Zweeds Koningspaar verheugt zich
in het diepe respect van het volk
Joviale Bernadottes leggen voor geestelijke en
handenarbeid belangstelling aan de dag
Koningin doet meer
dan zij belooft!
Plichtsgetrouw en verdraagzaam
WOORD
VAN
BEZINNING
WAAROM?
MALLE GEVALLEN
5e laargang no.
mei 1957
Vorstendie zich overal thuis voelen
(Van onze correspondent in Stockholm)
aan zijn afspraken te houden, door buigend de
ministers te ontvangen, en, om nog een voorbeeld
te noemen, door de staatsstukken niet zonder
meer te ondertekenen, maar nauwkeurig te be
studeren.
Wij herinneren ons in dit verband een toe
spraak in het hoge noorden, waarin de Koning
niet alleen de bergtopjes noemde, maar ook op de
bijzondere flora in deze streek in ging. En wij her
inneren ons een vertegenwoordiger van vier
dorpjes, die in zijn nervositeit er slechts drie
noemde, toen hij aan de vorst werd voorgesteld.
„Is het dorp zo-en-zo hier dan niet aanwezig?"
wilde de Koning weten
„Voor die man zou ik m'n hartebloed kunnen
geven!"
Deze spontane reactie kwam eens van een
Zweedse communist, die zijn Koning een lange
tijd had gade geslagen. De intellectuele Zweden
drukken zich iets voorzichtiger uit en menen, dat
Gustaaf VI Adolf 's lands president zou zijn, als
Zweden geen koninkrijk, maar een republiek
zou zijn.
Er is geen Zweed, die op de bijzondere kwa
liteiten van zijn Koning zal ingaan. Het zijn er
namelijk te veel. Er heerst een diep geworteld
respect, dat zeker wederkerig is. De Koning laat
dit blijken door zich steeds op de minuut af
Het leven van de vorstin is eigen
lijk niet gemakkelijk geweest. Zij
werd op 13 juli 1889 in Heiligenberg
geboren. In 1917 werd haar vader de
titel van Earl of Medina and Marquis
of Milford Haven verleend en zo werd
de Duitse prins stamvader van de
Mountbattens. Tijdens de eerste we
reldoorlog diende zij het nieuwe va
derland als verpleegster. Vijf jaren
lang droeg zij de uniform van het
Britse Rode Kruis.
De Zweden weten vooral te waarde
ren, dat zij steeds tijd heeft en steeds
met open oren luistert. Zij belooft niet
veel, maar doet. Als zij een zieken
huis bezoekt, gaat zij werkelijk alle
kamers af om geen patiënt teleur te
stellen. En als zij belooft van een of
andere instelling beschermvrouwe te
zijn. is zij van haar taak geheel ver
vuld. Soldaten hebben wel eens
vreemd opgekeken, als zij hun schone
In verband met het voorgeno
men bezoek van H.M. Koningin
Juliana en Z.K.H. Prins Bern-
hard aan Zweden (op 21, 22 en
23 mei a.s.) schreef onze cor
respondent in Stockholm bij
gaand artikel over de Zweedse
koninklijke familie.
Koning Gustaaf Adolf VI bekijkt met veel genoegen zijn vermaarde
verzameling oud Chinees porcelein.
„De plicht boven alles!", heet Koning Gustaafs wapenspreuk, die hy ook voor
de ambtenaren aanbeveelt. Toch is hij verdraagzaam. Hij is geheelonthouder,
maar kan zich best vermaken in een groep matig drinkende mensen. De
Koningin drinkt trouwens ook graag een glaasje wijn.
Naast de plichten, die het landsbelang van de Koning eist, vindt hij nog vrij
veel tijd voor zijn hobbies: plantenkunde en opgravingen, en in verschillende
delen van de wereld heeft hij zelf de schop in handen gehad. Maar al is hij op
deze gebieden als vakgeleerde te beschouwen, toch blijft het liefhebberij.
Koningin Louise Alexandra Marie Irene is al even bemind. Zij heeft de har
ten der Zweden evenwel niet stormenderhand kunnen veroveren, maar zich
daar veel tijd voor moeten getroosten. Zij is verpleegster geweest en weet dat
Iedere wond slechts langzaam moet genezen. En toen zij in 1923 naar Zweden
kwam, waren er inderdaad nog open wonden. De Koning toen nog kroon
prins had drie jaar te voren zijn eerste vrouw, Margaretha van Connaught,
verloren en zijn vijf vrij jonge kinderen voelden dit verlies erg zwaar. Nieuws
gierig vroegen de Zweden zich af, of de nieuwe Koningin ook wel een moeder
voor de vier prinsen en de prinses kon zijn.
Niemand weet hoe lang dit proces van naar elkaar toe groeien heeft geduurd,
maar in ieder geval zou thans niemand deze koninklijke verpleegster willen
missen.
was terug kregen, voorzien van het
kaartje „kousen werden gestopt door
Koningin Louise".
Ook de Koningin toont grote ach
ting voor het volk. Dat kunnen bij
voorbeeld de buitenlandse vertegen
woordigers constateren, als de Rijks
dag plechtig wordt geopend. Alvorens
plaats te nemen, buigt zij drie keer
om hiermede de aanwezige leden van
het parlement, de regering en de di
plomaten te groeten en de hun toe
komende eer te bewijzen.
Haar oprechte humanitaire gevoe
lens vinden diepe waardering. Zullen
de Finnen ooit kunnen vergeten, dat
zij 18 finse kinderen in de leeftijd van
39 jaar een tehuis heeft geboden?
De kinderen werden in het zeer mooi
gelegen kasteel Ulriksdal onderge
bracht en de Koningin kwam dage
lijks kijken. Meermalen organiseerde
zij daar feestjes voor de kinderen.
Het koninklijk paar leidt, wat men
noemt, een harmonisch huwelijk en
iedere Zweed gunt het van harte de
jaarlijkse reis naar het zuiden en de
familiebezoeken aan Engeland.
Sportprins-vrijgeiel
Van de vijf kinderen is er slechts
één, die als regent tijdens de afwezig
heid van de Koning kan optreden.
Dat is Prins Bertil, zijn derde zoon.
De eerste, Gustaaf Adolf (geboren 22
april 1906) is. zoals men zich zal her
inneren, bij een vliegongeluk met een
KLM-vliegtuig te Kastrup om het le
ven gekomen. Hij overleed op 26 ja
nuari 1947. Gustaf Adolf was gehuwd
met Prinse Sibylla van Saksen Coburg
en Gotha. uit welk huwelijk vijf kin
deren werden geboren. De broers van
Gustaf Adolf, namelijk Sigvard en
Carl Johan. hebben door hun huwe
lijk de rechten op de troon verloren.
Zij hebben echter onlangs de titel van
graaf gekregen. Beiden zijn gelukkig
getrouwd en oefenen met toewijding
een beroep uit. Sigvard is kunstenaar
en Carl Johan zit in de handel.
Op de schouders van Prins Bertil
rust een groot gedeelte van de repre
sentatieve verplichtingen. Hij staat
aan het hoofd van verscheidene jeugd
en sport-organisaties. toont echter ook
veel belangstelling voor de handel. De
„sportprins" is op 28 februari 45 jaar
geworden.
Geheelonthouder met een
glaasje in de hand...
De leden van het koninklijk huis
houden van een grapje en het publiek
doet er aan mee. De oude Gustaf - de
als tennisspeler bekende „mr. G" -
ging nog op 80-jarige leeftijd op zijn
knieën hurken en stak zijn hoofd door
een hek om een fotograaf een plezier
te doen. Onder sommige omstandig
heden heeft de huidige Koning er
geen bezwaar tegen als geheelonthou
der met een glaasje in de hand ten
tonele te verschijnen, te midden van
een brandewijn drinkend feestcomité.
En als in een cabaret door een repu
blikein wordt gezegd, „dat je de Ko
ning voor de leeuwen moest gooien",
lacht het publiek, als iemand opmerkt
„dat Bertil (die de laatste tijd vrij
zwaar is geworden) een betere kluif
zou zijn".
Prins Bertil is joviaal. Hij houdt
speeches bij alle mogelijke gelegenhe
den en doet dat steeds op een aar
dige manier. Als hij niet als Prins zou
zijn geboren, had hij overigens toch
liever ingenieur willen worden, zo
heeft hij eens een collega-journalist
ingefluisterd. Hij is ongehuwd en is
derhalve ,,'s lands vrijgezel num
mer 1".
Zijn enige zuster is Koningin Ingrid
van Denemarken, die samen met Ko
ning Frederik indertijd een officieel
bezoek aan Nederland heeft gebracht.
Indien de Koning noch Prins Ber
til in het land is, neemt Prins Wil
helm, de broer van de Koning, de za
ken waar, al is hij ook al in de 70.
Ook deze Prins heeft een hobby: hij
schrijft. In 1913 verscheen zjjn eerste
boek onder de titel: „Dar solen lyser"
(Waar de zon schijnt). Als lyrisch
dichter werd hij erkend na zijn in
1935 verschenen boek „Av denna
Jord". (Van deze aarde).
Ook 20 films heeft hij op zijn naam
staan. Eenmaal gebenrde het dat hij
een persfotograaf een nieuwe toestel
uit handen nam om het aandachtig te
bekijken.
DE zonnige, fleurige, veel-
bezon gen mei-maand ls in
het land; er zit groei in de
grond, in de lucht.
Is een woord van bezinning nog
wel nodig? Het klinkt wat zwaar
op de hand! Als de vogels hun
dartel lied fluiten en alle bloem
knoppen opengaan, ls het dan niet
genoeg om zonder reserve te ge
nieten van zon en zomer? De wis
seling van de seizoenen is niet in
alle landstreken zo opvallend als
hier op ons plekje onder de zon.
De conversatie, de kleding bij
ons wordt o.a. door die Jaargetijden
wisseling bepaald. En nu is het dan
de mei-maand!
Het winterse is voorbij, zegt het
bijbelboek Prediker: ,,de bloemen
worden gezien op het land, de zang
tijd genaakt, de stem der tortelduif
wordt gehoord in ons land."
En toch sinds 1940 heeft die
mei-maand in de historie van ons
volk en zijn naburen een reden om
nadenkend stil te staan.
In dit jaar. op de tiende van mei
sloeg de oorlogsvlam uit; jaren van
persoonlijk en nationaal leed volg
den, waarin onrecht en geweld
hoogtij vierden, een sinister hoogtij
van de machten der duisternis. ,,En
boven dat onrecht uit gedenken
wy hen, „die het fiere wachtwoord
hebben doorgegeven
van mond tot mond:
dat eens de tyrannie zal zijn
verdreven
die t hert doorwondt".
De tyrannie ls verdreven. Want
vijf jaar later de 5e mei zijn wy in
de ruimte gesteld. Dat heeft God
gedaan, zegt de Joodse gemeente,
daarbij denkende aan hare eigene
bevryding destyds en tegelyk uit
ziende naar de definitieve bevry
ding.
De bybel ziet elke bevryding van
de tyrannie als een kleine voor
smaak van die grote bevryding,
wanneer God eens alle tranen van
de ogen zal uitwissen.
De vogels, de bloemen in de mei
maand hoeven niet tot bezinning
opgeroepen te worden, ze leven
maar weten niet, dat ze leven, wy,
mensen zyn ook zwak als zy, zo
Prins als „Waarover"
Kroonprins Carl Gustaf - het zoon
tje van de by Kastrup verongelukte
Prins en Prinses Sibylla - die op 30
april, dus tegelijk met onze Koningin
verjaarde, is nu 11 jaar geworden.
„Prinsen" (de prins) wordt hij door
zijn makkers genoemd.
Het particuliere schooltje van mevr.
Broms, dat hij bezoekt, telt 200 leer
lingen. Op het ogenblik, dat wij dit
schrijven, was de jonge kroonprins
met de veiligheid van zijn kameraden
belast. Hy was die week „klaarover"
en moest ze veilig over straat bren
gen.
Deze jongen heeft eigeniyk alles
wat zijn hart begeert... behalve vrye
tyd. Carl Gustaf heeft vriendjes, ech
te vriendjes, die overigens niet bang
zyn hem in de modder te gooien. Hij
heeft een pakje aan, waardoor hy zich
van geen van zijn kornuiten onder
scheidt. Intussen heeft hij ook een
chauffeur, die hem van school haalt,
en een moeder, die hem aan zijn
plichten herinnert.
Daar zyn aangename plichten bU,
zoals het bywonen van een première
of de plechtige opening van een cir
cus, maar er zijn ook andere. Een
mens went echter aan alles en ook
deze jongen raakt er aan gewend een
uur of meer naar een parade te ky-
ken of een evenement bij te wonen,
waar hy minder belang in stelt. Zijn
vier zusjes hebben het heel wat ge
makkelijker gehad. Zij hebben alle-
zwak als een rietstengel, maar
wy zyn een denkend riet. Zeker ook
in de eerste dagen van mei. Waar
over, waartoe?
Deze week gaf het televisie
scherm samen met naburige landen
een uitzending van een concert uit
Parys, in het kader van de
Eurovisie een gezamenlyk pro
gramma voor West-Europa.
Het was geen gewoon concert,
geen kunst om de kunst, zoals het
vroeger heette, maar had een die
nend karakter, dienend de hoge
idealen van een eensgezind Europa;
of de moderne muziek verantwoord
was, kan ik niet beoordelen, maar
het thema was in elk geval modern
en actueel. Het grote koor uit di
verse landen vertolkte de klacht
van de oorlogswezen met de her
haalde vraag: pourquoi, waarom?
Waarom was hun vader niet terug
gekomen. die toch recht had om te
leven bij de zynen! Twee hoge,
klare jongensstemmen gaven steun
aan de Luxemburgse wezen. En zo
waren er stemmen uit Nederland.
België. Frankryk, ook uit Duits
land, ja, ook daar vandaan. Als een
klacht uit het donker klonk voor
en na dit schrille waarom?"
Er was ook een antwoord, niet
het antwoord, dat het „waarom" in
een „daarom" zou kunnen om
zetten. Welk mens zou dit kunnen?
Het antwoord van de „wyze" in
dit concert kwam hier op neer:
gryp toch de kansen, eer het te
laat is, de kansen om te gaan bou
wen aan een leefbaar bestaan.
Stemmen riepen: „de Ryn is van
ons". Anderen: „neen, van ons".
Wat al oorlogen om de Ryn zyn er
geweest! De „wyze" bezwoer deze
dergelijke twisten te staken, de
landen langs de Ryn hebben elkaar
zo nodig. Het was al met al een
„vriend" concert: dit „waarom?"
maakte je beschaamd. Laten de
oorlogswezen, wy ouderen de kansen
grijpen om als volk en Europese
volkerengemeenschap te gaan
leven, „wyzer. schoner dan toen 't
neerdaald' in het doodsgebied".
Dat schreef midden in de oorlog
in mei 1943 Maas Jacobse. Hy
schreef het niet als een program
van actie, maar als een gebed tot
God. Ik bewaar dit simpel-uitge
geven boekske natuurlyk illegaal
gedrukt en verspreid als iets
kostbaars, al kun je het nu in alle
bundels verzetspoëzie vinden.
Het is een gebed tot God, in ge
dachtenis aan een vriend in het
concentratiekamp. Een gebed is
toch zeker ook een gebed om kracht,
wysheid dat God ons moge gebrui
ken als een goed instrument voor
zyn hoge bedoelingen. Laat ons met
deze bede gedenken aan wie vielen
voor de vryheid, en zelf de kansen
grijpen, door God ons gegeven:
„Maar als lk leven mag tot de
bevryding
En juichen op het
overwinningsfeest,
God, doe my dan dit weten: wat
voorbij ging
aan nood en leed ls niet vergeefs
geweest.
Laat hier een volk herryzen, wyzer.
schoner.
Dan toen het neerdaald' in het
doodsgebied.
Dat van Uw aard' opnieuw een
vry bewoner
Staag naar de kim van Uw
voleinding ziet!
J. de Wit,
Pred. Herv. Gem.
Leiden.
Koningin Louise aan haar schrijfbureau
maal meer vryheid. al luidt moeder
Sibylla's leus: „discipline en liefde".
Vier prinsessen
De oudste van de vier prinsessen -
die in Engeland en Frankrijk ls ge
weest - is nu 22 jaar en heeft haar
theoretische opleiding afgesloten. Bri-
gitta, thans 20 jaar oud, heeft ook al
de school achter de rug en leert voor
gymnastiek-lerares
Prinses Sibylla met kroonprins Carl Gustaf
zy „doet gewoon", zeggen haar me
de-leerlingen. Brigitta is op een meis
jes-pensionaat in Chateau d'Oex
(Zwitserland) geweest, waar het haar
niet bepaald beviel. „Allemaal Ame
rikaanse miljonair-dochters met veel
verbeelding",schreef zij aan een vrien
din. De 18-jarige Desiree en de thans
13-jarige Christina gaan nog op
school. Desiree is de drukste thuis, zy
spreekt met handen en voeten en
heeft zeker het grootste percentage
Bernadotte-bloed. Ze kan lachen, dat
de tranen los komen. En toch beoefent
zy een van de moeilijkste soorten
ski-sport: slalom. De sierlijke Chris
tina daarentegen houdt meer van
schaatsen ryden. Zij bezoekt een bal
letschool en laat af en toe grootvader
zien hoe zy op haar tenen kan staan.
Prinses Sibylla heeft het dus niet
bepaald gemakkelijk om een oogje op
dit vyftal te houden. Bovendien heeft
zij ook vele representatieve verplich
tingen.
De Bernadottes zyn allemaal prak
tisch van aard en hebben steeds gro
te waardering getoond voor het schep
pende ambacht. Men mag wel zeggen,
dat het de sterkte van de Zweedse
koninklyke familie is, dat zy belang
stelling toont zowel voor handen- als
voor geesteiyke arbeid en zich by
wyze van spreken in ieder milieu kan
bewegen.
De jongemannen van Toro, een Afri
kaans koninkryk in West-Oeganda,
zyn in staking gegaan. Zy weigeren
te trouwen totdat de pryzen van
bruiden zyn verlaagd. Men denkt er
nu over een speciale belasting in te
stellen voor ongehuwde mannen.
Een moordenaar, die in 1929 uit een
gevangenis in de Amerikaanse staat
Mississippi was ontsnapt, is in Co
lorado Springs opnieuw in zyn kraag
gegrepen. Van de 27 jaar die hy in
vryheid heeft doorgebracht, vervul
de hy twaalf jaar lang de functie
van onbezoldigd plaatsvervangend
sheriff (inspecteur van politie, zou
den wy zeggen) in de staat Colo
rado. Hoe bestaat het?
