten zal wachten, maar mogelijk reeds heden zijn ontslag zou
indienen. Saragat is van mening, dat de huidige regering te zwak is om
hervormingen tot stand te brengen.
Verzef tegen „fascisme"
Onze correspondent in Parijs tele
f oneer de ons hedenochtend:
Op het laatste moment is het con
gres van de Franse Radicale partij
er zaterdag toch nog voor terugge
deinsd een regeringscrisis te provo
ceren. die onvermijdelijk zou zijn
geworden, indien de dertien radicale
ministers het kabinet van Mollet
verlaten zouden hebben. Toch ivas
de guillotine voor premier Mollet
reeds opgesteld en het vonnis
scheen reeds te zijn uitgesproken.
Maar tijdens een laatste onderhoud
tussen vice-president Pierre Men-
dès-France, na het overlijden van
Herriot de voornaamste partijleider,
en de dertien ministers werd een
compromis bereikt, dat in Frankrijk
als nègre-blanc geen vlees en geen
vis) bekend staat.
Aanvankelijk was de kritiek uit de
rijen der tweeduizend afgevaardigden op
het regeringsbeleid in Algerüe zo fel en
zo algemeen geweest, dat PMF een goed
uur voor de sluiting vast moest stellen,
dat de ploeg van de socialistische pre>
mier niet langer het vertrouwen ver
diende, dat nodig is om aan de macht te
blijven. Tenslotte werd dus het boven
aangeduide compromis bereikt. In een
slot-motie werd van de regering geëist,
dat haar Algerijnse politiek (in welk
verband PMF zelfs het woord „fascisme'
in de mond had genomen) een beslis
sende wending Z2l moeten nemen. Die
eisen zullen premier Mollet door een
deputatie van radicale ministers van
daag officieel kenbaar worden gemaakt.
Mollet heeft gisteren op een socialisti
sche vergadering echter al verklaard,
dat de huidige politiek in Algerjje onge
wijzigd voort zal worden gezet.
De reden van de omzwaai op de val
reep van het congres van Mendès-
France, een omzwaai, die door zijn aan
hang van „jonge Turken" heftig bekriti
seerd werd. moet naar het schynt wor
den gezocht in zijn dubbele vrees voor
een nieuwe scheuring in de party en
voor een breuk met de socialisten, die
officieel nog steeds de partners zyn in
het zogenaamde Republikeinse Front.
Die beide consequenties van een te
rugtrekken der radicale ministers uit de
regering waren inderdaad onvermijde
lijk geworden en de party van Mendès-
France had dan voorlopig geen enkele
rol van betekenis meer kunnen spelen.
Toch zijn de radicalen er ongetwijfeld
wel in geslaagd de positie van de rege-
ring-Mollet politiek opnieuw te ver
zwakken en te ondermijnen. PMF schijnt
echter liever de verantwoordelijkheid
aan de rechtse partijen over te willen
laten. En de gelegenheid zou door de
aanstaande economische debatten in de
Kamer kunnen worden geboden. „Ik
geef Mollet nog drie weken", zo moet
Mendès-France in het partijbestuur heb
ben verklaard.
De guillotine werd, zoals gezegd, door
het radicale congres dus opgesteld, doch
het beulswerk zal door anderen verricht
moeten worden. En wat premier Mollet
betreft, kan dus nogmaals van uitstel
van executie worden gesproken.
Vier eisen
Mendès-France. die een jaar geleden
uit het kabinet trad omdat hy het niet
eens was met de regeringspolitiek ten
aanzien van Algerije, zei, dat de partij
Zaterdagavond, na afloop van de
stille tocht, heeft de burgemeester
van Leiden, jhr. mr. F. H. van
Kinschot, het door de beeldhouwer
Pieter Starreveld voor de Sleutel
stad ontworpen bevrijdingsmonu
ment onthuld. Elders in dit Blad
schrijven wij uitvoerig over deze
plechtigheid en de daaraan vooraf
gaande dodenherdenking.
(Foto LJD./Van Y..et
Koningin Juliana en Prins Bernhard
hebben zaterdagochtend een krans
gelegd bij het Nationaal Monument
op de Dam te Amsterdam. Een over-
zicht van het monument en om
geving terwijl het Koninklijk Paar
zich naar het monument begeeft.
Ontzetting op vroege morgen
Zes doden en acht geiconden
(Speciale berichtgeving)
Zes arbeiders werden op slag gedood, vijf zwaar gewond en drie
licht gewond toen gistermorgen om halfzes een auto met veertien inzit
tenden op de grens van Zwijndrecht en Hendrik Ido Ambacht tegen
een afrastering van een viaduct botste.
Het ongeluk gebeurde op de Rijksweg 16 halverwege Dordt en
Rotterdam; over de oorzaak ervan staat nog niets vast. De chauffeur,
de 32-jarige G. Wieringa uit Dordrecht, bracht dertien classificeerders
die 's nachts werkzaam waren geweest op een tanker in Pernis, huis
waarts. Het merendeel der inzittenden dommelde, toen de auto een
tot personenwagen omgebouwde bestelauto waarin de banken in de
lengte-as van de carrosserie waren geplaatst met grote snelheid
eerst een betonnen paaltje in de berm omver reed en daarna met een
doordringende klap tot stilstand kwam tegen een betonnen muurtje
van het viaduct, dat de Rijksweg ter plaatse over de straatweg Dordt-
Rotterdam leidt.
De motor werd de cabine Ingedrukt en
alle inzittenden werden met grote
kracht door elkaar geworpen. Zes arbei
ders werden op slag gedood. Een hun
ner, de 21-jarige D. Verhoef uit Papen-
drecht, was juist de eerste maal voor
het Dordtse classificeerbedrijf van
Lonkhuizen werkzaam geweest, daar
hem zaterdagmiddag was gevraagd in
zijn vrije uren mee te helpen aan een
spoedkarwei. Van origine was hij name
lijk betonarbeider. H laat een vtouw
en een kindje achter.
Vijf arbeiders werden zwaar gewond
naar het R -K Ziekenhuis te Dordrecht
gebracht.
De G.G. en G.D. van Dordrecht rukte
met drie artsen en even zovele zieken
wagens uit en ook de Zwijndrechtse
zich geheel uit de regering zal terug
trekken, tenzy zij degelijke waarborgen
zou krygen omtrent de volgende vier
punten
het aanbrengen van een grondige
koersverandering in de Algerijnse poli
tiek, die zal leiden tot de noodzakelijke
overeenstemming tussen de acht miljoen
Mohammedanen en de 1.2 miljoen blan
ken; PMF eiste volledige persvrijheid,
het recht tot vorming van vakbonden en
vrijlating van „liberale" en Mohamme
daanse politieke gevangenen;
het aanbinden van een „vastbesloten
strijd" tegen het fascisme in Frankrijk;
een doeltreffende aanpak van econo
mische en financiën problemen; Men-
dès-Franse onderstreepte de hoofdlijnen
van het bezuinigingsprogram van de
regering
nog voor het zomerreces van het par
lement zal er beslist moeten worden
over plannen die voorzien in hervorming
van het kiesstelsel en het onderwijs en
herziening van de grondwet waardoor
een federaal stelsel voor de Franse Unie
irdt verkregen.
ziekendienst schoot te hulp. Later zijn
nog een Zwijndrechtse en een Dordtse
arts op de plaats des onheils komen
assisteren. De doden zijn naar de aula
van de Alg. Begraafplaats te Zwijn
drecht vervoerd.
Drie arbeiders, onder wie een uit Til
burg. konden in de loop van de dag uit
het ziekenhuis worden ontslagen.
Behalve de reeds genoemde D. Verhoef
kwamen om het leven S. Kruidink, 36
jaar, J. Brul. 70 jaar, C. Bozuwa, 53
jaar, H. Sterkman, 46 jaar en B. Vos.
30 jaar. allen gewoond hebbende te
Dordrecht.
Zwaar gewond werden in Dordtse zie
kenhuizen opgenomen S- Cupido, W.
Pistorius, A. Wouters. G. Wieringa,
wonende te Dordrecht en C. dc Boer,
wonende te Papendrecht. Zij verkeren
in levensgevaar.
Lichtgewond en na behandeld te zijn
naar huis vervoerd werden: P. van
Laayen uit Dordrecht. P. van der
Stelt uit Papendrecht en J. Rijkens
uit Tilburg.
DODENHERDENKING TE BAARN
Aan de dodenherdenking te Baarn op
het Stationsplein rondom het monument
der gevallenen, namen dit jaar H M. de
Koningin. Prins Bernhard en de Prin
sessen Beatrix en Irene deel De auto
met de Koninklijke familie arriveerde
drie minuten voor acht. waarna door
Koningin Juliana en Prins Bernhard
een krans voor het monument geplaatst
werd. samengesteld uit margrieten en
met rood-wit-blauwe linten. Na de af
loop van de plechtigheid werd het Wil
helmus gespeeld.
