Een Zoeklicht
Droste
Leidse (speeltuin) kinderen
traden op in het Volkshuis
In 1957 nog geen doden bij
verkeersongevallen
Monument op paarde rug
WILLEM ELSSCHOT 75 JAAR
SScie jaargang
L.J.A. tien jaar
Met zang en spel
Zoals bekend bestaat de Leidse Jeugd
Actie thans tien jaar. In de reeks lus-
trumbüeenkomsten vond gisteren de 2de
avond plaats, welke van het begin tot
het eind door kinderen is verzorgd. En
hoe! Onder auspiciën van de Leidse
Bond van Speeltuinverenigingen tra
den in de grote zaal van het Leidsche
Volkshuis op de jeugdgroepen van Ons
Eiland. Rondom de Maredijk, Ooster
kwartier, Professorenwijk en Rondom
de Watertoren. Met dans en toneelspel
hebben de meisjes en jongens - laatst
genoemden waren overigens wel in de
minderheid - inderdaad laten zien. dat
er in de speeltuin wereld heel wat (club)
werk wordt verzet en dat onderling be
grip en samenwerking tussen de ver
schillende groeperingen zeer wel moge
lijk is.
De voorzitter van de L.J.A. dr. P L.
i schoonheim. heette de vele aanwezigen
van harte welkom en wees vervolgens
met enkele woorden op het belang van
het clubhuiswerk in onze stad. Daarna
legde de jeugd gedurende de gehele
avond beslag op het podium. De zaal
heeft o.m. kunnen genieten van klas
siek ballet, van dansen in moderne stijl,
van volksdansjes, van ritmische oefe
ningen en bovendien van enkele schets-
I jes. die met veel animo werden opge
voerd. Men kan er zich slechts over ver
bazen wat de jeugdleiders(sters) in de
afgelopen jaren reeds hebben weten te
bereiken Een woord van hulde en
waardering is hier zeker op zijn plaats.
Immers is er iets belangrijker dan de
jeugd te leren haar vrije tijd goed te
besteden? Wat samenwerking vermag
werd op deze plezierige avond weder
om duidelijk gemaakt en dat kon ook
haast niet anders want het motto van
de UA luidt voor dit jaar niet voor
niets „Tien jaar overleg in samenwer
king".
De heer Zunderman, die de avond
sloot, vestigde nog eens de aandacht
op het volksdansbal, dat a.s. zaterdag in
de aula van het Stedelijk Gymnasium
gehouden zal worden, terwijl hij verder
kon mededelen, dat er medio juli een
middag op het LFC-terrein georgani
seerd zal worden, waaraan zullen mede
werken het muziekgezelschap K en G
(althans zeer waarschijnlijk), het kin
dercircus Knikkebeen en verschillende
volksdansgroepen. Tenslotte wekte hij
alle aanwezigen op actief deel te nemen
aan de vele vormen van het Leidse
jeugdwerk. De vertegenwoordigsters van
de speeltuinverenigingen, die het festijn
van deze avond hebben doen slagen,
mochten uit handen van de heer G.
Steinbach bloemen in ontvangst ne
men.
ARBEIDSMARKT UITERMATE
GUNSTIG
De stand van de arbeidsreserve (aan
bod) onderging over de periode 22 t.m.
2? april 1957 geen wijziging van enige
betekenis en bedroeg 155.
Een vergelijking met de cijfers van
het overeenkomstige tijdstip in 1954,
1955 en 1956 wijst uit. dat de arbeids
markt een uitermate gunstig aanzien
heeft. De voordelige verschillen bedra
gen resp. 935. 340 en 55.
Het aantal geregistreerde aanvragen
beliep ruim 700, waarvan er 245 betrek
king hadden op jeugdigen.
In de metaalindustrie, de textiel
industrie en de betonwarenindustrie
bestaat een permanent tekort aan ar
beidskrachten. waarin moeilijk is te
voorzien. Voorts kunnen in vrijwel alle
bedrijfstakken arbeidskrachten geplaatst
worden.
Het aanbod van vrouwelijke arbeids
krachten bleef vrijwel gelijk en bedroeg
op 27 april 1957 64. (Aanvraag 290).
In eerste vier maanden van 1956 reeds 5
In de week van 26 april t/m 2 mei
1957 deden zich in Leiden 31 verkeers
ongevallen voor, waarvan er 12 lichame
lijk letsel tengevolge hadden en 19 uit
sluitend materiële schade veroorzaakten.
Van deze 31 aanrijdingen deden zich 21
in de maand april voor, waardoor het
totaal aantal verkeersongevallen in deze
maand op 169 kwam. Het vorig jaar von
den in de maand april 141 aanrijdingen
plaats.
In totaal bedroeg het aantal verkeers
ongevallen in de Sleutelstad over een
periode van 1 januari tot en met 2 mei
1957: 563.
In tegenstelling met 1956, toen zich
in de eerste vier maanden van dit jaar
(2 in januari, 2 in maart en 1 in april)
reeds vijf verkeersongevallen met dode
lijke afloop voordeden, waren by deze
563 aanrijdingen geen doden te be
treuren.
Oud Leiden bracht een bezoek aan Marken
Op uitnodiging - van de Vereniging
„Oud Leiden" hield dr. P. J. Kostelijk
gisteravond in de filmzaal van de
Academie een interessante causerie
over het eiland Marken. Dr. Kostelijk,
die als praktiserend arts een brede
studie van dit eiland en zyn bewoners
maakte, vertelde vele interessante bij
zonderheden van de levensgewoonten
van de Markerbevolking, welke mo
menteel in het middelpunt van de
vreemdelingenindustrie staat.
Kwam er voor circa 75 jaar nog geen
reemdeling op Marken, thans bezoeken
plra. 300.000 vreemdelingen per jaar dit
iland. Spreker, die tijdens zijn verblijf
p het eiland een intiem contact met de
ievolking heeft gehad, ging in het kort
;n op de voormalige bron van inkom-
j;en van de bewoners en hun godsdien
stige inslag (calvinistisch). Vormde eer-
ujds de landbouw en veeteelt een voor
name inkomstenbron, omstreeks 1500 ging
rien zich ook toeleggen op de visserij.
Met name werd de haringvisserij be
oefend, terwijl ook vele Markers ter
alvisvaart gingen. Bovendien werden
eepdiensten voor de Oost-Indische
ompagnie verricht. Op het moment, dat
e dijk in 1928 dicht ging, openbaarde
ch een sterke teruggang in de z.g.
huisvissery in de Zuiderzee. Het duurde
niet lang of de Markers gingen niet
ïeer ter haringvisserij, waarmede Mar
en als vissersgemeenschap had opge-
ouden te bestaan. Voor velen bracht
'.arop de vreemdelingenindustrie een
oron van inkomsten.
Dr. Kostelijk vertelde vervolgens het
een en ander over de inrichting van de
roningen, welke voor het merendeel be-
i staan uit één grote kamer en een
pronkkamer. Volgens spreker geven de
aan vreemdelingen getoonde „kijkka-
mers" in vele gevallen geen goede indruk
van het Marker-leven-van-iedere-dag.
I Het wil nog wel eens kitsch zijn.
Voorts schonk spreker aandacht aan
I de kleurensymboliek der Markerkleding,
welke door niet-ingewijden veelal niet
wordt begrepen. Voor de bevolking
spreekt deze symboliek een taal. Dr.
Kostelijk betreurde het, dat de moderne
tyd er schuldig aan is, dat niet meer
zulk een aandacht aan de klederdracht
wordt besteed. In vele gevallen komen
de voor het eiland zo specifieke kleder
drachten nog slechts op zondagen, bij
bruiloften en op hoogtijdagen te voor-
I schijn.
Ned. Chr. Vrouwenbond
GEANIMEERDE
JAARVERGADERING
Gisteravond hield de afd. Leiden van
de Ned. Christen Vrouwenbond onder
presidium van mevr. G. Houwing haar
jaarvergadering.
In haar openingswoord, wees de pre
sidente erop, dat als men de balans van
het afgelopen jaar opmaakt er aan de
ene kant véél voorrechten zijn geweest.
Het mag als een voorrecht gezien wor
den, dat men lid is van die Bond, welke
bijbel tot richtsnoer heeft. De vele
eressante vergaderingen waren zege
len en men heeft zoveel mogelijk ge-
eefd om het doel van deze Bond
te leven: n.l. het Koningschap van
ristus alom bekend maken. Maar
erdoor is men ook aan de andere
de. de schuldzijde, van de balans ge
ien. Immers men weet, dat er vele
^imrtkomingen op dit gebied zijn ge
pest. Laat het ons een troost zijn, be-
s'oot mevr. G. Houwing, dat God onze
overtredingen verzoenen zal.
Hierna werden de diverse jaarverslagen
'litgebracht. Uit het verslag van de oud-
Mretaresse, mevr. v. Ingen Schenau,
•'eek dat het aantal leden van 214 tot
?20 is gestegen. Mej. J. W. Boehmer,
penningmeesteresse, had een batig saldo
van f 112,87.
Mej. De Rave bracht verslag uit na
men de contactcommissie.
Men is momenteel by 13 afdelingen
aangesloten, w.o. een adviescommissie
voor woningbouw. Bij acclamatie werd
mej. v. Ulden in de vacature mej. De
Rave gekozen: mej. v. Duin nam zitting
i |n de Voorlichtingsdienst en mej. v. Loo
in het Magdalena-fonds. sloten de ry.
Het verdere gedeelte van de avond
werd verzorgd door het zangkoortje,
volksdansen door een groep jeugdige
meisjes, declamaties en vertoning van
enige films.
Aan de hand van een interessante col
lectie lichtbeelden werd een en ander
verduidelijkt. Bovendien was er in de
pauze gelegenheid om in de koffiekamer
enkele prachtige voorbeelden van Mar
ker volkskunst te bewonderen.
De voorzitter van de Vereniging Oud
Leiden, dr. A. Kessen, leidde de spreker
met een kort woord in, waarbij hij tevens
gelegenheid vond zijn waardering uit
te spreken voor het zo juist verschenen
Jaarboekje volgens spreker is hier
eerder sprake van een jaarboek van
de Vereniging.
FILMS VAN DEZE WEEK:
Giant
Ook James Dean blijft
Lido Het is deze week in de Leidse
bioscoopwereld wél een week van her
halingen. Liefst drie van de vijf theaters
wensen het succes van de afgelopen week
te prolongeren, waardoor ook de laatste
film van James Dean .Giant" een week
op het programma gehandhaafd blijft.
„Sissi"
Nog een week!
—Casino Aangezien alle goede dingen
uit drieën heten te bestaan en „Sissi"
als kijkspel buiten kyf een héél goed
ding mag worden genoemd, heeft Romy
Schneider haar triomfantelijk verblijf
in het Hogewoerd-theater met nog een
week verlengd.
En dan maar weer afwachten of het
daarbij blyft
„Marcelino"
Geprolongeerd
TRIANON De film ..Marcelino" is
geprolongeerd. Zoals wij vorige week
reeds schreven is het spel van de 5-ja-
rige Pablito Calvo voortreffelijk en dat
zal dan ook wel de oorzaak van het
grote aantal bezoekers zijn.
De zoon van de wreker
De echte sfeer van het
Wilde Westen
REX In deze film (in superscope)
voelt men de echte sfeer van het Wilde
Westen, zoals die door zovelen nog al
tijd met graagte genoten wordt. De tijd
van de oude Jack Slade is weliswaar
voorbij, toen deze met harde hand er
voor zorgde, dat de vrachtrijders be
scherming kregen tegen de bandieten,
die op buit belust waren, maar zijn zoon
leeft nog. Ook hij heet Jack Slade en
hij studeert rechten, maar voelt er veel
voor die studie te beëindigen. De zoon
wordt immers nog altijd aangekeken op
de onverbiddelijke hardheid van de va
der. Op her kritieke ogenblik (in films
als deze volgt het ene kritieke ogenblik
op het andere) maakt hij evenwel ken
nis met een politieman die zijn leven
een wending ten goede geeft Vervol
gens kan de toeschouwer zijn hart op
halen aan de typische ..Western", de
film. waarin kracht, liefde, gevaar en
avontuur de belangrijkste ingrediën
ten zijn.
Paris Palace Hotel:
Vrolijke romance
Luxor Frangoise Arnoul speelt in
deze sprankelende film de rol van een
manicure in een groot Parijs hotel, die
zich door een van haar gefortuneerde
cliënten laat overhalen om met hem
te gaan dineren. Het toeval brengt haar
ongeveer gelijktijdig in contact met een
automonteur, die, teneinde meer indruk
op haar te maken, zich uitgeeft voor
een groothandelaar in ijskasten.
Om daarbij niet al te zeer uit de toon
te vallen, stelt zij zich voor als de doch
ter van haar rijke vriend en zij weet
deze laatste over te halen om de vol
gende dag gedrieën het souper te nutti
gen. Dit is het begin van een eindeloze
reeks hoogst vermakelijke verwikkelin
gen, welke de pseudo-Papa onder ver
denking van autodiefstal zelfs in de cel
en het jonge paar hoe langer hoe dich
ter bij elkaar brengen. Uiteindelijk be
seft Papa dat de jeugd bij elkaar hoort
en hij ruimt op even royale als sportieve
wijze het veld.
Frangoise Arnoul wordt geflankeerd
door Charles Bover en Roberto Risso
en het voortreffelijke spel van dit drie
tal doet de goede kwaliteiten van deze
onderhoudende en amusante film vol
ledig tot haar recht komen.
Officiële publikatie
BEKENDMAKING
De Burgemeester van Leie: brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat bij Ko
ninklijk Besluit van 20 maart 1957, no. 26,
aan de N.V. Nederlandse Aardolie Maart-
schappij. gevestigd te "s-Gravenhage. kan
toor houdende te Oldenzaal, concessie is
verleend voor de ontginning van bttumina,
als bedoeld In artikel 2 van de wet van 21
april 1810 (Bulletin des Lois, 285) concer-
nant Ie® mines, les mlnlëres et les car
rières. zoals aardolie en aardgas, alsmede
van andere daarmede tezamen ln dezelfde
afzetting voorkomende delfstoffen, zulks
met uitbreiding van het mijnveld ..Rijs
wijk", waarvoor concessie is verleend bij
Koninklijk Besluit van 3 Januari 1955 no
69 In het huidige mijnaeld ls thans ook
het gebied van de gemeente Lelden be
grepen.
Leliden, 3 mei 1957.
De Burgemeester voornoemd,
F. H. VAN KINSCHOT
'n Saluut voor DfOSte
PASTILLES
Altijd welkom!
dessert
melk
mokka
bitter-zoet
Geveilde percelen
Ten overstaan van Notaris J. C. van
Eek te Leiden.
Huis met tuin en schuur te Oegstgeest
Utenwaerdelaan 7 in bod: f. 14.200.
koper: J. van Iterson te Leiden, qq.
voor: f. 15.800.
Ten overstaan van notaris N. W.
Holtkamp te Leiden.
Huis Sumatrastraat 185 in bod: f. 13.200
koper: G. Buijs te Leiden voor: f. 13.200.
Woonhuizen met pakhuis Middelste
gracht 64, 64a en 64b in bod: f. 6.700
koper: P. Moerman te Leiden, q q. voor:
f. 7.075.
Ten overstaan van notaris A. H. Doyer
te Leiden.
Huizen en erven Wolmaransstraat 1,
3. 5. 7, 9, 11. 13. 15, 17 en 19, tezamen
na afmijning in bod: f. 27.271 koper: J
G. Wijnandts te Leiden, q.q. voor:
f. 27.521.
SMALFILMLIGA
DEED 1940—1945 HERLEVEN
Juist nu men dezer dagen stil staat bij
bezetting en bevrijding kwam gisteravond
de Leidse Smalfilmliga bijeen in de kan
tine van de Röntgen-apparatenfabriek
Smit, waar voorzitter H. Kleibrink een
reprise gaf van zyn film „Strijd".
De heer Kleibrink vervaardigde deze
rolprent vlak na de oorlog. Het verhaal
gaat over de strijd om het bestaan van
twee gezinnen in de bange oorlogsjaren.
De film, die speelt in de omgeving van
de Leidse Hout, herinnert aan de ver
schrikkingen uit deze tijd. Hoewel het
materiaal, dat hem toen ten dienste
stond, niet van de allerbeste kwaliteit
was, is de heer Kleibrink erin geslaagd
een goed produkt af te leveren. Het beste
bewijs hiervoor is, dat de film op ver
zoek al in veel plaatsen vertoond
werd.
Tijdens deze vergadering werd beslo
ten om met een delegatie naar het Nova
congres in Rotterdam te gaan. Voorts
werd de suggestie gedaan dit congres
van de Nederlandse Organisatie van
Amateurfotografenclubs in 1958 te Lei
den te houden.
Leidse Sociale Raad bijeen
De Hongaarse vluchteling is
maar niet „zo" onze naaste!
Ds. A. G. van Gilse sprak moeilijkheden en
mogelijkheden van zorg voor Hongaren
Voor de Sociale Raad hield ds. A. G.
van Gilse, doopsgezind predikant te
Eindhoven, gisteravond in café-res
taurant „In den Vergulden Turk" een
inleiding over de moeilijkheden en
mogelijkheden van zorg voor de Hon
gaarse vluchtelingen.
Ds. Van Gilse. die enige tijd leider is
geweest van het opvangcentrum voor
Hongaarse vluchtelingen „Heren We
gen" te Zeist, ving zijn inleiding aan
met de constatering, dat, hoe ingewik
keld bepaalde sociale verhoudingen
ook mogen zijn, deze toch steeds neer
komen op de verhouding van de mens
tot zijn naaste. Men is echter maar
niet „zo" iemands naaste. Eerst moe
ten er barrières worden weggeruimd,
die in het geval van de Hongaarse
vluchtelingen een schier onverbreek
bare versperring vormen.
Tot de moeilijkheden rekende ds. Van
Gilse in de eerste plaats de taal. Er zijn
maar enkele Nederlanders, die het Hon
gaars beheersen. (Er is zelfs geen leer
stoel voor de Fins-Hongaarse taalgroep
aan de Leidse Universiteit). Onder de
Hongaren spreekt slechts een klein deel
nog een andere taal dan het Hongaars.
SNELLE REACTIES
Een tweede moeilijkheid is het Hon
gaarse temperament, dat voor de Ne
derlander een rare zaak is. Vreemd is
vooral het tempo van de reacties. Als
voorbeeld noemde spreker de huwelijken,
die gesloten werden direct na aankomst
van de eerste transporten. In een paar
(Advertentie)
Astley was rondom 1840 in Engeland het
grootste circus en ook het beroemdste.
Vooral de uit Vlaanderen afkomstige
hogeschoolrijder Andrew Ducrow deed
van zich spreken. Deze artiest schijnt het
paardrijden wel zodanig meester geweest
te zijn, dat het een verrukking was om
zijn plastische standen te paard te gaan
zien. Op de edelste paarden trad hij op
als Romeins Gladiator, ridder in volle
wapenuitrusting of Tiroolsjager. Hij had
de faam de beste ruiter ter wereld te zijn
die als een monument van klassieke
beeldhouwkunst te paard zat. Toen hy
later directeur van het cirdus Astley was
geworden, bracht hij vele nieuwe verras
singen zoals
Leest u hierover en over al die kleurige
geschiedenissen van wereldberoemde cir
cussen en artiesten in het circusalbum
„De Bonte Droom van het Circus".
Een boeiend en afwisselend verhaal met
talloze pentekeningen, vele prachtige
kleurenplaten en -plaatjes; geschreven
door de circuskenners bij uitstek J. v.
Doveren en Fred Thomas. Voor slechts
f 2.50 kunt u dit boekwerk kopen bij uw
roomboterleverancier of rechtstreeks be
stellen per brief of briefkaart bij Kan
toor „Roomboteralbum", Postbus 47, Den
Haag U krijgt het album dan per om
gaande toegezonden onder rembours.
Vermeld vooral duidelijk uw naam en
volledig adres. De by behorende plaatjes
ontvangt u gratis voor rijksbotermerken.
U vindt zo'n merk op elk pakje room
boter. Neem een pakje extra voor de
zondag!
v OP DE BOEKENMARKT
Willem Elsschot ..Verzameld werk", i
P.N. van Kampen en Zoon N.V. 1
Amsterdam 1957.
Op zeven mei zal de grote Vlaamse
prozaïst- en dichter Willem Elsschot
zijn vijfenzeventigste jaar bereikt
hebben. Ter gelegenheid van deze ge
beurtenis heeft de uitgeverij P. N. van
Kampen te Amsterdam zijn gehele
werk in één deel laten verschijnen. In
dit deel vinden wij elf romans en no
vellen en de handvol verzen, die deze
zeldzame figuur eveneens geschreven
heeft. Daarnaast heeft de uitgever voor
hen, die belangstellen in persoonlijke
gegevens betreffende Willem Elsschot,
twee overdrukken uit „De Gids" van
april 1957 van een omslagje voorzien
en by wijze van vriendelijke attentie
ter beschikking gesteld. De eerste over
druk is die van een artikel van J.
Greshoff en de tweede is een afschrift
van een brief van Elsschot zelf aan het
gemeentearchief van Den Haag in
antwoord op een circulaire, waarin
dit archief hem verzocht had om zijn
handschriften.
Het zal niet nodig zijn de roman-
schrijver Willem Elsschot te introdu-
ceren. Vele lezers zullen zeker bekend
zyn met zyn eerste roman „Villa des
Roses", de navrante geschiedenis van
een groep mensen in een klein Parijs
pension, of met .,De Verlossing", waar
in op even barse als amusante manier
de strijd beschreven wordt tussen pas
toor Kips, de waardige, maar veel
straffere voorganger van de beroemde
Don Camillo en de goddeloze winke
lier Pel van Domburg. Bekender nog
zijn waarschijnlijk zijn drie handels
romans, „Lijmen", „liet Been" en
„Kaas", satyren waarin even onverbid
delijk als tragi-komisch een uniek ver
slag gegeven wordt van de daden en
gedachten van het prototype van de
zakenman-oplichter, de moraalloze, die
geen medelijden kent als het erom
gaat geld los te krijgen binnen de let
ter van de wet.
In „Tsjip. de Leeuwentemmer" en
..Pensioen", huiselijker van intrige,
zachtmoediger en humaner dan de
felle „Verlossing" en „Lijmen", heeft
de sarcastische verbetenheid een
verbetenheid waarin een diep gevoel
verbeten wordt plaats gemaakt voor
een lichtere humor en voor een bijna I
tedere, stellig vertederende kijk op de
bitterzoete, dagelijkse gebeurtenissen
in het leven van de mens.
Recenter zijn de novellen „Het
Tankschip" en „Het Dwaallicht". Het
eerste een kostelijke geschiedenis in
de trant van „Lymen", maar zonder
drama en slachtoffers, betreffende de
vreemdsoortige transacties in verband
met het tankschip Josephine, oor
spronkelijk Guadeloupe genaamd. Om
belasting te ontduiken moet dit schip
als Belgisch eigendom de haven van
Marseille verlaten en op de rede van
Barcelona terecht komen.
„Het Dwaallicht" is een aandoen
lijk verhaal van drie bruine schepe
lingen. die op een natte gure novem-
bermaand door Antwerpen dwalen
met een papiertje waar op staat: „Ma
ria van Dam, Kloosterschraat 15."
In literair-historisch opzicht is het
van belang te weten, dat Elsschot
vrijwel de eerste is geweest, die gebro
ken heeft met de krullerigheid, breed-
sprakerigheid en oubolligheid van het
Vlaamse realisme. Realistisch is Els
schot echter in de eerste plaats maar
hij is werkelijk oprecht, keihard, zake
lijk: de harde oprechtheid, die alleen
verworven kan worden door de verbit
tering van een diep ontroerbaar mens.
Hij ziet zijn medemens, en in de eerste
plaats ook zichzelf, -onder de ge
kleurde bril van de traditionele ver
doezeling. Men heeft Elsschot wel cy
nisme verweten, maar dat zegt niets in
Nederland, waar men altijd met dit
woord klaarstaat, wanneer er dingen
gezegd worden die men liever niet
weet en liever verkleurt met de
bril voornoemd. Zijn taal ls een leven
dige dagelijkse spreektaal, gebruikt
voor het beschrijven van reeksen han
delingen, dialogen en overwegingen.
Aan plaatsbeschrijving van interieur
of landschap komt hij nooit toe en
toch ziet men het pension „Villa des
Roses" voor zich. evenals het kan
toor van Boorman of de smederij van
Lauereyssen.
Willem Elsschot is een grote mo
derne Vlaamse schrijver misschien wel
de grootste Zyn wereld van dagelijkse
dingen is uniek door zijn persoonlijk
richten van de microscoop, die zijn
even medelijdende als scherpe blik is.
CLARA EGGINK
gevallen kan de politieke situatie tot
uitstel hebben genoopt, doch vaak ken
de men elkaar eerst sinds de vlucht of
nog korter. Dit temperament was soms
ook aanleiding tot een teruggaan naar
Hongarije tengevolge van een te snel
oordeel over de situatie in ons land.
Voor ons, aldsu ds. Van Gilse, die de
Hongaar als naaste willen b'enaderen
door naast hem te gaan staan om hem
te begrijpen, kan dit temperament aan
stekelijk werken. Onze goede wil om
hulp te bieden ondervindt dan de
schade. Ons doel moet zijn een terrein
waarop beiden zich zonder gevaar kun
nen begeven.
ANTI-SEMITISMf
Een voor ons Nederlanders onverteer
bare zaak is het by de Hongaren vrij
algemene antisemitisme. Wij dienen ech
ter na te gaan, wat hiervan de oorzaak
is. Sinds eeuwen bestond een betrekke
lijk groot deel van de plattelandsbevol
king van Hongarije uit orthodoxe Joden.
De progroms deden in de 19de eeuw
duizenden joden uit Rusland uitwijken,
voornamelijk naar Hongarije, waar zij
zich in de steden vestigden. Deze leg
den zich in hoofdzaak op de handel toe.
Concurrentiestrijd en daarbij het sym-
patiseren van deze Joden met Bela
Kun en de zijnen, deden de antisemi
tische gevoelens ontstaan. Horthy stelde
de numerus clausus in. Onder de Nazi's
werden alleen de geassimileerde Joden
op het platteland door de deportaties
getroffen. Uit de tweede categorie in de
steden traden na de oorlog communis
ten naar voren. Met begrip voor deze
ontwikkeling kunnen wy trachten recht
te doen wedervaren aan ons Neder
lands standpunt i.z. de hulp aan Joodse
onderduikers zowel als aan Hongaarse
vluchtelingen.
Tenslotte besprak ds. Van Gilse het
naar zyn mening moeilijkste punt: de
Hongaarse vluchtelingen hebben het
ijzeren gordijn doorbroken en zich daar
mede aan de dictatuur ontworsteld,
waaronder zy sinds 1923 onder de een of
andere vorm hebben geleefd. Zij zijn tot
niets anders in staat dan in ideologieën
te denken. Zo had een jonge Hongaar
tegenover het anti-kerkelijke commu
nisme. hier een geloofsovertuiging als
ideologische kracht verwacht en toen hij
deze miste, meende hij, dat de macht
van het oosten, nJ. de sociaal econo
mische marxistische ideologie op den
duur te sterk zou zijn voor het westen.
Op deze inleiding volgde een leven
dige gedachten wisseling. De heer S.
Krist, directeur van de Dienst voor So
ciale Zaken, drong aan op meerdere
voorlichting, omdat de arbeidssituatie
hier voor de Hongaren volkomen vreemd
is. Onze ingewikkelde sociale verhoudin
gen doen denken aan politieke instellin
gen in Hongarije. Een tussenvorm is ge
wenst.
Ds. Van Gilse was van mening, dat
het wantrouwen slechts geleidelijk kan
verdwijnen. Dat b.v. een burgemeester
bij ons niet in een politie-auto rijdt of
zich onder geregelde bewaking bevindt,
is iets waarover een Hongaar zich tel
kens weer verbaast.
TAALCURSSUSSEN
ORGANISEREN
Uit de vergadering werden enkele
voorstellen gedaan. In het bijzonder
werd aangedrongen met spoed taalcur
sussen te organiseren, waarmede de
Hongaren over de grootste moeilijkheid
kunnen worden heengeholpen.
De heer Krist deelde mede. dat het
College van Curatoren der Leidse Uni
versiteit hiervoor een localiteit beschik
baar stelt, maar dat er nog geen onder
wijzer is. Enkele aanwezigen achtten het
niet nodig dat deze leerkracht Hongaars
zou kennen.
Aan de inleiding was een huishoude
lijke vergadering voorafgegaan. In de
plaats van de aftredende bestuursleden
mej. majoor M. Semeyn en de heer D.
Buijs werden resp. gekozen kapitein A.
de Graaf, vertegenwoordiger van het
Leger des Heils en ir. D. Boogerd, ver
tegenwoordiger van de Remonstrants
Geref. Gemeente.
PROF. DR. J. PRINS TRAD
AF ALS VOORZITTER
Prof. dr. J. Prins trad in deze verga
dering af als voorzitter wegens zyn ver
trek naar Utrecht. In zyn plaats werd
bij acclamatie gekozen mr. Ph. J. de
Ruyter de Wildt.
Burgemeester Jhr. mr. F. H. van Kin
schot sprak enkele woorden van afscheid
tot prof. Prins. In het algemeen heeft
de Sociale Raad weinig contact met de
Universiteit. Prof. Prins maakte een uit
zondering door zich naast de belangen
van het hoger onderwijs ook aan het
werk van de Sociale Raad te wijden.
De vice-voorzitter, de heer S. J. Anes,
betreurde het, dat prof. Prins na 1*5
jaar de Sociale Raad reeds weer gaat
verlaten. Het voorzitterschap van de
Sociale Raad bekleden is geen eenvou
dige zaak, maar onder prof Prins' kun
dige leiding kwamen de moeilijke pro
blemen tot een spoedige oplossing.
LEIDERDORP
BURGERLIJKE STAND
Geboren- Catharina, dr. van J. van der
Zwart en N. Tatje; Klazlena Suzanna. dr.
van A Uppo en J van Laar Petroneila
M. J.. dr. van L. J van den Berg en P.
Steenbergen.
Ondertrouwd: B. Janszen 28 Jr. en S.
G van Amsterdam, 19 Ir.
Getrouwd: Th. W. Schoenmakers en L.
D, Paulldee.
