PAASINVASIE BUITENLANDERS WAS KOLOSSAAL Ontzagwekkende pakhuisbrand in Amsterdam: fascinerend schouwspel WEERBERICHT Honderdduizenden bewogen zich over de wegen en genoten van de stralende schoonheid Vier pakhuizen op Wittenburg prooi van het hevigste vuur Alle vreemdelingen vonden overal onderdak 96ste jaargang DINSDAG 23 APRIL 1957 No. 29118 LEIDSCH m DAGBLAD Directeur: w Heunj DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltt8 smgel u Leldcn Gm> 00 61055 Hoofdredacteur» J. Brouwer f. 7.50 pex kwartaal; f. 2.55 per maand; f. 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Duizenden stonden aan de grenskantoren De Kon. Marechaussee heeft aan alle binnenkomende vreemdelingen een vouw blad van de ANW uitgereikt met de raad zo spoedig mogelijk via de logies- informatiedienst van de VVV's onderdak te zoeken. Dit systeem heeft uitstekend gewerkt. Aan sommige grensposten hebben de wisselkantoren moeten sluiten wegens gebrek aan wisselgeld. Aan de Duitse kant konden de bureaus van de Duitse Automobielclub ADAC de drukte met triptieken niet aan. Veel omslag is aan de Nederlandse grens met het doorlaten niet gemaakt. Bij wijze van uitzondering is aan Fransen en Duitsers op deze dagen toegestaan op vertoon van identiteitskaarten binnen te komen. Deze regeling geldt na de paas dagen niet meer. Urenlang oponthoud Terwijl gisteravond in oost-Nederland de paasvuren opvlamden stonden dui zenden automobielen voor de Duitse 'grenskantoren op weg naar huis. De Duitse grenscontrole kon deze gewel dige stroom niet verwerken, zodat uren lang oponthoud ontstond. De Rijksweg en de zijstraten voor de grenspost Glanerbrug stonden b.v. propvol auto's. Ook bij Poppe en Rammelbeek was de drukte overstelpend. Venlo en Nieuwe Schans kregen de stroom op Duitsland eveneens te verwerken. Ook van andere grensposten b.v. Wernhout werd gister avond een overstelpende drukte gemeld. (Ingez. Med.-Adv.) Bij elke weersgesteldheid Gebr. Huisman, Hogewoerd G6-68 Weinig verandering De Bilt verwacht tot morgenavond; Droog en overwegend zonnig weer. Ma tige oostelijke wind. Ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag. Ongemaakt te 11.15 uur). 24 APRIL Zon op: 5.27 uur; onder: 19.54 uur. Maan op: 3.04 uur; onder: 14.13 uur. Hoogwater te Katwijk te 11.28 uur. Laag- water te 6.36 en 19.34 uur. Dit nummer bestaat alt 14 pagina's Volgens tot dusver bekende gegevens hebben bezoekers uit de Duits sprekende landen deze paasdagen de overhand ge had, echter op de voet gevolgd door de Franssprekenden, de Belgen, duizenden Scandinaviërs, Amerikaanse militairen uit Duitsland en Frankrijk. Engelsen, Polen, Spanjaarden, Pakistani. Vietna- mezen, Indiërs en Afrikanen (Foto L.D./Van Vliet) Zo druk was het op tweede paas dag op de boulevards van de Neder landse badplaatsen. Een overzicht van de Koningin Wilhelminaboule- vard te Noordwijk genomen van het duin bij Huis ter Duin af. Prachtige Hulp Een enorm probleem was hoe deze talloze bezoekers, van wie een groot deel geen logies had besproken, onder te brengen. De logies informatiedienst LID, ge organiseerd door de ANW, uitgevoerd door elf VVV-kantoren, is hierin ge slaagd. Aan ruim 40.000 buitenlanders, die geen logies geboekt hebben, is door bijna 140 man van vrijdagavond af onderdak gevonden, zo veel moge lijk in hotels en beroepspensions, daarnaast ook in enkele duizenden ge vallen bij particulieren, die zich daar toe hadden aangemeld. Huiveringwekkend en gevaarlijk Rook tot in verre omgeving zichtbaar Zaterdagavond werd boven Amsterdam een rookpluim zichtbaar, zo hoog en breed als nog zelden tevoren. Op het oude eiland Wittenburg, niet ver van de N.V. Werkspoor, stond namelijk een vijf verdiepingen hoog complex van oude pakhuizen in brand. Het was tot de nog toe met balen oud papier gevuld en het vuur was zo hevig, dat de brand zich binnen een half uur tot op één na de grootste ontwikkelde, die na de oorlog in Amsterdam gewoed heeft. Zij werd slechts overtroffen door de brand, die circa tien jaar geleden het Blaauwhoedenveem totaal verwoestte. Tot zelfs voorbij Leiden kon men omstreeks half zeven de geweldige rookpluim, die naar de heldere hemel opsteeg, waarnemen. Ingestort of slechts de muren overeind Vier uur lang streed de brandweer met 20 stralen en acht waterkanonnen tegen een in dit dichtbebouwde deel van de stad uitermate gevaarlijke vuurzee vóór brandweercommandant Schuitemaker, die zelf de leiding op zich had ge nomen, om negen uur het sein „brand meester" kon geven. Toen waren van de vier aaneengesloten pakhuizen, alle eigendom van de firma Lierens en Co., de twee grootste aan de rechterzijde ingestort, terwijl van het derde en het kleinere vierde op de hoek van de tweede Wittenburgerdwarsstraat en de Wittenburger vaart (het complex ligt aan het water) alleen nog de hoge muren overeind stonden. Deze spookachtig aandoende gevelskeletten bleven over van de pakhuizen, die zaterdag aan de 7 weede Wittenburgerdwarstraat te Amsterdam in vlammen opgingen. Dichte massa toeschouwers De brand was omstreeks tien voor vijf door omwonenden ontdekt. Toen brand- 1 weerlieden enkele minuten later een toegangsdeur forceerden, zogen plotse ling metershoge oranje vlammen door het middelste grote pakhuis langs alle verdiepingen naar boven en verteerden meteen het dak. Kennelijk had het vuur reeds ver voor het ontdekt werd binnen de dikke muren gesmeuld en een deel van de vloeren verteerd. Het schouwspel, dat zich van vijf tot ongeveer acht uur in de avond voor de ogen van het al spoedig tot een dichte massa uitgegroeide publiek voltrok, was even fascinerend als huiveringwekkend. Het werd een brand zo spectaculair, zo hevig en zo gevaarlijk als maar zelden gebeurt. Niet alleen vlamde het oranje vuur meters hoog boven de vier ras wegsmeltende puntdaken uit en kookte een ontzaglijketorenhoge, grijze rookmassa naar de heldere blauwe hemel omhoogdoch gere geld stortten met veel geraas de vloeren van de vele verdiepingen in en veroorzaakten dan nieuwe felle vuurhaarden, omdat enorme mas sa's brandende papierbalen uiteen vielen en zo meer vrije zuurstof kre gen. En als dan de hel van vuur zijn hoogtepunt bereikt, bogen lang zaam de zware balken om, helde een gevel of eer muur voorover en stort te dan met donderend geraas van circa 20 meter hoogte naar beneden. Dat gebeurde nog al eens Telkens vroeg men zich angstig af, of de neer vallende steenmassa's niemand zouden verpletteren. Dat dit niet geschied is mag bijna een wonder worden genoemd, want overal, op de kleine binnen plaatsjes rondom het complex, op de te gen de pakhuizen aangebouwde minder hoge, maar meestal toch nog drie ver diepingen tellende krotwoningen, waag den brandweerlieden hun leven Zij hielden een lage houten loods, waarin een kuiperij van J. H. Holst gevestigd was, nat, in de hoop deze te behouden, maar tevergeefs. Een der gevels van de buitenste pakhuis bezweek en plotseling stortten de sollede baksteenmassa's naar beneden. Zij verpletterden de loods vol komen, mar enkele seconden tevoren hadden de brandweermannen, die in de geopende deuren stonden te spuiten, zich naar een veiliger plaatsje verwijderd. Angstige ogenblikken Ook in de Wittenburgervaart beleef den de mannen op de drijvende water spuit „Jan van der Heyden" een angstig moment, toen daar vlak voor de boot een gevel in het water plonste. Lutte- lljke seconden voor dit gebeurde had de stuurman het schip iets verder van de wal verwijderd. Ook de andere drijvende motorspuit van de Amsterdamse brand weer de „Jason", kwam later bij het blussingswerk assisteren. Intussen stroomde de dichte rook dwars over de hoofdstad. Zelfs tot in het verre westen van de stad, de Sloter- meer en Geuzenveld, dus tot op een af stand van bijna tien kilometer van de brand, zagen de huisvrouwen zich ge noodzaakt de ramen te sluiten teneinde de neerdwarrelende, zwart geblakerde papiersnippers uit huis te houden. Een nieuwe gevelinstorting sloeg om streeks zes uur een gat in het dak van de garage van het transportbedrijf Hel sloot en Zn. in de Kleine Wittenburger- straat, hoewel deze garage door een binnenplaats van de brandende pakhui zen was gescheiden. De garage was kort tevoren ijlings geheel ontruimd. Zo kritiek werd de situatie, dat de politie, die de gehele omtrek had afgezet, be woners van de krotwoningen, die tegen het kleinste pakhuis aangebouwd wa ren, gelastte de huizen te verlaten, zon der dat zij gelegenheid kregen eerst hun meubilair in veiligheid te brengen. Uit eindelijk bleven deze woningen echter gespaard. Kort nadat het nieuws van de grote brand bekend was geworden kwamen de hoofdcommissaris van politie H. J. van der Molen, het hoofd van het arrondissementsparket mr. W. P. Bak hoven, commissaris H. Dijkstra en enkele wethouders van het gemeente bestuur der blussingswerkzaamheden in ogenschouw nemen. Leden van het brandpiket ondervroegen omwonenden en personeelsleden van de firma Lie rens, teneinde de oorzaak van de brand te ontdekken. Maar die bleef voorlopig onbekend. De pakhuizen waren vrijdagmiddag reeds gesloten. Het personeel was toen met paasverlof naar huis gegaan en voorzover be kend. is vanaf vrijdagmiddag drie uur, dus ruim een dag en een nacht voor de brand ontdekt werd, niemand meer in het complex geweest. Enorme schade De enorme brand was niet alleen voor de firma Lierens een grote tegen slag. Op de onderste etage, half kel der, half benedenhuis, waren wijnkel ders gevestigd van de N.V. Wijnhan del Atlantic. Een voorraad van 30.000 a 40.000 flessen Franse en andere wijnen, gro tendeels port, cherry en vermout en bovendien tienduizenden liters in fus ten opgeslagen wijn, gingen verloren- De gehele voorraad was bestemd voor binnenlands verbruik. Wijnvoorraden voor export heeft de Atlantic namelijk opgeslagen in het gemeentelijk handels entrepot aan de Cruquiusweg. Ook de thans door de brand verwoeste voorraad was echter verzekerd. Eerst tegen middernacht was de brand, althans uiterlijk, volkomen bedwongen. Ook toen stegen nog dikke rookwolken uit de smeulende puinhopen op en de brandweer bleef dan ook de gehele nacht en zelfs de volgende dag actief met de nablussing bezig. Voordien waren echter ie circa 30 manschappen van dc orga nisatie Bescherming Bevolking, die vrij willig waren opgekomen en de brand weerlieden by hun werk tijdens het hoogtepunt van de brand hadden geas sisteerd, naar huis gegaan. Opzienbarende vinding voor textielindustrie Elektronica doet haar intrede (Speciale berichtgeving) Na jarenlange experimenten, die voor een belangrijk deel in het ge heim werden uitgevoerd, zijn de di rectie van J. F. Scholten en Zoon N.V. te Enschedé en de c,oktronische in genieurs van het bureau voor het toe gepast natuurwetenschappelijk onder zoek te Delft er in geslaagd een elek tronische draadreiniger te construe ren, die voldoet aan de eisen van de textielindustrie. Over de hele wereld wordt sedert vele jaren gezocht naar methoden om het garen voor de spinnerijen zogenaamd slubvrij te maken, dat wil zeggen ont daan van verdikkingen, vuil en andere onzuiverheden. Sedert kort is men er in geslaagd deze lang gezochte ideale draadreiniger te vervaardigen, welke 100% zuiver garen maakt. Deze opzienbarende uitvinding heeft in nagenoeg alle textiellanden sterk de aandacht getrokken; o.a. in de V. S., Japan, Engeland en Frankrijk. Zij kan worden toegepast op alle typen spoel- machines. Zij is bovendien van grote betekenis voor de opvoering van de pro- duktiviteit in de textielindustrie. In 15 landen is voor deze vinding patent ver leend en in 26 andere landen is het aangevraagd. Met deze vinding doet voor het eerst de elektronica haar in trede in de praktijk van de textielin dustrie. Ook voor de wol- en tricotsector is deze uitvinding een groot succes ge bleken. Op het ogenblik bedraagt de prod uk - tie 800 apparaten per maand. Dit aan tal zal in september zijn gestegen tot 3000. Ten behoeve van deze uitvinding is een aparte N.V. opgericht, namelijk de N.V. Electronische Apparatenfabriek „Qualitex". jiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Nog uooit zó druk! 20 miljoen deviezen? (Speciale berichtgeving) Nog nooit in de geschiedenis is Nederland door zoveel toe risten bezocht als met de paas dagen thans het geval was. Volgens de opgaven van de heer C. Roorda, perschef van het ANW, kan men het aantal toeristen, dat van het buiten land uit binnen onze grenzen kwam van Goede Vrijdag af ze ker op 'n kleine miljoen schat ten. Het merendeel, bijna 450.000 van deze buitenlanders waren Duitsers. Op Goede Vrijdag kwamen de vreemdelingen al bij tienduizen den over onze grenzen. De daarop volgende zaterdag hield de stroom aan en toen men allen aan een bed had kunnen helpen, dacht men dat het ergste leed wel gele den zou zijn. Toen kwam de eerste paasdag en nogmaals kwam een stroom binnen van een omvang zo als niemand had vermoed. De restaurants in de grote ste den, vooral in Amsterdam, konden in vele gevallen de drukte niet af en moesten buitenlanders wegstu ren of deze uren laten wachten, voordat zij aan tafel konden gaan. Volgens schattingen van het ANW zouden de paasdagen Ne derland zeker 20 miljoen gulden aan deviezen hebben opgeleverd. Illllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllilllllilllllllll Hoe groot precies het aantal buitenlanders is geweest, dat van Goede Vrijdag af ons land heeft bezocht, kan moeilijk worden gezegd. Honderd duizenden echter hebben in ons land een interna tionaal paasfeest gevierd. Nog nooit was de trek naar de lage landen zo groot. Men spreekt van een half miljoen gasten, die overnachtten buiten het dagbezoek. De grensposten hebben het bijzonderd hard te verduren gehad. Douane en Koninklijke Mare chaussee hebben zich beijverd het verkeer zo soe pel mogelijk te laten verlopen. De grenspost Wernhout-Wüstweezel verwerkte van de 110.000 binnenkomende auto's uren lang vier tot vijf auto's per minuut. Nieuwe Schans heeft ongeveer 15.000 auto's en bussen met plm. 80.000 buitenlanders zien passeren. Bij Maastricht-Bilserbaan kwamen ruim 100.000 bezoekers de grens over in, naar schatting 17.000 personenauto's en toerbussen. Elten heeft vrijdag een zó grote drukte gehad, dat een kilometers lange file voor de grensboom stond. De posten Oldenzaal-Poppe en Denekamp- Rammelbeek hebben het ook enorm druk gehad, evenals de post Glanerbrug. Venlo heeft ook ruimschoots zijn deel van de drukte gehad. Alleen zondag kwamen daar ruim 9000 buitenlandse wa gens binnen, met een totaal over vier dagen van plm. 19.000, zodat daar ook ruim 100.000 buiten landers ons land moeten zijn binnengekomen. Dank zij deze grote gastvrijheid heeft niemand in de open lucht of in zijn auto behoeven te overnachten. De VVV's hebben eendrachtig samen ge werkt om dit wonder tot stand te brengen. Telex- en telefoonlijnen wa ren doorlopend bezet om deze orga nisatie glad te laten lopen. Op de allerdrukste uren heeft een logieszoe- kende hoogstens anderhalf uur behoe ven te wachten. Slot op pag. 2 Prins Bernhard en Prinses Beatrix in Rome Z.K.H. Prins Bernhard en H.K.H. Prinses Beatrix zijn gistermorgen per vliegtuig naar Rome vertrokken waar zij enige dagen het internationale con cours hippique zullen bijwonen. De Prins doet zulks in zijn kwaliteit van president van de Federation Equestre Internationale. De Prins en Prinses worden vergezeld door de eerste stalmeester van H.M. de Koningin en mevr. Bischoff van Heemskerck. Het ge zelschap wordt a.s. zaterdag in Neder land terugverwacht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1957 | | pagina 1